Η περίπτωση του Πανεπιστημίου Πατρών

1. Προσχέδιο του νόμου για την
Ανώτατη Εκπαίδευση
2011
Η περίπτωση του Πανεπιστημίου
Πατρών
Κλεάνθης Θραμπουλίδης

2. Τα γεγονότα
• Δευτέρα 4/7 αργά το βράδυ
– Δίνεται στην δημοσιότητα το προσχέδιο νόμου για την Ανώτατη
Εκπαίδευση (110 σελίδες)
• Τρίτη 5/7 στις 11:40 το πρωί
– Κοινοποίηση στο Announcements της θέσης της Πρυτανικής Αρχής
• Τετάρτη 6/7
– Συνέντευξη τύπου των Πρυτανικών αρχών
• Πέμπτη 7/7
– απόφαση της Συγκλήτου που υιοθετεί στο σύνολό τους τις απόψεις των
Πρυτανικών Αρχών
• Τετάρτη 13/7
– Ανοικτή συζήτηση στην Πανεπιστημιακή κοινότητα

3. Το πιο ανησυχητικό

4. Η Πρυτανική αρχή
του Πανεπιστημίου
Πατρών είναι κάθετα
αντίθετη στη
φιλοσοφία και κυρίως
στους σκοπούς που
έρχεται να
εξυπηρετήσει το
νομοσχέδιο.
Καλεί σύσσωμη την
πανεπιστημιακή
κοινότητα να
αντιδράσει
συντεταγμένα (…)
στην προσπάθεια
διάλυσης του πλέον
δημιουργικού και
δημοκρατικού
κυττάρου της
ελληνικής κοινωνίας

5. Δομή
• Επί της διαδικασίας
• Η θέση των Πρυτανικών αρχών
• Γενικές διαπιστώσεις - θέσεις
• Αναφορά σε σημεία του προσχεδίου

6. Επί της Διαδικασίας - 1
• Κοινοποιήθηκε στην Πανεπιστημιακή
κοινότητα (ΠΚ) μια θέση επί ενός προσχεδίου
Νόμου της Ελληνικής Πολιτείας, πριν αυτό να
μας κοινοποιηθεί.
– Το προσχέδιο, μας κοινοποιήθηκε με μήνυμα,
αργότερα το απόγευμα της ίδιας ημέρας
(συνημμένο 2), αφού είχαν προηγηθεί
αντιδράσεις από μέλη της ΠΚ.

7. Επί της Διαδικασίας - 2
• Το ελάχιστο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε
από την δημοσιοποίηση του προσχεδίου μέχρι
την κοινοποίηση της θέσης αυτής, καθιστούν
σαφές ότι οι Πρυτανικές αρχές δεν ακολούθησαν
καμία Νόμιμη, θεσμική και διαφανή διαδικασία
για την σύνθεση της θέσης αυτής.
• Δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για τον τρόπο
που λαμβάνονται αποφάσεις που
παρουσιάζονται προς τα έξω ως θέσεις της ΠΚ.

8. Επί της Διαδικασίας - 3
• Προσπαθεί να προκαταλάβει κάθε συζήτηση επί
του προσχεδίου που πιθανόν θα διεξαχθεί σε
θεσμικά όργανα του Πανεπιστημίου το επόμενο
χρονικό διάστημα.
• εκμεταλλεύεται τη δυνατότητα που οι Πρυτανικές
αρχές έχουν να προωθούν στην ΠΚ προσωπικές
απόψεις και θέσεις τους μέσα από ένα κανάλι
επικοινωνίας στο οποίο της στερούν την
δυνατότητα (συνημμένο 3) να παρουσιάσει την,
πιθανόν, διαφορετική της θέση.
“Εμείς θα συνεχίσουμε με γνώμονα τα «πιστεύω
μας» για ένα καλύτερο δημόσιο πανεπιστήμιο.”
email 31/5

9. Επί της Διαδικασίας - 4
• Το εμφυλιοπολεμικό του ύφος παρακινεί φοιτητές
και εργαζόμενους στο Πανεπιστήμιο
– σε πράξεις βίας που τα τελευταία χρόνια βλέπουμε σε
μεγάλη έκταση στο χώρο του Πανεπιστημίου και οι οποίες
το έχουν οδηγήσει στην σημερινή του κατάσταση.
• Καταγράφει προσωπικές διαπιστώσεις (αλλοιώνει
τον δημόσιο χαρακτήρα, υποβαθμίζει τον σημαντικό
ρόλο, αντι-δημοκρατικό, αντι-κοινωνικό, αντι-
αναπτυξιακό, νομοσχέδιο αντιλόγου, κλπ) τις οποίες
δεν τεκμηριώνει με χρήση επιχειρημάτων.
– “Εμείς θα συνεχίσουμε με γνώμονα τα «πιστεύω μας»
για ένα καλύτερο δημόσιο πανεπιστήμιο.” email 31/5

10. Η θέση των Πρυτανικών Αρχών - 1
• Πρόκειται για το πλέον αντιδραστικό νομοσχέδιο που
έχει προταθεί ποτέ από την ηγεσία του Υπουργείου
Παιδείας.
• αλλοιώνει το δημόσιο χαρακτήρα της ανώτατης
εκπαίδευσης,
• υποβαθμίζει το σημαντικό ρόλο που καλείται να έχει
το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο στην κοινωνική
πρόοδο και την ανάπτυξη της χώρας.
• Στην ουσία το επανιδρύει, στο όνομα του
«εκσυχρονισμού» και της «αριστείας», επιδεικνύοντας
πλήρη έλλειψη σεβασμού στην ιστορική του εξέλιξη
και ταυτότητα.

11. Η θέση των Πρυτανικών Αρχών - 1
• Πρόκειται για το πλέον αντιδραστικό νομοσχέδιο που
έχει προταθεί ποτέ από την ηγεσία του Υπουργείου
Παιδείας.
• αλλοιώνει το δημόσιο χαρακτήρα της ανώτατης
εκπαίδευσης,
• υποβαθμίζει το σημαντικό ρόλο που καλείται να έχει
το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο στην κοινωνική
πρόοδο και την ανάπτυξη της χώρας.
• Στην ουσία το επανιδρύει, στο όνομα του
«εκσυχρονισμού» και της «αριστείας», επιδεικνύοντας
πλήρη έλλειψη σεβασμού στην ιστορική του εξέλιξη
και ταυτότητα.

12. Η θέση των Πρυτανικών Αρχών - 2
Η λέξη που το χαρακτηρίζει είναι το ‘αντί-‘
• αντι-συνταγματικό καθώς πλήττει το αυτοδιοίκητο των
ιδρυμάτων,
• αντι-δημοκρατικό αφού παραδίδει τις διοικήσεις των
Πανεπιστημίων σε ολιγαρχική διοίκηση με επιχειρηματικό
προσανατολισμό,
• αντι-κοινωνικό καθώς μεταφέρει μεγάλο μέρος των δαπανών για
τη λειτουργία των Πανεπιστημίων στους ίδιους τους φοιτητές και
τις οικογένειές τους,
• αντι-αναπτυξιακό αφού αγνοεί την υποστήριξη και ανάπτυξη της
έρευνας στα Πανεπιστήμια, προωθώντας έτσι το «Πανεπιστήμιο-
Εκπαιδευτήριο».
• Είναι ένα νομοσχέδιο αντιλόγου και όχι διαλόγου με την
πανεπιστημιακή κοινότητα και την ακαδημαϊκή μας
παράδοση.

13. Η θέση των Πρυτανικών Αρχών - 3
• Οι διατάξεις του διακρίνονται για τη φοβικότητα
αλλά και την εχθρότητα με την οποία το Υπουργείο
Παιδείας αντιμετωπίζει την ακαδημαϊκή κοινότητα.
• εντάσσει την παιδεία και την επιστήμη στη διαδικασία
της λεηλασίας του εθνικού πλούτου και της διάλυσης
του κοινωνικού ιστού, καταρρακώνοντας κάθε ίχνος
ελληνικής ταυτότητας, όπως προβάλλεται εξάλλου
από τις επιδιώξεις της Τρόϊκας.
• Στοχοποιείται η πλέον ανεξάρτητη «φωνή» της
κοινωνίας η οποία, παρά τις όποιες παθογένειές της,
μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη λογική της οικονομικής
και εθνικής υποτέλειας που μας έχει επιβληθεί.

14. Η θέση των Πρυτανικών Αρχών - 4
• Η Πρυτανική αρχή του Πανεπιστημίου
Πατρών είναι κάθετα αντίθετη στη
φιλοσοφία και κυρίως στους σκοπούς που
έρχεται να εξυπηρετήσει το νομοσχέδιο.
• Καλεί σύσσωμη την πανεπιστημιακή
κοινότητα να αντιδράσει συντεταγμένα μαζί
με όλα τα Πανεπιστήμια της χώρας (…) και
τους πολίτες στην προσπάθεια διάλυσης του
πλέον δημιουργικού και δημοκρατικού
κυττάρου της ελληνικής κοινωνίας.

15. Η θέση των Πρυτανικών Αρχών - 5
• Δεδομένης της κρισιμότητας της κατάστασης,
η Πρυτανική Αρχή του Πανεπιστημίου
Πατρών θα εισηγηθεί στην επόμενη
συνεδρίαση της Συγκλήτου να παραταθεί η
λειτουργία των θεσμικών οργάνων του
Πανεπιστημίου μέχρι το τέλος Ιουλίου.

16. Επί της Ακαδημαϊκής Παράδοσης
• Όσο για την Ακαδημαϊκή μας παράδοση που
επικαλείται δεν τολμώ να υποθέσω πως
εννοεί
– αυτή της επιβολής θέσεων με τη χρήση της βίας
των καταλήψεων, των βίαιων διακοπών των
Γενικών Συνελεύσεων, ή
– αυτή που διεξάγεται μέσα από το
announcements με την απαγόρευση πρόσβασης
σε αυτό των Πανεπιστημιακών δασκάλων;

17. Χρειάζεται ένας δημιουργικός
σεισμός
• " (…) η μετάβασή μου από το Μετσόβιο στο Μπέρκλεϊ ήταν κάτι σαν
άλμα, για δύο λόγους: την ποιότητα των καθηγητών στην Αμερική και
τις γνώσεις που είχα λάβει στην Ελλάδα, οι οποίες είναι
ξεπερασμένες. Διδάσκουν τα ίδια και τα ίδια εδώ και τριάντα
χρόνια, λες και δεν έχουν καμιά επαφή με όσα γίνονται στο
εξωτερικό."
«Πολλά έχουν διορθωθεί, όμως τα πανεπιστήμια υπολειτουργούν.
Δεν υπάρχει ένας τολμηρός ηγέτης ο οποίος θα βοηθήσει τα
πανεπιστήμια να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητα και να παύσουν οι
καταλήψεις και οι άλλες δυσλειτουργίες. Οι φοιτητές πρέπει να
καταλάβουν ποιο είναι το συμφέρον τους. Κάποτε ρώτησαν τον
Ιάννη Ξενάκη τι πρέπει να γίνει για να λυθεί το πολεοδομικό
πρόβλημα της Αθήνας. Κι εκείνος απάντησε: “Εννέα Ρίχτερ”.
Χρειάζεται ένας δημιουργικός σεισμός για να αλλάξουν τα
πράγματα στην ανώτατη εκπαίδευση».
Κωνσταντίνος Δασκαλάκης σε άρθρο του στην Καθημερινή

18. "is it like this the univ you graduated
from?". Ντράπηκα.
• Επίσης διαπιστώνω καθημερινά πόσο μπούρδα είναι η
φήμη οτι οι Έλληνες είναι καλά εφοδιασμένοι από το
ελληνικό πανεπιστήμιο για να διαπρέψουν στο
εξωτερικό. Η πραγματικότητα είναι οτι υστερούμε πολύ και
χρειαζόμαστε μπόλικη δουλεια για να κάνουμε catch-up με
φοιτητές που προέρχονται από προπτυχιακά προγράμματα
με *λιγότερα χρόνια* από εμας, όπως τα IITs της Ινδίας και
τα ivy league πανεπιστήμια της Αμερικής. Βέβαια αφού
συνειδητοποιήσουμε πως έχει η κατάσταση (το οποίο
παίρνει καποιο χρονικό διάστημα), με υπομονή και σκληρή
δουλεια καταφέρνουμε και τους φτάνουμε.
• Πολύ συχνα οι Έλληνες εδώ αναφέρονται σε αυτήν την
μετάβαση ως "first year shock".
Email φοιτητή μας

19. Το Δημόσιο Πανεπιστήμιο αναλώνει
τα τελευταία χρόνια τις δυνάμεις του
• προς την κατεύθυνση της μη εφαρμογής της όποιας
διάταξης προσπαθεί να επιφέρει μια αλλαγή στο υπάρχον
σύστημα.
• Θα ήταν ενδιαφέρον να καταγράψουμε τις ανθρωποώρες
που δαπανήθηκαν προς την κατεύθυνση της μη εφαρμογής
των νέων διατάξεων (απεργίες, καταλήψεις,
συγκεντρώσεις, συζητήσεις επί συζητήσεων σε κάθε
θεσμικό όργανο κλπ) και να τις συγκρίνουμε με αυτές που
δαπανήθηκαν προς την κατεύθυνση του reengineering του
συστήματος για την αποτελεσματική και προς όφελος των
φοιτητών και της κοινωνίας εφαρμογής τους.
• Φοβάμαι πως το αποτέλεσμα θα είναι το λιγότερο
«τραγικό» για την παραγωγικότητα της Πανεπιστημιακής
κοινότητας. Εκτός και αν συνυπολογίσουμε την παραγωγή
«πολιτικής» και αντιπολίτευσης.»

20. Ας δράσουμε αποτελεσματικά και
προς όφελος της κοινωνίας
• Έχουμε όλα αυτά τα χρόνια περίτρανα αποδείξει
ότι όχι μόνο είμαστε ανίκανοι να βελτιώσουμε
ένα πλαίσιο λειτουργίας που ορίζετε από τους
νόμους της Πολιτείας αλλά αντίθετα
λειτουργούμε με βάση το κακώς εννοούμενο
προσωπικό συμφέρον προς την κατεύθυνση της
αποδιοργάνωσης του. Και σε αυτό έχουμε
μοναδική πρωτιά σε παγκόσμιο επίπεδο.
• Ήμουν και είμαι πάντα της άποψης της
αξιοποίησης επιτυχημένων πρακτικών. Ένα
σύστημα σήμερα δεν φτιάχνεται from scratch.

21. το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να
συνεχίσει να λειτουργεί με το σημερινό πλαίσιο
λειτουργίας
• Αν λοιπόν αποδεχόμαστε ότι το Ελληνικό
Δημόσιο Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να συνεχίσει
να λειτουργεί με το σημερινό πλαίσιο
λειτουργίας και επειδή έχουμε αποδείξει ότι
είμαστε ανίκανοι να «το διορθώσουμε μόνοι
μας» οφείλουμε να συμμετέχουμε στην
διαδικασία του διαλόγου, να αναδείξουμε τις
αδυναμίες του προσχεδίου και να προτείνουμε
βελτιώσεις.
• Είναι μια πρόκληση για μας να αποδείξουμε ότι
μπορούμε παρά την μέχρι σήμερα πορεία μας
να δράσουμε αποτελεσματικά και προς όφελος
της κοινωνίας.