4. SLIDESMANIA.COM
LAYUNIN
❑ Nauunawaan ang mga dapat isaalang-alang sa pagsulat ng balita
at pangulong tudling o editoryal
❑ Natutukoy ang mga mahahalagang impormasyon at mga dapat
tandaan sa pagsulat ng balita at editoryal
❑ Makalilikha ng mga ideya at sariling estratehiya sa pagsulat ng
balita at pangulong tudling o editoryal
8. SLIDESMANIA.COM
LIVE
VILLANUEVA, JENNIFER
SAN MATEO, RIZAL
BALITA
Mga Sangkap ng Balita
1.) Kapanahunan 8.) Makataong Kawilihan
2.) Kalapitan 9.) Romansa at Pakikipagsapalaran
3.) Kabantugan 10.) Pagbabago at Kaunlaran
4.) Kakatwahan/Kawilihan 11.) Bilang Estadistika
5.) Tunggalian 12.) Kahalagahan
6.) Pangalan 13.) Kalamidad
7.) Hayop
9. SLIDESMANIA.COM
LIVE
VILLANUEVA, JENNIFER
SAN MATEO, RIZAL
BALITA
1.) Panoorin ng Personal
2.) Maghanap
3.) Ihambing
4.) Kunin ang bawat panig
5.) Huwag sumuko
6.) Pagbutihin
7.) Maging Palakaibigan
Mga Dapat Tandaan sa Pangangalap ng Balita
13. SLIDESMANIA.COM
Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat
ng Balita
1.) Isulat agad ang nakalap na balita.
2.) Unahing itampok ang mahahalagang datos
3.) Huwag isulat ang lahat ng impormasyon
4.) Tiyakingg wasto ang inilahad na mga datos
5.) Ibigay ang awtoridad o pinagkunan ng balita
6.) Ipakilala ang mga pangalanag nabanggit
14. SLIDESMANIA.COM
Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat
ng Balita
7.) Iwasang magbigay ng opinion
8.) Gawing maikli ang talata
9.) Huwag ilagay ang sarili sa balita
10.) Ihiwalay ang tuwirang sabi sa di-tuwirang
sabi
11.) Ilahad Ang Dalawang panig
12.) Iwasan ang pag-uulit
20. SLIDESMANIA.COM
LIVE
ABRIGO, JUDITH
BALITANG HAPON
????
AYON SA PAGKAKAAYOS O PAGKAKAANYO SA PAHINA
1.) Balitang may higit sa isang talang itinampok
2.) Balitang may isang tala
3.) Balitang kinipil
4.) Dagliang balita
5.) Balitang pangkatnig
6.) Bulitin
Mga Uri ng Balita
22. SLIDESMANIA.COM
LIVE
ABRIGO, JUDITH
SAN MATEO, RIZAL
BALITA
Ano ang Pamatnubay?
Pamatnubay ang tawag sa una at pangalawang talata sa balita.
Nagsisilbi itong pang-akit sa mga mambabasa dahil ito ang
pinakabuod ng balita. Sa akdang lathalain o pabalitang lathalain,
ito ay maaring isang salita, parirala, pangungusap o isang talata
lamang.
24. SLIDESMANIA.COM
LIVE
ABRIGO, JUDITH
SAN MATEO, RIZAL
BALITA
1.) KOMBENSYONAL O KABUUANG PAMATNUBAY
❑ Pamatnubay na Ano
❑ Pamatnubay na Sino
❑ Pamatnubay na Saan
❑ Pamatnubay na Kailan
❑ Pamatnubay na Kailan
❑ Pamatnubay na Paano
26. SLIDESMANIA.COM
LIVE
ABRIGO, JUDITH
SAN MATEO, RIZAL
BALITA
1.) MAKABAGONG PAMATNUBAY
a.) Patanong h.) Parodya
b.) Siniping Sabi i.) Pamatnubay na Kakatwa
c.) Paglalarawan j.) Hiwa-hiwalay na salita o parirala
d.) Isang Salita k.) Pasalaysay
e.) Panggulat l.) Panukso
f.) Paghahambing m.) Pontse
g.) Sanligan
33. Katuturan
❑Isang mapanuring pagpapakahulugan ng
isang napapanahong pangyayari
❑isang pinag-aralang kuro-kuro batay sa
isang tunay na pangyayari
❑isang komentaryong nagpapayo, nagtuturo,
pumupuri o tumutuligsa tungkol sa
kahalagahan ng isang pangyayari
❑sinulat ng isang kasapi lamang
COLIS, MARIA MARIMHAR
34. Katangian ng
Pangulong Tudling
1.) may kapangyarihang
humikayat
2.) kawili-wili at maliwanag ang
paglalahad
3.) makatarungang
pangangatuwiran at pagpapasya
COLIS, MARIA MARIMHAR
35. Katangian ng
Pangulong Tudling
4.) may kaiklian at hindi masalita
5.) iisang paaksa lamang ang
tinatalakay
6.) hindi nagmumura,
nangangarala o nagsesermon
COLIS, MARIA MARIMHAR
36. CREDITS: This presentation template was created
by Slidesgo, including icons by Flaticon, and
infographics & images by Freepik
PANGULONG TUDLING
LAYUNIN NG
❑Magpabatid
❑Magpakahulugan
❑Magbigay puna
❑Magpahalaga sa tanging
araw
❑manlibang
COLIS, MARIA MARIMHAR
38. 01.
PANGULONG TUDLING
NA NAGPAPABATID
(Editorial of Informationa)
❖ Ipinapaalam ang isang pangyayari sa
layuning mabigyan-diin ang
kahalagahan niyon o mabigyang linaw
ang ilang kalituhang bunga ng
pangyayari. Ito’y naiiba sa pangulong
tudling na nagpapakahulugan, sapagkat
hindi hayagang nagbibigay ng
pangwakas na pasya o kuru-kuro . hindi
ito tumutuligsa, hindi nakikipagtalo.
Ang tanging layunin ay upang
mabigyan ng kabatiran.
40. 02.
PANGULONG TUDLING NA
NAGPAPAKAHULUGAN
(Editorial of Interpretation)
Nagpapaliwanag ng kahalagahan o kahulugan
ng isang pangyayaring napabalita o ng isang
kasalukuyang ideya, kalagayan o katayuan.
Ditto binibigayan ng katuturan ang mga isyu
at ipinapakita ang mga taong may kaugnayan
sa pangyayari at kanilang layunin. Kung
minsa’y, ito ay nagbibigay ng mungkahi
tungkol sa maaaring kahihinatnan.
41. Ano ang kahulugan at ibubunga ng
isang bagong memorandum na
pinalabas ng punong-guro? Ano ang
kabutihang maidudulot ng pagpaplano
ng pamilya?
HALIMBAWA
42. 03.
PANGULONG TUDLING NA
NAKIKIPAGTALO
(Editorial of Argumentation)
Bagama’t nagbibigay
rin ng impormasyon
at interpretasyon ang
editorial na ito, ang
tanging layunin ay
ang hikayatin ang
mambabasa uoang
oumanig sa kanyang
ideya o paniniwala.
43. HALIMBAWA
Tama ang punong-
guro sa pagpapalabas
ng bagong
memorandum tungkol
sa pagbabawal ng
mahahabang buhok
sa mga lalaki. Dapat
magplano ng
pamilya.
44. 04.
PANGULONG TUDLING NA
NAMUMUNA (Editorial Criticism)
❖ Ito’y hawig sa pangulong tudling
na nakikipagtalo. Subalit ditto,
apwa inihaharap ng sumulat ang
Mabuti at masamang katangian
ng isang isyu. Tinatalakay niya
nag magkabilang panig sa kabila
ng katotohanang ipinagtatanggol
niya ang isa sa mga ito.
48. 06.
PANGULONG TUDLING NA
NAGPAPARANGAL
(Editorial of Appreciation, Commendation and Tribute)
❖ Pumupuri sa isang taong may kahanga-
hangang nagawa; nagpapahayag ng isang
pagpapahalaga sa isang taong namayapa,
na may nagawang pambihirang kabutihan o
sa isang bayani sa araw ng kanyang
kapanganakan o kamatayan.
49. HALIMBAWA
Mga pumpon ng Mga Bulaklak Para sa
Bagong Kampeon Sergio Osmena Sr,
kapurihan ng Cebu
50. 07.
PANGULONG TUDLING NA
NAGPAPAHAYAG NG NATATANGING
ARAW (Editorial for Special Occasion)
Bagamat ang uring ito ay may kalakip ding
pagpapakahulugan, ito’y ibinubukod bilang isang
tanging uri. Dito ipinaliliwanag ang kahalagahan
ng mga tanging okasyon tulad ng Pasko, Araw ng
Kalayaan, Araw ng mga Bayani, Buwn ng Wika,
Linggo ng Pagiiwas sa Sunog.
51. 08.PANGULONG TUDLING NA
PANLIBANG (Editorial of Entertainment)
❖ Ang uring ito ay hindi karaniwang sinulat,
at bihirang malathala sa mga pahinang
pang-editoryal. Dahilan sa ang layunin ay
makalibang, iyo’y sinusulat sa paraang di-
pormal, masaya, kung minsa’y sentimental
at karaniwang maikli lamang.
53. 09.
PANGULONG TUDLING
NA NAGSASAAD NG
PANAGANO (Mood Editorial)
Pambihira ring isinusulat
ito. Kalimitan ang pinapaksa
ay kalikasan. Nagpapahayg
ito ng pilosopiya. Hindi
nakikipagtalo; hindi
nagpapaliwanag.
54. HALIMBAWA
Isang takipsilim, isang maya
ang dumapo sa isang sanga.
Ito’y humni ng isang
napakalambing na sonata.
Pagkatapos, ito’y tuluyan
nang natulog.
55. 10. PANGULONG TUDLING NA
BATAY SA TAHASANG SABI
(Pooled Editorial)
❖ Ang layner ay isang pangungusap o isang
talatang tumatalakay sa isang napapanahong
pangyayri o balita at nasusulat sa paraang
masaya, mapanukso, o di-pormal, batay sa kung
ano ang hnihingi ng paksa. Ito’y inilalagay sa
katapusan ng tudling pang-editoryal. Kung
minsan’y hindi ito sarili ng sumulat, kundi
pangungusap ng isang dakilang tao.
56. HALIMBAWA
a. Isang mahalagang pangungusap ng
Pangulo ng Bansa.
b. Pangungusap ng mga bayani na ang
angkop sa isang kalagayan ng bansa.
57. ❑Magkaroon ng isang tiyak na paksang
tatalakayin
❑Iwasang magbigay ng pangkalahatang
patakaran
❑Tapusing nang naaangkop
❑Tandaan ang pinakamahalagang bahagi
❑Huwag mangaral o mangsermon
Paghahanda sa Pagsulat
ng Pangulong Tudling
LUCAS, JUSTINE
58. Bahagi ng Pangulong Tudling
PANIMULA
✓ Binabanggit ang mga
isyung tatalakayin
LUCAS, JUSTINE
63. 2.) Buuin ang katawan sa
pamamagitan ng paglalahad ng mga
katibayan nang maayos at malinaw.
3.) Iwasan ang pagbibigay ng
pangkalahatang patakaran
4.) Tapusin nang naaangkop
63
64. 5.) Tandaan na ang pinakamahalagang
bahagi ay ang panimula at ang
pangwakasa
6.) Gawing maikli lamang
7.) Iwasan ang mangaral, hayaan ang
mambabasa na mangatwiran at magpasya
64
65. 8.) Sundin ang lahat ng simulain sa
mabisang pagsulat, kaisahan, linaw,
ppagkakaugnay-ugany at diin.
9.) Iwasan ang unang panauhan,
isahang panghalip. Gamitin ang
editorial na “TAYO”.
10.) Sulatin nang payak lamang
65
70. Isang palagiang babasahin sa pahina ng pangulong
tudling ay ang kuro-kurong tudling o ang tudling
pang-editoryal. Sa ibang seksyon ng pahayagan ay
mababasa ang tudling pampalaruan o palakasan
(sports column), tudling para sa kapalitang
pahayagan (exchange column), tudling panglathalain
(features column) at tudling pampanitikan (literary
column)
70
72. 1.) napapanahon
2.) balitang batayan
3.) istilo
4.) nanunuligsa, nagpapatawa,
nagpapabatid, nagtuturo,
nagpapaalala at nanlilibang
5.) isang paksa o iba’t ibang paksa
6.) paula o pasalaysay 72
73. 1.) malawak na kaalaman at interes sa buhay
2.) may sariling istilo
3.) mahusay at diplomasya
4.) pamamaraang lathalain
5.) may pang-unawa
6.) may dalubhasang kaalaman
7.) makatarungang pagpapasya o paghahatol
73
KATANGIAN NG ISANG MANUNUDLING