Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο Πατρών Χειρισμός Εξαιρέσεων

1. Εκπαιδευτική διαδικασία στο
Πανεπιστήμιο Πατρών
Χειρισμός Εξαιρέσεων
Κλεάνθης Θραμπουλίδης
Software Engineering Group
Electrical & Computer Engineering
University of Patras, Greece
thrambo@ece.upatras.gr
Πάτρα 20 Φεβ. 2008

2. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Οργάνωση
 Εξαιρέσεις στα Goody’s
 (από τις διαφάνειες της εισαγωγής του exception handling
στους φοιτητές)
 Χειρισμός Εξαιρέσεων στην Ανάπτυξη
Συστημάτων
 (από τις διαφάνειες της εισαγωγής του exception handling
στους φοιτητές)
 Χειρισμός Εξαιρέσεων στο ΠΠ
 Ανάγκη για αξιόπιστο χειρισμό
εξαιρέσεων

3. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Exceptions στα Goody’s
 Θα θεωρήσουμε ένα
από τα μηνύματα
αυτά και
συγκεκριμένα το
«ένα τοστ με
ζαμπόν-τυρί
παρακαλώ»
 Είναι η συμπεριφορά
της Μαίρης πλήρως
ορισμένη;
Η Μαίρη όταν προσλήφθηκε πήρε οδηγίες για το πως θα
ενεργεί σε απόκριση ορισμένων μηνυμάτων που θα δέχεται
ή συμβάντων που θα αναγνωρίζει.

4. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Exceptions στα Goody’s
 Στην εκτέλεση της ενέργειας «πάρε τυρί»
διαπιστώνει ότι το τυρί έχει τελειώσει.
 Το συμβάν αυτό χαρακτηρίζεται ως εξαιρετική
περίπτωση που όμως είναι πιθανή καθώς η Μαίρη
προετοιμάζει το τοστ
 αν η Μαίρη δεν έχει ενημερωθεί πως να την
αναγνωρίσει και να την χειρισθεί το σύστημα
κινδυνεύει να μεταπέσει σε κατάσταση
απροσδιόριστης συμπεριφοράς.

5. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Αναγνώριση Exception
 Υποθέτουμε πως η Μαίρη αναγνωρίζει
το συμβάν αυτό ως εξαιρετική
περίπτωση.
 Ποια μπορεί να είναι η συμπεριφορά της
στην περίπτωση αυτή;

6. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Συμπεριφορά Μαίρης – 1ο σενάριο
 Η Μαίρη έχει την γνώση να χειριστεί τη συγκεκριμένη
εξαίρεση, πρέπει να εκτελέσει ένα σύνολο από ενέργειες
όπως «πάρε από το ψυγείο της αποθήκης ένα κεφάλι
τυρί», «κόψε το σε φέτες, », κ.λ.π. Λέμε πως
 η Μαίρη αναγνωρίζει την εξαίρεση
και την αντιμετωπίζει. Δεν είναι
απαραίτητο να ενημερώσει τον
Γιώργο για την εξαιρετική αυτή
περίπτωση.

7. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Συμπεριφορά Μαίρης – 2ο σενάριο
 Ο Γιώργος δεν θέλει να αναθέσει στην Μαίρη την αντιμετώπιση της
εξαιρετικής αυτής περίπτωσης για διάφορους λόγους. Στην περίπτωση
αυτή η Μαίρη αναγνωρίζει την εξαιρετική περίπτωση δημιουργεί ένα
μήνυμα όπως «δεν υπάρχει τυρί» (ένα αντικείμενο εξαίρεσης θα
έλεγα) και το στέλνει στον Γιώργο που είναι ο προϊστάμενος του
τμήματος. Στην περίπτωση αυτή λέμε πως
 η Μαίρη ανιχνεύει την εξαιρετική
περίπτωση, εγείρει ένα αντικείμενο
εξαίρεσης (throw an exception) και
την μεταδίδει (throws) στην
διεργασία που την κάλεσε.
 Ο Γιώργος θα πρέπει να συλλάβει
(catch) την εξαίρεση και να την
αντιμετωπίσει κατάλληλα. throws
catch

8. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Συμπεριφορά Μαίρης – 3ο σενάριο
 όπως η επιλογή
Νο 2 με τη
διαφορά πως αν
ο Γιώργος δεν
μπορεί να
χειρισθεί την
εξαίρεση την
κάνει throws throws
throws
catch

9. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Πολιτική διαχείρισης εξαιρέσεων
 Θέματα όπως
 «σε ποιόν θα αναφέρει η Μαίρη την εξαίρεση;» «σε
αυτόν που της ζήτησε την εξυπηρέτηση ή πάντα στον
Γιώργο;»
 «συνεχίζει την δουλειά της μετά την έγερση της
εξαίρεσης ή περιμένει να ολοκληρωθεί η αντιμετώπιση
της πρώτα;» κ.λ.π.
 καθορίζουν
 την πολιτική διαχείρισης των εξαιρετικών
περιπτώσεων στην λειτουργία ενός
συστήματος.

10. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Οργάνωση
 Εξαιρέσεις στα Goody’s
 Χειρισμός Εξαιρέσεων στην
Ανάπτυξη Συστημάτων
 Χειρισμός Εξαιρέσεων στο ΠΠ
 Ανάγκη για αξιόπιστο χειρισμό
εξαιρέσεων

11. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Κλασσικός χειρισμός
Σοβαρά μειονεκτήματα
 περιπλέκει τον κώδικα
 επιρρεπής σε προγραμματιστικά λάθη
 π.χ. αγνόηση κωδικών σφάλματος.
π.χ. επιστρεφόμενες τιμές κωδικών σφάλματος
Πολλοί προγραμματιστές "λύνουν" το πρόβλημα απλά αγνοώντας το.
Τα λάθη εμφανίζονται μαζί με το επόμενο crash.
 πολύς κώδικας
 ανίχνευσης,
 αναφοράς στην καλούσα μέθοδο
 Βασική ροή χάνεται στην ακαταστασία
400% αύξηση!

12. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
correctness vs. clarity
 trade-off between
 correctness (checking for all errors)
 clarity (not cluttering the basic flow of
code with many error checks)

13. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Exception handling in Java
 είναι ο μηχανισμός της γλώσσας που
 παρέχει
 ένα ειδικό τρόπο μεταφοράς του ελέγχου
μεταξύ διαδικασιών (διαφορετικό από αυτόν της
κλήσης και επιστροφής)
 επιτρέπει
 την ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα σε
διαδικασίες διαφορετικών επιπέδων

14. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
 Οι μέθοδοι επιτρέπεται να εγείρουν
εξαιρέσεις
 Ο χειρισμός εξαιρέσεων επιβάλλεται
από το σύστημα
 Ο Προγραμματιστής υποχρεούται να
δηλώσει ή να συλλάβει την εξαίρεση
Exception handling in Java

15. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Οργάνωση
 Εξαιρέσεις στα Goody’s
 Χειρισμός Εξαιρέσεων στην Ανάπτυξη
Συστημάτων
 Χειρισμός Εξαιρέσεων στο ΠΠ
 Ανάγκη για αξιόπιστο χειρισμό
εξαιρέσεων

16. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Εξαιρέσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία
 Εξαιρέσεις ή μήπως κανόνας στην εκπαιδευτική
διαδικασία;
 Έχουν αναφερθεί πολλά
 «Εργαστήρια μαϊμούδες», «Πανηγύρι
αντιγραφής», «μαθήματα χωρίς στόχο», «άθλια
βιβλία», «εργασίες δακτυλογράφησης»,
«απαράδεκτα ποσοστά επιτυχίας <10%»,
«ανισομερής κατανομή στην παράδοση»,
«απαράδεκτη αντιμετώπιση – ώρες γραφείου?»,
… Μήπως το ποσοστό επιτυχίας του Α’ έτους (<10%) μετά τις
εξετάσεις Σεπτεμβρίου μας λέει πολλά?

17. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
 Εξαιρέσεις στην
εκπαιδευτική διαδικασία
 Αναγνωρίζονται;
 Μεταδίδονται στην ιεραρχία;
 Αντιμετωπίζονται
κατάλληλα;
 Υπάρχει πολιτική χειρισμού
εξαιρέσεων;
Exception handling στο ΠΠ
throws
throws
throws
catch
catch

18. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
 Έστω και σπάνια.
Αναγνωρίζονται και μεταδίδονται; Ι
«Πανηγύρι αντιγραφής»
Οι εξετάσεις
στοΠΠ
“… από τα λεγόμενα των φοιτητών προκύπτει
ότι το συγκεκριμένο μάθημα γίνεται
ευκαιριακά, ο τόπος και η μέρα
αλλάζουν χωρίς σχετικές
ανακοινώσεις, οι εξετάσεις είναι
χαμηλής αξιοπιστίας και οι βαθμοί
μπαίνουν με κάποιες απαλλακτικές
εργασίες αμφίβολης ποιότητας, …”
πλημμελής άσκηση των
καθηκόντων
“Μετά από ενημέρωση από
φοιτητές ο κ. Χ δεν προσέρχεται
στο εργαστήριο (γεγονός που
διαπίστωσα και προσωπικά) …”
«εργαστήρια
μαϊμούδες»

19. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
 Έστω και με
ανατροπές.
Αναγνωρίζονται και μεταδίδονται; ΙΙ
Πρόταση για βιβλία Μαθηματικών: Σχεδόν
ομόφωνη απόφαση Τομέα Η&Υ (Άνοιξη
2007)
Μαθηµατικά Ι Απειροστικός Λογισµός
Thomas and Finney, Παν. Εκδόσεις Κρήτης
(ΠΕΚ)
Μαθηµατικά ΙΙ ∆ιανυσµατικός Λογισµός,
Marsden and Tromba. (Berkley and University of
California, Santa Cruz), ΠΕΚ
Γραµµική Άλγεβρα Gilbert Strang, ΠΕΚ.
∆ιαφορικές Εξισώσεις
∆ιαφορικές Εξισώσεις, Τραχανάς, ΠΕΚ

20. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
 Έστω και μετά από
πολλά χρόνια
αδράνειας.
Αναγνωρίζονται και μεταδίδονται; ΙΙΙ
Οι διδάσκοντες (5 µέλη ∆ΕΠ) του
µαθήµατος προτείνουν την
αντικατάσταση της γλώσσας
προγραµµατισµού Fortran από την C.
Οι δυο σχετικοί µε το αντικείµενο
Τοµείς έχουν εκφρασθεί θετικά για την
αλλαγή αυτή.

21. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
 Γενικά Όχι από όλα τα επίπεδα ιεραρχίας
Αντιμετωπίζονται; Ι
«Πανηγύρι αντιγραφής»
Αγνοήθηκε. Επίσημα τουλάχιστο
Οι εξετάσεις
στοΠΠ
Αγνοήθηκε
επιδεικτικά!!!
“…μάθημα γίνεται ευκαιριακά, ο τόπος και η
μέρα αλλάζουν χωρίς σχετικές ανακοινώσεις, οι
εξετάσεις είναι χαμηλής αξιοπιστίας και οι
βαθμοί μπαίνουν με κάποιες απαλλακτικές
εργασίες αμφίβολης ποιότητας, … ”
Δέχθηκε τέτοια επίθεση από την Διοίκηση
που “κατάπιε τα λεγόμενα του”!!!
πλημμελής άσκηση των
καθηκόντων
“Μετά από ενημέρωση από
φοιτητές ο κ. Χ δεν προσέρχεται
στο εργαστήριο (γεγονός που
διαπίστωσα και προσωπικά) …”
«εργαστήρια μαϊμούδες»
Αγνοήθηκε αλλά και
συνοδεύεται από
προκλητική άρνηση
καταγραφής του
εργαστηριακού έργου

22. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Βιασμός του throws
“Είναι ολοφάνερο πως τα μέλη ΔΕΠ δεν
θέλουν ανάδραση από τους φοιτητές για
την εκπαιδευτική διαδικασία”
“Κάθε φορά που ένας από εµάς
προσπαθεί να πάρει το λόγο και να
αναφερθεί στα τεράστια προβλήµατα
της εκπαιδευτικής διαδικασίας, στα
προβλήµατα που καθηµερινά βιώνουν
οι φοιτητές µας, στα προβλήµατα που
πλέον όλη η κοινωνία γνωρίζει, του
δίνουν να καταλάβει πως είναι «εκτός
θέµατος»”. link

23. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
 Γενικά Όχι από όλα τα επίπεδα ιεραρχίας
Αντιμετωπίζονται; ΙΙ
Πρόταση για αντικατάσταση της Fortran
Δύο φοιτητές (εκπρόσωποι των φοιτητών)
εκφράζονται έντονα κατά της αλλαγής χωρίς
κανένα ουσιαστικό επιχείρημα.
Στη συνέχεια δύο µέλη ΔΕΠ τοποθετούνται
αρνητικά χωρίς …link
Το θέμα αναβάλλεται για μια ακόμη χρονιά
Πρόταση για βιβλία Μαθηματικών: Ομόφωνη απόφαση Τομέα Η&Υ (Άνοιξη 2007)
Χάθηκε στο δρόμο για την Γ.Σ. !!!
«Είναι ένα ακόμη δείγμα της αναποτελεσματικότητας του οργάνου αυτού; ή
ένα δείγμα της ανευθυνότητας του ως προς την πλειοψηφία των φοιτητών;
ή μήπως ένα ακόμη δείγμα της αδιαφορίας του σώματος για την
εκπαιδευτική διαδικασία …» link

24. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Μηχανισμοί Καταγραφής προβλημάτων
 Υπάρχουν μηχανισμοί που θα αναδείξουν και καταγράψουν
τα προβλήματα; ΌΧΙ!!
 Αξιολόγηση / Κριτική ??? («Το Tμήμα είναι κατά της Αξιολόγησης»)
«Πρέπει να ασχοληθούμε επιτέλους με την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου
που το Τμήμα μας παρέχει… » Φοιτητές Τμήματος
 Αποτρέπουμε τους φοιτητές (αλλά και τα μέλη ΔΕΠ) να
αναφερθούν σε αυτά
 Απαξιώνουμε να απαντήσουμε σε κριτική επί της εκπαιδευτικής
διαδικασίας. (Απάντηση σε σχόλια φοιτητή)
 Είναι υποχρέωση μας να το κάνουμε.
«Περί στόχων μαθημάτων, εργαστηρίων, αξιολόγησης και άλλων θεμάτων της εκπαιδευτικής διαδικασίας …»
 Οι φοιτητές αποκρίνονται (σχόλια-προτάσεις-απόψεις)
 Δεν θέλουμε να τα ακούσουμε γιατί έτσι
αναλαμβάνουμε την ευθύνη για αυτά
(Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο- Εκτός θέματος)
Πηγή: 199?-2008: Η Οδύσσεια της Αναβάθμισης K. Θραμπουλίδης link

25. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Οργάνωση
 Εξαιρέσεις στα Goody’s
 Χειρισμός Εξαιρέσεων στην Ανάπτυξη
Συστημάτων
 Χειρισμός Εξαιρέσεων στο ΠΠ
 Ανάγκη για αξιόπιστο χειρισμό
εξαιρέσεων

26. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Ανάγκη για αξιόπιστο χειρισμό
εξαιρέσεων
Ευθύνη του
προγραμματιστή
Επιβάλλεται από
το σύστημα
«η τήρηση κανόνων είναι υπόθεση
του ‘πατριωτισμού’ όλων»
Carnegie Mellon
University of
Patras
Πολλοί ‘προγραμματιστές’ "λύνουν" το πρόβλημα απλά αγνοώντας το.
Τα λάθη εμφανίζονται μαζί με το επόμενο crash.
KTH

27. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Συμπεράσματα
 Αξιολόγηση χωρίς
 ορισμό πολιτικής διαχείρισης «εξαιρετικών
περιπτώσεων» και
 δημιουργία αξιόπιστου μηχανισμού χειρισμού
των προβλημάτων που αυτή θα αναδείξει
αποτελεί ακόμη μια υπεκφυγή του
Ελληνικού Δημόσιου Πανεπιστημίου στην
αντιμετώπιση των γνωστών προβλημάτων
της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

28. © Κλεάνθης Θραμπουλίδης Εκπαιδευτική διαδικασία στο Πανεπιστήμιο
Πατρών
‹#›
Συμπεράσματα - Προτάσεις
 Αλλαγή κλίματος για το θεσμό της αξιολόγησης
 Προγραμματισμό δράσεων και ενεργειών για τη δημιουργία θετικού κλίματος
για την σημασία της αξιολόγησης ως μηχανισμού αναβάθμισης της Ποιότητας
της εκπαιδευτικής διαδικασίας με στόχο την ουσιαστική συμμετοχή των
εμπλεκόμενων μερών (Καθηγητών, φοιτητών).
 Αναλυτική καταγραφή του εκπαιδευτικού έργου με κύρια ευθύνη
των μελών ΔΕΠ.
 Δεν έχει νόημα αξιολόγηση από τους φοιτητές χωρίς προηγούμενη αναλυτική
καταγραφή (με ευθύνη των μελών ΔΕΠ) των συνιστωσών της εκπαιδευτικής
διαδικασίας. Ως συνιστώσες αναφέρονται: θέματα διδασκαλίας, εργαστηρίου,
φροντιστηρίου, στόχος, προαπαιτούμενα, χρησιμοποιούμενο υλικό, τρέχουσα
κατάσταση, διαπιστωμένα προβλήματα, πλάνο αναβάθμισης, απαιτούμενοι
πόροι, σύγκριση με αντίστοιχα μαθήματα άλλων Πανεπιστημίων, κλπ. Όλα
αυτά θα δημιουργούν ένα αξιόπιστο πλαίσιο αναβάθμισης.
 Επιτροπή Διασφάλισης Ποιότητας της Εκπαίδευσης
 Δημιουργία επιτροπής Διασφάλισης Ποιότητας της Εκπαίδευσης που θα
διαπερνά οριζόντια τα Τμήματα του Πανεπιστημίου και θα διασφαλίζει την
αποφυγή δημιουργίας στεγανών από τα Τμήματα.