Biện pháp quản lý học viên đào tạo cao cấp lý luận chính trị ở học viện chính trị - hành chính khu vực i.doc

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com - Tải miễn phí - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HỌC VIÊN ĐÀO TẠO
CAO CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở HỌC VIỆN
CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH KHU VỰC I
HÀ NỘI - 2013

BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HỌC VIÊN ĐÀO TẠO
CAO CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở HỌC VIỆN
CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH KHU VỰC I

HÀ NỘI – 2013
MỤC LỤC

Trang
MỞ ĐẦU 3
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ HỌC
VIÊN ĐÀO TẠO CAO CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH KHU VỰC I 13
1.1 Các khái niệm cơ bản 13
1.2 Những yếu tố tác độngđếnquản lý học viên đào tạo Cao cấp
lý luận chínhtrị ở Học viện Chínhtri - Hành chínhkhu vực I 26
1.3 Thực trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm quản lý học viên
đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện Chính tri -
Hành chính khu vực I 30
Chương 2 YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HỌC VIÊN
ĐÀO TẠO CAO CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở HỌC
VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH KHU VỰC I 42
2.1 Yêu cầu xây dựng các biện pháp quản lý học viên đào tạo
Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện Chính tri - Hành chính
khu vực I 42
2.2 Biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính
trị ở Học viện Chính tri - Hành chính khu vực I hiện nay 45
2.3 Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 73
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 83
PHỤ LỤC 87

3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Đảng ta luôn xác định: Cán bộ là nhân
tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng của
đất nước và chế độ. Quan điểm đó luôn được khẳng định trong các văn kiện của
Đảng: Cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành phải được đào tạo lý luận chính trị
theo tiêu chuẩn chức danh và bồi dưỡng cập nhật kiến thức mới; Phải đẩy mạnh,
phát triển nâng cao chất lượng nguồn lực gắn với việc đổi mới toàn diện, phát
triển nhanh giáo dục, đào tạo nhằm phát triển đất nước trong thời kỳ mới, coi đó
là một trong ba khâu đột phá trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.
Trải qua 60 năm xây dựng, trưởng thành, phát triển, Học viện chính trị -
Hành chính khu vực I đã có nhiều đónggóp to lớn trong công tác nghiên cứu khoa
học, tổng kết lý luận vào thực tiễn; đào tạo, bồidưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý các
cấp, các ngành từ Trung ương đến các địa phương. Hàng chục vạn cán bộ lãnh
đạo, quản lý trong các lĩnh vực côngtác đảng, quản lý nhà nước, lãnh đạo các đoàn
thể quần chúng, Giám đốc các doanh nghiệp nhà nước, lãnh đạo chỉ huy lực lượng
vũ trang qua đào tạo, bồi dưỡng đều đã trưởng thành và phát triển, đóng góp cho
sự nghiệp giải phóng đất nước trước đây cũng như sự nghiệp đổi mới hiện nay.
Thực tiễn cách mạng Việt Nam trong hơn nửa thế kỷ qua đã chứng minh vai trò
không thể thiếu được củacông tác đào tạo, bồidưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý của
hệ thống các trường Đảng và Học viện chính trị - Hành chính khu vực I. Tuy
nhiên, bên cạnh những kết quả, thành tựu đã đạt được, côngtác đào tạo bồi dưỡng,
quản lý học viên tại Học viện vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, hạn chế: Nội dung
giảng dạy vẫn nặng về lý thuyết, thiếu tính nâng cao chưa chú trọng quan điểm lý
luận gắn với thực tiễn; nhận thức về vị trí vai trò công tác quản lý học viên, xây
dựng kế hoạch, triển khai thực hiện kế hoạch quản lý học viên của các chủ thể
quản lý cònhạn chế; công tác quản lý học viên có nơi có lúc chưa được chú trọng

4
đúng mức vẫn chủ yếu quản lý theo kinh nghiệm và thiên về quản lý hành chính;
năng lực công tác, trình độ chuyên môn, phương pháp quản lý của các lực lượng
quản lý giáo dục và đội ngũ giáo viên Chủ nhiệm lớp còn có mặt chưa đáp ứng
được so với yêu cầu và nhiệm vụ. Một số học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp
lý luận chính trị chưa thực sự chủ động, tự giác trong học tập, rèn luyện, nghiên
cứu khoa học do vậy đã ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đào tạo của Học viện.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả côngtác giáo dục, đào tạo cán bộ của Học
viện, cần phải nâng cao chất lượng, hiệu quả ở tất cả các nội dung, các thành tố của
quá trình giáo dục, đào tạo; trong đó nâng cao chất lượng hiệu quả quản lý học
viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị là một nhiệm vụ chính trị quan trọng của
Học viện. Hiện nay Học viện đang đứng trước những yêu cầu đổi mới và phát
triển mạnh mẽ để đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ chính trị được giao cả trên lĩnh vực
nghiên cứu khoa học và đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các loại hình. Việc
nghiên cứu tìm ra những biện pháp đúng đắn, khoa học, phù hợp, để quản lý học
viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực
I là yêu cầu khách quan và mang tính cấp thiết. Do đó tác giả đã lựa chọn vấn
đề: "Biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện
chính trị - Hành chính khu vực I” làm đề tài Luận văn của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Quản lý giáo dục xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử giáo dục và đào tạo,
tuy nhiên phải đến những năm 60 của thế kỷ XX, xuất phát từ yêu cầu nâng cao
chất lượng giáo dục, quản lý đào tạo mới thực sự thu hút sự quan tâm của nhiều
nhà giáo dục học, tâm lý học sư phạm cả ở phương diện lý luận lẫn thực tiễn
quản lý.
Ở Liên xô cũ những đóng góp to lớn cho sự phát triển lý luận và thực tiễn
giáo dục nói chung phải kể đến các nhà giáo dục học nổi tiếng như A.X.
Macarencô, P.P.Blônski, V.A.Xukhôlinxki, M.F.Sabaeva, L.N.Lutvin, M.I.

5
Kônđucôp, V.V.Khuđôminski, và nhiều nhà giáo dục khác. Trong lĩnh vực quản
lý đào tạo, vài thập kỷ gần đây ở nước ngoài cũng xuất hiện những nghiên cứu đi
sâu vào vấn đề quản lý đào tạo, quản lý sinh viên trong các nhà trường đại học.
Như nghiên cứu về sự tương tác giữa người dạy - người học và môi trường trong
quá trình đào tạo của J.M.Denomme và M.Roy (2000), về sinh viên bỏ học của
Sheldon (1982), Tinto (1987) và của nhà quản lý đại học Beguin (1991). Đặc biệt
những nghiên cứu về sự hoà nhập của Corifin (1989) và nghiên cứu về vấn đề
quản lý đào tạo, tự quản lý của sinh viên trong học tập ở Khoa Tâm lý sư phạm
trường đại học Mons - Hainaut (Bỉ) đã có những đóng góp quan trọng cho lĩnh
vực quản lý sinh viên trong các nhà trường hiện nay.
Nội dung các công trình nghiên cứu của các tác giả, tập trung luận giải
nhiều vấn đề cơ bản như: Vai trò của quản lý, quản lý giáo dục; khái niệm về
quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học; bản chất, chức năng, nguyên tắc
và phương pháp quản lý giáo dục; thông tin trong quản lý, quản lý giáo dục,
công cụ quản lý giáo dục; hệ thống giáo dục quốc dân; quản lý nhà nước về
giáo dục; quản lý nhà trường; quản lý tài chính, quản lý cơ sở vật chất kỹ thuật
trong giáo dục và trường học; quản lý chất lượng giáo dục; xây dựng đội ngũ
giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục; xây dựng văn hoá trong quản lý giáo
dục, quản lý trường học; đổi mới quản lý giáo dục; các mô hình quản lý giáo
dục; phân cấp trong quản lý giáo dục; thực trạng công tác quản lý nhà nước về
giáo dục; một số kinh nghiệm quốc tế về quản lý giáo dục; quản lý giáo dục
trong xu thế hội nhập và toàn cầu hoá.
Đối với hệ thống Học viện chính trị - Hành chính khu vực I trong những
năm qua đã có một số tác giả nghiên cứu về công tác đào tạo, công tác quản lý đào
tạo và quản lý học viên với mục đích góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý như: Những giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo

6
hệ tập trung ở Phân viện Hà nội của Nguyễn Bá Dương (1998); Đổi mới phương
pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ở Học viện chínhtrị khu vực I của
Doãn Hùng (2006); Đổi mới công tác quản lý học viên của Trần Thị Thuỷ (2006);
Những cơ sở pháp lý chủ yếu của công tác quản lý học viên ở Học viện chính trị
khu vực I của Cao Văn Thanh (2008). Đáng chú ý là đề tài Nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I giai đoạn 2011-2020
của Ngô Ngọc Thắng (2012).
: Đổi mới phương pháp dạy học được coi là nhiệm vụ trọng tâm trong
Học viện hiện nay, đặc biệt trong việc dạy học các môn Lý luận chính trị. Việc
dạy các môn học này phải gắn liền với thực tiễn, phù hợp với yêu cầu đổi mới
ở nước ta hiện nay; vấn đề cơ bản phải kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin,
Tư tưởng Hồ Chí Minh đi đôi với không ngừng sáng tạo lý luận. Để việc dạy
học các môn học này có chất lượng hiệu quả, cần phải dạy cho học viên cách
tư duy, cách giải quyết vấn đề, nhằm phát triển kỹ năng nghề nghiệp cho học
viên mà cốt lõi là kỹ năng trong lãnh đạo, quản lý; phát hiện và giải quyết vấn
đề mới luôn phát sinh; phát triển kỹ năng học tập nghiên cứu của học viên; bồi
dưỡng phương pháp, lòng quyết tâm, ý chí tự học, biết vận dụng những điều
đã học vào trong thực tiễn công tác.
Tác giả Trần Thị Thuỷ đã đề xuất những giải pháp cơ bản nâng cao chất
lượng quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện chính trị -
Hành chính khu vực I đó là: Coitrọng xây dựng và củng cố chi bộ lớp học để thực
sự phát huy vai trò và hiệu lực của chi bộ trong quản lý, giáo dục và rèn luyện
đảng viên là học viên; cụ thể hoá mục tiêu đào tạo thông qua việc xây dựng các
chương trình hành động của các chủ thể quản lý, hoàn thiện các văn bản pháp quy,
các quy định về quản lý học viên; phát huy vai trò tự quản lý của học viên trong

7
quá trình đào tạo; phối hợp các lực lượng tham gia vào quá trình quản lý học viên
ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I.
Tác giả Cao Văn Thanh cho rằng: Quản lý là phương pháp chứ không phải
mục đích. Nhà quản lý hiện đại là người có khả năng linh hoạt chuyển từ kiểm
soát sang điều hành, phát huy tối đa các nguồn lực và luôn sáng tạo ra những giá
trị mới. Để quản lý học viên có hiệu quả, nhà quản lý không chỉ bằng nhiệt tình,
bằng uy tín trách nhiệm, nhân cách, quyền hạn của mình mà phải căn cứ vào cơ
sở pháp lý. Cơ sở pháp lý là toàn bộ chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng,
hiến pháp, pháp luật của Nhà nước về giáo dục và quản lý giáo dục, các chỉ thị,
nghị quyết của cấp trên và các quy chế, quy định của Học viện.
Quản lý giáo dục và quản lý học viên là những vấn đề được nhiều nhà khoa
học quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau, phương pháp nghiên cứu
khác nhau. Từ đề tài khoa học cấp cơ sở đến cấp bộ và cấp Nhà nước cũng như
các luận án, luận văn, các chuyên đề. Song các tác giả đều tập trung làm rõ vị trí,
vai trò bản chất của quản lý, quản lý giáo dục, thực trạng của quá trình giáo dục,
đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, quản lý giáo dục và
quản lý học viên.
Những nghiên cứu về biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị trong hệ thống Học viện chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh
và Học viện chính tri - Hành chính khu vực I còn ít, chưa có hệ thống và cơ sở
khoa học vững chắc. Yêu cầu về nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay và Học viện chính trị - Hành chính khu vực
I đang đòi hỏi phải có những nghiên cứu đầy đủ hơn về lĩnh vực quản lý đào tạo,
quản lý học viên. Kết quả nghiên cứu của đề tài đã phần nào đáp ứng yêu cầu
nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ lãnh đạo quản lý ở Học viện hiện nay.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

8
Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý học viên
đào tạo Cao cấp lý luận chính trị; đề xuất các biện pháp cơ bản nhằm nâng cao
chất lượng, hiệu quả công tác quản lý học viên ở Học viện chính trị - Hành chính
khu vực I hiện nay, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo cán bộ của
Học viện.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ một số vấn đề lý luận về quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I.
Khảo sát, phân tích, đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ những nguyên nhân
và rút ra những kinh nghiệm về quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị
ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I.
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, xác định yêu cầu và đề xuất các biện pháp
nhằm nâng cao chất lượng, công tác quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I.

9
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ HỌC VIÊN
Ở HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH KHU VỰC I
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện chính tri -
Hành chính khu vực I
Quan niệm về người học, Điều 83, Luật Giáo dục đã quy định: Người học là
người đang học tập tại các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân. Theo
Quy chế học viên và công tác học viên hiện hành ở Học viện chính trị - Hành
chính quốc gia Hồ Chí Minh xác định:
Học viên đến học tập ở Học viện chính tri - Hành chính khu vực I đều là
cán bộ lãnh đạo, quản lý đương chức và quy hoạch thuộc diện; cán bộ cấp trưởng
phòng, phó phòng và tương đương của các tỉnh thành từ Hà Tĩnh trở ra, cán bộ
thuộc các bộ, ngành của Trung ương.
Cán bộ trong diện quy hoạch, cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp quận, huyện,
ban ngành của tỉnh, cán bộ các cơ quan Trung ương theo địa bàn được phân
công.
Tất cả các học viên đều là Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, có đủ điều
kiện đầu vào, có đủ sức khoẻ để học tập.
Học viên đến học tập ở Học viện chính tri - Hành chính khu vực I, thuộc
lớp người đã trưởng thành và hoàn thiện cả về thể chất và nhân cách: Về độ tuổi,
đều từ 30 tuổi trở lên, là lứa tuổi có kinh nghiệm trong cuộc sống, công tác, năng
lực quản lý nhất định, có đủ sức khoẻ để học tập và tham gia các hoạt động khác.
Về nhân cách, họ là những người có trình độ nhận thức, hiểu biết mọi mặt của

10
đời sống xã hội, có ý thức tổ chức kỷ luật và lòng tự trọng cao. Học viên đến học
tại Học viện đều đã tốt nghiệp đại học, trong đó nhiều người có trình độ thạc sĩ,
tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư.
Về mặt chính trị, học viên đều là Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam đã ít
nhiều trải qua thực tiễn và công tác Đảng, là hạt nhân tiêu biểu ở các cơ quan,
đơn vị, là những cán bộ lãnh đạo quản lý chủ chốt ở cấp quận, huyện trở lên.
Trong các lớp tại chức nhiều đồng chí là Giám đốc các sở, Tỉnh uỷ viên, thậm chí
còn có cả Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư tỉnh thành, Thứ trưởng đi học, đây là
điều kiện thuận lợi để phát huy tinh thần trách nhiệm, khả năng tự quản trong quá
trình học tập, rèn luyện tại Học viện.
Từđặc điểm này cho thấy, học viên hoàntoàn có đủ điều kiện để tiếp thu nội
dung kiến thức của các mônhọc, phát huy tính tích cực, tự giác trong học tập. Mặt
khác họ cònlà những người có ý thức, sống có mục đích, có lý tưởng, có ý chí và
nghị lực để vượt qua khó khăn. Học viên còn là lớp người có sự chín muồi về mặt
tâm lý - xã hội, rất thuận lợi cho công tác quản lý học viên.
Qua những luận giải trên chúng tôi quan niệm: Học viên đào tạo Cao cấp
lý luận chính trị tại Học viện chính tri - Hành chính khu vực I là cán bộ, đảng
viên đang học tập, rèn luyện tại Học viện nhằm thực hiện mục tiêu đào tạo trở
thành những cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt ở cấp quận, huyện và cấp trên
theo yêu cầu nhiệm vụ.
Quan niệm trên đã chỉ rõ, học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị tại
Học viện chính tri - Hành chính khu vực I ngoài những đặc điểm chung còn có
những nét riêng so với học viên được đào tạo ở các Học viện và các nhà trường
khác đó là: Học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị được tuyển chọn chặt chẽ
theo Quy chế của Bộ giáo dục - Đào tạo; Quy định của Ban chấp hành Trung
ương và Bộ Chính trị; sự tuyển chọn cán bộ của các địa phương, các bộ, ban
ngành của Trung ương, có mục đích rõ dàng, được học tập trong môi trường sư

11
phạm hệ thống trường Đảng, được tổ chức quản lý chặt chẽ với sự giúp đỡ hướng
dẫn trực tiếp của đội ngũ giảng viên, cán bộ Quản lý giáo dục có kiến thức và
năng lực. Tất cả các học viên đều là Đảng viên, có trình độ, kiến thức khá cao
trên các lĩnh vực, có năng lực và sự trải nghiệm trong công tác ở các cơ quan,
đơn vị, có ý thức tổ chức kỷ luật, bản lĩnh chính trị vững vàng, khả năng phát
triển tốt.
1.1.2. Quản lýhọcviên đàotạoCaocấp lýluậnchínhtrị ở Học viện chính
tri - Hànhchínhkhu vựcI
Có rất nhiều khái niệm về quản lý đã được đưa ra do tiếp cận ở các góc độ
khác nhau. Theo quan niệm chung nhất trong Từ điển Giáo dục học, Quản lý là:
“Hoạt động hay tác động có định hướng, có chủ định của chủ thể quản lý (người
quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho
tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” [19, tr.326]. Trong từ điển
Tiếng Việt do Nguyễn Như Ý chủ biên quan niệm: “Quản lý là trông coi, giữ gìn
theo những yêu cầu nhất định. Là tổ chức và điền khiển các hoạt động theo những
yêu cầu nhất định” [51, tr.161]. Tác giả Nguyễn Bá Dương cho rằng: “Hoạt động
quản lý là sự tác động qua lại một cách tích cực giữa chủ thể quản lý và đối tượng
quản lý qua conđườngtổ chức là sự tác động điều khiển, điều chỉnh tâm lý và hành
động của các đối tượng quản lý, lãnh đạo cùng hướng vào hoàn thành những mục
tiêu nhất định của tập thể và xã hội” [6, tr.55].
Trong giáo trình Quản lý hành chính Nhà nước của Học viện chính trị quốc
gia Hồ Chí Minh chỉ rõ:“Quản lý là tác động chỉ huy, điều khiển của các quá trình
xã hội và hành vi hoạt độngcủaconngười đểchúng phát triển phù hợp với quy luật
đạt tới mục đích đề ra và đúng ý trí của người quản lý” [36, tr.772].
Hiện nay, thuật ngữ quản lý đang trở nên phổ biến, song trong thực tế vẫn
chưa có một định nghĩa thống nhất. Như vậy, có thể hiểu quản lý là sự tác độngchỉ

12
huy, điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con
người nhằm đạt tới mục đích đã đề ra.
Tác giả Trần Kiểm, lại phân chia Quản lý giáo dục thành hai cấp là vĩ mô
và vi mô. Quản lý giáo dục ở cấp vĩ mô được hiểu là: “Những tác động tự giác
(có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ thể
quản lý đến tất cả các mắt xích của hệ thống (từ cấp cao nhất đến các cơ sở giáo
dục là nhà trường) nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu phát triển
giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ mà xã hội đặt ra cho ngành giáo dục” [37, tr.36-37].
Ở cấp vi mô là: “Hệ thống những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có
kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên,
công nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh, các lực lượng xã hội trong và
ngoài nhà trường, nhằm thực hiện có chất lượng, hiệu quả mục tiêu giáo dục
của nhà trường” [37, tr.37-38].
Mục tiêu quản lý
Mục tiêu của quản lý là trạng thái tương lai mà chủ thể mong muốn đạt
được trong quá trình vận động của hệ thống tại thời gian và không gian xác định.
Mục tiêu quản lý phải được xác định trước để chi phối, dẫn dắt cả chủ thể và đối
tượng quản lý trong toàn bộ quá trình hoạt động.
Mục tiêu quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị là cái đích phải
đạt tới của quá trình quản lý là cơ sở để thống nhất về nhận thức, tư tưởng và
hành động của chủ thể quản lý trong Học viện hiện nay (các tổ chức, các lực
lượng giáo dục) và đối tượng quản lý. Vì vậy việc xây dựng mục tiêu ngay từ đầu
của quá trình quản lý là một yếu tố quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến chất
lượng, hiệu quả của kế hoạch quản lý giáo dục, nếu không có mục tiêu chủ thể
quản lý giáo dục sẽ không biết hướng hoạt động của mình vào đâu, vào ai, mọi
hoạt động sẽ trở nên tự phát trước sự biến đổi của các nhân tố trong quá trình
giáo dục. Có mục tiêu sẽ giúp các chủ thể quản lý giáo dục trong nhà trường hành

13
động đúng phương hướng, ra các quyết định quản lý chính xác, kịp thời, khắc
phục khó khăn để đạt được mục tiêu đã đề ra.
Chủ thể quản lý
Là nhân tố đặc biệt quan trọng của mọi hoạt động quản lý và của mọi hệ
thống quản lý. Chủ thể quản lý tồn tại ở nhiều quy mô, tạo ra các tác động quản lý
đến các đối tượng quản lý, có năng lực, quyền hạn và phẩm chất nhất định.
Chủ thể quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện là các
tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc gián tiếp, lãnh đạo,
chỉ đạo, quảnlý, giáo dục, rèn luyện học viên trong suốtquátrìnhđào tạo, bao gồm:
Các cấp Ủy đảngtrong Học viện trực tiếp nhất là Đảngbộ Học viện, Chi bộ các lớp
học viên; các cơ quan chức năng (ban Quản lý đào tạo, phòng Thanh tra, phòng
Khảo thí;các đơn vị giảng dạy; đội ngũ giáo viên Chủ nhiệm lớp; Ban cán sự trong
các lớp học). Quá trình quản lý học viên được thực hiện trong một chỉnh thể thống
nhất; các chủ thể quản lý có mối quan hệ chặt chẽ tương tác với nhau, tạo thành hệ
thống tổ chức bộ máy lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý học viên có chất lượng, hiệu quả,
đủ khả năng hoànthành tốt nhiệm vụ đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cho
các cơ quanvà đơnvị, đáp ứng yêu cầu đổimới, xây dựng đất nước trong tình hình
hiện nay.
Đối tượng quản lý
Đối tượng quản lý là những các nhân, tập thể chịu sự tác động, điều khiển
quản lý của chủ thể quản lý trong suốt quá trình vận động. Đối tượng quản lý là
nhân tố quan trọng của hệ thống quản lý.
Học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị là đối tượng quản
lý; chịu sự tác động, điều khiển, quản lý của các chủ thể quản lý, mà thường
xuyên, chủ yếu và trực tiếp là đội ngũ giáo viên Chủ nhiệm lớp, Ban cán sự lớp.
Học viên vừa là khách thể (đối tượng chịu sự quản lý của chủ thể; ban Giám đốc,
các cơ quan, khoa giáo viên, cán bộ trong các lớp Cao cấp lý luận chính trị trong
Học viện), vừa là chủ thể của quá trình tự quản lý, tự tổ chức thực hiện thông qua

14
Sơ đồ 1.1. Tổ chức bộ máy của Học viện
Nội dung quản lý
Nội dung quản lý là một tiến trình bao gồm tất cả các khâu từ lập kế hoạch,
tổ chức phân công, điều khiển và kiểm soát; các nỗ lực của cá nhân, bộ phận và
sử dụng hiệu quả các nguồn lực, vật chất khác của tổ chức để đạt được mục tiêu
đề ra.
Nội dung quản lý học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị
là quản lý mọi hoạt động của học viên trong quá trình đào tạo; đó là quản lý việc
thực hiện các nhiệm vụ học tập, rèn luyện, nghiên cứu thực tế, công tác của học
viên. Nội dung quản lý học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị
phải đảm bảo toàn diện, bao gồm những nội dung cơ bản sau:
Ban Giám
Các khoa
chuyên môn
Ban quản lý
đào tạo
Văn
phòng
Tổ chủ nhiệm
Tổ chiêu sinh
Tổ kế hoạch
Các Phòng, Ban
có liên quan

15
Quản lý nội dung chương trình, kế hoạch học tập, công tác của Học viện
đã ban hành và kế hoạch của từng học viên trong quá trình học tập;
Phương pháp quản lý
Phương pháp là cách thức, biện pháp, tác động, điều khiển của chủ thể
quản lý đến đối tượng quản lý bằng hệ thống các công cụ quản lý nhằm đạt được
mục tiêu quản lý đã đề ra.
Phương pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện
là hệ thống những cách thức, biện pháp tác động, điều khiển của các chủ thể quản
lý (các tổ chức, đội ngũ cán bộ quản lý các cấp, đội ngũ giảng viên, giáo viên
Chủ nhiệm lớp) đến đội ngũ học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính
trị thông qua hệ thống công cụ quản lý, nhằm đạt được mục tiêu quản lý đã xác

16
định; đó là các Chỉ thị, Nghị quyết của tổ chức đảng các cấp; Hiến pháp, Pháp
luật của Nhà nước; các Quy chế, Quy định về giáo dục - đào tạo và Quản lý giáo
dục - đào tạo; Chương trình, kế hoạch của các cơ quan chức năng trong Học viện.
Quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện hiện nay rất
đa dạng và phong phú, tùy vào việc sử dụng các biện pháp quản lý của các chủ
thể quản lý trong Học viện, nhất là đội ngũ giáo viên Chủ nhiệm và cán bộ Kiêm
chức trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị; trên cơ sở vận dụng tổng
hợp, linh hoạt, sáng tạo ba phương pháp quản lý cơ bản: Phương pháp hành
chính; phương pháp giáo dục - tâm lý; phương pháp kích thích bằng vật chất và
tinh thần.
Từkhái niệm về quản lý, quản lý giáo dục và sựphân tíchcác nhân tố cơ bản
của quátrìnhquản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chínhtrị ở Học viện chính tri
- Hành chính khu vực I hiện nay, chúng tôiquan niệm: Quản lý học viên trong các
lớp đàotạoCaocấp lý luận chính trị ở Học viện chính tri - Hành chính khu vực I
là hoạtđộng cótổ chức, có mụcđích, cókế hoạch của chủ thể quản lý các cấp tác
động đến họcviên bằng hệthốngcôngcụ và phươngpháp quản lý, nhằm làm cho
học viên đạtđượcmụctiêu, yêu cầu nângcaochấtlượng đào tạo cán bộ lãnh đạo
quản lý.
1.1.3. Nội dung biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị ở Học viện chính tri - Hành chính khu vực I
Biện pháp là cách làm, cách thức tiến hành, cách giải quyết một vấn đề
cụ thể. Là cách thức chủ thể quản lý tiến hành sử dụng các công cụ quản lý,
tác động vào việc thực hiện từng khâu của chức năng quản lý trong mỗi quá
trình quản lý, nhằm tạo nên sức mạnh, tạo ra năng lực thực hiện mục tiêu quản
lý.
Tác giả Nguyễn Như Ý quan niệm: “Biện pháp là cách làm, cách thức tiến
hành, giải quyết một vấn đề cụ thể” [51, tr.161].

17
Theo tác giả Phạm Viết Vượng: “Biện pháp quản lý là theo dõi sát sao mọi
công việc, kiểm tra kịp thời, thanh tra để uốn nắn, tổ chức tốt tự giám sát, tự kiểm
tra của các bộ phận, các tổ chuyên môn là biện pháp tốt nhất và hiệu quả nhất”.
Từ những khái niệm trên có thể hiểu: Biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao
cấp lý luận chính trị ở Học viện chính tri - Hành chính khu vực I là tổng hợp các
cách thức quản lý của chủ thể quản lý tác động đến từng học viên, tập thể học
viên một cách có mục đích, có tổ chức, có kế hoạch, nhằm tạo điều kiện cho học
viên thực hiện tốt mọi nhiệm vụ, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo.
Những tiêu chí trên có quan hệ chặt chẽ, thống nhất với nhau tạo thành
một chỉnh thể thống nhất. Do vậy các chủ thể quản lý cần giáo dục xây dựng
động cơ, thái độ trách nhiệm, ý thức tự quản lý cho mọi học viên, tổ chức duy
trì và thực hiện nghiêm các chế độ, nề nếp, quy định; đồng thời, tạo điều kiện
thuận lợi nhất cho học viên trong tự học tập, tự quản lý và tự rèn luyện trong
suốt quá trình đào tạo.
1.2. Những yếu tố tác động đến quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý
luận chính trị ở Học viện chính tri - Hành chính khu vực I
1.2.1. Sự tác động từ điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước
Với sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới đã đạt được những thành tựu
to lớn trên các lĩnh vực của đời sống xã hội; kinh tế có sự tăng trưởng, văn hoá -
xã hội phát triển, giữ vững sự ổn định về chính trị, quốc phòng - an ninh được
tăng cường, quan hệ hợp tác quốc tế được mở rộng, đời sống nhân dân từng bước
được nâng lên. Từ đó đã củng cố lòng tin của cán bộ, đảng viên, giáo viên, học
viên vào sự lãnh đạo của Đảng, vào tương lai tiền đồ của dân tộc, có quyết tâm cao
trong học tập, rèn luyện.
quản lý giáo dục và học viên ở Học viện.
1.2.2. Sự tác động từ đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ của Học viện

18
Học viện Chính trị - Hành chính khu vực I được thành lập ngày 17
tháng 10 năm 1953, thuộc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí
Minh là một trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng,
Nhà nước và các đoàn thể chính trị xã hội trên địa bàn các tỉnh phía Bắc và các
ban, ngành của Trung ương. Học viện là một đơn vị được hợp nhất từ các
Trường đảng khu vực qua các thời kỳ lịch sử. Trải qua 60 năm trưởng thành và
phát triển, Học viện Chính trị - Hành chính khu vực I đã có những đóng góp to
lớn trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, các
ngành từ Trung ương đến địa phương. Hàng chục vạn cán bộ lãnh đạo, quản lý
trong các lĩnh vực công tác Đảng, quản lý Nhà nước, lãnh đạo chỉ huy trong
lực lượng vũ trang qua đào tạo, bồi dưỡng đều đã trưởng thành và phát triển,
đóng góp to lớn cho sự nghiệp giải phóng đất nước trước đây và công cuộc đổi
mới hiện nay.
Ngày nay do yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục, đào tạo đã có sự phát triển mới,
vì vậy nhiệm vụ giáo dục, đào tạo ở Học viện cũng có nhiều thay đổi.
Để nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ, vấn đề đổi mới công tác quản lý
đào tạo, quản lý học viên ở hệ thống Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia
Hồ Chí Minh đã và đang trở thành nhu cầu cấp thiết. Nhu cầu được phản ánh rõ
trong Nghị quyết 52-QĐ/TW của Bộ chính trị ngày 30/7/2005 về đổi mới, nâng
cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học của Học viện
Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh.
Nhằm kiện toàn cơ cấu tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng đào tạo,
ngày 02/8/2005 Bộ chính trị ra quyết định số 149/QĐ - TW. Ngày 06/03/2006
Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh ra quyết định
số 300/QĐ - GĐ Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh quy
định về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức bộ máy Học viện Chính trị - Hành
chính khu vực I. Trong các quyết định trên đều nhấn mạnh đến việc đổi mới nội

19
dung, phương pháp đào tạo, đặc biệt là đổi mới cơ chế quản lý đào tạo nhằm
nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ.
Tuy nhiên công tác quản lý học viên ở Học viện Chính trị - Hành chính
khu vực I trong bối cảnh hiện nay cũng đang đặt ra một số vấn đề cần quan tâm
giải quyết.
Những Quy chế với tư cách là cơ sở pháp lý cho việc quản lý học viên
còn chưa đồng bộ, chưa phù hợp với đối tượng học viên là đảng viên, là cán
bộ lãnh đạo, quản lý đi học. Nhiều điểm trong Quy chế học viên; Quy chế thi
học phần, viết và bảo vệ luận văn tốt nghiệp, thi tốt nghiệp, công nhận tốt
nghiệp; Quy chế chủ nhiệm lớp đang liên tục được bổ sung, thay đổi song vẫn
có điểm còn sơ cứng, chưa phù hợp với đặc trưng của cơ sở đào tạo cán bộ
lãnh đạo, quản lý của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể quần chúng.
Quản lý đào tạo nói chung và quản lý học viên nói riêng ở loại hình đào
tạo tập trung và loại hình đào tạo tại chức có nhiều vấn đề rất khác nhau. Tuy
nhiên trong thực tế chỉ có Quy chế chung cho cả hai loại hình đào tạo này.
Thậm chí có nhiều điểm trong Quy chế chỉ áp dụng cho loại hình đào tạo tập
trung. Một số quy định về tổ chức thi hết học phần, thi tốt nghiệp ở các lớp
loại hình đào tạo tại chức thiếu chặt chẽ, mang tính hình thức nên hiệu quả
thấp.
Chức năng, nhiệm vụ, cơ chế phối hợp giữa giáo viên Chủ nhiệm của Học
viện với giáo viên Chủ nhiệm ở cơ sở mở lớp chưa rõ và chặt chẽ; còn mang tính
điều hoà lợi ích.
Việc quán triệt trong nhận thức đối với cán bộ, học viên và thực hiện tất cả
các nội dung trong công tác quản lý học viên nói riêng và công tác quản lý đào
tạo nói chung chưa đồng bộ.
1.1.3. Sựtác động từ đặcđiểm học viên đàotạo Caocấp lý luận chính trị
ở Học viện Chính trị - Hành chính khu vực I

20
Đốitượng học viên đào tạo ở Học viện rất đa dạng, trongđó học viên đào tạo
Cao cấp lý luận chính trị là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt của Học viện từ khi
thành lập đến nay. Mục tiêu đào tạo đối với đối tượng này là trang bị cho họ những
kiến thức khoa học, lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh;
phẩm chấtchínhtrị, lòng trung thành vô hạn với Đảng, với tổ quốc,với nhân dân để
trở thành người cán bộ lãnh đạo, quản lý có năng lực cho các bộ, ngành của Trung
ương và các địa phương theo địa bàn được phân công.
Công tác quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị tại Học viện
Chính trị - Hành chính khu vực I, chịu sự tác động nhiều chiều của các nhân tố
khách quanvà chủquan, vừa tác động trực tiếp vừa tác động gián tiếp bao gồm cả
mặt tíchcực vàmặt tiêu cực, chúngluôn đanxen và có thể chuyển hóa lẫn nhau. Do
vậy các chủthể quản lý phải nhận thức, đánhgiá đúng những tác động, có giải pháp
phù hợp để tận dụng, phát huy những nhân tố tích cực và hạn chế thấp nhất những
nhân tố tiêu cực tác động để quản lý học viên đạt hiệu quả cao nhất.
1.3. Thực trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm quản lý học viên đào tạo
Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện Chính trị - Hành chính khu vực I
1.3.1. Thực trạng quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở
Học viện Chính trị - Hành chính khu vực I
Công tác quản lý học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở
Học viện Chính trị - Hành chính khu vực I những năm qua cơ bản đã đạt được
mục tiêu, yêu cầu đề ra, góp phần trực tiếp nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ
cán bộ lãnh đạo, quản lý của Học viện.
* Những ưu điểm
Một là, Cấp ủy tổ chức đảng, lãnh đạo các cấp và đội ngũ giảng viên, cán
bộ quản lý trong Học viện đều ý thức đầy đủ trách nhiệm trong nhiệm vụ quản lý
học viên. Đảng ủy Học viện thường xuyên có chủ trương, biện pháp lãnh đạo về
côngtác giáo dục đào tạo trong đó côngtác quản lý học viên luôn được xác định là
nhiệm vụ trọng tâm để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo. Cán bộ quản lý các

21
cấp thường xuyên quán triệt, kiểm tra các hoạt độngcủa học viên thông qua các tổ
chức các lớp học.
đã được các tổ chức trong học viện chú trọng xây dựng và ngày càng hoàn
thiện hơn như: Quy chế giáo dục đào tạo, Quy chế tổ chức thi, kiểm tra, đánh giá
học phần, viết luận văn và công nhận tốt nghiệp; Quy chế giáo viên Chủ nhiệm
lớp; Chỉ thị, hướng dẫn về quản lý học viên nói chung, học viên trong các lớp đào
tạo Cao cấp lý luận chính trị nói riêng. Hệ thống cơ sở vật chất, phương tiện phục
vụ cho quản lý học viên ngày càng đảm bảo tốt hơn, đáp ứng được yêu cầu cơ
bản trong quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị tại học viện.
Hệ thống văn bản Pháp quy về quản lý học viên ở Học viện nói chung và
các chỉ thị, quy định của các cấp nói riêng được xây dựng và ban hành khá đầy
đủ và phù hợp, góp phần trực tiếp vào xác định quy trình, biện pháp và cách thức
quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ngày càng phù hợp hơn, hiệu
quả hơn như: Quy chế giáo dục đào tạo, quy định, chỉ thị về công tác quản lý học
viên. Hệ thống công cụ đảm bảo cho quá trình quản lý học viên được các tổ chức
trong Học viện chú trọng và ngày càng hoàn thiện. Cơ sở vật chất, phương tiện
phục vụ cho quản lý học viên ngày càng đảm bảo tốt hơn, cơ bản đáp ứng được
yêu cầu trong quản lý học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị
Kết quả trưng cầu ý kiến của cán bộ, học viên đánh giá về hệ thống văn
bản Pháp quy quản lý học viên ở Học viện hiện nay: Có 68,00% cho rằng đầy đủ
và phù hợp; 30,00% cho rằng chưa đầy đủ và phù hợp, có 2,00% cho rằng còn có
bất cập.
Ba là; xây dựng và phát huy vai trò các tổ chức trong việc quản lý học viên
Cao cấp lý luận chính trị: Ngay từ đầu khoá học, học viên được biên chế ổn định
thành các lớp, do các giáo viên Chủ nhiệm quản lý, chặt chẽ theo các quy định tổ
chức của Học viện. Hệ thống tổ chức Đảng, được thành lập theo tổ chức hành
chính bảo đảm hợp lý. Về biên chế tổ chức cán bộ quản lý giáo dục các cấp,
nhất là đội ngũ giáo viên Chủ nhiệm trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận

22
chính trị luôn được Đảng uỷ - Ban Giám đốc Học viện đặc biệt quan tâm xây
dựng, kiện toàn đảm bảo đủ số lượng, chất lượng, phù hợp với khả năng, cơ bản
đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong quản lý học viên. Đội ngũ cán bộ Kiêm chức
trong các lớp được lựa chọn, đã phát huy được tinh thần trách nhiệm trong quản
lý học viên theo chức trách.
* Những hạn chế
Hai là, hệ thống văn bản pháp quy về quản lý học viên nói chung, quản lý
học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị nói riêng chưa thực sự
phù hợp với từng đối tượng đào tạo; các văn bản chưa được bổ sung, điều chỉnh
và kịp thời đổi mới cho phù hợp nên tính khả thi chưa cao. Quá trình triển khai
thực hiện trong quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị còn biểu hiện
bất cập giữa các loại hình đào tạo chưa thực sự thống nhất. Việc tổ chức thực
hiện quy trình quản lý học viên của đội ngũ cán bộ, giáo viên có lúc còn giản
đơn, chưa chặt chẽ, cụ thể.
Kết quả trưng cầu ý kiến về hệ thống văn bản pháp quy về quản lý học
viên ở Học viện, có 30,00% đánh giá chưa đầy đủ và phù hợp; 2,00% đánh giá
còn thiếu và nhiều bất cập. Qua kết quả khảo sát cho thấy hệ thống văn bản pháp
quy về quản lý học viên chưa thật đồng bộ và phù hợp với đối tượng học viên là
cán bộ lãnh đạo, quản lý đi học.
Ba là, một số cánbộ, giáo viên Chủ nhiệm trong các lớp đào tạo Cao cấp lý
luận chính trị còn hạn chế nhất định cả về kiến thức, nghiệp vụ, năng lực, phương
pháp, kinh nghiệm quản lý nói chung và quản lý học viên. Một số cán bộ chưa tích
cực trong tự học tập, tự nghiên cứu và rèn luyện phong cách, năng lực quản lý.
Bên cạnh đó, một số giáo viên Chủ nhiệm lớp chưa qua công tác giảng dạy nên
không đáp ứng yêu cầu với vai trò là “người thầy thứ hai” của học viên; việc phát
hiện và giải quyết các tình huống trong quản lý còn hạn chế, nhất là số cán bộ
Kiêm chức. Việc thường xuyên rèn luyện tu dưỡng phẩm chất đạo đức, lối sống

23
của một số cán bộ trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị có lúc chưa
thường xuyên, chưa đặt yêu cầu cao đốivới bản thân, còn biểu hiện thoả mãn dừng
lại, thiếu tích cực.
Bốn là, việc phát huy vai trò của các tổ chức, các lực lượng trong công tác
quản lý học viên chưa thực sự tốt. Sự phối kết hợp quản lý học viên có lúc thiếu
chặt chẽ khoa học, thiếu đồng bộ, nhất là côngtác phốihợp trong quá trình quản lý
học viên giữa cơ quan chức năng, khoa giáo viên, các lớp đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị chưa thật rõ dàng và hiệu quả, còn biểu hiện tư tưởng cho rằng công tác
quản lý học viên là trách nhiệm của Ban quản lý đào tạo và của các giáo viên Chủ
nhiệm lớp. Một số cán bộ, giáo viên chưa tích cực bám nắm, theo dõi sâu sát học
viên, chủ yếu còn giao công việc thực hiện kế hoạch tự quản lý của học viên cho
đội ngũ cán bộ Kiêm chức trong các lớp học. Công tác bồi dưỡng cán bộ quản lý
học viên trong Học viện chưa thường xuyên; bồi dưỡng tại đơn vị còn hạn chế.
Kết quả thống kê cho thấy hàng năm số giáo viên Chủ nhiệm lớp chỉ ở mức
hoàn thành nhiệm vụ tỷ lệ còn cao. Năm 2008 có (18, 20%); năm 2009 có
(19,00%); năm 2010 có (17,40%); năm 2011 có (16,70%); năm 2012 có (12,50%).
Điều đó cho thấy cơ chế phối hợp quản lý học viên còn bất cập, thậm chí còn cản
trở nhau dẫn đến hiệu quả còn thấp.
Kết quả trưng cầu ý kiến đánh giá về tính tự giác, phát huy vai trò tự quản
lý, rèn luyện của học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị trong quá trình đào
tạo, có 65,50% tốt, 26,00% tương đối tốt, có 8,50% trung bình. Ý kiến đánh giá
về tình hình chấp hành kỷ luật, các chế độ, quy định của học viên có 78,00% tốt,
17,500% khá, 4,50% trung bình. Điều đó cho thấy ý thức tự giác trong học tập và
rèn luyện của học viên chưa thực chưa cao.
Tóm lại; Thực trạng quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở
Học viện chính trị - Hành chính khu vực I còn bộc lộ nhiều hạn chế và những vấn

24
đề đặt ra cần có các biện pháp quản lý để nâng cao chất lượng của hoạt động này
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo của Học viện.
1.3.2. Nguyên nhân và kinhnghiệm quản lýhọc viên đào tạo Cao cấp lý
luận chính trị ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I
* Nguyên nhân của những ưu điểm
Một là, trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, Đảng
uỷ, Ban Giám đốc Học viện đã đề ra những chủ trương, biện pháp đúng đắn, sáng
tạo, thường xuyên quan tâm đổimới quy trình, phương pháp đào tạo; xây dựng nội
dung, chương trình kế hoạch, phù hợp. Đồng thời làm tốt công tác giáo dục nâng
cao nhận thức về sự cần thiết cũng như xác định đúng ý nghĩa, tầm quan trọng của
việc quản lý, đào tạo cán bộ Cao cấp lý luận chính trị của Đảng và Nhà nước. Làm
cho mỗi cán bộ, giảng viên, học viên có sự chuyển biến về nhận thức và trách
nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ; góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo,
hoàn thành mục tiêu yêu cầu đề ra.
Hai là, các lực lượng quản lý giáo dục trong Học viện, đặc biệt là đội ngũ
giáo viên Chủ nhiệm, cán bộ Kiêm chức trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị, luôn đề cao trách nhiệm, tích cực, chủ động nỗ lực trong công tác tổ
chức và quản lý học viên, là chủ thể trực tiếp đã phát huy tính tích cực, chủ động
uốn nắn kịp thời những sai lệch trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ đào tạo quản lý
học viên Cao cấp lý luận.
Ba là, độingũ học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị đa số
đã nhận thức xác định tốt nhiệm vụ, có động cơ thái độ học tập đúng đắn, nỗ lực
phấn đấu vươn lên, rèn luyện, phẩm chất chính trị và năng lực trong lãnh đạo quản
lý. Chính sự tự học tập, tự rèn luyện là nhân tố chủ yếu, trực tiếp quyết định đến
chất lượng hiệu quả côngtác quản lý học viên, đáp ứng được mục tiêu yêu cầu của
đào tao.
* Nguyên nhân của những hạn chế

25
Công tác quản lý học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học
viện những năm qua bên cạnh những kết quả đã đạt được, vẫn còn bộc lộ những hạn
chế, khuyết điểm cần khắc phục, để trong những năm sau công tác quản lý học viên đạt
được kết quả tốt hơn. Những hạn chế, yếu kém đó bắt nguồn từ những nguyên nhân
khách quan và chủ quan sau:
Hai là, nhận thức và quán triệt về vị trí, vai trò tầm quan trọng của công
tác quản lý học viên của cả chủ thể và học viên trong quá trình đào tạo còn có
mặt hạn chế. Hệ thống văn bản pháp quy, quy chế, quy định về quản lý học
viên ở Học viện chưa được kịp thời bổ sung, đổi mới đáp ứng yêu cầu của thực
tiễn quản lý; quy chế, quy định quản lý có một số nội dung chưa phù hợp với
đối tượng học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị. Việc tổ chức xây dựng và
thực hiện kế hoạch quản lý chưa chặt chẽ, chưa thực sự thống nhất; trong quản
lý của cán bộ các cấp còn biểu hiện chồng chéo, còn thiên về quản lý hành
chính, thiếu tính thuyết phục, hiệu quả chưa cao. Việc sử dụng các biện pháp
quản lý đạt kết quả chưa tốt; kiểm tra, đôn đốc, chấn chỉnh trong quản lý chưa
thường xuyên, sâu sát. Công tác phối kết hợp giữa các chủ thể trong quá trình
quản lý học viên chưa đồng bộ, thiếu tính khoa học. Việc quản lý các hoạt
động của học viên chưa chặt chẽ; vai trò của cán bộ Kiêm chức trong quản lý
còn nhiều hạn chế.
Ba là, đội ngũ giáo viên Chủ nhiệm trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị chưa được đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên về kiến thức, nghiệp vụ
quản lý giáo dục, quản lý học viên; năng lực, kinh nghiệm có giáo viên còn hạn
chế, đặc biệt là số giáo viên mới làm Chủ nhiệm lớp. Việc duy trì thực hiện các
quy chế, quy định, chế độ, nề nếp trong quá trình quản lý học viên còn hạn chế,
chưa sâu sát trong quá trình quản lý học viên, nhất là đội ngũ ban cán sự lớp.
* Một số kinh nghiệm quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị.

26
Một là, thường xuyên quán triệt nâng cao nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò
công tác quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị cho các chủ thể quản
lý và đội ngũ học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị. Tăng
cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ và lãnh đạo các cấp đối với công tác quản
lý học viên.
Hai là, nghiên cứu, soạn thảo và ban hành các văn bản Pháp quy, quy
định về quản lý học viên đảm bảo khoa học, hiệu quả, phù hợp với chức năng
nhiệm vụ của các tổ chức, các lực lượng quản lý. Mọi hoạt động quản lý phải
được xác định theo kế hoạch một cách tỷ mỷ đồng thời phải kiên quyết tổ chức
thực hiện nghiêm túc; điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi trong quá trình thực hiện bảo
đảm tính khả thi.
Ba là, thườngxuyên kiện toàn, xây dựng bộ máy quản lý, nhất là cấp ủy, chi
bộ, bancánsự trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị, tích cực bồi dưỡng
nâng cao trình độ, năng lực và kinh nghiệm quản lý cho đội ngũ cán bộ trong quá
trình quản lý học viên.
Bốn là, phát huy tính tích cực, tự giác của học viên trong học tập, rèn luyện
và công tác, tự quản lý. Kết hợp đồng bộ các hình thức, phương pháp quản lý,
giáo dục và rèn luyện học viên. Thực hiện quản lý học viên bằng kế hoạch, theo
kế hoạch, đúng kế hoạch, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; thường xuyên
quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho học viên.
Năm là, phát huy vai trò trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng giáo
dục trong Học viện để quản lý học viên, nhất là sự phối hợp giữa các lớp đào tạo
Cao cấp lý luận chính trị với các cơ quan chức năng, khoa giáo viên. Quá trình
quản lý, các chủ thể cần duy trì, thực hiện phát huy quy chế dân chủ ở cơ sở.

27
Sáu là,cánbộ quản lý các cấp, nhất là cán bộ quản lý trong các lớp đào tạo
Cao cấp lýluận chínhtrị, độingũ giảng viên luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích
cực tựhọc tập tudưỡngnângcao trình độ mọi mặt, mẫu mực về đạo đức, lối sống,
phương pháp, tác phong công tác, được mọi người yêu mến, tín nhiệm.
*
* *

28
Chương 2
YÊU CẦU BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HỌC VIÊN ĐÀO TẠO CAO CẤP LÝ
LUẬN CHÍNH TRỊ Ở HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH KHU VỰC I
2.1. Yêu cầuxây dựng các biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp
lý luận chính trị
2.1.1. Quántriệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng, pháp luật của
nhà nước về giáo dục - đào tạo và quản lý giáo dục - đào tạo
Đây là yêu cầu mang tính nguyên tắc nhằm chỉ đạo, định hướng tư tưởng
trong suốt quá trình xác định và tiến hành các biện pháp quản lý học viên đào tạo
Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I. Quan điểm,
đườnglối của Đảng, pháp luật của nhà nước;các văn bản chỉ đạo, quy định, hướng
dẫn của các cơ quan chức năng (Bộ giáo dục đào tạo; Học viện chính trị - Hành
chính quốc gia Hồ Chí Minh) là cơ sở khoa học và pháp lý, quyết định tính đúng
đắn của các biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị.
Học viện chính trị - Hành chính khu vực I là một trung tâm đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính trị xã
hội trên địa bàn các tỉnh phía Bắc và các ban, ngành của Trung ương. Song công
tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ở hệ thống Học viện chính trị - Hành chính quốc
gia Hồ Chí Minh có đặc điểm khác với các bậc giáo dục đào tạo của hệ thống
giáo dục - đào tạo quốc gia, không chỉ về mục tiêu, nội dung, phương pháp mà
còn cả về đối tượng. Học viện vừa mang những đặc điểm của nhà trường, vừa
mang tính chất của một đơn vị sự nghiệp. Do vậy mọi hoạt động quản lý giáo
dục, của Học viện phải đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của Đảng ủy,
Ban giám đốc Học viện chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh; Ban chấp
hành Trung ương, Bộ Chính trị thông qua các cơ quan chức năng. Đồng thời,
chịu sự quản lý về mặt Nhà nước của Bộ giáo dục - Đào tạo theo những nội dung
đã được quy định chung trong các văn bản pháp quy về giáo dục - đào tạo của

29
Nhà nước. Vì vậy yêu cầu quá trình xác định và tiến hành các Biện pháp quản lý
học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị ở Học viện, trước hết phải xuất phát từ
sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy các cấp về giáo dục - đào tạo và quản lý giáo
dục đào tạo trong việc đào tạo cán bộ lãnh đạo quản lý.
2.1.2. Bảođảm phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ của Học viện
chính trị - Hành chính khu vực I
Xác định các biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị
hiện nay phải đảm bảo những tiêu chí cụ thể cần đạt được, phù hợp với đối tượng
học viên, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của các bộ, ban, ngành của Trung ương và các
địa phương, hướng tới đáp ứng mục tiêu đào tạo. Các chủthể khi xây dựng các biện
pháp quản lý phải dự kiến những thuận lợi và khó khăn về cơ sở vật chất; số lượng
và chất lượng độingũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục; hệ thống các cơ quan tổ
chức;hệ thốngcác văn bản pháp quytrong Học viện. Tất cảcác yếu tố trên tác động
mạnh mẽ đến công tác quản lý giáo dục học viên.
2.1.3. Bảo đảm việc kế thừa, phát huy những kinh nghiệm trong công
tác quản lý, đồng thời cập nhật và vận dụng những thành tựu của khoa học
quản lý và quản lý giáo dục mang tính hiện đại
Đây là yêu cầu quan trọng, có ý nghĩa đối với việc tăng cường và nâng cao
chất lượng, hiệu quả của công tác quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính
trị ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I hiện nay. Quá trình đào tạo học
viên Cao cấp lý luận chính trị không phải đơn thuần như các loại hình đào tạo
nghề chuyên nghiệp, mà nhiệm vụ chính là nhằm trang bị và nâng cao trình độ lý
luận, phẩm chất chính trị, năng lực lãnh đạo quản lý trên các lĩnh vực, lòng trung
thành vô hạn với Đảng, với tổ quốc, với nhân cho cán bộ đảng viên. Kế thừa,
phát huy những kinh nghiệm, truyền thống quý báu trong công tác đào tạo cán bộ
lãnh đạo, quản lý là sự vận dụng sáng tạo, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại;
giữa lý luận và thực tiễn; giữa giáo dục và nêu gương thể hiện tính toàn diện

30
trong công tác quản lý đáp ứng mục tiêu đào tạo học viên Cao cấp lý luận chính
trị tại Học viện.
2.1.4. Bảođảmtínhhệ thống, đồng bộ và tính khả thi của các biện pháp
Đây là yêu cầu bảo đảm tính thống nhất, thiết thực, mang tính hiện đại,
phù hợp với su thế phát triển của các học viện, nhà trường hiện nay và của Học
viện chính trị - Hành chính khu vực I.
2.2. Những biện pháp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I
2.2.1. Thực hiện kế hoạch hoá hoạt động quản lý học viên
Đây là nội dung quan trọng, cần thiết của các chủ thể quản lý, nhằm làm
cho công tác quản lý; lựa chọn được những phương án tối ưu, sử dụng có hiệu
quả các nguồn lực, thực hiện theo đúng kế hoạch đã xác định. Là cơ sở để xác
định mục tiêu, nội dung, phương pháp và kiểm tra đánh giá hoạt động quản lý
học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị. Đồng thời giúp cho nhà quản lý tập
trung vào mục tiêu quản lý và kiểm tra đánh giá hoạt động quản lý.
Thực hiện quản lý có kế hoạch, bằng kế hoạch chặt chẽ, hiệu quả để đạt
được mục tiêu quản lý đã đề ra. Kế hoạch là căn cứ pháp lý quy định hành động
của các chủ thể quản lý đối với đối tượng quản lý; đồng thời, kế hoạch hoá thể
hiện phương pháp, tác phong lãnh đạo, tổ chức quản lý học viên đào tạo Cao cấp
lý luận chính trị. Kế hoạch đảm bảo tính khoa học, hiệu quả của đội ngũ cán bộ,
là cơ sở khoa học cho cán bộ quản lý nắm chắc nội dung, nhiệm vụ, mục tiêu,
yêu cầu quản lý người học; tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kiểm tra, giám
sát, đánh giá kết quả công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện học viên theo mục tiêu
đào tạo. V.I. Lênin đã khẳng định: “Kế hoạch, theo tôi là cương lĩnh thứ hai của
Đảng” [29, tr.163].
Kế hoạch hoá là chức năng quan trọng hàng đầu của hoạt động lãnh đạo,
bởi vì lập nên kế hoạch tức là soạn thảo và thông qua những quyết định quản lý

31
quan trọng nhất. Thực hiện tốt công tác kế hoạch hoá trong quản lý học viên
đào tạo Cao cấp lý luận chính trị cũng là cơ sở khắc phục kiểu quản lý, tuỳ tiện,
phân tán, không theo kế hoạch, hiệu quả quản lý hạn chế.
Kế hoạch hoá công tác quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị
thực chất là xây dựng chương trình hành động của các chủ thể quản lý để thực
hiện quá trình quản lý học viên đạt mục tiêu đã xác định. Kế hoạch hoá là quá
trình thiết lập mục tiêu của hệ thống quản lý, các hoạt động cụ thể và điều kiện
đảm bảo thực hiện các mục tiêu đó, nó là nền tảng của quá trình tổ chức các hoạt
động quản lý học viên của các chủ thể quản lý. Để công tác quản lý học viên đạt
kết quả tốt, khâu đầu tiên quan trọng nhất đó là việc xây dựng kế hoạch quản lý
học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị chặt chẽ, cụ thể, hiệu quả.
Thực chất kế hoạch hoá công tác quản lý học viên, trong các lớp đào tạo
Cao cấp lý luận chính trị là việc xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện có hiệu
quả kế hoạch quản lý các hoạt động của học viên trong quá trình đào tạo. Đó là
sự mô hình hoá, cụ thể hoá, hiện thực hoá mục tiêu, yêu cầu quản lý học viên đào
tạo Cao cấp lý luận chính trị, thành nội dung, chương trình, kế hoạch, lịch công
tác của đội ngũ cán bộ quản lý các cấp trong Học viện nói chung, giáo viên Chủ
nhiệm lớp, cán bộ Kiêm chức, trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị và
đội ngũ học viên nói riêng. Để xây dựng các kế hoạch quản lý học viên đảm bảo
tính khoa học, phù hợp, khả thi, hiệu quả, các chủ thể cần căn cứ vào các chỉ thị,
nghị quyết của Đảng, của Đảng uỷ, Ban giám đốc Học viện chính trị - Hành
chính quốc gia Hồ Chí Minh; Luật Giáo dục; Quy chế giáo dục, đào tạo của Bộ
Giáo dục - Đào tạo; các Quy chế, Quy định của Học viện.
Kế hoạch hoá công tác quản lý học viên được thực hiện trên tất cả các nội
dung, nhiệm vụ và các hoạt động quản lý của các chủ thể trong Học viện. Kế
hoạch quản lý hoạt động học tập, kế hoạch quản lý hoạt động rèn luyện, kế hoạch
quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học, kế hoạch quản lý các hoạt động khác

32
trong quá trình đào tạo, nhằm quản lý toàn diện, hiệu quả các hoạt động của học
viên trong quá trình đào tạo.
Thực hiện xây dựng kế hoạch quản lý học viên trong các lớp đào tạo Cao
cấp lý luận chính trị cần quán triệt và thực hiện tốt những vấn đề sau:
Một là, Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện tăng cường công tác lãnh đạo,
chỉ đạo các cơ quan, đơn vị xây dựng kế hoạch quản lý học viên đảm bảo tính
khoa học, phù hợp, khả thi với từng đối tượng học viên, thực hiện tốt kế hoạch
hoá công tác quản lý học viên trong toàn Học viện. Thường xuyên kiểm tra, giám
sát, đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện xây dựng kế hoạch, tổ chức thực
hiện quá trình quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị đối với các cơ
quan, khoa giáo viên và các lớp quản lý học viên.
Hai là, các cơ quan chức năng làm tốt chức năng tham mưu cho Đảng uỷ,
Ban Giám đốc Học viện về quản lý học viên. Từng cơ quan căn cứ vào quy chế,
chỉ thị, hướng dẫn, quy định của cấp trên để xác định nội dung, hình thức,
phương pháp, hệ tiêu chí cần đạt được trong quản lý học viên; kịp thời nghiên
cứu, soạn thảo và ban hành các văn bản pháp lý về giáo dục - đào tạo, quản lý
học viên của Học viện, triển khai cho các cơ quan, đơn vị thực hiện.
Ba là, xác định rõ chức trách, nhiệm vụ của cán bộ quản lý các cấp đối với
công tác quản lý học viên; chức trách, nhiệm vụ, yêu cầu đối với học viên trong
quá trình tự quản lý, tự rèn luyện trong suốt quá trình đào tạo. Xây dựng cơ chế
quản lý, phân cấp quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý luận chính trị cụ thể, rõ
ràng đối với từng tổ chức, cán bộ quản lý giáo dục trong Học viện, đặc biệt là
giáo viên Chủ nhiệm lớp và cán bộ quản lý trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị.
Bốn là, các đơn vị giảng dạy trong Học viện xây dựng kế hoạch quản lý
học viên, phân công giáo viên theo dõi, giúp đỡ lớp trong quá trình dạy học, giáo

33
dục, rèn luyện học viên trong thực hiện nhiệm vụ, nội dung học, tăng cường quản
lý học viên học trên lớp.
Năm là, các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị; căn cứ quy chế, chỉ thị,
hướng dẫn của trên, xây dựng kế hoạch quản lý học viên như: Kế hoạch quản lý
của cán bộ lớp, tổ học viên. Kế hoạch phải đảm bảo phù hợp, được vận dụng linh
hoạt trên cơ sở quy chế, quy định. Xác định rõ kế hoạch quản lý từng hoạt động
của học viên như: Hoạt động học tập, hoạt động nghiên cứu khoa học, hoạt động
rèn luyện, các hoạt động khác; được cụ thể hoá thành nội dung, chương trình, kế
hoạch, lịch côngtác quản lý học viên của cán bộ quản lý giáo dục các cấp, cán bộ
trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị.
Quá trình thực hiện, các chủ thể quản lý cần tăng cường công tác kiểm tra,
giám sát, chấnchỉnh, rútkinh nghiệm việc thực hiện kế hoạchquản lý học viên, nhất
là ở các tổ học viên, từng học viên trong các lớp học viên; kịp thời phát hiện và
kiên quyết xử lý nghiêm những biểu hiện thực hiện không đúng kế hoạch, chất
lượng kém.
2.2.2. Đềcao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên Chủ nhiệm lớp
trong quá trình quản lý học viên
Đây là biện pháp quản lý rất quan trọng, có ý nghĩa đối với việc tăng cường
và nâng cao chất lượng, hiệu quả của côngtác quản lý học viên đào tạo Cao cấp lý
luận chính trị tại Học viện chính trị - Hành chính khu vực I hiện nay. Công tác
chủ nhiệm lớp là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Ban quản lý đào tạo
nhằm kết hợp thực hiện cả hai chức năng công tác quản lý đào tạo và quản lý học
viên.
Trong Quy chế chủ nhiệm lớp tại Học viện chính trị - Hành chính khu vực
I quy định: “Chủ nhiệm lớp do Giám đốc Học viện chính trị - Hành chính khu
vực I ra quyết định, là người giúp Trưởng Ban quản lý đào tạo trong việc quản lý,
điều hành thực hiện kế hoạch học tập, rèn luyện của học viên và công tác học

34
viên, theo dõi, phản ánh tình hình giảng dạy của giảng viên với lãnh đạo ban.
Mỗi một lớp học thuộc hệ đào tạo tập trung do một giáo viên làm Chủ nhiệm
lớp” [31, tr.52].
Tổ chức và theo dõi quá trình rèn luyện của học viên. Nắm vững tình hình
tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng, đặc điểm mạnh, yếu của từng học viên và tập thể
lớp. Căn cứ vào mục tiêu đào tạo và đặc điểm của lớp, cùng Ban cán sự lớp đề ra
kế hoạchphấn đấu và biện pháp thực hiện trong từng học kỳ, năm học. Thông qua
việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ học tập, sinh hoạt chính trị, sinh hoạt Đảng và tiếp
xúc cá nhân, giúp học viên thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Tổ chức thực hiện
việc sơ kết học kỳ, tổng kết năm học, khoá học, bình xét thi đua cuối khoá theo kế
hoạch của lãnh đạo Ban quản lý đào tạo Học viện.
Quản lý sỹ số học viên qua các buổi học trên lớp. Kết quả học tập của học
viên không chỉ phụ thuộc vào tính tích cực, thái độ tự giác, nghiêm túc của học
viên mà trước tiên phụ thuộc vào sự có mặt của học viên trong các buổi học trên
lớp. Trong Quy chế học viên của Học viện đã quy định học viên phải có mặt đầy
đủ các buổi nghe giảng, xêmina, ôn tập trên lớp (nếu học viên vắng mặt 20%
tổng số giờ lên lớp là không đủ điều kiện để thi môn học đó). Tuy nhiên giáo viên
Chủ nhiệm phải thường xuyên nhắc nhở, kiểm tra sỹ số từng ngày; phối hợp với
giảng viên, Ban cán sự lớp, các tổ trưởng theo dõi, đôn đốc nên về cơ bản hầu hết
học viên trong lớp đã có mặt trong các buổi giảng lý thuyết, xêmina, ôn tập trên
lớp. Trong những năm gần đây giáo viên Chủ nhiệm đã có sự phối hợp chặt chẽ
hơn, nghiêm túc hơn trong việc quản lý sỹ số học viên; đã có những cách thức
kiểm tra sỹ số thường xuyên, có hiệu quả như vẽ sơ đồ chỗ ngồi trên lớp, phát
phiếu ghi tên tham dự từng buổi học, kiểm tra quân số học tập trên lớp qua hệ
thống Camera. Nhờ có những biện pháp trên mà hiện tượng vắng mặt các buổi
học trên lớp đã bớt đi nhiều. Mặc dù vậy việc quản lý giờ tự học, tự nghiên cứu

35
của học viên còn có nhiều khó khăn hạn chế, do vậy việc kiểm tra, nhắc nhở đôn
đốc của giáo viên Chủ nhiệm lớp là hết sức cần thiết trong viêc quản lý học viên.
Quản lý hoạt động học của học viên được coi là nhiệm vụ trọng tâm của
giáo viên Chủ nhiệm. Bên cạnh việc quản lý sỹ số, tinh thần, thái độ học tập trên
lớp, giáo viên Chủ nhiệm còn có nhiệm vụ thường xuyên nhắc nhở, phối hợp với
các khoa, Ban quản lý đào tạo tìm hiểu những biện pháp khắc phục những hiện
tượng tiêu cực trong học tập nhất là trong các kỳ thi hết môn, thi tốt nghiệp. Thực
tế công tác chủ nhiệm lớp ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I cho thấy
giáo viên Chủ nhiệm nào có thái độ nghiêm túc, khách quan, công bằng, thường
xuyên phối hợp và nhắc nhở học viên, phê bình thẳng thắn, không vụ lợi cá nhân
sẽ hạn chế được những hiện tượng sai sót và tiêu cực, nâng cao chất lượng trong
học tập.
Công tác quản lý việc tự học của học viên. Giáo viên Chủ nhiệm thường
xuyên quán triệt quy chế học viên để học viên nhận thức được rằng không chỉ có
nhiệm vụ học tập trên lớp mà còn phải nghiêm túc tự hoc, tự nghiên cứu tại ký túc
xá theo thời gian quy định của từng bài học, môn học. Giao cho Ban cán sự lớp,
Chi uỷ, các tổ trưởng chịu trách nhiệm theo dõi, đôn đốc và kiểm tra viêc tự học
của học viên. Đề nghị các khoa giảng dạy ở cuốibài học có nêu những câu hỏi, nội
dung để học viên về ký túc xá tự học, tự nghiên cứuvà viết bút ký sau đó có thu và
đánh giá kết quả; tăng cường việc kiểm tra, đối thoại của giảng viên với học viên
trong quá trình dạy học. Quản lý học viên trong giờ tự học là trách nhiệm của
nhiều chủ thể, nhiều đơn vị trong Học viện song giáo viên Chủ nhiệm lớp và Chi
ủy, Ban cán sự lớp có vai trò trực tiếp. Để nâng cao hiệu quả quản lý học viên đặc
biệt là quản lý hoạt động học tập cần đổi mới, hoàn thiện các quy chế; mặt khác
cần nâng cao ý thức trách nhiệm, năng lực quản lý của giáo viên Chủ nhiệm và
Ban cán sự lớp.

36
Quản lý việc rèn luyện đạo đức, tác phong, tính Đảng của học viên. Học
viên đến Học viện chính trị - Hành chính khu vực I học tập thường có những sự
chuyển đổi về các mặt; chuyển đổi từ trạng thái làm việc, công tác có tính chủ
động hơn sang trạng thái học tập có tính gò bó phụ thuộc hơn; chuyển đổi từ vị trí
là người lãnh đạo, quản lý sang vị trí học viên đi học, phải thực hiện nhiều quy
chế, quy định. Sự chuyển đổi về chức năng, nhiệm vụ và môi trường hoạt động,
địa vị xã hội trên đã làm cho học viên gặp không ít khó khăn. Hơn nữa học viên
hệ tập trung khi đi học đã chuyển sinh hoạt đoàn thể. Chính từ thực trạng này
việc chú trọng quản lý việc rèn luyên của học viên có vị trí hết sức quan trọng và
được tiến hành thông qua tổ chức Đảng - Chi uỷ lớp. Quản lý việc rèn luyện về đạo
đức, lốisống, tác phongcủahọc viên, đặc biệtlà việc pháthuy tínhtiên phong, gương
mẫu của học viên. Quản lý việc rèn luyện tính Đảng thông qua tổ chức chi bộ lớp.
Mục tiêu quản lý cũng giúp cho người học viên rèn luyện và phát triển cả đức lẫn
tài.
Trong những năm qua đội ngũ giáo viên Chủ nhiệm của Học viện đã có
nhiều cố gắng tìm những biện pháp để quản lý việc rèn luyện học viên, giáo dục
tính Đảng cho học viên thông qua việc chỉ đạo các Chi uỷ lớp quản lý đảng viên.
Thông qua các kỳ sinh hoạt chi bộ, kiểm điểm học kỳ và cả khoá đã góp phần
thúc đẩy, chấn chỉnh cả trong nhận thức, thái độ và hành động của học viên. Có
thể nói hầu hết học viên đều có sự rèn luyện tốt về lối sống, đạo đức, tác phong
và tính Đảng.
Tổ chức công tác nghiên cứu thực tế và hướng dẫn nghiên cứu thực tế. Để
nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, thực hiện phương châm giáo dục
lý luận gắn liền với thực tiễn; như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Học đi đôi với
hành” và “Lý luận cốt để áp dụng vào cuộc sống thực tế, lý luận mà không áp
dụng vào thực tế là lý luận suông. Dù xem được hàng ngàn, hàng vạn quyển lý
luận, nếu không biết đem ra thực hành thì khác nào một cái hòm đựng sách” [30,

37
tr.243]. Trong Nghị quyết Trung ương III (Khoá VIII) đã chỉ rõ: Mọi phẩm giá,
bằng cấp, danh hiệu và chức vụ, tài năng và cống hiến đều phải được kiểm
nghiệm qua hoạt động thực tiễn.
2.2.5. Tổ chức tốt hoạt động chính khoá kết hợp với hoạt động ngoại
khoá
Mục tiêu của biện pháp quản lý hoạt động ngoại khoá giúp cho học vięn
gắn lý luận được trang bị trong quá trình học tập với thực tiễn, ngoài ra còn nâng
cao tinh thần đoàn kết của các học viên trong lớp, giúp học viên mở rộng giao lưu
với các địa phương.
Theo qui chế học viên của Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ
Chí Minh thì học viên được phép tham gia các hoạt động ngoại khoá do cơ sở
đào tạo tổ chức. Chính vì vậy trong mỗi khóa học Học viện chính trị - Hành
chính khu vực I thường tổ chức cho học viên tham gia các hoạt động ngoại khoá.
Học viên ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I đều là những cán bộ lãnh
đạo và dự nguồn của các cơ sở chính vì vậy việc tham gia các hoạt động ngoại
khoá là rất cần thiết và bổ ích.
Quá trình dạy học và giáo dục là những bộ phận của quá trình sư phạm tổng
thể. Trong quá trình dạy học, ngoài việc truyền thụ cho người học viên những tri
thức khoa học cơ bản và có hệ thống, còn phải luôn luôn mang lại hiệu quả giáo
dục nhân cách cho họ. Kết quả giáo dục cuối cùng được đánh giá qua hành vi, kỹ
năng thực hành nghề nghiệp của người học viên. Nếu chỉ thông qua việc học tập,
lĩnh hội kiến thức các môn học trên lớp thì việc hình thành và rèn luyện kỹ năng
nghề nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, việc tổ chức các hoạt động ngoại khoá
giáo dục khác nhau vào thời gian ngoài giờ lên lớp là điều kiện quan trọng để
người học viên đạt được mục tiêu giáo dục đề ra.

38
Từ vị trí quan trọng trên, có thể thấy được vai trò và tác dụng của hoạt
động ngoại khoá ở Học viện chính trị - Hành chính khu vực I thể hiện ở một số
điểm sau:
Ngoại khoá giúp học viên mở rộng, nâng cao kiến thức: Khối lượng tri
thức nhân loại ngày càng tăng lên nhanh chóng. Nhà trường không thể cung cấp
tất cả nguồn tri thức đó mà chỉ có thể trang bị cho học viên những kiến thức cơ
bản của các môn học. Ngay trong những bài học trên lớp, học viên cũng chỉ có
thể học được những kiến thúc cơ bản nhất, những khái niệm, những quy tắc
chung nhất mà thôi. Còn rất nhiều kiến thức khác cần phải nắm, phải hiểu, phải
vận dụng được vào trong thực tiễn cuộc sống của mình nhưng lại chưa được đưa
và cũng không thể đưa hết vào trong chương trình. Vì thế ngoại khoá là một
trong những cách thức, những con đường tốt nhất giúp học viên bổ sung, mở
rộng, tích luỹ thêm những kiến thức cần thiết để hiểu biết, vận dụng vào trong
quá trình học tập, rèn luyện, công tác và trong cuộc sống hàng ngày của bản thân.
Hoạt động ngoại khoá bổ sung, cập nhật, củng cố những tri thức đã được trang bị
trên lớp, biến tri thức thành niềm tin, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo.
Thông qua các hình thức hoạt động cụ thể, học viên có dịp đối chiếu, kiểm
nghiệm tri thức, kiến thức đã học, làm cho tri thức đó trở thành của chính bản
thân mỗi học viên. Là điều kiện rèn luyện, củng cố và nâng cao các kỹ năng giao
tiếp, ứng xử, tìm tòi, sáng tạo, phát hiện và hệ thống hoá thêm những kiến thức
khác để làm giàu vốn tri thức cho mình. Thông qua các hoạt động ngoại khoá góp
phần thu hút và phát huy tiềm năng của từng học viên, của các lực lượng trong
Nhà trường. Đồng thời, phát huy cao độ tính chủ thể, tính tích cực, chủ động của
học viên. Dưới sự giúp đỡ, tổ chức của cán bộ quản lý, giảng viên và cơ quan
chức năng cùng tham gia các hoạt động ngoại khoá cũng như các hoạt động khác
diễn ra trong học tập, rèn luyện.

39
Hoạt động ngoạikhoá giúp pháthiện tiềm năng của học viên: Trong hoạt
động ngoại khoá, tính độc lập và sự sáng tạo của học viên rất được phát huy. Các
kỹ năng nghe, diễn thuyết, hành động của họ được hình thành và phát triển một
cách tự giác, chủ động, tạo cơ sở thuận lợi cho cán bộ quản lý, giáo viên thực
hiện việc đổi mới các phương pháp dạy học, giáo dục trong nhà trường theo
hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học viên, bồi dưỡng
phương pháp tự học, tự nghiên cứu, đặc biệt là rèn kỹ năng vận dụng kiến thức
vào thực tế.
Hoạt động ngoại khoá hướng hứng thú vào các hoạt động bổ ích: Hoạt
động ngoại khoá hướng người học sử dụng thời gian rảnh rỗi vào những việc có
ích, hợp lý trong quá trình học tập của mình. Thông qua hoạt động ngoại khoá,
cán bộ quản lý và giáo viên có thể phát huy được tính tích cực từ chính những
đặc điểm tâm lý của những học viên còn hạn chế trong học tập, rèn luyện. Hoạt
động ngoại khoá với nhiều hình thức phong phú, lại diễn ra ở nhiều thời điểm
khác nhau đòi hỏi cách thức hoạt động khác nhau, sẽ rèn luyện cho học viên đức
tính thích nghi chủ động, năng động, từng bước làm quen với việc sưu tầm tài
liệu, tập dượt hoạt động và kỹ năng nghiên cứu, thói quen quan sát, phán xét, suy
luận. Từ đó góp phần tăng cường hứng thú học tập cho học viên với các môn học.
Hoạt động ngoạikhoá tạo sự gắn bó đoàn kết trong tập: Để thực hiện tốt
hoạt động ngoại khoá đòi hỏi, tập thể học viên phải có sự đoàn kết hợp tác, giúp
đỡ nhau để cùng hoàn thành nhiệm vụ. Hoạt động ngoại khoá còn rèn luyện tinh
thần trách nhiệm ý thức gắn bó với tập thể của học viên. Qua đó học viên xác
định được vai trò, trách nhiệm của mỗi cá nhân trước tập thể. Học viên sẽ hoà
nhập vào cuộc sống tập thể một cách vui vẻ. Đó là những tiền đề quan trọng để
rèn luyện học viên trở thành những con người mới, góp phần nâng cao chất lượng
đào tạo. Qua hoạt động ngoại khoá cán bộ quản lý, giáo viên giúp học viên hình
thành được một số năng lực như năng lực tổ chức quản lý, năng lực tự hoàn

40
thiện, năng lực giao tiếp, năng lực hoạt động thực tiễn, năng lực hoạt động chính
trị - xã hội. Nó cũng giúp cho học viên khả năng làm việc độc lâp, từng học viên
hình thành cho mình một cách sống đúng đắn, phù hợp với những chuẩn mực của
người cán bộ lãnh đạo quản lý trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá
- hiện đại hoá đất nước.
Hoạt động ngoại khoá huy động các lực lượng tham gia vào việc giáo
dục - đào tạo học viên: Hoạt động ngoại khoá gắn kết các lực lượng và tạo điều
kiện cho họ tham gia tích cực vào công tác giáo dục - đào tạo; tạo được sự phối
hợp của các lực lượng trong Học viện với địa phương. Hoạt động ngoại khoá là một
hình thức tổ chức học tập ngoài giờ lên lớp có kế hoạch có phương hướng xác
định được học viên tiến hành theo nguyên tắc tự nguyện ở ngoài giờ lên lớp
chính khoá, dưới sự điều khiển, hướng dẫn của giáo viên, cán bộ quản lý nhằm
bổ sung, củng cố, mở rộng và nâng cao kiến thức, kỹ năng đã được học trong
chương trình chính khoá, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng học tập, rèn
luyện đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo. Với cách hiểu như trên, ngoại khoá được
xem là một hình thức tổ chức dạy học quan trọng, là một trong những con đường
để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng; phát huy tính tích
cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học viên, phù hợp với đặc điểm của từng lớp
học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến
thức đó vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập
cho học viên
Quản lý học viên thông qua việc kết hợp giữa hoạt động chính khoá và
hoạt động ngoại khoá là quá trình tác động của chủ thể quản lý đến tập thể học
viên được tiến hành theo chương trình, kế hoạch đào tạo của Học viện. Hoạt
động ngoại khoá có vai trò to lớn đối với chương trình chính khoá, quan hệ chặt
chẽ với chính khoá, không tách rời hoạt động chính khoá. có tác động tích cực và
bổ xung cho chính khoá góp phần thúc đẩy hoàn thành mục tiêu, yêu cầu đào tạo

41
học viên Cao cấp lý luận chính trị. Đồng thời, hoạt động ngoại khoá còn có tính
độc lập tương đối so với chính khoá thể hiện tính năng động, sáng tạo của chủ thể
và đối tượng tiến hành, góp phần rèn luyện kỹ năng, phương pháp công tác và
hoàn thiện nhân cách cho người học thông qua quá trình hoạt động thực tiễn hàng
ngày.
2.3. Khảo nghiệm sự cần thiết, tính khả thi của các biện pháp
* Trên cơ sở các biện pháp quản lý học viên đã đề xuất trong luận văn, tác
giả đã tiến hành khảo nghiệm ý kiến của 27 đồng chí giáo viên Chủ nhiệm và
trưng cầu ý kiến 200 đồng chí học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận
chính trị về tính cần thiết và tính khả thi, tính phù hợp, tính hiệu quả đối với các
biện pháp đã đề xuất. Mục đích khảo nghiệm của tác giả nhằm lấy ý kiến từ giáo
viên Chủ nhiệm trong các lớp đào tạo Cao cấp lý luận chính trị, khẳng định tính
khả thi, tính thực tiễn của các biện pháp đã đề xuất.
Kết quả trưng cầu ý kiến của cán bộ, học viên trong các lớp đào tạo Cao
cấp lý luận chính trị biện pháp này: Về xây dựng kế hoạch quản lý học viên đảm
bảo tính khoa học, khả thi, phù hợp, hiệu quả ở tất cả các cấp trong Học viện có
86,50% cho rằng rất cần thiết; 11,0% cho rằng cần thiết, 2,5% cho rằng không
cần thiết. Về tổ chức triển khai thực hiện theo kế hoạch, đúng kế hoạch quản lý
học viên có 85,00% cho rằng rất quan trọng; 13,50% cho rằng quan trọng, 1,5%
cho rằng không quan trọng. Về việc kiểm tra chặt chẽ việc thực hiện kế hoạch
quản lý học viên của các cấp trong Học viện có 77,0% cho rằng rất cần thiết;
14,50% cho rằng cần thiết, 8,5 % cho rằng không cần thiết.
Kết quả trưng cầu ý kiến cán bộ, học viên trong các lớp đào tạo Cao cấp lý
luận chính trị cho thấy: Vị trí, vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong các lớp đào
tạo Cao cấp lý luận chính trị có 92,50% cho rằng rất quan trọng; 7,50% cho rằng
quan trọng. Việc cần thiết về bồidưỡng nghiệp vụ về quản lý giáo dục cho đội ngũ
giáo viên Chủ nhiệm lớp, có 56,80% cho rằng rất cần thiết; 43,20% cho rằng cần

Biện pháp quản lý học viên đào tạo cao cấp lý luận chính trị ở học viện chính trị - hành chính khu vực i.doc

Biện pháp quản lý học viên đào tạo cao cấp lý luận chính trị ở học viện chính trị - hành chính khu vực i.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Biện pháp quản lý học viên đào tạo cao cấp lý luận chính trị ở học viện chính trị - hành chính khu vực i.doc

Similar to Biện pháp quản lý học viên đào tạo cao cấp lý luận chính trị ở học viện chính trị - hành chính khu vực i.doc (20)

More from DV Viết Luận văn luanvanmaster.com ZALO 0973287149

More from DV Viết Luận văn luanvanmaster.com ZALO 0973287149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Biện pháp quản lý học viên đào tạo cao cấp lý luận chính trị ở học viện chính trị - hành chính khu vực i.doc