Ap dung phap luat trong giai quyet tranh chap dat dai

CÔNG TY LUẬT HỢP DANH FDVN
702 Tôn Đức Thắng, Đà Nẵng, Việt Nam
Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
Website: www.fdvn.vn
më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
X©y dùng Nhµ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam theo
®Þnh híng nhµ níc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v×
d©n lµ chñ tr¬ng lín cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam trong thêi kú ®æi
míi.
Trong Nhµ níc ph¸p quyÒn, t ph¸p cã vai trß ®Æc biÖt quan
träng, ®¶m b¶o cho çc ®Æc trng cña Nhµ níc ph¸p quyÒn ®îc thÓ
hiÖn ®Çy ®ñ, toµn diÖn. V× vËy, kiÖn toµn vµ n©ng cao chÊt lîng,
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng t ph¸p ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta ®Æc biÖt quan
t©m.
Trong nÒn t ph¸p níc nhµ, Tßa ¸n ®îc x¸c ®Þnh lµ trô cét. Ho¹t
®éng cña Tßa ¸n lµ n¬i thÓ hiÖn râ nhÊt chÊt lîng ho¹t ®éng vµ uy tÝn
cña hÖ thèng çc c¬ quan t ph¸p nãi riªng vµ toµn bé quyÒn lùc nhµ n-
íc nãi chung, v× vËy, ®Ó c¶i çch, n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng cña
Toµ ¸n trong ®ã träng t©m lµ ho¹t ®éng xÐt xö lµ kh©u ®ét ph¸ cña
qu¸ tr×nh c¶i çch t ph¸p níc nhµ trong tiÕn tr×nh x©y dùng Nhµ níc
ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa.
Thùc tÕ ho¹t ®éng xÐt xö trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho thÊy
çc vô ¸n d©n sù ngµy cµng t¨ng ®Æc biÖt lµ çc tranh chÊp vÒ nhµ,
®Êt. MÆc dï LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy
01/07/2004 ®· cã nhiÒu quy ®Þnh míi râ rµng h¬n t¹o thuËn lîi cho

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
mäi c«ng d©n ®a quyÒn sö dông ®Êt vµo giao lu d©n sù, gãp phÇn
thóc ®Èy kinh tÕ gia ®×nh vµ x· héi ph¸t triÓn th«ng qua hÖ thèng
ph¸p luËt. Tuy nhiªn, ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai vÉn cßn nhiÒu kho¶ng
trèng, tÝnh æn ®Þnh thÊp, ®Æc biÖt cã nh÷ng thêi kú ph¸p luËt ®Êt
®ai cha phï hîp víi cuéc sèng ®· t¹o ra çc ho¹t ®éng ngÇm trong lÜnh
vùc ®Êt ®ai nh chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt kh«ng qua chÝnh
quyÒn ®Þa ph¬ng. Trong khi ®ã, yªu cÇu cña x· héi vµ c«ng d©n ®èi
víi c«ng t¸c nµy ngµy cµng cao; LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003 cã hiÖu lùc tõ
ngµy 01/07/2004 nhng nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn c«ng t¸c
xÐt xö lo¹i tranh chÊp nµy cha ®îc híng dÉn, tËp huÊn kÞp thêi; bªn
c¹nh ®ã, tæ chøc bé m¸y, ®éi ngò çn bé, c¬ së, vËt chÊt cña çc Tßa
¸n cha ®îc tiÕp tôc kiÖn toµn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña nhiÖm vô c¶i
çch t ph¸p trong ®ã cã viÖc t¨ng thÈm quyÒn trong xÐt xö cho Tßa ¸n
cÊp huyÖn.
Theo thèng kª cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao th× trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y çc vô, viÖc d©n sù ®Òu t¨ng ®¸ng kÓ. Sè lîng ®¬n ®Ò
nghÞ Tßa ¸n xem xÐt vô ¸n theo tr×nh tù gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm ngµy
mét t¨ng vµ tÝnh chÊt ngµy cµng phøc t¹p. Trong ®ã phÇn lín lµ çc
vô, viÖc liªn quan ®Õn tranh chÊp nhµ ë, chuyÓn nhîng quyÒn sö
dông ®Êt chiÕm tû lÖ lín vµ lµ lo¹i tranh chÊp gay go nhÊt, phøc t¹p
nhÊt trong sè çc tranh chÊp vÒ d©n sù. Do sè lîng çc vô ¸n t¨ng,
tÝnh chÊt ngµy cµng phøc t¹p vµ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau mµ
ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n cßn béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nh
®Ó qu¸ thêi h¹n xÐt xö theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, tû lÖ çc b¶n ¸n,

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
quyÕt ®Þnh bÞ söa, hñy do vi ph¹m nghiªm träng thñ tôc tè tông vµ do
¸p dông sai ph¸p luËt vÒ néi dung, vÒ thñ tôc tè tông vÉn cßn nhiÒu.
Tuy sè b¶n ¸n bÞ hñy, söa kh«ng nhiÒu nhng lµ nhîc ®iÓm lín nhÊt
trong ho¹t ®éng xÐt xö. §¸ng chó ý cã mét sè vô ¸n tranh chÊp vÒ nhµ,
®Êt kÐo dµi qua nhiÒu n¨m, nhiÒu cÊp xÐt xö lµm ¶nh hëng ®Õn
quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. VÉn cßn t×nh tr¹ng mét sè
b¶n ¸n gi¶i quyÕt tranh chÊp nhµ, ®Êt tuyªn kh«ng râ rµng, g©y khã
kh¨n cho c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù. Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n,
do viÖc nghiªn cøu çc v¨n b¶n ph¸p luËt cha ®Çy ®ñ dÉn ®Õn viÖc
®¸nh gi¸ chøng cø thiÕu kh¸ch quan toµn diÖn, ¸p dông v¨n b¶n ph¸p
luËt kh«ng ®óng dÉn ®Õn ph¸n quyÕt sai lÇm hoÆc vi ph¹m nghiªm
träng thñ tôc tè tông nªn Tßa ¸n cÊp trªn ph¶i hñy hoÆc söa ¸n cña
Tßa ¸n cÊp díi. Tríc t×nh h×nh ®ã ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n ®· tËp
trung mäi nguån lùc ®Èy nhanh tiÕn ®é vµ n©ng cao chÊt lîng gi¶i
quyÕt çc lo¹i vô ¸n, ®Æc biÖt lµ çc vô ¸n d©n sù ®¶m b¶o thêi h¹n
xÐt xö theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt çc
b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n cã sai lÇm nghiªm träng, kh¾c phôc
viÖc ¸p dông sai ph¸p luËt; t¨ng cêng c«ng t¸c híng dÉn ¸p dông thèng
nhÊt çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt liªn quan ®Õn c«ng t¸c xÐt xö vµ tæ
chøc ho¹t ®éng cña ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n. TiÕp tôc cñng cè vµ
n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, phÈm chÊt ®¹o ®øc vµ
b¶n lÜnh chÝnh trÞ cña ®éi ngò çn bé ThÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n
çc cÊp. HÇu hÕt çc b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n ®îc ban hµnh
®óng ph¸p luËt, kh¸ch quan,thÊu t×nh ®¹t lý ®óng thêi h¹n luËt ®Þnh

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
vµ cã tÝnh gi¸o dôc ý thøc t«n träng ph¸p luËt trong quÇn chóng nh©n
d©n. Thùc tiÔn ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng xÐt xö cña ngµnh
Tßa ¸n nh©n d©n ®· vµ ®ang ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu võa cÊp b¸ch võa
l©u dµi ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng xÐt xö trong qu¸ tr×nh
thùc hiÖn c¶i çch t ph¸p ë níc ta theo ®óng ®êng lèi cña §¶ng. V×
vËy, chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n lµ
mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh chÊt l-
îng xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n. §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng cuéc
c¶i çch t ph¸p hiÖn nay th× vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn cã nhiÒu vÊn
®Ò ®Æt ra cÇn nghiªn cøu, trong ®ã cã vÊn ®Ò ¸p dông ph¸p luËt
trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n nãi chung vµ ¸p dông
ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i
Tßa ¸n nh©n d©n nãi riªng.
ChÝnh v× ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn nh ®· nªu trªn t«i ®· lùa
chän vÊn ®Ò "N©ng cao chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i
quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n ë níc ta
hiÖn nay" lµm ®Ò tµi luËn v¨n th¹c sÜ luËt.
2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi
¸p dông ph¸p luËt nãi chung vµ ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng
xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n lµ ®Ò tµi thu hót sù quan t©m cña nhiÒu
nhµ khoa häc ph¸p lý. §Æc biÖt trong t×nh h×nh hiÖn nay th× sè lîng çc
bµi viÕt, c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ c¶i çch t ph¸p vµ ¸p dông ph¸p luËt
trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n t¨ng lªn râ rÖt. Nghiªn cøu nh÷ng vÊn

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
®Ò liªn quan ®Õn viÖc ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng xÐt xö ®· ®îc
mét sè nhµ khoa häc, çc bé thùc tiÔn ngµnh Tßa ¸n thùc hiÖn vµ ®· ®îc
c«ng bè trong çc c«ng tr×nh khoa häc nh:
- LuËn ¸n tiÕn sÜ luËt häc cña t¸c gi¶ Lª Xu©n Th©n: "¸p dông
ph¸p luËt trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n ë ViÖt Nam
hiÖn nay", n¨m 2004.
- LuËn v¨n th¹c sÜ cña t¸c gi¶ Chu §øc Th¾ng: "¸p dông ph¸p
luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc vô ¸n d©n sù cña Tßa ¸n nh©n d©n ë
cÊp tØnh ë ViÖt Nam hiÖn nay", n¨m 2004.
- T¸c gi¶ Lu TiÕn Dòng víi bµi "Bµn vÒ ¸p dông ph¸p luËt trong
c«ng t¸c xÐt xö", T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n sè th¸ng 5/2005.
- T¸c gi¶ Ph¹m Thanh H¶i Tßa ¸n nh©n d©n huyÖn §an Phîng,
Hµ T©y víi bµi "Trao ®æi thªm vÒ viÖc ¸p dông §iÒu 136 LuËt ®Êt
®ai n¨m 2003", T¹p chÝ Tßa ¸n th¸ng 5/2005.
- TiÕn sÜ NguyÔn V¨n Cêng víi bµi "Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn trao
®æi khi ¸p dông §iÒu 136 LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003", T¹p chÝ Tßa ¸n
th¸ng 8/2005.
- T¸c gi¶ Thñy Nguyªn víi bµi " ¸p dông luËt h«n nh©n gia ®×nh
khi gi¶i quyÕt vô ¸n cã yÕu tè níc ngoµi", T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n sè
17 th¸ng 9/2005.
- Ban biªn tËp T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n d©n víi bµi "Nh÷ng vÊn
®Ò trao ®æi khi ¸p dông §iÒu 136 LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003", T¹p chÝ
Tßa ¸n nh©n d©n th¸ng 9/2005.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
Ngoµi ra, trªn çc t¹p chÝ kh¸c nh: T¹p chÝ KiÓm s¸t, T¹p chÝ
D©n chñ vµ ph¸p luËt còng cã nh÷ng bµi viÕt nghiªn cøu vÒ viÖc ¸p
dông ph¸p luËt. Çc c«ng tr×nh nªu trªn hoÆc nghiªn cøu viÖc ¸p dông
ph¸p luËt trong viÖc xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n nãi chung hoÆc ¸p
dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng xÐt xö çc vô ¸n h×nh sù, çc vô ¸n d©n
sù cña Tßa ¸n nh©n d©n ë mét sè ®Þa ph¬ng cô thÓ. Cho ®Õn nay
cha cã mét c«ng tr×nh nghiªn cøu nµo ph©n tÝch mét çch toµn diÖn,
®Çy ®ñ, cã hÖ thèng díi gãc ®é lý luËn chung vÒ Nhµ níc vµ Ph¸p
luËt vÊn ®Ò ¸p dông ph¸p luËt trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt çc tranh
chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n - lo¹i tranh chÊp gay go
nhÊt, phøc t¹p nhÊt trong tÊt c¶ çc tranh chÊp vÒ d©n sù.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
* VÒ ®èi tîng nghiªn cøu:
LuËn v¨n tËp trung nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn ¸p dông
ph¸p luËt vµo viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i
Tßa ¸n nh©n d©n, nghiªn cøu thùc tr¹ng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc
gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt, nguyªn nh©n vµ nh÷ng
bÊt cËp trong viÖc ¸p dông ph¸p luËt, tõ ®ã ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p
nh»m n©ng cao chÊt lîng viÖc ¸p dông çc v¨n b¶n ph¸p luËt vµo viÖc
gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt.
* VÒ ph¹m vi nghiªn cøu:
Trong ph¹m vi mét luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc chuyªn ngµnh lý
luËn Nhµ níc vµ ph¸p luËt, luËn v¨n chØ bao gåm nh÷ng néi dung lý
luËn, thùc tiÔn cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ¸p dông ph¸p luËt tè tông vµ

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
ph¸p luËt néi dung trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö
dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n.
Gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt lµ mét lÜnh vùc
réng víi nhiÒu c¬ quan kh¸c cã thÈm quyÒn tham gia. Tuy nhiªn, víi
khu«n khæ mét luËn v¨n th¹c sÜ, t¸c gi¶ chØ ®i s©u nghiªn cøu vÒ viÖc
¸p dông çc v¨n b¶n ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp
quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n trong ®ã ®i s©u ph©n tÝch
nguyªn nh©n vµ ®a ra çc gi¶i ph¸p kh¾c phôc.
4. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña luËn v¨n
* VÒ môc ®Ých:
LuËn v¨n nghiªn cøu ®Ò xuÊt çc gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao
chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn
sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n.
* VÒ nhiÖm vô cña luËn v¨n:
- Ph©n tÝch c¬ së lý luËn cña viÖc ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t
®éng xÐt xö cña Tßa ¸n ®èi víi çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt. Díi
gãc ®é lý luËn M¸c - Lªnin vÒ Nhµ níc ph¸p luËt, luËn v¨n nªu kh¸i
niÖm, ®Æc ®iÓm, quy tr×nh ¸p dông ph¸p luËt, tiªu chÝ ®¸nh gi¸ vµ
çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i
quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n.
- §¸nh gi¸ chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt
çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n tõ n¨m 2000
®Õn n¨m 2005, rót ra nh÷ng u ®iÓm, thµnh tùu ®¹t ®îc, nh÷ng h¹n
chÕ vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
- §Ò xuÊt vµ luËn chøng nh÷ng quan ®iÓm, gi¶i ph¸p chñ yÕu
nh»m n©ng cao chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n.
5. C¬ së lý luËn vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
* C¬ së lý luËn:
LuËn v¨n dùa trªn c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t t-
ëng Hå ChÝ Minh vÒ Nhµ níc vµ ph¸p luËt, çc quan ®iÓm ®êng lèi
cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÒ t¨ng cêng ph¸p chÕ, x©y dùng Nhµ
níc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n, v× d©n ®Æc biÖt lµ çc quan ®iÓm
cña §¶ng chØ ®¹o vÒ c¶i çch t ph¸p.
* Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
LuËn v¨n sö dông çc ph¬ng ph¸p cña triÕt häc duy vËt biÖn
chøng, duy vËt lÞch sö M¸c xÝt, trong ®ã chó träng çc ph¬ng ph¸p
kÕt hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp,
ph¬ng ph¸p lÞch sö cô thÓ. Ngoµi ra cßn sö dông çc ph¬ng ph¸p cña
çc bé m«n khoa häc kh¸c nh thèng kª, so s¸nh.
6. Nh÷ng ®ãng gãp cña luËn v¨n
LuËn v¨n ph©n tÝch kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, quy tr×nh ¸p dông
ph¸p luËt, x¸c ®Þnh tiªu chÝ ®¸nh gi¸ vµ çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn
chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n nãi
chung vµ trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa
¸n nh©n d©n nãi riªng.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
§¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i
quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n.
§Ò xuÊt gi¶i ph¸p phï hîp thùc tiÔn hiÖn nay nh»m n©ng cao
chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt cña Tßa ¸n nh©n d©n trong viÖc gi¶i
quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt.
7. ý nghÜa cña luËn v¨n
KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n gãp phÇn bæ sung vµ ph¸t
triÓn lý luËn phôc vô yªu cÇu thùc tiÔn cña viÖc kh«ng ngõng n©ng
cao chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng xÐt xö nãi chung vµ
trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n
nh©n d©n nãi riªng trong c«ng cuéc c¶i çch t ph¸p hiÖn nay. KÕt qu¶
nghiªn cøu cña luËn v¨n cã thÓ lµm t liÖu tham kh¶o phôc vô cho
c«ng t¸c nghiªn cøu gi¶ng d¹y khoa häc ph¸p lý nãi chung vµ ®µo t¹o
chøc danh T ph¸p nãi riªng. Néi dung cña luËn v¨n còng cã thÓ gãp
phÇn x©y dùng kü n¨ng nghÒ nghiÖp cña ngêi ThÈm ph¸n, kü n¨ng
nghiªn cøu hå s¬, ®Æc biÖt lµ ®èi víi çc ThÈm ph¸n d©n sù, gi¶i
quyÕt çc vô ¸n tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt vµ çc vô ¸n cã liªn
quan ®Õn tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt.
8. KÕt cÊu cña luËn v¨n
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o,
néi dung cña luËn v¨n gåm 3 ch¬ng, 7 tiÕt.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
ch¬ng 1
c¬ së lý luËn vÒ n©ng cao chÊt lîng
¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông
®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n
1.1. Kh¸i qu¸t nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ¸p dông ph¸p luËt
1.1.1.Kh¸i niÖm ¸p dông ph¸p luËt
Ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa lµ tæng hîp çc quy t¾c xö sù chung
thÓ hiÖn ý chÝ cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng díi sù
l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ®îc c¬ quan nhµ níc vµ ngêi cã thÈm
quyÒn ban hµnh theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh víi çc h×nh thøc nhÊt ®Þnh
nh»m ®iÒu chØnh çc mèi quan hÖ x· héi trong qu¸ tr×nh x©y dùng
chñ nghÜa x· héi vµ b¶o vÖ tæ quèc x· héi chñ nghÜa. H×nh thøc thÓ
hiÖn cña ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa lµ çc quy ph¹m ph¸p luËt ®îc çc
chñ thÓ ban hµnh díi d¹ng v¨n b¶n cã tªn gäi kh¸c nhau vµ cã hiÖu lùc
ph¸p lý kh¸c nhau. Khi ban hµnh çc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, Nhµ
níc híng tíi môc ®Ých lµ dïng çc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó ®iÒu
chØnh, qu¶n lý çc lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi nh kinh tÕ, chÝnh trÞ,
v¨n hãa, gi¸o dôc, an ninh quèc phßng, khoa häc kü thuËt... Tuy nhiªn,
®Ó ph¸p luËt thùc sù ®i vµo ®êi sèng th× ngoµi çc yÕu tè nh sù phï
hîp cña hÖ thèng quy ph¹m ph¸p luËt bëi çc ®iÒu kiÖn kinh tÕ, lÞch
sö, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi, Nhµ níc cßn ph¶i quan t©m ®Õn
ho¹t ®éng kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ tæ chøc thùc hiÖn vµ ¸p

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
dông ph¸p luËt mét çch nghiªm minh. Bëi v×, v¨n b¶n ph¸p luËt khi
ban hµnh dï hoµn chØnh ®Õn ®©u nhng nÕu çc quy ®Þnh cña v¨n
b¶n ®ã kh«ng thùc hiÖn ®îc trªn thùc tÕ th× môc ®Ých ®iÒu chØnh
ph¸p luËt vÉn cha ®¹t ®îc.
Thùc hiÖn ph¸p luËt lµ hµnh vi cña con ngêi phï hîp víi nh÷ng
quy ®Þnh cña ph¸p luËt, kh«ng tr¸i, kh«ng vît qu¸ ph¹m vi çc quy
®Þnh cña ph¸p luËt vµ cã lîi cho x· héi, cho Nhµ níc vµ cho ç nh©n.
§ã lµ nh÷ng ho¹t ®éng, nh÷ng ph¬ng çch, nh÷ng qu¸ tr×nh lµm cho
nh÷ng quy t¾c xö sù chung chøa ®ùng trong çc quy ph¹m ph¸p luËt
trë thµnh hµnh vi, çch xö sù cña çc chñ thÓ ph¸p luËt. Thùc hiÖn
ph¸p luËt rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, phô thuéc vµo ý chÝ cña mçi ç
nh©n, nhng còng cã thÓ chØ phô thuéc vµo ý chÝ cña Nhµ níc; cã
thÓ ®îc thùc hiÖn xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n nh sù tù gi¸c cña
b¶n th©n chñ thÓ hoÆc do ¶nh hëng cña d luËn xung quanh hoÆc lµ
kÕt qu¶ cña viÖc ¸p dông çc biÖn ph¸p cìng chÕ cña Nhµ níc.
Thùc hiÖn ph¸p luËt cã môc ®Ých lµm cho nh÷ng quy ®Þnh
cña ph¸p luËt ®i vµo cuéc sèng. Do çc quy ph¹m ph¸p luËt rÊt phong
phó nªn còng cã nhiÒu h×nh thøc thùc hiÖn kh¸c nhau. Khoa häc ph¸p
lý ®· x¸c ®Þnh cã bèn h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt lµ tu©n thñ ph¸p
luËt, thi hµnh ph¸p luËt, sö dông ph¸p luËt vµ ¸p dông ph¸p luËt.
Tu©n thñ ph¸p luËt: Lµ h×nh thøc çc chñ thÓ ph¸p luËt kh«ng
thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi mµ ph¸p luËt ng¨n cÊm, mµ cho çc quy ph¹m
ph¸p luËt ng¨n cÊm ®îc t«n träng vµ thùc hiÖn trªn thùc tÕ. VÝ dô:
ViÖc tu©n thñ çc quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn chuyÓn quyÒn sö dông

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
®Êt. Hé gia ®×nh vµ ç nh©n muèn chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt
ph¶i cã ®Çy ®ñ giÊy tê theo quy ®Þnh cña LuËt ®Êt ®ai.v.v. Chñ thÓ
thùc hiÖn h×nh thøc tu©n thñ ph¸p luËt lµ tÊt c¶ çc c¬ quan nhµ níc,
nh©n viªn nhµ níc, çc tæ chøc, ç nh©n vµ mäi c«ng d©n trong x· héi.
Thi hµnh ph¸p luËt (cßn gäi lµ chÊp hµnh ph¸p luËt): Çc chñ
thÓ ph¸p luËt thùc hiÖn nghÜa vô ph¸p lý chñ ®éng, tÝch cùc b»ng çc
hµnh vi cô thÓ mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ®îc thùc hiÖn trong nh÷ng
hoµn c¶nh, nh÷ng quan hÖ ph¸p luËt cô thÓ. VÝ dô: Thùc hiÖn viÖc
cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho hé gia ®×nh, ç nh©n,
céng ®ång d©n c ®ang sö dông ®Êt, thùc hiÖn çc quy ®Þnh vÒ sinh
®Î cã kÕ ho¹ch, thùc hiÖn çc nghÜa vô ch¨m sãc, nu«i dìng con çi
cña cha mÑ v.v... Chñ thÓ thùc hiÖn h×nh thøc thi hµnh ph¸p luËt nµy
lµ tÊt c¶ çc c¬ quan nhµ níc, nh©n viªn nhµ níc, çc ç nh©n, tæ chøc
vµ mäi c«ng d©n trong x· héi.
Sö dông ph¸p luËt: Çc chñ thÓ thùc hiÖn ph¸p luËt, chñ ®éng
sö dông çc quyÒn thùc hiÖn hoÆc kh«ng thùc hiÖn quyÒn ®îc ph¸p
luËt cho phÐp theo ý chÝ cña m×nh. H×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt
nµy kh¸c hai h×nh thøc tu©n thñ ph¸p luËt vµ chÊp hµnh ph¸p luËt lµ
çc chñ thÓ quan hÖ ph¸p luËt cã quyÒn thùc hiÖn hoÆc kh«ng thùc
hiÖn çc quyÒn cña m×nh, kh«ng bÞ b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn nh 2
h×nh thøc tu©n thñ ph¸p luËt vµ chÊp hµnh ph¸p luËt. VÝ dô: QuyÒn
khëi kiÖn hay kh«ng khëi kiÖn vô ¸n d©n sù cña ç nh©n theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt tè tông d©n sù, quyÒn chuyÓn nhîng hay kh«ng
chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt ë cña m×nh.v.v.. Chñ thÓ thùc

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
hiÖn h×nh thøc sö dông ph¸p luËt lµ tÊt c¶ çc c¬ quan nhµ níc, nh©n
viªn nhµ níc, ç nh©n, tæ chøc vµ mäi c«ng d©n trong x· héi.
¸p dông ph¸p luËt: Lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc thùc hiÖn
ph¸p luËt vµ bao giê còng cã sù tham gia cña c¬ quan nhµ níc, çn bé
Nhµ níc cã thÈm quyÒn. ¸p dông ph¸p luËt lµ mét trong nh÷ng h×nh
thøc cña thùc hiÖn ph¸p luËt. Nhµ níc th«ng qua çc c¬ quan, tæ chøc
cã thÈm quyÒn hoÆc ç nh©n cã thÈm quyÒn ®Ó ban hµnh çc
quyÕt ®Þnh lµm ph¸t sinh, thay ®æi hoÆc chÊm døt nh÷ng quan hÖ
ph¸p luËt cô thÓ. Th«ng qua ®ã, ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt b¶o ®¶m
cho ph¸p luËt ®îc t«n träng, thi hµnh nghiªm chØnh vµ thèng nhÊt: çc
quyÒn cña chñ thÓ ph¸p luËt ®îc thùc hiÖn vµ ®îc b¶o vÖ trªn thùc
tÕ; çc hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt ®îc xö lý nghiªm minh vµ kÞp thêi.
Ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt diÔn ra hµng ngµy trong çc c¬ quan nhµ
níc vµ chØ do nh©n viªn nhµ níc, c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
thùc hiÖn. ViÖc ¸p dông ph¸p luËt thêng do c¬ quan nhµ níc ®îc giao
quyÒn hoÆc ngêi cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh theo thñ tôc hµnh chÝnh
nh cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, quyÕt ®Þnh giao ®Êt
hoÆc thu håi ®Êt. Trong ho¹t ®éng t ph¸p, ¸p dông ph¸p luËt ®îc ®iÒu
tra viªn, kiÓm s¸t viªn, ThÈm ph¸n, héi thÈm nh©n d©n tiÕn hµnh theo
thñ tôc nhÊt ®Þnh ®Ó thu thËp chøng cø, x¸c minh, ®iÒu tra nh»m
x¸c ®Þnh sù thËt kh¸ch quan sù viÖc, x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô
cña çc chñ thÓ ph¸p luËt.
H×nh thøc ¸p dông ph¸p luËt cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng,
do cã sù can thiÖp cña nhµ níc buéc çc chñ thÓ ph¸p luËt thùc hiÖn

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
ph¸p luËt lµm cho çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Òu ®îc thùc hiÖn
chÝnh x¸c, triÖt ®Ó. Qua ®ã t¸c ®éng vµo çc quan hÖ x· héi, vµo
cuéc sèng ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. ¸p dông ph¸p luËt ®îc tiÕn hµnh
trong çc trêng hîp sau:
- Khi cÇn ¸p dông çc biÖn ph¸p cìng chÕ nhµ níc hoÆc ¸p
dông çc chÕ tµi ph¸p luËt ®èi víi nh÷ng chñ thÓ cã hµnh vi vi ph¹m
ph¸p luËt
- Khi x¶y ra tranh chÊp vÒ quyÒn chñ thÓ vµ nghÜa vô ph¸p lý
gi÷a çc bªn tham gia quan hÖ ph¸p luËt mµ çc bªn ®ã kh«ng tù gi¶i
quyÕt ®îc. Ch¼ng h¹n, trong mét hîp ®ång d©n sù, do mét hoÆc çc
bªn tham gia ký kÕt kh«ng thùc hiÖn ®óng nghÜa vô ®èi víi bªn kia
mµ çc bªn kh«ng thÓ trao ®æi, tháa thuËn tù gi¶i quyÕt ®îc. Trêng
hîp nµy, bªn bÞ vi ph¹m cã quyÒn ®Ò nghÞ Tßa ¸n can thiÖp vµ ®a ra
ph¸n quyÕt buéc bªn vi ph¹m ph¶i cã tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i.
- Trong mét sè quan hÖ ph¸p luËt, Nhµ níc thÊy cÇn thiÕt ph¶i
tham gia ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña çc bªn hoÆc x¸c nhËn
sù tån t¹i mét sè sù viÖc, sù kiÖn thùc tÕ. Ch¼ng h¹n nh c«ng chøng,
chøng thùc hîp ®ång mua b¸n nhµ, ®Êt; chøng nhËn giÊy ®¨ng ký kÕt
h«n, chøng nhËn giÊy khai sinh, khai tö...
Nh vËy, ¸p dông ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng mang tÝnh thùc tiÔn cô
thÓ vµ sinh ®éng do c¬ quan nhµ níc, nh©n viªn nhµ níc ®îc giao
quyÒn tiÕn hµnh theo mét thñ tôc nhÊt ®Þnh do ph¸p luËt quy ®Þnh
vµ ®ång thêi lµ h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt, lµ thñ tôc b¾t buéc ®Ó
Nhµ níc tæ chøc cho çc chñ thÓ thùc hiÖn ph¸p luËt. ¸p dông ph¸p

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
luËt mang tÝnh thùc tiÔn, cô thÓ vµ sinh ®éng vµ ®îc tiÕn hµnh theo
mét thñ tôc nhÊt ®Þnh do ph¸p luËt quy ®Þnh. ¸p dông ph¸p luËt lµ
h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt, lµ thñ tôc b¾t buéc ®Ó çc c¬ quan
nhµ níc thùc hiÖn çc biÖn ph¸p cìng chÕ khi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p
luËt; khi ph¶i gi¶i quyÕt çc tranh chÊp vÒ quyÒn chñ thÓ vµ nghÜa
vô ph¸p lý gi÷a çc chñ thÓ hoÆc khi nhµ níc cÇn ph¶i can thiÖp ®Ó
thùc thi çc quyÒn cña chñ thÓ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. ¸p dông
ph¸p luËt cã vai trß rÊt to lín vµ rÊt quan träng trong viÖc thùc hiÖn
quyÒn lùc nhµ níc trªn çc lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi nh chÝnh trÞ,
kinh tÕ,v¨n hãa, an ninh quèc phßng.
1.1.2.§Æc ®iÓm cña viÖc ¸p dông ph¸p luËt
¸p dông ph¸p luËt cã çc ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau:
- ¸p dông ph¸p luËt mang tÝnh tæ chøc, thÓ hiÖn quyÒn lùc
nhµ níc. Ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt chØ do nh÷ng c¬ quan nhµ níc
hay nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh vµ mçi ç nh©n, c¬ quan
nhµ níc cã thÈm quyÒn chØ ®îc giao mét sè ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p
luËt nhÊt ®Þnh trong ph¹m vi thÈm quyÒn cña m×nh. Trong mét sè tr-
êng hîp ç biÖt, mét sè tæ chøc x· héi ®îc Nhµ níc trao quyÒn còng cã
thÓ tiÕn hµnh ¸p dông ph¸p luËt. Ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt ®îc tiÕn
hµnh chñ yÕu theo ý chÝ ®¬n ph¬ng cña çc c¬ quan nhµ níc hay
nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn, kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ cña nh÷ng
chñ thÓ cã liªn quan. Trêng hîp cÇn thiÕt, ¸p dông ph¸p luËt ®îc b¶o
®¶m thùc hiÖn b»ng sù cìng chÕ cña Nhµ níc. Trong qu¸ tr×nh ¸p

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
dông ph¸p luËt çc c¬ quan nhµ níc hay nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn
ph¶i xem xÐt, c©n nh¾c thËn träng vµ dùa trªn nh÷ng quy ph¹m ph¸p
luËt ®· ®îc x¸c ®Þnh ®Ó ra v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt cô thÓ. V¨n b¶n
¸p dông ph¸p luËt lµ h×nh thøc thÓ hiÖn chÝnh thøc cña ho¹t ®éng ¸p
dông ph¸p luËt; lµ v¨n b¶n ph¸p lý ç biÖt mang tÝnh quyÒn lùc do çc
c¬ quan nhµ níc, ngêi cã thÈm quyÒn x©y dùng, ®îc Nhµ níc trao
quyÒn ban hµnh trªn c¬ së nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt, nh»m x¸c ®Þnh
çc quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý cô thÓ cña çc ç nh©n, tæ chøc hoÆc
x¸c ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p, tr¸ch nhiÖm ph¸p luËt ®èi víi chñ thÓ vi
ph¹m ph¸p luËt.
- ¸p dông ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng theo tr×nh tù, thñ tôc chÆt chÏ
do ph¸p luËt quy ®Þnh. Ph¸p luËt x¸c ®Þnh râ rµng c¬ së, ®iÒu kiÖn,
tr×nh tù, thñ tôc, quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña çc bªn tham gia trong qu¸
tr×nh ¸p dông ph¸p luËt. Çc c¬ quan nhµ níc, ngêi cã thÈm quyÒn vµ
çc bªn liªn quan trong qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p luËt ph¶i tu©n thñ
nghiªm ngÆt çc quy ®Þnh cã tÝnh thñ tôc ®ã, ®Ó tr¸nh nh÷ng sù tïy
tiÖn cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ¸p dông ph¸p luËt kh«ng ®óng, kh«ng
chÝnh x¸c. H×nh thøc thÓ hiÖn cña ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt lµ v¨n
b¶n ¸p dông ph¸p luËt do c¬ quan nhµ níc, ngêi vµ tæ chøc cã thÈm
quyÒn ban hµnh cã tÝnh chÊt ç biÖt, mét lÇn ®èi víi çc ç nh©n, tæ
chøc cô thÓ trong nh÷ng trêng hîp x¸c ®Þnh, ph¶i phï hîp víi ph¸p luËt
vµ dùa trªn nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt cô thÓ; ®îc thÓ hiÖn trong
nh÷ng h×nh thøc ph¸p lý x¸c ®Þnh nh b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh, lÖnh... V¨n
b¶n ¸p dông ph¸p luËt cã hai lo¹i: v¨n b¶n x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
vô cña chñ thÓ vµ v¨n b¶n b¶o vÖ ph¸p luËt chøa ®ùng nh÷ng biÖn
ph¸p trõng ph¹t, cìng chÕ ®èi víi nh÷ng ç nh©n, tæ chøc vi ph¹m ph¸p
luËt.
- ¸p dông ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng ®iÒu chØnh ç biÖt, cô thÓ
®èi víi çc quan hÖ x· héi x¸c ®Þnh trªn c¬ së nh÷ng mÖnh lÖnh
chung trong quy ph¹m ph¸p luËt. Ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt ç biÖt
hãa mét çch cô thÓ vµ chÝnh x¸c nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt nhÊt
®Þnh.
- ¸p dông ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng ®ßi hái tÝnh s¸ng t¹o. Çc c¬
quan nhµ níc, ngêi cã thÈm quyÒn khi ¸p dông ph¸p luËt ph¶i nghiªn
cøu kü vô viÖc, ph©n tÝch lµm s¸ng tá cÊu thµnh ph¸p lý cña nã, trong
trêng hîp ph¸p luËt cha quy ®Þnh hoÆc quy ®Þnh cha râ th× ph¶i ¸p
dông t¬ng tù ®Ó tõ ®ã lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt phï hîp, ra v¨n b¶n
¸p dông ph¸p luËt vµ tæ chøc thi hµnh. Trong qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p
luËt, ngêi cã thÈm quyÒn ph¶i cã ý thøc ph¸p luËt cao, cã kinh
nghiÖm phong phó, cã ®¹o ®øc trong s¸ng vµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n
nghiÖp vô cao.
Tãm l¹i, ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt mang tÝnh tæ chøc, tÝnh
quyÒn lùc nhµ níc, ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¬ quan nhµ níc, ngêi cã
thÈm quyÒn hoÆc çc tæ chøc x· héi khi ®îc Nhµ níc trao quyÒn,
nh»m ç biÖt hãa nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt vµo çc trêng hîp cô thÓ
®èi víi çc ç nh©n, tæ chøc cô thÓ.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
1.1.3.Quy tr×nh ¸p dông ph¸p luËt
§Ó ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt ®îc chÝnh x¸c, ®¹t chÊt lîng,
hiÖu qu¶ cao cÇn tiÕn hµnh theo quy tr×nh sau ®©y:
* X¸c ®Þnh ®èi tîng, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®óng, chÝnh x¸c mäi
t×nh huèng, hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn cña vô viÖc thùc tÕ ®· x¶y ra.
Tríc khi quyÕt ®Þnh ¸p dông ph¸p luËt, çc c¬ quan nhµ níc, ng-
êi cã thÈm quyÒn ph¶i ®iÒu tra, xem xÐt, kÓ c¶ çc biÖn ph¸p chuyªn
m«n ®Æc biÖt nh xem xÐt thùc ®Þa, trng cÇu gi¸m ®Þnh, ¸p dông çc
biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi ®Ó lµm s¸ng tá nh÷ng sù viÖc cã liªn
quan. Khi ®iÒu tra, xem xÐt ph¶i ®¶m b¶o sù kh¸ch quan, toµn diÖn
vµ ®Çy ®ñ nh÷ng t×nh tiÕt cña vô viÖc; ph¶i nghiªn cøu, x¸c ®Þnh vô
viÖc ®ã thùc sù cã ý nghÜa ph¸p lý hay kh«ng, ®¸nh gi¸ ®îc tÇm quan
träng vÒ mÆt ph¸p lý cña nã; tu©n thñ çc quy ®Þnh mang tÝnh thñ
tôc g¾n víi mçi lo¹i vô viÖc. Çc c¬ quan ¸p dông ph¸p luËt ph¶i quan
t©m kh«ng chØ kÕt qu¶ viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ sù viÖc kh¸ch quan mµ
ph¶i x¸c minh kÕt qu¶ ®ã cã mang tÝnh ch©n lý vµ ®óng ph¸p luËt
hay kh«ng?
Trªn c¬ së ®ã xem xÐt cã cÇn ph¶i ¸p dông ph¸p luËt ®èi víi vô
viÖc cô thÓ hay kh«ng? NÕu cÇn th× chuyÓn sang giai ®o¹n tiÕp
theo cña quy tr×nh.
* Lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt phï hîp, ph©n tÝch lµm s¸ng tá néi
dung, ý nghÜa cña quy ph¹m ph¸p luËt ®èi víi trêng hîp cÇn ¸p dông
ph¸p luËt.
Tríc hÕt, ph¶i x¸c ®Þnh ngµnh luËt ®iÒu chØnh ®Ó ®i ®Õn
lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt cô thÓ thÝch øng víi vô viÖc. Quy ph¹m

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
®îc lùa chän ph¶i tõ çc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®ang cã hiÖu lùc
t¹i thêi ®iÓm x¶y ra sù viÖc cÇn ¸p dông. Trong trêng hîp v¨n b¶n quy
ph¹m ph¸p luËt cã quy ®Þnh hiÖu lùc trë vÒ tríc (hiÖu lùc håi tè) th×
¸p dông theo quy ®Þnh ®ã. Trong trêng hîp v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p
luËt cã quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ cïng mét vÊn ®Ò th× ¸p dông quy
ph¹m trong v¨n b¶n ph¸p luËt cã hiÖu lùc ph¸p lý cao h¬n. Trong trêng
hîp v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý
hoÆc quy tr¸ch nhiÖm ph¸p lý nhÑ h¬n ®èi víi hµnh vi x¶y ra tríc
ngµy v¨n b¶n cã hiÖu lùc th× ¸p dông quy ph¹m ph¸p luËt cña v¨n b¶n
míi.
Khi ®· lùa chän ®îc quy ph¹m ph¸p luËt cô thÓ, c¬ quan nhµ n-
íc, ngêi cã thÈm quyÒn ph¶i t duy khoa häc, logic, biÖn chøng lµm
s¸ng tá, nhËn thøc ®óng ®¾n néi dung vµ ý nghÜa cña quy ph¹m ph¸p
luËt.
* Ban hµnh v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt. Giai ®o¹n nµy lµ quan
träng nhÊt cña qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p luËt, v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt
ç biÖt hãa, cô thÓ hãa nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô chung chøa ®ùng
trong çc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó Ên ®Þnh nh÷ng quyÒn vµ
nghÜa vô ph¸p lý cô thÓ cña çc chñ thÓ ph¸p luËt hoÆc nh÷ng biÖn
ph¸p, tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®èi víi nh÷ng ngêi vi ph¹m.
V¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ph¶i phï hîp víi lîi Ých vµ mÖnh lÖnh
cña Nhµ níc ®îc thÓ hiÖn trong çc ®¹o luËt vµ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p
luËt kh¸c. V× vËy, khi ra v¨n b¶n, çc c¬ quan nhµ níc, ngêi cã thÈm
quyÒn ph¶i ®¸nh gi¸ nh÷ng t×nh tiÕt cña vô viÖc mang tÝnh ph¸p lý,

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
cã c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn; ph¶i "chÝ c«ng, v« t" kh«ng thÓ xuÊt
ph¸t tõ ®éng c¬ c¸ nh©n hoÆc quan hÖ riªng t. V¨n b¶n ¸p dông ph¸p
luËt ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu sau:
- V¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ph¶i ®îc ban hµnh ®óng thÈm
quyÒn ®óng tªn gäi vµ tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh; néi
dung v¨n b¶n ph¶i râ rµng, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, h×nh thøc v¨n b¶n ph¶i
®¶m b¶o c¸c quy ®Þnh cña thñ tôc hµnh chÝnh.
- V¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ph¶i ®îc ban hµnh cã c¬ së ph¸p lý,
chØ râ chi tiÕt cô thÓ tíi ®iÓm, kho¶n, ®iÒu cña v¨n b¶n ph¸p luËt ¸p
dông. NÕu v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ®îc ban hµnh trong trêng hîp ¸p
dông ph¸p luËt t¬ng tù th× ph¶i cã sù lý gi¶i kü cµng vÒ tÝnh hîp ph¸p,
hîp lý cña viÖc ¸p dông ph¸p luËt t¬ng tù ®ã, ®ång thêi còng ph¶i ghi
râ ®· ¸p dông t¬ng tù quy ph¹m ph¸p luËt nµo hoÆc nguyªn t¾c ph¸p
luËt nµo.
- V¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ph¶i ®îc ban hµnh cã c¬ së thùc
tÕ, c¨n cø vµo nh÷ng sù kiÖn, nh÷ng ®ßi hái thùc tÕ ®Çy ®ñ, chÝnh
x¸c vµ cã thËt th× míi ®¶m b¶o ¸p dông ph¸p luËt chÝnh x¸c, cã tÝnh
thuyÕt phôc.
V¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ph¶i ®îc ban hµnh phï hîp víi nhu
cÇu thùc tÕ cña cuéc sèng th× míi b¶o ®¶m cho v¨n b¶n quy ph¹m
ph¸p luËt cã tÝnh hiÖn thùc. NÕu v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt kh«ng phï
hîp víi thùc tÕ th× khã ®îc thi hµnh nghiªm chØnh, thi hµnh kÐm hiÖu
qu¶, thËm chÝ kh«ng thÓ thi hµnh.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
* Tæ chøc thùc hiÖn v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt. §©y lµ giai
®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p luËt, tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t
®éng tæ chøc nh»m b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn ®óng v¨n b¶n ¸p
dông ph¸p luËt nh viÖc tæ chøc thi hµnh b¶n ¸n v.v... Trong qu¸ tr×nh
tæ chøc thùc hiÖn v¨n b¶n cÇn tiÕn hµnh çc ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m
s¸t viÖc thi hµnh quyÕt ®Þnh ¸p dông ph¸p luËt nh»m ®¶m b¶o ®Ó
quyÕt ®Þnh ®ã ®îc thùc hiÖn nghiªm chØnh, ®óng ph¸p luËt.
Cuéc sèng x· héi hµng ngµy cã kh«ng Ýt nh÷ng sù kiÖn, nh÷ng
quan hÖ x¶y ra trong thùc tÕ liªn quan tíi lîi Ých ç nh©n, tæ chøc cÇn
ph¶i ®îc ph¸p luËt ®iÒu chØnh ngay lËp tøc ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cña
c«ng d©n, çc tæ chøc vµ cña Nhµ níc, song ph¸p luËt kh«ng thÓ
®iÒu chØnh hÕt çc quan hÖ x· héi ®Ó cã nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt
míi, ®iÒu chØnh vÊn ®Ò nµy ®ßi hái ph¶i cã thêi gian. MÆt kh¸c, rÊt
nhiÒu sù kiÖn x¶y ra ®ét xuÊt, nhÊt thêi nªn còng cha h¼n ®· cÇn
®Õn çc quy ph¹m ph¸p luËt míi. Gi¶i ph¸p cho nh÷ng t×nh huèng nµy
lµ ¸p dông ph¸p luËt t¬ng tù ®Ó gi¶i quyÕt. Tuy nhiªn, viÖc ¸p dông
ph¸p luËt t¬ng tù ph¶i rÊt h¹n chÕ, chØ khi thËt sù cÇn thiÕt míi nªn ¸p
dông. ViÖc ¸p dông ph¸p luËt t¬ng tù ph¶i xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña x·
héi, cña Nhµ níc vµ cña c«ng d©n, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu
cÇu cña ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa. Kh«ng ®îc tïy tiÖn ¸p dông
nguyªn t¾c t¬ng tù.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
1.2. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ quy tr×nh ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i
quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n
1.2.1. Kh¸i niÖm ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt cña Tßa ¸n nh©n d©n
Theo ph¸p luËt hiÖn hµnh th× xÐt xö lµ ho¹t ®éng ®Æc trng, lµ
chøc n¨ng riªng cã cña Tßa ¸n nh©n d©n. Ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n
nh©n d©n lµ ho¹t ®éng trung t©m vµ chñ yÕu cña ho¹t ®éng t ph¸p. ¸p
dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n lµ mét néi dung cô
thÓ, ®Æc biÖt vµ quan träng cña h×nh thøc ¸p dông ph¸p luËt nãi
chung. ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n nãi chung
vµ ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö
dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n hiÖn nay lµ viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt
cña ThÈm ph¸n vµ héi thÈm nh©n d©n trong qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh sù
thËt kh¸ch quan cña vô ¸n ®Ó ban hµnh çc b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh nh©n
danh Nhµ níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ph¸n xÐt, ph©n
xö ®óng, sai, x¸c ®Þnh tÝnh cã c¨n cø hay kh«ng cã c¨n cø, cã hîp
ph¸p hay kh«ng hîp ph¸p ®èi víi çc tranh chÊp vÒ quyÒn vµ nghÜa vô
cña çc chñ thÓ ph¸p luËt. XÐt xö lµ chøc n¨ng ®Æc biÖt cña Tßa ¸n,
"Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, çc Tßa ¸n nh©n d©n ®Þa ph¬ng, çc Tßa
¸n qu©n sù vµ çc Tßa ¸n kh¸c do luËt ®Þnh lµ nh÷ng c¬ quan xÐt xö
cña níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam" [20, tr. 3].
Cã thÓ thÊy r»ng, Tßa ¸n nh©n d©n lµ c¬ quan duy nhÊt ®îc
giao quyÒn xÐt xö çc vô ¸n h×nh sù, d©n sù, kinh tÕ, lao ®éng vµ
hµnh chÝnh nªn ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n chÝnh lµ ho¹t

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
®éng ¸p dông ph¸p luËt trong çc lÜnh vùc gi¶i quyÕt vô ¸n h×nh sù,
d©n sù, kinh tÕ, lao ®éng vµ hµnh chÝnh. Khi gi¶i quyÕt çc tranh
chÊp quyÒn sö dông ®Êt, héi ®ång xÐt xö cã quyÒn vµ nghÜa vô
nghiªn cøu hå s¬ vô ¸n vµ tiÕn hµnh xÐt xö, ®¸nh gi¸ tÝnh hîp ph¸p,
tÝnh cã c¨n cø ®èi víi viÖc yªu cÇu cña ®¬ng sù cã c¨n cø ph¸p lý hay
kh«ng? Ai lµ ngêi cã quyÒn sö dông ®Êt ®ã? Cã quyÒn lùa chän çc
v¨n b¶n, quy ph¹m ph¸p luËt phï hîp, chÝnh x¸c vµ ban hµnh çc b¶n
¸n, quyÕt ®Þnh nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña çc chñ thÓ ph¸p
luËt hoÆc buéc çc chñ thÓ ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Trong ®êi sèng x· héi, tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt ph¸t sinh
gi÷a çc chñ thÓ quan hÖ ph¸p luËt (gäi chung lµ çc ®¬ng sù) bëi do
®Êt ®ai lµ tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín ®èi víi çc bªn ®¬ng sù, viÖc tranh
chÊp th¾ng hay thua cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ®êi sèng, kinh tÕ vµ
ho¹t ®éng kinh doanh cña hä. Trong qu¸ tr×nh tranh chÊp lu«n tån t¹i
mét hoÆc tÊt c¶ çc bªn ®¬ng sù kh«ng thùc hiÖn theo çc quy ®Þnh
cña ph¸p luËt. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn nhng
tùu trung l¹i cã çc nguyªn nh©n chÝnh sau:
- Khi çc bªn ®¬ng sù kh«ng tháa thuËn ®îc víi nhau vÒ çch
thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh, mét bªn hoÆc çc bªn ®¬ng sù
kh«ng muèn thùc hiÖn ®óng çc quy ph¹m ph¸p luËt.
- Khi tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt, kh«ng ph¶i ®¬ng sù nµo
còng biÕt hoÆc còng hiÓu ®îc çc quy ph¹m ph¸p luËt cña Bé luËt
d©n sù, LuËt ®Êt ®ai còng nh çc híng dÉn thi hµnh LuËt ®Êt ®ai, v×

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
vËy hä hµnh xö mét çch tù nhiªn, bét ph¸t theo thãi quen cuéc sèng
®êi thêng. §©y lµ t×nh tr¹ng phæ biÕn nhÊt ®èi víi çc lo¹i quan hÖ
ph¸p luËt d©n sù nãi chung còng nh quan hÖ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai nãi
riªng. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng quy ph¹m ph¸p luËt d©n sù vÒ gi¶i quyÕt
çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã sè lîng lín, quy ®Þnh l¹i chung
chung, kh«ng râ rµng nªn cÇn cã nhiÒu v¨n b¶n díi luËt nh NghÞ
®Þnh cña ChÝnh phñ; Th«ng t liªn ngµnh; NghÞ quyÕt cña héi ®ång
ThÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao híng dÉn thi hµnh.
- Khi çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt x¶y ra, nÕu çc ®¬ng
sù kh«ng tù gi¶i quyÕt ®îc th× hä cã quyÒn göi ®¬n khëi kiÖn ®Õn
Tßa ¸n nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó yªu cÇu Tßa ¸n gi¶i quyÕt
nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh. Sau khi nhËn ®îc
®¬n khëi kiÖn cña ®¬ng sù, Tßa ¸n tiÕn hµnh thô lý vô ¸n vµ gi¶i
quyÕt theo tr×nh tù mµ ph¸p luËt tè tông d©n sù quy ®Þnh nh thÈm
tra, x¸c minh çc t×nh tiÕt liªn quan ®Õn vô ¸n; lùa chän quy ph¹m ph¸p
luËt ®iÒu chØnh ®Ó gi¶i quyÕt vô ¸n vµ cuèi cïng lµ ra b¶n ¸n, quyÕt
®Þnh buéc çc ®¬ng sù thi hµnh b»ng çc h×nh thøc tù nguyÖn thi
hµnh hoÆc cã sù cìng chÕ thi hµnh cña c¬ quan thi hµnh ¸n d©n sù.
¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn
sö dông ®Êt, ngoµi c¬ quan Tßa ¸n cßn cã sù tham gia cña c¬ quan
ViÖn kiÓm s¸t vµ c¬ quan thi hµnh ¸n d©n sù cïng gi÷ vai trß lµ chñ
thÓ cña ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt. NÕu thiÕu sù tham gia cña çc
chñ thÓ nµy th× cã thÓ sÏ dÉn tíi viÖc ¸p dông ph¸p luËt kh«ng chÝnh
x¸c, kh¸ch quan vµ triÖt ®Ó. Tuy nhiªn, Tßa ¸n nh©n d©n lu«n lµ chñ

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
thÓ chñ yÕu trong viÖc ¸p dông ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt çc vô ¸n
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt.
Qua sù ph©n tÝch trªn, cã thÓ ®a ra kh¸i niÖm ¸p dông ph¸p
luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt cña Tßa
¸n nh©n d©n lµ h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p luËt mang tÝnh tæ chøc,
tÝnh quyÒn lùc cña Nhµ níc ®îc thùc hiÖn th«ng qua Héi ®ång xÐt
xö, do ThÈm ph¸n chñ täa phiªn tßa chñ tr× nh»m x¸c ®Þnh sù thËt
kh¸ch quan, ph©n xö ®óng, sai, x¸c ®Þnh tÝnh cã c¨n cø hay kh«ng
cã c¨n cø ®Ó ban hµnh çc b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh nh©n danh Nhµ níc
Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam gi¶i quyÕt çc tranh chÊp
quyÒn sö dông ®Êt ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña çc ®¬ng
sù gãp phÇn æn ®Þnh trËt tù x· héi vµ cñng cè mèi ®oµn kÕt trong
néi bé nh©n d©n.
¸p dông ph¸p luËt trong gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö
dông ®Êt cña Tßa ¸n nh©n d©n cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc
x©y dùng vµ b¶o vÖ ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi
Ých chÝnh ®¸ng cña çc ç nh©n vµ tæ chøc, gãp phÇn to lín vµo viÖc
x©y dùng mét Nhµ níc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cña
d©n, do d©n, v× d©n.
1.2.2. §Æc ®iÓm ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n
sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n lµ sù biÓu hiÖn cô thÓ cña viÖc ¸p

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
dông ph¸p luËt d©n sù vµ ph¸p LuËt ®Êt ®ai nãi chung. V× vËy, nã
mang ®Çy ®ñ çc ®Æc ®iÓm cña ¸p dông ph¸p luËt (®· tr×nh bµy cô
thÓ ë môc 1.1.2.). Tuy nhiªn, víi tÝnh chÊt phong phó ®a d¹ng cña çc
quan hÖ ph¸p luËt d©n sù vÒ ®Êt ®ai cïng víi nh÷ng quy ®Þnh vÒ
tr×nh tù, thñ tôc gi¶i quyÕt çc vô viÖc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt
do ph¸p luËt tè tông d©n sù quy ®Þnh th× ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc
gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n cã
nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt, ®ã lµ:
- ë giai ®o¹n ®Çu tiªn cña quy tr×nh ¸p dông ph¸p luËt lµ tiÕn
hµnh thu thËp chøng cø, lÊy lêi khai cña ®¬ng sù vµ tiÕn hµnh mét sè
ho¹t ®éng tè tông kh¸c ®Ó lµm râ çc t×nh tiÕt liªn quan ®Õn tranh
chÊp quyÒn sö dông ®Êt. Tßa ¸n nh©n d©n lµ chñ thÓ chñ yÕu cña
ho¹t ®éng nµy. Ho¹t ®éng ®èi chÊt, xem xÐt, thÈm ®Þnh t¹i chç, ñy
th¸c thu thËp chøng cø lµ nhiÖm vô cña Tßa ¸n chø kh«ng ph¶i cña
çc c¬ quan ®iÒu tra nh trong tè tông h×nh sù, Tßa ¸n tiÕn hµnh mét
sè ho¹t ®éng tè tông theo mét tr×nh tù, thñ tôc do Bé luËt tè tông d©n
sù quy ®Þnh. Tuy nhiªn, ph¸p luËt còng quy ®Þnh ViÖn kiÓm s¸t nh©n
d©n kiÓm s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt trong tè tông d©n sù nãi chung
vµ trong gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt nãi riªng. ViÖn
kiÓm s¸t nh©n d©n tham gia phiªn tßa ®èi víi nh÷ng vô ¸n do Tßa ¸n
thu thËp chøng cø mµ ®¬ng sù khiÕu n¹i, çc viÖc d©n sù thuéc thÈm
quyÒn gi¶i quyÕt cña Tßa ¸n, çc vô viÖc d©n sù mµ ViÖn kiÓm s¸t
kh¸ng nghÞ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
Sù kh¸c nhau gi÷a ho¹t ®éng ®iÒu tra trong tè tông h×nh sù vµ
ho¹t ®éng x¸c minh, thu thËp chøng cø gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö
dông ®Êt trong tè tông d©n sù, kh«ng chØ ®¬n thuÇn ë chñ thÓ cña
ho¹t ®éng mµ cßn thÓ hiÖn ë nhiÖm vô ®iÒu tra. NÕu nh trong tè tông
h×nh sù, viÖc chøng minh téi ph¹m lµ tr¸ch nhiÖm cña çc c¬ quan tiÕn
hµnh tè tông, th× trong tè tông d©n sù nghÜa vô cung cÊp chøng cø ®Ó
chøng minh cho yªu cÇu cña m×nh lµ thuéc vÒ ®¬ng sù. XuÊt ph¸t tõ
nguyªn t¾c quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña çc ®¬ng sù còng nh tÝnh chÊt,
®Æc ®iÓm cña viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt, khi Tßa
¸n nh©n d©n thô lý gi¶i quyÕt vô ¸n tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt th×
Tßa ¸n nh©n d©n ®· cã hå s¬ vÒ vô tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt ®ã.
Khi khëi kiÖn, bªn nguyªn ®¬n vµ bªn bÞ ®¬n ®Òu ph¶i cã nghÜa vô
xuÊt tr×nh chøng cø liªn quan vµ tù chøng minh yªu cÇu cña m×nh. Tr-
êng hîp c¬ quan nhµ níc, tæ chøc x· héi khëi kiÖn th× Tßa ¸n nh©n d©n
còng yªu cÇu çc chñ thÓ nµy cung cÊp nh÷ng tµi liÖu, chøng cø cÇn
thiÕt vµ Tßa ¸n chØ tiÕn hµnh x¸c minh, thu thËp nh÷ng chøng cø trong
trêng hîp cÇn thiÕt do Bé luËt tè tông d©n sù quy ®Þnh. Trong nhiÒu tr-
êng hîp ®¬ng sù kh«ng thÓ tù m×nh thu thËp chøng cø, nhÊt lµ çc
chøng cø cã liªn quan ®Õn viÖc qu¶n lý hå s¬ cña çc c¬ quan nhµ níc
th× Tßa ¸n ph¶i lµm thay hä.
ViÖc quy ®Þnh nhiÖm vô x¸c minh, thu thËp chøng cø cña Tßa
¸n nh©n d©n trong gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt nh trªn
lµ c¬ së ®Ó Tßa ¸n nh©n d©n thùc hiÖn tèt nhiÖm vô tè tông cña
m×nh, mÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng ngêi tham gia tè tông kh¸c

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
thùc hiÖn ®óng, ®Çy ®ñ quyÒn vµ nghÜa vô mµ ph¸p luËt quy ®Þnh.
Thùc tr¹ng ë níc ta hiÖn nay tr×nh ®é d©n trÝ nãi chung, sù hiÓu biÕt
ph¸p luËt nãi riªng cña çc ®¬ng sù cha cao, cho nªn Tßa ¸n nh©n d©n
cÇn ph¶i tÝch cùc gióp ®ì, híng dÉn ®¬ng sù hiÓu râ quyÒn lîi hîp
ph¸p cña hä, trªn c¬ së ®ã thùc hiÖn tèt nghÜa vô chøng minh.
- Ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt nãi chung ®îc tiÕn hµnh chñ yÕu
theo ý chÝ ®¬n ph¬ng cña çc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, kh«ng
phô thuéc vµo ý chÝ cña çc chñ thÓ bÞ ¸p dông ph¸p luËt. Trong quan
hÖ ph¸p luËt d©n sù, chñ thÓ chñ yÕu cña tranh chÊp quyÒn sö dông
®Êt lµ ç nh©n, ph¸p nh©n, hé gia ®×nh. XuÊt ph¸t trõ nguyªn t¾c b×nh
®¼ng vµ quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña çc ®¬ng sù, Tßa ¸n nh©n d©n víi vai
trß lµ chñ thÓ chÝnh cña ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt chØ lµ "träng tµi"
trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a çc bªn ®¬ng sù. Tríc khi ®a vô ¸n
ra xÐt xö t¹i phiªn tßa, Tßa ¸n nh©n d©n ph¶i tiÕn hµnh hßa gi¶i, chØ khi
nµo çc bªn ®¬ng sù (víi sù trung gian hßa gi¶i cña Tßa ¸n nh©n d©n)
kh«ng tù gi¶i quyÕt ®îc tranh chÊp víi nhau th× Tßa ¸n nh©n d©n míi ®a
ra ph¸n quyÕt trªn c¬ së ph¸p luËt ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ çc lîi Ých
chÝnh ®¸ng cña çc ®¬ng sù buéc bªn vi ph¹m ph¶i thùc hiÖn. Khi çc ®-
¬ng sù kh«ng tù gi¸c thi hµnh ph¸n quyÕt cña Tßa ¸n nh©n d©n th× míi
thùc hiÖn sù cìng chÕ cña c¬ quan thi hµnh ¸n.
- Khi ¸p dông ph¸p luËt ®èi viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp
quyÒn sö dông ®Êt, ph¸p luËt cã quy ®Þnh nguyªn t¾c ¸p dông tËp
qu¸n, ¸p dông t¬ng tù ph¸p luËt. §©y lµ ®Æc ®iÓm riªng biÖt, kh¸c
h¼n víi ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc lo¹i vô ¸n kh¸c.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
Nguyªn t¾c nµy xuÊt ph¸t tõ tÝnh ®a d¹ng, phong phó, phøc t¹p cña
çc quan hÖ d©n sù, ®Æc biÖt lµ trong tranh chÊp quyÒn sö dông
®Êt. Ph¸p luËt kh«ng thÓ dù liÖu hÕt ®îc mäi t×nh huèng, trêng hîp
ph¸t sinh trong thùc tÕ, khi gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt,
nhng Tßa ¸n kh«ng thÓ tõ chèi ®¬n yªu cÇu gi¶i quyÕt v× lý do ph¸p
luËt cha cã quy ®Þnh cô thÓ.
- Tríc ®©y, giai ®o¹n tæ chøc thi hµnh ¸n thuéc thÈm quyÒn
cña Tßa ¸n nh©n d©n, nhng tõ ngµy 01 th¸ng 10 n¨m 1993, Ph¸p lÖnh
thi hµnh ¸n d©n sù míi cã hiÖu lùc th× thÈm quyÒn thi hµnh çc v¨n
b¶n ¸p dông ph¸p luËt vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt
thuéc vÒ c¬ quan thi hµnh ¸n d©n sù. Nh vËy, hiÖn nay ¸p dông ph¸p
luËt trong gi¶i quyÕt çc vô ¸n d©n sù nãi chung, trong viÖc gi¶i quyÕt
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt nãi riªng cña Tßa ¸n nh©n d©n chØ
bao gåm ba giai ®o¹n: giai ®o¹n x¸c minh, thu thËp chøng cø, giai
®o¹n lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt vµ giai ®o¹n ban hµnh v¨n b¶n ¸p
dông ph¸p luËt.
1.2.3. Quy tr×nh ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n
§Ó ¸p dông ph¸p luËt trong gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö
dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n ®îc chÝnh x¸c, ®¹t hiÖu qu¶ cao, cÇn
tiÕn hµnh theo nh÷ng giai ®o¹n sau:
*Giai ®o¹n thø nhÊt: nghiªn cøu, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ çc t×nh
tiÕt, tµi liÖu, chøng cø cã liªn quan ®Õn vô viÖc

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
§©y lµ bíc ®Çu tiªn, cã ý nghÜa rÊt quan träng, lµ c¬ së cho
viÖc cho viÖc ¸p dông ph¸p luËt chÝnh x¸c trong viÖc gi¶i quyÕt çc
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n. ViÖc xem xÐt,
®¸nh gi¸, ®èi chiÕu çc chøng cø kh«ng toµn diÖn, kh¸ch quan, thËn
träng th× rÊt dÔ dÉn ®Õn nh÷ng sai lÇm khi ban hµnh v¨n b¶n ¸p
dông ph¸p luËt.
Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông d©n sù th× viÖc nghiªn cøu
hå s¬ cña ngêi ThÈm ph¸n lµ c«ng viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®îc tríc khi tiÕn
hµnh gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n.
Trong khi nghiªn cøu hå s¬, ngêi ThÈm ph¸n cÇn cã ph¬ng ph¸p nghiªn
cøu phï hîp míi cã thÓ n¾m v÷ng néi dung c¬ b¶n cÇn gi¶i quyÕt.
Kh«ng n¾m ®îc träng t©m, yªu cÇu c¬ b¶n cÇn gi¶i quyÕt cña vô viÖc,
ngêi ThÈm ph¸n sÏ kh«ng thÓ cã ph¬ng híng ®óng ®¾n ®Ó xem xÐt,
®¸nh gi¸ çc chøng cø; çc tµi liÖu, th«ng tin ®îc thu thËp qua nghiªn cøu
hå s¬ kh«ng kÕt nèi thµnh mét thÓ thèng nhÊt. §Ó cã sù ®¸nh gi¸ mang
tÝnh kh¸ch quan vµ toµn diÖn, cÇn cã ph¬ng ph¸p nghiªn cøu ®óng
®¾n. Ngêi ThÈm ph¸n sÏ rÊt dÔ rµng ph¸t hiÖn çc th«ng tin, çc t×nh
tiÕt chñ yÕu cña vô viÖc th«ng qua hå s¬ vô ¸n. Tõ ®ã, viÖc ph©n lo¹i
®¸nh gi¸ chøng cø trùc tiÕp, chøng cø gi¸n tiÕp, chøng cø cã ý nghÜa
quyÕt ®Þnh, chøng cø cã ý nghÜa bæ trî, liªn quan…còng sÏ dÔ dµng
vµ thuËn lîi.
Th«ng thêng, khi nghiªn cøu hå s¬ vô ¸n tranh chÊp quyÒn sö
dông ®Êt cÇn ®îc tiÕn hµnh tõ yªu cÇu khëi kiÖn vµ çc tµi liÖu,
chøng cø cña bªn nguyªn ®¬n tríc. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu khëi kiÖn vµ

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
çc tµi liÖu chøng cø kÌm theo Tßa ¸n x¸c ®Þnh cô thÓ vÊn ®Ò hä yªu
cÇu, çc tµi liÖu kÌm theo cã ®é tin cËy hay kh«ng, cßn thiÕu nh÷ng
tµi liÖu g×, møc ®é chøng minh cña cña çc tµi liÖu nµy nh thÕ nµo.
Ngêi cã quyÒn lîi vµ nghÜa vô liªn quan, nh©n chøng cña bªn nguyªn
®¬n, bªn bÞ ®¬n ®· khai b¸o nh÷ng g×…Còng t¬ng tù, viÖc nghiªn
cøu, xem xÐt çc tµi liÖu chøng cø liªn quan phÝa bÞ ®¬n nh»m lµm
s¸ng tá lý lÏ, chøng cø ph¶n b¸c yªu cÇu cña nguyªn ®¬n cã hay kh«ng
cã c¬ së; møc ®é chøng minh vµ ®é tin cËy cña çc tµi liÖu chøng cø
do bÞ ®¬n xuÊt tr×nh ra sao, cã cÇn ph¶i thu thËp thªm tµi liÖu,
chøng cø míi hay kh«ng... Nghiªn cøu kü hå s¬ vô viÖc sÏ gióp cho ng-
êi ThÈm ph¸n cã ®îc sù tù tin vµ tÝnh chñ ®éng h¬n, gióp viÖc ¸p
dông ph¸p luËt cã chÊt lîng tèt h¬n.
* Giai ®o¹n thø hai: T×m lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt phï hîp víi
vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt cña vô viÖc
T×m vµ lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt lµ ®èi chiÕu t×nh tiÕt sù
viÖc x¶y ra víi quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh phï hîp. Cã hay
kh«ng cã quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh? quy ph¸p luËt ®iÒu chØnh
cßn hiÖu lùc kh«ng? nÕu cha cã quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh th×
cã quy ph¹m ph¸p luËt nµo gÇn gièng ®Ó ¸p dông t¬ng tù hay kh«ng?
Trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n nãi chung, trong
viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt nãi riªng, viÖc t×m vµ
lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó ¸p dông lµ mét giai ®o¹n b¾t buéc, cã
ý nghÜa to lín trong viÖc b¶o ®¶m tÝnh ®óng ®¾n vµ hîp ph¸p cña
quyÕt ®Þnh khi ban hµnh. HiÖn nay sè lîng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
luËt liªn quan lÜnh vùc qu¶n lý ®Êt ®ai ®îc Nhµ níc ta ban hµnh lµ rÊt
lín ®Ó ®¸p øng yªu cÇu thùc tiÔn qu¶n lý ®Êt ®ai. V× vËy, ngêi ThÈm
ph¸n cÇn cã sù tÝch lòy vµ cËp nhËt v¨n b¶n ph¸p luËt ®Êt ®ai, v¨n
b¶n ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc ®Êt ®ai nh»m phôc vô tèt
cho viÖc tra cøu, t×m vµ lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt phï hîp khi xem
xÐt gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt. T×m vµ lùa chän quy
ph¹m ph¸p luËt trong lÜnh vùc ®Êt ®ai thêng lµ viÖc kh«ng ®¬n gi¶n
v× sè lîng v¨n b¶n trong lÜnh vùc nµy lµ rÊt lín vµ kh¸ phøc t¹p. ViÖc
t×m vµ lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt kh«ng chØ dùa trªn çc v¨n b¶n
quy ph¹m ph¸p luËt do çc ®¬ng sù cung cÊp mµ cßn ph¶i nghiªn cøu
më réng ra çc v¨n b¶n kh¸c cã liªn quan; t×m hiÓu xem v¨n b¶n quy
ph¹m ph¸p luËt ®ã cã cßn hiÖu lùc kh«ng hay ®· ®îc söa ®æi, bæ
sung, hñy bá cha? nÕu lµ b¶n sao th× ph¶i ®èi chiÕu víi v¨n b¶n gèc
®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c khi ¸p dông. Sau ®ã, nghiªn cøu kü néi
dung v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cÇn ¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt vô ¸n lµ
mét bíc quan träng kh«ng thÓ bá qua.
ViÖc t×m vµ lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt chÝnh x¸c, ®óng
®¾n vµ phï hîp ®Ó ¸p dông khi gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông
®Êt ®¶m b¶o cho viÖc ra b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c, phï hîp lµ
viÖc lµm quan träng cña ngêi ThÈm ph¸n. ViÖc t×m vµ lùa chän quy
ph¹m ph¸p luËt ph¶i trë thµnh kü n¨ng nghÒ nghiÖp cña ngêi ThÈm
ph¸n qua qu¸ tr×nh ¸p dông ph¸p luËt tõ thùc tiÔn. ChÝnh kü n¨ng
nghÒ nghiÖp vµ sù nhanh nh¹y cña ngêi ThÈm ph¸n sÏ m¸ch b¶o quy
ph¹m ph¸p luËt nµo cÇn ph¶i xem xÐt, nghiªn cøu ®Ó ¸p dông. Kü

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
n¨ng nghÒ nghiÖp cµng ë tr×nh ®é cao th× viÖc t×m vµ lùa chän quy
ph¹m ph¸p luËt phï hîp cµng nhanh nh¹y vµ cµng chÝnh x¸c.
* Giai ®o¹n thø ba: Ban hµnh v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt
Ban hµnh v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt trong gi¶i quyÕt tranh chÊp
quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n chÝnh lµ viÖc ban hµnh b¶n
¸n, ban hµnh quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt
gi÷a çc ®¬ng sù. B¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång xÐt xö ®îc ban
hµnh sau khi ®· ®iÒu tra, x¸c minh, xem xÐt, ®èi chiÕu çc tµi liÖu,
chøng cø cã trong hå s¬ vô ¸n vµ qua thÈm tra, tranh luËn c«ng khai
t¹i phiªn tßa cã gi¸ trÞ ph¸n xÐt, ph©n xö nh»m gi¶i quyÕt tranh chÊp
quyÒn sö dông ®Êt theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Ngêi ThÈm ph¸n ban hµnh v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt, gi¶i quyÕt
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt ph¶i biÕt tæng hîp çc t×nh tiÕt vô
viÖc mét çch chÝnh x¸c, l«gic tõ viÖc ®èi chiÕu çc chøng cø ®· thu
thËp ®îc trong hå s¬ víi çc lêi khai, tµi liÖu ®· ®îc xem xÐt t¹i phiªn
tßa th× míi chän ®îc quy ph¹m ph¸p luËt mét çch chÝnh x¸c ®Ó ban
hµnh b¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh mét çch ®óng ®¾n. B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh
gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt cña Tßa ¸n nh©n d©n ph¶i
®¶m b¶o kh¸ch quan, nghiªm minh, ®óng ph¸p luËt, nhng cã t×nh, cã
lý, cã tÝnh thuyÕt phôc lßng ngêi; néi dung, h×nh thøc b¶n ¸n ph¶i
theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Çch lËp luËn, ph©n tÝch, ®¸nh
gi¸, nhËn ®Þnh b»ng lêi v¨n trong s¸ng. ChÊt lîng cña b¶n ¸n, cña
quyÕt ®Þnh lµ mét trong nh÷ng thíc ®o rÊt quan träng ®Ó ®¸nh gi¸

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc xÐt xö cña c¬ quan Tßa ¸n,
®¸nh gi¸ n¨ng lùc, tr×nh ®é chuyªn m«n cña ngêi ThÈm ph¸n.
1.3. Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ vµ çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng ¸p dông ph¸p
luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n
d©n
1.3.1. Çc tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong
viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt
Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong gi¶i quyÕt
çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n bao gåm:
* Tiªu chÝ thø nhÊt: Møc ®é chÝnh x¸c, ®óng ph¸p luËt, phï hîp
víi thùc tiÔn vµ kh¶ n¨ng thi hµnh cña b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n
nh©n d©n vÒ gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt.
B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n nh©n d©n vÒ viÖc gi¶i quyÕt
çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt lµ mét lo¹i v¨n b¶n ¸p dông ph¸p
luËt, ®ßi hái ph¶i ®îc ban hµnh mét çch hîp ph¸p, ®óng thÈm quyÒn,
®óng tr×nh tù, thñ tôc, cã c¨n cø ph¸p lý, phï hîp víi thùc tiÔn cô thÓ
cña sù viÖc vµ cã kh¶ n¨ng thi hµnh trªn thùc tÕ. Muèn vËy, néi dung,
lý lÏ vµ nhËn ®Þnh cña b¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n nh©n d©n
ph¶i xuÊt ph¸t tõ sù nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kh¸ch quan sù viÖc, kh«ng
thiªn lÖch v× bÊt cø lý do g× ®Ó ®a ra nh÷ng ph¸n quyÕt c«ng b»ng,
phï hîp, thuyÕt phôc ®îc lßng ngêi, cã kh¶ n¨ng thi hµnh.
B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n nh©n d©n trong gi¶i quyÕt çc
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt ®îc ban hµnh ®óng thÈm quyÒn, theo

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông d©n sù lµ mét trong nh÷ng néi
dung quan träng thÓ hiÖn tÝnh hîp ph¸p cña b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®ã.
Trêng hîp mét b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh sai thÈm quyÒn thêng dÉn ®Õn
nhiÒu hËu qu¶ xÊu cho çc ®¬ng sù, cho nÒn d©n chñ vµ ph¸p chÕ
cña ®Êt níc, vi ph¹m çc quyÒn tù do d©n chñ cña c«ng d©n. NÕu nh
viÖc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt kh«ng thuéc thÈm quyÒn xÐt xö
cña Tßa ¸n nh©n d©n mµ Tßa ¸n nh©n d©n l¹i ®a ra xÐt xö, hoÆc nh
vô viÖc thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña Tßa ¸n nh©n d©n cÊp
huyÖn nhng Tßa ¸n nh©n d©n cÊp tØnh l¹i gi¶i quyÕt lµ sai thÈm
quyÒn, theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®îc ban
hµnh sÏ kh«ng hîp ph¸p. Nghiªm träng h¬n lµ t×nh tr¹ng nhÇm lÉn tõ
quan hÖ ph¸p luËt d©n sù trong tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt ®Ó
råi biÕn thµnh quan hÖ ph¸p luËt hµnh chÝnh dÉn ®Õn viÖc ¸p dông
ph¸p luËt hµnh chÝnh ban hµnh b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh oan, sai, kh«ng
b¶o vÖ ®îc quyÒn lîi cho c«ng d©n.
TÝnh hîp ph¸p cña b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n nh©n d©n
vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt cßn thÓ hiÖn ë viÖc
b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®îc ban hµnh ®óng tr×nh tù, thñ tôc vµ trong thêi
h¹n luËt ®Þnh. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt níc ta, çc b¶n ¸n, quyÕt
®Þnh ph¶i ®îc ban hµnh theo nguyªn t¾c xÐt xö tËp thÓ, quyÕt ®Þnh
theo ®a sè vµ ph¶i ®¶m b¶o çc thñ tôc chÆt chÏ, trong thêi gian luËt
®Þnh. ViÖc ¸p dông çc thñ tôc tè tông d©n sù cã ý nghÜa rÊt quan
träng trong viÖc x¸c ®Þnh sù thËt kh¸ch quan cña vô ¸n, nÕu trong qu¸
tr×nh xem xÐt, gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt, ngêi

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
ThÈm ph¸n vi ph¹m thñ tôc quy ®Þnh trong LuËt tè tông d©n sù, dï lµ
nhá, còng ®Òu cã ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn chÊt lîng xÐt xö. Thêi h¹n
tiÕn hµnh gi¶i quyÕt mét vô viÖc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt còng
®îc luËt tè tông d©n sù quy ®Þnh chÆt chÏ, ®ßi hái ngêi ThÈm ph¸n
ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh. Mäi vi ph¹m thñ tôc vµ thêi h¹n ban
hµnh b¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n nh©n d©n ®Òu ¶nh hëng xÊu
®Õn tÝnh hîp ph¸p cña nã.
TÝnh chÝnh x¸c, kh¸ch quan cña b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa
¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt biÓu hiÖn
ë toµn bé néi dung v¨n b¶n, tõ viÖc m« t¶ çc t×nh tiÕt cña sù viÖc
mét çch kh¸ch quan ®Õn viÖc xem xÐt ®èi chiÕu çc tµi liÖu, chøng
cø cã trong hå s¬ vµ viÖc tranh luËn c«ng khai t¹i phiªn tßa ®Õn viÖc
nhËn ®Þnh mét çch chÝnh x¸c, kh¸ch quan vÒ sù viÖc. ViÖc ®¸nh gi¸
chøng cø vµ nhËn ®Þnh çc t×nh tiÕt cña sù viÖc kh«ng kh¸ch quan,
cßn thiÕu sãt, cho dï lµ t×nh tiÕt cã lîi hay bÊt lîi cho mét trong çc bªn
®¬ng sù ®Òu dÉn ®Õn kÕt qu¶ ¸p dông ph¸p luËt kh«ng chÝnh x¸c.
TÝnh chÝnh x¸c vµ tÝnh kh¸ch quan trong çc b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña
Tßa ¸n nh©n d©n cßn biÓu hiÖn ë viÖc chän quy ph¹m ph¸p luËt
®óng, viÖn dÉn ®iÒu luËt, gi¶i thÝch néi dung quy ph¹m ph¸p luËt
®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c; nÕu nh viÖn dÉn ®iÒu luËt kh«ng ®Çy ®ñ, gi¶i
thÝch, ¸p dông ph¸p luËt theo chñ quan cña m×nh th× b¶n ¸n, quyÕt
®Þnh ®îc ban hµnh kh«ng cßn kh¸ch quan, chÝnh x¸c n÷a.
TÝnh chÝnh x¸c, kh¸ch quan cña b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n
nh©n d©n thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng t×m vµ lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt, kh¶

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
n¨ng ¸p dông chÝnh x¸c ph¸p luËt. Thùc tÕ cho thÊy, ph¸p luËt vÒ ®Êt
®ai còng nh ph¸p luËt liªn quan ®Õn ®Êt ®ai ®îc çc c¬ quan cã thÈm
quyÒn ban hµnh nhiÒu, liªn tôc ®Ó ®iÓu chØnh cho phï hîp víi chÝnh
s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ níc qua tõng giai ®o¹n lÞch sö kh¸c nhau, do ®ã
®ßi hái ngêi ThÈm ph¸n, Héi thÈm nh©n d©n ph¶i nghiªn cøu, t×m tßi vµ
lùa chän chÝnh x¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó ¸p dông gi¶i quyÕt trong tõng
vô ¸n kh¸c nhau nh»m môc ®Ých cuèi cïng lµ xÐt xö c«ng b»ng, kh¸ch
quan, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cho çc bªn ®¬ng sù.
TÝnh chÝnh x¸c, kh¸ch quan cña b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa
¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt cßn biÓu hiÖn
ë çch viÕt b¶n ¸n, v¨n phong thÓ hiÖn trong b¶n ¸n cÇn trong s¸ng,
gi¶n dÞ, cô thÓ vµ mÉu mùc; tÝnh chÝnh x¸c cña sè liÖu; tÝnh ®óng
ph¸p luËt vµ tÝnh kh¶ thi cña ph¸n quyÕt. Nh÷ng ph¸n quyÕt cña Tßa
¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt ®óng ph¸p
luËt, cã lý cã t×nh, kh«ng thiªn vÞ lµ s¶n phÈm cña mét qu¸ tr×nh lao
®éng nghiªm tóc, ®Çy tr¸ch nhiÖm cña ngêi ThÈm ph¸n, chÝnh lµ
nh÷ng biÓu hiÖn tÝnh c«ng minh cña mét b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña
Tßa ¸n nh©n d©n.
Cïng víi tÝnh chÝnh x¸c, kh¸ch quan, b¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh cña
Tßa ¸n nh©n d©n cßn cÇn cã tÝnh c«ng minh, phï hîp víi thùc tiÔn vµ
cã kh¶ n¨ng thi hµnh trªn thùc tÕ míi t¹o nªn søc m¹nh thuyÕt phôc
lßng ngêi, ®îc d luËn x· héi, quÇn chóng nh©n d©n ®ång t×nh ñng hé.
§©y còng chÝnh lµ tiÒn ®Ò quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi
viÖc thi hµnh b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n nh©n d©n. Khi mét b¶n

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
¸n, quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt nãi riªng
cña Tßa ¸n nh©n d©n ®îc kh¼ng ®Þnh trong nh©n d©n vµ ®êi sèng
x· héi, ®îc thi hµnh mét çch nghiªm tóc sÏ gãp phÇn rÊt quan träng
vµo viÖc x©y dùng niÒm tin cña quÇn chóng nh©n d©n vµo c«ng lý,
vµo ph¸p luËt, vµo ho¹t ®éng cña Tßa ¸n nh©n d©n trong c«ng cuéc
c¶i çch t ph¸p ®· vµ ®ang ®Æt ra hiÖn nay.
* Tiªu chÝ thø hai: §¶m b¶o nguyªn t¾c çc ®¬ng sù b×nh
®¼ng tríc ph¸p luËt vµ çc nguyªn t¾c tè tông kh¸c trong qu¸ tr×nh gi¶i
quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt.
Yªu cÇu ®Çu tiªn cÇn ph¶i ®¹t ®îc ë mét phiªn tßa gi¶i quyÕt çc
tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt lµ møc ®é thùc hiÖn nguyªn t¾c "mäi
c«ng d©n ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt kh«ng ph©n biÖt nam, n÷, d©n
téc, tÝn ngìng, t«n gi¸o, thµnh phÇn x· héi, ®Þa vÞ x· héi" [22]. Cho dï ®-
¬ng sù lµ ai, thuéc thµnh phÇn nµo trong x· héi, lµ d©n téc thiÓu sè hay
kh«ng, lµ nam hay n÷… th× t¹i phiªn tßa ®Òu ®îc ®èi xö b×nh ®¼ng vµ
®Òu ph¶i tu©n thñ çc quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt, kh«ng cã trêng
hîp ngo¹i lÖ. Nguyªn ®¬n, bÞ ®¬n hay lµ ngêi lµm chøng…®Òu cã
nh÷ng quyÒn nh nhau vµ ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô nh nhau theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt; çc ®¬ng sù ®Òu ph¶i ®îc ®èi xö b×nh ®¼ng nh
nhau, kh«ng cã viÖc ®¬ng sù nµy quan träng h¬n ®¬ng sù kia hoÆc
ngîc l¹i. Çc ®¬ng sù cã quyÒn b×nh ®¼ng trong viÖc ®a ra chøng cø
®Ó chøng minh cho yªu cÇu cña m×nh vµ gi¸ trÞ çc chøng cø kh«ng tïy
thuéc vµo ®Þa vÞ x· héi cña ngêi cung cÊp chøng cø. Çc ®¬ng sù cã
quyÒn ®îc tr¶ lêi nh÷ng vÊn ®Ò ®îc hái; ®îc tr×nh bµy nh÷ng ý kiÕn,

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
nguyÖn väng cña m×nh tríc phiªn tßa. Thùc hiÖn tèt nguyªn t¾c mäi c«ng
d©n ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt sÏ gióp cho b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh Tßa
¸n nh©n d©n ban hµnh gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt
®¶m b¶o ®îc tÝnh chÝnh x¸c, kh¸ch quan vµ kh«ng thiªn vÞ, lÖch l¹c; ng-
îc l¹i mäi vi ph¹m nguyªn t¾c nµy trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt çc tranh
chÊp quyÒn sö dông ®Êt sÏ lµm ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn chÊt lîng xÐt
xö.
Yªu cÇu tiÕp theo cÇn ph¶i ®¹t ®îc t¹i çc phiªn xÐt xö cña Tßa
¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt lµ tÝnh
d©n chñ vµ tÝnh kh¸ch quan cÇn ph¶i ®îc thùc hiÖn ë møc ®é cao
trong toµn bé qu¸ tr×nh tiÕn hµnh phiªn tßa. TÝnh d©n chñ vµ kh¸ch
quan ®îc thÓ hiÖn ë çc thñ tôc c«ng bè, gi¶i thÝch quyÒn vµ nghÜa
vô cña nh÷ng ngêi tham gia tè tông; quyÒn ®îc nhê luËt s b¶o vÖ
quyÒn lîi vµ lîi Ých cña m×nh tríc phiªn tßa; quyÒn ®îc tr×nh bµy ý
kiÕn tranh luËn; quyÒn kh¸ng ço v.v… ®Òu chøa ®ùng néi dung d©n
chñ vµ thÓ hiÖn tÝnh kh¸ch quan râ nÐt. Trong phiªn tßa, ThÈm ph¸n,
chñ täa phiªn tßa ph¶i tæ chøc cho viÖc tranh luËn c«ng khai viÖc
tranh chÊp gi÷a çc bªn ®¬ng sù ë møc ®é tho¶i m¸i nhÊt vµ ph¶i
l¾ng nghe mäi lý lÏ cña çc ®¬ng sù tr×nh bµy. ViÖc çc ®¬ng sù ®îc
®a ra çc chøng cø chøng minh cho yªu cÇu cña m×nh t¹i phiªn tßa
mét çch tho¶i m¸i lµ thÓ hiÖn tÝnh d©n chñ nhÊt; viÖc ThÈm ph¸n,
chñ täa phiªn tßa l¾ng nghe lý lÏ cña çc ®¬ng sù tranh luËn t¹i phiªn
tßa lµ thÓ hiÖn tÝnh kh¸ch quan nhÊt.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
Qua sù ph©n tÝch trªn, cho thÊy h×nh thøc tæ chøc phiªn tßa;
néi dung çc bíc, çc thñ tôc ®Ó tiÕn hµnh phiªn tßa xÐt xö d©n sù nãi
chung, phiªn tßa gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt nãi
riªng ®¶m b¶o tÝnh d©n chñ, kh¸ch quan vµ b×nh ®¼ng cña çc ®¬ng
sù tríc ph¸p luËt trë thµnh mét nh©n tè quan träng ¶nh hëng ®Õn chÊt
lîng xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n; lµ mét tiªu chÝ quan träng kh«ng
thÓ thiÕu ®îc ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong ho¹t ®éng
xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n.
* Tiªu chÝ thø ba: Uy tÝn cña ThÈm ph¸n trong ®êi sèng x· héi
vµ sù tÝn nhiÖm cña nh©n d©n víi ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n.
Nh chóng ta ®· biÕt, "ThÈm ph¸n lµ ngêi ®îc bæ nhiÖm theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó lµm nhiÖm vô xÐt xö nh÷ng vô ¸n vµ gi¶i
quyÕt nh÷ng viÖc kh¸c thuéc thÈm quyÒn cña Tßa ¸n" [46].
ThÈm ph¸n lµ çn bé, c«ng chøc ®îc Nhµ níc bæ nhiÖm theo
mét tr×nh tù, thñ tôc nhÊt ®Þnh. Khi thùc hiÖn chøc n¨ng nghÒ
nghiÖp ®îc giao ThÈm ph¸n kh«ng nh©n danh m×nh vµ c¬ quan, tæ
chøc n¬i m×nh c«ng t¸c mµ nh©n danh Nhµ níc ®Ó tuyªn mét b¶n ¸n,
quyÕt ®Þnh ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, tæ
chøc chÝnh trÞ x· héi vµ Nhµ níc. §· cã nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu
vÒ nh©n çch ThÈm ph¸n cho thÊy ngêi ThÈm ph¸n ngoµi çc tiªu
chuÈn quy ®Þnh trong Ph¸p lÖnh ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n,
ngêi ThÈm ph¸n cßn ph¶i cã n¨ng lùc xÐt xö, thËn träng c©n nh¾c kü
lìng çc vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt, ý thøc tr¸ch nhiÖm ç nh©n trong
c«ng t¸c; kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt çc t×nh huèng vµ t«n träng, tu©n thñ

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
ph¸p luËt. Tùu trung l¹i ngêi ThÈm ph¸n ph¶i cã uy tÝn trong ®êi sèng
x· héi vµ sù tÝn nhiÖm cña nh©n d©n. T¹i buæi th¨m vµ lµm viÖc víi
Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao ngµy 6-9-2006, Chñ tÞch níc NguyÔn Minh
TriÕt ®· nhÊn m¹nh: "Ngµnh Tßa ¸n cÇn tËp trung ®µo t¹o, båi dìng
çn bé, coi ®©y lµ nhiÖm vô quan träng ph¶i ®îc u tiªn bËc nhÊt. Çn
bé, thÈm ph¸n kh«ng chØ giái chuyªn m«n mµ cßn lµ ngêi cã t©m, cã
®øc" [30].
Uy tÝn, vÞ thÕ cña ngêi ThÈm ph¸n trong ®êi sèng x· héi ®îc
h×nh thµnh, t¹o nªn tõ ®¹o ®øc, phÈm chÊt, b¶n lÜnh chÝnh trÞ, kü
n¨ng nghÒ nghiÖp tõ chÊt lîng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xÐt xö cña ngêi
ThÈm ph¸n.
B¶n lÜnh chÝnh trÞ, phÈm chÊt ®¹o ®øc çch m¹ng lµ ®ßi hái
®Çu tiªn cña ngêi ThÈm ph¸n cÇn ph¶i cã, nã ®îc biÓu hiÖn trong cuéc
sèng hµng ngµy qua tÝnh liªm khiÕt, trung thùc, ngay th¼ng; b»ng sù
mÉu mùc vµ sù gÇn gòi, yªu th¬ng con ngêi, biÕt b¶o vÖ lÏ ph¶i cña ngêi
ThÈm ph¸n. Nh÷ng ngêi ThÈm ph¸n cã ®îc "çi §øc" nµy, sÏ ®îc quÇn
chóng nh©n d©n, d luËn x· héi c¶m nhËn, ®¸nh gi¸ vµ mÕn mé, c¶m
phôc. Ngîc l¹i, nÕu ngêi ThÈm ph¸n trong cuéc sèng thêng ngµy l¹i lµ con
ngêi vÞ kû, nhá nhen, thiÕu trung thùc, ç nh©n chñ nghÜa, tham
nhòng, hèi lé… th× cho dï cã kü n¨ng nghÒ nghiÖp giái ®Õn ®©u ®i
ch¨ng n÷a, còng sÏ vÉn bÞ quÇn chóng nh©n d©n chª tr¸ch, lªn ¸n, khinh
ghÐt.
§i ®«i víi §øc, ngêi ThÈm ph¸n ph¶i cã Tµi th× míi thu phôc ®îc
nh©n t©m. Tµi cña ngêi ThÈm ph¸n chÝnh lµ kü n¨ng nghÒ nghiÖp ®-

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
îc béc lé râ nÐt th«ng qua viÖc tæ chøc ®iÒu khiÓn phiªn tßa tù tin,
m¹ch l¹c, râ rµng, døt kho¸t; ph¸n quyÕt r¹ch rßi, c«ng b»ng, kh¸ch
quan; viÖc xem xÐt, ®¸nh gi¸ çc chøng cø: viÖc ban hµnh b¶n ¸n,
quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c, c«ng t©m. Nh vËy, sù hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ
chuyªn m«n, nghiÖp vô, nhuÇn nhuyÔn trong viÖc t×m vµ lùa chän
çc quy ph¹m ph¸p luËt, nh¹y bÐn trong viÖc xö thÕ çc t×nh huèng
phøc t¹p lµ c¬ së ®¹o ®øc cña ngêi thÈm ph¸n. V× vËy, viÖc rÌn luyÖn
®¹o ®øc çch m¹ng th«ng qua nghiÖp vô ®Ó trë thµnh nh÷ng thÈm
ph¸n võa giái vÒ chuyªn m«n, võa cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp v÷ng
vµng lµ rÊt quan träng. Ngoµi ra, ngêi thÈm ph¸n ph¶i cã nh÷ng hiÓu
biÕt réng vÒ mÆt x· héi, ph¶i cã phÈm chÊt trung thùc vµ cã t×nh ng-
êi. Nh÷ng hiÓu biÕt s©u réng vÒ mÆt x· héi gióp ngêi thÈm ph¸n xö lý
vô ¸n ®óng ph¸p luËt vµ cã tÝnh thuyÕt phôc.
§øc vµ tµi lµ nh÷ng nh©n tè t¹o thµnh nh©n çch cña ngêi ThÈm
ph¸n, cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt, ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng ¸p
dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt
t¹i Tßa ¸n nh©n d©n.
ë ph¹m vi réng h¬n, sù tÝn nhiÖm cña quÇn chóng nh©n d©n,
sù tin cËy cña x· héi ®èi víi ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n lµ tiªu chÝ quan
träng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n, trong ®ã cã
viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt. ChÊt lîng ho¹t
®éng xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n, ngoµi sù ®¸nh gi¸, ghi nhËn chÝnh
thøc cña c¬ quan cã thÈm quyÒn, cßn cã sù nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ cña
x· héi vµ cña quÇn chóng nh©n d©n. Khi Tßa ¸n nh©n d©n xÐt xö

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
c«ng b»ng, nghiªm minh, b¶o vÖ kÞp thêi vµ chÝnh x¸c çc quyÒn vµ
lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, kh«ng cßn xÐt xö oan sai, thñ tôc
phiÒn hµ, phøc t¹p, kh«ng cßn nh÷ng tiªu cùc, ch¹y ¸n… th× Tßa ¸n
nh©n d©n thùc sù lµ ®Þa chØ tin cËy cña nh©n d©n, ®îc nh©n d©n
t«n träng vµ tin tëng, ch¾c ch¾n hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, chÊt lîng xÐt xö
sÏ ®îc x· héi ghi nhËn vµ ®¸nh gi¸ cao.
1.3.2. Çc yÕu tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt
trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt
§Êt ®ai lµ mét tµi nguyªn ®Æc biÖt cña mçi quèc gia. §Êt ®ai
cã ý nghÜa kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi s©u s¾c ®ång thêi g¾n liÒn víi
mçi gia ®×nh, c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ kinh tÕ x· héi vµ Nhµ níc. V×
vËy, mäi sù ®iÒu chØnh quan hÖ ®Êt ®ai cña Nhµ níc ®Òu t¸c ®éng
®Õn mäi ngêi. Díi gãc ®é kinh tÕ, quyÒn sö dông ®Êt ®ai trë thµnh
mét quyÒn tµi s¶n rÊt quan träng, cã gi¸ trÞ rÊt lín ®èi víi çc bªn ®¬ng
sù. Trong quan hÖ tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt, viÖc th¾ng hay
thua trong vô kiÖn ¶nh hëng rÊt lín ®Õn kinh tÕ cña hä. Do ®ã, gi÷a
çc bªn tranh chÊp víi nhau rÊt quyÕt liÖt vµ viÖc khiÕu kiÖn còng rÊt
gay g¾t. Thùc tÕ cho thÊy cã nhiÒu yÕu tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng
¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông
®Êt.
Thø nhÊt, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai, viÖc thùc hiÖn
chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai cha thèng nhÊt. ChÝnh s¸ch, ph¸p
luËt ®Êt ®ai ë ViÖt Nam cã sù kh¸c nhau qua tõng thêi kú lÞch sö nh
tríc n¨m 1980, ph¸p luËt kh«ng cÊm viÖc mua b¸n ®Êt ®ai, sau n¨m

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
1980 ®Õn tríc ngµy 15/10/1993 ph¸p luËt nghiªm cÊm viÖc mua b¸n,
chuyÓn nhîng ®Êt ®ai díi mäi h×nh thøc. Tõ ngµy 15/10/1993 trë ®i,
ph¸p luËt l¹i cho phÐp chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt. MÆt kh¸c,
ph¸p luËt ®Êt ®ai nãi chung, ph¸p luËt vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Êt
®ai nãi riªng cßn quy ®Þnh rÊt chung chung, cha cã quy ®Þnh cô thÓ
vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Êt ®ai cña vî chång khi ly h«n, vÒ xö lý çc
tranh chÊp ®ßi l¹i ®Êt cña hä téc, ®Êt h¬ng háa, ®Êt t«n gi¸o.
Thø hai, viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt rÊt
chËm, trong khi bé luËt d©n sù vµ LuËt ®Êt ®ai n¨m 1993 ®ßi hái khi
chuyÓn nhîng ph¶i cã giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, nªn ®·
t¹o ra giao dÞch ngÇm trong nh©n d©n, nh viÖc chuyÓn nhîng quyÒn
sö dông ®Êt kh«ng qua chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng x¸c nhËn, Nhµ níc
kh«ng kiÓm so¸t ®îc dÉn ®Õn khi cã tranh chÊp Tßa ¸n nh©n d©n
gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n. Nay LuËt
®Êt ®ai n¨m 2003 ®· më réng ph¹m vi gi¶i quyÕt. Theo ®ã, ngêi sö
dông ®Êt kh«ng b¾t buéc khi chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt, ®Êt
®ã ph¶i cã giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt. Tßa ¸n nh©n d©n
gi¶i quyÕt c¶ çc trêng hîp tuy ngêi sö dông ®Êt cha ®îc Nhµ níc cÊp
giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt nhng cã mét trong çc lo¹i giÊy
tê vÒ quyÒn sö dông ®Êt quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, 2 vµ 5 §iÒu 50. §©y
lµ mét quy ®Þnh hîp lßng d©n, phï hîp t×nh h×nh cÊp giÊy chøng
nhËn quyÒn sö dông ®Êt cßn chËm. Tuy nhiªn, ®èi víi çc trêng hîp tr-
íc ®©y cã vi ph¹m çc quy ®Þnh vÒ h×nh thøc cña hîp ®ång, vi ph¹m
vÒ viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, nªn xö lý thÕ nµo?
Cã coi lµ v« hiÖu hay chÊp nhËn thùc tÕ ®ang lµ mét vÊn ®Ò cÇn

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
ph¶i c©n nh¾c. NghÞ quyÕt 02 Héi ®ång thÈm ph¸n ngµy 08/10/2004
cña Héi ®ång ThÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao ®· cã nh÷ng th¸o gì
quan träng, nhng vÉn cßn cha bao qu¸t hÕt c¸c t×nh huèng diÔn ra
trong thùc tÕ.
Thø ba, ViÖc qu¶n lý vÒ ®Êt ®ai cßn rÊt láng lÎo dÉn ®Õn khi
cã yªu cÇu cña Tßa ¸n cung cÊp chøng cø, tµi liÖu ®Ó lµm c¬ së xem
xÐt gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt nhiÒu khi c¬ quan cã
thÈm quyÒn kh«ng cung cÊp hoÆc cung cÊp thiÕu chÝnh x¸c, kh«ng
x¸c ®Þnh ®îc tµi liÖu nµo lµ x¸c thùc lµm cho viÖc ph©n tÝch, ®¸nh
gi¸, xem xÐt sù viÖc thiÕu tÝnh kh¸ch quan.
C¸c chÝnh s¸ch vÒ ®Êt ®ai ban hµnh, söa ®æi nhiÒu, v¨n b¶n
quy ph¹m ph¸p luËt cßn cã nhiÒu m©u thuÉn, thiÕu thèng nhÊt hoÆc
quy ®Þnh kh«ng cô thÓ, cã trêng hîp m©u thuÉn gi÷a LuËt ®Êt ®ai
vµ luËt d©n sù dÉn ®Õn viÖc lùa chän quy ph¹m ph¸p luËt phï hîp ®Ó
¸p dông rÊt khã kh¨n.
Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt, ®«i
khi cßn tån t¹i nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau do trong mét thêi gian dµi,
nhiÒu quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai kh«ng phï hîp víi thùc tiÔn cuéc
sèng, nÕu gi¶i quyÕt viÖc tranh chÊp phï hîp víi cuéc sèng th× l¹i tr¸i
víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt ë thêi ®iÓm giao dÞch. VÝ dô: thêi ®iÓm
cÊm mua b¸n ®Êt, nhng v× nhu cÇu cuéc sèng, ngêi d©n vÉn tiÕn
hµnh mua b¸n ®Êt chui, ®Õn thêi gian chôc n¨m sau khi gi¸ ®Êt lªn
cao míi tranh chÊp…

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
TÝnh æn ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai rÊt thÊp, trong khi
®Êt ®ai g¾n liÒn víi ngêi d©n, mçi gia ®×nh, mçi tæ chøc kinh tÕ, x·
héi. V× vËy, çc quan hÖ ®Êt ®ai ®îc h×nh thµnh ë nh÷ng thêi ®iÓm
kh¸c nhau, nhng khi ph¸p luËt ®Êt ®ai thay ®æi, Nhµ níc kh«ng kÞp
ban hµnh çc v¨n b¶n ®Ó æn ®Þnh quan hÖ h×nh thµnh tríc ®ã, dÉn
®Õn çch hiÓu, vËn dông ph¸p luËt kh¸c nhau khi luËt míi ra ®êi. vÝ
dô: gi¶i quyÕt tranh chÊp nhµ cã NghÞ quyÕt 58, nhng ®Ó gi¶i quyÕt
tranh chÊp ®Êt kh«ng cã nghÞ quyÕt nµo t¬ng tù, nªn Tßa ¸n gÆp
nhiÒu khã kh¨n khi vËn dông ph¸p luËt trong bèi c¶nh ph¸p luËt ®Êt
®ai thay ®æi liªn tiÕp vµ cã nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n.
Thø t, tr×nh ®é, n¨ng lùc cña ®éi ngò ThÈm ph¸n cha ngang
tÇm víi sù ®ßi hái cña ®êi sèng x· héi. Nh trªn ®· ph©n tÝch, do chÝnh
s¸ch ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai thay ®æi qua tõng thêi kú nªn hÖ thèng çc
v¨n b¶n ph¸p luËt ®Êt ®ai thêng xuyªn ph¶i söa ®æi, bæ sung cho phï
hîp víi chÝnh s¸ch ®Êt ®ai cña Nhµ níc. Çc v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i
thay ®æi, bæ sung tõ nhiÒu c¬ quan kh¸c nhau, tõ trung ¬ng ®Õn
®Þa ph¬ng nªn ®éi ngò ThÈm ph¸n rÊt khã cËp nhËt kÞp thêi sù thay
®æi nµy. MÆt kh¸c n¨ng lùc, tr×nh ®é ®éi ngò ThÈm ph¸n cßn thiÕu
vµ yÕu, kh«ng ®ång ®Òu. Cã nhiÒu ThÈm ph¸n cha ®îc ®µo t¹o, tËp
huÊn thêng xuyªn nªn cha n¾m b¸t kÞp nh÷ng thay ®æi liªn tôc cña
çc quy ph¹m ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
Thø n¨m, tÝnh phøc t¹p cña viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp
quyÒn sö dông ®Êt. Thùc tÕ gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö
dông ®Êt trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy tÝnh phøc t¹p cña lo¹i tranh

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
chÊp nµy ®îc thÓ hiÖn ë nhiÒu ph¬ng diÖn nh: ThÈm quyÒn gi¶i
quyÕt tranh chÊp, ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng nhËn hîp ®ång, çch xö lý ®èi
víi hîp ®ång chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt khi hîp ®ång nµy bÞ
v« hiÖu.... Khi ®· x¸c ®Þnh ®îc hîp ®ång chuyÓn nhîng quyÒn sö
dông ®Êt lµ v« hiÖu th× viÖc x¸c ®Þnh lçi ®Ó buéc ®¬ng sù ph¶i båi
thêng còng lµ vÊn ®Ò khã kh¨n phøc t¹p. §Æc biÖt, khi çc ®¬ng sù
kh«ng tháa thuËn ®îc víi nhau vÒ gi¸ chuyÓn nhîng quyÒn sö dông
®Êt th× viÖc x¸c ®Þnh gi¸ còng lµ vÊn ®Ò khã kh¨n, phøc t¹p cña ngêi
ThÈm ph¸n khi quyÕt ®Þnh mét møc gi¸ lµm c¨n cø ®Ó gi¶i quyÕt vô
¸n. MÆt kh¸c, khi gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt çc
Tßa ¸n gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n ®èi víi trêng hîp ®Êt ®· ®îc ç nh©n,
tæ chøc ®a vµo tËp ®oµn s¶n xuÊt, hîp t¸c x· sau ®ã tËp ®oµn s¶n
xuÊt, hîp t¸c x· gi¶i thÓ hoÆc tËp ®oµn s¶n xuÊt ®· giao ®Êt cho mét
sè ngêi sö dông. Ngoµi ra, Tßa ¸n nh©n d©n cßn thô lý nhiÒu vô tranh
chÊp quyÒn sö dông ®Êt mµ nguån gèc ®Êt tranh chÊp lµ cña chñ
®Êt cò (do cha «ng ®Ó l¹i, do mua b¸n, ®îc tÆng cho, ®îc thõa kÕ...)
nhng do chiÕn tranh hoÆc hoµn c¶nh khã kh¨n, chñ ®Êt cò bá ®i n¬i
kh¸c sinh sèng nªn cã ngêi ®· tù vµo dùng nhµ ë, sö dông canh t¸c
®Õn nay, chñ ®Êt míi khëi kiÖn ®ßi l¹i quyÒn sö dông ®Êt. Ngoµi ra,
Tßa ¸n nh©n d©n ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu trêng hîp do lÊn chiÕm ®Êt,
ngêi ®ang sö dông ®Êt nµy tõ tríc sau mét thêi gian dµi, chñ ®Êt
kh«ng cã ý kiÕn g×, nay míi khëi kiÖn ®ßi quyÒn sö dông ®Êt. ViÖc
gi¶i quyÕt çc tranh chÊp nµy hÕt søc khã kh¨n, phøc t¹p v× nã võa cã
tÝnh chÊt cña giao dÞch d©n sù, võa bÞ chi phèi bëi chÝnh s¸ch ph¸p

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
luËt ®Êt ®ai. Trong khi c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt ®Êt ®ai mçi thêi kú
l¹i cã nh÷ng thay ®æi rÊt kh¸c nhau, Nhµ níc kh«ng quy ®Þnh híng xö
lý c¸c lo¹i quan hÖ nãi trªn nªn khi gi¶i quyÕt, Tßa ¸n nh©n d©n gÆp
rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc x¸c minh, thÈm tra vµ ®¸nh gi¸ chøng
cø.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
KÕt luËn ch¬ng 1
¸p dông ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng thùc hiÖn ph¸p luËt cña çc c¬
quan nhµ níc vµ ®ång thêi lµ çch thøc Nhµ níc tæ chøc cho çc chñ
thÓ thùc hiÖn ph¸p luËt. ¸p dông ph¸p luËt mang tÝnh thùc tiÔn, cô
thÓ vµ sinh ®éng vµ ®îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh do
ph¸p luËt quy ®Þnh. ¸p dông ph¸p luËt lµ h×nh thøc thùc hiÖn ph¸p
luËt, lµ thñ tôc b¾t buéc ®Ó çc c¬ quan nhµ níc thùc hiÖn çc biÖn
ph¸p cìng chÕ khi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. Khi ph¶i gi¶i quyÕt çc
tranh chÊp vÒ quyÒn chñ thÓ vµ nghÜa vô ph¸p lý gi÷a çc chñ thÓ
hoÆc khi Nhµ níc cÇn ph¶i can thiÖp ®Ó thùc thi çc quyÒn cña chñ
thÓ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× ¸p dông ph¸p luËt cã vai trß rÊt
to lín vµ rÊt quan träng trong viÖc thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ níc trªn çc
lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi nh chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa, an ninh
quèc phßng v.v...
sö dông ®Êt cña Tßa ¸n nh©n d©n lµ ho¹t ®éng mang tÝnh tæ chøc,
tÝnh quyÒn lùc cña Nhµ níc ®îc thùc hiÖn th«ng qua héi ®ång xÐt xö,
do ngêi ThÈm ph¸n chñ täa phiªn tßa x¸c ®Þnh sù thËt kh¸ch quan,
ph©n xö ®óng, sai, x¸c ®Þnh tÝnh cã c¨n cø hay kh«ng cã c¨n cø,
tÝnh hîp ph¸p hay kh«ng hîp ph¸p nh»m cô thÓ hãa nh÷ng quy ph¹m
ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai vµo çc tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt cô thÓ
b»ng çc b¶n ¸n, çc quyÕt ®Þnh nh»m ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp
ph¸p cña çc ®¬ng sù gãp phÇn lµm æn ®Þnh trËt tù x· héi vµ cñng cè
mèi ®oµn kÕt trong néi bé nh©n d©n.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n mang ®Æc ®iÓm chung cña ho¹t
®éng ¸p dông ph¸p luËt. Bªn c¹nh ®ã, nã cßn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm
riªng vµ lµ nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña nh÷ng ®Æc ®iÓm chung. Quy
tr×nh ¸p dông ph¸p luËt trong gi¶i quyÕt çc tranh chÊp quyÒn sö dông
®Êt cña Tßa ¸n nh©n d©n ®îc thùc hiÖn theo quy tr×nh chung, ®ång
thêi thÓ hiÖn nh÷ng nÐt riªng, phï hîp víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng
xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n.
ChÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn
sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n ®îc ®¸nh gi¸ b»ng çc tiªu chÝ,
trong ®ã tiªu chÝ c¬ b¶n vµ rÊt quan träng lµ chÊt lîng çc b¶n ¸n vµ
quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n nh©n d©n th«ng qua ho¹t ®éng xÐt xö. Bªn
c¹nh ®ã, tÝnh d©n chñ cña phiªn tßa, uy tÝn cña ngêi ThÈm ph¸n
trong ®êi sèng x· héi, sù tÝn nhiÖm cña nh©n d©n ®èi víi Tßa ¸n
nh©n d©n lµ nh÷ng tiªu chÝ còng kh«ng kÐm phÇn quan träng.

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
Ch¬ng 2
T×nh h×nh tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt vµ
chÊt lîng ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp
quyÒn sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n
2.1. T×nh h×nh tranh chÊp, gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i
Tßa ¸n nh©n d©n vµ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh
2.1.1. T×nh h×nh tranh chÊp vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp quyÒn
sö dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n
Tranh chÊp ®Êt ®ai lµ tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a çc chñ thÓ
tham gia quan hÖ vÒ quyÒn vµ nghÜa vô trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ
sö dông ®Êt ®ai. Chñ thÓ cña quan hÖ tranh chÊp nµy lµ chñ thÓ cña
qu¸ tr×nh qu¶n lý, sö dông ®Êt ®ai. Çc bªn tham gia tranh chÊp
kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u ®Êt ®ai mµ ®Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n
do Nhµ níc lµ ®¹i diÖn chñ së h÷u. Çc bªn tham gia tranh chÊp ®îc
Nhµ níc giao ®Êt cho sö dông trong khu«n khæ ph¸p luËt quy ®Þnh.
Trong nh÷ng n¨m qua, tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt diÔn ra ë hÇu
hÕt çc ®Þa ph¬ng trong c¶ níc. Tuy tÝnh chÊt vµ ph¹m vi kh¸c nhau
nhng ®· g©y ra nh÷ng hËu qu¶ nÆng nÒ ¶nh hëng ®Õn trËt tù vµ an
toµn x· héi. V× vËy, ph¶i c¨n cø vµo thùc tr¹ng sö dông ®Êt, vµo ®êng
lèi chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, vµo çc v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó t×m ra
nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn tranh chÊp quyÒn sö dông ®Êt. Tõ ®ã

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt mét çch tháa ®¸ng gãp phÇn ng¨n
ngõa vµ h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt çc tranh chÊp cã thÓ x¶y ra.
* Theo sè liÖu thèng kª cña V¨n phßng Tßa ¸n nh©n d©n tèi
cao, th× trong çc n¨m tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2005, çc Tßa ¸n nh©n
d©n çc cÊp ®· thô lý vµ gi¶i quyÕt mét sè lîng lín çc vô tranh chÊp
vÒ quyÒn sö dông ®Êt, cô thÓ nh sau:
N¨m 2000, çc Tßa ¸n nh©n d©n ®· thô lý ®Ó gi¶i quyÕt theo
tr×nh tù s¬ thÈm 5.562 vô vµ ®· gi¶i quyÕt ®îc 4247 vô, trong ®ã çc
Tßa ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn ®· thô lý 5.430 vô vµ ®· gi¶i quyÕt ®îc
4.155 vô. Çc Tßa ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ®· thô lý ®Ó gi¶i quyÕt theo
tr×nh tù phóc thÈm 132 vô vµ ®· gi¶i quyÕt ®îc 92 vô [31].
N¨m 2001, çc Tßa ¸n nh©n d©n ®· thô lý ®Ó gi¶i quyÕt theo
tr×nh tù s¬ thÈm 8.479 vô vµ ®· gi¶i quyÕt ®îc 6.577 vô, trong ®ã çc
Tßa ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn ®· thô lý 8158 vô vµ ®· gi¶i quyÕt ®îc
6.340 vô. Çc Tßa ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ®· thô lý ®Ó gi¶i quyÕt theo
tr×nh tù phóc thÈm 321 vô vµ ®· gi¶i quyÕt ®îc 237 vô [33].
N¨m 2002, çc Tßa ¸n ®· thô lý ®Ó gi¶i quyÕt theo tr×nh tù s¬
thÈm lµ 7.887 vô vµ ®· gi¶i quyÕt ®îc 5.293 vô trong ®ã çc Tßa ¸n
nh©n d©n cÊp huyÖn ®· thô lý 7.608 vô, gi¶i quyÕt ®îc 5.106 vô. Çc
Tßa ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ®· thô lý 279 vô, gi¶i quyÕt ®îc 187 vô
[34].
N¨m 2003, çc Tßa ¸n nh©n d©n çc cÊp ®· thô lý ®Ó gi¶i
quyÕt theo tr×nh tù s¬ thÈm lµ 13.852 vô, ®· gi¶i quyÕt ®îc 9.043 vô,
trong ®ã çc Tßa ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn ®· thô lý 13.516 vô ®· gi¶i

Tel: 0511.3738099 Fax: 0511.3738 099
Email: info@fdvn.vn
quyÕt ®îc 8.876vô, çc Tßa ¸n nh©n d©n cÊp tØnh thô lý 336 vô, gi¶i
quyÕt ®îc 167 vô [35].
N¨m 2004, çc Tßa ¸n nh©n d©n çc cÊp ®· thô lý ®Ó gi¶i
quyÕt theo tr×nh tù s¬ thÈm lµ 20.467 vô. ®· gi¶i quyÕt 10.953 vô,
trong ®ã Tßa ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn thô lý 19.804 vô, ®· gi¶i quyÕt
10.705 vô, Tßa ¸n nh©n d©n cÊp tØnh thô lý 663 vô, ®· gi¶i quyÕt 248
vô [36].
N¨m 2005, çc Tßa ¸n nh©n d©n çc cÊp ®· thô lý gi¶i quyÕt
theo tr×nh tù s¬ thÈm lµ 16.542 vô ®· gi¶i quyÕt ®îc 10.362 vô, trong
®ã Tßa ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn thô lý 16.263 vô ®· gi¶i quyÕt 10.157
vô, Tßa ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ®· thô lý 279 vô gi¶i quyÕt ®îc 205 vô
[37].
§¸nh gi¸ chung viÖc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp vÒ quyÒn sö
dông ®Êt t¹i Tßa ¸n nh©n d©n thêi gian qua chóng t«i xin nªu mét sè
nhËn xÐt nh sau:
Sè lîng çc vô ¸n tranh chÊp vÒ quyÒn sö dông ®Êt ®· ®îc Tßa
¸n nh©n d©n thô lý, gi¶i quyÕt theo chiÒu híng ngµy cµng t¨ng, n¨m
sau cao h¬n n¨m tríc, nhiÒu vô cã tÝnh chÊt phøc t¹p, tranh chÊp gay
g¾t kÐo dµi qua nhiÒu cÊp xÐt xö. Nh×n chung çc Tßa ¸n nh©n d©n
®· tu©n thñ çc quy ®Þnh cña Bé luËt d©n sù, LuËt ®Êt ®ai, Ph¸p
lÖnh Thñ tôc gi¶i quyÕt çc vô ¸n d©n sù, Bé luËt tè tông d©n sù,
nhËn thøc râ tÝnh ®Æc thï trong viÖc gi¶i quyÕt çc vô tranh chÊp vÒ
quyÒn sö dông ®Êt, kiªn tr× hßa gi¶i, do ®ã sè lîng vô viÖc tranh

Ap dung phap luat trong giai quyet tranh chap dat dai

Ap dung phap luat trong giai quyet tranh chap dat dai

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (15)

Viewers also liked

Viewers also liked (17)

Similar to Ap dung phap luat trong giai quyet tranh chap dat dai

Similar to Ap dung phap luat trong giai quyet tranh chap dat dai (10)

Ap dung phap luat trong giai quyet tranh chap dat dai