39. «Όχι κραυγές και κλάματα
ιερή σιγή να φέξει
το χώρο ετούτο που έπεσαν
οι Άγιοι 106
γερόντοι και ανταρτόπουλα
παιδιά της Ρωμιοσύνης
κάθε όνομα και ένα σπαθί
κ' ένα άστρο αδελφοσύνης
ωσότου να 'ρθει η Λευτεριά
στάρι κι ανθό να σπείρει
και το θλιμμένο Κούρνοβο
να στήσει πανηγύρι
κ' οι 106 αδούλωτοι για πάντα αναστημένοι
φρουροί του δίκιου
να ορθώσουν μέσα στην οικουμένη».
Γ. Ρίτσος
70. ΣΑΪΔΟΝΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Η μάχη της Σαϊδόνας, θεωρείται ως η πρώτη ένοπλη
σύγκρουση με τους κατακτητές στην Ελλάδα και ο
Ηλίας Νοέας ο πρώτος αγωνιστής που
καταδικάστηκε από ιταλικό στρατοδικείο και
εκτελέστηκε για αντίσταση κατά των επιδρομέων.
98. Στις 17 Ιουνίου 1945, είχε συσταθεί Επιτροπή από τους καθηγητές
Ιωάννη Καλιτσουνάκη και Ι. Θ. Κακριδή, τον Νίκο Καζαντζάκη και τον
φωτογράφο Κώστα Κουτουλάκη (ως βοηθητικό μέλος), που
περιηγήθηκε την Κρήτη από 29 Ιουνίου ίσαμε 6 Αυγούστου 1945
'προς διαπίστωσιν των υπό των Γερμανών και Ιταλών κατά την
διάρκειαν της Κατοχής διαπραχθέντων ωμοτήτων εν Κρήτη'
129. ΚΟΛΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΜΕΡΛΙΝ
Στο αρχηγείο της
Γκεστάπο
πολυάριθμοι έχασαν
τη ζωή τους κατά τη
διάρκεια των
ανακρίσεων….
130. Κοραή 4
Στους χώρους αυτούς
κρατήθηκαν πολλοί έλληνες
πατριώτες αλλά και κάποιοι
Γερμανοί και Ιταλοί
αντιφασίστες, ενώ "πέρασαν"
πολλοί έλληνες πολίτες κάθε
ηλικίας, μέχρι και παιδιά 14
ετών, για ασήμαντα
παραπτώματα. Σε όλη την
έκταση των τοίχων του
δευτέρου και σε περιορισμένο
τμήμα του πρώτου υπογείου οι
κρατούμενοι έγραφαν ή
χάραζαν με όποιο αιχμηρό
αντικείμενο είχαν στη διάθεσή
τους μηνύματα, ονόματα,
χρονολογίες και σχέδια
(ανθρώπινες φιγούρες,
καράβια, τραμ, αυτοκίνητα κ.
κλπ.), κληροδοτώντας στις
επόμενες γενιές ανεξίτηλη την
ιστορική μνήμη. Οι Γερμανοί
έβαφαν επανειλημμένα τους
τοίχους, οι οποίοι κάθε φορά
ξαναγέμιζαν με μηνύματα.
135. Τα στοιχεία για τα
μαρτυρικά χωριά
αντλήθηκαν από το Δίκτυο
των μαρτυρικών χωριών
και πόλεων.
Όλα τα υπόλοιπα από τη
σχετική βιβλιογραφία.
Σίγουρα λείπουν πολλά
ακόμη. Συνεχίζουμε…
Κ. Σιφνιού