SlideShare a Scribd company logo
1 of 87
Download to read offline
Ps ;ldIffTds l6Kk0fL
lvdnfn b]jsf]6f
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 1
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 2
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 3
g]kfnsf] ;+ljwfgsf] cfsf/
 g]kfnsf] ;+ljwfg, @)&@
 k|f/lDes d:of}bf
 ;+ljwfg d:of}bf ;ldlt
 ;+ljwfg;ef ;lrjfno
 l;+xb/af/
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 4
ljifo;"rL
 k|:tfjgf ============================================== !
 efu–!
 k|f/lDes ==================================================!
 efu–@
 gful/stf ================================================#
 efu–#
 df}lns xs / st{Jo======================^
 efu–$
 /fHosf lgb]{zs l;4fGt, gLlt tyf
bfloTj==========!%
 efu–%
 /fHosf] ;+/rgf / /fHo zlQmsf]
afF8kmfF6========@#
 efu–^
 /fi6«klt / pk/fi6«klt
===============================================@^
 efu–&
 ;+3Lo sfo{kflnsf
==========================================================@(
 efu–*
 ;+3Lo Joj:yflksf ============================#@
 efu–(
 ;+3Lo Joj:yfkg sfo{ljlw =============$)
 efu–!)
 ;+3Lo cfly{s sfo{k|0ffnL== $#
 efu–!!
 Gofokflnsf==============================================$^
 efu–!@
 k|fb]lzs sfo{kflnsf =============================%^
 efu–!#
 k|fb]lzs Joj:yflksf ==========================^)
 efu–!$
 k|fb]lzs Joj:yfkg sfo{ljlw ===========^^
 efu–!%
 k|fb]lzs cfly{s sfo{k|0ffnL================^*
 efu–!^
 :yfgLo sfo{kflnsf ====================&)
 efu–!&
 :yfgLo Joj:yflksf =========================&$
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 5
ljifo;"rL efu–!*
 :yfgLo cfly{s sfo{k|0ffnL =========== &^
 efu–!(
 ;+3, k|b]z / :yfgLo tx jLr
cGt/;DaGw =======================================&&
 efu–@)
clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u &(
 efu–@!
 dxfn]vf k/LIfs ===============*!
 efu–@@
 ;+3Lo nf]s ;]jf cfof]u *#
 efu–@#
 lgjf{rg cfof]u ==================================*^
 efu–@$
 /fli6«o dfgj clwsf/ cfof]u =
ZX**
 efu–@%
 /fli6«o k|fs[lts ;|f]t tyf ljQLo
cfof]u (!
 efu–@^
 /fli6«o dlxnf cfof]u ======(#
 efu–@&
 /fli6«o blnt cfof]u =================(%
 efu–@*
 /fli6«o ;dfj]zL cfof]u ==================(&
 efu–@(
 dxfGofoflwjQmf========================((
 efu–#)
 /fli6«o ;'/Iff ;DaGwL Joj:yf =!)!
 efu–#!
 /fhgLlts bn ;DaGwL Joj:yf !)@
 efu–#@
 ;+s6sfnLg clwsf/ ========================!)$
 efu–##
 ;+ljwfg ;+zf]wg ==============================!)^
 efu–#$
 ljljw ======================================================!)&
 efu–#%
 ;+qmd0fsfnLg Joj:yf========================!!@
 efu–#^
 kl/efiff / JofVof===============================!!%
 efu–#&
 ;+lIfKt gfd, k|f/De /
vf/]hL========================================================!!&
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 6
cg';"rL
 cg';"rL–!
 g]kfnsf] /fli6«o em08f agfpg] tl/sf ====!!*
 cg';"rL–@
 g]kfnsf] /fli6«o ufg =========================!@)
 cg';"rL–#
 g]kfnsf] lgzfg 5fk ==========================!@!
 cg';"rL–$
 ;+3sf] clwsf/sf] ;"rL =======================!@@
 cg';"rL–%
 k|b]zsf] clwsf/sf] ;"rL ======================!@$
 cg';"rL–^
 ;+3 / k|b]zsf] ;femf clwsf/sf] ;"rL ===!@^
 cg';"rL–&
 :yfgLo txsf] clwsf/sf] ;"rL ===========!@*
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 7
;+ljwfg d:of}bfsf] ;fdfGo hgfsf/L
 efu #&, wf/f @(&, cg';'lr &, k[i7 !@*
 d'ntM@)$& ;fnb]lv sfod /xb} cfPsf] k/Dk/f wfGb} / s]xL gof cjwf/0ff ;d]6b} k|:t't x'g
k|oTgdf of] d:of}bf
 ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq d:of}bfsf] d'ndGq
 ;xof]ufTds ;+3Lo k|0ffnL
 ;+3, k|b]z / :yfgLo u/L ltg txsf] ;/sf/
 s]lGb|s[t ;+/rgf s]Gb|sf] gLlt lgb]{zg / kl/lwleq k|b]zn] cEof; ug]{ ck]Iff cjlzi6 clwsf/
s]Gb|df /xg] s]Gb|n] g} km|djs{ n]lhin]zgsf ?kdf zf;gsf] df]6f] vfsf k|:t't ug]{
 cu|flwsf/,ljz]ifflwsf/ / cfTdlg0f{osf] clwsf/ cf]em]ndf
 hftLo lje]bsf] ;+jf]wg / cfO{ Pn cf] sGe]G;gdf sdhf]/ k|:t'lt
 gful/stfdf k/Dk/fjfbL g]kfnL ;GtfgnfO{ c+lus[t gful/stf lbg] k|:tfj
 df}lns xssf] nfdf] km]xl/:t t/ sfg'gsf] dftxtdf df}lns xs
 wd{lg/k]If, wd{jf6 cnu /xg kfpg] wfld{s :jtGqtfsf] Uof/]06L
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 8
;+ljwfg d:of}bfsf] ;fdfGo hgfsf/L===
 ;+;bLo k|0ffnLsf] lg/Gt/tf
 /fi6|klt pk/fi6|klt k|wfgdGqL dGqL k|b]z k|d'v d'Vo dGqL ;d]tsf kbflwsf/L
 sfo{kflnsf Joj:yflksf / Gofokflnsfdf cfwf/e't kl/jt{g 5}g @)$& sf] ;+ljwfgsf] lg/Gt/tf
 cfof]ux?df dlxnf, blnt, ;dfj]zLs/0f, k|fs[lts >f]t tyf ljlQo cfof]ux? yk
 gLlt lgb]{zs l;4fGtn] cfly{s ;fdflhs ?kfGt/0fsf] clenfzf
 df}lns xsdf /fhg}lts clwsf/sf ;fy} cfly{s ;fdflhs ;f+:s[lts clwsf/sf] klg Joj:yf
 efiffsf] dfdnfdf k'/fg}sf] lg/Gt/tf
 ldl>t lgjf{rg k|0ffnL ^).$)
 clVtof/sf] clwsf/ s6f}lt cg’'lrt sfo{ x6fP/ ei6frf/ dfq} /flvof]
 /fli6|o lxt ljkl/t sfo{ ug]{nfO{ bl08t ug]{
 wfld{s :jtGqtf wd{lg/k]Iftf / ufO{ /fli6|o hgfj/ Ps} 7fpdf
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 9
;+ljwfg d:of}bfsf] ;fdfGo hgfsf/L==== ;+3Lo d’'n's t/ PsfTds Gofokflnsf
 ;+ljwfg hf/L ePsf] ;ft lbgdf k|wfgdGqL Ps dlxgfdf /fi6|klt pk/fi6|klt, clwj]zg k|f/De ePsf] @)
lbgdf ;efd'v / pk;efd'vsf] lgjf{rg
 cbfntsf Gofolwz tyf ;+j}wflgs lgsfosf kbflwsf/Lx?sf] k'glg{o'lQm jf lg/Gt/tf jf/]df clgl0f{t
 Gofokl/ifbsf jf/]df eg] cGtl/d ;+ljwfgs} lg/Gt/tf
 df}lns xs / lgb]{zs l;4fGtdf cGtl/d ;+ljwfgsf] lg/Gt/tf
 lj:t[t zflGt ;+emf}tf / xfltof/ Joj:yfkg ;+emf}tf cj cg';'rLdf /x]gg ;Tolg?k0f tyf d]nldnfk cfof]u
/ j]kQf cfof]usf] cfwf/ s] x'g] eGg] jf/]df d:of}bf df}g
 k|ltlglw;efdf @&%, /fli6|o ;efdf $% k|b]z;efdf %%) u/L hDdf *&) hgfsf] ljwfosx?sf] hDjf] 6f]nL
:yfgLo lgsfosf] ;+Vof hf]l8Psf] 5]g .
 dlxnfsf] ## k|ltzt Uof/]06L t/ jf+sL c? blnt dw]zL cflbjf;L hghflt d'lnd lk5l8Psf] If]qsf]
k|ltlglwTj w/fkdf
 klxrfg / ;fdfYo{sf cfwf/df * k|b]z t/ l;df8sg / gfdf+sg sfnflu cfof]usf] l/kf]6{ s'g]{ cfof]u
;/sf/n] u7g ug]{ 5 dlxgf Dofb lbg] k|ltjbg k|fKt ePsf] ltgdlxgfdf ;+;bsf] b'O{ltxfO{n] cg'df]bg ug{
kg]{7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 10
gof ;+ljwfgdf gful/stf
!@= j+zhsf] cfwf/df gful/stf M -!_ g]kfndf :yfoL a;f]af; ePsf] b]xfo adf]lhdsf] JolQmnfO{ j+zhsf] cfwf/df
g]kfnsf] gful/stf k|bfg ul/g]5 M–
-s_ s'g} JolQmsf] hGd x'Fbfsf avt lghsf] cfdf / afa' g]kfnL gful/s /x]5 eg] To:tf] JolQm,
-v_ s'g} JolQmsf] g]kfndf hGd x'Fbfsf avt lghsf] cfdf jf afa' dWo] Ps g]kfnL gful/s /x]sf]df gful/stf
k|fKt ubf{sf avt lghsf cfdf / afa' b'a} g]kfnL gful/s /x]5g eg] To:tf] JolQm .
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhd j+zhsf] cfwf/df g]kfnsf] gful/s 7xg]{ JolQm / of] ;+ljwfg k|f/De x'g'eGbf cl3 hGdsf]
cfwf/df g]kfnsf] gful/stf k|fKt u/]sf gful/ssf ;Gtfgn] lgh aflnu ePkl5 cfdf jf afa'sf] gfdaf6 j+zhsf]
cfwf/df g]kfnsf] gful/stf k|fKt ug]{5 .
-#_ cfdf afa'sf] 7]ufg gePsf] g]kfnleq k]mnf k/]sf] k|To]s gfaflnu lghsf] cfdf jf afa' kQf gnfu];Dd j+zhsf]
cfwf/df g]kfnL gful/s dflgg]5 .
-$_ g]kfnL gful/s cfdfaf6 g]kfndf hGd eO{ g]kfndf g} a;f]af; u/]sf] / afa'sf] klxrfg gePsf] JolQmnfO{
j+zhsf] cfwf/df gful/stf k|bfg ul/g]5 .
 t/ afa' ljb]zL gful/s ePsf] k|dfl0ft ePdf To:tf] JolQmsf] gful/stf sfg'g adf]lhd cËLs[t gful/stfdf
kl/0ft x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 11
gof ;+ljwfgdf gful/stf====
!#= cËLs[t gful/stf ;DaGwL Joj:yf M
-!_ of] ;+ljwfg k|f/De ePkl5 g]kfnL gful/s;Fu ljjfx ug]{ ljb]zL
k'?ifn] j}jflxs cËLs[t gful/stf lng rfx]df g]kfndf kGw| jif{ :yfoL a;f]af;
u/L ljb]zsf] gful/stf kl/Tofu ug]{ sf/afxL rnfPdf sfg'g adf]lhd g]kfnsf]
cËLs[t gful/stf k|fKt ug{ ;Sg]5 .
 -@_ g]kfnL gful/s;Fu ljjfx ug]{ ljb]zL dlxnfn] g]kfnsf] gful/stf lng
rfx]df lghn] ljb]zsf] gful/stf kl/Tofu ug]{ sf/afxL rnfPkl5 sfg'g
adf]lhd g]kfnsf] cËLs[t gful/stf k|fKt ug{ ;Sg]5 .
 -#_ ljb]zL gful/s;Fu ljjfx ePsf] g]kfnL gful/saf6 g]kfndf hGd eO{
g]kfndf g} :yfoL a;f]af; u/]sf] / ljb]zL d'n'ssf] gful/stf k|fKt gu/]sf]
:jo+ 3f]if0ff ug]{ JolQmn] sfg'g adf]lhd g]kfnsf] cËLs[t gful/stf k|fKt
ug{]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 12
cGtl/d ;+ljwfg
*= ;+l+jwfg k|f/De x'bfsf avtsf] gful/stf M -!_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avt
g]kfnsf] gful/stf k|fKt u/]sf] / o; efu adf]lhd gful/stf k|fKt ug{ of]Uo
JolQmx¿ g]kfnsf gful/s x'g]5g .
-@_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avt g]kfndf :yfoL a;f]jf; ePsf] b]xfosf] JolQm
j+zhsf] cfwf/df g]kfnsf] gful/s 7xg]{5M–
-s_ of] ;+ljwfg k|f/De x'g'eGbf cl3 j+zhsf] cfwf/df gful/stf k|fKt u/]sf] JolQm,
-v_ s'g} JolQmsf] hGd x'Fbfsf avt lghsf] afa' jf cfdf g]kfnL gful/s /x]5
eg] To:tf] JolQm .
-#_ g]kfn ;/xbleq k]mnf k/]sf] lkt[Tj dft[Tjsf] 7]ufg gePsf] k|To]sgfafns lghsf]
afa' jf cfdf k]mnf gk/];Dd j+zhsf] cfwf/df g]kfnL gful/s 7xg]{5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 13
df}lns xssf] ;'lr
 @!= ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs
 @@= :jtGqtfsf] xs
 @#= ;dfgtfsf] xs
 @$= cfd ;~rf/sf] xs
 @%= Gofo ;DaGwL xs
 @^= ck/fw kLl8tsf] xs
 @&= oftgf lj?4sf] xs
 @*= lgjf/s gh/aGb lj?4sf] xs
 @(= 5'jf5"t tyf e]befj lj?4sf]
xs
 #)= ;DklQsf] xs
 #!= wfld{s :jtGqtfsf] xs
 #@= ;"rgfsf] xs
 ##= uf]kgLotfsf] xs
 #$= zf]if0f lj?4sf] xs
 #%= :jR5 jftfj/0fsf] xs
 #^= lzIff ;DaGwL xs
 #&= efiff tyf ;+:s[ltsf] xs
 #*= /f]huf/Lsf] xs
 #(= >dsf] xs
 $)= :jf:Yo ;DaGwL xs
 $!= vfB ;DaGwL xs
 $@= cfjf;sf] xs
 $#= dlxnfsf] xs
 $$= afnaflnsfsf] xs
 $%= blntsf] xs
 $^= Ho]i7 gful/ssf] xs
 $&= ;fdflhs Gofosf] xs
 $*= ;fdflhs ;'/Iffsf] xs
 $(= pkef]Qmfsf] xs
 %)= b]z lgsfnf lj?4sf] xs
 %!= ;+j}wflgs pkrf/sf] xs /
df}lns xssf] sfof{Gjog
 %@= gful/ssf st{Jo
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 14
efu–$
/fHosf lgb]{zs l;4fGt, gLlt tyf bfloTj
 /fHosf lgb]{zs l;4fGt cGtu{t
 /fHosf] /fhg}lts p2]Zo, ;fdflhs ;f+:s[lts p2]Zo cfly{s p2]Zo / cGt/fli6|o ;DjGwsf jf/]df rrf{ ul/Psf] 5 .
 /fHosf gLlt cGtu{t /fli6|o Pstf / /fli6|o ;'/Iff ;DjlGw gLlt
 /fhgLlts tyf zf;g Joj:yf ;DjlGw gLlt
 ;fdflhs tyf ;f:s[lts ?kfGt/0f ;DjlGw gLlt
 cy{ / jfl0fHo ;DjlGw gLlt
 s[lif / e'ld;'wf/ ;DjlGw gLlt
 ljsf; ;DjGwL gLlt
 k|fs[lts ;fwg >f]tsf] ;+/If0f ;Djw{g / pkof]u ;DjlGw gLlt
 gful/ssf cfwf/e"t cfjZostf ;DjGwL gLlt
 >d tyf /f]huf/ ;DjlGw gLlt
 ;fdflhs Gofo / ;dfj]lzs/0f ;DjGwL gLlt
 Gofo / b08 Joj:yf ;DjlGw gLlt
 ko{6g ;DjlGw gLlt
 cGt/fli6|o ;DjGw ;DjGwL gLlt
/fHosf] bfloTj M g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, /fli6«o :jfwLgtf / cv08tf cIf'00f /fVb} df}lns xs tyf dfgj clwsf/sf] ;+/If0f / ;+jw{g{ ug]{,
/fHosf lgb]{zs l;2fGtx¿sf] cg';/0f ug]{ tyf /fHosf gLltx¿sf] qmdzM sfof{Gjog ub}{ hfg] /fHosf] bfloTj x'g]5 .7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 15
efu–%
/fHosf] ;+/rgf / /fHozlQmsf] afF8kmfF8
 ;+3Lo ;+/rgfM
 k|fb]zLs ;+/rgfM klxrfg / ;fdfYo{sf cfwf/df * k|b]z-l;dfgf cfof]un]
gfd k|b]z;efn]_
 :yfgLo ;+/rgfM -ufp gu/ / lhNnf_ ljz]if ;+/rgf sfg'gn] tf]Sg] ufp
gu/sf] l;dfgfsfnflu ;/sf/n] cfof]u u7g ug]{ Ps jif{ leq ;DkGg ug]{
 /fHozlQmsf] jf8kmf8
 ;+3sf] clwsf/sf] ;'lr cg';'lr $
 k|b]zsf] clwsf/sf] ;'lr cg';'lr %
 ;+femf clwsf/sf] ;'lr cg';'lr ^
 :yfgLo clwsf/sf] ;'lr cg';'lr &
 cjlzi6 clwsf/ ;+3df lglxt x'g],
 cfly{s clwsf/sf] k|of]u / /fhZjsf] >f]tsf] jf8kmf8 s]Gb|n] ug]{
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 16
efu—^
/fi6«klt / pk/fi6«klt
/fi6«klt M -!_ g]kfndf Ps /fi6«klt /xg]5 .
 -@_ /fi6«klt d'n'ssf] /fi6«fWoIf x'g]5 . lghn] o; ;+ljwfg / sfg'g adf]lhd cfˆgf] sfo{
;Dkfbg ug]{5 .
 -#_ /fi6«klt g]kfnL ;]gfsf] k/dflwklt x'g]5 .
 -$_ /fi6«klt g]kfn / g]kfnL hgtfsf] /fli6«o Pstfsf] k|tLssf] ¿kdf /xg]5 .
 -%_ ;+ljwfgsf] kfngf / ;+/If0f ug'{ /fi6«kltsf] k|d'v st{Jo x'g]5 .
/fi6«kltsf] lgjf{rg M -!_ /fi6«kltsf] lgjf{rg ;+3Lo ;+;bsf ;b:o / k|b]z ;efsf ;b:o
dtbftf /x]sf] lgjf{rs d08naf6 x'g]5 . ;+3Lo ;+;bsf ;b:o / k|b]z ;efsf ;b:osf]
dtef/ km/s x'g] u/L sfg'gdf Joj:yf eP adf]lhd x'g]5 .
pk/fi6«klt ;DaGwL Joj:yf M pk/fi6«kltsf] of]Uotf, lgjf{rg k|lqmof, kbfjlw ;DaGwL
Joj:yf /fi6«kltsf] ;/x x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 17
efu–&
;+3Lo sfo{kflnsf
zf;sLo :j?k M b]zsf] zf;sLo :j?k ax'njfbdf cfwfl/t ax'bnLo k|lt:kwf{Tds ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds ;+;bLo zf;g k|0ffnL x'g]5 .
sfo{sfl/0fL clwsf/ M -!_ g]kfnsf] sfo{sfl/0fL clwsf/ of] ;+ljwfg / sfg'g adf]lhd dlGqkl/ifbdf lglxt x'g]5 .
 -@_ of] ;+ljwfg / sfg'gsf] cwLgdf /xL g]kfnsf] zf;g Joj:yfsf] ;fdfGo lgb]{zg,lgoGq0f / ;~rfng ug]{ cleef/f dlGqkl/ifbdf x'g]5 .
 -#_ g]kfnsf] ;+3Lo sfo{sfl/0fL ;DaGwL ;Dk"0f{ sfd g]kfn ;/sf/sf] gfddf x'g]5 .
 -$_ pkwf/f -#_ adf]lhd g]kfn ;/sf/sf] gfddf x'g] lg0f{o jf cfb]z / tT;DaGwL clwsf/kqsf] k|df0fLs/0f sfg'g adf]lhd x'g]5 .
&(= dlGqkl/ifbsf] u7g M -!_ /fi6«kltn] k|ltlglw;efdf ax'dt k|fKt ;+;bLo bnsf] g]tfnfO{ k|wfgdGqL lgo'Qm ug]{5 / lghsf] cWoIftfdf dlGqkl/ifbsf]
u7g x'g]5 .
 -@_ pkwf/f -!_ adf]lhd k|ltlglw;efdf s'g} klg bnsf] :ki6 ax'dt g/x]sf] cj:yfdf k|ltlglw ;efdf k|ltlglwTj ug]{ b'O{ jf b'O{ eGbf a9L bnx?sf]
;dy{gdf ax'dt k|fKt ug{ ;Sg] k|ltlglw;efsf] ;b:onfO{ /fi6«kltn] k|wfgdGqL lgo'Qm ug]{5 .
 -#_ k|ltlglw;efsf] lgjf{rgsf] clGtd kl/0ffd 3f]if0ff ePsf] ldltn] tL; lbgleq pkwf/f -@_ adf]lhd k|wfgdGqL lgo'lQm x'g ;Sg] cj:yf gePdf jf
To;/L lgo'Qm k|wfgdGqLn] pkwf/f -$_ adf]lhd ljZjf;sf] dt k|fKt ug{ g;s]df /fi6«kltn] k|ltlglw;efdf ;a}eGbf a9L ;b:ox¿ ePsf] bnsf]
;+;bLo bnsf] g]tfnfO{ k|wfgdGqL lgo'Qm ug]{5 .
 -$_ pkwf/f -@_ jf -#_ adf]lhd lgo'Qm k|wfgdGqLn] cfkm" lgo'Qm ePsf] tL; lbgleq k|ltlglw;efaf6 ljZjf;sf] dt k|fKt ug'{ kg]{5 .
 -%_ pkwf/f -#_ adf]lhd lgo'Qm k|wfgdGqLn] pkwf/f -$_ adf]lhd ljZjf;sf] dtk|fKt ug{ g;s]df pkwf/f -@_ adf]lhdsf] s'g} ;b:on] k|ltlglw;efdf
ljZjf;sf] dt k|fKt ug{ ;Sg] cj:yf ePdf /fi6«kltn] To:tf] ;b:onfO{ k|wfgdGqL lgo'Qm ug{]5 .
 -^_ pkwf/f -%_ adf]lhd lgo'Qm k|wfgdGqLn] pkwf/f -$_ adf]lhd ljZjf;sf] dt k|fKt ug'{ kg]{5 .
 -&_ pkwf/f -#_ jf -%_ adf]lhd lgo'Qm k|wfgdGqLn] pkwf/f -$_ jf -^_ adf]lhd ljZjf;sf] dt k|fKt ug{ g;s]df jf pkwf/f -%_ adf]lhd k|wfgdGqL
lgo'Qm x'g g;s]df /fi6«kltn] k|ltlglw;efnfO{ lj36g u/L 5 dlxgfleq csf]{ lgjf{rg ;DkGg x'g] u/L ldlt tf]Sg]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 18
efu–*
;+3Lo Joj:yflksf
 k|ltlglw;ef @&%;b:oLo x'g]5 .
 klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g]-k|ToIf_ !^%
 ;dfg'kflts k|0ffnLjf6 !!)
/fli6«o ;efdf b]xfo adf]lhdsf k}+tfnL; ;b:o /xg]5g M–
 -s_ k|b]z ;efsf ;b:o / :yfgLo lgsfosf k|d'v /x]sf] lgjf{rs d08nåf/f sfg'g
adf]lhd k|b]z ;efsf ;b:o / :yfgLo lgsfosf k|d'vsf] dtsf] ef/ km/s x'g] u/L
k|To]s k|b]zaf6 sDtLdf b'O{ hgf dlxnf ;lxt kfFr hgfsf] b/n] lgjf{lrt rfnL;
;b:o,
 -v_ g]kfn ;/sf/sf] l;kmfl/;df /fi6«kltaf6 dgf]gLt sDtLdf b'O{ hgf dlxnf
;lxt kfFrhgf .
 /fli6«o ;efsf ;b:ox?sf] kbfjlw 5 jif{sf] x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 19
k|b]z ;efsf] u7g
-!_ k|To]s k|b]z ;efdf b]xfo adf]lhdsf] ;+Vofdf ;b:o /xg] 5g M—
 -s_ ;DalGwt k|b]zaf6 k|ltlglw;efdf klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL
 cg';f/ lgjf{lrt x'g] ;b:o ;+Vofsf] bf]Aa/ ;+Vofdf x'g cfpg] ;b:o,
 -v_ v08 -s_ adf]lhd sfod x'g] ;b:o ;+VofnfO{ ;f7L k|ltzt dfgL afFsL
 rfnL; k|ltztn] x'g cfpg] ;b:o ;+Vofdf ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLaf6
 lgjf{lrt x'g] ;b:o .
-@_ pkwf/f -!_ sf] v08 -s_ adf]lhdsf] ;b:o lgjf{rgsf] nflu e"uf]n / hg;+Vofsf]
 cfwf/df sfg'g adf]lhd lgjf{rg If]q sfod ul/g]5 .
-#_ k|b]z ;efsf ;f7L k|ltzt ;b:ox? klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL
 cg';f/ / rfnL; k|ltzt ;b:ox? ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL cg';f/ sfg'g
adf]lhd aflnu
 dtflwsf/sf] cfwf/df uf]Ko dtbfgåf/f lgjf{lrt x'g]5g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 20
:yfgLo ;efsf] u7g
ufpF;efsf] u7g M -!_ k|To]s ufpF;efdf ufpF sfo{kflnsf k|d'v / pkk|d'v, ufpFkflnsfsf x/]s j8faf6 kfFrhgfsf]
b/n] sfg'g adf]lhd lgjf{lrt k}+tfnL;hgf ;b:o /xg] 5g .
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhd u7g x'g] ufpF;efdf k|To]s j8faf6 sDtLdf b'O{hgf dlxnfsf] k|ltlglwTj x'g]5 .
-#_ ufpF;efdf tTsfn sfod /x]sf] ;Dk"0f{ ;b:o ;+Vofsf] ax'dtaf6 k|To]s j8faf6 lgjf{lrt ePsf kfFrhgf ;b:o
dWo] Ps hgfnfO{ ufpF sfo{kflnsfsf] ;b:o lgjf{lrt ul/g]5 . To:tf] ;b:o ;DalGwt j8fsf] kb]g cWoIf x'g]5 .
k|To]s j8fdf j8f cWoIf / ;f]xL j8faf6 lgjf{lrt ;b:ox? /x]sf] j8f ;ldlt u7g x'g]5 .
-$_ ufpF;ef ;b:osf] lgjf{rg klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL cg';f/ aflnu dtflwsf/sf] cfwf/df uf]Ko
dtbfgåf/f x'g]5 .
gu/;efsf] u7g M -!_ k|To]s gu/;efdf gu/ sfo{kflnsf k|d'v / pkk|d'v, gu/kflnsfsf x/]s j8faf6 kfFr
hgfsf] b/n] sfg'g adf]lhd lgjf{lrt sDtLdf krkGg hgf ;b:o /xg]5g .
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhd u7g x'g] gu/;efdf k|To]s j8faf6 sDtLdf b'O{hgf dlxnfsf] k|ltlglwTj x'g]5 .
-#_ gu/;efdf tTsfn sfod /x]sf] ;Dk"0f{ ;b:o;+Vofsf] ax'dtaf6 k|To]s j8faf6 lgjf{lrt ePsf kfFr hgf
;b:o dWo] Ps hgfnfO{ gu/ sfo{kflnsfsf] ;b:odf lgjf{lrt ul/g]5 / To:tf] ;b:o ;DalGwt j8fsf] kb]g
cWoIf x'g]5 . k|To]s j8fdf j8f cWoIf / ;f]xL j8faf6 lgjf{lrt ;b:ox? /x]sf] j8f ;ldlt u7g x'g]5 .
-$_ gu/;ef ;b:osf] lgjf{rg klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL cg';f/ aflnu dtflwsf/sf] cfwf/df uf]Ko
dtbfgåf/f x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 21
;+j}wflgs cfof]ux?
 clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u
 dxfn]vf kl/Ifs
 ;+3Lo nf]s;]jf cfof]u
 lgjf{rg cfof]u
 /fli6|o dfgjclwsf/ cfof]u
 /fli6|o k|fs[lts >f]t tyf ljlQo cfof]u
 /fli6|o dlxnf cfof]u
 /fli6|o blnt cfof]u
 /fli6|o ;dfj]zL cfof]u
 dxfGofoflwjQmf
 lgjf{rg If]q lgwf{/0f cfof]u
 ;+j}wflgs kl/ifb
 ;'/Iff kl/ifb
 Gofo kl/ifb
 cGt/k|fb]lzs kl/ifb
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 22
cGtl/d ;+ljwfg klxnf] ;+ljwfg;ef ;+jfb ;ldlt / gof d:of}bfsf] t'ngfTds
cWoog
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 23
k|
:
t
f
j
g
f
xfdL ;fj{ef}d;Qf;DkGg g]kfnL hgtfÙ
g]kfnsf] :jtGqtf, ;fj{ef}d;Qf, cv08tf, /fli6«o Pstf, :jfwLgtf /
:jfledfgnfO{ cIf'00f /fVb}Ù nf]stGq, zflGt, dfgjclwsf/ / cu|ufdL kl/jt{gsf
nflu ul/Psf P]ltxfl;s ;z:q ;‹if{,zflGtk"0f{ hgcfGbf]ng / dw]z cfGbf]ng tyf
g]kfnL hgtfsf] Tofu, alnbfg / zxLbx?nfO{;Ddfg ub}{Ù
;fdGtL, lg/°'z, s]Gb|Ls[t, PsfTds / lkt[;QfTds /fHoJoj:yfn] ;[hgf u/]sf
lje]b / pTkL8gsf] kL8fnfO{ cg'e"lt ub}{Ù
ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts tyf If]qLo ljljwtfo'Qmljz]iftfnfO{
cfTd;ft u/Lljljwtf aLrsf] Pstf, ;fdflhs–;f+:s[lts P]Soa4tf, ;lxi0f'tf /
;befjnfO{ ;+/If0f tyf k|j4{g ug]{ k|0f ub}{Ù
hgtfsf] k|lt:kwf{Tds, ax'bnLo, nf]stflGqs, ;dfg'kflts, ;dfj]zL zf;g
Joj:yf, gful/s:jtGqtf, df}lns clwsf/, dfgj clwsf/, aflnu dtflwsf/,
cfjlws lgjf{rg, k|]; :jtGqtf,:jtGq / pQ/bfoL Gofokflnsf tyf sfg"gsf]
zf;gsf] cjwf/0ff nufotsf nf]stflGqs d"No /dfGotfnfO{ cjnDag u/L
;dfhjfbsf] cfwf/ lgdf{0f ug{ k|lta4 /xFb}Ù
/fli6«o cv08tfnfO{ cIf'00f /fvL hgtfsf] cfTdlg0f{osf] clwsf/, :jfoQtf /
:jzf;gsf]clwsf/nfO{ cfTd;ft ub}{Ù
juL{o, hftLo, If]qLo, eflifs, wfld{s, n}lËs / j0f{Joj:yfhGo hftkft / 5'jf5"t
nufot ;a}k|sf/sf lje]b / pTkL8gsf] cGTo u/L cfly{s ;dfgtf, ;DkGgtf /
;fdflhs Gofo ;'lglZrtug{ ;dfg'kflts ;dfj]zL / ;xeflutfd"ns dfGotfsf]
cfwf/df ;dtfd"ns ;dfhsf] lgdf{0f ug]{ ;+sNk ub}{Ù;fdGtjfbsf ;a}vfn]
cjz]ifx?sf] cGTo ub}{ ;‹Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds zf;g Joj:yfsf]
dfWodåf/f lbuf] zflGt, ;d[l4 / ljsf;sf] cfsf+Iff k"/f ug{ ;+ljwfg;ef dfkm{t of]
;+ljwfg lgdf{0fu/L hf/L ePsf] 3f]if0ff ub{5f}+ .
xfdL ;fj{ef}d;Qf ;DkGg g]kfnL hgtfÙ
g]kfnsf] :jtGqtf, ;fj{ef}ldstf, ef}uf]lns cv08tf, /fli6«o Pstf,
:jfwLgtf / :jfledfgnfO{ cIf'00f
/fvL hgtfsf] ;fj{ef}d clwsf/, :jfoQtf / :jzf;gsf] clwsf/nfO{
cfTd;ft ub}{Ù
/fi6«lxt, nf]stGq / cu|ufdL kl/jt{gsf nflu g]kfnL hgtfn] k6s—
k6s ub{} cfPsf P]ltxfl;s
hgcfGbf]ng, ;z:q ;+3if{, Tofu / alnbfgsf] uf}/jk"0f{ Oltxf;nfO{
:d/0f Pj+ zxLbx? tyf a]kQf /kLl8t gful/sx?nfO{ ;Ddfg ub}{,
;fdGtL, lg/+s'z, s]Gb|Ls[t, PsfTds / /fHo Joj:yfn] ;[hgf u/]sf
;a} k|sf/sf lje]b / pTkL8gsf]cGTo ub}{Ù
ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts tyf ef}uf]lns
ljljwtfo'Qm ljz]iftfnfO{ cfTd;ft u/Lljljwtf aLrsf] Pstf,
;fdflhs ;f+:s[lts P]Soa4tf, ;lxi0f'tf / ;befjnfO{ ;+/If0f Pj+
k|jw{g ug]{,
juL{o, hftLo, If]qLo, eflifs, wfld{s, n}lËs / ;a} k|sf/sf hftLo
5'jf5"tsf] cGTo u/L cfly{s;dfgtf, ;d[l4 / ;fdflhs Gofo
;'lglZrt ug{ ;dfg'kflts ;dfj]zL / ;xeflutfd"ns
l;2fGtsf]cfwf/df ;dtfd"ns ;dfhsf] lgdf{0f ug]{ ;+sNk ub}{Ù
hgtfsf] k|lt:kwf{Tds ax'bnLo nf]stflGqs zf;g k|0ffnL, gful/s
:jtGqtf, df}lns clwsf/, dfgjclwsf/, aflnu dtflwsf/, cfjlws
lgjf{rg, k|]; :jtGqtf, :jtGq, lgikIf / ;Ifd Gofokflnsf tyf
sfg'gL /fHosf] cjwf/0ff nufotsf nf]stflGqs d"No / dfGotfnfO{
cjnDag u/L ;dfhjfbsf] cfwf/lgdf{0f ug{ k|lta4 /xFb}Ù
;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds zf;g Joj:yfsf] dfWodåf/f lbuf]
zflGt, ;'zf;g, ljsf; / ;d[l4sf]cfsf+Iff k"/f ug{ ;+ljwfg;ef dfkm{t
of] ;+ljwfg hf/L ePsf] 3f]if0ff ub{5f}+ .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 24
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
xfdL ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf ;DkGg g]kfnL hgtfÙ
g]kfnL hgtfn] @))& ;fn klxn]b]lv xfn;Dd k6s k6s ub}{ cfPsf P]ltxfl;s ;+3if{ / hgcfGbf]ng dfk{mt
nf]stGq, zflGt / cu|udgsf kIfdf k|s6 ePsf] hgfb]zsf] ;Ddfg ub}{Ù
b]zdf ljBdfg juL{o, hftLo, If]qLo, n}+lËs ;d:ofx¿nfO{ ;dfwfg ug{ /fHosf] cu|ufdL k'g;{+/rgf ug]{ ;ÍNk ub}{Ù
k|lt:kwf{Tds ax'bnLo nf]stflGqs zf;g Joj:yf, gful/s :jtGqtf, df}lns clwsf/, dfgjclwsf/, aflnu
dtflwsf/, cfjlws lgjf{rg, k"0f{ k|]; :jtGqtf, :jtGq Gofokflnsf tyf sfg"gL/fHosf] cjwf/0ff nufot
nf]stflGqs d"No / dfGotfk|ltsf] k"0f{ k|lta4tf JoQm ub}{Ù
g]kfnL hgtfsf] cfˆgf] nflu cfkm} ;+ljwfg agfpg kfpg] / eod'Qm jftfj/0fdf ;+ljwfg ;efsf] :jtGq / lgikIf
lgjf{rgdf ;xefuL x'g kfpg] cfwf/e"t clwsf/sf] k|Tofe"lt ub}{Ù
nf]stGq, zflGt, ;d[l4, cu|ufdL cfly{s–;fdflhs kl/jt{g tyf b]zsf] ;fj{ef}ldstf,cv08tf, :jtGqtf /
:jfledfgnfO{ s]Gb|df /fVb}Ù
/fhtGqsf] ljlwjt cGTo u/L g]kfn Ps ;+3Lo, nf]stflGqs u0ftGqfTds /fHo ePsf] 3f]if0ff ub}{,cfh;Ddsf
qmflGt / cfGbf]ngaf6 k|fKt pknlAwx¿nfO{ ;+:yfut ug{ ;+ljwfg ;efaf6 gofF ;+ljwfg gag];Ddsf] nflu
/fhg}lts ;xdltaf6 tof/ ePsf] of] g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# hf/L ePsf] 3f]if0ff ub{5f}+ .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 25
k|f/lDes efuk|
f
/
l
D
e
s
e
f
u
!
!= ;+ljwfg d"n sfg"gM -!_ of] ;+ljwfg g]kfnsf] d"n sfg"g xf] . o; ;+ljwfg;Fu aflemg]sfg"g aflemPsf] xb;Dd cdfGo x'g]5 .
-@_ of] ;+ljwfgsf] kfngf ug'{ / ;+ljwfgadf]lhdsf bfloTj k"/f ug'{ ;a}sf] st{Jo x'g]5 .
@= ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;QfM -!_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf g]kfnL hgtfdflglxt /x]sf]5 .
-@_ g]kfnL hgtfn] g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qfsf] k|of]u of] ;+ljwfgdf Joj:yf ePadf]lhd ug]{5g .
#= /fi6«M ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts ljz]iftfo'Qm, ;dfg cfsfªIff / g]kfnsf]/fli6«o :jtGqtf, cv08tf, /fli6«o lxt tyf
;d[l4k|lt cf:yfjfg /xL Pstfsf] ;"qdf cfa4 ;a} g]kfnL hgtf ;dli6 ¿kdf /fi6« xf] .
$= g]kfn /fHoM -!_ g]kfn :jtGq, cljefHo, ;fj{ef}d;Qf;DkGg, wd{lg/k]If, ;dfj]zL, nf]stGqfTds, ;dfhjfbpGd'v, u0ftGqfTds,
ax'hftLo /fHo xf] h;nfO{ ;+lIfKtdf g]kfn elgg]5 .
-@_ g]kfn leq cg';"rL–! adf]lhdsf k|b]zx¿ /xg]5g .
-#_ g]kfnsf] If]q b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-s_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avtsf] If]q, /
-v_ of] ;+ljwfg k|f/De ePkl5 k|fKt x'g] If]q .
%= /fli6«o lxtM -!_ ;fj{ef}d;Qf, /fli6«o cv08tf / /fli6«o :jfwLgtfsf] /Iff, /fi6«sf] :jtGqtf, /fli6«o Pstf, ;a} g]kfnLsf] xs, lxt /
:jfledfgsf] ;+/If0f, /fli6«o Pstf,;fdflhs tyf ;f+:s[lts ;fd~h:otf, ;dfg'kflts / ;dfj]zL ax'bnLo nf]stflGqs ;‹Lou0ftGqfTds
/fhgLlts Joj:yf cfly{s ;d'Gglt / ;Dj[l4, ljleGg hft hflt, wd{, ju{ / ;d"xsf aLrdf ;fdflhs ;befj sfod /fvL lje]b/lxt,
;dtfd"ns ;dfhsf]lgdf{0f ug{', g]kfnL >d / k'FhLsf] ;+/If0f, vfB ;'/Iff, pmhf{ ;'/Iff / :jR5 kfgLsf] ;+/If0f ug{'g]kfnsf] /fli6«o lxtsf
cfwf/e"t ljifox¿ x'g]5g .
-@_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / cv08tfdf jf ljleGg hfthflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sfjLrsf] ;';DaGwdf vnn kg]{, b]zsf] uf]Ko tyf;+j]bgzLn
;"rgfx¿ cglws[t JolQmjf ;+:yfnfO{ r'xfj6 ug]{ /fi6« lxt k|lts"nsf] sfo{ k|rlnt sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 .
-#_ /fli6«o lxt / dof{bf ljk/Lt ul/g] s"6gLlts cfr/0f / sfo{x¿ k|rlnt sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 .}
^= /fi6«efiffM g]kfndf af]lng] ;a} dft[efiffx? g]kfnsf /fi6«efiff x'g .
&= ;/sf/L sfdsfhsf] efiffM -!_ g]kfndf ;/sf/L sfdsfhsf] efiff ax'eflifs gLlt cg'?kx'g]5 .
-@_ pkwf/f -!_ df plNnlvt dfGotfsf] cfwf/df ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf]efiff b]jgfu/L lnlkdf g]kfnL efiff x'g] 5 /;+ljwfgsf]
wf/f === adf]lhdsf] efiff cfof]un] ;"rLs[t u/]sf cGo g]kfnL efiffx?n] klg ;/sf/L sfdsfhsf] efiffsf]?kdf dfGotf kfpg] 5g .
-#_ ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff / k|b]z;efn] sfg"gåf/f lgwf{/0f u/] adf]hd k|b]z leq af]lng] Ps jf PseGbf a9L /fi6«efiff
k|b]z ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf]efiff x'g]5 .
-$_ pkwf/f -@_ df plNnlvt efiffsf cltl/Qm k|b]z;efn] sfg"gåf/f lgwf{/0f u/] adf]hdsf] cGo efiff :yfgLo ;/sf/sf] ;/sf/L
sfdsfhsf] efiff x'g]5 .
-%_ pkwf/f -!_, -@_ / -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;fj{hlgs ;]jf k|fKt ug{ cfkmgf] dft[efiffsf] k|of]udf s;}nfO{ afwf k'–ofPsf]
dflgg] 5}g .
:ki6Ls/0fM o; pkwf/f adf]lhd dft[efiffdf k|fKt lnvt, sfuhft OToflb ;DalGwtlgsfon] ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiffdf
cg'jfb u/L /fVg]5 .
*= ;‹Lo ;/sf/ / k|b]z ;/sf/ tyf k|b]z ;/sf/x? aLrsf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiffM -!_ ;‹Lo ;/sf/ / k|b]z ;/sf/aLrsf] ;/sf/L
sfdsfhsf] efiff ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g]5 . t/, k|b]z cfkmgf] k|b]zleq ;/sf/L sfdsfhsf] efiffsf] ?kdf tf]s]sf]
efiffdWo] s'g} Psefiffdf ;‹Lo ;/sf/;Fu ;/sf/L sfdsfh ug{ ;Sg]5 .
-@_ k|b]z ;/sf/x? aLr ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff / cfk;L ;xdltsfcfwf/df lgwf{/0f ePsf] cGo s'g} efiff ;/sf/L
sfdsfhsf] efiff x'g ;Sg]5 .
(= cbfntL sfd sf/jfxL tyf cflwsfl/s lnvtsf] efiffM -!_ cbfntL sfd sf/jfxLsf] efiff ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff
!= ;+ljwfg d"n sfg'g M -!_ of] ;+ljwfg g]kfnsf] d"n sfg'g xf] . o;
;+ljwfg;Fu aflemg] sfg'g aflemPsf] xb;Dd cdfGo x'g]5 .
-@_ o; ;+ljwfgsf] kfngf ug'{ k|To]s JolQmsf] st{Jo x'g]5 .
@= ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf M g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf
g]kfnL hgtfdf lglxt /x]sf] 5 . o;sf] k|of]u o; ;+ljwfgdf Joj:yf eP
adf]lhd x'g]5 .
#= /fi6« M ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts ljz]iftfo'Qm,
ef}uf]lns ljljwtfdf /x]sf ;dfg cfsf+Iff / g]kfnsf] /fli6«o :jtGqtf,
cv08tf, /fli6«o lxt tyf ;d[l4k|lt cf:yfjfg/xL Pstfsf] ;"qdf cfa4
;a} g]kfnL hgtf ;dli6df /fi6« xf] .
$= g]kfn /fHo M -!_ g]kfn :jtGq, cljefHo,;fj{ef}d;Qf;DkGg,
wd{lg/k]If, ;dfj]zLnf]stGqfTds, ;dfhjfb pGd'v,u0ftGqfTds,
ax'hftLo /fHo xf], h;nfO{ ;+If]kdf g]kfn elgg]5 .
-@_ g]kfnsf] If]q b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-s_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avtsf] If]q, /
-v_ of] ;+ljwfg k|f/De ePkl5 k|fKt x'g] If]q .
%= /fli6«o lxt M -!_ ;fj{ef}d;Qf, /fli6«o cv08tf, :jfwLgtf, :jtGqtf,
Pstf, g]kfnLsf] xs Pj+:jfledfgsf] /Iff, ;Ldfgfsf] ;'/Iff, cfly{s
;d'Gglt / ;d[l4 g]kfnsf] /fli6«o lxtsf cfwf/e"t
ljifox¿ x'g]5g .
-@_ /fi6« lxt k|lts"nsf] cfr/0f / sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 .
^= /fi6«efiff M g]kfndf af]lng] ;a} dft[efiffx? /fi6«efiff x'g .
&= ;/sf/L sfdsfhsf] efiff M -!_ b]jgfu/L lnlkdf n]lvg] g]kfnL efiff
g]kfnsf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g]5 .
-@_ g]kfnL efiffsf] cltl/Qm k|b]zn] cfkmgf] k|b]zleq ax';+Vos hgtfn]
af]Ng] Ps jf PseGbf a9L cGo /fi6«efiffnfO{ sfg'g adf]lhd k|b]zsf]
;/sf/L sfdsfhsf] efiff lgwf{/0f ug{
;Sg]5 .
*= /fli6«o em08f M -!_ l;ld|s /+usf] e'OF / uf9f gLnf] /+usf] lsgf/f
ePsf] b'O{ lqsf]0f clnslt hf]l/Psf], dflyNnf] efudf v'k]{ rGb|sf] aLrdf
;f]x|df cf7 sf]0f b]lvg] ;]tf] cfsf/ / tNnf]
efudf afx| sf]0fo'Qm ;"o{sf] ;]tf] cfsf/ c+lst ePsf] em08f g]kfnsf]
/fli6«o em08f xf] .
-@_ g]kfnsf] /fli6«o em08f agfpg] t/Lsf / tT;DaGwL cGo ljj/0f
cg';"rL–! dfpNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
(= /fli6«o ufg OToflb M -!_ g]kfnsf] /fli6«o ufg cg';"rL–@ df pNn]v
eP adf]lhd x'g]5 .
-@_ g]kfnsf] lgzfg 5fk cg';"rL–# df pNn]v eP adf]lhd x'g]5
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 26
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
!= ;+l+ljwfg d"n"n sfg"gM -!_ of] ;+ljwfg g]kfnsf] d"n sfg"g xf] . o; ;+ljwfg;Fu aflemg] sfg"g aflemPsf] xb;Dd cdfGo x'g]5 .
 -@_ o; ;+ljwfgsf] kfngf ug'{ k|To]s JolQmsf] st{Jo x'g]5 .
@= ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;QfM g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf g]kfnL hgtfdf lglxt/xg]5 .
#= /fi6«M ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts ljz]iftfo'Qm, ;dfg cfsfªIff / g]kfnsf] /fli6«o :jtGqtf, cv08tf, /fli6«o
lxt tyf ;d[l4k|lt cf:yfjfg /xL Pstfsf] ;"qdf cfa4 ;a} g]kfnL hgtf ;dli6 ¿kdf /fi6« xf] .
$=g]kfn /fHoM-!_ g]kfn Ps :jtGq, cljefHo, ;fj{ef}d;Qf;DkGg, wd{lg/k]If, ;dfj]zL ;+3Lo nf]stflGqs, u0ftGqfTds /fHo xf] .
-@_ g]kfnsf] If]q b]xfo adf]lhd x'g]5M–
-s_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avtsf] If]q, /
-v_ of] ;+ljwfg k|f/De ePkl5 k|fKt x'g] If]q .
%= /fi6« efiffM -!_ g]kfndf af]lng] ;a} dft[efiffx¿ /fi6« efiff x'g .
-@_ b]jgfu/L lnlkdf g]kfnL efiff ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g]5 .
-#_ pkwf/f -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg :yfgLo lgsfo tyf sfof{nodf dft[efiff k|of]u ug{ s'g} jfwf k'¥ofPsf] dflgg]
5}g . To;/L k|of]u ul/Psf] efiffnfO{ /fHon] ;/sf/L sfdsfhsf] efiffdf ¿kfGt/ u/L clen]v /fVg]5 .
^= /fli6«o em08fM l;ld|s /Ësf] e'OF / uf9f gLnf] /Ësf] lsgf/f ePsf] b'O{ lqsf]0f clnslt hf]l/Psf], dflyNnf] efudf v'k]{ rGb|sf]
aLrdf ;f]x|df cf7 sf]0f b]lvg] ;]tf] cfsf/ / tNnf] efudf afx| sf]0fo'Qm ;"o{sf] ;]tf] cfsf/ clÍt ePsf], k/Dk/fut em08f
g]kfnsf] /fli6«o em08f xf] . ;f] em08f agfpg] tl/sf / tT;DaGwL c? ljj/0f cg';"rL–! df pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
&= /fli6«o ufg OToflbM -!_ g]kfnsf] /fli6«o ufg / lgzfgf 5fk g]kfn ;/sf/n] lgwf{/0f u/]adf]lhd x'g]5 .
-@_ g]kfnsf] /fli6«o k"mn nfnLu'/fF;, /fli6«o /Ë l;ld|s, /fli6«o hgfj/ ufO{ / /fli6«o k+IfL 8fFkm] x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 27
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 28
@%= ;Ddfgk"j{s af“Rg kfpg] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs x'g]5 . -@_ s;}nfO{ klg
d[To'b08sf] ;hfo x'g] u/L s'g} sfg"g agfOg] 5}g .
@^= :jtGqtfsf] xsM -!_ sfg"gadf]lhd afx]s s'g} klg JolQmsf] j}olQms :jtGqtf ckx/0fx'g] 5}g . -@_ k|To]s
gful/snfO{ b]xfosf] :jtGqtf x'g]5 M -s_ ljrf/ / cleJolQmsf] :jtGqtf, -v_ ljgf xftxltof/ zflGtk"j{s
e]nf x'g] :jtGqtf, -u_ ;‹ ;+:yf vf]Ng] :jtGqtf, -3_ /fhgLlts bn vf]Ng] :jtGqtf,-ª_ g]kfnsf] s'g} klg
efudfcfjthfjt / a;f]jf; ug]{ :jtGqtf,-r_ s'g} k]zf, /f]huf/, pBf]u, Jofkf/ / Joj;fo ug]{ :jtGqtf .
t/, -!_ v08 -s_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf jf ;‹Lo
OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf jf ljleGg hft, hflt, wd{, ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{] jf hftLo e]befj
jf 5'jf5"tnfO{ b'?T;fxg ug]{ jf ufnL a]OHhtL, cbfntsf] cjx]ngf x'g] jf ck/fwsf] b'?T;fxg ug]{ jf
;fj{hlgs lzi6frf/, g}ltstf k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf]
dflgg] 5}g .
-@_ v08 -v_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf jf ;‹Lo OsfOaLrsf]
;'–;DaGwdf jf ;fj{hlgs zflGt / Joj:yfdf vnn kg]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s
nufPsf] dflgg] 5}g .
-#_ v08 -u_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf vnn kg]{ jf /fi6«sf]
lj?4 hf;';L ug]{ jf /fli6«o uf]Kotf eË ug]{ jf g]kfnsf] afXo ;'/Iffdf cfFr k'¥ofpg] u/L s'g} ljb]zL /fHo,
;Ë7g jf k|ltlglwnfO{ ;xof]u ug]{ jf /fHob|f]x ug]{ jf ;‹Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf hftLo jf
;fDk|bflos ljå]if km}nfpg] jf ljleGg hft, hflt, wd{ / ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{
jf lx+;fTds sfo{ ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg]
u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-$_ v08 -3_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf vnn kg]{ jf /fi6«sf]
lj?4 hf;';L ug]{ jf /fli6«o uf]Kotf eË ug]{ jf g]kfnsf] afXo ;'/Iffdf cfFr k'¥ofpg] u/L s'g} ljb]zL /fHo,
;Ë7g jf k|ltlglwnfO{ ;xof]u ug]{ jf /fHob|f]x ug]{ jf ;‹Lo OsfOaLrsf] ;';DaGwdf vnn kg]{ jf hftLo jf
;fDk|bflos ljå]if km}nfpg] jf ljleGg hft, hflt, wd{ / ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf hflt, efiff,
wd{, ;Dk|bfo jf lnËsf] cfwf/df s'g} /fhgLlts bnsf] ;b:otf k|fKt ug{ gful/snfO{ hftLo, eflifs, wfld{s,
;fDk|bflos jf n}lËs cfwf/df aGb]h nufpg] jf gful/sx¿aLr lje]b ug]{ u/L /fhgLlts bn u7g ug{ jf
lx+;fTds sfo{ ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{d{ f dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L
P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-%_ v08 -ª_ sf] s'g} s'/fn] ;j{;fwf/0f hgtfsf] lxtdf jf ;‹Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf jf ljleGg hft,
hflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf] ;DaGwdf vnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ jf ck/fw ug]{ tyf To;sf]
b'?T;fxg ug]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-^_ v08 -r_ sf] s'g} s'/fn] ;‹Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn k'¥ofpg] sfo{ jf ;j{;fwf/0f hgtfsf]
;fj{hlgs :jf:Yo, lzi6frf/ jf g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df /f]s nufpg] jf s'g} vf; pBf]u, Jofkf/ jf
;]jf /fHon] dfq ;~rfng ug{ kfpg] jf s'g} pBf]u, Jofkf/, k]zf, /f]huf/ jf Joj;fo ug{sf nflu s'g} zt{ jf
of]Uotf tf]Sg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
@!= ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs M -!_ k|To]s JolQmnfO{ ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs x'g]5 .
-@_ s;}nfO{ klg d[To'b08sf] ;hfo lbg] u/L sfg'g agfOg] 5}g .
@@= :jtGqtfsf] xs M -!_ sfg'g adf]lhd afx]s s'g} klg JolQmnfO{ j}olQms :jtGqtfaf6 jl~rt ul/g] 5}g .
-@_ k|To]s gful/snfO{ b]xfosf] :jtGqtf x'g]5 M– -s_ ljrf/ / cleJolQmsf] :jtGqtf,-v_ ljgf xftxltof/
zflGtk"j{s e]nf x'g] :jtGqtf, -u_ /fhgLlts bn vf]Ng] :jtGqtf, -3_ ;+3 / ;+:yf vf]Ng] :jtGqtf, -ª_ g]kfnsf]
s'g} klg efudf cfjthfjt / a;f]af; ug]{ :jtGqtf,-r_ s'g} k]zf, /f]huf/, pBf]u, Jofkf/ / Joj;fo ug]{
:jtGqtf .
t/,-!_ v08 -s_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf jf ;+3Lo OsfO jf
ljleGg hft, hflt, wd{,;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{], hftLo e]befj jf 5'jf5"tnfO{ b'?T;fxg ug]{,
>dk|lt cjx]ngf ug]{, ufnL a]OHhtL,cbfntsf] cjx]ngf x'g], ck/fw ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs lzi6frf/ jf
g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-@_ v08 -v_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tf, ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGw
jf;fj{hlgs zflGt /Joj:yfdf vnn kg]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg]
5}g .
-#_ v08 -u_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf / cv08tfdf vnn kg]{, /fi6«sf] lj?4 hf;";L ug]{,
/fli6«o uf]kgLotf eË ug]{ jf g]kfnsf] ;'/Iffdf cfFr k'¥ofpg] u/L s'g} ljb]zL /fHo,;+u7g jf k|ltlglwnfO{ ;xof]u
ug]{ jf /fHob|f]x ug]{ jf ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf hftLo jf ;fDk|bflos ljå]if km}nfpg] jf
ljleGg hft, hflt, wd{ / ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdfvnn kg]{ jf s]jn hflt, efiff, wd{, ;Dk|bfo jf lnËsf]
cfwf/df s'g} /fhgLlts bnsf] ;b:otf k|fKt ug{] jf aGb]h nufpg] jf gful/sx¿aLr lje]b ug]{ u/L /fhgLlts
bn u7g ug{], lx+;fTdssfo{ ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw
nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-$_ v08 -3_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf / cv08tfdf vnn kg]{, /fi6«sf] lj?4 hf;";L ug]{,
/fli6«o uf]kgLotf eË ug]{ jf g]kfnsf] ;'/Iffdf cfFr k'¥ofpg] u/L s'g} ljb]zL /fHo,;+u7g jf k|ltlglwnfO{ ;xof]u
ug]{, /fHob|f]x ug]{ jf ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf hftLo jf ;fDk|bflos ljå]if km}nfpg] jf
ljleGg hft, hflt, wd{ / ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdfvnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs
g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpFg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-%_ v08 -ª_ sf] s'g} s'/fn] ;j{;fwf/0f hgtfsf] lxtdf vnn kg]{ jf ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{
jf ljleGg hft, hflt,wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ jf ck/fw ug]{ tyf
;f] sf] b'?T;fxg ug]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-^_ v08 -r_ sf] s'g} s'/fn] ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn k'¥ofpg] sfo{ jf ;j{;fwf/0f hgtfsf]
;fj{hlgs :jf:Yo, lzi6frf/ jf }ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df /f]s nufpg] jf s'g} vf; pBf]u,Jofkf/ jf ;]jf
/fHon] dfq ;~rfng ug{ kfpg] jf s'g} pBf]u,Jofkf/, k]zf, /f]huf/ jf Joj;fo ug{sf nflu s'g} zt{ jf of]Uotf
tf]Sg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
!@= :jtGqtfsf] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs x'g]5, d[To'b08sf] ;hfo x'g] u/L s'g} sfg"g agfOg] 5}g .
-@_ sfg"g adf]lhd afx]s s'g} klg JolQmsf] j}olQms :jtGqtf ckx/0f x'g] 5}g .
-#_ k|To]s gful/snfO{ b]xfosf] :jtGqtf x'g]5M–-s_ ljrf/ / cleJolQmsf] :jtGqtf,-v_ lagf xftxltof/ zflGtk"j{s e]nf x'g]
:jtGqtf, -u_ /fhg}lts bn vf]Ng] :jtGqtf, -3_ ;+3 / ;+:yf vf]Ng] :jtGqtf, -ª_ g]kfnsf] s'g} klg efudf cfjthfjt /
a;f]jf; ug]{ :jtGqtf, -r_ s'g} k]zf, /f]huf/, pBf]u / Jofkf/ ug]{ :jtGqtf . t/, -!_ v08 -s_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf]
;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ljleGg hft, hflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf] ;';DaGwdf vnn kg]{ jf ufnL j]OHhtL jf cbfntsf]
cjx]ngf x'g] jf ck/fw ug{ b'?T;fxg lbg] jf ;fj{hlgs lzi6frf/ jf g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg]
u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-@_ v08 -v_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ;fj{hlgs zflGt / Joj:yfdf vnn kg]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw
nufpg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-#_ v08 -u_ / -3_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ljleGg hft, hflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf];';DaGwdf
vnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ ug{ b'?T;flxt ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L sfg"g
agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-$_ v08 -ª_ sf] s'g} s'/fn] ;j{;fwf/0f hgtfsf] lxt jf ljleGg hft, hflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf] ;';DaGwdf vnn kg]{
sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-%_ v08 -r_ sf] s'g} s'/fn] ;j{;fwf/0f hgtfsf] ;fj{hlgs :jf:Yo jf g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df /f]s nufpg] jf s'g} vf;
pBf]u, Jofkf/ jf ;]jf /fHon] dfq ;~rfng ug]{ jf s'g} pBf]u, Jofkf/, k]zf jf /f]huf/ ug{sf] nflu s'g} zt{ jf of]Uotf tf]Sg]
u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 29
df}lns xs
@&= ;dfgtfsf] xsM -!_ ;a} gful/s sfg"gsf] b[li6df ;dfg
x'g]5g . s;}nfO{ klg sfg"gsf]
;dfg ;+/If0f / nfeaf6 jl~rt ul/g] 5}g .
-@_ ;fdfGo sfg"gsf] k|of]udf s'g} klg gful/sdfly wd{, j0f{,
hft, hflt, lnË, pTklQ, efiff jf If]q, j}rfl/s cf:yf jf
o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ul/g] 5}g .
-#_ /fHon] gful/sx¿sf aLr wd{, j0f{, hft, hflt, lnË,
of}lgs cled'vLs/0f, zf/Ll/s
cj:yf, ckfËtf, :jf:Yol:ylt, j}jflxsl:ylt, uef{j:yf,
cfly{s cj:yf, pTklQ,
efiff jf If]q, j}rfl/s cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df
e]befj ug]{ 5}g .
t/, cfly{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts jf z}lIfs, b[li6n] lk5l8Psf
dlxnf, blnt,cflbjf;L, hghflt, dw]zL, ls;fg, dhb'/,
pTkLl8tIf]q, d'l:nd, lk58f ju{,cNk;+Vos, ;LdfGts[t,
nf]kf]Gd'v ;d'bfo jf ljkGg ju{, o'jf, afnaflnsf,
Ho]i7gful/s, n}lËs tyf of}lgs cNk;+Vos, ckfËtf ePsf
JolQm, czQm jf c;xfogful/ssf] ;+/If0f, ;zlQms/0f jf
ljsf;sf] nflu sfg"gåf/f ljz]if Joj:yf ug{ /f]s
nufPsf] dflgg] 5}g .
:ki6Ls/0fM o; efu tyf efu $ sf] k|of]hgsf nflu æljkGg
ju{Æ eGgfn] u/LaLsf]/]vfeGbf d'lgsf gful/sx¿nfO{ hgfpF5
.
@#= ;dfgtfsf] xs M -!_ ;a} gful/s sfg'gsf] b[li6df ;dfg
x'g]5g . s;}nfO{ klg sfg'gsf] ;dfg;+/If0f / nfeaf6 jl~rt
ul/g] 5}g .
-@_ ;fdfGo sfg'gsf] k|of]udf wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, of}lgs
cled'vLs/0f,zf/Ll/s cj:yf, ckfËtf, :jf:Yo l:ylt, j}jflxs
l:ylt, uef{j:yf, cfly{s cj:yf, pTklQ,efiff jf If]q, j}rfl/s
cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ul/g] 5}g .
-#_ /fHon] gful/sx¿sf aLr wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, of}lgs
cled'vLs/0f,zf/Ll/s cj:yf, ckfËtf, :jf:Yo l:ylt, j}jflxs
l:ylt, uef{j:yf, cfly{s cj:yf, pTklQ,efiff jf If]q, j}rfl/s
cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ug]{ 5}g .
t/ cfly{s ?kn] ljkGg, ;fdflhs jf ;f+:s[lts b[li6n] lk5l8Psf
dlxnf, blnt,cflbjf;L, cflbjf;L hghflt, v; cfo{, dw]zL, yf?,
ls;fg, dhb"/, pTkLl8t ju{, d'l:nd,lk58f ju{, cNk;+Vos,
;LdfGtLs[t, nf]kf]Gd'v ;d'bfo, o'jf, afnaflnsf, Ho]i7 gful/s,
n}lËstyf of}lgs cNk;+Vos, ckfËtf ePsf JolQm, czQm jf
c;xfo / lk5l8Psf] If]qsf]gful/ssf] ;+/If0f, ;zQmLs/0f jf
ljsf;sf] nflu sfg'g adf]lhd ljz]if Joj:yf ug{ /f]snufPsf]
dflgg] 5}g .
:ki6Ls/0f M o; efu / efu $ sf] k|of]hgsf nflu æcfly{s ?kn]
ljkGgÆ eGgfn] ul/aLsf]/]vfeGbf d'lg /x]sf gful/s ;Demg' k5{ .
-$_ ;dfg sfdsf nflu n}lËs cfwf/df kfl/>lds tyf ;fdflhs
;'/Iffdf s'g}e]befj ul/g] 5}g .7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 30
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
!#= ;dfgtfsf] xs M -!_ ;a} gful/s sfg"gsf] b[li6df ;dfg x'g]5g . s;}nfO{ klg sfg"gsf] ;dfg
;+/If0faf6 jl~rt ul/g] 5}g .
-@_ ;fdfGo sfg"gsf] k|of]udf s'g} klg gful/sdfly wd{, j0f{, lnË, hft, hflt,pTklQ, efiff jf j}rfl/s
cf:yf jf tL dWo] s'g} s'/fsf] cfwf/df e]befj ul/g] 5}g .
-#_ /fHon] gful/sx¿sf aLr wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, pTklQ, efiff jf j}rfl/s cf:yf jf tL dWo]
s'g} s'/fsf] cfwf/df e]befj ug]{ 5}g .
 t/ dlxnf, blnt, cflbjf;L hghflt, dw]zL jf ls;fg, dhb'/ jf cfly{s,;fdflhs jf ;f+:s[lts
b[li6n] lk5l8Psf] ju{ jf afns, j[4 tyf ckfË jf zf/Ll/s jfdfgl;s ¿kn] czQm JolQmsf] ;+/If0f,
;zlQms/0f jf ljsf;sf] nflu sfg"gåf/f ljz]ifJoj:yf ug{ /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-$_ ;dfg sfdsf nflu dlxnf / k'?ifsf aLr kfl/>lds tyf ;fdflhs ;'/Iffdf e]befj ul/g] 5}g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 31
df}lns xsc ##= 5'jf5"t tyf e]befj lj?4sf] xsM -!_ s'g} klg JolQmnfO{
hft, hflt, pTklQ, ;d'bfo,k]zf jf zf/Ll/s cj:yfsf cfwf/df
s'g}klg :yfgdf s'g} k|sf/sf] 5'jf5"t jf e]befj ul/g]5}g .
-@_ s'g} j:t', ;]jf jf ;'ljwf pTkfbg jf ljt/0f ubf{ To:tf] j:t',
;]jf jf ;'ljwf s'g} vf; hft, hfltsf] JolQmnfO{ v/Lb jf k|fKt
ug{af6 /f]s nufpg jf To:tf] j:t',;]jf jf ;'ljwf s'g} vf;
hft, hfltsf] JolQmnfO{ dfq laqmL ljt/0f jf k|bfg ul/g] 5}g .
-#_ s'g} hft, hflt, pTklQ jf zf/Ll/s cj:yfsf JolQm jf
;d'bfonfO{ pr jf gLr bzf{pg], hft, hflt jf 5'jf5"tsf
cfwf/df ;fdflhs lje]bnfO{ Gofof]lrt 7x/fpg] jf 5'jf5"t tyf
hftLo pRrtf jf 3[0ffdf cfwfl/t ljrf/sf] k|rf/–k|;f/ ug]{ jf
hftLo lje]bnfO{ s'g} klg lsl;dn] k|f]T;fxg ug{ kfOg] 5}g .
-$_ hftLo cfwf/df 5'jf5"t u/L jf gu/L tyf s'g} JolQmnfO{
lghsf] OR5f ljk/Lt sfddf
nufpg jf sfo{:yndf s'g} k|sf/sf] lje]b ug{ kfOg] 5}g .
-%_ 5'jf5"t tyf e]befjhGo ;a} k|sf/sf sfo{ ;fdflhs
ck/fwsf] ?kdf k|rlntsfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5g / To:tf]
sfo{af6 kLl8t JolQmnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhdIfltk"lt{ kfpg] xs
x'g]5 .
@(= 5'jf5"t tyf e]befj lj?4sf] xs M -!_ s'g} klg JolQmnfO{ hft,
hflt, pTklQ, ;d'bfo, k]zf jfzf/Ll/s cj:yfsf cfwf/df s'g} klg
lghL tyf ;fj{hlgs :yfgdf s'g} k|sf/sf] 5'jf5"t jf
e]befj ul/g] 5}g .
-@_ s'g} j:t', ;]jf jf ;'ljwf pTkfbg jf ljt/0f ubf{ To:tf] j:t', ;]jf
jf ;'ljwf s'g}vf; hft jf hfltsf] JolQmnfO{ v/Lb jf k|fKt ug{af6
/f]s nufOg] jf To:tf] j:t', ;]jf jf;'ljwf s'g} vf; hft jf hfltsf]
JolQmnfO{ dfq laqmL ljt/0f jf k|bfg ul/g] 5}g .
-#_ s'g} hft, hflt, pTklQ jf zf/Ll/s cj:yfsf cfwf/df JolQm jf
;d'bfonfO{ pRr jf gLr bzf{pg], hft, hflt jf 5'jf5"tsf cfwf/df
;fdflhs e]befjnfO{ Gofof]lrt 7fGg] jf5'jf5"t tyf hftLo pRrtf jf
3[0ffdf cfwfl/t ljrf/sf] k|rf/ k|;f/ ug{ jf hftLo lje]bnfO{ s'g} klg
lsl;dn] k|f]T;fxg ug{ kfOg] 5}g .
-$_ hftLo cfwf/df 5'jf5"t u/L jf gu/L sfo{:yndf s'g} k|sf/sf]
e]befj ug{ kfOg]5}g .
-%_ o; wf/f k|lts"n x'g] u/L ;a} k|sf/sf 5'jf5"t tyf e]befjhGo
sfo{ uDeL/;fdflhs ck/fwsf] ?kdf sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5g /
To:tf] sfo{af6 kLl8t JolQmnfO{sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs
x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 32
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
!$= 5'jf5't tyf hflto e]befj lj?4sf] xsM -!_ s'g} klg JolQmnfO{ hft, j+z, ;d'bfo jf k]zfsf
cfwf/df s'g} lsl;dsf] 5'jf5't tyf hflto e]befj ul/g] 5}g . o:tf] e]befjk"0f{ Jojxf/ b08gLo x'g]5
/ kLl8t JolQmn] sfg"gåf/f lgwf{/0f eP adf]lhdsf] Ifltk"lt{ kfpg]5 .
-@_ s'g} klg JolQmnfO{ hft hfltsf] cfwf/df ;fj{hlgs k|of]udf /x]sf ;]jf, ;'ljwf jf pkof]usf
s'/fx¿ k|of]u ug{af6 jf ;fj{hlgs :yn jf ;fj{hlgs wfld{s :yndfk|j]z ug{ jf wfld{s sfo{ ug{af6
jl~rt ul/g] 5}g .
-#_ s'g} j:t', ;]jf jf ;'ljwf pTkfbg jf ljt/0f ubf{ To:tf] ;]jf, ;'ljwf jf j:t' s'g} vf; hft,
hfltsf] olQmnfO{ vl/b jf k|fKt ug{af6 /f]s nufpg jf To:tf] j:t',;]jf jf ;'ljwf s'g} vf; hft,
hfltsf] JolQmnfO{ dfq laqmL ljt/0f ul/g] 5}g .
-$_ s'g} hft, hflt jf pTklQsf JolQm jf JolQmx¿sf] ;d"xsf] pr gLr bzf{pg], hft, hfltsf]
cfwf/df ;fdflhs lje]bnfO{ Gofof]lrt 7x/fpg] jf hflto ;jf{]Rrtf jf 3[0ffdf cfwfl/t ljrf/sf] k|rf/
k|;f/ ug{] jf hflto lje]bnfO{ s'g} klg lsl;dn] k|f]T;fxg ug{ kfOg] 5}g .
-%_ pkwf/f -@_, -#_ / -$_ ljk/Ltsf] sfo{ sfg"g adf]lhd b08gLo x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 33
df}lns xs@*= cfd;~rf/ ;DaGwL xsM -!_ ljB'tLo k|sfzg, k|;f/0f tyf
5fkf nufotsf cGoh'g;'s}dfWodaf6 s'g} ;dfrf/, ;DkfbsLo,
n]v, /rgf jf cGo s'g} kf7o, >Jo, >Job[Zo;fdu|Lsf] k|sfzg
tyf k|;f/0f ug{ jf ;"rgf k|jfx ug{ jf 5fKg k"j{k|ltaGw nufOg]
5}g . t/, g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf jf :jfwLgtf jf
cv08tf jf ;‹Lo OsfOaLrsf];'–;DaGwdf vnn kg]{ jf ljleGg
hft, hflt jf ;Dk|bfo aLrsf] ;'–;DaGwdf vnnkg]{, /fHob|f]x,
em"6f] ;fdu|Lk|sfzg jf k|;f/0fåf/f JolQmsf] ;fdflhs dof{bfdf
cfFrk'¥ofpg] jf cbfntsf] cjx]ngf x'g] jf ck/fw ug{ b'?T;fxg
ug]{ jf;fj{hlgslzi6frf/, g}ltstf k|lts"n / 5'jf5"t Pj+ hftLo
tyf n}lËs e]befjnfO{ b'?T;fxgug]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw
nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-@_ s'g} >Jo, >Job[Zo jf ljB'tLo pks/0fsf] dfWodaf6 s'g}
;fdu|Lsf] k|sfzg tyfk|;f/0f u/] jf 5fk] afkt To:tf]
;fdu|Lk|sfzg tyf k|;f/0f ug]{ jf 5fKg], /]l8of],6]lnlehg, cgnfOg
jf cGo s'g} lsl;dsf] l8lh6n jf ljB'tLo, 5fkf jf cGo;~rf/
dfWodnfO{ aGb, hkmt jf btf{ vf/]h ul/g] 5}g .
-#_ s'g} ;dfrf/ n]v, ;DkfbsLo, /rgf, ;"rgf jf cGo s'g} ;fdu|L
d'b|0f jf k|sfzg u/]afkt s'g} ;dfrf/kq, klqsf jf 5fkfvfgf
aGb, hkmt jf btf{ vf/]h ul/g] 5}g .
To:tf] sfo{ sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 / To:tf] sfo{af6 kLl8t
JolQmnfO{ plrtIfltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 .
-$_ k|rlnt sfg"gadf]lhd afx]s s'g} 5fkf, ljB'tLo k|;f/0f tyf
6]lnkmf]g nufotsf;~rf/ ;fwgnfO{ cj?4 ul/g] 5}g .
@$= cfd ;~rf/sf] xs M -!_ ljB'tLo k|sfzg, k|;f/0f tyf 5fkf
nufotsf h'g;'s} dfWodaf6 s'g};dfrf/, ;DkfbsLo, n]v, /rgf jf
cGo s'g} kf7o, >Jo, >Job[Zo ;fdu|Lsf] k|sfzg tyfk|;f/0f ug{ jf
;"rgf k|jfx ug{ jf 5fKg k"j{ k|ltaGw nufOg] 5}g .
t/ g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ;+3Lo OsfOaLrsf]
;'–;DaGwdfvnn kg]{ jf ljleGg hft, hflt jf ;Dk|bfo aLrsf] ;'–
;DaGwdf vnn kg]{, /fHob|f]x, em"6f];fdu|L k|sfzg jf k|;f/0fåf/f
JolQmsf] ;fdflhs dof{bfdf cfFr k'¥ofpg] jf cbfntsf]cjx]ngf x'g]
jf ck/fw ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs lzi6frf/, g}ltstfsf]
k|lts"n sfo{ug{], >dk|lt cjx]ngf ug{] / hftLo 5'jf5"t Pj+ n}lËs
e]befjnfO{ b'?T;fxg ug]{ sfo{dfdgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L sfg'g
agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-@_ s'g} >Jo, >Job[Zo jf ljB'tLo pks/0fsf dfWod jf
5fkfvfgfaf6 s'g} ;dfrf/,n]v;DkfbsLo, /rgf, ;"rgf jf cGo s'g}
;fdu|L d'b|0f jf k|sfzg, k|;f/0f u/] jf 5fk] afktTo:tf] ;fdu|L
k|sfzg, k|;f/0f ug]{ jf 5fKg] /]l8of], 6]lnlehg, cgnfOg jf cGo
s'g} lsl;dsf]l8lh6n jf ljB'tLo pks/0f, 5fkf jf cGo ;~rf/
dfWodnfO{ aGb, hkmt jf btf{ vf/]h jfTo:tf] ;fdu|L hkmt ul/g]
5}g . t/ o; pkwf/fdf n]lvPsf] s'g} s'/fn] /]l8of],6]lnlehg,
cgnfOg jf cGo s'g}lsl;dsf] l8lh6n jf ljB'tLo pks/0f,
5fkfvfgf jf cGo ;~rf/ dfWodsf] lgodg ug{ sfg'gagfpg aGb]h
nufPsf] dflgg] 5}g .
-#_ sfg'g adf]lhd afx]s s'g} 5fkf, ljB'tLok|;f/0f tyf 6]lnkmf]g
nufotsf ;~rf/;fwgnfO{ cj?4 ul/g] 5}g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 34
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
!%= k|sfzg, k|;f/0f tyf 5fkfvfgf ;DaGwL xsM -!_ ljB'tLo k|sfzg, k|;f/0f tyf 5fkfnufotsf cGo h'g;'s}
dfWodaf6 s'g} ;dfrf/, ;DkfbsLo, n]v, /rgf jf cGo s'g} kf7o,>Jo b[io ;fdu|Lsf] k|sfzg tyf k|;f/0f ug{ jf
5fKg k"j{ k|ltaGw nufOg] 5}g .
 t/ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf jf cv08tf jf ljleGg hft, hflt jf ;Dk|bfo aLrsf;';DaGwdf vnn kg]{, /fHob|f]x,
ufnL a]OHhtL jf cbfntsf] cjx]ngf x'g] jf ck/fw ug{b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs lzi6frf/ jf g}ltstf k|lts"n
x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGwnufpg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-@_ s'g} >Jo, >Jo b[io jf ljB'tLo pks/0fsf] dfWodaf6 s'g} ;fdu|Lsf] k|sfzg tyf k|;f/0f u/] jf 5fk] jfkt
To:tf] ;fdu|L k|sfzg tyf k|;f/0f ug]{ jf 5fKg]/]l8of], 6]lnlehg, cgnfOg jf cGo s'g} lsl;dsf] l8lh6n jf
ljB'tLo, 5fkf jf cGo ;~rf/ dfWodnfO{ aGb, hkmt jf btf{ vf/]h ul/g] 5}g .
-#_ s'g} ;dfrf/ n]v, ;DkfbsLo, /rgf jf cGo s'g} kf7o ;fdu|L d'b|0f jf k|sfzg u/] jfkt s'g} ;dfrf/kq,
klqsf jf 5fkfvfgf aGb, hkmt jf btf{ vf/]h ul/g] 5}g .
-$_ sfg"g adf]lhd afx]s s'g} 5fkf, ljB'tLo k|;f/0f tyf 6]lnkmf]g nufotsf;~rf/ ;fwgnfO{ cj?4 ug{ ;lsg]
5}g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 35
df}lns xs
#(= jftfj/0f ;DaGwL xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ :j:y,
:jR5 / lbuf] jftfj/0fdf afFRg kfpg]xs x'g]5 .
-@_ k|To]s JolQmnfO{ hnjfo' kl/jt{gsfb'ik|efjaf6
;'/lIft /xg kfpg] cg's"ngsf] xsx'g]5 .
-#_ jftfj/0fLo k|b"if0f jf ¥xf;af6 x'g] Ifltafkt
kLl8tnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{kfpg] xs
x'g]5 .
$$= :jf:Yo ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{
lgMz'Ns cfwf/e"t :jf:Yo ;]jfsf] xs x'g]5 / s;}nfO{
klg cfsl:ds :jf:Yo ;]jfaf6 jl~rt ul/g] 5}g .
-@_ k|To]s JolQmnfO{ k|hgg :jf:Yosf] xs x'g]5 .
-#_ k|To]s JolQmnfO{ ;"lrt :jf:Yo ;]jfsf] xs x'g]5 .
-$_ k|To]s gful/snfO{ :jf:Yo ;]jfdf ;dfg kx'Frsf]
xs x'g]5 .
-%_ k|To]s gful/snfO{ :jR5 vfg]kfgL tyf
;/;kmfOdf kx'Frsf] xs x'g]5 .
#%= :jR5 jftfj/0fsf] xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ :j:y /
:jR5 jftfj/0fdf afFRg kfpg] xsx'g]5 .
-@_ jftfj/0fLo k|b"if0f jf x|f;af6 x'g] Ifltafkt kLl8tnfO{
k|b"ifsaf6 sfg'g adf]lhdIfltk"lt{ k|fKt ug{] xs x'g]5 .
-#_ /fi6«sf] ljsf; ;DaGwL sfo{ ug{] k|of]hgsf] nflu jftfj/0f /
ljsf;aLr ;d'lrt;Gt'ngsf] nflu cfjZos sfg'gL Joj:yf ug{
o; wf/fn] afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g .
$)= :jf:Yo ;DaGwL xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t
:jf:Yo ;]jf lgMz'Ns k|fKt ug{] xsx'g]5 / s;}nfO{ klg
cfsl:ds :jf:Yo ;]jfaf6 jl~rt ul/g] 5}g .
-@_ k|To]s JolQmnfO{ cfkmgf] :jf:Yo pkrf/sf] ;DaGwdfhfgsf/L
kfpg] xs x'g]5 .
-#_ k|To]s gful/snfO{ :jf:Yo ;]jfdf ;dfg kx'Frsf] xs x'g]5 .
-$_ k|To]s gful/snfO{ :jR5 vfg]kfgL tyf ;/;kmfOdf kx'Frsf]
xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 36
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
 !^= jftfj/0f tyf :jf:Yo ;DaGwL xs M
 -!_ k|To]s JolQmnfO{ :jR5 jftfj/0fdf afFRg] xs x'g]5 .
 -@_ k|To]s gful/snfO{ /fHoaf6 sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd
cfwf/e"t :jf:Yo ;]jf lgMz'Ns ¿kdf kfpg] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 37
df}lns xsc $)= lzIff ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t lzIffdf kx'Frsf] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s gful/snfO{ k|fylds tx clgjfo{ / dfWolds tx;Dd lgMz'Ns lzIff kfpg]xs
x'g]5 .
-#_ ckfËtf ePsf / ljkGg ju{sf gful/snfO{ k|rlnt sfg"gdf Joj:yf eP
adf]lhdlgMz'Ns pRr lzIff k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
-$_ b[li6ljxLgx?nfO{ a|]nlnlk tyf alx/fx?nfO{ ;f°]lts efiffsf] k|of]u u/L
k|rlntsfg"gadf]lhd lgMz'Ns lzIff kfpg] xs x'g]5 .
-%_ g]kfndf a;f]af; ug]{ k|To]s g]kfnL ;d'bfonfO{ dft[efiffdf lzIff k|bfg ug]{
u/LljBfno tyf z}lIfs ;+:yf vf]Ng] / ;~rfng ug]{ xs x'g]5 .
$!= efiff tyf ;+:s[lt ;DaGwL xsM -!_ k|To]s JolQm / ;d'bfonfO{ cfkmgf] efiff k|of]u
ug]{ xs x'g]5 .
-@_ k|To]s JolQm / ;d'bfonfO{ cfkmgf] ;+:s[ltsf] ;+/If0f, ;Dj4{g / cjnDag ug]{
tyfcfkmgf] ;d'bfosf] ;f+:s[lts hLjgdf ;xefuL x'g kfpg] xs x'g]5 .
t/, o; pkwf/fdf n]lvPsf] s'g} s'/fn] ;+:s[ltsf] cf8df ul/g] s'/Llt, s';+:sf/
/s'k|yfsf] k|of]udf /f]s nufpg] u/L P]g agfpg afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g .
-#_ g]kfndf a;f]jf; ug{] k|To]s g]kfnL ;d'bfonfO{ cfkmgf] efiff, lnlk, ;+:s[lt,
;f+:s[lts;Eotf / ;Dkbfsf] ;+/If0f / ;Dj4{g ug{] xs x'g]5 .
-$_ k|To]s JolQmnfO{ snf / ;flxTo l;h{gf ug]{, To;sf] ljsf; ug]{, k|rlnt
sfg"gadf]lhd cfkmgf] af}l4s ;DklQsf] ;+/If0f ug]{ tyf To;af6 nfe k|fKt ug]{ xs
x'g]5 .
-%_ k|To]s dft[efifL ;d'bfonfO{ cfkmgf] eflifs klxrfg / efiff;Fusf] ;DaGwnfO{
;Ddfgk"j{s cg'e"t ug{ kfpg] clwsf/ x'g]5 .
#^= lzIff ;DaGwL xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t
lzIffdf kx'Frsf] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t txsf] lzIff clgjfo{ /
lgMz'Ns lzIff tyf dfWoldstx;Dd lgMz'Ns lzIff kfpg] xs
x'g]5 .
-#_ ckfËtf ePsf / cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ sfg'g
adf]lhd lgMz'Ns pRrlzIff k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
-$_ b[li6ljxLg JolQmnfO{ a|]nlnlk tyf alx/f / :j/ jf
af]nfO ;DaGwL ckfËtf ePsf JolQmnfO{ ;fÍ]lts efiffsf]
dfWodaf6 sfg'g adf]lhd lgMz'Ns lzIff kfpg] xs x'g]5 .
-%_ g]kfndf a;f]af; ug]{ k|To]s g]kfnL ;d'bfonfO{ cfkmgf]
dft[efiffdf dfWoldstx;Dd lzIff k|fKt ug{ / sfg'g
adf]lhd ljBfno tyf z}lIfs ;+:yf vf]Ng] / ;~rfng ug]{
xsx'g]5 .
#&= efiff tyf ;+:s[ltsf] xs M -!_ k|To]s JolQm /
;d'bfonfO{ cfkmgf] efiff k|of]u ug]{ xs x'g]5 .
-@_ k|To]s JolQm / ;d'bfonfO{ cfkmgf] ;d'bfosf] ;f+:s[lts
hLjgdf ;xefuL x'g kfpg] xs x'g]5 .
-#_ g]kfndf a;f]af; ug{] k|To]s g]kfnL ;d'bfonfO{ cfkmgf]
efiff, lnlk, ;+:s[lt,;f+:s[lts ;Eotf / ;Dkbfsf] ;+/If0f /
;+jw{g ug{] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 38
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
 !&= lzIff tyf ;+:s[[lt ;DaGwL xs M -!_ k|To]s ;d'bfonfO{ sfg"gdf
Joj:yf eP adf]lhd cfˆgf] dft[efiffdf cfwf/e"t lzIff kfpg] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s gful/snfO{ /fHoaf6 sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd dfWolds
tx;Dd lgMz'Ns lzIff kfpg] xs x'g]5 .
-#_ g]kfndf a;f]jf; ug{] k|To]s ;d'bfonfO{ cfˆgf] efiff, lnlk, ;+:s[lt,
;f+:s[lts ;Eotf / ;Dkbfsf] ;+/If0f / ;+j4{g ug{] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 39
df}lns xs$@= /f]huf/L ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ /f]huf/Lsf]
xs x'g]5 . /f]huf/Lsf zt{ / cj:yf k|rlnt sfg"gadf]lhd
x'g]5 .
t/, o; pkwf/f adf]lhd /f]huf/L pknAw gx'Fbf;Dd a]/f]huf/
gful/snfO{ k|rlnt
sfg"gadf]lhd j]/f]huf/ eQf kfpg] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s gful/snfO{ /f]huf/Lsf] 5gf}6 ug{ kfpg] xs x'g]5 .
%#= ;fdflhs ;'/Iff ;DaGwL xsM ljkGg ju{, czQm, c;xfo,
c;xfo cj:yfdf /x]sf Psn
dlxnf, ckfËtf ePsf JolQm, afnaflnsf, cfkmgf] x]/rfx cfkm}
ug{ g;Sg] JolQm tyf nf]kf]Gd'v hfltsf gful/snfO{ k|rlnt
sfg"gadf]lhd ;fd
$%= vfB ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ vfB clwsf/
x'g]5 .
-@_ k|To]s gful/snfO{ vfBj:t'sf] cefjdf hLjg hf]lvddf kg]{
cj:yfaf6 ;'/lIft x'g xs x'g]5 .
-#_ k|To]s gful/snfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd vfB ;Dk|e'tfsf]
xs x'g]5 .flhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 .
#*= /f]huf/Lsf] xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ /f]huf/Lsf] xs x'g]5 .
/f]huf/Lsf zt{ / cj:yf sfg'gadf]lhd x'g]5 .
t/ o; pkwf/f adf]lhd /f]huf/L pknAw gx'Fbf;Dd a]/f]huf/
gful/snfO{ sfg'gadf]lhd a]/f]huf/ eQf kfpg] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s gful/snfO{ /f]huf/Lsf] 5gf}6 ug{ kfpg] xs x'g]5 .
$*= ;fdflhs ;'/Iffsf] xs M cfly{s ?kn] ljkGg, czQm / c;xfo
cj:yfdf /x]sf Psn dlxnf,ckfËtf ePsf, afnaflnsf, cfkmgf]
x]/rfx cfkm}+ ug{ g;Sg] tyf nf]kf]Gd'v hfltsf gful/snfO{ sfg'g
adf]lhd ;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 .
$!= vfB ;DaGwL xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ vfB ;DaGwL xs x'g]5
.
-@_ k|To]s gful/snfO{ vfBj:t'sf] cefjdf hLjg hf]lvddf kg]{
cj:yfaf6 ;'/lIft x'g] xs x'g]5 .
-#_ k|To]s gful/snfO{ sfg'g adf]lhd vfB ;Dk|e'tfsf] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 40
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
 !*= /f]huf/L tyf ;fdflhs ;''/Iff ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{
sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd /f]huf/Lsf] xs x'g]5 .
 -@_ dlxnf, >lds, j[4, ckfË tyf czQm / c;xfo gful/snfO{
sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd ;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 .
 -#_ k|To]s gful/snfO{ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd vfB ;Dk|e'Qfsf]
xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 41
df}lns xsc #$= ;DklQ ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ k|rlnt sfg"gsf]
cwLgdf /xL ;DklQ cfh{gug]{, ef]u ug]{, a]rlavg ug]{, Jofj;flos
nfe k|fKt ug]{ / ;DklQsf] cGo sf/f]af/ ug]{ xs x'g]5 .
-@_ k|ultzLn s/sf] dfGotf cg'?k /fHon]JolQmsf] ;DklQdf
cfjZostf cg';f/ s/nufpg ;Sg]5 .
-#_ ;fj{hlgs lxtsf] nflu afx]s /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ
clwu|x0f ug]{, k|fKt ug]{ jf To:tf] ;DklQ pk/ c? s'g} k|sf/n] s'g}
clwsf/sf]l;h{gf ug]{ 5}g .
t/, s'g} klg JolQmn] u}/sfg"gL ?kn] cfh{g u/]sf] ;DklQsf] xsdf
of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g .
-$_ j}1flgs e"ld;'wf/sf] k|of]hgsf] nflu e"ldxLg ls;fg tyf
;'s'Daf;Lx¿nfO{ ljt/0f ug{ hdLg clwu|x0f ubf{ jf pkwf/f -#_
adf]lhd ;fj{hlgs lxtsf] nflu /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ
clwu|x0f jf k|fKt ubf{ jf To:tf] ;DklQpk/ s'g} clwsf/sf] l;h{gf
ubf{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{ lbOg]5 .
-%_ e"ldsf] pTkfbg / pTkfbsTj j[l4 ug{, s[lifsf] cfw'lgsLs/0f /
Jofj;flos/0f ug{,jftfj/0f ;+/If0f, Jojl:yt cfjf; tyf
zx/Lljsf; ug{ /fHon] sfg"g agfO{ e"ldsf]lgodg / Joj:yfkg ug{
;Sg]5 .
#)= ;DklQsf] xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ sfg'gsf] cwLgdf /xL
;DklQ cfh{g ug]{, ef]u ug]{,a]rlavg ug]{, Jofj;flos nfe k|fKt
ug]{ / ;DklQsf] cGo sf/f]af/ ug]{ xs x'g]5 .
-@_ k|ultzLn s/sf] dfGotf cg'?k /fHon] JolQmsf] ;DklQdf
cfjZostf cg';f/ s/nufpg ;Sg]5 .
-#_ ;fj{hlgs lxtsf] nflu afx]s /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ
clwu|x0f ug]{, k|fKt ug jf To:tf] ;DklQ pk/ c? s'g} k|sf/n]
s'g} clwsf/sf] l;h{gf ug]{ 5}g .
t/ s'g} klg JolQmn] u}/sfg'gL ?kn] cfh{g u/]sf] ;DklQsf] xsdf
of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g .
-$_ pkwf/f -#_ adf]lhd ;fj{hlgs lxtsf nflu /fHon] s'g} klg
JolQmsf] hUufsf]clwu|x0f ubf{ Ifltk"lt{sf] cfwf/ / sfo{k|0ffnL
sfg'g adf]lhd x'g]5 .
-%_ pkwf/f -#_ / -$_ sf] Joj:yfn] e"ldsf] pTkfbg /pTkfbsTj
j[l4 ug{, s[lifsf]cfw'lgsLs/0f / Joj;foLs/0f, jftfj/0f ;+/If0f,
Jojl:yt cfjf; tyf zx/L ljsf; ug{]k|of]hgsf] nflu /fHon]
sfg'g adf]lhd e"ld ;'wf/, Joj:yfkg / lgodg ug{ afwf kg]{ 5}g
.
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 42
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
!(= ;DklQsf] xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ k|rlnt sfg"gsf] cwLgdf /xL ;DklQ cfh{g
ug]{, ef]u ug]{, a]rlavg ug]{ / ;DklQsf] cGo sf/f]af/ ug]{ xs x'g]5 .
-@_ ;fj{hlgs lxtsf] nflu afx]s /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ clwu|x0f jf k|fKtug]{ jf
To:tf] ;DklQ pk/ c? s'g} k|sf/n] s'g} clwsf/sf] l;h{gf ug]{ 5}g .
 t/ cj}w 9Ën] cfh{g u/]sf] ;Dkltsf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g .
-#_ j}1flgs e"ld;'wf/ sfo{qmd nfu" ubf{ jf ;fj{hlgs lxtsf] nflu /fHon] s'g}
JolQmsf] ;DklQ clwu|x0f jf k|fKt ubf{ jf To:tf] ;DklQ pk/ s'g} clwsf/sf] l;h{gf
ubf{ sfg"g adf]lhd Ifltk"lt{ lbOg]5 . Ifltk"lt{ / ;f]sf] cfwf/ / sfo{ k|0ffnL
sfg"gåf/f lgwf{/0f ul/P adf]lhd x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 43
df}lns xs
c $&= dlxnfsf] xsM -!_ k|To]s dlxnfnfO{ n}lËs lje]b ljgf
;dfg j+zLo xs x'g]5 .
-@_ dlxnflj?4 s'g} lsl;dsf] n}lËs e]befj ul/g] 5}g .
-#_ k|To]s dlxnfnfO{ ;'/lIft dft[Tj / k|hgg ;DaGwL xs
x'g]5 .
-$_ dlxnflj?4 wfld{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts k/Dk/f, k|rng
jf cGo s'g} cfwf/df zf/Ll/s, dfgl;s, of}ghGo, dgf]j}1flgs
jf cGo s'g} lsl;dsf] lx+;fhGo sfo{ jf zf]if0f ul/g] 5}g .
o:tf] sfo{ k|rlnt sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 / kLl8t
JolQmnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 .
-%_ /fHo ;+oGqsf ;a} lgsfodf dlxnfsf] ;dfj]zL cfwf/df
;dfg'kflts ;xeflutfsf] xs x'g]5 .
-^_ k|To]s dlxnfnfO{ lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L / ;fdflhs
;'/Iffdf ;sf/fTds lje]bsf cfwf/df ljz]if cj;/ k|fKt ug]{
xs x'g]5 .
$#= dlxnfsf] xs M -!_ k|To]s dlxnfnfO{ n}lËs e]befj ljgf ;dfg
j+zLo xs x'g]5 .
-@_ k|To]s dlxnfnfO{ ;'/lIft dft[Tj / k|hgg ;DaGwL xs x'g]5 /
n}lËs klxrfgsf]cfwf/df e|"0fxTof ug]{ sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo
x'g]5 .
-#_ dlxnf lj?å wfld{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts k/Dk/f, k|rng jf cGo
s'g} cfwf/dfzf/Ll/s, dfgl;s, of}ghGo, dgf]j}1flgs jf cGo s'g}
lsl;dsf] lx+;fhGo sfo{ jf zf]if0f ul/g]5}g . To:tf] sfo{ sfg'g
adf]lhd b08gLo x'g]5 / kLl8tnfO{ sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]xs
x'g]5 .
-$_ /fHo ;+oGqsf ;a} lgsfodf dlxnfnfO{ ;dfg'kflts ;dfj]zL
l;2fGtsf] cfwf/df;xeflu x'g] xs x'g]5 .
-%_ dlxnfnfO{ lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L / ;fdflhs ;'/Iffdf ;sf/fTds
lje]bsfcfwf/df ljz]if cj;/ k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
-^_ ;DklQ tyf kfl/jfl/s dfldnfdf bDklQsf] ;dfg xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 44
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
@)= dlxnfsf] xs M -!_ dlxnf ePs} sf/0faf6 s'g} klg lsl;dsf] e]befj ul/g]
5}g .
-@_ k|To]s dlxnfnfO{ k|hgg :jf:Yo tyf k|hgg ;DaGwL xs x'g]5 .
-#_ s'g} klg dlxnf lj?4 zf/Ll/s, dfgl;s jf cGo s'g} lsl;dsf] lx+;fhGo
sfo{ ul/g] 5}g / To:tf] sfo{ sfg"gåf/f b08gLo x'g]5 .
-$_ k}t[s ;Dkltdf 5f]/f / 5f]/LnfO{ ;dfg xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 45
df}lns xs
%@= ;fdflhs Gofosf] xsM -!_ ;fdflhs ?kn] k5fl8 k/]sf dlxnf, blnt, dw]zL, cflbjf;L,hghflt,
cNk;+Vos tyf ;LdfGts[t, d'l:nd, n}lËs tyf of}lgs cNk;+Vos ;d'bfo,ckfËtf ePsf JolQm, o'jf,
lk58f ju{, ls;fg / dhb"/ ju{ tyf lk5l8Psf] If]qnfO{ ;dfg'kflts / ;dfj]zL l;4fGtsf cfwf/df
/fHosf] ;+/rgf tyf ;fj{hlgs ;]jfdf ;xeflutfsf] xs x'g]5 .
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf] xssf] pkef]u ubf{ cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ k|fyldstf kfpg] xs x'g]5
.
-#_ ljkGg ju{, ckfËtf ePsf JolQm tyf nf]kf]Gd'v ;d'bfosf gful/ssf] ;+/If0f, pTyfg,
;zlQms/0f / ljsf;sf nflu lzIff, :jf:Yo, cfjf;, /f]huf/L, vfBfGg / ;fdflhs;'/Iffdf ljz]if cj;/
tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
-$_ k|To]s ls;fgnfO{ s[lif sfo{sf] nflu e"lddflysf] xs, k/Dk/fut ?kdf k|of]u /
cjnDag ul/Psf] :yfgLo aLp lahg / s[lif k|hfltsf] 5gf}6 / ;+/If0fsf] xs, s[lif;fdu|L, s[lif pkhsf]
plrt d"No / ahf/df kx'Frsf] xs tyf ;zlQms/0f / ljsf;sf]nflu ljz]if cj;/ tyf nfe k|fKt ug]{ xs
x'g]5 .
-%_ cflbjf;L, hghfltnfO{ cfkmgf] klxrfg;lxt efiff tyf ;+:s[ltsf] ;+/If0f, ;Dj4{g/ ljsf; ug]{ tyf
;zlQms/0f / ljsf;sf] nflu k|fyldstfsf ;fy ljz]if cj;/tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
-^_ cNk;+Vos ;d'bfonfO{ cfkmgf] klxrfg sfod /fvL ;fdflhs / ;+f:s[lts clwsf/k|of]usf nflu ljz]if
cj;/ tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
-&_ dw]zL ;d'bfonfO{ cfly{s, ;fdflhs ;f+:s[lts cj;/ / nfesf] ;dfg ljt/0f tyf;f] ;d'bfo leqsf
ljkGg / lk58f ju{sf] ;+/If0f, pTyfg, ;zlQms/0f / ljsf;sfnflu ljz]if cj;/ / nfe k|fKt ug]{ xs
x'g]5 .
-*_ lk5l8Psf] If]qsf gful/ssf] ;+/If0f, pTyfg, ;zlQms/0f, ljsf; / cfwf/e"tcfjZostf kl/k"lt{sf]
nflu ljz]if cj;/ / nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
-(_ ckfËtf ePsf JolQmnfO{ ljljwtfsf] klxrfg;lxt dof{bf / cfTd;Ddfgk"j{s hLjg
ofkg ug{ kfpg] / ;fj{hlgs ;]jf tyf ;'ljwfdf ;dfg kx'Frsf] xs x'g]5 .
-!)_ k|To]s o'jfnfO{ ;zlQms/0f / ljsf;sf nflu lzIff, :jf:Yo, /f]huf/Lnufotsf If]qdf ljz]if cj;/
k|fKt ub}{ JolQmTj ljsf;sf] xs x'g] tyf /fHosf] ;jf{ËL0f ljsf;dfof]ubfgsf nflu pko'Qm cj;/sf] xs
x'g]5 .
$&= ;fdflhs Gofosf] xs M -!_ ;fdflhs ?kn] k5fl8
k/]sf dlxnf, blnt, cflbjf;L, cflbjf;Lhghflt, v;
cfo{, dw]zL, yf?, cNk;+Vos, ;LdfGtLs[t, d'l:nd,
lk58fju{, n}lËs tyf of}lgscNk;+Vos, o'jf, ls;fg,
dhb"/, pTkLl8t jf lk5l8Psf] If]qsf gful/snfO{
;dfj]zL l;2fGtsfcfwf/df /fHosf] ;+/rgf tyf
;fj{hlgs ;]jfdf ;xeflutfsf] xs x'g]5
-@_ cfly{s ?kn] ljkGg tyf nf]kf]Gd'v ;d'bfosf
gful/ssf] ;+/If0f, pTyfg,;zQmLs/0f / ljsf;sf nflu
lzIff, :jf:Yo, cfjf;, /f]huf/L, vfBfGg / ;fdflhs
;'/Iffdfljz]if cj;/ tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
-#_ ckfËtf ePsf gful/snfO{ ljljwtfsf] klxrfg;lxt
dof{bf / cfTd;Ddfgk"j{s hLjgofkg ug{ kfpg] /
;fj{hlgs ;]jf tyf ;'ljwfdf ;dfg kx'Frsf] xs x'g]5 .
-$_ k|To]s ls;fgnfO{ sfg'g adf]lhd s[lif sfo{sf] nflu
e"lddf kx'Fr, k/Dk/fut ?kdf k|of]u / cjnDag
ul/Psf] :yfgLo aLp lahg / s[lif k|hfltsf] 5gf}6 /
;+/If0fsf] xs x'g]5 .
-%_ g]kfndf cu|ufdL nf]stflGqs kl/jt{gsf] nflu
ePsf ;a} hgcfGbf]ng, ;z:q ;+3if{ / qmflGtsf] qmddf
hLjg pT;u{ ug]{ zxLbsf kl/jf/, a]kQf kfl/Psf
JolQmsf kl/jf/,nf]stGqsf of]4f, åGåkLl8t / lj:yflkt,
ckfËtf ePsf JolQm, 3fOt] tyf kLl8tnfO{ Gofo Pjd
plrt ;Ddfg ;lxt lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L, cfjf; /
;fdflhs ;'/Iffdf sfg"gadf]lhdk|fyldstfsf ;fy
cj;/ k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 46
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
@!= ;fdflhs Gofosf] xsM cfly{s, ;fdflhs jf z}lIfs b[li6n] kl5 k/]sf
dlxnf, blnt,cflbjf;L hghflt, dw]zL ;d'bfo, pTkLl8t ju{, u/La
ls;fg / dhb'/nfO{ ;dfg'kflts ;dfj]zL l;4fGtsf] cfwf/df /fHosf]
;+/rgfdf ;xefuL x'g] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 47
df}lns xs
$*= afnaflnsfsf] xsM -!_ k|To]s
afnaflnsfnfO{ cfkmgf]
klxrfg;lxt gfds/0f /
hGdbtf{sf] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s afnaflnsfnfO{ kl/jf/
tyf /fHoaf6 lzIff, :jf:Yo, kfng
kf]if0f, plrt :ofxf/ ;lxtsf]
k|f/lDes afnljsf;, v]ns"b,
dgf]/~hg tyf JolQmTj ljsf;sf]
xsx'g]5 .
-#_ s'g} klg afnaflnsfnfO{
snsf/vfgf, vfgL jf To:t} cGo
hf]lvdk"0f{ sfddf nufpg kfOg]
5}g .
-$_ s'g} klg afnaflnsfnfO{
afnljjfx, u}/sfg"gL cf];f/k;f/ /
ckx/0f ug{ jf aGws /fVg kfOg]
5}g .
$$= afnaflnsfsf] xs M -!_ k|To]s afnaflnsfnfO{ cfkmgf] klxrfg ;lxt gfds/0f /
hGdbtf{sf] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s afnaflnsfnfO{ kl/jf/ tyf /fHoaf6 lzIff, :jf:Yo, kfng kf]if0f, plrt :ofxf/,
v]ns"b, dgf]/~hg tyf JolQmTj ljsf;sf] xs x'g]5 .
-#_ k|To]s afnaflnsfnfO{ k|f/lDes afnljsf; tyf afn;xeflutfsf] xs x'g]5 .
-$_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ snsf/vfgf, vfgL jf o:t} cGo hf]lvdk"0f{ sfddf nufpg kfOg]
5}g .
-%_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ afn ljjfx, u}/sfg'gL cf];f/k;f/ / ckx/0f ug{ jf aGws /fVg
kfOg] 5}g .
-^_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ ;]gf, k|x/L jf ;z:q ;d"xdf egf{ jf k|of]u ug{ jf ;f+:s[lts jf
wfld{s k|rngsf] gfddf s'g} klg dfWod jf k|sf/n] b'Jo{jxf/, pk]Iff jf zf/Ll/s,dfgl;s,
of}ghGo jf cGo s'g} k|sf/sf] zf]if0f ug{ jf cg'lrt k|of]u ug{ kfOg] 5}g .
-&_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ 3/, ljBfno jf cGo h'g;'s} :yfg / cj:yfdf zf/Ll/s,dfgl;s
jf cGo s'g} lsl;dsf] oftgf lbg kfOg] 5}g .
-*_ k|To]s afnaflnsfnfO{ afn cg's"n Gofosf] xs x'g]5 .
-(_ c;xfo, cgfy, ckfËtf ePsf, åGåkLl8t, lj:yflkt Pj+ hf]lvddf /x]sf afnafflnsfnfO{
/fHoaf6 ljz]if ;+/If0f / ;'ljwf kfpg] xs x'g]5 .
-!)_ pkwf/f -$_, -%_, -^_ / -&_ ljk/Lt sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5g / To:tf] sfo{af6
kLl8t afnaflnsfnfO{ kL8saf6 sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 48
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
@@= afnaflnsfsf] xsM -!_ k|To]s afnaflnsfnfO{ cfˆgf] klxrfg tyf gfdsf] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s afnaflnsfnfO{ kfngkf]if0f, cfwf/e"t :jf:Yo / ;fdflhs ;'/Iff k|fKt ug]{ xs
x'g]5 .
-#_ k|To]s afnaflnsfnfO{ zf/Ll/s, dfgl;s jf cGo s'g} klg lsl;dsf]zf]if0f lj?4sf] xs
x'g]5 . o:tf] zf]if0fhGo sfo{ sfg"gåf/f b08gLo x'g]5 / To:tf] Jojxf/ ul/Psf] JolQmnfO{
sfg"gn] lgwf{/0f u/] adf]lhdsf] Ifltk"lt{ lbOg]5 .
-$_ c;xfo, cgfy, ;':t dgl:ylt, åGåkLl8t, lj:yflkt Pj+ hf]lvddf k/]sf ;8s
afnaflnsfnfO{ ;'lglZrt eljiosf] nflu /fHoaf6 ljz]if ;'ljwf kfpg] xs x'g]5 .
-%_ s'g} klg gfafnsnfO{ s'g} snsf/vfgf, vfgL jf o:t} cGo s'g} hf]lvdk"0f{ sfddf nufpg
jf ;]gf, k|x/L jf åGådf k|of]u ug{ kfO{g] 5}g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 49
df}lns xs
#%= wfld{s :jtGqtfsf] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ cfkmgf]
cf:yf cg';f/ wd{sf] cjnDag,cEof; / ;+/If0f ug{] tyf
s'g} wd{af6 cnu /xg] :jtGqtf x'g]5 .
t/, s;}n] klg ;fj{hlgs :jf:Yo, lzi6frf/ / g}ltstf
k|lts"n x'g] jf ;fj{hlgszflGt eË ug]{ lqmofsnfk ug{
u/fpg jf s;}sf] wd{kl/jt{g u/fpg jf csf{sf]
wd{dfvnn kg{] s'g} sfd jf Jojxf/ ug{ u/fpg kfpg]
5}g .
-@_ k|To]s wfld{s ;Dk|bfonfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd
cfkmgf] :jtGq cl:tTj sfod /fvL
cfkmgf] wfld{s:yn / wfld{s u'7Lsf] ;~rfng / ;+/If0f
ug{] xs x'g]5 .
#!= wfld{s :jtGqtfsf] xs M -!_ k|To]s JolQmnfO{ cfkmgf]
cf:yf cg';f/ wd{sf] cjnDag, cEof; / ;+/If0f ug{] tyf
s'g} wd{af6 cnu /xg] :jtGqtf x'g]5 .
-@_ k|To]s wfld{s ;Dk|bfonfO{ sfg'g adf]lhd cfkmgf] :jtGq
cl:tTj sfod /fvLcfkmgf] wfld{s :yn / wfld{s u'7Lsf]
;~rfng / ;+/If0f ug{] xs x'g]5 .
-#_ o; wf/fåf/f k|bQ xssf] k|of]u ubf{ s;}n] klg ;fj{hlgs
:jf:Yo, lzi6frf/ / g}ltstfsf] k|lts"n x'g] jf ;fj{hlgs
zflGt eË ug]{ lqmofsnfk ug{, u/fpg jf s;}sf] wd{ kl/jt{g
u/fpg] jf csf{sf] wd{df vnn kg{] sfd jf Jojxf/ ug{ jf
u/fpg x'Fb}g / To:tf] sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 50
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
 @#= wd{ ;DaGwL xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ k|rlnt ;fdflhs Pj+
;f+:s[lts k/Dk/fsf] dof{bf /fvL k/fk"j{b]lv rlncfPsf] cfˆgf] wd{sf]
cjnDag, cEof; / ;+/If0f ug{] xs x'g]5 .
 t/ s;}n] s;}sf] wd{ kl/jt{g u/fpg kfpg] 5}g / Ps csf{sf] wd{df
vnn kfg{] u/L s'g} sfd, Jojxf/ ug{ kfOg] 5}g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 51
-@_ kqmfpdf k/]sf JolQmnfO{ kqmfp k/]sf] ;dob]lv g} cfk"mn] /f]h]sf] sfg"g
Joj;foL;Fu;Nnfx lng kfpg] xs x'g]5 . To:tf] JolQmn] cfkmgf] sfg"g Joj;foL;Fu
u/]sf]k/fdz{ / lghn] lbPsf] ;Nnfx uf]Ko /xg]5 / To:tf] JolQmnfO{ cfkmgf]
sfg"gJoj;foLåf/f k'k{If ug{] xsaf6 jl~rt ul/g] 5}g .
t/, lgjf/s gh/aGbdf /x]sf] -u}/g]kfnL gful/s_ / zq'/fHosf] gful/ssf] xsdfof]
pkwf/f nfu" x'g] 5}g .
:ki6Ls/0fM o; pkwf/fsf] k|of]hgsf] nflu æsfg"g Joj;foLÆ eGgfn] s'g} cbfntdf
s'g} JolQmsf] k|ltlglwTj ug{ sfg"gn] clwsf/ lbPsf] JolQmnfO{ hgfpg]5 .
-#_ kqmfp ul/Psf] JolQmnfO{ kqmfp ePsf] ;do tyf :yfgaf6 af6f]sf] Dofb
afx]srf}aL; 306fleq d'2f x]g]{ clwsf/L;dIf pkl:yt u/fpg' kg{]5 / To:tf]
clwsf/Laf6cfb]z ePdf afx]s kqmfp ePsf JolQmnfO{ y'gfdf /flvg] 5}g .t/, lgjf/s
gh/aGbdf /flvPsf] JolQm / zq'/fHosf] gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g .
-$_ tTsfn k|rlnt sfg"gadf]lhd ;hfo gx'g] s'g} sfd u/]afkt s'g} JolQm ;hfosf]
efuL x'g] 5}g / s'g} klg JolQmnfO{ s;"/ ubf{sf] cj:yfdf k|rlnt sfg"gdftf]lsPeGbf
a9L ;hfo lbOg] 5}g . t/ of] ;+ljwfg hf/L ePkl5 3l6t =============== afwfk'¥ofPsf]
dflgg] 5}g .
-%_ s'g} cleof]u nufOPsf] JolQmnfO{ lghn] u/]sf] s;"/ k|dfl0ft geP;Dd s;"/bf/
dflgg] 5}g .
-^_ s'g} klg JolQmlj?4 cbfntdf Ps} s;"/df Ps k6seGbf a9L d'2f rnfOg] /
;hfolbOg] 5}g .
-&_ s'g} s;"/sf] cleof]u nfu]sf] JolQmnfO{ cfkmgf]lj?4 ;fIfL x'g s/ nufOg] 5}g .
-*_ k|To]s JolQmnfO{ lghlj?4 ul/Psf] sf/afxLsf] hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 .
-(_ k|To]s JolQmnfO{ lgikIf, :jtGq / ;Ifd cbfnt jf Goflos lgsfoaf6
:jR5;'g'jfOsf] xs x'g]5 .
-!)_ c;dy{ kIfnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd lgMz'Ns sfg"gL ;xfotf kfpg] xs x'g]5 .
#)= ck/fw kLl8tsf] xsM -!_ ck/fw kLl8tnfO{ cfkm" kLl8t ePsf] d'2fsf] cg';Gwfg
txlssft tyf sf/jfxL ;DaGwL hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 .
-@_ ck/fw kLl8tnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd ;fdflhs k'g:y{fkgf / Ifltk"lt{ kfpg]
xs x'g]5 .
-@_ kqmfpdf k/]sf JolQmnfO{ kqmfp k/]sf] ;dob]lv g} cfk"mn] /f]h]sf] sfg'g Joj;foL;Fu
;Nnfx lng kfpg] tyf sfg'g Joj;foLåf/f k'k{If ug{] xs x'g]5 . To:tf] JolQmn] cfkmgf] sfg'g
Joj;foL;Fu u/]sf] k/fdz{ / lghn] lbPsf] ;Nnfx uf]Ko /xg]5 .
t/ lgjf/s gh/aGbdf /flvPsf] JolQm / zq' b]zsf] gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g
.
:ki6Ls/0f M o; pkwf/fsf] k|of]hgsf] nflu æsfg'g Joj;foLÆ eGgfn] s'g} cbfntdfs'g}
JolQmsf] k|ltlglwTj ug{ sfg'gn] clwsf/ lbPsf] JolQm ;Demg' k5{ .
-#_ kqmfp ul/Psf] JolQmnfO{ kqmfp ePsf] ;do tyf :yfgaf6 af6f]sf] Dofb afx]srf}aL;
306fleq d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fpg' kg{]5 / To:tf] clwsf/Laf6 cfb]zePdf
afx]s kqmfp ePsf JolQmnfO{ y'gfdf /flvg] 5}g .
t/ lgjf/s gh/aGbdf /flvPsf] JolQm / zq' b]zsf] gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu"x'g] 5}g
.
-$_ tTsfn k|rlnt sfg'gn] ;hfo gx'g] s'g} sfd u/] afkt s'g} JolQm ;hfoefuLx'g] 5}g /
s'g} klg JolQmnfO{ s;"/ ubf{sf] cj:yfdf sfg'gdf tf]lsPeGbf a9L ;hfo lbOg] 5}g .
-%_ s'g} cleof]u nufOPsf] JolQmnfO{ lghn] u/]sf] s;"/ k|dfl0ft geP;Dd s;"/bf/ dflgg]
5}g .
-^_ s'g} klg JolQm lj?4 cbfntdf Ps} s;"/df Ps k6seGbf a9L d'2f rnfOg] / ;hfo
lbOg] 5}g .
-&_ s'g} s;"/sf] cleof]u nfu]sf] JolQmnfO{ cfkmgf] lj?4 ;fIfL x'g afWo kfl/g] 5}g .
-*_ k|To]s JolQmnfO{ lgh lj?4 ul/Psf] sf/afxLsf] hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 .
-(_ k|To]s JolQmnfO{ lgikIf, :jtGq / ;Ifd cbfnt jf Goflos lgsfoaf6 :jR5 ;'g'jfOsf]
xs x'g]5 .
-!)_ c;dy{ kIfnfO{ sfg'g adf]lhd lgMz'Ns sfg'gL ;xfotf kfpg] xs x'g]5 .
@^= ck/fw kLl8tsf] xs M -!_ ck/fw kLl8tnfO{ cfkm" kLl8t ePsf] d'2fsf] cg';Gwfg tyf
sf/afxL ;DaGwL hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 .
-@_ ck/fw kLl8tnfO{ sfg'g adf]lhd ;fdflhs k'g:yf{kgf / Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 52
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
@$= Gofo ;DaGwL xsM -!_ s'g} klg JolQmnfO{ kqmfp ePsf] sf/0f ;lxtsf] ;"rgf glbO{ y'gfdf /flvg] 5}g .
-@_ kqmfpdf k/]sf JolQmnfO{ kqmfp k/]sf] ;dodf g} cfk"mn] /f]h]sf] sfg"g Joj;foL;Fu ;Nnfx lng kfpg] xs x'g]5 . To:tf] JolQmn] cfˆgf] sfg"g
Joj;foL;Fu u/]sf] k/fdz{ / lghn] lbPsf] ;Nnfx uf]Ko /xg]5 / To:tf] JolQmnfO{ cfˆgf] sfg"g Joj;foLåf/f k'k{If ug{] xsaf6 jl~rt ul/g] 5}g .
:ki6Ls/0fM o; pkwf/fsf] k|of]hgsf] nflu æsfg"g Joj;foLÆ eGgfn] s'g} cbfntdf s'g} JolQmsf] k|ltlglwTj ug{ sfg"gn] clwsf/ lbPsf] JolQmnfO{
hgfpg]5 .
-#_ kqmfp ul/Psf] JolQmnfO{ kqmfp ePsf] ;doaf6 af6f]sf] Dofb afx]s rf}aL; 306fleq d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fpg' kg{]5 / To:tf]
clwsf/Laf6 cfb]z ePdf afx]s kqmfp ePsf JolQmnfO{ y'gfdf /flvg] 5}g . t/ pkwf/f -@_ / -#_ df n]lvPsf s'/fx¿ lgjf/s gh/aGb / zq'
/fHosf] gful/ssf] xsdf nfu" x'g] 5}g .
-$_ tTsfn k|rlnt sfg"gn] ;hfo gx'g] s'g} sfd u/] jfkt s'g} JolQm ;hfosf] efuL x'g] 5}g / s'g} klg JolQmnfO{ s;"/ ubf{sf] cj:yfdf k|rlnt
sfg"gdf tf]lsPeGbf a9L ;hfo lbOg] 5}g .
-%_ s'g} cleof]u nufO{Psf] JolQmnfO{ lghn] u/]sf] s;"/ k|dfl0ft geP;Dd s;"/bf/ dflgg] 5}g .
-^_ s'g} klg JolQm lj?4 cbfntdf Ps} s;"/df Ps k6seGbf a9L d'2f rnfOg] / ;hfo lbOg] 5}g .
-&_ s'g} s;"/sf] cleof]u nfu]sf] JolQmnfO{ cfˆgf] lj?4 ;fIfL x'g s/ nufOg] 5}g .
-*_ k|To]s JolQmnfO{ lgh lj?4 ul/Psf] sf/afxLsf] hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 .
-(_ s'g} klg JolQmnfO{ ;Ifd cbfnt jf Goflos lgsfoaf6 :jR5 ;'g'jfOsf] xs x'g]5 .
-!)_ c;dy{ kIfnfO{ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd lgMz'Ns sfg"gL ;]jf kfpg] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 53
df}lns xs
#!= oftgf lj?4sf] xsM -!_ cg';Gwfg, txlssft jf k'k{Ifsf] l;nl;nfdf jf c?
s'g}lsl;dn] y'gfdf /x]sf] s'g} klg JolQmnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s oftgf lbOg] jf
lgh;Fulgd{d, cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/ ul/g] 5}g .
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf] sfo{ k|rlnt sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 / To:tf]
Jojxf/af6
kLl8t JolQmnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 .
#@= lgjf/s gh/aGb lj?4sf] xsM -!_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tf
jf;fj{hlgs zflGt / Joj:yfdf tTsfn vnn kg]{ kof{Kt cfwf/ geO{ s;}nfO{ klg
lgjf/sgh/aGbdf /flvg] 5}g .
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhd lgjf/s gh/jGbdf /x]sf] JolQmsf] l:yltsf] af/]df
lghsfkl/jf/sf ;b:o jf cfkmGtnfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .
t/, zq'/fHosf gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g .
-#_ lgjf/s gh/aGb /fVg] clwsf/Ln] sfg"gljk/Lt jf ablgotk"j{s s'g}
JolQmnfO{gh/aGb /fv]df To:tf JolQmnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs
x'g]5 .
@&= oftgf lj?4sf] xs M -!_ y'gfdf /x]sf] JolQmnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s
oftgf lbOg] jf lgh;Fulgd{d, cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/ ul/g]
5}g .
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf] sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 / To:tf]
Jojxf/af6kLl8t JolQmnfO{ sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 .
@*= lgjf/s gh/aGb lj?4sf] xs M -!_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / cv08tf
jf ;fj{hlgs zflGt /Joj:yfdf tTsfn vnn kg]{ kof{Kt cfwf/ geO{
s;}nfO{ klg lgjf/s gh/aGbdf /flvg] 5}g .
-@_ pkwf/f -!_ adf]lhd lgjf/s gh/aGbdf /x]sf] JolQmsf] l:yltsf]
af/]df lghsf] kl/jf/sf ;b:o jf glhssf] gft]bf/nfO{ sfg'g adf]lhd
tTsfn hfgsf/L lbg' kg]{5 .
t/ zq' b]zsf] gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g .
-#_ lgjf/s gh/aGbdf /fVg] clwsf/Ln] sfg'g ljk/Lt jf ablgotk"j{s
s'g} JolQmnfO{ gh/aGbdf /fv]df To:tf] JolQmnfO{ sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{
kfpg] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 54
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
 @%= lgjf/s gh/aGb lj?4sf] xsM -!_ g]kfn /fHosf] ;fj{ef}d;Qf / cv08tf jf
;fj{hlgs
 zflGt / Joj:yfdf tTsfn vnn kg]{ kof{Kt cfwf/ geO{ s;}nfO{ klg lgjf/s gh/aGbdf
 /flvg] 5}g .
 -@_ lgjf/s gh/aGb /fVg] clwsf/Ln] sfg"g ljk/Lt jf ablgotk"j{s s;}nfO{
 gh/aGb /fv]df gh/aGb /x]sf] JolQmn] sfg"gåf/f tf]lsP adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]5 .
 @^= oftgf lj?4sf] xsM -!_ cg';Gwfg, txlssft jf k'k{Ifsf] l;nl;nfdf jf c? s'g}
lsl;dn]
 y'gfdf /x]sf] s'g} klg JolQmnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s oftgf lbOg] jf lgh;Fu lgd{d,
 cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/ ul/g] 5}g .
 -@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf] sfo{ sfg"gåf/f b08gLo x'g]5 / To:tf] Jojxf/
 ul/Psf] JolQmnfO{ sfg"gn] lgwf{/0f u/] adf]lhdsf] Ifltk"lt{ lbOg]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 55
df}lns xsc #^= ;"rgfsf] xsM k|To]s gful/snfO{ cfkmgf] jf ;fj{hlgs ;/f]sf/sf] s'g} klg
ljifosf] ;"rgf dfUg] / k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
t/, k|rlnt sfg"gadf]lhd uf]Ko /fVg' kg]{ ;"rgfsf] hfgsf/L lbg s;}nfO{ s/
nufPsf]dflgg] 5}g .
#&= uf]kgLotfsf] xsM s'g} klg JolQmsf] hLp, cfjf;, ;DklQ, lnvt, tYof°,
kqfrf/, rl/q;DaGwL s'/fx¿sf] uf]kgLotf k|rlnt sfg"gadf]lhd tf]lsPsf]
cj:yfdf afx]scgltqmDox'g]5 .
#*= zf]if0f lj?4sf] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ zf]if0flj?4sf] xs x'g]5 .
-@_ wd{, k|yf, k/Dk/f, ;+:sf/, k|rng jf cGo s'g} cfwf/df s'g} klg JolQmnfO{
s'g}lsl;dn] zf]if0f ug{ kfOg] 5}g .
-#_ dflg;nfO{ a]r–lavg ug{, bf; jf afFwfagfpg kfOg] 5}g . To:tf] sfo{
k|rlntsfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 / kLl8tnfO{ kL8saf6 k|rlnt
sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{kfpg] xs x'g]5 .
-$_ s;}nfO{ klg lghsf] OR5flj?4 sfddf nufpg kfOg] 5}g . t/, o;
pkwf/fdf plNnlvt Joj:yfn] ;fj{hlgs k|of]hgsf] nflu gful/snfO{clgjfo{
;]jfdf nufpg ;lsg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
#@= ;"rgfsf] xs M k|To]s gful/snfO{ cfkmgf] jf ;fj{hlgs
;/f]sf/sf] s'g} klg ljifosf] ;"rgf dfUg] / k|fKt ug]{ xs x'g]5 .
t/ o; wf/fsf] Joj:yfn] sfg'g adf]lhd uf]Ko /fVg'kg]{ ;"rgfsf]
hfgsf/L lbg s;}nfO{ afWo kfl/g] 5}g .
##= uf]kgLotfsf] xs M s'g} klg JolQmsf] hLp, cfjf;, ;DklQ,
lnvt, tYofÍ, kqfrf/ / rl/q;DaGwL ljifosf] uf]kgLotf sfg'g
adf]lhd afx]s cgltqmDo x'g]5 .
#$= zf]if0f lj?4sf] xs M -!_ k|To]s JolQmnfO{ zf]if0f lj?4sf] xs
x'g]5 .
-@_ wd{, k|yf, k/Dk/f, ;+:sf/, k|rng jf cGo s'g} cfwf/df s'g}
klg JolQmnfO{ s'g}lsl;dn] zf]if0f ug{ kfOg] 5}g .
-#_ dflg;nfO{ a]rlavg ug{, bf; jf afFwf agfpg kfOg] 5}g /
To:tf] sfo{ sfg'gadf]lhd b08gLo x'g]5 .
-$_ s;}nfO{ klg lghsf] OR5f lj?4 sfddf nufpg kfOg] 5}g .
t/ o; pkwf/fdf plNnlvt Joj:yfn] ;fj{hlgs k|of]hgsf] nflu
gful/snfO{ /fHon clgjfo{ ;]jfdf nufpg ;Sg] u/L sfg'g agfpg
/f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
-%_ pkwf/f -#_ / -$_ ljk/Ltsf] sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5
/ To:tf] sfo{af6kLl8t JolQmnfO{ kL8saf6 sfg'g adf]lhd
dgfl;a Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 56
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
@&= ;"rgfsf] xsM k|To]s gful/snfO{ cfˆgf] jf ;fj{hlgs ;/f]sf/sf] s'g} klg ljifosf] ;"rgf
dfUg] jf kfpg] xs x'g]5 .
t/ sfg"gåf/f uf]Ko /fVg' kg]{ ;"rgfsf] hfgsf/L lbg s;}nfO{ s/ nufPsf] dflgg] 5}g .
@*= uf]k]kgLotfsf] xsM s'g} klg JolQmsf] hLp, cfjf;, ;Dklt, lnvt, tYofÍ, kqfrf/, rl/q
;DaGwL s'/fx¿sf] uf]kgLotf sfg"gåf/f tf]lsPsf] cj:yfdf afx]s cgltqmDo x'g]5 .
@(= zf]if0f lj?4sf] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ zf]if0f lj?4sf] xs x'g]5 .
 -@_ k|yf, k/Dk/f / k|rngsf] gfddf jf s'g} klg lsl;dn] s;}nfO{ zf]if0f ug{kfOg] 5}g .
 -#_ dflg;nfO{ a]r–lavg ug{, bf; jf afFwf agfpg kfOg] 5}g .
 -$_ s;}nfO{ klg lghsf] OR5f lj?4 sfddf nufpg kfOg] 5}g . t/ o; pkwf/fdf
plNnlvt Joj:yfn] ;fj{hlgs k|of]hgsf] nflu gful/snfO{clgjfo{ ;]jfdf nufpg ;lsg]
sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 57
df}lns xs
$#= >d ;DaGwL xsM -!_ k|To]s >ldsnfO{ k|rlnt
sfg"gadf]lhd >d cEof;sf] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s >ldsnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd kfl/>lds, ;'ljwf
tyf ;fdflhs ;'/Iffsf]
xs x'g]5 .
-#_ k|To]s >ldsnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd 6«]8 o'lgog vf]Ng],
To;df ;xefuL x'g] tyf;fd"lxs ;f}bfafhL ug{] / x8tfn ug{
kfpg] xs x'g]5 .
#(= >dsf] xs M -!_ k|To]s >ldsnfO{ plrt >d
cEof;sf] xs x'g]5 .
-@_ k|To]s >ldsnfO{ plrt kfl/>lds, ;'ljwf tyf
;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 .
-#_ k|To]s >ldsnfO{ sfg'g adf]lhd 6«]8 o'lgog
vf]Ng], To;df ;xefuL x'g] tyf;fd"lxs ;f}bfafhL ug{
kfpg] xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 58
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
 #)= >d ;DaGwL xsM -!_ k|To]s sfdbf/ / sd{rf/LnfO{ plrt >d
cEof;sf] xs x'g]5 .
 -@_ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd k|To]s sfdbf/ / sd{rf/LnfO{ cf–
cfˆgf lxt
 /Iffsf] lgldQ 6«]8 o'lgog vf]Ng], ;Ël7t x'g] / ;fd"lxs ;f}bfafhL ug{]
xs x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 59
df}lns xs
%%= b]z lgsfnf lj?4sf] xsM s'g} klg gful/snfO{ b]z
lgsfnf ul/g] 5}g .
%^= df}lns xssf] sfof{Gjog / ;+j}wflgs pkrf/sf] xsM -!_
o; efuåf/f k|bQ xssf] k|rngsf nflu wf/f == -;jf]{Rr
cbfntsf] clwsf/ If]q ;DaGwL wf/f_ tyf wf/f ===-
pRrcbfntsf] clwsf/If]q;DaGwL wf/f_ df n]lvP adf]lhd
pkrf/ kfpg] xs ;'/lIft ul/Psf] 5 .
-@_ o; efuåf/f k|bQ xsx¿sf] sfof{Gjogsfnflu
cfjZostf cg';f/ /fHon] b'O{jif{leq sfg"gL Joj:yf ug]{5 .
-#_ o; efuåf/f k|bQ lzIff;DaGwL xs, :jf:Yo;DaGwL xs,
/f]huf/L;DaGwL xs,
cfjf;;DaGwL xs, vfB;DaGwL xs, ;fdflhs Gofo;DaGwL
xs / ;fdflhs ;'/Iffsf] xssf] sfof{Gjogsf nflu /fHon]
pko'Qm Joj:yf ug]{5 .
%)= b]z lgsfnf lj?4sf] xs M s'g} klg
gful/snfO{ b]z lgsfnf ul/g] 5}g .
%!= ;+j}wflgs pkrf/sf] xs / df}lns xssf]
sfof{Gjog M -!_ o; efuåf/f k|bQ xssf]
k|rngsfnflu wf/f !#& jf !$* df n]lvP
adf]lhd pkrf/ kfpg] xs ;'/lIft ul/Psf] 5 .
-@_ o; efuåf/f k|bQ xsx¿sf] sfof{Gjogsf
nflu cfjZostf cg';f/ /fHon] of];+ljwfg k|f/De
ePsf] tLg jif{leq sfg'gL Joj:yf ug]{5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 60
cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf
#!= b]z lgsfnf lj?4sf] xsM s'g} klg gful/snfO{ b]z lgsfnf ul/g] 5}g
.
#@= ;++j}wflgs pkrf/sf] xsM o; efuåf/f k|bQ xssf] k|rngsf nflu
wf/f !)& df n]lvPsf] tl/sf cg';f/ sf/afxL rnfpg kfpg] xs ;'/lIft
ul/Psf]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 61
Gofokflnsf jf/] ;+jfb;ldltsf] lg0f{o
!_ :jtGq Gofokflnsfsf] cjwf/0ff cg'?k g]kfndf :jtGq, lgikIf / ;Ifd Gofokflnsfsf] Joj:yf ul/g]5 . @_ ;jf{]Rr
cbfnt clen]v cbfnt x'g]5 . ;+ljwfgsf] clGtd JofVof ug{] clwsf/ ;jf{]Rr cbfntsf] x'g]5 . #_ s]Gb| / k|b]z, k|b]z
/ k|b]z, k|b]z / :yfgLo tx Pjd :yfgLo txsf aLrdf clwsf/ If]qaf/] tyf k|lgltlw ;ef, /fli6«o ;ef / k|b]z
;efsf] lgjf{rg ;DaGwL ljjfbdf Gofo lg?k0f ug{ Ps ;+j}wflgs cbfnt u7g ul/g] 5 . oL ljifodf ;+j}wflgs
cbfntsf] lg0f{o clGtd x'g]5 . of] cbfnt ;jf{]Rr cbfntsf k|wfg GofofwLzsf] cWoIftf / @ hgf cGo jl/i7td
GofofwLz tyf @ hgf ;jf{]Rr cbfntsf] GofofwLz x'g of]Uotf k'u]sf sfg"g If]qsf lj1sf] ;xeflutfdf u7g x'g]5 .
;+j}wflgs cbfntsf] sfof{jlw gofF ;+ljwfg k|f/De ePsf] ldltn] !) aif{ ;Dd x'g]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 62
d:of}bf pk/sf] l6Kk0fL tyf ;'emfj
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 63
k|:tfjgfM
 g]kfnL ;dfhsf] ;d:of juL{o hftLo lnluo If]lqo xf] / o;sf] ;dfwfg
/fHosf] cu|ufld k'g/;+/rgf u/L ;j} vfn] lje]b / plTk8gx?sf] cGt ug]{
xf] eGg] s'/f k|:tfjgfdf sxL emlNsb}g .
 ;fdGtL / lkt[;QfTds zf;gsf] cGt ug]{ s'/f pNn]v 5}g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 64
k|f/lDes efudfM
 g]kfn /fHo ;+3Lo xf] eGg ;s]sf] 5}g .
 efiffsf jf/]df jx'eflifs gLlt jdf]lhd ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g] egg]
ljutsf] ;xdlt ;+ljwfg;efsf] lbg]{zg ljkl/t Psneflifs gLltsf]
lg/Gt/tf lbPsf] 5 .
 g]kfnsf] /fli6|o km"n,lrGx / hgfj/sf jf/]df cl3Nnf] ;+ljwfg;efdf g/fVg]
;xdlt ePsf] ;f]xL jdf]lhd k'0f{ ;efn] lgb]{zg lbPsf] lyof] ;f] ljkl/t
/fli6|o lrGx km"n / hgfj/ /flvPsf]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 65
gful/stf
 gful/stfdf jfj' / cfdf b'j} g]kfnL gful/stf lnPs} x'gkg]{ k|fJwfgn] ;Gtfg
/fli6|otf ljlxg jgfpg] ef] .
 dlxnfn] dfUb} cfPsf] c+z / j+zsf] xs k|fKt ePg .
 g]kfnL cfdfn] hGdfPsf] eP klg jfj' kQf gnfUbf;Dd j+zh jfj' ljb]zL
xf] eGg] kQf nfu]df c+lus[t x'g] Joj:yf ul/of] .
 j+zhsf] xs s]jn k'?ifdf dfq} 5 dlxnfdf x}g eGg] k|i6 kf/of] .
 ljb]zL;+u ljjfx ug]{sf xsdf k'?if / dlxnfn] gful/stf kfpg] cjlwsf
xsdf ljuts} lje]b sfod /xof] .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 66
df}lns xs
 ljutsf] ;xdlt ljkl/t s]xL kl/dfh{g ul/Psf] 5 .
 cfd;+rf/sf] xsdf k|ljGwfTds jfSofz yk]/ ;+rf/ dfWodnfO[ jGb hkmt / btf{ vf/]h
gul/g] Uof/]06LnfO{ x6fpb} sfg'g jgfP/ jGb hkmt jf btf{ vf/]h ug{ ;lsg] Joj:yf
/flvPsf]5 .
 wfld{s :jtGqtfsf] xsdf pkwf/f-#_ yk u/]/ cgfjZos ljjfb l;h{gf u/]sf] 5 .
 zf]if0f lj?4sf] xsdf pkwf/f -%_ yk]/ b08 / Ifltk'lt{sf] Joj:yf pNn]v ul/Psf]5 .
 efiff tyf ;+:s[ltsf] xsdf lqeflifs gLlt cjnDjg ul/g] ;ldltsf] ;xdltsf] jGbf]j:t
x6fPsf] 5 eg] pkwf/f $ / % lems]/ efiffsf] l;h{gf ljsf; / klxrfg :yflkt ug]{ ljifo
O{Gsf/ u/]sf] 5 .
 dlxnfsf] xsdf /fHosf ;j} lgsfodf hg;+Vofsf] cfwf/df ;dfg'kflts ;xeflutfsf]
xsnfO{ ;dfj]zL l;4fGtsf cfwf/df ;xefuL ;Dd emf/]sf] 5 .
 ;DklQ tyf kfl/jfl/s dfdnfdf bDklQsf] ;dfg xs x'g]5 egL kl/dfh{g ul/Psf] 5 .
 kl/jf/sf] xs lemlsPsf]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 67
df}lns xs
 blntsf] xsdf ljutsf] plTk8g jfktsf] Ifltk'lt{ :j?k :yfgLodf % /
s]Gb|df # k|ltzt yk k|ltlglwTj ljz]ifflwsf/sf ?kdf ;xdlt ePsf] /
;+ljwfg;efn] kl/t u/]sf] lgSof]{n ;ldltn] :jLsf/]sf] d:of}bf ;ldltn]
x6fPsf] 5 .
 ;fdflhs Gofosf] xsdf !! j'bfdWo ^ j6f j'bf x6fO{Psf]5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 68
/fHosf] bfloTj gLlt tyf lgb]{zs l;4fGt
 /fHosf] bfloTj @) j'bf x6fP/ Ps j'bfdf l;ldt ul/Psf] 5 .
 /fHosf] k|d'v p2]Zo x6fPsf] 5 . s]jn /fhgLlts ;fdflhs ;f+:s[lts
cfly{s p2]Zo /fVb} cGt/fli6|o ;DjGw jf/] pNn]v ul/Psf] 5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 69
/fHosf] ;+/rgf / /fHozlQmsf] jf8kmf8
 ljjfbsf] ljifo s]jn gfd ;+Vof / l;dfgf lyof] . of] jfx]s k|b]z / :yfgLo tx / ljz]if ;+/rgf cGtu{t ljz]if
If]q :jfoQ If]q / ;+/lIft If]qsf jf/]df / tL lgsfosf] ;+/rgf sfo{;+rfng k2lt lgjf{rg k|0ffnL nufotsf
;j} ljifodf ;xdlt lyof] . t/ oxf ljutsf] ;xdlt s]xL klg pNn]v 5}g .
 l;dfgf cfof]un] lgwf{/0f ug]{ ;f] cfof]u ;/sf/n] u7g ug]{ ;f] sf] sfof{jlw 5 dlxgf x'g] To;sf] k|ltj]bg ltg
dlxgfleq Joj:yflksf ;+;bsf] b'O{ltxfO{ dtn] kfl/t ug{ kg]{ .
 ufp / gu/sf] l;df cfof]un] ug]{ cfof]u ;+ljwfg hf/L ePsf] 5 dlxgf leq u7g x'g] ;f] cfof]usf] Dofb Ps
jif{ x'g] .
 juL{o hftLo If]qLo ln+uLo lje]b cGt /fHosf] k'g/;+/rgf ug]{ eGg] p2]Zo g} pNn]v 5}g .
 cgfjZos ?kdf jx'ntf zJb 3';fO{Psf] 5 .
 ljz]if ;+/rgf /fHosf] txjf6 / /fHozlQmsf] jf8kmf8jf6 x6fO{Psf] 5 hf] ;+ljwfg;efsf] lgb]{zg / ljutsf]
;xdlt ljkl/t 5 .
 ljz]if ;+/rgfsf] clwsf/sf] ;'lrnfO{ g} c:jLsf/ ul/Psf] 5 .
 cjlzi6 clwsf/ s]Gb|df /xg], ;femf ;'llr klg s]Gb|n] g} k|of]u ug]{ x/]s dfdnfnfO{ s]Gb|sf] dftxt /flvPsf]n]
:jfoQtf / :jzf;g ;lxtsf] ;+3Lotfsf] uGw cfpb}g .
 k|fs[lts >f]t / ljQ cfof]unfO{ ld;fPsf] 5 / jf8kmf8 s]Gb| ;/sf/n] ug]{ pNn]v ul/Psf] 5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 70
/fi6|klt pk/fi6|klt,sfo{kflnsf
Joj:yflksf,Gofokflnsf
 @)$& ;fnsf] >L % sf] 7fpdf lgjf{rs d08njf6 r'lgPsf] ;+:yf t/ sfd
st{Jo / clwsf/df slQklg km/s 5}g c? pNn]v ug}{ k/]g .
 ;+3Lo sfo{kflnsf Joj:yflksf / Gofokflnsf @)$& ;fns} ;+ljwfgsf
wf/fx? x'jx‘ h:t} ;fl/Psf]n] s'g} l6Kk0fL ul//fVg k/]g .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 71
lgjf{rg k|0ffnL
 ldl>t lgjf{rg k|0ffnL ^) k|ltzt k|ToIf / $) k|ltzt ;dfg'kflts .
 ;+Vof k|ToIf !^%
 ;dfg'kflts !!)
 /fli6|o ;ef $) lgjf{lrt % dgf]lgt u/L $%
 k|b]z ;ef -!^%sf] bf]j/ ##) o;nfO{ ^) k|ltzt dfgL jfsL ;dfg'kflts
$) k|ltzt ;d]t ubf{ @@) hDdf x'g] ;+Vof %%) .
 k|ltlglw;efsf] @&%, /fli6|o ;efsf] $% k|b]z ;efsf] %%) ;d]t hf]8bf s'n
k|ltlglw ;b:o ;+Vof *&)
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 72
lgjf{rg k|0ffnL / ;dfj]zLtf
 **= k|ltlglw;efsf] u7g M -!_ k|ltlglw;efdf b]xfo adf]lhdsf b'O{ ;o krxQ/ ;b:o /xg]5g M–
 -s_ g]kfnnfO{ e"uf]n, hg;+Vof / k|fb]lzs ;Gt'ngsf] cfwf/df Ps ;o k+};77L
 lgjf{rg If]q sfod u/L k|To]s lgjf{rg If]qaf6 Ps hgf /xg] u/L klxnf] x'g]
 lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd lgjf{lrt x'g] Ps ;o k}+;77L ;b:o,
 -v_ ;Dk"0f{ b]znfO{ Ps lgjf{rg If]q dfgL /fhgLlts bnnfO{ dt lbg] ;dfg'kflts
 lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd lgjf{lrt x'g] Ps ;o bz ;b:o .
 -@_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;efsf] lgjf{rgsf] nflu
 /fhgLlts bnn] pDd]bjf/L lb+bf e"uf]n, hg;+Vof / k|fb]lzs ;Gt'ngsf] cfwf/df dlxnf, blnt,
 cflbjf;L, cflbjf;L hghflt, v; cfo{, dw];L, yf?, d'l:nd, lk5l8Psf] If]q, cNk;+Vos
 ;d'bfo ;d]taf6 aGb ;"rLsf cfwf/df k|ltlglwTj u/fpg] Joj:yf sfg'g adf]lhd x'g]5 .
 :ki6Ls/0f M æv; cfo{Æ eGgfn] If]qL, a|fDx0f, 7s'/L, ;Gof;L -bzgfdL_ ;d'bfo ;Demg' k5{ .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 73
lgjf{rg k|0ffnL / ;dfj]zLtf=====
-*_ o; efudf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;+3Lo ;+;bdf
k|ltlglwTj ug]{ k|To]s /fhgLlts bnaf6 lgjf{lrt s'n ;b:o ;+Vofsf] sDtLdf
Ps ltxfO ;b:o dlxnf x'g'kg]{5 . To;/L lgjf{lrt ubf{ pkwf/f -!_ sf] v08 -
s_ / wf/f () sf] pkwf/f -@_ sf] v08 -s_adf]lhd lgjf{lrt ;b:ox? dWo]
s'g} /fhgLlts bnsf] Ps ltxfO{ ;b:o dlxnf lgjf{lrtgePdf To:tf]
/fhgLlts bnn] pkwf/f -!_ sf] v08 -v_ adf]lhd ;b:o lgjf{lrt ubf{ cfkmgf]
bnaf6 ;+3Lo ;+;bdf lgjf{lrt x'g] s'n ;b:osf] sDtLdf Ps ltxfO{ dlxnf
;b:o x'g] u/L lgjf{lrt ug'{ kg]{5
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 74
lgjf{rg k|0ffnL / ;dfj]zLtf=====
 dlxnf, blnt,cflbjf;L, cflbjf;L hghflt, v; cfo{, dw];L, yf?, d'l:nd,
lk5l8Psf] If]q, cNk;+Vos ;d'bfo ;d]taf6 aGb ;"rLsf cfwf/df
k|ltlglwTj u/fpg] Joj:yf sfg'g adf]lhd x'g]5 .
 :ki6Ls/0f M æv; cfo{Æ eGgfn] If]qL, a|fDx0f, 7s'/L, ;Gof;L -bzgfdL_
;d'bfonfO{ j'emfpg]5 .
 hDdf ;dfg'kflts $) k|ltztdf ## k|ltzt dlxnfsfnflu Uof/]06L jfsL
/x]sf] & k|ltztdf jf+sL ;j}n] jfl8r'l8 ug{ kb{5 .
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 75
;+s6sfndf lgnDjg x'g]
 wf/f @* lgjf/s gh/jGbsf] xs
 wf/f #) ;DklQsf] xs
 wf/f #@ ;'rgfsf] xs
 wf/f ## uf]kgLotfsf] xs
 wf/f #* /f]huf/Lsf] xs
 wf/f #( >dsf] xs
 wf/f $@ cfjf;sf] xs
 wf/f $% blntsf] xs
 wf/f $& ;fdflhs Gofosf] xs
 wf/f $( pkef]Qmfsf] xs
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 76
++ klxnf] ;+ljwfg;ef bf]>f] ;+ljwfg;ef
/Iff / ;]gf;DaGwL
-s_ /fli6«o Pstf / ef}uf]lns cv08tfsf] ;+/If0f
-v_ /fli6«o ;'/Iff;DaGwL
s]Gb|Lo k|x/L, ;z:q k|x/L an
s]Gb|Lo of]hgf, s]Gb|Lo a}+s, ljQLo gLlt, d'b|f / a}+lsË, df}lb«s gLlt, ljb]zL cg'bfg, ;xof]u / C0f
b"/;~rf/ lgodg / lgoGq0f, s]Gb|Lo b"/;~rf/, /]l8of] lk|mSjG;Lsf] afF8kmfF8, 6]lnlehg / x'nfs
eG;f/, cGtMz'Ns, d"No clej[l4 s/, ;+:yfut cfos/, JolQmut cfos/, /fxbfgL, le;f, ko{6g
b:t'/, ;]jf z'Ns b:t'/
k|fs[lts ;|f]taf6 k|fKt /f]oN6L
s]Gb|Lo lghfdtL ;]jf Joj:yfkg
s]Gb|Lo tYof° -/fli6«o / cGt/f{li6«o dfgs / u'0f:t/_
s]Gb|Lo:t/sf 7"nf ljB't, l;+rfO{ / cGo cfof]hgfx? tyf kl/of]hgfx?
s]Gb|Lo ljZjljBfno, ljZjljBfno dfgs:t/ / lgodg, s]Gb|Lo k':tsfno
s]Gb|Lo :jf:Yo gLlt -:jf:Yo dfgs:t/÷u'0f:t/ / cg'udg, /fli6«o ÷ ljlzi6 ;]jf k|bfos c:ktfn,
k/Dk/fut pkrf/ ;]jf, ;?jf /f]ulgoGq0f_
;‹Lo Joj:yflksf / ;‹Lo sfo{kflnsf ;DaGwL dfldnf
cGt/f{li6«o Jofkf/, ljlgdo, aGb/ufx, Sjf/]G6fOg
cGt/f{li6«o tyf cGt//fHo xjfO{ p88og, cGt/f{li6«o ljdfg:yn
k//fi6« tyf s"6gLlts dfdnf, cGt/f{li6«o ;DaGw / ;+o'Qm /fi6« ;‹;DaGwL
cGt/f{li6«o ;lGw, ;Demf}tf ;'k'b{uL / cGt/f{li6«o ;LdfJoj:yfkg
/fli6«o /]n tyf /fli6«o nf]sdfu{sf] Joj:yfkg
/fli6«o u'Ktr/ tyf cg';Gwfg
;+j}wflgs cbfnt, ;jf]{Rr cbfnt, Gofo k|zf;g ;DaGwL sfg"g
gful/stf, /fxbfgL, le;f, cWofudg
cf0fljs pmhf{, jfo'd08n / cGtl/If;DaGwL
af}l4s ;Dklt -k]6]G6, l8hfOg, k|ltlnlk clwsf/;d]t_
o'4 / k|lt/Iff
xftxltof/, v/vhfgf sf/vfgf tyf pTkfbg ;DaGwL
gfk – tf}n
vfgL pTvgg
/fli6«o tyf cGt/f{li6«o kof{j/0f Joj:yfkg
jLdf gLlt
kmf}hbf/L sfg"gsf] lgdf{0f, b08 hl/jfgf
Sofl;gf], sfj{g ;]jf
! /Iff / ;]gf ;DaGwL
-s_ /fli6«o Pstf / ef}uf]lns cv08tfsf] ;+/If0f
-v_ /fli6«o ;'/Iff ;DaGwL
@ s]Gb|Lo k|x/L, ;z:q k|x/L an, /fli6«o u'Ktr/ tyf cg';Gwfg, zflGt ;'/Iff
# s]Gb|Lo of]hgf, s]Gb|Lo a}+s, ljQLo gLlt, d'b|f / a}+lsªu, df}lb|s gLlt, ljb]zL cg'bfg,
;xof]u / C0f
$ b"/ ;~rf/ lgodg / lgoGq0f, s]Gb|Lo b"/ ;~rf/, /]l8of] lk|mSj]G;Lsf] afF8kmfF6, 6]lnlehg / x'nfs
% eG;f/, cGtMz'Ns, d"No clej[l4 s/, ;+:yfut cfos/, JolQmut cfos/, /fxbfgL z'Ns,
le;f z'Ns, ko{6g b:t'/, ;]jf z'Ns b:t'/, b08 hl/afgf
^ k|fs[lts ;|f]taf6 k|fKt /f]oN6L
& ;+3Lo lghfdtL ;]jf, Gofo ;]jf / cGo ;/sf/L ;]jf
* s]Gb|Lo tYofÍ -/fli6«o / cGt/f{li6«o dfgs / u'0f:t/_
( s]Gb|Lo :t/sf 7"nf ljB't, l;+rfO{ / cGo cfof]hgf tyf kl/of]hgf
!) s]Gb|Lo ljZjljBfno, ljZjljBfno dfkb08 / lgodg, s]Gb|Lo k':tsfno
!! s]Gb|Lo :jf:Yo gLlt, -:jf:Yo dfkb08, u'0f:t/ / cg'udg, /fli6«o÷ljlzi6 ;]jf k|bfos
c:ktfn, k/Dk/fut pkrf/ ;]jf, ;?jf /f]u lgoGq0f_
!@ ;+3Lo ;+;b, ;+3Lo sfo{kflnsf, :yfgLo tx ;DaGwL dfldnf
!# cGt/f{li6«o Jofkf/, ljlgdo, aGb/ufx, Sjf/]G6fOg
!$ cGt/f{li6«o tyf cGt//fHo xjfO{ p88og, cGt/f{li6«o ljdfg:yn
!% k//fi6« tyf s'6gLlts dfldnf, cGt/f{li6«o ;DaGw / ;+o'Qm /fi6« ;+3 ;DaGwL
!^ cGt/f{li6«o ;lGw ;Demf}tf, ;'k'b{uL, kf/:kl/s sfg'gL ;xfotf / cGt/f{li6«o ;Ldf Joj:yfkg
!& /fli6«o /]n tyf /fli6«o nf]sdfu{sf] Joj:yfkg
!* ;jf]{Rr cbfnt, ;+j}wflgs cbfnt, pRr cbfnt, lhNnf cbfnt tyf Gofo k|zf;g ;DaGwL sfg'g
!( gful/stf, /fxbfgL, le;f, cWofudg
@) cf0fljs pmhf{, jfo'd08n / cGtl/If ;DaGwL
@! af}l4s ;DklQ -k]6]G6, l8hfOg, k|ltlnlk clwsf/ ;d]t_
@@ o'4 / k|lt/Iff
@# xftxltof/, v/vhfgf sf/vfgf tyf pTkfbg ;DaGwL
@$ gfk – tf}n
@% vfgL pTvgg
@^ /fli6«o tyf cGt/f{li6«o kof{j/0f Joj:yfkg
@& aLdf gLlt
@* kmf}hbf/L, b]jfgL sfg'gsf] lgdf{0f
@* Sofl;gf] tyf sfa{g ;]jf7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 77
k|b]zsf] clwsf/sf] ;"rL
• k|fb]lzs k|x/L, k|zf;g / zflGt ;'/Iff
• a}° tyf ljQLo ;+:yf, ;xsf/L ;+:yf , s]Gb«sf] ;xdltdf j}b]lzs cg'bfg / ;xof]u
• /]l8of], Pkm= Pd, 6]lnlehg
• kf/>lds s/, 3/ hUuf /lhi6«]zg z'Ns, ;jf/L ;fwg s/, cGtMz'Ns, dgf]/~hg s/,
lj1fkg s/,ko{6g, s[lif cfodf s/, ;]jfz'Ns b:t'/, b08 hl/jfgf
• k|fs[lts;|f]taf6 k|fKt /f]oN6L
• k|fb]lzs lghfdtL ;]jfsf] Joj:yfkg
• k|fb]lzs tYof°
• k|fb]lzs:t/sf ljB't, l;+rfO{ cfof]hgf Pj+ cGo cfof]hgf tyf kl/of]hgfx?
• ljZjljBfno, pRr lzIff, k':tsfno, ;ªu|xfno
• :jf:Yo ;]jf
• k|fb]lzs Joj:yflksf, :yfgLo ;/sf/;DaGwL / ljz]if ;+/rgf ;DaGwL
• k|b]zleqsf] Jofkf/
• k|fb]lzs xjfO{ ;]jf
• k|fb]lzs /]Nj] / k|fb]lzs nf]sdfu{
• k|fb]lzs cg';Gwfg Jo'/f]
• ljB't cfof]hgf, l;+rfO{ cfof]hgf
• ;+j}wflgs cbfnt, ;jf]{Rr cbfntafx]ssf cbfntx?sf] ef}lts Joj:yfkg, hgzlQm
Joj:yfkg /cGo cfjZos ljifox?
• gful/stf / /fxbfgL Joj:yfkg
• k|fb]lzs:t/sf cfof]ux?
• e"ldJoj:yfkg, hUufsf] clen]v / dfnkf]t ;°ng
• vfgL cGj]if0f / Joj:yfkg
• jLdf Joj:yfkg / ;~rfng
• efiff, ;+:s[lt, lnlk / wd{sf] ;+/If0f / k|of]u
• k|b]zleqsf] jg hËn,hn pkof]u tyf kof{j/0f Joj:yfkg
• s[lif tyf kz' ljsf;, snsf/vfgf, cf}Bf]uLs/0f, Jofkf/ Joj;fo, oftfoft, cNsf]xlns
kbfy{pTkfbg, lgdf{0f vl/b ljqmL
• k':ts tyf 5fkfvfgf
• u'7L Joj:yfkg
• k|fb]lzs k|x/L k|zf;g / zflGt ;'/Iff
• a}+s tyf ljQLo ;+:yf, ;xsf/L ;+:yf, s]Gb|sf] ;xdltdf j}b]lzs cg'bfg / ;xof]u
• /]l8of], Pkm= Pd, 6]lnlehg
• kfl/>lds s/, 3/ hUuf /lhi6«]zg z'Ns, ;jf/L ;fwg s/, cGtMz'Ns, dgf]/~hgs/, lj1fkg s/, ko{6g,
s[lif cfodf s/, ;]jf z'Ns b:t'/, b08 hl/jfgf
• k|fs[lts ;|f]taf6 k|fKt /f]oN6L
• k|fb]lzs lghfdtL ;]jf, Gofo ;]jf / cGo ;/sf/L ;]jf
• k|fb]lzs tYofÍ
• k|b]z:t/sf ljB't, l;+rfO cfof]hgf Pj+ cGo cfof]hgf tyf kl/of]hgf
• k|b]z:t/sf ljZjljBfno, pRr lzIff, k':tsfno, ;+u|xfno
• :jf:Yo ;]jf
• k|b]z ;ef, k|fb]lzs dlGqkl/ifb / ljz]if ;+/rgf ;DaGwL
• k|b]zleqsf] Jofkf/
• k|fb]lzs xjfO{ ;]jf
• k|fb]lzs /]nj] / k|fb]lzs nf]sdfu{
• k|fb]lzs cg';Gwfg Ao'/f]
• k|fb]lzs ljB't cfof]hgf, l;+rfO{ cfof]hgf
• k|b]zleqsf ;/sf/L sfof{nox?sf] ef}lts Joj:yfkg / cGo cfjZos ljifo
• k|fb]lzs nf]s ;]jf cfof]u
• e"ld Joj:yfkg, hUufsf] clen]v / dfnkf]t ;+sng
• vfgL cGj]if0f / Joj:yfkg
• aLdf Joj:yfkg / ;~rfng
• efiff, ;+:s[lt, lnlk / wd{sf] ;+/If0f / k|of]u
• k|b]zleqsf] jg hËn, hn pkof]u tyf kof{j/0f Joj:yfkg
• s[lif tyf kz' ljsf;, snsf/vfgf, cf}Bf]lusLs/0f, Jofkf/ Joj;fo, oftfoft,
• dlb/f tyf k]o kbfy{ pTkfbg, lgdf{0f v/Lb laqmL
• k':ts tyf 5fkfvfgf
• u'7L Joj:yfkg
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 78
;femf clwsf/sf] ;"rL
qm=;+ ljifox?
kmf}hbf/L / b]jfgL sfo{ljlw / k|df0f / zky-sfg"gL dfGotf, ;fj{hlgs sfo{ / clen]v / Goflos
k|lqmof_
cfjZos j:t' tyf ;]jfsf] cfk"lt{, ljt/0f, d"NolgoGq0f, u'0f:t/ / cg'udg
/fHosf] ;'/Iff;Fu ;DalGwt ljifodf lgjf/s gh/aGb, sf/fuf/ tyf lx/f;t Joj:yfkg / zflGt
;'/Iffsf] Joj:yf
Ps k|b]zaf6 csf]{ k|b]zdf cleo'Qm, y'g'jf / s}bLsf] :yfgfGt/0f
kfl/jfl/s dfdnf -ljjfx, ;DklQ x:tfGt/0f, ;DaGwljR5]b, nf]kf]Gd'v, 6'x'/f, wd{k'q, pQ/flwsf/
/;+o'Qm kl/jf/_ ;DaGwL sfg"g
;DklQ k|flKt, clwu|x0f / clwsf/sf] ;[hgf
s/f/, ;fem]bf/L / Ph]G;L ;DaGwL
6f6kN6]sf] / bfdf;fxL ;DaGwL
cf}iflw / ljifflb
of]hgf, kl/jf/lgof]hg / hg;+Vof lgoGq0f
;fdflhs ;'/Iff / /f]huf/L, 6«]8 o'lgog, cf}Bf]lus / dhb'/sf xs clwsf/ / ljjfb ;DaGwL sfo{
lrlsT;f, sfg"gL / cGo k]zfx?
36gf tYofË, hGd–d[To' btf{
hndfu{, jftfj/0f ;+/If0f, h}ljs ljljwtf
;~rf/ dfWod;DaGwL
k'/ftTj, k|frLg :df/s / ;ªu|xfno ;+/If0f;DaGwL
pBf]u tyf vlgh / ef}lts k"jf{wf/
Sofl;gf], lr77f, ;jf/L;fwg cg'dlt
clUg tyf k|flslts k|sf]k lgoGq0f / /fxt tyf k'glg{df{0f
ko{6g, vfg]kfgL tyf ;/;kmfO{
rnlrq, l;g]df xn;DaGwL, v]ns"b
jLdf
u/LaL lgjf/0f / cf}Bf]lus/0f
j}1flgs cg';Gwfg, lj1fgk|ljlw / dfgj;+;fwgljsf;
cGt/k|fb]lzs ¿kdf km}lnPsf] hËn, hËnL hgfj/, r/fr'?ËL, lxdfn, /fli6«o lgs'~h tyf hn
pkof]u
e"ldgLlt / e"ld;DaGwL sfg"g
;+3 / k|b]zsf] ;femf clwsf/sf] ;"rL
qm=;= ljifox?
kmf}hbf/L tyf b]jfgL sfo{ljlw / k|df0f / zky -sfg'gL dfGotf, ;fj{hlgs sfo{ /
clen]v / Goflos k|lqmof_
cfjZos j:t' tyf ;]jfsf] cfk"lt{, ljt/0f, d"No lgoGq0f, u'0f:t/ / cg'udg
b]zsf] ;'/Iff;Fu ;DalGwt ljifodf lgjf/s gh/aGb, sf/fuf/ tyf lx/f;t Joj:yfkg/ zflGt ;'/Iffsf]
Joj:yf
Ps k|b]zaf6 csf]{ k|b]zdf cleo'Qm, y'g'jf / s}bLsf] :yfgfGt/0f
kfl/jfl/s dfldnf -ljjfx, ;DklQ x:tfGt/0f, ;DaGw ljR5]b, nf]kf]Gd'v, 6'x'/f, wd{k'q,pQ/flwsf/ /
;+o'Qm kl/jf/_ ;DaGwL sfg'g
;DklQ k|flKt, clwu|x0f / clwsf/sf] ;[hgf
s/f/, ;xsf/L, ;fem]bf/L / Ph]G;L ;DaGwL
6f6 kN6]sf] / bfdf;fxL ;DaGwL
cf}iflw / ljifflb
of]hgf, kl/jf/ lgof]hg / hg;+Vof lgoGq0f
;fdflhs ;'/Iff / /f]huf/L, 6«]8 o'lgog, cf}Bf]lus ljjfb, dhb"/sf xs, clwsf/ /ljjfb ;DaGwL sfo{
lrlsT;f, sfg'g Joj;foL / cGo k]zf
JolQmut 36gf, tYof+s, hGd, d[To' btf{
hndfu{, jftfj/0f ;+/If0f, h}ljs ljljwtf
;~rf/ dfWod ;DaGwL
k'/ftTj, k|frLg :df/s / ;+u|xfno ;+/If0f ;DaGwL
pBf]u tyf vlgh / ef}lts k"jf{wf/
Sofl;gf], lr77f, ;jf/L ;fwg cg'dlt
k|fs[lts tyf u}/ k|fs[lts ljkb k"j{ tof/L, p2f/ tyf /fxt / k'gnf{e
ko{6g, vfg]kfgL tyf ;/;kmfO
rnlrq, l;g]df xn, v]ns"b
aLdf
ul/aL lgjf/0f / cf}Bf]lus/0f
j}1flgs cg';Gwfg, lj1fg k|ljlw / dfgj ;+;fwg ljsf;
cGt/k|fb]lzs ¿kdf km}lnPsf] hËn, hËnL hgfj/, r/fr'?ËL, lxdfn, /fli6«o lgs'~htyf hn pkof]u
e"ld gLlt / ;f] ;DaGwL sfg'g
7/24/2015
Comment on Draft Constitution By Khimlal
Devkota 79
Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution
Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution
Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution
Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution
Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution
Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution
Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution
Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution

More Related Content

What's hot

Aksharica - 090 (अक्षरिका - ०९०)
Aksharica - 090 (अक्षरिका - ०९०)Aksharica - 090 (अक्षरिका - ०९०)
Aksharica - 090 (अक्षरिका - ०९०)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 059 (अक्षरिका - ०५९)
Aksharica - 059 (अक्षरिका - ०५९)Aksharica - 059 (अक्षरिका - ०५९)
Aksharica - 059 (अक्षरिका - ०५९)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 015 (अक्षरिका - ०१५)
Aksharica - 015 (अक्षरिका - ०१५)Aksharica - 015 (अक्षरिका - ०१५)
Aksharica - 015 (अक्षरिका - ०१५)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 012 (अक्षरिका - ०१२)
Aksharica - 012 (अक्षरिका - ०१२)Aksharica - 012 (अक्षरिका - ०१२)
Aksharica - 012 (अक्षरिका - ०१२)Rajesh Koirala
 
First paper unit 6 various aspects
First paper unit 6 various aspectsFirst paper unit 6 various aspects
First paper unit 6 various aspectserhom paudel
 
Aksharica - 067 (अक्षरिका - ०६७)
Aksharica - 067 (अक्षरिका - ०६७)Aksharica - 067 (अक्षरिका - ०६७)
Aksharica - 067 (अक्षरिका - ०६७)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 076 (अक्षरिका - ०७६)
Aksharica - 076 (अक्षरिका - ०७६)Aksharica - 076 (अक्षरिका - ०७६)
Aksharica - 076 (अक्षरिका - ०७६)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 024 (अक्षरिका - ०२४)
Aksharica - 024 (अक्षरिका - ०२४)Aksharica - 024 (अक्षरिका - ०२४)
Aksharica - 024 (अक्षरिका - ०२४)Rajesh Koirala
 
World Population Day 2017 (Preeti Font)
World Population Day 2017 (Preeti Font)World Population Day 2017 (Preeti Font)
World Population Day 2017 (Preeti Font)Public Health Update
 
New national-health-policy-nepal-2017-2074-first-draft
New national-health-policy-nepal-2017-2074-first-draftNew national-health-policy-nepal-2017-2074-first-draft
New national-health-policy-nepal-2017-2074-first-draftRobert chaudhary
 
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)Rajesh Koirala
 
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१Niraj Bartaula
 
Orientation on Cancer, heart diseases and diabetes
Orientation on Cancer, heart diseases and diabetesOrientation on Cancer, heart diseases and diabetes
Orientation on Cancer, heart diseases and diabetesPublic Health Update
 
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर Nabin Bist
 

What's hot (20)

Aksharica - 090 (अक्षरिका - ०९०)
Aksharica - 090 (अक्षरिका - ०९०)Aksharica - 090 (अक्षरिका - ०९०)
Aksharica - 090 (अक्षरिका - ०९०)
 
Aksharica - 059 (अक्षरिका - ०५९)
Aksharica - 059 (अक्षरिका - ०५९)Aksharica - 059 (अक्षरिका - ०५९)
Aksharica - 059 (अक्षरिका - ०५९)
 
Aksharica - 015 (अक्षरिका - ०१५)
Aksharica - 015 (अक्षरिका - ०१५)Aksharica - 015 (अक्षरिका - ०१५)
Aksharica - 015 (अक्षरिका - ०१५)
 
Aksharica - 012 (अक्षरिका - ०१२)
Aksharica - 012 (अक्षरिका - ०१२)Aksharica - 012 (अक्षरिका - ०१२)
Aksharica - 012 (अक्षरिका - ०१२)
 
First paper unit 6 various aspects
First paper unit 6 various aspectsFirst paper unit 6 various aspects
First paper unit 6 various aspects
 
National health policy 2071
National health policy 2071National health policy 2071
National health policy 2071
 
Aksharica - 067 (अक्षरिका - ०६७)
Aksharica - 067 (अक्षरिका - ०६७)Aksharica - 067 (अक्षरिका - ०६७)
Aksharica - 067 (अक्षरिका - ०६७)
 
Aksharica - 076 (अक्षरिका - ०७६)
Aksharica - 076 (अक्षरिका - ०७६)Aksharica - 076 (अक्षरिका - ०७६)
Aksharica - 076 (अक्षरिका - ०७६)
 
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)
Aksharica - 018 (अक्षरिका - ०१८)
 
Cc words
Cc wordsCc words
Cc words
 
Aksharica - 024 (अक्षरिका - ०२४)
Aksharica - 024 (अक्षरिका - ०२४)Aksharica - 024 (अक्षरिका - ०२४)
Aksharica - 024 (अक्षरिका - ०२४)
 
World No tobacco day 2017
World No tobacco day 2017 World No tobacco day 2017
World No tobacco day 2017
 
World Population Day 2017 (Preeti Font)
World Population Day 2017 (Preeti Font)World Population Day 2017 (Preeti Font)
World Population Day 2017 (Preeti Font)
 
New national-health-policy-nepal-2017-2074-first-draft
New national-health-policy-nepal-2017-2074-first-draftNew national-health-policy-nepal-2017-2074-first-draft
New national-health-policy-nepal-2017-2074-first-draft
 
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
 
World no tobacco day 2017
World no tobacco day 2017 World no tobacco day 2017
World no tobacco day 2017
 
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
 
E aaha sanchar pfd
E aaha sanchar  pfdE aaha sanchar  pfd
E aaha sanchar pfd
 
Orientation on Cancer, heart diseases and diabetes
Orientation on Cancer, heart diseases and diabetesOrientation on Cancer, heart diseases and diabetes
Orientation on Cancer, heart diseases and diabetes
 
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
रेविज रोग सम्बन्धि प्रस्नोत्तर
 

Viewers also liked

005 enzimas 2011_2_002
005 enzimas 2011_2_002005 enzimas 2011_2_002
005 enzimas 2011_2_002Raul Tomé
 
냅키니 서비스 홍보문서
냅키니 서비스 홍보문서냅키니 서비스 홍보문서
냅키니 서비스 홍보문서startupkorea
 
Исламски споменици
Исламски споменициИсламски споменици
Исламски споменициMevludin Sulejmani
 
Инсайдеры: стороны взаимодействия - Сергей Кавун
Инсайдеры: стороны взаимодействия - Сергей КавунИнсайдеры: стороны взаимодействия - Сергей Кавун
Инсайдеры: стороны взаимодействия - Сергей КавунHackIT Ukraine
 
فهرست نسخه های خطی کتابخانه افشین عاطفی - 24
فهرست نسخه های خطی کتابخانه  افشین عاطفی - 24فهرست نسخه های خطی کتابخانه  افشین عاطفی - 24
فهرست نسخه های خطی کتابخانه افشین عاطفی - 24seyed sadegh ashkevari
 
Resgate histórico de curitibanos - Santa Catarina
Resgate histórico de curitibanos - Santa CatarinaResgate histórico de curitibanos - Santa Catarina
Resgate histórico de curitibanos - Santa CatarinaSebastião Luiz Alves
 
換柱案不起訴處分書
換柱案不起訴處分書換柱案不起訴處分書
換柱案不起訴處分書中 央社
 
مشروع قانون بشأن تنظيم الملكية العائلية في إمارة دبي
مشروع قانون بشأن تنظيم الملكية العائلية في إمارة دبيمشروع قانون بشأن تنظيم الملكية العائلية في إمارة دبي
مشروع قانون بشأن تنظيم الملكية العائلية في إمارة دبيexcom2015
 
Как получить рабочие ссылки - стратегии и примеры
Как получить рабочие ссылки - стратегии и примерыКак получить рабочие ссылки - стратегии и примеры
Как получить рабочие ссылки - стратегии и примерыWebPromo
 
Arihant Southwinds Residential Project At Planet Surajkund
Arihant Southwinds Residential Project At Planet Surajkund Arihant Southwinds Residential Project At Planet Surajkund
Arihant Southwinds Residential Project At Planet Surajkund Arihant Buildcon Pvt Ltd
 
Geografia da Europa - Geografia Humana - Artes - Teatro
Geografia da Europa - Geografia Humana - Artes - TeatroGeografia da Europa - Geografia Humana - Artes - Teatro
Geografia da Europa - Geografia Humana - Artes - TeatroCarlos Ribeiro Medeiros
 
D E R E C H O S
D E R E C H O SD E R E C H O S
D E R E C H O SHJTandil66
 

Viewers also liked (20)

005 enzimas 2011_2_002
005 enzimas 2011_2_002005 enzimas 2011_2_002
005 enzimas 2011_2_002
 
Caratula las mercedes
Caratula    las mercedesCaratula    las mercedes
Caratula las mercedes
 
냅키니 서비스 홍보문서
냅키니 서비스 홍보문서냅키니 서비스 홍보문서
냅키니 서비스 홍보문서
 
Исламски споменици
Исламски споменициИсламски споменици
Исламски споменици
 
Инсайдеры: стороны взаимодействия - Сергей Кавун
Инсайдеры: стороны взаимодействия - Сергей КавунИнсайдеры: стороны взаимодействия - Сергей Кавун
Инсайдеры: стороны взаимодействия - Сергей Кавун
 
Industri kulit
Industri kulitIndustri kulit
Industri kulit
 
فهرست نسخه های خطی کتابخانه افشین عاطفی - 24
فهرست نسخه های خطی کتابخانه  افشین عاطفی - 24فهرست نسخه های خطی کتابخانه  افشین عاطفی - 24
فهرست نسخه های خطی کتابخانه افشین عاطفی - 24
 
Resgate histórico de curitibanos - Santa Catarina
Resgate histórico de curitibanos - Santa CatarinaResgate histórico de curitibanos - Santa Catarina
Resgate histórico de curitibanos - Santa Catarina
 
換柱案不起訴處分書
換柱案不起訴處分書換柱案不起訴處分書
換柱案不起訴處分書
 
مشروع قانون بشأن تنظيم الملكية العائلية في إمارة دبي
مشروع قانون بشأن تنظيم الملكية العائلية في إمارة دبيمشروع قانون بشأن تنظيم الملكية العائلية في إمارة دبي
مشروع قانون بشأن تنظيم الملكية العائلية في إمارة دبي
 
Как получить рабочие ссылки - стратегии и примеры
Как получить рабочие ссылки - стратегии и примерыКак получить рабочие ссылки - стратегии и примеры
Как получить рабочие ссылки - стратегии и примеры
 
Arihant Southwinds Residential Project At Planet Surajkund
Arihant Southwinds Residential Project At Planet Surajkund Arihant Southwinds Residential Project At Planet Surajkund
Arihant Southwinds Residential Project At Planet Surajkund
 
Geografia da Europa - Geografia Humana - Artes - Teatro
Geografia da Europa - Geografia Humana - Artes - TeatroGeografia da Europa - Geografia Humana - Artes - Teatro
Geografia da Europa - Geografia Humana - Artes - Teatro
 
D E R E C H O S
D E R E C H O SD E R E C H O S
D E R E C H O S
 
150 pdt g 14
150 pdt g 14150 pdt g 14
150 pdt g 14
 
Anne Frank
Anne FrankAnne Frank
Anne Frank
 
Planshet building giper-kub_print_new
Planshet building giper-kub_print_newPlanshet building giper-kub_print_new
Planshet building giper-kub_print_new
 
Novembro applause
Novembro applauseNovembro applause
Novembro applause
 
Eurosega te ofrece su paquete básico de asesoría fiscal y laboral a un precio...
Eurosega te ofrece su paquete básico de asesoría fiscal y laboral a un precio...Eurosega te ofrece su paquete básico de asesoría fiscal y laboral a un precio...
Eurosega te ofrece su paquete básico de asesoría fiscal y laboral a un precio...
 
Deber n3
Deber n3Deber n3
Deber n3
 

Similar to Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution

Aksharica - 051 (अक्षरिका - ०५१)
Aksharica - 051 (अक्षरिका - ०५१)Aksharica - 051 (अक्षरिका - ०५१)
Aksharica - 051 (अक्षरिका - ०५१)Rajesh Koirala
 
Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070Dammar Singh Saud
 
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdfChetan Acharya
 
Aksharica - 037 (अक्षरिका - ०३७)
Aksharica - 037 (अक्षरिका - ०३७)Aksharica - 037 (अक्षरिका - ०३७)
Aksharica - 037 (अक्षरिका - ०३७)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 077 (अक्षरिका - ०७७)
Aksharica - 077 (अक्षरिका - ०७७)Aksharica - 077 (अक्षरिका - ०७७)
Aksharica - 077 (अक्षरिका - ०७७)Rajesh Koirala
 
Media Situation of Far West Nepal
Media Situation of Far West Nepal Media Situation of Far West Nepal
Media Situation of Far West Nepal Tilak Pathak
 
Aksharica - 082 (अक्षरिका - ०८२)
Aksharica - 082 (अक्षरिका - ०८२)Aksharica - 082 (अक्षरिका - ०८२)
Aksharica - 082 (अक्षरिका - ०८२)Rajesh Koirala
 
विकास समिति ऐन २०१३ .pdf
विकास समिति ऐन २०१३ .pdfविकास समिति ऐन २०१३ .pdf
विकास समिति ऐन २०१३ .pdfKali Bahadur Shahi
 
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”WOREC Nepal
 
Aksharica - 025 (अक्षरिका - ०२५)
Aksharica - 025 (अक्षरिका - ०२५)Aksharica - 025 (अक्षरिका - ०२५)
Aksharica - 025 (अक्षरिका - ०२५)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 104 (अक्षरिका - १०४)
Aksharica - 104 (अक्षरिका - १०४)Aksharica - 104 (अक्षरिका - १०४)
Aksharica - 104 (अक्षरिका - १०४)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)Rajesh Koirala
 

Similar to Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution (20)

Aksharica - 051 (अक्षरिका - ०५१)
Aksharica - 051 (अक्षरिका - ०५१)Aksharica - 051 (अक्षरिका - ०५१)
Aksharica - 051 (अक्षरिका - ०५१)
 
Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070
 
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
 
Aksharica - 037 (अक्षरिका - ०३७)
Aksharica - 037 (अक्षरिका - ०३७)Aksharica - 037 (अक्षरिका - ०३७)
Aksharica - 037 (अक्षरिका - ०३७)
 
Aksharica - 077 (अक्षरिका - ०७७)
Aksharica - 077 (अक्षरिका - ०७७)Aksharica - 077 (अक्षरिका - ०७७)
Aksharica - 077 (अक्षरिका - ०७७)
 
Third Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer NepalThird Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer Nepal
 
Media Situation of Far West Nepal
Media Situation of Far West Nepal Media Situation of Far West Nepal
Media Situation of Far West Nepal
 
Ram Sharan Mehta jiwani Nepali
Ram Sharan Mehta  jiwani NepaliRam Sharan Mehta  jiwani Nepali
Ram Sharan Mehta jiwani Nepali
 
Aksharica - 082 (अक्षरिका - ०८२)
Aksharica - 082 (अक्षरिका - ०८२)Aksharica - 082 (अक्षरिका - ०८२)
Aksharica - 082 (अक्षरिका - ०८२)
 
विकास समिति ऐन २०१३ .pdf
विकास समिति ऐन २०१३ .pdfविकास समिति ऐन २०१३ .pdf
विकास समिति ऐन २०१३ .pdf
 
Fwu teacher sewa ayog 70
Fwu teacher sewa ayog 70Fwu teacher sewa ayog 70
Fwu teacher sewa ayog 70
 
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
 
Anbeshi 2076
Anbeshi 2076Anbeshi 2076
Anbeshi 2076
 
Aksharica - 025 (अक्षरिका - ०२५)
Aksharica - 025 (अक्षरिका - ०२५)Aksharica - 025 (अक्षरिका - ०२५)
Aksharica - 025 (अक्षरिका - ०२५)
 
Form 2
Form 2Form 2
Form 2
 
Aksharica - 104 (अक्षरिका - १०४)
Aksharica - 104 (अक्षरिका - १०४)Aksharica - 104 (अक्षरिका - १०४)
Aksharica - 104 (अक्षरिका - १०४)
 
Ram sharan mehta jiwani pdf rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf  rs mehtaRam sharan mehta jiwani pdf  rs mehta
Ram sharan mehta jiwani pdf rs mehta
 
Jiwani of RS Mehta book.pdf
Jiwani of RS Mehta book.pdfJiwani of RS Mehta book.pdf
Jiwani of RS Mehta book.pdf
 
Ram Sharan Mehta Jiwani
Ram Sharan Mehta Jiwani Ram Sharan Mehta Jiwani
Ram Sharan Mehta Jiwani
 
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)
Aksharica - 054 (अक्षरिका - ०५४)
 

Khimlal Devkota's Analysis of Nepal's Draft Constitution

  • 1. Ps ;ldIffTds l6Kk0fL lvdnfn b]jsf]6f 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 1
  • 2. 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 2
  • 3. 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 3
  • 4. g]kfnsf] ;+ljwfgsf] cfsf/  g]kfnsf] ;+ljwfg, @)&@  k|f/lDes d:of}bf  ;+ljwfg d:of}bf ;ldlt  ;+ljwfg;ef ;lrjfno  l;+xb/af/ 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 4
  • 5. ljifo;"rL  k|:tfjgf ============================================== !  efu–!  k|f/lDes ==================================================!  efu–@  gful/stf ================================================#  efu–#  df}lns xs / st{Jo======================^  efu–$  /fHosf lgb]{zs l;4fGt, gLlt tyf bfloTj==========!%  efu–%  /fHosf] ;+/rgf / /fHo zlQmsf] afF8kmfF6========@#  efu–^  /fi6«klt / pk/fi6«klt ===============================================@^  efu–&  ;+3Lo sfo{kflnsf ==========================================================@(  efu–*  ;+3Lo Joj:yflksf ============================#@  efu–(  ;+3Lo Joj:yfkg sfo{ljlw =============$)  efu–!)  ;+3Lo cfly{s sfo{k|0ffnL== $#  efu–!!  Gofokflnsf==============================================$^  efu–!@  k|fb]lzs sfo{kflnsf =============================%^  efu–!#  k|fb]lzs Joj:yflksf ==========================^)  efu–!$  k|fb]lzs Joj:yfkg sfo{ljlw ===========^^  efu–!%  k|fb]lzs cfly{s sfo{k|0ffnL================^*  efu–!^  :yfgLo sfo{kflnsf ====================&)  efu–!&  :yfgLo Joj:yflksf =========================&$ 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 5
  • 6. ljifo;"rL efu–!*  :yfgLo cfly{s sfo{k|0ffnL =========== &^  efu–!(  ;+3, k|b]z / :yfgLo tx jLr cGt/;DaGw =======================================&&  efu–@) clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u &(  efu–@!  dxfn]vf k/LIfs ===============*!  efu–@@  ;+3Lo nf]s ;]jf cfof]u *#  efu–@#  lgjf{rg cfof]u ==================================*^  efu–@$  /fli6«o dfgj clwsf/ cfof]u = ZX**  efu–@%  /fli6«o k|fs[lts ;|f]t tyf ljQLo cfof]u (!  efu–@^  /fli6«o dlxnf cfof]u ======(#  efu–@&  /fli6«o blnt cfof]u =================(%  efu–@*  /fli6«o ;dfj]zL cfof]u ==================(&  efu–@(  dxfGofoflwjQmf========================((  efu–#)  /fli6«o ;'/Iff ;DaGwL Joj:yf =!)!  efu–#!  /fhgLlts bn ;DaGwL Joj:yf !)@  efu–#@  ;+s6sfnLg clwsf/ ========================!)$  efu–##  ;+ljwfg ;+zf]wg ==============================!)^  efu–#$  ljljw ======================================================!)&  efu–#%  ;+qmd0fsfnLg Joj:yf========================!!@  efu–#^  kl/efiff / JofVof===============================!!%  efu–#&  ;+lIfKt gfd, k|f/De / vf/]hL========================================================!!& 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 6
  • 7. cg';"rL  cg';"rL–!  g]kfnsf] /fli6«o em08f agfpg] tl/sf ====!!*  cg';"rL–@  g]kfnsf] /fli6«o ufg =========================!@)  cg';"rL–#  g]kfnsf] lgzfg 5fk ==========================!@!  cg';"rL–$  ;+3sf] clwsf/sf] ;"rL =======================!@@  cg';"rL–%  k|b]zsf] clwsf/sf] ;"rL ======================!@$  cg';"rL–^  ;+3 / k|b]zsf] ;femf clwsf/sf] ;"rL ===!@^  cg';"rL–&  :yfgLo txsf] clwsf/sf] ;"rL ===========!@* 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 7
  • 8. ;+ljwfg d:of}bfsf] ;fdfGo hgfsf/L  efu #&, wf/f @(&, cg';'lr &, k[i7 !@*  d'ntM@)$& ;fnb]lv sfod /xb} cfPsf] k/Dk/f wfGb} / s]xL gof cjwf/0ff ;d]6b} k|:t't x'g k|oTgdf of] d:of}bf  ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq d:of}bfsf] d'ndGq  ;xof]ufTds ;+3Lo k|0ffnL  ;+3, k|b]z / :yfgLo u/L ltg txsf] ;/sf/  s]lGb|s[t ;+/rgf s]Gb|sf] gLlt lgb]{zg / kl/lwleq k|b]zn] cEof; ug]{ ck]Iff cjlzi6 clwsf/ s]Gb|df /xg] s]Gb|n] g} km|djs{ n]lhin]zgsf ?kdf zf;gsf] df]6f] vfsf k|:t't ug]{  cu|flwsf/,ljz]ifflwsf/ / cfTdlg0f{osf] clwsf/ cf]em]ndf  hftLo lje]bsf] ;+jf]wg / cfO{ Pn cf] sGe]G;gdf sdhf]/ k|:t'lt  gful/stfdf k/Dk/fjfbL g]kfnL ;GtfgnfO{ c+lus[t gful/stf lbg] k|:tfj  df}lns xssf] nfdf] km]xl/:t t/ sfg'gsf] dftxtdf df}lns xs  wd{lg/k]If, wd{jf6 cnu /xg kfpg] wfld{s :jtGqtfsf] Uof/]06L 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 8
  • 9. ;+ljwfg d:of}bfsf] ;fdfGo hgfsf/L===  ;+;bLo k|0ffnLsf] lg/Gt/tf  /fi6|klt pk/fi6|klt k|wfgdGqL dGqL k|b]z k|d'v d'Vo dGqL ;d]tsf kbflwsf/L  sfo{kflnsf Joj:yflksf / Gofokflnsfdf cfwf/e't kl/jt{g 5}g @)$& sf] ;+ljwfgsf] lg/Gt/tf  cfof]ux?df dlxnf, blnt, ;dfj]zLs/0f, k|fs[lts >f]t tyf ljlQo cfof]ux? yk  gLlt lgb]{zs l;4fGtn] cfly{s ;fdflhs ?kfGt/0fsf] clenfzf  df}lns xsdf /fhg}lts clwsf/sf ;fy} cfly{s ;fdflhs ;f+:s[lts clwsf/sf] klg Joj:yf  efiffsf] dfdnfdf k'/fg}sf] lg/Gt/tf  ldl>t lgjf{rg k|0ffnL ^).$)  clVtof/sf] clwsf/ s6f}lt cg’'lrt sfo{ x6fP/ ei6frf/ dfq} /flvof]  /fli6|o lxt ljkl/t sfo{ ug]{nfO{ bl08t ug]{  wfld{s :jtGqtf wd{lg/k]Iftf / ufO{ /fli6|o hgfj/ Ps} 7fpdf 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 9
  • 10. ;+ljwfg d:of}bfsf] ;fdfGo hgfsf/L==== ;+3Lo d’'n's t/ PsfTds Gofokflnsf  ;+ljwfg hf/L ePsf] ;ft lbgdf k|wfgdGqL Ps dlxgfdf /fi6|klt pk/fi6|klt, clwj]zg k|f/De ePsf] @) lbgdf ;efd'v / pk;efd'vsf] lgjf{rg  cbfntsf Gofolwz tyf ;+j}wflgs lgsfosf kbflwsf/Lx?sf] k'glg{o'lQm jf lg/Gt/tf jf/]df clgl0f{t  Gofokl/ifbsf jf/]df eg] cGtl/d ;+ljwfgs} lg/Gt/tf  df}lns xs / lgb]{zs l;4fGtdf cGtl/d ;+ljwfgsf] lg/Gt/tf  lj:t[t zflGt ;+emf}tf / xfltof/ Joj:yfkg ;+emf}tf cj cg';'rLdf /x]gg ;Tolg?k0f tyf d]nldnfk cfof]u / j]kQf cfof]usf] cfwf/ s] x'g] eGg] jf/]df d:of}bf df}g  k|ltlglw;efdf @&%, /fli6|o ;efdf $% k|b]z;efdf %%) u/L hDdf *&) hgfsf] ljwfosx?sf] hDjf] 6f]nL :yfgLo lgsfosf] ;+Vof hf]l8Psf] 5]g .  dlxnfsf] ## k|ltzt Uof/]06L t/ jf+sL c? blnt dw]zL cflbjf;L hghflt d'lnd lk5l8Psf] If]qsf] k|ltlglwTj w/fkdf  klxrfg / ;fdfYo{sf cfwf/df * k|b]z t/ l;df8sg / gfdf+sg sfnflu cfof]usf] l/kf]6{ s'g]{ cfof]u ;/sf/n] u7g ug]{ 5 dlxgf Dofb lbg] k|ltjbg k|fKt ePsf] ltgdlxgfdf ;+;bsf] b'O{ltxfO{n] cg'df]bg ug{ kg]{7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 10
  • 11. gof ;+ljwfgdf gful/stf !@= j+zhsf] cfwf/df gful/stf M -!_ g]kfndf :yfoL a;f]af; ePsf] b]xfo adf]lhdsf] JolQmnfO{ j+zhsf] cfwf/df g]kfnsf] gful/stf k|bfg ul/g]5 M– -s_ s'g} JolQmsf] hGd x'Fbfsf avt lghsf] cfdf / afa' g]kfnL gful/s /x]5 eg] To:tf] JolQm, -v_ s'g} JolQmsf] g]kfndf hGd x'Fbfsf avt lghsf] cfdf jf afa' dWo] Ps g]kfnL gful/s /x]sf]df gful/stf k|fKt ubf{sf avt lghsf cfdf / afa' b'a} g]kfnL gful/s /x]5g eg] To:tf] JolQm . -@_ pkwf/f -!_ adf]lhd j+zhsf] cfwf/df g]kfnsf] gful/s 7xg]{ JolQm / of] ;+ljwfg k|f/De x'g'eGbf cl3 hGdsf] cfwf/df g]kfnsf] gful/stf k|fKt u/]sf gful/ssf ;Gtfgn] lgh aflnu ePkl5 cfdf jf afa'sf] gfdaf6 j+zhsf] cfwf/df g]kfnsf] gful/stf k|fKt ug]{5 . -#_ cfdf afa'sf] 7]ufg gePsf] g]kfnleq k]mnf k/]sf] k|To]s gfaflnu lghsf] cfdf jf afa' kQf gnfu];Dd j+zhsf] cfwf/df g]kfnL gful/s dflgg]5 . -$_ g]kfnL gful/s cfdfaf6 g]kfndf hGd eO{ g]kfndf g} a;f]af; u/]sf] / afa'sf] klxrfg gePsf] JolQmnfO{ j+zhsf] cfwf/df gful/stf k|bfg ul/g]5 .  t/ afa' ljb]zL gful/s ePsf] k|dfl0ft ePdf To:tf] JolQmsf] gful/stf sfg'g adf]lhd cËLs[t gful/stfdf kl/0ft x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 11
  • 12. gof ;+ljwfgdf gful/stf==== !#= cËLs[t gful/stf ;DaGwL Joj:yf M -!_ of] ;+ljwfg k|f/De ePkl5 g]kfnL gful/s;Fu ljjfx ug]{ ljb]zL k'?ifn] j}jflxs cËLs[t gful/stf lng rfx]df g]kfndf kGw| jif{ :yfoL a;f]af; u/L ljb]zsf] gful/stf kl/Tofu ug]{ sf/afxL rnfPdf sfg'g adf]lhd g]kfnsf] cËLs[t gful/stf k|fKt ug{ ;Sg]5 .  -@_ g]kfnL gful/s;Fu ljjfx ug]{ ljb]zL dlxnfn] g]kfnsf] gful/stf lng rfx]df lghn] ljb]zsf] gful/stf kl/Tofu ug]{ sf/afxL rnfPkl5 sfg'g adf]lhd g]kfnsf] cËLs[t gful/stf k|fKt ug{ ;Sg]5 .  -#_ ljb]zL gful/s;Fu ljjfx ePsf] g]kfnL gful/saf6 g]kfndf hGd eO{ g]kfndf g} :yfoL a;f]af; u/]sf] / ljb]zL d'n'ssf] gful/stf k|fKt gu/]sf] :jo+ 3f]if0ff ug]{ JolQmn] sfg'g adf]lhd g]kfnsf] cËLs[t gful/stf k|fKt ug{]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 12
  • 13. cGtl/d ;+ljwfg *= ;+l+jwfg k|f/De x'bfsf avtsf] gful/stf M -!_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avt g]kfnsf] gful/stf k|fKt u/]sf] / o; efu adf]lhd gful/stf k|fKt ug{ of]Uo JolQmx¿ g]kfnsf gful/s x'g]5g . -@_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avt g]kfndf :yfoL a;f]jf; ePsf] b]xfosf] JolQm j+zhsf] cfwf/df g]kfnsf] gful/s 7xg]{5M– -s_ of] ;+ljwfg k|f/De x'g'eGbf cl3 j+zhsf] cfwf/df gful/stf k|fKt u/]sf] JolQm, -v_ s'g} JolQmsf] hGd x'Fbfsf avt lghsf] afa' jf cfdf g]kfnL gful/s /x]5 eg] To:tf] JolQm . -#_ g]kfn ;/xbleq k]mnf k/]sf] lkt[Tj dft[Tjsf] 7]ufg gePsf] k|To]sgfafns lghsf] afa' jf cfdf k]mnf gk/];Dd j+zhsf] cfwf/df g]kfnL gful/s 7xg]{5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 13
  • 14. df}lns xssf] ;'lr  @!= ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs  @@= :jtGqtfsf] xs  @#= ;dfgtfsf] xs  @$= cfd ;~rf/sf] xs  @%= Gofo ;DaGwL xs  @^= ck/fw kLl8tsf] xs  @&= oftgf lj?4sf] xs  @*= lgjf/s gh/aGb lj?4sf] xs  @(= 5'jf5"t tyf e]befj lj?4sf] xs  #)= ;DklQsf] xs  #!= wfld{s :jtGqtfsf] xs  #@= ;"rgfsf] xs  ##= uf]kgLotfsf] xs  #$= zf]if0f lj?4sf] xs  #%= :jR5 jftfj/0fsf] xs  #^= lzIff ;DaGwL xs  #&= efiff tyf ;+:s[ltsf] xs  #*= /f]huf/Lsf] xs  #(= >dsf] xs  $)= :jf:Yo ;DaGwL xs  $!= vfB ;DaGwL xs  $@= cfjf;sf] xs  $#= dlxnfsf] xs  $$= afnaflnsfsf] xs  $%= blntsf] xs  $^= Ho]i7 gful/ssf] xs  $&= ;fdflhs Gofosf] xs  $*= ;fdflhs ;'/Iffsf] xs  $(= pkef]Qmfsf] xs  %)= b]z lgsfnf lj?4sf] xs  %!= ;+j}wflgs pkrf/sf] xs / df}lns xssf] sfof{Gjog  %@= gful/ssf st{Jo 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 14
  • 15. efu–$ /fHosf lgb]{zs l;4fGt, gLlt tyf bfloTj  /fHosf lgb]{zs l;4fGt cGtu{t  /fHosf] /fhg}lts p2]Zo, ;fdflhs ;f+:s[lts p2]Zo cfly{s p2]Zo / cGt/fli6|o ;DjGwsf jf/]df rrf{ ul/Psf] 5 .  /fHosf gLlt cGtu{t /fli6|o Pstf / /fli6|o ;'/Iff ;DjlGw gLlt  /fhgLlts tyf zf;g Joj:yf ;DjlGw gLlt  ;fdflhs tyf ;f:s[lts ?kfGt/0f ;DjlGw gLlt  cy{ / jfl0fHo ;DjlGw gLlt  s[lif / e'ld;'wf/ ;DjlGw gLlt  ljsf; ;DjGwL gLlt  k|fs[lts ;fwg >f]tsf] ;+/If0f ;Djw{g / pkof]u ;DjlGw gLlt  gful/ssf cfwf/e"t cfjZostf ;DjGwL gLlt  >d tyf /f]huf/ ;DjlGw gLlt  ;fdflhs Gofo / ;dfj]lzs/0f ;DjGwL gLlt  Gofo / b08 Joj:yf ;DjlGw gLlt  ko{6g ;DjlGw gLlt  cGt/fli6|o ;DjGw ;DjGwL gLlt /fHosf] bfloTj M g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, /fli6«o :jfwLgtf / cv08tf cIf'00f /fVb} df}lns xs tyf dfgj clwsf/sf] ;+/If0f / ;+jw{g{ ug]{, /fHosf lgb]{zs l;2fGtx¿sf] cg';/0f ug]{ tyf /fHosf gLltx¿sf] qmdzM sfof{Gjog ub}{ hfg] /fHosf] bfloTj x'g]5 .7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 15
  • 16. efu–% /fHosf] ;+/rgf / /fHozlQmsf] afF8kmfF8  ;+3Lo ;+/rgfM  k|fb]zLs ;+/rgfM klxrfg / ;fdfYo{sf cfwf/df * k|b]z-l;dfgf cfof]un] gfd k|b]z;efn]_  :yfgLo ;+/rgfM -ufp gu/ / lhNnf_ ljz]if ;+/rgf sfg'gn] tf]Sg] ufp gu/sf] l;dfgfsfnflu ;/sf/n] cfof]u u7g ug]{ Ps jif{ leq ;DkGg ug]{  /fHozlQmsf] jf8kmf8  ;+3sf] clwsf/sf] ;'lr cg';'lr $  k|b]zsf] clwsf/sf] ;'lr cg';'lr %  ;+femf clwsf/sf] ;'lr cg';'lr ^  :yfgLo clwsf/sf] ;'lr cg';'lr &  cjlzi6 clwsf/ ;+3df lglxt x'g],  cfly{s clwsf/sf] k|of]u / /fhZjsf] >f]tsf] jf8kmf8 s]Gb|n] ug]{ 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 16
  • 17. efu—^ /fi6«klt / pk/fi6«klt /fi6«klt M -!_ g]kfndf Ps /fi6«klt /xg]5 .  -@_ /fi6«klt d'n'ssf] /fi6«fWoIf x'g]5 . lghn] o; ;+ljwfg / sfg'g adf]lhd cfˆgf] sfo{ ;Dkfbg ug]{5 .  -#_ /fi6«klt g]kfnL ;]gfsf] k/dflwklt x'g]5 .  -$_ /fi6«klt g]kfn / g]kfnL hgtfsf] /fli6«o Pstfsf] k|tLssf] ¿kdf /xg]5 .  -%_ ;+ljwfgsf] kfngf / ;+/If0f ug'{ /fi6«kltsf] k|d'v st{Jo x'g]5 . /fi6«kltsf] lgjf{rg M -!_ /fi6«kltsf] lgjf{rg ;+3Lo ;+;bsf ;b:o / k|b]z ;efsf ;b:o dtbftf /x]sf] lgjf{rs d08naf6 x'g]5 . ;+3Lo ;+;bsf ;b:o / k|b]z ;efsf ;b:osf] dtef/ km/s x'g] u/L sfg'gdf Joj:yf eP adf]lhd x'g]5 . pk/fi6«klt ;DaGwL Joj:yf M pk/fi6«kltsf] of]Uotf, lgjf{rg k|lqmof, kbfjlw ;DaGwL Joj:yf /fi6«kltsf] ;/x x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 17
  • 18. efu–& ;+3Lo sfo{kflnsf zf;sLo :j?k M b]zsf] zf;sLo :j?k ax'njfbdf cfwfl/t ax'bnLo k|lt:kwf{Tds ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds ;+;bLo zf;g k|0ffnL x'g]5 . sfo{sfl/0fL clwsf/ M -!_ g]kfnsf] sfo{sfl/0fL clwsf/ of] ;+ljwfg / sfg'g adf]lhd dlGqkl/ifbdf lglxt x'g]5 .  -@_ of] ;+ljwfg / sfg'gsf] cwLgdf /xL g]kfnsf] zf;g Joj:yfsf] ;fdfGo lgb]{zg,lgoGq0f / ;~rfng ug]{ cleef/f dlGqkl/ifbdf x'g]5 .  -#_ g]kfnsf] ;+3Lo sfo{sfl/0fL ;DaGwL ;Dk"0f{ sfd g]kfn ;/sf/sf] gfddf x'g]5 .  -$_ pkwf/f -#_ adf]lhd g]kfn ;/sf/sf] gfddf x'g] lg0f{o jf cfb]z / tT;DaGwL clwsf/kqsf] k|df0fLs/0f sfg'g adf]lhd x'g]5 . &(= dlGqkl/ifbsf] u7g M -!_ /fi6«kltn] k|ltlglw;efdf ax'dt k|fKt ;+;bLo bnsf] g]tfnfO{ k|wfgdGqL lgo'Qm ug]{5 / lghsf] cWoIftfdf dlGqkl/ifbsf] u7g x'g]5 .  -@_ pkwf/f -!_ adf]lhd k|ltlglw;efdf s'g} klg bnsf] :ki6 ax'dt g/x]sf] cj:yfdf k|ltlglw ;efdf k|ltlglwTj ug]{ b'O{ jf b'O{ eGbf a9L bnx?sf] ;dy{gdf ax'dt k|fKt ug{ ;Sg] k|ltlglw;efsf] ;b:onfO{ /fi6«kltn] k|wfgdGqL lgo'Qm ug]{5 .  -#_ k|ltlglw;efsf] lgjf{rgsf] clGtd kl/0ffd 3f]if0ff ePsf] ldltn] tL; lbgleq pkwf/f -@_ adf]lhd k|wfgdGqL lgo'lQm x'g ;Sg] cj:yf gePdf jf To;/L lgo'Qm k|wfgdGqLn] pkwf/f -$_ adf]lhd ljZjf;sf] dt k|fKt ug{ g;s]df /fi6«kltn] k|ltlglw;efdf ;a}eGbf a9L ;b:ox¿ ePsf] bnsf] ;+;bLo bnsf] g]tfnfO{ k|wfgdGqL lgo'Qm ug]{5 .  -$_ pkwf/f -@_ jf -#_ adf]lhd lgo'Qm k|wfgdGqLn] cfkm" lgo'Qm ePsf] tL; lbgleq k|ltlglw;efaf6 ljZjf;sf] dt k|fKt ug'{ kg]{5 .  -%_ pkwf/f -#_ adf]lhd lgo'Qm k|wfgdGqLn] pkwf/f -$_ adf]lhd ljZjf;sf] dtk|fKt ug{ g;s]df pkwf/f -@_ adf]lhdsf] s'g} ;b:on] k|ltlglw;efdf ljZjf;sf] dt k|fKt ug{ ;Sg] cj:yf ePdf /fi6«kltn] To:tf] ;b:onfO{ k|wfgdGqL lgo'Qm ug{]5 .  -^_ pkwf/f -%_ adf]lhd lgo'Qm k|wfgdGqLn] pkwf/f -$_ adf]lhd ljZjf;sf] dt k|fKt ug'{ kg]{5 .  -&_ pkwf/f -#_ jf -%_ adf]lhd lgo'Qm k|wfgdGqLn] pkwf/f -$_ jf -^_ adf]lhd ljZjf;sf] dt k|fKt ug{ g;s]df jf pkwf/f -%_ adf]lhd k|wfgdGqL lgo'Qm x'g g;s]df /fi6«kltn] k|ltlglw;efnfO{ lj36g u/L 5 dlxgfleq csf]{ lgjf{rg ;DkGg x'g] u/L ldlt tf]Sg]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 18
  • 19. efu–* ;+3Lo Joj:yflksf  k|ltlglw;ef @&%;b:oLo x'g]5 .  klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g]-k|ToIf_ !^%  ;dfg'kflts k|0ffnLjf6 !!) /fli6«o ;efdf b]xfo adf]lhdsf k}+tfnL; ;b:o /xg]5g M–  -s_ k|b]z ;efsf ;b:o / :yfgLo lgsfosf k|d'v /x]sf] lgjf{rs d08nåf/f sfg'g adf]lhd k|b]z ;efsf ;b:o / :yfgLo lgsfosf k|d'vsf] dtsf] ef/ km/s x'g] u/L k|To]s k|b]zaf6 sDtLdf b'O{ hgf dlxnf ;lxt kfFr hgfsf] b/n] lgjf{lrt rfnL; ;b:o,  -v_ g]kfn ;/sf/sf] l;kmfl/;df /fi6«kltaf6 dgf]gLt sDtLdf b'O{ hgf dlxnf ;lxt kfFrhgf .  /fli6«o ;efsf ;b:ox?sf] kbfjlw 5 jif{sf] x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 19
  • 20. k|b]z ;efsf] u7g -!_ k|To]s k|b]z ;efdf b]xfo adf]lhdsf] ;+Vofdf ;b:o /xg] 5g M—  -s_ ;DalGwt k|b]zaf6 k|ltlglw;efdf klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL  cg';f/ lgjf{lrt x'g] ;b:o ;+Vofsf] bf]Aa/ ;+Vofdf x'g cfpg] ;b:o,  -v_ v08 -s_ adf]lhd sfod x'g] ;b:o ;+VofnfO{ ;f7L k|ltzt dfgL afFsL  rfnL; k|ltztn] x'g cfpg] ;b:o ;+Vofdf ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLaf6  lgjf{lrt x'g] ;b:o . -@_ pkwf/f -!_ sf] v08 -s_ adf]lhdsf] ;b:o lgjf{rgsf] nflu e"uf]n / hg;+Vofsf]  cfwf/df sfg'g adf]lhd lgjf{rg If]q sfod ul/g]5 . -#_ k|b]z ;efsf ;f7L k|ltzt ;b:ox? klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL  cg';f/ / rfnL; k|ltzt ;b:ox? ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL cg';f/ sfg'g adf]lhd aflnu  dtflwsf/sf] cfwf/df uf]Ko dtbfgåf/f lgjf{lrt x'g]5g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 20
  • 21. :yfgLo ;efsf] u7g ufpF;efsf] u7g M -!_ k|To]s ufpF;efdf ufpF sfo{kflnsf k|d'v / pkk|d'v, ufpFkflnsfsf x/]s j8faf6 kfFrhgfsf] b/n] sfg'g adf]lhd lgjf{lrt k}+tfnL;hgf ;b:o /xg] 5g . -@_ pkwf/f -!_ adf]lhd u7g x'g] ufpF;efdf k|To]s j8faf6 sDtLdf b'O{hgf dlxnfsf] k|ltlglwTj x'g]5 . -#_ ufpF;efdf tTsfn sfod /x]sf] ;Dk"0f{ ;b:o ;+Vofsf] ax'dtaf6 k|To]s j8faf6 lgjf{lrt ePsf kfFrhgf ;b:o dWo] Ps hgfnfO{ ufpF sfo{kflnsfsf] ;b:o lgjf{lrt ul/g]5 . To:tf] ;b:o ;DalGwt j8fsf] kb]g cWoIf x'g]5 . k|To]s j8fdf j8f cWoIf / ;f]xL j8faf6 lgjf{lrt ;b:ox? /x]sf] j8f ;ldlt u7g x'g]5 . -$_ ufpF;ef ;b:osf] lgjf{rg klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL cg';f/ aflnu dtflwsf/sf] cfwf/df uf]Ko dtbfgåf/f x'g]5 . gu/;efsf] u7g M -!_ k|To]s gu/;efdf gu/ sfo{kflnsf k|d'v / pkk|d'v, gu/kflnsfsf x/]s j8faf6 kfFr hgfsf] b/n] sfg'g adf]lhd lgjf{lrt sDtLdf krkGg hgf ;b:o /xg]5g . -@_ pkwf/f -!_ adf]lhd u7g x'g] gu/;efdf k|To]s j8faf6 sDtLdf b'O{hgf dlxnfsf] k|ltlglwTj x'g]5 . -#_ gu/;efdf tTsfn sfod /x]sf] ;Dk"0f{ ;b:o;+Vofsf] ax'dtaf6 k|To]s j8faf6 lgjf{lrt ePsf kfFr hgf ;b:o dWo] Ps hgfnfO{ gu/ sfo{kflnsfsf] ;b:odf lgjf{lrt ul/g]5 / To:tf] ;b:o ;DalGwt j8fsf] kb]g cWoIf x'g]5 . k|To]s j8fdf j8f cWoIf / ;f]xL j8faf6 lgjf{lrt ;b:ox? /x]sf] j8f ;ldlt u7g x'g]5 . -$_ gu/;ef ;b:osf] lgjf{rg klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL cg';f/ aflnu dtflwsf/sf] cfwf/df uf]Ko dtbfgåf/f x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 21
  • 22. ;+j}wflgs cfof]ux?  clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u  dxfn]vf kl/Ifs  ;+3Lo nf]s;]jf cfof]u  lgjf{rg cfof]u  /fli6|o dfgjclwsf/ cfof]u  /fli6|o k|fs[lts >f]t tyf ljlQo cfof]u  /fli6|o dlxnf cfof]u  /fli6|o blnt cfof]u  /fli6|o ;dfj]zL cfof]u  dxfGofoflwjQmf  lgjf{rg If]q lgwf{/0f cfof]u  ;+j}wflgs kl/ifb  ;'/Iff kl/ifb  Gofo kl/ifb  cGt/k|fb]lzs kl/ifb 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 22
  • 23. cGtl/d ;+ljwfg klxnf] ;+ljwfg;ef ;+jfb ;ldlt / gof d:of}bfsf] t'ngfTds cWoog 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 23
  • 24. k| : t f j g f xfdL ;fj{ef}d;Qf;DkGg g]kfnL hgtfÙ g]kfnsf] :jtGqtf, ;fj{ef}d;Qf, cv08tf, /fli6«o Pstf, :jfwLgtf / :jfledfgnfO{ cIf'00f /fVb}Ù nf]stGq, zflGt, dfgjclwsf/ / cu|ufdL kl/jt{gsf nflu ul/Psf P]ltxfl;s ;z:q ;‹if{,zflGtk"0f{ hgcfGbf]ng / dw]z cfGbf]ng tyf g]kfnL hgtfsf] Tofu, alnbfg / zxLbx?nfO{;Ddfg ub}{Ù ;fdGtL, lg/°'z, s]Gb|Ls[t, PsfTds / lkt[;QfTds /fHoJoj:yfn] ;[hgf u/]sf lje]b / pTkL8gsf] kL8fnfO{ cg'e"lt ub}{Ù ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts tyf If]qLo ljljwtfo'Qmljz]iftfnfO{ cfTd;ft u/Lljljwtf aLrsf] Pstf, ;fdflhs–;f+:s[lts P]Soa4tf, ;lxi0f'tf / ;befjnfO{ ;+/If0f tyf k|j4{g ug]{ k|0f ub}{Ù hgtfsf] k|lt:kwf{Tds, ax'bnLo, nf]stflGqs, ;dfg'kflts, ;dfj]zL zf;g Joj:yf, gful/s:jtGqtf, df}lns clwsf/, dfgj clwsf/, aflnu dtflwsf/, cfjlws lgjf{rg, k|]; :jtGqtf,:jtGq / pQ/bfoL Gofokflnsf tyf sfg"gsf] zf;gsf] cjwf/0ff nufotsf nf]stflGqs d"No /dfGotfnfO{ cjnDag u/L ;dfhjfbsf] cfwf/ lgdf{0f ug{ k|lta4 /xFb}Ù /fli6«o cv08tfnfO{ cIf'00f /fvL hgtfsf] cfTdlg0f{osf] clwsf/, :jfoQtf / :jzf;gsf]clwsf/nfO{ cfTd;ft ub}{Ù juL{o, hftLo, If]qLo, eflifs, wfld{s, n}lËs / j0f{Joj:yfhGo hftkft / 5'jf5"t nufot ;a}k|sf/sf lje]b / pTkL8gsf] cGTo u/L cfly{s ;dfgtf, ;DkGgtf / ;fdflhs Gofo ;'lglZrtug{ ;dfg'kflts ;dfj]zL / ;xeflutfd"ns dfGotfsf] cfwf/df ;dtfd"ns ;dfhsf] lgdf{0f ug]{ ;+sNk ub}{Ù;fdGtjfbsf ;a}vfn] cjz]ifx?sf] cGTo ub}{ ;‹Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds zf;g Joj:yfsf] dfWodåf/f lbuf] zflGt, ;d[l4 / ljsf;sf] cfsf+Iff k"/f ug{ ;+ljwfg;ef dfkm{t of] ;+ljwfg lgdf{0fu/L hf/L ePsf] 3f]if0ff ub{5f}+ . xfdL ;fj{ef}d;Qf ;DkGg g]kfnL hgtfÙ g]kfnsf] :jtGqtf, ;fj{ef}ldstf, ef}uf]lns cv08tf, /fli6«o Pstf, :jfwLgtf / :jfledfgnfO{ cIf'00f /fvL hgtfsf] ;fj{ef}d clwsf/, :jfoQtf / :jzf;gsf] clwsf/nfO{ cfTd;ft ub}{Ù /fi6«lxt, nf]stGq / cu|ufdL kl/jt{gsf nflu g]kfnL hgtfn] k6s— k6s ub{} cfPsf P]ltxfl;s hgcfGbf]ng, ;z:q ;+3if{, Tofu / alnbfgsf] uf}/jk"0f{ Oltxf;nfO{ :d/0f Pj+ zxLbx? tyf a]kQf /kLl8t gful/sx?nfO{ ;Ddfg ub}{, ;fdGtL, lg/+s'z, s]Gb|Ls[t, PsfTds / /fHo Joj:yfn] ;[hgf u/]sf ;a} k|sf/sf lje]b / pTkL8gsf]cGTo ub}{Ù ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts tyf ef}uf]lns ljljwtfo'Qm ljz]iftfnfO{ cfTd;ft u/Lljljwtf aLrsf] Pstf, ;fdflhs ;f+:s[lts P]Soa4tf, ;lxi0f'tf / ;befjnfO{ ;+/If0f Pj+ k|jw{g ug]{, juL{o, hftLo, If]qLo, eflifs, wfld{s, n}lËs / ;a} k|sf/sf hftLo 5'jf5"tsf] cGTo u/L cfly{s;dfgtf, ;d[l4 / ;fdflhs Gofo ;'lglZrt ug{ ;dfg'kflts ;dfj]zL / ;xeflutfd"ns l;2fGtsf]cfwf/df ;dtfd"ns ;dfhsf] lgdf{0f ug]{ ;+sNk ub}{Ù hgtfsf] k|lt:kwf{Tds ax'bnLo nf]stflGqs zf;g k|0ffnL, gful/s :jtGqtf, df}lns clwsf/, dfgjclwsf/, aflnu dtflwsf/, cfjlws lgjf{rg, k|]; :jtGqtf, :jtGq, lgikIf / ;Ifd Gofokflnsf tyf sfg'gL /fHosf] cjwf/0ff nufotsf nf]stflGqs d"No / dfGotfnfO{ cjnDag u/L ;dfhjfbsf] cfwf/lgdf{0f ug{ k|lta4 /xFb}Ù ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqfTds zf;g Joj:yfsf] dfWodåf/f lbuf] zflGt, ;'zf;g, ljsf; / ;d[l4sf]cfsf+Iff k"/f ug{ ;+ljwfg;ef dfkm{t of] ;+ljwfg hf/L ePsf] 3f]if0ff ub{5f}+ . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 24
  • 25. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf xfdL ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf ;DkGg g]kfnL hgtfÙ g]kfnL hgtfn] @))& ;fn klxn]b]lv xfn;Dd k6s k6s ub}{ cfPsf P]ltxfl;s ;+3if{ / hgcfGbf]ng dfk{mt nf]stGq, zflGt / cu|udgsf kIfdf k|s6 ePsf] hgfb]zsf] ;Ddfg ub}{Ù b]zdf ljBdfg juL{o, hftLo, If]qLo, n}+lËs ;d:ofx¿nfO{ ;dfwfg ug{ /fHosf] cu|ufdL k'g;{+/rgf ug]{ ;ÍNk ub}{Ù k|lt:kwf{Tds ax'bnLo nf]stflGqs zf;g Joj:yf, gful/s :jtGqtf, df}lns clwsf/, dfgjclwsf/, aflnu dtflwsf/, cfjlws lgjf{rg, k"0f{ k|]; :jtGqtf, :jtGq Gofokflnsf tyf sfg"gL/fHosf] cjwf/0ff nufot nf]stflGqs d"No / dfGotfk|ltsf] k"0f{ k|lta4tf JoQm ub}{Ù g]kfnL hgtfsf] cfˆgf] nflu cfkm} ;+ljwfg agfpg kfpg] / eod'Qm jftfj/0fdf ;+ljwfg ;efsf] :jtGq / lgikIf lgjf{rgdf ;xefuL x'g kfpg] cfwf/e"t clwsf/sf] k|Tofe"lt ub}{Ù nf]stGq, zflGt, ;d[l4, cu|ufdL cfly{s–;fdflhs kl/jt{g tyf b]zsf] ;fj{ef}ldstf,cv08tf, :jtGqtf / :jfledfgnfO{ s]Gb|df /fVb}Ù /fhtGqsf] ljlwjt cGTo u/L g]kfn Ps ;+3Lo, nf]stflGqs u0ftGqfTds /fHo ePsf] 3f]if0ff ub}{,cfh;Ddsf qmflGt / cfGbf]ngaf6 k|fKt pknlAwx¿nfO{ ;+:yfut ug{ ;+ljwfg ;efaf6 gofF ;+ljwfg gag];Ddsf] nflu /fhg}lts ;xdltaf6 tof/ ePsf] of] g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# hf/L ePsf] 3f]if0ff ub{5f}+ . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 25
  • 26. k|f/lDes efuk| f / l D e s e f u ! != ;+ljwfg d"n sfg"gM -!_ of] ;+ljwfg g]kfnsf] d"n sfg"g xf] . o; ;+ljwfg;Fu aflemg]sfg"g aflemPsf] xb;Dd cdfGo x'g]5 . -@_ of] ;+ljwfgsf] kfngf ug'{ / ;+ljwfgadf]lhdsf bfloTj k"/f ug'{ ;a}sf] st{Jo x'g]5 . @= ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;QfM -!_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf g]kfnL hgtfdflglxt /x]sf]5 . -@_ g]kfnL hgtfn] g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qfsf] k|of]u of] ;+ljwfgdf Joj:yf ePadf]lhd ug]{5g . #= /fi6«M ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts ljz]iftfo'Qm, ;dfg cfsfªIff / g]kfnsf]/fli6«o :jtGqtf, cv08tf, /fli6«o lxt tyf ;d[l4k|lt cf:yfjfg /xL Pstfsf] ;"qdf cfa4 ;a} g]kfnL hgtf ;dli6 ¿kdf /fi6« xf] . $= g]kfn /fHoM -!_ g]kfn :jtGq, cljefHo, ;fj{ef}d;Qf;DkGg, wd{lg/k]If, ;dfj]zL, nf]stGqfTds, ;dfhjfbpGd'v, u0ftGqfTds, ax'hftLo /fHo xf] h;nfO{ ;+lIfKtdf g]kfn elgg]5 . -@_ g]kfn leq cg';"rL–! adf]lhdsf k|b]zx¿ /xg]5g . -#_ g]kfnsf] If]q b]xfo adf]lhd x'g]5 M– -s_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avtsf] If]q, / -v_ of] ;+ljwfg k|f/De ePkl5 k|fKt x'g] If]q . %= /fli6«o lxtM -!_ ;fj{ef}d;Qf, /fli6«o cv08tf / /fli6«o :jfwLgtfsf] /Iff, /fi6«sf] :jtGqtf, /fli6«o Pstf, ;a} g]kfnLsf] xs, lxt / :jfledfgsf] ;+/If0f, /fli6«o Pstf,;fdflhs tyf ;f+:s[lts ;fd~h:otf, ;dfg'kflts / ;dfj]zL ax'bnLo nf]stflGqs ;‹Lou0ftGqfTds /fhgLlts Joj:yf cfly{s ;d'Gglt / ;Dj[l4, ljleGg hft hflt, wd{, ju{ / ;d"xsf aLrdf ;fdflhs ;befj sfod /fvL lje]b/lxt, ;dtfd"ns ;dfhsf]lgdf{0f ug{', g]kfnL >d / k'FhLsf] ;+/If0f, vfB ;'/Iff, pmhf{ ;'/Iff / :jR5 kfgLsf] ;+/If0f ug{'g]kfnsf] /fli6«o lxtsf cfwf/e"t ljifox¿ x'g]5g . -@_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / cv08tfdf jf ljleGg hfthflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sfjLrsf] ;';DaGwdf vnn kg]{, b]zsf] uf]Ko tyf;+j]bgzLn ;"rgfx¿ cglws[t JolQmjf ;+:yfnfO{ r'xfj6 ug]{ /fi6« lxt k|lts"nsf] sfo{ k|rlnt sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 . -#_ /fli6«o lxt / dof{bf ljk/Lt ul/g] s"6gLlts cfr/0f / sfo{x¿ k|rlnt sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 .} ^= /fi6«efiffM g]kfndf af]lng] ;a} dft[efiffx? g]kfnsf /fi6«efiff x'g . &= ;/sf/L sfdsfhsf] efiffM -!_ g]kfndf ;/sf/L sfdsfhsf] efiff ax'eflifs gLlt cg'?kx'g]5 . -@_ pkwf/f -!_ df plNnlvt dfGotfsf] cfwf/df ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf]efiff b]jgfu/L lnlkdf g]kfnL efiff x'g] 5 /;+ljwfgsf] wf/f === adf]lhdsf] efiff cfof]un] ;"rLs[t u/]sf cGo g]kfnL efiffx?n] klg ;/sf/L sfdsfhsf] efiffsf]?kdf dfGotf kfpg] 5g . -#_ ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff / k|b]z;efn] sfg"gåf/f lgwf{/0f u/] adf]hd k|b]z leq af]lng] Ps jf PseGbf a9L /fi6«efiff k|b]z ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf]efiff x'g]5 . -$_ pkwf/f -@_ df plNnlvt efiffsf cltl/Qm k|b]z;efn] sfg"gåf/f lgwf{/0f u/] adf]hdsf] cGo efiff :yfgLo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g]5 . -%_ pkwf/f -!_, -@_ / -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;fj{hlgs ;]jf k|fKt ug{ cfkmgf] dft[efiffsf] k|of]udf s;}nfO{ afwf k'–ofPsf] dflgg] 5}g . :ki6Ls/0fM o; pkwf/f adf]lhd dft[efiffdf k|fKt lnvt, sfuhft OToflb ;DalGwtlgsfon] ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiffdf cg'jfb u/L /fVg]5 . *= ;‹Lo ;/sf/ / k|b]z ;/sf/ tyf k|b]z ;/sf/x? aLrsf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiffM -!_ ;‹Lo ;/sf/ / k|b]z ;/sf/aLrsf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g]5 . t/, k|b]z cfkmgf] k|b]zleq ;/sf/L sfdsfhsf] efiffsf] ?kdf tf]s]sf] efiffdWo] s'g} Psefiffdf ;‹Lo ;/sf/;Fu ;/sf/L sfdsfh ug{ ;Sg]5 . -@_ k|b]z ;/sf/x? aLr ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff / cfk;L ;xdltsfcfwf/df lgwf{/0f ePsf] cGo s'g} efiff ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g ;Sg]5 . (= cbfntL sfd sf/jfxL tyf cflwsfl/s lnvtsf] efiffM -!_ cbfntL sfd sf/jfxLsf] efiff ;‹Lo ;/sf/sf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff != ;+ljwfg d"n sfg'g M -!_ of] ;+ljwfg g]kfnsf] d"n sfg'g xf] . o; ;+ljwfg;Fu aflemg] sfg'g aflemPsf] xb;Dd cdfGo x'g]5 . -@_ o; ;+ljwfgsf] kfngf ug'{ k|To]s JolQmsf] st{Jo x'g]5 . @= ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf M g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf g]kfnL hgtfdf lglxt /x]sf] 5 . o;sf] k|of]u o; ;+ljwfgdf Joj:yf eP adf]lhd x'g]5 . #= /fi6« M ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts ljz]iftfo'Qm, ef}uf]lns ljljwtfdf /x]sf ;dfg cfsf+Iff / g]kfnsf] /fli6«o :jtGqtf, cv08tf, /fli6«o lxt tyf ;d[l4k|lt cf:yfjfg/xL Pstfsf] ;"qdf cfa4 ;a} g]kfnL hgtf ;dli6df /fi6« xf] . $= g]kfn /fHo M -!_ g]kfn :jtGq, cljefHo,;fj{ef}d;Qf;DkGg, wd{lg/k]If, ;dfj]zLnf]stGqfTds, ;dfhjfb pGd'v,u0ftGqfTds, ax'hftLo /fHo xf], h;nfO{ ;+If]kdf g]kfn elgg]5 . -@_ g]kfnsf] If]q b]xfo adf]lhd x'g]5 M– -s_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avtsf] If]q, / -v_ of] ;+ljwfg k|f/De ePkl5 k|fKt x'g] If]q . %= /fli6«o lxt M -!_ ;fj{ef}d;Qf, /fli6«o cv08tf, :jfwLgtf, :jtGqtf, Pstf, g]kfnLsf] xs Pj+:jfledfgsf] /Iff, ;Ldfgfsf] ;'/Iff, cfly{s ;d'Gglt / ;d[l4 g]kfnsf] /fli6«o lxtsf cfwf/e"t ljifox¿ x'g]5g . -@_ /fi6« lxt k|lts"nsf] cfr/0f / sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 . ^= /fi6«efiff M g]kfndf af]lng] ;a} dft[efiffx? /fi6«efiff x'g . &= ;/sf/L sfdsfhsf] efiff M -!_ b]jgfu/L lnlkdf n]lvg] g]kfnL efiff g]kfnsf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g]5 . -@_ g]kfnL efiffsf] cltl/Qm k|b]zn] cfkmgf] k|b]zleq ax';+Vos hgtfn] af]Ng] Ps jf PseGbf a9L cGo /fi6«efiffnfO{ sfg'g adf]lhd k|b]zsf] ;/sf/L sfdsfhsf] efiff lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 . *= /fli6«o em08f M -!_ l;ld|s /+usf] e'OF / uf9f gLnf] /+usf] lsgf/f ePsf] b'O{ lqsf]0f clnslt hf]l/Psf], dflyNnf] efudf v'k]{ rGb|sf] aLrdf ;f]x|df cf7 sf]0f b]lvg] ;]tf] cfsf/ / tNnf] efudf afx| sf]0fo'Qm ;"o{sf] ;]tf] cfsf/ c+lst ePsf] em08f g]kfnsf] /fli6«o em08f xf] . -@_ g]kfnsf] /fli6«o em08f agfpg] t/Lsf / tT;DaGwL cGo ljj/0f cg';"rL–! dfpNn]v eP adf]lhd x'g]5 . (= /fli6«o ufg OToflb M -!_ g]kfnsf] /fli6«o ufg cg';"rL–@ df pNn]v eP adf]lhd x'g]5 . -@_ g]kfnsf] lgzfg 5fk cg';"rL–# df pNn]v eP adf]lhd x'g]5 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 26
  • 27. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf != ;+l+ljwfg d"n"n sfg"gM -!_ of] ;+ljwfg g]kfnsf] d"n sfg"g xf] . o; ;+ljwfg;Fu aflemg] sfg"g aflemPsf] xb;Dd cdfGo x'g]5 .  -@_ o; ;+ljwfgsf] kfngf ug'{ k|To]s JolQmsf] st{Jo x'g]5 . @= ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;QfM g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / /fhsLo;Qf g]kfnL hgtfdf lglxt/xg]5 . #= /fi6«M ax'hftLo, ax'eflifs, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts ljz]iftfo'Qm, ;dfg cfsfªIff / g]kfnsf] /fli6«o :jtGqtf, cv08tf, /fli6«o lxt tyf ;d[l4k|lt cf:yfjfg /xL Pstfsf] ;"qdf cfa4 ;a} g]kfnL hgtf ;dli6 ¿kdf /fi6« xf] . $=g]kfn /fHoM-!_ g]kfn Ps :jtGq, cljefHo, ;fj{ef}d;Qf;DkGg, wd{lg/k]If, ;dfj]zL ;+3Lo nf]stflGqs, u0ftGqfTds /fHo xf] . -@_ g]kfnsf] If]q b]xfo adf]lhd x'g]5M– -s_ of] ;+ljwfg k|f/De x'Fbfsf avtsf] If]q, / -v_ of] ;+ljwfg k|f/De ePkl5 k|fKt x'g] If]q . %= /fi6« efiffM -!_ g]kfndf af]lng] ;a} dft[efiffx¿ /fi6« efiff x'g . -@_ b]jgfu/L lnlkdf g]kfnL efiff ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g]5 . -#_ pkwf/f -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg :yfgLo lgsfo tyf sfof{nodf dft[efiff k|of]u ug{ s'g} jfwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g . To;/L k|of]u ul/Psf] efiffnfO{ /fHon] ;/sf/L sfdsfhsf] efiffdf ¿kfGt/ u/L clen]v /fVg]5 . ^= /fli6«o em08fM l;ld|s /Ësf] e'OF / uf9f gLnf] /Ësf] lsgf/f ePsf] b'O{ lqsf]0f clnslt hf]l/Psf], dflyNnf] efudf v'k]{ rGb|sf] aLrdf ;f]x|df cf7 sf]0f b]lvg] ;]tf] cfsf/ / tNnf] efudf afx| sf]0fo'Qm ;"o{sf] ;]tf] cfsf/ clÍt ePsf], k/Dk/fut em08f g]kfnsf] /fli6«o em08f xf] . ;f] em08f agfpg] tl/sf / tT;DaGwL c? ljj/0f cg';"rL–! df pNn]v eP adf]lhd x'g]5 . &= /fli6«o ufg OToflbM -!_ g]kfnsf] /fli6«o ufg / lgzfgf 5fk g]kfn ;/sf/n] lgwf{/0f u/]adf]lhd x'g]5 . -@_ g]kfnsf] /fli6«o k"mn nfnLu'/fF;, /fli6«o /Ë l;ld|s, /fli6«o hgfj/ ufO{ / /fli6«o k+IfL 8fFkm] x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 27
  • 28. 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 28 @%= ;Ddfgk"j{s af“Rg kfpg] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs x'g]5 . -@_ s;}nfO{ klg d[To'b08sf] ;hfo x'g] u/L s'g} sfg"g agfOg] 5}g . @^= :jtGqtfsf] xsM -!_ sfg"gadf]lhd afx]s s'g} klg JolQmsf] j}olQms :jtGqtf ckx/0fx'g] 5}g . -@_ k|To]s gful/snfO{ b]xfosf] :jtGqtf x'g]5 M -s_ ljrf/ / cleJolQmsf] :jtGqtf, -v_ ljgf xftxltof/ zflGtk"j{s e]nf x'g] :jtGqtf, -u_ ;‹ ;+:yf vf]Ng] :jtGqtf, -3_ /fhgLlts bn vf]Ng] :jtGqtf,-ª_ g]kfnsf] s'g} klg efudfcfjthfjt / a;f]jf; ug]{ :jtGqtf,-r_ s'g} k]zf, /f]huf/, pBf]u, Jofkf/ / Joj;fo ug]{ :jtGqtf . t/, -!_ v08 -s_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf jf ;‹Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf jf ljleGg hft, hflt, wd{, ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{] jf hftLo e]befj jf 5'jf5"tnfO{ b'?T;fxg ug]{ jf ufnL a]OHhtL, cbfntsf] cjx]ngf x'g] jf ck/fwsf] b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs lzi6frf/, g}ltstf k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -@_ v08 -v_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf jf ;‹Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf jf ;fj{hlgs zflGt / Joj:yfdf vnn kg]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -#_ v08 -u_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf vnn kg]{ jf /fi6«sf] lj?4 hf;';L ug]{ jf /fli6«o uf]Kotf eË ug]{ jf g]kfnsf] afXo ;'/Iffdf cfFr k'¥ofpg] u/L s'g} ljb]zL /fHo, ;Ë7g jf k|ltlglwnfO{ ;xof]u ug]{ jf /fHob|f]x ug]{ jf ;‹Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf hftLo jf ;fDk|bflos ljå]if km}nfpg] jf ljleGg hft, hflt, wd{ / ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -$_ v08 -3_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf vnn kg]{ jf /fi6«sf] lj?4 hf;';L ug]{ jf /fli6«o uf]Kotf eË ug]{ jf g]kfnsf] afXo ;'/Iffdf cfFr k'¥ofpg] u/L s'g} ljb]zL /fHo, ;Ë7g jf k|ltlglwnfO{ ;xof]u ug]{ jf /fHob|f]x ug]{ jf ;‹Lo OsfOaLrsf] ;';DaGwdf vnn kg]{ jf hftLo jf ;fDk|bflos ljå]if km}nfpg] jf ljleGg hft, hflt, wd{ / ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf hflt, efiff, wd{, ;Dk|bfo jf lnËsf] cfwf/df s'g} /fhgLlts bnsf] ;b:otf k|fKt ug{ gful/snfO{ hftLo, eflifs, wfld{s, ;fDk|bflos jf n}lËs cfwf/df aGb]h nufpg] jf gful/sx¿aLr lje]b ug]{ u/L /fhgLlts bn u7g ug{ jf lx+;fTds sfo{ ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{d{ f dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -%_ v08 -ª_ sf] s'g} s'/fn] ;j{;fwf/0f hgtfsf] lxtdf jf ;‹Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf jf ljleGg hft, hflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf] ;DaGwdf vnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ jf ck/fw ug]{ tyf To;sf] b'?T;fxg ug]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -^_ v08 -r_ sf] s'g} s'/fn] ;‹Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn k'¥ofpg] sfo{ jf ;j{;fwf/0f hgtfsf] ;fj{hlgs :jf:Yo, lzi6frf/ jf g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df /f]s nufpg] jf s'g} vf; pBf]u, Jofkf/ jf ;]jf /fHon] dfq ;~rfng ug{ kfpg] jf s'g} pBf]u, Jofkf/, k]zf, /f]huf/ jf Joj;fo ug{sf nflu s'g} zt{ jf of]Uotf tf]Sg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . @!= ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs M -!_ k|To]s JolQmnfO{ ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs x'g]5 . -@_ s;}nfO{ klg d[To'b08sf] ;hfo lbg] u/L sfg'g agfOg] 5}g . @@= :jtGqtfsf] xs M -!_ sfg'g adf]lhd afx]s s'g} klg JolQmnfO{ j}olQms :jtGqtfaf6 jl~rt ul/g] 5}g . -@_ k|To]s gful/snfO{ b]xfosf] :jtGqtf x'g]5 M– -s_ ljrf/ / cleJolQmsf] :jtGqtf,-v_ ljgf xftxltof/ zflGtk"j{s e]nf x'g] :jtGqtf, -u_ /fhgLlts bn vf]Ng] :jtGqtf, -3_ ;+3 / ;+:yf vf]Ng] :jtGqtf, -ª_ g]kfnsf] s'g} klg efudf cfjthfjt / a;f]af; ug]{ :jtGqtf,-r_ s'g} k]zf, /f]huf/, pBf]u, Jofkf/ / Joj;fo ug]{ :jtGqtf . t/,-!_ v08 -s_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tfdf jf ;+3Lo OsfO jf ljleGg hft, hflt, wd{,;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{], hftLo e]befj jf 5'jf5"tnfO{ b'?T;fxg ug]{, >dk|lt cjx]ngf ug]{, ufnL a]OHhtL,cbfntsf] cjx]ngf x'g], ck/fw ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs lzi6frf/ jf g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -@_ v08 -v_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tf, ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGw jf;fj{hlgs zflGt /Joj:yfdf vnn kg]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -#_ v08 -u_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf / cv08tfdf vnn kg]{, /fi6«sf] lj?4 hf;";L ug]{, /fli6«o uf]kgLotf eË ug]{ jf g]kfnsf] ;'/Iffdf cfFr k'¥ofpg] u/L s'g} ljb]zL /fHo,;+u7g jf k|ltlglwnfO{ ;xof]u ug]{ jf /fHob|f]x ug]{ jf ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf hftLo jf ;fDk|bflos ljå]if km}nfpg] jf ljleGg hft, hflt, wd{ / ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdfvnn kg]{ jf s]jn hflt, efiff, wd{, ;Dk|bfo jf lnËsf] cfwf/df s'g} /fhgLlts bnsf] ;b:otf k|fKt ug{] jf aGb]h nufpg] jf gful/sx¿aLr lje]b ug]{ u/L /fhgLlts bn u7g ug{], lx+;fTdssfo{ ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -$_ v08 -3_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf / cv08tfdf vnn kg]{, /fi6«sf] lj?4 hf;";L ug]{, /fli6«o uf]kgLotf eË ug]{ jf g]kfnsf] ;'/Iffdf cfFr k'¥ofpg] u/L s'g} ljb]zL /fHo,;+u7g jf k|ltlglwnfO{ ;xof]u ug]{, /fHob|f]x ug]{ jf ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf hftLo jf ;fDk|bflos ljå]if km}nfpg] jf ljleGg hft, hflt, wd{ / ;Dk|bfoaLrsf] ;'–;DaGwdfvnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpFg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -%_ v08 -ª_ sf] s'g} s'/fn] ;j{;fwf/0f hgtfsf] lxtdf vnn kg]{ jf ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf ljleGg hft, hflt,wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf] ;'–;DaGwdf vnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ jf ck/fw ug]{ tyf ;f] sf] b'?T;fxg ug]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -^_ v08 -r_ sf] s'g} s'/fn] ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdf vnn k'¥ofpg] sfo{ jf ;j{;fwf/0f hgtfsf] ;fj{hlgs :jf:Yo, lzi6frf/ jf }ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df /f]s nufpg] jf s'g} vf; pBf]u,Jofkf/ jf ;]jf /fHon] dfq ;~rfng ug{ kfpg] jf s'g} pBf]u,Jofkf/, k]zf, /f]huf/ jf Joj;fo ug{sf nflu s'g} zt{ jf of]Uotf tf]Sg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}
  • 29. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf !@= :jtGqtfsf] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ ;Ddfgk"j{s afFRg kfpg] xs x'g]5, d[To'b08sf] ;hfo x'g] u/L s'g} sfg"g agfOg] 5}g . -@_ sfg"g adf]lhd afx]s s'g} klg JolQmsf] j}olQms :jtGqtf ckx/0f x'g] 5}g . -#_ k|To]s gful/snfO{ b]xfosf] :jtGqtf x'g]5M–-s_ ljrf/ / cleJolQmsf] :jtGqtf,-v_ lagf xftxltof/ zflGtk"j{s e]nf x'g] :jtGqtf, -u_ /fhg}lts bn vf]Ng] :jtGqtf, -3_ ;+3 / ;+:yf vf]Ng] :jtGqtf, -ª_ g]kfnsf] s'g} klg efudf cfjthfjt / a;f]jf; ug]{ :jtGqtf, -r_ s'g} k]zf, /f]huf/, pBf]u / Jofkf/ ug]{ :jtGqtf . t/, -!_ v08 -s_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ljleGg hft, hflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf] ;';DaGwdf vnn kg]{ jf ufnL j]OHhtL jf cbfntsf] cjx]ngf x'g] jf ck/fw ug{ b'?T;fxg lbg] jf ;fj{hlgs lzi6frf/ jf g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -@_ v08 -v_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ;fj{hlgs zflGt / Joj:yfdf vnn kg]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -#_ v08 -u_ / -3_ sf] s'g} s'/fn] g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ljleGg hft, hflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf];';DaGwdf vnn kg]{ jf lx+;fTds sfo{ ug{ b'?T;flxt ug]{ jf ;fj{hlgs g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -$_ v08 -ª_ sf] s'g} s'/fn] ;j{;fwf/0f hgtfsf] lxt jf ljleGg hft, hflt, wd{ jf ;Dk|bfox¿sf aLrsf] ;';DaGwdf vnn kg]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -%_ v08 -r_ sf] s'g} s'/fn] ;j{;fwf/0f hgtfsf] ;fj{hlgs :jf:Yo jf g}ltstfsf] k|lts"n x'g] sfo{df /f]s nufpg] jf s'g} vf; pBf]u, Jofkf/ jf ;]jf /fHon] dfq ;~rfng ug]{ jf s'g} pBf]u, Jofkf/, k]zf jf /f]huf/ ug{sf] nflu s'g} zt{ jf of]Uotf tf]Sg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 29
  • 30. df}lns xs @&= ;dfgtfsf] xsM -!_ ;a} gful/s sfg"gsf] b[li6df ;dfg x'g]5g . s;}nfO{ klg sfg"gsf] ;dfg ;+/If0f / nfeaf6 jl~rt ul/g] 5}g . -@_ ;fdfGo sfg"gsf] k|of]udf s'g} klg gful/sdfly wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, pTklQ, efiff jf If]q, j}rfl/s cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ul/g] 5}g . -#_ /fHon] gful/sx¿sf aLr wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, of}lgs cled'vLs/0f, zf/Ll/s cj:yf, ckfËtf, :jf:Yol:ylt, j}jflxsl:ylt, uef{j:yf, cfly{s cj:yf, pTklQ, efiff jf If]q, j}rfl/s cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ug]{ 5}g . t/, cfly{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts jf z}lIfs, b[li6n] lk5l8Psf dlxnf, blnt,cflbjf;L, hghflt, dw]zL, ls;fg, dhb'/, pTkLl8tIf]q, d'l:nd, lk58f ju{,cNk;+Vos, ;LdfGts[t, nf]kf]Gd'v ;d'bfo jf ljkGg ju{, o'jf, afnaflnsf, Ho]i7gful/s, n}lËs tyf of}lgs cNk;+Vos, ckfËtf ePsf JolQm, czQm jf c;xfogful/ssf] ;+/If0f, ;zlQms/0f jf ljsf;sf] nflu sfg"gåf/f ljz]if Joj:yf ug{ /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . :ki6Ls/0fM o; efu tyf efu $ sf] k|of]hgsf nflu æljkGg ju{Æ eGgfn] u/LaLsf]/]vfeGbf d'lgsf gful/sx¿nfO{ hgfpF5 . @#= ;dfgtfsf] xs M -!_ ;a} gful/s sfg'gsf] b[li6df ;dfg x'g]5g . s;}nfO{ klg sfg'gsf] ;dfg;+/If0f / nfeaf6 jl~rt ul/g] 5}g . -@_ ;fdfGo sfg'gsf] k|of]udf wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, of}lgs cled'vLs/0f,zf/Ll/s cj:yf, ckfËtf, :jf:Yo l:ylt, j}jflxs l:ylt, uef{j:yf, cfly{s cj:yf, pTklQ,efiff jf If]q, j}rfl/s cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ul/g] 5}g . -#_ /fHon] gful/sx¿sf aLr wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, of}lgs cled'vLs/0f,zf/Ll/s cj:yf, ckfËtf, :jf:Yo l:ylt, j}jflxs l:ylt, uef{j:yf, cfly{s cj:yf, pTklQ,efiff jf If]q, j}rfl/s cf:yf jf o:t} cGo s'g} cfwf/df e]befj ug]{ 5}g . t/ cfly{s ?kn] ljkGg, ;fdflhs jf ;f+:s[lts b[li6n] lk5l8Psf dlxnf, blnt,cflbjf;L, cflbjf;L hghflt, v; cfo{, dw]zL, yf?, ls;fg, dhb"/, pTkLl8t ju{, d'l:nd,lk58f ju{, cNk;+Vos, ;LdfGtLs[t, nf]kf]Gd'v ;d'bfo, o'jf, afnaflnsf, Ho]i7 gful/s, n}lËstyf of}lgs cNk;+Vos, ckfËtf ePsf JolQm, czQm jf c;xfo / lk5l8Psf] If]qsf]gful/ssf] ;+/If0f, ;zQmLs/0f jf ljsf;sf] nflu sfg'g adf]lhd ljz]if Joj:yf ug{ /f]snufPsf] dflgg] 5}g . :ki6Ls/0f M o; efu / efu $ sf] k|of]hgsf nflu æcfly{s ?kn] ljkGgÆ eGgfn] ul/aLsf]/]vfeGbf d'lg /x]sf gful/s ;Demg' k5{ . -$_ ;dfg sfdsf nflu n}lËs cfwf/df kfl/>lds tyf ;fdflhs ;'/Iffdf s'g}e]befj ul/g] 5}g .7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 30
  • 31. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf !#= ;dfgtfsf] xs M -!_ ;a} gful/s sfg"gsf] b[li6df ;dfg x'g]5g . s;}nfO{ klg sfg"gsf] ;dfg ;+/If0faf6 jl~rt ul/g] 5}g . -@_ ;fdfGo sfg"gsf] k|of]udf s'g} klg gful/sdfly wd{, j0f{, lnË, hft, hflt,pTklQ, efiff jf j}rfl/s cf:yf jf tL dWo] s'g} s'/fsf] cfwf/df e]befj ul/g] 5}g . -#_ /fHon] gful/sx¿sf aLr wd{, j0f{, hft, hflt, lnË, pTklQ, efiff jf j}rfl/s cf:yf jf tL dWo] s'g} s'/fsf] cfwf/df e]befj ug]{ 5}g .  t/ dlxnf, blnt, cflbjf;L hghflt, dw]zL jf ls;fg, dhb'/ jf cfly{s,;fdflhs jf ;f+:s[lts b[li6n] lk5l8Psf] ju{ jf afns, j[4 tyf ckfË jf zf/Ll/s jfdfgl;s ¿kn] czQm JolQmsf] ;+/If0f, ;zlQms/0f jf ljsf;sf] nflu sfg"gåf/f ljz]ifJoj:yf ug{ /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -$_ ;dfg sfdsf nflu dlxnf / k'?ifsf aLr kfl/>lds tyf ;fdflhs ;'/Iffdf e]befj ul/g] 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 31
  • 32. df}lns xsc ##= 5'jf5"t tyf e]befj lj?4sf] xsM -!_ s'g} klg JolQmnfO{ hft, hflt, pTklQ, ;d'bfo,k]zf jf zf/Ll/s cj:yfsf cfwf/df s'g}klg :yfgdf s'g} k|sf/sf] 5'jf5"t jf e]befj ul/g]5}g . -@_ s'g} j:t', ;]jf jf ;'ljwf pTkfbg jf ljt/0f ubf{ To:tf] j:t', ;]jf jf ;'ljwf s'g} vf; hft, hfltsf] JolQmnfO{ v/Lb jf k|fKt ug{af6 /f]s nufpg jf To:tf] j:t',;]jf jf ;'ljwf s'g} vf; hft, hfltsf] JolQmnfO{ dfq laqmL ljt/0f jf k|bfg ul/g] 5}g . -#_ s'g} hft, hflt, pTklQ jf zf/Ll/s cj:yfsf JolQm jf ;d'bfonfO{ pr jf gLr bzf{pg], hft, hflt jf 5'jf5"tsf cfwf/df ;fdflhs lje]bnfO{ Gofof]lrt 7x/fpg] jf 5'jf5"t tyf hftLo pRrtf jf 3[0ffdf cfwfl/t ljrf/sf] k|rf/–k|;f/ ug]{ jf hftLo lje]bnfO{ s'g} klg lsl;dn] k|f]T;fxg ug{ kfOg] 5}g . -$_ hftLo cfwf/df 5'jf5"t u/L jf gu/L tyf s'g} JolQmnfO{ lghsf] OR5f ljk/Lt sfddf nufpg jf sfo{:yndf s'g} k|sf/sf] lje]b ug{ kfOg] 5}g . -%_ 5'jf5"t tyf e]befjhGo ;a} k|sf/sf sfo{ ;fdflhs ck/fwsf] ?kdf k|rlntsfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5g / To:tf] sfo{af6 kLl8t JolQmnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhdIfltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . @(= 5'jf5"t tyf e]befj lj?4sf] xs M -!_ s'g} klg JolQmnfO{ hft, hflt, pTklQ, ;d'bfo, k]zf jfzf/Ll/s cj:yfsf cfwf/df s'g} klg lghL tyf ;fj{hlgs :yfgdf s'g} k|sf/sf] 5'jf5"t jf e]befj ul/g] 5}g . -@_ s'g} j:t', ;]jf jf ;'ljwf pTkfbg jf ljt/0f ubf{ To:tf] j:t', ;]jf jf ;'ljwf s'g}vf; hft jf hfltsf] JolQmnfO{ v/Lb jf k|fKt ug{af6 /f]s nufOg] jf To:tf] j:t', ;]jf jf;'ljwf s'g} vf; hft jf hfltsf] JolQmnfO{ dfq laqmL ljt/0f jf k|bfg ul/g] 5}g . -#_ s'g} hft, hflt, pTklQ jf zf/Ll/s cj:yfsf cfwf/df JolQm jf ;d'bfonfO{ pRr jf gLr bzf{pg], hft, hflt jf 5'jf5"tsf cfwf/df ;fdflhs e]befjnfO{ Gofof]lrt 7fGg] jf5'jf5"t tyf hftLo pRrtf jf 3[0ffdf cfwfl/t ljrf/sf] k|rf/ k|;f/ ug{ jf hftLo lje]bnfO{ s'g} klg lsl;dn] k|f]T;fxg ug{ kfOg] 5}g . -$_ hftLo cfwf/df 5'jf5"t u/L jf gu/L sfo{:yndf s'g} k|sf/sf] e]befj ug{ kfOg]5}g . -%_ o; wf/f k|lts"n x'g] u/L ;a} k|sf/sf 5'jf5"t tyf e]befjhGo sfo{ uDeL/;fdflhs ck/fwsf] ?kdf sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5g / To:tf] sfo{af6 kLl8t JolQmnfO{sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 32
  • 33. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf !$= 5'jf5't tyf hflto e]befj lj?4sf] xsM -!_ s'g} klg JolQmnfO{ hft, j+z, ;d'bfo jf k]zfsf cfwf/df s'g} lsl;dsf] 5'jf5't tyf hflto e]befj ul/g] 5}g . o:tf] e]befjk"0f{ Jojxf/ b08gLo x'g]5 / kLl8t JolQmn] sfg"gåf/f lgwf{/0f eP adf]lhdsf] Ifltk"lt{ kfpg]5 . -@_ s'g} klg JolQmnfO{ hft hfltsf] cfwf/df ;fj{hlgs k|of]udf /x]sf ;]jf, ;'ljwf jf pkof]usf s'/fx¿ k|of]u ug{af6 jf ;fj{hlgs :yn jf ;fj{hlgs wfld{s :yndfk|j]z ug{ jf wfld{s sfo{ ug{af6 jl~rt ul/g] 5}g . -#_ s'g} j:t', ;]jf jf ;'ljwf pTkfbg jf ljt/0f ubf{ To:tf] ;]jf, ;'ljwf jf j:t' s'g} vf; hft, hfltsf] olQmnfO{ vl/b jf k|fKt ug{af6 /f]s nufpg jf To:tf] j:t',;]jf jf ;'ljwf s'g} vf; hft, hfltsf] JolQmnfO{ dfq laqmL ljt/0f ul/g] 5}g . -$_ s'g} hft, hflt jf pTklQsf JolQm jf JolQmx¿sf] ;d"xsf] pr gLr bzf{pg], hft, hfltsf] cfwf/df ;fdflhs lje]bnfO{ Gofof]lrt 7x/fpg] jf hflto ;jf{]Rrtf jf 3[0ffdf cfwfl/t ljrf/sf] k|rf/ k|;f/ ug{] jf hflto lje]bnfO{ s'g} klg lsl;dn] k|f]T;fxg ug{ kfOg] 5}g . -%_ pkwf/f -@_, -#_ / -$_ ljk/Ltsf] sfo{ sfg"g adf]lhd b08gLo x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 33
  • 34. df}lns xs@*= cfd;~rf/ ;DaGwL xsM -!_ ljB'tLo k|sfzg, k|;f/0f tyf 5fkf nufotsf cGoh'g;'s}dfWodaf6 s'g} ;dfrf/, ;DkfbsLo, n]v, /rgf jf cGo s'g} kf7o, >Jo, >Job[Zo;fdu|Lsf] k|sfzg tyf k|;f/0f ug{ jf ;"rgf k|jfx ug{ jf 5fKg k"j{k|ltaGw nufOg] 5}g . t/, g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf jf :jfwLgtf jf cv08tf jf ;‹Lo OsfOaLrsf];'–;DaGwdf vnn kg]{ jf ljleGg hft, hflt jf ;Dk|bfo aLrsf] ;'–;DaGwdf vnnkg]{, /fHob|f]x, em"6f] ;fdu|Lk|sfzg jf k|;f/0fåf/f JolQmsf] ;fdflhs dof{bfdf cfFrk'¥ofpg] jf cbfntsf] cjx]ngf x'g] jf ck/fw ug{ b'?T;fxg ug]{ jf;fj{hlgslzi6frf/, g}ltstf k|lts"n / 5'jf5"t Pj+ hftLo tyf n}lËs e]befjnfO{ b'?T;fxgug]{ sfo{df dgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -@_ s'g} >Jo, >Job[Zo jf ljB'tLo pks/0fsf] dfWodaf6 s'g} ;fdu|Lsf] k|sfzg tyfk|;f/0f u/] jf 5fk] afkt To:tf] ;fdu|Lk|sfzg tyf k|;f/0f ug]{ jf 5fKg], /]l8of],6]lnlehg, cgnfOg jf cGo s'g} lsl;dsf] l8lh6n jf ljB'tLo, 5fkf jf cGo;~rf/ dfWodnfO{ aGb, hkmt jf btf{ vf/]h ul/g] 5}g . -#_ s'g} ;dfrf/ n]v, ;DkfbsLo, /rgf, ;"rgf jf cGo s'g} ;fdu|L d'b|0f jf k|sfzg u/]afkt s'g} ;dfrf/kq, klqsf jf 5fkfvfgf aGb, hkmt jf btf{ vf/]h ul/g] 5}g . To:tf] sfo{ sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 / To:tf] sfo{af6 kLl8t JolQmnfO{ plrtIfltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . -$_ k|rlnt sfg"gadf]lhd afx]s s'g} 5fkf, ljB'tLo k|;f/0f tyf 6]lnkmf]g nufotsf;~rf/ ;fwgnfO{ cj?4 ul/g] 5}g . @$= cfd ;~rf/sf] xs M -!_ ljB'tLo k|sfzg, k|;f/0f tyf 5fkf nufotsf h'g;'s} dfWodaf6 s'g};dfrf/, ;DkfbsLo, n]v, /rgf jf cGo s'g} kf7o, >Jo, >Job[Zo ;fdu|Lsf] k|sfzg tyfk|;f/0f ug{ jf ;"rgf k|jfx ug{ jf 5fKg k"j{ k|ltaGw nufOg] 5}g . t/ g]kfnsf] /fli6«otf, ;fj{ef}d;Qf, cv08tf jf ;+3Lo OsfOaLrsf] ;'–;DaGwdfvnn kg]{ jf ljleGg hft, hflt jf ;Dk|bfo aLrsf] ;'– ;DaGwdf vnn kg]{, /fHob|f]x, em"6f];fdu|L k|sfzg jf k|;f/0fåf/f JolQmsf] ;fdflhs dof{bfdf cfFr k'¥ofpg] jf cbfntsf]cjx]ngf x'g] jf ck/fw ug{ b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs lzi6frf/, g}ltstfsf] k|lts"n sfo{ug{], >dk|lt cjx]ngf ug{] / hftLo 5'jf5"t Pj+ n}lËs e]befjnfO{ b'?T;fxg ug]{ sfo{dfdgfl;a k|ltaGw nufpg] u/L sfg'g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -@_ s'g} >Jo, >Job[Zo jf ljB'tLo pks/0fsf dfWod jf 5fkfvfgfaf6 s'g} ;dfrf/,n]v;DkfbsLo, /rgf, ;"rgf jf cGo s'g} ;fdu|L d'b|0f jf k|sfzg, k|;f/0f u/] jf 5fk] afktTo:tf] ;fdu|L k|sfzg, k|;f/0f ug]{ jf 5fKg] /]l8of], 6]lnlehg, cgnfOg jf cGo s'g} lsl;dsf]l8lh6n jf ljB'tLo pks/0f, 5fkf jf cGo ;~rf/ dfWodnfO{ aGb, hkmt jf btf{ vf/]h jfTo:tf] ;fdu|L hkmt ul/g] 5}g . t/ o; pkwf/fdf n]lvPsf] s'g} s'/fn] /]l8of],6]lnlehg, cgnfOg jf cGo s'g}lsl;dsf] l8lh6n jf ljB'tLo pks/0f, 5fkfvfgf jf cGo ;~rf/ dfWodsf] lgodg ug{ sfg'gagfpg aGb]h nufPsf] dflgg] 5}g . -#_ sfg'g adf]lhd afx]s s'g} 5fkf, ljB'tLok|;f/0f tyf 6]lnkmf]g nufotsf ;~rf/;fwgnfO{ cj?4 ul/g] 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 34
  • 35. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf !%= k|sfzg, k|;f/0f tyf 5fkfvfgf ;DaGwL xsM -!_ ljB'tLo k|sfzg, k|;f/0f tyf 5fkfnufotsf cGo h'g;'s} dfWodaf6 s'g} ;dfrf/, ;DkfbsLo, n]v, /rgf jf cGo s'g} kf7o,>Jo b[io ;fdu|Lsf] k|sfzg tyf k|;f/0f ug{ jf 5fKg k"j{ k|ltaGw nufOg] 5}g .  t/ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf jf cv08tf jf ljleGg hft, hflt jf ;Dk|bfo aLrsf;';DaGwdf vnn kg]{, /fHob|f]x, ufnL a]OHhtL jf cbfntsf] cjx]ngf x'g] jf ck/fw ug{b'?T;fxg ug]{ jf ;fj{hlgs lzi6frf/ jf g}ltstf k|lts"n x'g] sfo{df dgfl;a k|ltaGwnufpg] u/L sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -@_ s'g} >Jo, >Jo b[io jf ljB'tLo pks/0fsf] dfWodaf6 s'g} ;fdu|Lsf] k|sfzg tyf k|;f/0f u/] jf 5fk] jfkt To:tf] ;fdu|L k|sfzg tyf k|;f/0f ug]{ jf 5fKg]/]l8of], 6]lnlehg, cgnfOg jf cGo s'g} lsl;dsf] l8lh6n jf ljB'tLo, 5fkf jf cGo ;~rf/ dfWodnfO{ aGb, hkmt jf btf{ vf/]h ul/g] 5}g . -#_ s'g} ;dfrf/ n]v, ;DkfbsLo, /rgf jf cGo s'g} kf7o ;fdu|L d'b|0f jf k|sfzg u/] jfkt s'g} ;dfrf/kq, klqsf jf 5fkfvfgf aGb, hkmt jf btf{ vf/]h ul/g] 5}g . -$_ sfg"g adf]lhd afx]s s'g} 5fkf, ljB'tLo k|;f/0f tyf 6]lnkmf]g nufotsf;~rf/ ;fwgnfO{ cj?4 ug{ ;lsg] 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 35
  • 36. df}lns xs #(= jftfj/0f ;DaGwL xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ :j:y, :jR5 / lbuf] jftfj/0fdf afFRg kfpg]xs x'g]5 . -@_ k|To]s JolQmnfO{ hnjfo' kl/jt{gsfb'ik|efjaf6 ;'/lIft /xg kfpg] cg's"ngsf] xsx'g]5 . -#_ jftfj/0fLo k|b"if0f jf ¥xf;af6 x'g] Ifltafkt kLl8tnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{kfpg] xs x'g]5 . $$= :jf:Yo ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ lgMz'Ns cfwf/e"t :jf:Yo ;]jfsf] xs x'g]5 / s;}nfO{ klg cfsl:ds :jf:Yo ;]jfaf6 jl~rt ul/g] 5}g . -@_ k|To]s JolQmnfO{ k|hgg :jf:Yosf] xs x'g]5 . -#_ k|To]s JolQmnfO{ ;"lrt :jf:Yo ;]jfsf] xs x'g]5 . -$_ k|To]s gful/snfO{ :jf:Yo ;]jfdf ;dfg kx'Frsf] xs x'g]5 . -%_ k|To]s gful/snfO{ :jR5 vfg]kfgL tyf ;/;kmfOdf kx'Frsf] xs x'g]5 . #%= :jR5 jftfj/0fsf] xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ :j:y / :jR5 jftfj/0fdf afFRg kfpg] xsx'g]5 . -@_ jftfj/0fLo k|b"if0f jf x|f;af6 x'g] Ifltafkt kLl8tnfO{ k|b"ifsaf6 sfg'g adf]lhdIfltk"lt{ k|fKt ug{] xs x'g]5 . -#_ /fi6«sf] ljsf; ;DaGwL sfo{ ug{] k|of]hgsf] nflu jftfj/0f / ljsf;aLr ;d'lrt;Gt'ngsf] nflu cfjZos sfg'gL Joj:yf ug{ o; wf/fn] afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g . $)= :jf:Yo ;DaGwL xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t :jf:Yo ;]jf lgMz'Ns k|fKt ug{] xsx'g]5 / s;}nfO{ klg cfsl:ds :jf:Yo ;]jfaf6 jl~rt ul/g] 5}g . -@_ k|To]s JolQmnfO{ cfkmgf] :jf:Yo pkrf/sf] ;DaGwdfhfgsf/L kfpg] xs x'g]5 . -#_ k|To]s gful/snfO{ :jf:Yo ;]jfdf ;dfg kx'Frsf] xs x'g]5 . -$_ k|To]s gful/snfO{ :jR5 vfg]kfgL tyf ;/;kmfOdf kx'Frsf] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 36
  • 37. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf  !^= jftfj/0f tyf :jf:Yo ;DaGwL xs M  -!_ k|To]s JolQmnfO{ :jR5 jftfj/0fdf afFRg] xs x'g]5 .  -@_ k|To]s gful/snfO{ /fHoaf6 sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd cfwf/e"t :jf:Yo ;]jf lgMz'Ns ¿kdf kfpg] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 37
  • 38. df}lns xsc $)= lzIff ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t lzIffdf kx'Frsf] xs x'g]5 . -@_ k|To]s gful/snfO{ k|fylds tx clgjfo{ / dfWolds tx;Dd lgMz'Ns lzIff kfpg]xs x'g]5 . -#_ ckfËtf ePsf / ljkGg ju{sf gful/snfO{ k|rlnt sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhdlgMz'Ns pRr lzIff k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -$_ b[li6ljxLgx?nfO{ a|]nlnlk tyf alx/fx?nfO{ ;f°]lts efiffsf] k|of]u u/L k|rlntsfg"gadf]lhd lgMz'Ns lzIff kfpg] xs x'g]5 . -%_ g]kfndf a;f]af; ug]{ k|To]s g]kfnL ;d'bfonfO{ dft[efiffdf lzIff k|bfg ug]{ u/LljBfno tyf z}lIfs ;+:yf vf]Ng] / ;~rfng ug]{ xs x'g]5 . $!= efiff tyf ;+:s[lt ;DaGwL xsM -!_ k|To]s JolQm / ;d'bfonfO{ cfkmgf] efiff k|of]u ug]{ xs x'g]5 . -@_ k|To]s JolQm / ;d'bfonfO{ cfkmgf] ;+:s[ltsf] ;+/If0f, ;Dj4{g / cjnDag ug]{ tyfcfkmgf] ;d'bfosf] ;f+:s[lts hLjgdf ;xefuL x'g kfpg] xs x'g]5 . t/, o; pkwf/fdf n]lvPsf] s'g} s'/fn] ;+:s[ltsf] cf8df ul/g] s'/Llt, s';+:sf/ /s'k|yfsf] k|of]udf /f]s nufpg] u/L P]g agfpg afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5}g . -#_ g]kfndf a;f]jf; ug{] k|To]s g]kfnL ;d'bfonfO{ cfkmgf] efiff, lnlk, ;+:s[lt, ;f+:s[lts;Eotf / ;Dkbfsf] ;+/If0f / ;Dj4{g ug{] xs x'g]5 . -$_ k|To]s JolQmnfO{ snf / ;flxTo l;h{gf ug]{, To;sf] ljsf; ug]{, k|rlnt sfg"gadf]lhd cfkmgf] af}l4s ;DklQsf] ;+/If0f ug]{ tyf To;af6 nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -%_ k|To]s dft[efifL ;d'bfonfO{ cfkmgf] eflifs klxrfg / efiff;Fusf] ;DaGwnfO{ ;Ddfgk"j{s cg'e"t ug{ kfpg] clwsf/ x'g]5 . #^= lzIff ;DaGwL xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t lzIffdf kx'Frsf] xs x'g]5 . -@_ k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t txsf] lzIff clgjfo{ / lgMz'Ns lzIff tyf dfWoldstx;Dd lgMz'Ns lzIff kfpg] xs x'g]5 . -#_ ckfËtf ePsf / cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ sfg'g adf]lhd lgMz'Ns pRrlzIff k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -$_ b[li6ljxLg JolQmnfO{ a|]nlnlk tyf alx/f / :j/ jf af]nfO ;DaGwL ckfËtf ePsf JolQmnfO{ ;fÍ]lts efiffsf] dfWodaf6 sfg'g adf]lhd lgMz'Ns lzIff kfpg] xs x'g]5 . -%_ g]kfndf a;f]af; ug]{ k|To]s g]kfnL ;d'bfonfO{ cfkmgf] dft[efiffdf dfWoldstx;Dd lzIff k|fKt ug{ / sfg'g adf]lhd ljBfno tyf z}lIfs ;+:yf vf]Ng] / ;~rfng ug]{ xsx'g]5 . #&= efiff tyf ;+:s[ltsf] xs M -!_ k|To]s JolQm / ;d'bfonfO{ cfkmgf] efiff k|of]u ug]{ xs x'g]5 . -@_ k|To]s JolQm / ;d'bfonfO{ cfkmgf] ;d'bfosf] ;f+:s[lts hLjgdf ;xefuL x'g kfpg] xs x'g]5 . -#_ g]kfndf a;f]af; ug{] k|To]s g]kfnL ;d'bfonfO{ cfkmgf] efiff, lnlk, ;+:s[lt,;f+:s[lts ;Eotf / ;Dkbfsf] ;+/If0f / ;+jw{g ug{] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 38
  • 39. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf  !&= lzIff tyf ;+:s[[lt ;DaGwL xs M -!_ k|To]s ;d'bfonfO{ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd cfˆgf] dft[efiffdf cfwf/e"t lzIff kfpg] xs x'g]5 . -@_ k|To]s gful/snfO{ /fHoaf6 sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd dfWolds tx;Dd lgMz'Ns lzIff kfpg] xs x'g]5 . -#_ g]kfndf a;f]jf; ug{] k|To]s ;d'bfonfO{ cfˆgf] efiff, lnlk, ;+:s[lt, ;f+:s[lts ;Eotf / ;Dkbfsf] ;+/If0f / ;+j4{g ug{] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 39
  • 40. df}lns xs$@= /f]huf/L ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ /f]huf/Lsf] xs x'g]5 . /f]huf/Lsf zt{ / cj:yf k|rlnt sfg"gadf]lhd x'g]5 . t/, o; pkwf/f adf]lhd /f]huf/L pknAw gx'Fbf;Dd a]/f]huf/ gful/snfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd j]/f]huf/ eQf kfpg] xs x'g]5 . -@_ k|To]s gful/snfO{ /f]huf/Lsf] 5gf}6 ug{ kfpg] xs x'g]5 . %#= ;fdflhs ;'/Iff ;DaGwL xsM ljkGg ju{, czQm, c;xfo, c;xfo cj:yfdf /x]sf Psn dlxnf, ckfËtf ePsf JolQm, afnaflnsf, cfkmgf] x]/rfx cfkm} ug{ g;Sg] JolQm tyf nf]kf]Gd'v hfltsf gful/snfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd ;fd $%= vfB ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ vfB clwsf/ x'g]5 . -@_ k|To]s gful/snfO{ vfBj:t'sf] cefjdf hLjg hf]lvddf kg]{ cj:yfaf6 ;'/lIft x'g xs x'g]5 . -#_ k|To]s gful/snfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd vfB ;Dk|e'tfsf] xs x'g]5 .flhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 . #*= /f]huf/Lsf] xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ /f]huf/Lsf] xs x'g]5 . /f]huf/Lsf zt{ / cj:yf sfg'gadf]lhd x'g]5 . t/ o; pkwf/f adf]lhd /f]huf/L pknAw gx'Fbf;Dd a]/f]huf/ gful/snfO{ sfg'gadf]lhd a]/f]huf/ eQf kfpg] xs x'g]5 . -@_ k|To]s gful/snfO{ /f]huf/Lsf] 5gf}6 ug{ kfpg] xs x'g]5 . $*= ;fdflhs ;'/Iffsf] xs M cfly{s ?kn] ljkGg, czQm / c;xfo cj:yfdf /x]sf Psn dlxnf,ckfËtf ePsf, afnaflnsf, cfkmgf] x]/rfx cfkm}+ ug{ g;Sg] tyf nf]kf]Gd'v hfltsf gful/snfO{ sfg'g adf]lhd ;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 . $!= vfB ;DaGwL xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ vfB ;DaGwL xs x'g]5 . -@_ k|To]s gful/snfO{ vfBj:t'sf] cefjdf hLjg hf]lvddf kg]{ cj:yfaf6 ;'/lIft x'g] xs x'g]5 . -#_ k|To]s gful/snfO{ sfg'g adf]lhd vfB ;Dk|e'tfsf] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 40
  • 41. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf  !*= /f]huf/L tyf ;fdflhs ;''/Iff ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd /f]huf/Lsf] xs x'g]5 .  -@_ dlxnf, >lds, j[4, ckfË tyf czQm / c;xfo gful/snfO{ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd ;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 .  -#_ k|To]s gful/snfO{ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd vfB ;Dk|e'Qfsf] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 41
  • 42. df}lns xsc #$= ;DklQ ;DaGwL xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ k|rlnt sfg"gsf] cwLgdf /xL ;DklQ cfh{gug]{, ef]u ug]{, a]rlavg ug]{, Jofj;flos nfe k|fKt ug]{ / ;DklQsf] cGo sf/f]af/ ug]{ xs x'g]5 . -@_ k|ultzLn s/sf] dfGotf cg'?k /fHon]JolQmsf] ;DklQdf cfjZostf cg';f/ s/nufpg ;Sg]5 . -#_ ;fj{hlgs lxtsf] nflu afx]s /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ clwu|x0f ug]{, k|fKt ug]{ jf To:tf] ;DklQ pk/ c? s'g} k|sf/n] s'g} clwsf/sf]l;h{gf ug]{ 5}g . t/, s'g} klg JolQmn] u}/sfg"gL ?kn] cfh{g u/]sf] ;DklQsf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g . -$_ j}1flgs e"ld;'wf/sf] k|of]hgsf] nflu e"ldxLg ls;fg tyf ;'s'Daf;Lx¿nfO{ ljt/0f ug{ hdLg clwu|x0f ubf{ jf pkwf/f -#_ adf]lhd ;fj{hlgs lxtsf] nflu /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ clwu|x0f jf k|fKt ubf{ jf To:tf] ;DklQpk/ s'g} clwsf/sf] l;h{gf ubf{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{ lbOg]5 . -%_ e"ldsf] pTkfbg / pTkfbsTj j[l4 ug{, s[lifsf] cfw'lgsLs/0f / Jofj;flos/0f ug{,jftfj/0f ;+/If0f, Jojl:yt cfjf; tyf zx/Lljsf; ug{ /fHon] sfg"g agfO{ e"ldsf]lgodg / Joj:yfkg ug{ ;Sg]5 . #)= ;DklQsf] xs M -!_ k|To]s gful/snfO{ sfg'gsf] cwLgdf /xL ;DklQ cfh{g ug]{, ef]u ug]{,a]rlavg ug]{, Jofj;flos nfe k|fKt ug]{ / ;DklQsf] cGo sf/f]af/ ug]{ xs x'g]5 . -@_ k|ultzLn s/sf] dfGotf cg'?k /fHon] JolQmsf] ;DklQdf cfjZostf cg';f/ s/nufpg ;Sg]5 . -#_ ;fj{hlgs lxtsf] nflu afx]s /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ clwu|x0f ug]{, k|fKt ug jf To:tf] ;DklQ pk/ c? s'g} k|sf/n] s'g} clwsf/sf] l;h{gf ug]{ 5}g . t/ s'g} klg JolQmn] u}/sfg'gL ?kn] cfh{g u/]sf] ;DklQsf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g . -$_ pkwf/f -#_ adf]lhd ;fj{hlgs lxtsf nflu /fHon] s'g} klg JolQmsf] hUufsf]clwu|x0f ubf{ Ifltk"lt{sf] cfwf/ / sfo{k|0ffnL sfg'g adf]lhd x'g]5 . -%_ pkwf/f -#_ / -$_ sf] Joj:yfn] e"ldsf] pTkfbg /pTkfbsTj j[l4 ug{, s[lifsf]cfw'lgsLs/0f / Joj;foLs/0f, jftfj/0f ;+/If0f, Jojl:yt cfjf; tyf zx/L ljsf; ug{]k|of]hgsf] nflu /fHon] sfg'g adf]lhd e"ld ;'wf/, Joj:yfkg / lgodg ug{ afwf kg]{ 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 42
  • 43. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf !(= ;DklQsf] xsM -!_ k|To]s gful/snfO{ k|rlnt sfg"gsf] cwLgdf /xL ;DklQ cfh{g ug]{, ef]u ug]{, a]rlavg ug]{ / ;DklQsf] cGo sf/f]af/ ug]{ xs x'g]5 . -@_ ;fj{hlgs lxtsf] nflu afx]s /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ clwu|x0f jf k|fKtug]{ jf To:tf] ;DklQ pk/ c? s'g} k|sf/n] s'g} clwsf/sf] l;h{gf ug]{ 5}g .  t/ cj}w 9Ën] cfh{g u/]sf] ;Dkltsf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g . -#_ j}1flgs e"ld;'wf/ sfo{qmd nfu" ubf{ jf ;fj{hlgs lxtsf] nflu /fHon] s'g} JolQmsf] ;DklQ clwu|x0f jf k|fKt ubf{ jf To:tf] ;DklQ pk/ s'g} clwsf/sf] l;h{gf ubf{ sfg"g adf]lhd Ifltk"lt{ lbOg]5 . Ifltk"lt{ / ;f]sf] cfwf/ / sfo{ k|0ffnL sfg"gåf/f lgwf{/0f ul/P adf]lhd x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 43
  • 44. df}lns xs c $&= dlxnfsf] xsM -!_ k|To]s dlxnfnfO{ n}lËs lje]b ljgf ;dfg j+zLo xs x'g]5 . -@_ dlxnflj?4 s'g} lsl;dsf] n}lËs e]befj ul/g] 5}g . -#_ k|To]s dlxnfnfO{ ;'/lIft dft[Tj / k|hgg ;DaGwL xs x'g]5 . -$_ dlxnflj?4 wfld{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts k/Dk/f, k|rng jf cGo s'g} cfwf/df zf/Ll/s, dfgl;s, of}ghGo, dgf]j}1flgs jf cGo s'g} lsl;dsf] lx+;fhGo sfo{ jf zf]if0f ul/g] 5}g . o:tf] sfo{ k|rlnt sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 / kLl8t JolQmnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . -%_ /fHo ;+oGqsf ;a} lgsfodf dlxnfsf] ;dfj]zL cfwf/df ;dfg'kflts ;xeflutfsf] xs x'g]5 . -^_ k|To]s dlxnfnfO{ lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L / ;fdflhs ;'/Iffdf ;sf/fTds lje]bsf cfwf/df ljz]if cj;/ k|fKt ug]{ xs x'g]5 . $#= dlxnfsf] xs M -!_ k|To]s dlxnfnfO{ n}lËs e]befj ljgf ;dfg j+zLo xs x'g]5 . -@_ k|To]s dlxnfnfO{ ;'/lIft dft[Tj / k|hgg ;DaGwL xs x'g]5 / n}lËs klxrfgsf]cfwf/df e|"0fxTof ug]{ sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 . -#_ dlxnf lj?å wfld{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts k/Dk/f, k|rng jf cGo s'g} cfwf/dfzf/Ll/s, dfgl;s, of}ghGo, dgf]j}1flgs jf cGo s'g} lsl;dsf] lx+;fhGo sfo{ jf zf]if0f ul/g]5}g . To:tf] sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 / kLl8tnfO{ sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]xs x'g]5 . -$_ /fHo ;+oGqsf ;a} lgsfodf dlxnfnfO{ ;dfg'kflts ;dfj]zL l;2fGtsf] cfwf/df;xeflu x'g] xs x'g]5 . -%_ dlxnfnfO{ lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L / ;fdflhs ;'/Iffdf ;sf/fTds lje]bsfcfwf/df ljz]if cj;/ k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -^_ ;DklQ tyf kfl/jfl/s dfldnfdf bDklQsf] ;dfg xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 44
  • 45. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf @)= dlxnfsf] xs M -!_ dlxnf ePs} sf/0faf6 s'g} klg lsl;dsf] e]befj ul/g] 5}g . -@_ k|To]s dlxnfnfO{ k|hgg :jf:Yo tyf k|hgg ;DaGwL xs x'g]5 . -#_ s'g} klg dlxnf lj?4 zf/Ll/s, dfgl;s jf cGo s'g} lsl;dsf] lx+;fhGo sfo{ ul/g] 5}g / To:tf] sfo{ sfg"gåf/f b08gLo x'g]5 . -$_ k}t[s ;Dkltdf 5f]/f / 5f]/LnfO{ ;dfg xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 45
  • 46. df}lns xs %@= ;fdflhs Gofosf] xsM -!_ ;fdflhs ?kn] k5fl8 k/]sf dlxnf, blnt, dw]zL, cflbjf;L,hghflt, cNk;+Vos tyf ;LdfGts[t, d'l:nd, n}lËs tyf of}lgs cNk;+Vos ;d'bfo,ckfËtf ePsf JolQm, o'jf, lk58f ju{, ls;fg / dhb"/ ju{ tyf lk5l8Psf] If]qnfO{ ;dfg'kflts / ;dfj]zL l;4fGtsf cfwf/df /fHosf] ;+/rgf tyf ;fj{hlgs ;]jfdf ;xeflutfsf] xs x'g]5 . -@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf] xssf] pkef]u ubf{ cfly{s ?kn] ljkGg gful/snfO{ k|fyldstf kfpg] xs x'g]5 . -#_ ljkGg ju{, ckfËtf ePsf JolQm tyf nf]kf]Gd'v ;d'bfosf gful/ssf] ;+/If0f, pTyfg, ;zlQms/0f / ljsf;sf nflu lzIff, :jf:Yo, cfjf;, /f]huf/L, vfBfGg / ;fdflhs;'/Iffdf ljz]if cj;/ tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -$_ k|To]s ls;fgnfO{ s[lif sfo{sf] nflu e"lddflysf] xs, k/Dk/fut ?kdf k|of]u / cjnDag ul/Psf] :yfgLo aLp lahg / s[lif k|hfltsf] 5gf}6 / ;+/If0fsf] xs, s[lif;fdu|L, s[lif pkhsf] plrt d"No / ahf/df kx'Frsf] xs tyf ;zlQms/0f / ljsf;sf]nflu ljz]if cj;/ tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -%_ cflbjf;L, hghfltnfO{ cfkmgf] klxrfg;lxt efiff tyf ;+:s[ltsf] ;+/If0f, ;Dj4{g/ ljsf; ug]{ tyf ;zlQms/0f / ljsf;sf] nflu k|fyldstfsf ;fy ljz]if cj;/tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -^_ cNk;+Vos ;d'bfonfO{ cfkmgf] klxrfg sfod /fvL ;fdflhs / ;+f:s[lts clwsf/k|of]usf nflu ljz]if cj;/ tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -&_ dw]zL ;d'bfonfO{ cfly{s, ;fdflhs ;f+:s[lts cj;/ / nfesf] ;dfg ljt/0f tyf;f] ;d'bfo leqsf ljkGg / lk58f ju{sf] ;+/If0f, pTyfg, ;zlQms/0f / ljsf;sfnflu ljz]if cj;/ / nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -*_ lk5l8Psf] If]qsf gful/ssf] ;+/If0f, pTyfg, ;zlQms/0f, ljsf; / cfwf/e"tcfjZostf kl/k"lt{sf] nflu ljz]if cj;/ / nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -(_ ckfËtf ePsf JolQmnfO{ ljljwtfsf] klxrfg;lxt dof{bf / cfTd;Ddfgk"j{s hLjg ofkg ug{ kfpg] / ;fj{hlgs ;]jf tyf ;'ljwfdf ;dfg kx'Frsf] xs x'g]5 . -!)_ k|To]s o'jfnfO{ ;zlQms/0f / ljsf;sf nflu lzIff, :jf:Yo, /f]huf/Lnufotsf If]qdf ljz]if cj;/ k|fKt ub}{ JolQmTj ljsf;sf] xs x'g] tyf /fHosf] ;jf{ËL0f ljsf;dfof]ubfgsf nflu pko'Qm cj;/sf] xs x'g]5 . $&= ;fdflhs Gofosf] xs M -!_ ;fdflhs ?kn] k5fl8 k/]sf dlxnf, blnt, cflbjf;L, cflbjf;Lhghflt, v; cfo{, dw]zL, yf?, cNk;+Vos, ;LdfGtLs[t, d'l:nd, lk58fju{, n}lËs tyf of}lgscNk;+Vos, o'jf, ls;fg, dhb"/, pTkLl8t jf lk5l8Psf] If]qsf gful/snfO{ ;dfj]zL l;2fGtsfcfwf/df /fHosf] ;+/rgf tyf ;fj{hlgs ;]jfdf ;xeflutfsf] xs x'g]5 -@_ cfly{s ?kn] ljkGg tyf nf]kf]Gd'v ;d'bfosf gful/ssf] ;+/If0f, pTyfg,;zQmLs/0f / ljsf;sf nflu lzIff, :jf:Yo, cfjf;, /f]huf/L, vfBfGg / ;fdflhs ;'/Iffdfljz]if cj;/ tyf nfe k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -#_ ckfËtf ePsf gful/snfO{ ljljwtfsf] klxrfg;lxt dof{bf / cfTd;Ddfgk"j{s hLjgofkg ug{ kfpg] / ;fj{hlgs ;]jf tyf ;'ljwfdf ;dfg kx'Frsf] xs x'g]5 . -$_ k|To]s ls;fgnfO{ sfg'g adf]lhd s[lif sfo{sf] nflu e"lddf kx'Fr, k/Dk/fut ?kdf k|of]u / cjnDag ul/Psf] :yfgLo aLp lahg / s[lif k|hfltsf] 5gf}6 / ;+/If0fsf] xs x'g]5 . -%_ g]kfndf cu|ufdL nf]stflGqs kl/jt{gsf] nflu ePsf ;a} hgcfGbf]ng, ;z:q ;+3if{ / qmflGtsf] qmddf hLjg pT;u{ ug]{ zxLbsf kl/jf/, a]kQf kfl/Psf JolQmsf kl/jf/,nf]stGqsf of]4f, åGåkLl8t / lj:yflkt, ckfËtf ePsf JolQm, 3fOt] tyf kLl8tnfO{ Gofo Pjd plrt ;Ddfg ;lxt lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L, cfjf; / ;fdflhs ;'/Iffdf sfg"gadf]lhdk|fyldstfsf ;fy cj;/ k|fKt ug]{ xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 46
  • 47. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf @!= ;fdflhs Gofosf] xsM cfly{s, ;fdflhs jf z}lIfs b[li6n] kl5 k/]sf dlxnf, blnt,cflbjf;L hghflt, dw]zL ;d'bfo, pTkLl8t ju{, u/La ls;fg / dhb'/nfO{ ;dfg'kflts ;dfj]zL l;4fGtsf] cfwf/df /fHosf] ;+/rgfdf ;xefuL x'g] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 47
  • 48. df}lns xs $*= afnaflnsfsf] xsM -!_ k|To]s afnaflnsfnfO{ cfkmgf] klxrfg;lxt gfds/0f / hGdbtf{sf] xs x'g]5 . -@_ k|To]s afnaflnsfnfO{ kl/jf/ tyf /fHoaf6 lzIff, :jf:Yo, kfng kf]if0f, plrt :ofxf/ ;lxtsf] k|f/lDes afnljsf;, v]ns"b, dgf]/~hg tyf JolQmTj ljsf;sf] xsx'g]5 . -#_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ snsf/vfgf, vfgL jf To:t} cGo hf]lvdk"0f{ sfddf nufpg kfOg] 5}g . -$_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ afnljjfx, u}/sfg"gL cf];f/k;f/ / ckx/0f ug{ jf aGws /fVg kfOg] 5}g . $$= afnaflnsfsf] xs M -!_ k|To]s afnaflnsfnfO{ cfkmgf] klxrfg ;lxt gfds/0f / hGdbtf{sf] xs x'g]5 . -@_ k|To]s afnaflnsfnfO{ kl/jf/ tyf /fHoaf6 lzIff, :jf:Yo, kfng kf]if0f, plrt :ofxf/, v]ns"b, dgf]/~hg tyf JolQmTj ljsf;sf] xs x'g]5 . -#_ k|To]s afnaflnsfnfO{ k|f/lDes afnljsf; tyf afn;xeflutfsf] xs x'g]5 . -$_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ snsf/vfgf, vfgL jf o:t} cGo hf]lvdk"0f{ sfddf nufpg kfOg] 5}g . -%_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ afn ljjfx, u}/sfg'gL cf];f/k;f/ / ckx/0f ug{ jf aGws /fVg kfOg] 5}g . -^_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ ;]gf, k|x/L jf ;z:q ;d"xdf egf{ jf k|of]u ug{ jf ;f+:s[lts jf wfld{s k|rngsf] gfddf s'g} klg dfWod jf k|sf/n] b'Jo{jxf/, pk]Iff jf zf/Ll/s,dfgl;s, of}ghGo jf cGo s'g} k|sf/sf] zf]if0f ug{ jf cg'lrt k|of]u ug{ kfOg] 5}g . -&_ s'g} klg afnaflnsfnfO{ 3/, ljBfno jf cGo h'g;'s} :yfg / cj:yfdf zf/Ll/s,dfgl;s jf cGo s'g} lsl;dsf] oftgf lbg kfOg] 5}g . -*_ k|To]s afnaflnsfnfO{ afn cg's"n Gofosf] xs x'g]5 . -(_ c;xfo, cgfy, ckfËtf ePsf, åGåkLl8t, lj:yflkt Pj+ hf]lvddf /x]sf afnafflnsfnfO{ /fHoaf6 ljz]if ;+/If0f / ;'ljwf kfpg] xs x'g]5 . -!)_ pkwf/f -$_, -%_, -^_ / -&_ ljk/Lt sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5g / To:tf] sfo{af6 kLl8t afnaflnsfnfO{ kL8saf6 sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 48
  • 49. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf @@= afnaflnsfsf] xsM -!_ k|To]s afnaflnsfnfO{ cfˆgf] klxrfg tyf gfdsf] xs x'g]5 . -@_ k|To]s afnaflnsfnfO{ kfngkf]if0f, cfwf/e"t :jf:Yo / ;fdflhs ;'/Iff k|fKt ug]{ xs x'g]5 . -#_ k|To]s afnaflnsfnfO{ zf/Ll/s, dfgl;s jf cGo s'g} klg lsl;dsf]zf]if0f lj?4sf] xs x'g]5 . o:tf] zf]if0fhGo sfo{ sfg"gåf/f b08gLo x'g]5 / To:tf] Jojxf/ ul/Psf] JolQmnfO{ sfg"gn] lgwf{/0f u/] adf]lhdsf] Ifltk"lt{ lbOg]5 . -$_ c;xfo, cgfy, ;':t dgl:ylt, åGåkLl8t, lj:yflkt Pj+ hf]lvddf k/]sf ;8s afnaflnsfnfO{ ;'lglZrt eljiosf] nflu /fHoaf6 ljz]if ;'ljwf kfpg] xs x'g]5 . -%_ s'g} klg gfafnsnfO{ s'g} snsf/vfgf, vfgL jf o:t} cGo s'g} hf]lvdk"0f{ sfddf nufpg jf ;]gf, k|x/L jf åGådf k|of]u ug{ kfO{g] 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 49
  • 50. df}lns xs #%= wfld{s :jtGqtfsf] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ cfkmgf] cf:yf cg';f/ wd{sf] cjnDag,cEof; / ;+/If0f ug{] tyf s'g} wd{af6 cnu /xg] :jtGqtf x'g]5 . t/, s;}n] klg ;fj{hlgs :jf:Yo, lzi6frf/ / g}ltstf k|lts"n x'g] jf ;fj{hlgszflGt eË ug]{ lqmofsnfk ug{ u/fpg jf s;}sf] wd{kl/jt{g u/fpg jf csf{sf] wd{dfvnn kg{] s'g} sfd jf Jojxf/ ug{ u/fpg kfpg] 5}g . -@_ k|To]s wfld{s ;Dk|bfonfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd cfkmgf] :jtGq cl:tTj sfod /fvL cfkmgf] wfld{s:yn / wfld{s u'7Lsf] ;~rfng / ;+/If0f ug{] xs x'g]5 . #!= wfld{s :jtGqtfsf] xs M -!_ k|To]s JolQmnfO{ cfkmgf] cf:yf cg';f/ wd{sf] cjnDag, cEof; / ;+/If0f ug{] tyf s'g} wd{af6 cnu /xg] :jtGqtf x'g]5 . -@_ k|To]s wfld{s ;Dk|bfonfO{ sfg'g adf]lhd cfkmgf] :jtGq cl:tTj sfod /fvLcfkmgf] wfld{s :yn / wfld{s u'7Lsf] ;~rfng / ;+/If0f ug{] xs x'g]5 . -#_ o; wf/fåf/f k|bQ xssf] k|of]u ubf{ s;}n] klg ;fj{hlgs :jf:Yo, lzi6frf/ / g}ltstfsf] k|lts"n x'g] jf ;fj{hlgs zflGt eË ug]{ lqmofsnfk ug{, u/fpg jf s;}sf] wd{ kl/jt{g u/fpg] jf csf{sf] wd{df vnn kg{] sfd jf Jojxf/ ug{ jf u/fpg x'Fb}g / To:tf] sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 50
  • 51. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf  @#= wd{ ;DaGwL xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ k|rlnt ;fdflhs Pj+ ;f+:s[lts k/Dk/fsf] dof{bf /fvL k/fk"j{b]lv rlncfPsf] cfˆgf] wd{sf] cjnDag, cEof; / ;+/If0f ug{] xs x'g]5 .  t/ s;}n] s;}sf] wd{ kl/jt{g u/fpg kfpg] 5}g / Ps csf{sf] wd{df vnn kfg{] u/L s'g} sfd, Jojxf/ ug{ kfOg] 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 51
  • 52. -@_ kqmfpdf k/]sf JolQmnfO{ kqmfp k/]sf] ;dob]lv g} cfk"mn] /f]h]sf] sfg"g Joj;foL;Fu;Nnfx lng kfpg] xs x'g]5 . To:tf] JolQmn] cfkmgf] sfg"g Joj;foL;Fu u/]sf]k/fdz{ / lghn] lbPsf] ;Nnfx uf]Ko /xg]5 / To:tf] JolQmnfO{ cfkmgf] sfg"gJoj;foLåf/f k'k{If ug{] xsaf6 jl~rt ul/g] 5}g . t/, lgjf/s gh/aGbdf /x]sf] -u}/g]kfnL gful/s_ / zq'/fHosf] gful/ssf] xsdfof] pkwf/f nfu" x'g] 5}g . :ki6Ls/0fM o; pkwf/fsf] k|of]hgsf] nflu æsfg"g Joj;foLÆ eGgfn] s'g} cbfntdf s'g} JolQmsf] k|ltlglwTj ug{ sfg"gn] clwsf/ lbPsf] JolQmnfO{ hgfpg]5 . -#_ kqmfp ul/Psf] JolQmnfO{ kqmfp ePsf] ;do tyf :yfgaf6 af6f]sf] Dofb afx]srf}aL; 306fleq d'2f x]g]{ clwsf/L;dIf pkl:yt u/fpg' kg{]5 / To:tf] clwsf/Laf6cfb]z ePdf afx]s kqmfp ePsf JolQmnfO{ y'gfdf /flvg] 5}g .t/, lgjf/s gh/aGbdf /flvPsf] JolQm / zq'/fHosf] gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g . -$_ tTsfn k|rlnt sfg"gadf]lhd ;hfo gx'g] s'g} sfd u/]afkt s'g} JolQm ;hfosf] efuL x'g] 5}g / s'g} klg JolQmnfO{ s;"/ ubf{sf] cj:yfdf k|rlnt sfg"gdftf]lsPeGbf a9L ;hfo lbOg] 5}g . t/ of] ;+ljwfg hf/L ePkl5 3l6t =============== afwfk'¥ofPsf] dflgg] 5}g . -%_ s'g} cleof]u nufOPsf] JolQmnfO{ lghn] u/]sf] s;"/ k|dfl0ft geP;Dd s;"/bf/ dflgg] 5}g . -^_ s'g} klg JolQmlj?4 cbfntdf Ps} s;"/df Ps k6seGbf a9L d'2f rnfOg] / ;hfolbOg] 5}g . -&_ s'g} s;"/sf] cleof]u nfu]sf] JolQmnfO{ cfkmgf]lj?4 ;fIfL x'g s/ nufOg] 5}g . -*_ k|To]s JolQmnfO{ lghlj?4 ul/Psf] sf/afxLsf] hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 . -(_ k|To]s JolQmnfO{ lgikIf, :jtGq / ;Ifd cbfnt jf Goflos lgsfoaf6 :jR5;'g'jfOsf] xs x'g]5 . -!)_ c;dy{ kIfnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd lgMz'Ns sfg"gL ;xfotf kfpg] xs x'g]5 . #)= ck/fw kLl8tsf] xsM -!_ ck/fw kLl8tnfO{ cfkm" kLl8t ePsf] d'2fsf] cg';Gwfg txlssft tyf sf/jfxL ;DaGwL hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 . -@_ ck/fw kLl8tnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd ;fdflhs k'g:y{fkgf / Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . -@_ kqmfpdf k/]sf JolQmnfO{ kqmfp k/]sf] ;dob]lv g} cfk"mn] /f]h]sf] sfg'g Joj;foL;Fu ;Nnfx lng kfpg] tyf sfg'g Joj;foLåf/f k'k{If ug{] xs x'g]5 . To:tf] JolQmn] cfkmgf] sfg'g Joj;foL;Fu u/]sf] k/fdz{ / lghn] lbPsf] ;Nnfx uf]Ko /xg]5 . t/ lgjf/s gh/aGbdf /flvPsf] JolQm / zq' b]zsf] gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g . :ki6Ls/0f M o; pkwf/fsf] k|of]hgsf] nflu æsfg'g Joj;foLÆ eGgfn] s'g} cbfntdfs'g} JolQmsf] k|ltlglwTj ug{ sfg'gn] clwsf/ lbPsf] JolQm ;Demg' k5{ . -#_ kqmfp ul/Psf] JolQmnfO{ kqmfp ePsf] ;do tyf :yfgaf6 af6f]sf] Dofb afx]srf}aL; 306fleq d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fpg' kg{]5 / To:tf] clwsf/Laf6 cfb]zePdf afx]s kqmfp ePsf JolQmnfO{ y'gfdf /flvg] 5}g . t/ lgjf/s gh/aGbdf /flvPsf] JolQm / zq' b]zsf] gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu"x'g] 5}g . -$_ tTsfn k|rlnt sfg'gn] ;hfo gx'g] s'g} sfd u/] afkt s'g} JolQm ;hfoefuLx'g] 5}g / s'g} klg JolQmnfO{ s;"/ ubf{sf] cj:yfdf sfg'gdf tf]lsPeGbf a9L ;hfo lbOg] 5}g . -%_ s'g} cleof]u nufOPsf] JolQmnfO{ lghn] u/]sf] s;"/ k|dfl0ft geP;Dd s;"/bf/ dflgg] 5}g . -^_ s'g} klg JolQm lj?4 cbfntdf Ps} s;"/df Ps k6seGbf a9L d'2f rnfOg] / ;hfo lbOg] 5}g . -&_ s'g} s;"/sf] cleof]u nfu]sf] JolQmnfO{ cfkmgf] lj?4 ;fIfL x'g afWo kfl/g] 5}g . -*_ k|To]s JolQmnfO{ lgh lj?4 ul/Psf] sf/afxLsf] hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 . -(_ k|To]s JolQmnfO{ lgikIf, :jtGq / ;Ifd cbfnt jf Goflos lgsfoaf6 :jR5 ;'g'jfOsf] xs x'g]5 . -!)_ c;dy{ kIfnfO{ sfg'g adf]lhd lgMz'Ns sfg'gL ;xfotf kfpg] xs x'g]5 . @^= ck/fw kLl8tsf] xs M -!_ ck/fw kLl8tnfO{ cfkm" kLl8t ePsf] d'2fsf] cg';Gwfg tyf sf/afxL ;DaGwL hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 . -@_ ck/fw kLl8tnfO{ sfg'g adf]lhd ;fdflhs k'g:yf{kgf / Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 52
  • 53. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf @$= Gofo ;DaGwL xsM -!_ s'g} klg JolQmnfO{ kqmfp ePsf] sf/0f ;lxtsf] ;"rgf glbO{ y'gfdf /flvg] 5}g . -@_ kqmfpdf k/]sf JolQmnfO{ kqmfp k/]sf] ;dodf g} cfk"mn] /f]h]sf] sfg"g Joj;foL;Fu ;Nnfx lng kfpg] xs x'g]5 . To:tf] JolQmn] cfˆgf] sfg"g Joj;foL;Fu u/]sf] k/fdz{ / lghn] lbPsf] ;Nnfx uf]Ko /xg]5 / To:tf] JolQmnfO{ cfˆgf] sfg"g Joj;foLåf/f k'k{If ug{] xsaf6 jl~rt ul/g] 5}g . :ki6Ls/0fM o; pkwf/fsf] k|of]hgsf] nflu æsfg"g Joj;foLÆ eGgfn] s'g} cbfntdf s'g} JolQmsf] k|ltlglwTj ug{ sfg"gn] clwsf/ lbPsf] JolQmnfO{ hgfpg]5 . -#_ kqmfp ul/Psf] JolQmnfO{ kqmfp ePsf] ;doaf6 af6f]sf] Dofb afx]s rf}aL; 306fleq d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fpg' kg{]5 / To:tf] clwsf/Laf6 cfb]z ePdf afx]s kqmfp ePsf JolQmnfO{ y'gfdf /flvg] 5}g . t/ pkwf/f -@_ / -#_ df n]lvPsf s'/fx¿ lgjf/s gh/aGb / zq' /fHosf] gful/ssf] xsdf nfu" x'g] 5}g . -$_ tTsfn k|rlnt sfg"gn] ;hfo gx'g] s'g} sfd u/] jfkt s'g} JolQm ;hfosf] efuL x'g] 5}g / s'g} klg JolQmnfO{ s;"/ ubf{sf] cj:yfdf k|rlnt sfg"gdf tf]lsPeGbf a9L ;hfo lbOg] 5}g . -%_ s'g} cleof]u nufO{Psf] JolQmnfO{ lghn] u/]sf] s;"/ k|dfl0ft geP;Dd s;"/bf/ dflgg] 5}g . -^_ s'g} klg JolQm lj?4 cbfntdf Ps} s;"/df Ps k6seGbf a9L d'2f rnfOg] / ;hfo lbOg] 5}g . -&_ s'g} s;"/sf] cleof]u nfu]sf] JolQmnfO{ cfˆgf] lj?4 ;fIfL x'g s/ nufOg] 5}g . -*_ k|To]s JolQmnfO{ lgh lj?4 ul/Psf] sf/afxLsf] hfgsf/L kfpg] xs x'g]5 . -(_ s'g} klg JolQmnfO{ ;Ifd cbfnt jf Goflos lgsfoaf6 :jR5 ;'g'jfOsf] xs x'g]5 . -!)_ c;dy{ kIfnfO{ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd lgMz'Ns sfg"gL ;]jf kfpg] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 53
  • 54. df}lns xs #!= oftgf lj?4sf] xsM -!_ cg';Gwfg, txlssft jf k'k{Ifsf] l;nl;nfdf jf c? s'g}lsl;dn] y'gfdf /x]sf] s'g} klg JolQmnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s oftgf lbOg] jf lgh;Fulgd{d, cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/ ul/g] 5}g . -@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf] sfo{ k|rlnt sfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 / To:tf] Jojxf/af6 kLl8t JolQmnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . #@= lgjf/s gh/aGb lj?4sf] xsM -!_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf, :jfwLgtf / cv08tf jf;fj{hlgs zflGt / Joj:yfdf tTsfn vnn kg]{ kof{Kt cfwf/ geO{ s;}nfO{ klg lgjf/sgh/aGbdf /flvg] 5}g . -@_ pkwf/f -!_ adf]lhd lgjf/s gh/jGbdf /x]sf] JolQmsf] l:yltsf] af/]df lghsfkl/jf/sf ;b:o jf cfkmGtnfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 . t/, zq'/fHosf gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g . -#_ lgjf/s gh/aGb /fVg] clwsf/Ln] sfg"gljk/Lt jf ablgotk"j{s s'g} JolQmnfO{gh/aGb /fv]df To:tf JolQmnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . @&= oftgf lj?4sf] xs M -!_ y'gfdf /x]sf] JolQmnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s oftgf lbOg] jf lgh;Fulgd{d, cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/ ul/g] 5}g . -@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf] sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 / To:tf] Jojxf/af6kLl8t JolQmnfO{ sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . @*= lgjf/s gh/aGb lj?4sf] xs M -!_ g]kfnsf] ;fj{ef}d;Qf / cv08tf jf ;fj{hlgs zflGt /Joj:yfdf tTsfn vnn kg]{ kof{Kt cfwf/ geO{ s;}nfO{ klg lgjf/s gh/aGbdf /flvg] 5}g . -@_ pkwf/f -!_ adf]lhd lgjf/s gh/aGbdf /x]sf] JolQmsf] l:yltsf] af/]df lghsf] kl/jf/sf ;b:o jf glhssf] gft]bf/nfO{ sfg'g adf]lhd tTsfn hfgsf/L lbg' kg]{5 . t/ zq' b]zsf] gful/ssf] xsdf of] pkwf/f nfu" x'g] 5}g . -#_ lgjf/s gh/aGbdf /fVg] clwsf/Ln] sfg'g ljk/Lt jf ablgotk"j{s s'g} JolQmnfO{ gh/aGbdf /fv]df To:tf] JolQmnfO{ sfg'g adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 54
  • 55. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf  @%= lgjf/s gh/aGb lj?4sf] xsM -!_ g]kfn /fHosf] ;fj{ef}d;Qf / cv08tf jf ;fj{hlgs  zflGt / Joj:yfdf tTsfn vnn kg]{ kof{Kt cfwf/ geO{ s;}nfO{ klg lgjf/s gh/aGbdf  /flvg] 5}g .  -@_ lgjf/s gh/aGb /fVg] clwsf/Ln] sfg"g ljk/Lt jf ablgotk"j{s s;}nfO{  gh/aGb /fv]df gh/aGb /x]sf] JolQmn] sfg"gåf/f tf]lsP adf]lhd Ifltk"lt{ kfpg]5 .  @^= oftgf lj?4sf] xsM -!_ cg';Gwfg, txlssft jf k'k{Ifsf] l;nl;nfdf jf c? s'g} lsl;dn]  y'gfdf /x]sf] s'g} klg JolQmnfO{ zf/Ll/s jf dfgl;s oftgf lbOg] jf lgh;Fu lgd{d,  cdfgjLo jf ckdfghgs Jojxf/ ul/g] 5}g .  -@_ pkwf/f -!_ adf]lhdsf] sfo{ sfg"gåf/f b08gLo x'g]5 / To:tf] Jojxf/  ul/Psf] JolQmnfO{ sfg"gn] lgwf{/0f u/] adf]lhdsf] Ifltk"lt{ lbOg]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 55
  • 56. df}lns xsc #^= ;"rgfsf] xsM k|To]s gful/snfO{ cfkmgf] jf ;fj{hlgs ;/f]sf/sf] s'g} klg ljifosf] ;"rgf dfUg] / k|fKt ug]{ xs x'g]5 . t/, k|rlnt sfg"gadf]lhd uf]Ko /fVg' kg]{ ;"rgfsf] hfgsf/L lbg s;}nfO{ s/ nufPsf]dflgg] 5}g . #&= uf]kgLotfsf] xsM s'g} klg JolQmsf] hLp, cfjf;, ;DklQ, lnvt, tYof°, kqfrf/, rl/q;DaGwL s'/fx¿sf] uf]kgLotf k|rlnt sfg"gadf]lhd tf]lsPsf] cj:yfdf afx]scgltqmDox'g]5 . #*= zf]if0f lj?4sf] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ zf]if0flj?4sf] xs x'g]5 . -@_ wd{, k|yf, k/Dk/f, ;+:sf/, k|rng jf cGo s'g} cfwf/df s'g} klg JolQmnfO{ s'g}lsl;dn] zf]if0f ug{ kfOg] 5}g . -#_ dflg;nfO{ a]r–lavg ug{, bf; jf afFwfagfpg kfOg] 5}g . To:tf] sfo{ k|rlntsfg"gadf]lhd b08gLo x'g]5 / kLl8tnfO{ kL8saf6 k|rlnt sfg"gadf]lhd Ifltk"lt{kfpg] xs x'g]5 . -$_ s;}nfO{ klg lghsf] OR5flj?4 sfddf nufpg kfOg] 5}g . t/, o; pkwf/fdf plNnlvt Joj:yfn] ;fj{hlgs k|of]hgsf] nflu gful/snfO{clgjfo{ ;]jfdf nufpg ;lsg] u/L P]g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . #@= ;"rgfsf] xs M k|To]s gful/snfO{ cfkmgf] jf ;fj{hlgs ;/f]sf/sf] s'g} klg ljifosf] ;"rgf dfUg] / k|fKt ug]{ xs x'g]5 . t/ o; wf/fsf] Joj:yfn] sfg'g adf]lhd uf]Ko /fVg'kg]{ ;"rgfsf] hfgsf/L lbg s;}nfO{ afWo kfl/g] 5}g . ##= uf]kgLotfsf] xs M s'g} klg JolQmsf] hLp, cfjf;, ;DklQ, lnvt, tYofÍ, kqfrf/ / rl/q;DaGwL ljifosf] uf]kgLotf sfg'g adf]lhd afx]s cgltqmDo x'g]5 . #$= zf]if0f lj?4sf] xs M -!_ k|To]s JolQmnfO{ zf]if0f lj?4sf] xs x'g]5 . -@_ wd{, k|yf, k/Dk/f, ;+:sf/, k|rng jf cGo s'g} cfwf/df s'g} klg JolQmnfO{ s'g}lsl;dn] zf]if0f ug{ kfOg] 5}g . -#_ dflg;nfO{ a]rlavg ug{, bf; jf afFwf agfpg kfOg] 5}g / To:tf] sfo{ sfg'gadf]lhd b08gLo x'g]5 . -$_ s;}nfO{ klg lghsf] OR5f lj?4 sfddf nufpg kfOg] 5}g . t/ o; pkwf/fdf plNnlvt Joj:yfn] ;fj{hlgs k|of]hgsf] nflu gful/snfO{ /fHon clgjfo{ ;]jfdf nufpg ;Sg] u/L sfg'g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . -%_ pkwf/f -#_ / -$_ ljk/Ltsf] sfo{ sfg'g adf]lhd b08gLo x'g]5 / To:tf] sfo{af6kLl8t JolQmnfO{ kL8saf6 sfg'g adf]lhd dgfl;a Ifltk"lt{ kfpg] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 56
  • 57. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf @&= ;"rgfsf] xsM k|To]s gful/snfO{ cfˆgf] jf ;fj{hlgs ;/f]sf/sf] s'g} klg ljifosf] ;"rgf dfUg] jf kfpg] xs x'g]5 . t/ sfg"gåf/f uf]Ko /fVg' kg]{ ;"rgfsf] hfgsf/L lbg s;}nfO{ s/ nufPsf] dflgg] 5}g . @*= uf]k]kgLotfsf] xsM s'g} klg JolQmsf] hLp, cfjf;, ;Dklt, lnvt, tYofÍ, kqfrf/, rl/q ;DaGwL s'/fx¿sf] uf]kgLotf sfg"gåf/f tf]lsPsf] cj:yfdf afx]s cgltqmDo x'g]5 . @(= zf]if0f lj?4sf] xsM -!_ k|To]s JolQmnfO{ zf]if0f lj?4sf] xs x'g]5 .  -@_ k|yf, k/Dk/f / k|rngsf] gfddf jf s'g} klg lsl;dn] s;}nfO{ zf]if0f ug{kfOg] 5}g .  -#_ dflg;nfO{ a]r–lavg ug{, bf; jf afFwf agfpg kfOg] 5}g .  -$_ s;}nfO{ klg lghsf] OR5f lj?4 sfddf nufpg kfOg] 5}g . t/ o; pkwf/fdf plNnlvt Joj:yfn] ;fj{hlgs k|of]hgsf] nflu gful/snfO{clgjfo{ ;]jfdf nufpg ;lsg] sfg"g agfpg /f]s nufPsf] dflgg] 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 57
  • 58. df}lns xs $#= >d ;DaGwL xsM -!_ k|To]s >ldsnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd >d cEof;sf] xs x'g]5 . -@_ k|To]s >ldsnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd kfl/>lds, ;'ljwf tyf ;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 . -#_ k|To]s >ldsnfO{ k|rlnt sfg"gadf]lhd 6«]8 o'lgog vf]Ng], To;df ;xefuL x'g] tyf;fd"lxs ;f}bfafhL ug{] / x8tfn ug{ kfpg] xs x'g]5 . #(= >dsf] xs M -!_ k|To]s >ldsnfO{ plrt >d cEof;sf] xs x'g]5 . -@_ k|To]s >ldsnfO{ plrt kfl/>lds, ;'ljwf tyf ;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g]5 . -#_ k|To]s >ldsnfO{ sfg'g adf]lhd 6«]8 o'lgog vf]Ng], To;df ;xefuL x'g] tyf;fd"lxs ;f}bfafhL ug{ kfpg] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 58
  • 59. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf  #)= >d ;DaGwL xsM -!_ k|To]s sfdbf/ / sd{rf/LnfO{ plrt >d cEof;sf] xs x'g]5 .  -@_ sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd k|To]s sfdbf/ / sd{rf/LnfO{ cf– cfˆgf lxt  /Iffsf] lgldQ 6«]8 o'lgog vf]Ng], ;Ël7t x'g] / ;fd"lxs ;f}bfafhL ug{] xs x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 59
  • 60. df}lns xs %%= b]z lgsfnf lj?4sf] xsM s'g} klg gful/snfO{ b]z lgsfnf ul/g] 5}g . %^= df}lns xssf] sfof{Gjog / ;+j}wflgs pkrf/sf] xsM -!_ o; efuåf/f k|bQ xssf] k|rngsf nflu wf/f == -;jf]{Rr cbfntsf] clwsf/ If]q ;DaGwL wf/f_ tyf wf/f ===- pRrcbfntsf] clwsf/If]q;DaGwL wf/f_ df n]lvP adf]lhd pkrf/ kfpg] xs ;'/lIft ul/Psf] 5 . -@_ o; efuåf/f k|bQ xsx¿sf] sfof{Gjogsfnflu cfjZostf cg';f/ /fHon] b'O{jif{leq sfg"gL Joj:yf ug]{5 . -#_ o; efuåf/f k|bQ lzIff;DaGwL xs, :jf:Yo;DaGwL xs, /f]huf/L;DaGwL xs, cfjf;;DaGwL xs, vfB;DaGwL xs, ;fdflhs Gofo;DaGwL xs / ;fdflhs ;'/Iffsf] xssf] sfof{Gjogsf nflu /fHon] pko'Qm Joj:yf ug]{5 . %)= b]z lgsfnf lj?4sf] xs M s'g} klg gful/snfO{ b]z lgsfnf ul/g] 5}g . %!= ;+j}wflgs pkrf/sf] xs / df}lns xssf] sfof{Gjog M -!_ o; efuåf/f k|bQ xssf] k|rngsfnflu wf/f !#& jf !$* df n]lvP adf]lhd pkrf/ kfpg] xs ;'/lIft ul/Psf] 5 . -@_ o; efuåf/f k|bQ xsx¿sf] sfof{Gjogsf nflu cfjZostf cg';f/ /fHon] of];+ljwfg k|f/De ePsf] tLg jif{leq sfg'gL Joj:yf ug]{5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 60
  • 61. cGtl/d ;+ljwfgsf] Joj:yf #!= b]z lgsfnf lj?4sf] xsM s'g} klg gful/snfO{ b]z lgsfnf ul/g] 5}g . #@= ;++j}wflgs pkrf/sf] xsM o; efuåf/f k|bQ xssf] k|rngsf nflu wf/f !)& df n]lvPsf] tl/sf cg';f/ sf/afxL rnfpg kfpg] xs ;'/lIft ul/Psf]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 61
  • 62. Gofokflnsf jf/] ;+jfb;ldltsf] lg0f{o !_ :jtGq Gofokflnsfsf] cjwf/0ff cg'?k g]kfndf :jtGq, lgikIf / ;Ifd Gofokflnsfsf] Joj:yf ul/g]5 . @_ ;jf{]Rr cbfnt clen]v cbfnt x'g]5 . ;+ljwfgsf] clGtd JofVof ug{] clwsf/ ;jf{]Rr cbfntsf] x'g]5 . #_ s]Gb| / k|b]z, k|b]z / k|b]z, k|b]z / :yfgLo tx Pjd :yfgLo txsf aLrdf clwsf/ If]qaf/] tyf k|lgltlw ;ef, /fli6«o ;ef / k|b]z ;efsf] lgjf{rg ;DaGwL ljjfbdf Gofo lg?k0f ug{ Ps ;+j}wflgs cbfnt u7g ul/g] 5 . oL ljifodf ;+j}wflgs cbfntsf] lg0f{o clGtd x'g]5 . of] cbfnt ;jf{]Rr cbfntsf k|wfg GofofwLzsf] cWoIftf / @ hgf cGo jl/i7td GofofwLz tyf @ hgf ;jf{]Rr cbfntsf] GofofwLz x'g of]Uotf k'u]sf sfg"g If]qsf lj1sf] ;xeflutfdf u7g x'g]5 . ;+j}wflgs cbfntsf] sfof{jlw gofF ;+ljwfg k|f/De ePsf] ldltn] !) aif{ ;Dd x'g]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 62
  • 63. d:of}bf pk/sf] l6Kk0fL tyf ;'emfj 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 63
  • 64. k|:tfjgfM  g]kfnL ;dfhsf] ;d:of juL{o hftLo lnluo If]lqo xf] / o;sf] ;dfwfg /fHosf] cu|ufld k'g/;+/rgf u/L ;j} vfn] lje]b / plTk8gx?sf] cGt ug]{ xf] eGg] s'/f k|:tfjgfdf sxL emlNsb}g .  ;fdGtL / lkt[;QfTds zf;gsf] cGt ug]{ s'/f pNn]v 5}g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 64
  • 65. k|f/lDes efudfM  g]kfn /fHo ;+3Lo xf] eGg ;s]sf] 5}g .  efiffsf jf/]df jx'eflifs gLlt jdf]lhd ;/sf/L sfdsfhsf] efiff x'g] egg] ljutsf] ;xdlt ;+ljwfg;efsf] lbg]{zg ljkl/t Psneflifs gLltsf] lg/Gt/tf lbPsf] 5 .  g]kfnsf] /fli6|o km"n,lrGx / hgfj/sf jf/]df cl3Nnf] ;+ljwfg;efdf g/fVg] ;xdlt ePsf] ;f]xL jdf]lhd k'0f{ ;efn] lgb]{zg lbPsf] lyof] ;f] ljkl/t /fli6|o lrGx km"n / hgfj/ /flvPsf]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 65
  • 66. gful/stf  gful/stfdf jfj' / cfdf b'j} g]kfnL gful/stf lnPs} x'gkg]{ k|fJwfgn] ;Gtfg /fli6|otf ljlxg jgfpg] ef] .  dlxnfn] dfUb} cfPsf] c+z / j+zsf] xs k|fKt ePg .  g]kfnL cfdfn] hGdfPsf] eP klg jfj' kQf gnfUbf;Dd j+zh jfj' ljb]zL xf] eGg] kQf nfu]df c+lus[t x'g] Joj:yf ul/of] .  j+zhsf] xs s]jn k'?ifdf dfq} 5 dlxnfdf x}g eGg] k|i6 kf/of] .  ljb]zL;+u ljjfx ug]{sf xsdf k'?if / dlxnfn] gful/stf kfpg] cjlwsf xsdf ljuts} lje]b sfod /xof] . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 66
  • 67. df}lns xs  ljutsf] ;xdlt ljkl/t s]xL kl/dfh{g ul/Psf] 5 .  cfd;+rf/sf] xsdf k|ljGwfTds jfSofz yk]/ ;+rf/ dfWodnfO[ jGb hkmt / btf{ vf/]h gul/g] Uof/]06LnfO{ x6fpb} sfg'g jgfP/ jGb hkmt jf btf{ vf/]h ug{ ;lsg] Joj:yf /flvPsf]5 .  wfld{s :jtGqtfsf] xsdf pkwf/f-#_ yk u/]/ cgfjZos ljjfb l;h{gf u/]sf] 5 .  zf]if0f lj?4sf] xsdf pkwf/f -%_ yk]/ b08 / Ifltk'lt{sf] Joj:yf pNn]v ul/Psf]5 .  efiff tyf ;+:s[ltsf] xsdf lqeflifs gLlt cjnDjg ul/g] ;ldltsf] ;xdltsf] jGbf]j:t x6fPsf] 5 eg] pkwf/f $ / % lems]/ efiffsf] l;h{gf ljsf; / klxrfg :yflkt ug]{ ljifo O{Gsf/ u/]sf] 5 .  dlxnfsf] xsdf /fHosf ;j} lgsfodf hg;+Vofsf] cfwf/df ;dfg'kflts ;xeflutfsf] xsnfO{ ;dfj]zL l;4fGtsf cfwf/df ;xefuL ;Dd emf/]sf] 5 .  ;DklQ tyf kfl/jfl/s dfdnfdf bDklQsf] ;dfg xs x'g]5 egL kl/dfh{g ul/Psf] 5 .  kl/jf/sf] xs lemlsPsf]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 67
  • 68. df}lns xs  blntsf] xsdf ljutsf] plTk8g jfktsf] Ifltk'lt{ :j?k :yfgLodf % / s]Gb|df # k|ltzt yk k|ltlglwTj ljz]ifflwsf/sf ?kdf ;xdlt ePsf] / ;+ljwfg;efn] kl/t u/]sf] lgSof]{n ;ldltn] :jLsf/]sf] d:of}bf ;ldltn] x6fPsf] 5 .  ;fdflhs Gofosf] xsdf !! j'bfdWo ^ j6f j'bf x6fO{Psf]5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 68
  • 69. /fHosf] bfloTj gLlt tyf lgb]{zs l;4fGt  /fHosf] bfloTj @) j'bf x6fP/ Ps j'bfdf l;ldt ul/Psf] 5 .  /fHosf] k|d'v p2]Zo x6fPsf] 5 . s]jn /fhgLlts ;fdflhs ;f+:s[lts cfly{s p2]Zo /fVb} cGt/fli6|o ;DjGw jf/] pNn]v ul/Psf] 5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 69
  • 70. /fHosf] ;+/rgf / /fHozlQmsf] jf8kmf8  ljjfbsf] ljifo s]jn gfd ;+Vof / l;dfgf lyof] . of] jfx]s k|b]z / :yfgLo tx / ljz]if ;+/rgf cGtu{t ljz]if If]q :jfoQ If]q / ;+/lIft If]qsf jf/]df / tL lgsfosf] ;+/rgf sfo{;+rfng k2lt lgjf{rg k|0ffnL nufotsf ;j} ljifodf ;xdlt lyof] . t/ oxf ljutsf] ;xdlt s]xL klg pNn]v 5}g .  l;dfgf cfof]un] lgwf{/0f ug]{ ;f] cfof]u ;/sf/n] u7g ug]{ ;f] sf] sfof{jlw 5 dlxgf x'g] To;sf] k|ltj]bg ltg dlxgfleq Joj:yflksf ;+;bsf] b'O{ltxfO{ dtn] kfl/t ug{ kg]{ .  ufp / gu/sf] l;df cfof]un] ug]{ cfof]u ;+ljwfg hf/L ePsf] 5 dlxgf leq u7g x'g] ;f] cfof]usf] Dofb Ps jif{ x'g] .  juL{o hftLo If]qLo ln+uLo lje]b cGt /fHosf] k'g/;+/rgf ug]{ eGg] p2]Zo g} pNn]v 5}g .  cgfjZos ?kdf jx'ntf zJb 3';fO{Psf] 5 .  ljz]if ;+/rgf /fHosf] txjf6 / /fHozlQmsf] jf8kmf8jf6 x6fO{Psf] 5 hf] ;+ljwfg;efsf] lgb]{zg / ljutsf] ;xdlt ljkl/t 5 .  ljz]if ;+/rgfsf] clwsf/sf] ;'lrnfO{ g} c:jLsf/ ul/Psf] 5 .  cjlzi6 clwsf/ s]Gb|df /xg], ;femf ;'llr klg s]Gb|n] g} k|of]u ug]{ x/]s dfdnfnfO{ s]Gb|sf] dftxt /flvPsf]n] :jfoQtf / :jzf;g ;lxtsf] ;+3Lotfsf] uGw cfpb}g .  k|fs[lts >f]t / ljQ cfof]unfO{ ld;fPsf] 5 / jf8kmf8 s]Gb| ;/sf/n] ug]{ pNn]v ul/Psf] 5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 70
  • 71. /fi6|klt pk/fi6|klt,sfo{kflnsf Joj:yflksf,Gofokflnsf  @)$& ;fnsf] >L % sf] 7fpdf lgjf{rs d08njf6 r'lgPsf] ;+:yf t/ sfd st{Jo / clwsf/df slQklg km/s 5}g c? pNn]v ug}{ k/]g .  ;+3Lo sfo{kflnsf Joj:yflksf / Gofokflnsf @)$& ;fns} ;+ljwfgsf wf/fx? x'jx‘ h:t} ;fl/Psf]n] s'g} l6Kk0fL ul//fVg k/]g . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 71
  • 72. lgjf{rg k|0ffnL  ldl>t lgjf{rg k|0ffnL ^) k|ltzt k|ToIf / $) k|ltzt ;dfg'kflts .  ;+Vof k|ToIf !^%  ;dfg'kflts !!)  /fli6|o ;ef $) lgjf{lrt % dgf]lgt u/L $%  k|b]z ;ef -!^%sf] bf]j/ ##) o;nfO{ ^) k|ltzt dfgL jfsL ;dfg'kflts $) k|ltzt ;d]t ubf{ @@) hDdf x'g] ;+Vof %%) .  k|ltlglw;efsf] @&%, /fli6|o ;efsf] $% k|b]z ;efsf] %%) ;d]t hf]8bf s'n k|ltlglw ;b:o ;+Vof *&) 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 72
  • 73. lgjf{rg k|0ffnL / ;dfj]zLtf  **= k|ltlglw;efsf] u7g M -!_ k|ltlglw;efdf b]xfo adf]lhdsf b'O{ ;o krxQ/ ;b:o /xg]5g M–  -s_ g]kfnnfO{ e"uf]n, hg;+Vof / k|fb]lzs ;Gt'ngsf] cfwf/df Ps ;o k+};77L  lgjf{rg If]q sfod u/L k|To]s lgjf{rg If]qaf6 Ps hgf /xg] u/L klxnf] x'g]  lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd lgjf{lrt x'g] Ps ;o k}+;77L ;b:o,  -v_ ;Dk"0f{ b]znfO{ Ps lgjf{rg If]q dfgL /fhgLlts bnnfO{ dt lbg] ;dfg'kflts  lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd lgjf{lrt x'g] Ps ;o bz ;b:o .  -@_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;efsf] lgjf{rgsf] nflu  /fhgLlts bnn] pDd]bjf/L lb+bf e"uf]n, hg;+Vof / k|fb]lzs ;Gt'ngsf] cfwf/df dlxnf, blnt,  cflbjf;L, cflbjf;L hghflt, v; cfo{, dw];L, yf?, d'l:nd, lk5l8Psf] If]q, cNk;+Vos  ;d'bfo ;d]taf6 aGb ;"rLsf cfwf/df k|ltlglwTj u/fpg] Joj:yf sfg'g adf]lhd x'g]5 .  :ki6Ls/0f M æv; cfo{Æ eGgfn] If]qL, a|fDx0f, 7s'/L, ;Gof;L -bzgfdL_ ;d'bfo ;Demg' k5{ . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 73
  • 74. lgjf{rg k|0ffnL / ;dfj]zLtf===== -*_ o; efudf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;+3Lo ;+;bdf k|ltlglwTj ug]{ k|To]s /fhgLlts bnaf6 lgjf{lrt s'n ;b:o ;+Vofsf] sDtLdf Ps ltxfO ;b:o dlxnf x'g'kg]{5 . To;/L lgjf{lrt ubf{ pkwf/f -!_ sf] v08 - s_ / wf/f () sf] pkwf/f -@_ sf] v08 -s_adf]lhd lgjf{lrt ;b:ox? dWo] s'g} /fhgLlts bnsf] Ps ltxfO{ ;b:o dlxnf lgjf{lrtgePdf To:tf] /fhgLlts bnn] pkwf/f -!_ sf] v08 -v_ adf]lhd ;b:o lgjf{lrt ubf{ cfkmgf] bnaf6 ;+3Lo ;+;bdf lgjf{lrt x'g] s'n ;b:osf] sDtLdf Ps ltxfO{ dlxnf ;b:o x'g] u/L lgjf{lrt ug'{ kg]{5 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 74
  • 75. lgjf{rg k|0ffnL / ;dfj]zLtf=====  dlxnf, blnt,cflbjf;L, cflbjf;L hghflt, v; cfo{, dw];L, yf?, d'l:nd, lk5l8Psf] If]q, cNk;+Vos ;d'bfo ;d]taf6 aGb ;"rLsf cfwf/df k|ltlglwTj u/fpg] Joj:yf sfg'g adf]lhd x'g]5 .  :ki6Ls/0f M æv; cfo{Æ eGgfn] If]qL, a|fDx0f, 7s'/L, ;Gof;L -bzgfdL_ ;d'bfonfO{ j'emfpg]5 .  hDdf ;dfg'kflts $) k|ltztdf ## k|ltzt dlxnfsfnflu Uof/]06L jfsL /x]sf] & k|ltztdf jf+sL ;j}n] jfl8r'l8 ug{ kb{5 . 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 75
  • 76. ;+s6sfndf lgnDjg x'g]  wf/f @* lgjf/s gh/jGbsf] xs  wf/f #) ;DklQsf] xs  wf/f #@ ;'rgfsf] xs  wf/f ## uf]kgLotfsf] xs  wf/f #* /f]huf/Lsf] xs  wf/f #( >dsf] xs  wf/f $@ cfjf;sf] xs  wf/f $% blntsf] xs  wf/f $& ;fdflhs Gofosf] xs  wf/f $( pkef]Qmfsf] xs 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 76
  • 77. ++ klxnf] ;+ljwfg;ef bf]>f] ;+ljwfg;ef /Iff / ;]gf;DaGwL -s_ /fli6«o Pstf / ef}uf]lns cv08tfsf] ;+/If0f -v_ /fli6«o ;'/Iff;DaGwL s]Gb|Lo k|x/L, ;z:q k|x/L an s]Gb|Lo of]hgf, s]Gb|Lo a}+s, ljQLo gLlt, d'b|f / a}+lsË, df}lb«s gLlt, ljb]zL cg'bfg, ;xof]u / C0f b"/;~rf/ lgodg / lgoGq0f, s]Gb|Lo b"/;~rf/, /]l8of] lk|mSjG;Lsf] afF8kmfF8, 6]lnlehg / x'nfs eG;f/, cGtMz'Ns, d"No clej[l4 s/, ;+:yfut cfos/, JolQmut cfos/, /fxbfgL, le;f, ko{6g b:t'/, ;]jf z'Ns b:t'/ k|fs[lts ;|f]taf6 k|fKt /f]oN6L s]Gb|Lo lghfdtL ;]jf Joj:yfkg s]Gb|Lo tYof° -/fli6«o / cGt/f{li6«o dfgs / u'0f:t/_ s]Gb|Lo:t/sf 7"nf ljB't, l;+rfO{ / cGo cfof]hgfx? tyf kl/of]hgfx? s]Gb|Lo ljZjljBfno, ljZjljBfno dfgs:t/ / lgodg, s]Gb|Lo k':tsfno s]Gb|Lo :jf:Yo gLlt -:jf:Yo dfgs:t/÷u'0f:t/ / cg'udg, /fli6«o ÷ ljlzi6 ;]jf k|bfos c:ktfn, k/Dk/fut pkrf/ ;]jf, ;?jf /f]ulgoGq0f_ ;‹Lo Joj:yflksf / ;‹Lo sfo{kflnsf ;DaGwL dfldnf cGt/f{li6«o Jofkf/, ljlgdo, aGb/ufx, Sjf/]G6fOg cGt/f{li6«o tyf cGt//fHo xjfO{ p88og, cGt/f{li6«o ljdfg:yn k//fi6« tyf s"6gLlts dfdnf, cGt/f{li6«o ;DaGw / ;+o'Qm /fi6« ;‹;DaGwL cGt/f{li6«o ;lGw, ;Demf}tf ;'k'b{uL / cGt/f{li6«o ;LdfJoj:yfkg /fli6«o /]n tyf /fli6«o nf]sdfu{sf] Joj:yfkg /fli6«o u'Ktr/ tyf cg';Gwfg ;+j}wflgs cbfnt, ;jf]{Rr cbfnt, Gofo k|zf;g ;DaGwL sfg"g gful/stf, /fxbfgL, le;f, cWofudg cf0fljs pmhf{, jfo'd08n / cGtl/If;DaGwL af}l4s ;Dklt -k]6]G6, l8hfOg, k|ltlnlk clwsf/;d]t_ o'4 / k|lt/Iff xftxltof/, v/vhfgf sf/vfgf tyf pTkfbg ;DaGwL gfk – tf}n vfgL pTvgg /fli6«o tyf cGt/f{li6«o kof{j/0f Joj:yfkg jLdf gLlt kmf}hbf/L sfg"gsf] lgdf{0f, b08 hl/jfgf Sofl;gf], sfj{g ;]jf ! /Iff / ;]gf ;DaGwL -s_ /fli6«o Pstf / ef}uf]lns cv08tfsf] ;+/If0f -v_ /fli6«o ;'/Iff ;DaGwL @ s]Gb|Lo k|x/L, ;z:q k|x/L an, /fli6«o u'Ktr/ tyf cg';Gwfg, zflGt ;'/Iff # s]Gb|Lo of]hgf, s]Gb|Lo a}+s, ljQLo gLlt, d'b|f / a}+lsªu, df}lb|s gLlt, ljb]zL cg'bfg, ;xof]u / C0f $ b"/ ;~rf/ lgodg / lgoGq0f, s]Gb|Lo b"/ ;~rf/, /]l8of] lk|mSj]G;Lsf] afF8kmfF6, 6]lnlehg / x'nfs % eG;f/, cGtMz'Ns, d"No clej[l4 s/, ;+:yfut cfos/, JolQmut cfos/, /fxbfgL z'Ns, le;f z'Ns, ko{6g b:t'/, ;]jf z'Ns b:t'/, b08 hl/afgf ^ k|fs[lts ;|f]taf6 k|fKt /f]oN6L & ;+3Lo lghfdtL ;]jf, Gofo ;]jf / cGo ;/sf/L ;]jf * s]Gb|Lo tYofÍ -/fli6«o / cGt/f{li6«o dfgs / u'0f:t/_ ( s]Gb|Lo :t/sf 7"nf ljB't, l;+rfO{ / cGo cfof]hgf tyf kl/of]hgf !) s]Gb|Lo ljZjljBfno, ljZjljBfno dfkb08 / lgodg, s]Gb|Lo k':tsfno !! s]Gb|Lo :jf:Yo gLlt, -:jf:Yo dfkb08, u'0f:t/ / cg'udg, /fli6«o÷ljlzi6 ;]jf k|bfos c:ktfn, k/Dk/fut pkrf/ ;]jf, ;?jf /f]u lgoGq0f_ !@ ;+3Lo ;+;b, ;+3Lo sfo{kflnsf, :yfgLo tx ;DaGwL dfldnf !# cGt/f{li6«o Jofkf/, ljlgdo, aGb/ufx, Sjf/]G6fOg !$ cGt/f{li6«o tyf cGt//fHo xjfO{ p88og, cGt/f{li6«o ljdfg:yn !% k//fi6« tyf s'6gLlts dfldnf, cGt/f{li6«o ;DaGw / ;+o'Qm /fi6« ;+3 ;DaGwL !^ cGt/f{li6«o ;lGw ;Demf}tf, ;'k'b{uL, kf/:kl/s sfg'gL ;xfotf / cGt/f{li6«o ;Ldf Joj:yfkg !& /fli6«o /]n tyf /fli6«o nf]sdfu{sf] Joj:yfkg !* ;jf]{Rr cbfnt, ;+j}wflgs cbfnt, pRr cbfnt, lhNnf cbfnt tyf Gofo k|zf;g ;DaGwL sfg'g !( gful/stf, /fxbfgL, le;f, cWofudg @) cf0fljs pmhf{, jfo'd08n / cGtl/If ;DaGwL @! af}l4s ;DklQ -k]6]G6, l8hfOg, k|ltlnlk clwsf/ ;d]t_ @@ o'4 / k|lt/Iff @# xftxltof/, v/vhfgf sf/vfgf tyf pTkfbg ;DaGwL @$ gfk – tf}n @% vfgL pTvgg @^ /fli6«o tyf cGt/f{li6«o kof{j/0f Joj:yfkg @& aLdf gLlt @* kmf}hbf/L, b]jfgL sfg'gsf] lgdf{0f @* Sofl;gf] tyf sfa{g ;]jf7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 77
  • 78. k|b]zsf] clwsf/sf] ;"rL • k|fb]lzs k|x/L, k|zf;g / zflGt ;'/Iff • a}° tyf ljQLo ;+:yf, ;xsf/L ;+:yf , s]Gb«sf] ;xdltdf j}b]lzs cg'bfg / ;xof]u • /]l8of], Pkm= Pd, 6]lnlehg • kf/>lds s/, 3/ hUuf /lhi6«]zg z'Ns, ;jf/L ;fwg s/, cGtMz'Ns, dgf]/~hg s/, lj1fkg s/,ko{6g, s[lif cfodf s/, ;]jfz'Ns b:t'/, b08 hl/jfgf • k|fs[lts;|f]taf6 k|fKt /f]oN6L • k|fb]lzs lghfdtL ;]jfsf] Joj:yfkg • k|fb]lzs tYof° • k|fb]lzs:t/sf ljB't, l;+rfO{ cfof]hgf Pj+ cGo cfof]hgf tyf kl/of]hgfx? • ljZjljBfno, pRr lzIff, k':tsfno, ;ªu|xfno • :jf:Yo ;]jf • k|fb]lzs Joj:yflksf, :yfgLo ;/sf/;DaGwL / ljz]if ;+/rgf ;DaGwL • k|b]zleqsf] Jofkf/ • k|fb]lzs xjfO{ ;]jf • k|fb]lzs /]Nj] / k|fb]lzs nf]sdfu{ • k|fb]lzs cg';Gwfg Jo'/f] • ljB't cfof]hgf, l;+rfO{ cfof]hgf • ;+j}wflgs cbfnt, ;jf]{Rr cbfntafx]ssf cbfntx?sf] ef}lts Joj:yfkg, hgzlQm Joj:yfkg /cGo cfjZos ljifox? • gful/stf / /fxbfgL Joj:yfkg • k|fb]lzs:t/sf cfof]ux? • e"ldJoj:yfkg, hUufsf] clen]v / dfnkf]t ;°ng • vfgL cGj]if0f / Joj:yfkg • jLdf Joj:yfkg / ;~rfng • efiff, ;+:s[lt, lnlk / wd{sf] ;+/If0f / k|of]u • k|b]zleqsf] jg hËn,hn pkof]u tyf kof{j/0f Joj:yfkg • s[lif tyf kz' ljsf;, snsf/vfgf, cf}Bf]uLs/0f, Jofkf/ Joj;fo, oftfoft, cNsf]xlns kbfy{pTkfbg, lgdf{0f vl/b ljqmL • k':ts tyf 5fkfvfgf • u'7L Joj:yfkg • k|fb]lzs k|x/L k|zf;g / zflGt ;'/Iff • a}+s tyf ljQLo ;+:yf, ;xsf/L ;+:yf, s]Gb|sf] ;xdltdf j}b]lzs cg'bfg / ;xof]u • /]l8of], Pkm= Pd, 6]lnlehg • kfl/>lds s/, 3/ hUuf /lhi6«]zg z'Ns, ;jf/L ;fwg s/, cGtMz'Ns, dgf]/~hgs/, lj1fkg s/, ko{6g, s[lif cfodf s/, ;]jf z'Ns b:t'/, b08 hl/jfgf • k|fs[lts ;|f]taf6 k|fKt /f]oN6L • k|fb]lzs lghfdtL ;]jf, Gofo ;]jf / cGo ;/sf/L ;]jf • k|fb]lzs tYofÍ • k|b]z:t/sf ljB't, l;+rfO cfof]hgf Pj+ cGo cfof]hgf tyf kl/of]hgf • k|b]z:t/sf ljZjljBfno, pRr lzIff, k':tsfno, ;+u|xfno • :jf:Yo ;]jf • k|b]z ;ef, k|fb]lzs dlGqkl/ifb / ljz]if ;+/rgf ;DaGwL • k|b]zleqsf] Jofkf/ • k|fb]lzs xjfO{ ;]jf • k|fb]lzs /]nj] / k|fb]lzs nf]sdfu{ • k|fb]lzs cg';Gwfg Ao'/f] • k|fb]lzs ljB't cfof]hgf, l;+rfO{ cfof]hgf • k|b]zleqsf ;/sf/L sfof{nox?sf] ef}lts Joj:yfkg / cGo cfjZos ljifo • k|fb]lzs nf]s ;]jf cfof]u • e"ld Joj:yfkg, hUufsf] clen]v / dfnkf]t ;+sng • vfgL cGj]if0f / Joj:yfkg • aLdf Joj:yfkg / ;~rfng • efiff, ;+:s[lt, lnlk / wd{sf] ;+/If0f / k|of]u • k|b]zleqsf] jg hËn, hn pkof]u tyf kof{j/0f Joj:yfkg • s[lif tyf kz' ljsf;, snsf/vfgf, cf}Bf]lusLs/0f, Jofkf/ Joj;fo, oftfoft, • dlb/f tyf k]o kbfy{ pTkfbg, lgdf{0f v/Lb laqmL • k':ts tyf 5fkfvfgf • u'7L Joj:yfkg 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 78
  • 79. ;femf clwsf/sf] ;"rL qm=;+ ljifox? kmf}hbf/L / b]jfgL sfo{ljlw / k|df0f / zky-sfg"gL dfGotf, ;fj{hlgs sfo{ / clen]v / Goflos k|lqmof_ cfjZos j:t' tyf ;]jfsf] cfk"lt{, ljt/0f, d"NolgoGq0f, u'0f:t/ / cg'udg /fHosf] ;'/Iff;Fu ;DalGwt ljifodf lgjf/s gh/aGb, sf/fuf/ tyf lx/f;t Joj:yfkg / zflGt ;'/Iffsf] Joj:yf Ps k|b]zaf6 csf]{ k|b]zdf cleo'Qm, y'g'jf / s}bLsf] :yfgfGt/0f kfl/jfl/s dfdnf -ljjfx, ;DklQ x:tfGt/0f, ;DaGwljR5]b, nf]kf]Gd'v, 6'x'/f, wd{k'q, pQ/flwsf/ /;+o'Qm kl/jf/_ ;DaGwL sfg"g ;DklQ k|flKt, clwu|x0f / clwsf/sf] ;[hgf s/f/, ;fem]bf/L / Ph]G;L ;DaGwL 6f6kN6]sf] / bfdf;fxL ;DaGwL cf}iflw / ljifflb of]hgf, kl/jf/lgof]hg / hg;+Vof lgoGq0f ;fdflhs ;'/Iff / /f]huf/L, 6«]8 o'lgog, cf}Bf]lus / dhb'/sf xs clwsf/ / ljjfb ;DaGwL sfo{ lrlsT;f, sfg"gL / cGo k]zfx? 36gf tYofË, hGd–d[To' btf{ hndfu{, jftfj/0f ;+/If0f, h}ljs ljljwtf ;~rf/ dfWod;DaGwL k'/ftTj, k|frLg :df/s / ;ªu|xfno ;+/If0f;DaGwL pBf]u tyf vlgh / ef}lts k"jf{wf/ Sofl;gf], lr77f, ;jf/L;fwg cg'dlt clUg tyf k|flslts k|sf]k lgoGq0f / /fxt tyf k'glg{df{0f ko{6g, vfg]kfgL tyf ;/;kmfO{ rnlrq, l;g]df xn;DaGwL, v]ns"b jLdf u/LaL lgjf/0f / cf}Bf]lus/0f j}1flgs cg';Gwfg, lj1fgk|ljlw / dfgj;+;fwgljsf; cGt/k|fb]lzs ¿kdf km}lnPsf] hËn, hËnL hgfj/, r/fr'?ËL, lxdfn, /fli6«o lgs'~h tyf hn pkof]u e"ldgLlt / e"ld;DaGwL sfg"g ;+3 / k|b]zsf] ;femf clwsf/sf] ;"rL qm=;= ljifox? kmf}hbf/L tyf b]jfgL sfo{ljlw / k|df0f / zky -sfg'gL dfGotf, ;fj{hlgs sfo{ / clen]v / Goflos k|lqmof_ cfjZos j:t' tyf ;]jfsf] cfk"lt{, ljt/0f, d"No lgoGq0f, u'0f:t/ / cg'udg b]zsf] ;'/Iff;Fu ;DalGwt ljifodf lgjf/s gh/aGb, sf/fuf/ tyf lx/f;t Joj:yfkg/ zflGt ;'/Iffsf] Joj:yf Ps k|b]zaf6 csf]{ k|b]zdf cleo'Qm, y'g'jf / s}bLsf] :yfgfGt/0f kfl/jfl/s dfldnf -ljjfx, ;DklQ x:tfGt/0f, ;DaGw ljR5]b, nf]kf]Gd'v, 6'x'/f, wd{k'q,pQ/flwsf/ / ;+o'Qm kl/jf/_ ;DaGwL sfg'g ;DklQ k|flKt, clwu|x0f / clwsf/sf] ;[hgf s/f/, ;xsf/L, ;fem]bf/L / Ph]G;L ;DaGwL 6f6 kN6]sf] / bfdf;fxL ;DaGwL cf}iflw / ljifflb of]hgf, kl/jf/ lgof]hg / hg;+Vof lgoGq0f ;fdflhs ;'/Iff / /f]huf/L, 6«]8 o'lgog, cf}Bf]lus ljjfb, dhb"/sf xs, clwsf/ /ljjfb ;DaGwL sfo{ lrlsT;f, sfg'g Joj;foL / cGo k]zf JolQmut 36gf, tYof+s, hGd, d[To' btf{ hndfu{, jftfj/0f ;+/If0f, h}ljs ljljwtf ;~rf/ dfWod ;DaGwL k'/ftTj, k|frLg :df/s / ;+u|xfno ;+/If0f ;DaGwL pBf]u tyf vlgh / ef}lts k"jf{wf/ Sofl;gf], lr77f, ;jf/L ;fwg cg'dlt k|fs[lts tyf u}/ k|fs[lts ljkb k"j{ tof/L, p2f/ tyf /fxt / k'gnf{e ko{6g, vfg]kfgL tyf ;/;kmfO rnlrq, l;g]df xn, v]ns"b aLdf ul/aL lgjf/0f / cf}Bf]lus/0f j}1flgs cg';Gwfg, lj1fg k|ljlw / dfgj ;+;fwg ljsf; cGt/k|fb]lzs ¿kdf km}lnPsf] hËn, hËnL hgfj/, r/fr'?ËL, lxdfn, /fli6«o lgs'~htyf hn pkof]u e"ld gLlt / ;f] ;DaGwL sfg'g 7/24/2015 Comment on Draft Constitution By Khimlal Devkota 79