DOCUMENT ABOUT CLIMATE CHANGE

5. 2
1 3 4
5 6 7 8
9

7. 1. Kapag sinabing, “Isarado mo ang pinto,
lalabas ang aircon.” Saan ba nito gustong
pumunta?

8. 2. Nag – aalala ba ang manananggal kapag
hanggang bewang na ang baha?

9. 3. Ngayong darating na summer, anong
pipiliin mong kainin? Halo – halong walang
yelo o mais con yelong walang mais?

10. 4. Kung bibigyan ka ng third eye, ano ang
pipiliin mo, mata ng bagyo o mata ng pigsa?

11. 5. Kung walang kamay ang mga ibon, then
“why do birds suddenly APIR?”

12. 6. Kung magkakaroon ba ng animal
extinction, kakabahan ka ba?

13. 7. Alin ang mas magandang iresaykel,
kaibigang mapapel o kaibigang plastic?

14. 8. Kung may “Fire Exit” bakit walang “Fire
Entrance”?

15. 9. Ang uod ba kapag namatay ay inuuod din?

23. Anong nalaman mo ukol sa
vidyong napanood?

24. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Gaya ng sustentableng kaunlaran, konektado sa
sitwasyon ng kalikasan ang isyu ng climate change.

25. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Ang pagtaas na ito ng temperatura
ay bunga ng pagtaas ng
greenhouse gas emission sa
atmospera sa mga nakalipas na
dekada dahilsa industriyalisasyon
na ngayo’y mauunlad na bansa sa
Kanluran at umuunlad na bansa sa
Silangan.

26. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Ang mga greenhouse gas
emission na ito ay nakahadlang
sa pagsingaw ng init na dulot ng
araw.
• Sa halip na malayang
makasingaw palabas sa
atmospera, natrap o nabitag ang
init ng araw sa daigidig dahil sa
mataas na konsentrasyon ng
greenhouse gas sa atmospera.

27. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Tumataas na
ang lebel ng
tubig sa dagat
(sea level)
dahil sa
pagkalusaw
ng yelo sa
rehiyong
Artiko.

28. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Malawak at masaklaw ang
epekto ng climate change sa
iba’t ibang aspekto ng
pamumuhay ng mga
mamamayan sa buing daigdig.
• Nagdulot ito ng global na
pagtaas sa presyo ng mga
karaniwang pagkain o staple ng
mga mamamayan sa daigdig
gaya ng bigas, mais, at iba pang
pagkaing butil.

29. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Isa pang aspektong ekonomiko
ng climate change ang mataas
na gastusin sa disaster risk
response at mitigation.
• Halimabwa, bilyon-bilyong dolyar
bawat taon ang ginagasta ng
buong daigdig para sa
relokasyon at pagpapakain sa
mga biktima ng matitinding baha,
bukod pa sa aktuwal na pinsala
ng bagyo sa buhay at kabuhayan
ng mga mamamayan.

30. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Samakatuwid, nakabawas sa pondo para sa
iba pang serbisyong panlipunan ang
paglalaan ng pondo para sa disaster risk
response at mitigation.
• Bukod dito, isa pang suliraning ekonomiko na
dulot ng climate change ay ang posibleng
pagbagal ng paglago ng ekonomiya ng
mundo kapag ganap nang ipinatupad ang
mga kasunduan sa paglimita sa greenhouse
gas emission ng mga bansa.

31. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Kailangang balansehin ang
pangangalaga sa kalikasan at ang
paglago ng ekonomiya, isang bagay
na napakahirap ipatupad.
• Dahil sa likas na kahirapan ng
pagpapatupad ng mga kasunduang
pandaigdig hinggil sa climate change
gaya ng paglimita sa greenhouse gas
emission, may aspektong politikal din
ang climate change.

32. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Halimbawa, ayon sa isang
ulat ng International
Energy Agency (IEA), ang
paggamit ng energy
resources na mababa sa
carbon sa halip na fossil
fuels ay kailangang
gastusan ng $44 trilyon
mula 2014 hanggang
2050.

33. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Isang pang politikal na
usaping kaugnay ng
climate change ang
paggigiit ng mahihirap
na bansang
pinakaapektado nito
na piliting magbayad-
pinsala sa kanila ang
mayayamang
industriyalisadong
bansa.

34. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Sa kanilang opinion, ang climate
change ay direktang bunga ng
ilang dekadang
industriyalisasyon ng mauunalad
na bansa sa Kanluran na hindi
lamang sila ang may pananagutan
sa climate change dahil nga ang
mga bansa sa Silangan ay may
sarili na ring mga industriya na
nakapagdudulot din ng pagtaas sa
greenhouse gas emission.

35. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Tiyak na mapipilitan silang
baguhin ang kanilang
sistemang pamumuhay dahil
kailangan nilang makiangkop
kahit bahagya sa mga
bansang magiging bago
nilang tahanan.

36. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Ang init na nangagaling sa araw ay
nagbibigay buhay sa ating daigdig at
sa mga naninirahan dito.
• Sa pamamagitan ng green house
gases kinukulong nito ang init na mula
sa araw na siya namang nagbibigay
ng tamang temeratura ng daigdig
upang mabuhay ang mga organismo
tulad ng mga halaman, hayop at mga
tao.

37. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Ngunit sa pagsilang ng
modernong indastriyalisasyon,
natuto ang tao na gumamit ng
mga gatong na galing sa mga
labi ng sinaunang hayop (fossil
fuel).

38. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Ang pagsusunog ng mga fossil fuels
na ito ay naglalabas ng mga
mapanganib na gas na dumagdag sa
sa natural na green houses gases na
naging sanhi naman ng
pagkakakulong ng mas maraming init
ng araw sa daigdig na naging dahilan
sa pagtaas ng temperatura at
mabilisang pag-init ng dagidig (global
warming).

39. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Ang global
warming
ay
nagdudulot
naman ng
mga
biglaang
pagbabago
sa klima ng
daigdig.

40. • Nariyan ang
matagalang tag-init (El
Niño) at malalakas na
bagyo, pagtaas ng tubig
dagat (sanhi ng
pagkatunaw ng mga
yelo sa hilaga at timog
na bahagi ng daigdig),
paglubog ng ilang mga
lugar sa tabing dagat,
pagkasira ng mga
produktong pang
agrikultura.

41. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Ang mga ganitong pangyayari
ay nagdudulot ng dugtong-
dugtong mga negatibong
pangyayari (negative chain
reactions), tulad ng pagtaas ng
mga presyong bilihing
pagrikultura tulad ng bigas,
mais, at iba pang mga pagkain.
• Na nagdudulot naman ng
kahirapan, mabagal na pag-
usad ng ekonomiya.

42. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Ang mga bansa sa iba’t-ibang panig
ng mundo ay nagkakaisa sa
layuning bawasan o di kaya at
aytuluyan ng itigil ang paggamit ng
fossil fuels.
• Patuloy din sila sa paghahanap ng
iba pang mga alternatibong
pamamaraan upang maipagpatuloy
ang modernisasyon na hindi
gumagamit ng fossil fuels.

43. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Sa Pilipinas,
pahapyaw na
makikita ang
ganitong
pagbabago sa
sistema ng
pamumuhay ng
mga mamamayan
bunsod ng climate
change.

44. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Sa mga lalawigan sa Cordillera,
halimbawa, unti-unti nang
naglalaho ang mga payaw o
hagdan-hagdang palayan
bunsod ng matinding pagtaas
ng temperatura na hagdudulot
ng pagkawasak sa mga likas na
sistema ng irigasyon ng dati-
rati’y bumubuhay sa mga
payaw.

45. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Pinakamasahol, ang ilan sa
mga mamamayan ng mga
lalawigan sa Cordillera ay
naging mga palaboy na ring
pulubi sa Kamaynilaan
bunsod ng kawalan ng sapat
na oportunidad sa kanilang
mga lugar na maaaring
makapag-compensate sa
pagkawala ng kanilang
hanapbuhay sa agrikultura
(Tan, Michael).

46. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Samantala sa mauunlad
na bansa naman,
lumalakas ang kampanya
para sa paglimita sa
pagkonsumo o pagbili ng
mga produktong nililikha
sa pamamagitan ng mga
proseso na nagdudulot
ng mataas na
greenhouse gas
emission.

47. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Sa pangkalahatan,
lumalakas na rin ang
kampanya para sa
pagtitipid ng kuryente
dahil maraming planta
ng enerhiya sa mundo
ay pinatatakbo gamit
ang mga fossil fuel na
nagdudulot din ng
pagtaas sa
greenhouse gas
emission.

48. Ang Hamong Kaugnay ng Climate Change
• Dahil sa climate change,
unti-unting nauunawaan ng
tao na ang pangangalaga
sa kalikasan ay dapat
maging bahagi rin ng mga
salik sa kaunlaran,
sapagkat walang saysay
ang anumang paglagi sa
ekonomiya kung
wawasakin lamang ito ang
pagiging sustentable ng
daigdig.

50. Tugon ng Pilipinas sa Climate Change
• Ang pagbabago ng klima
ay isinisisi sa pagtaas ng
greenhouse gases na
siyang nagpapainit sa
mundo. Sinasabing ito ay
nagbubunga ng sakuna
katulad ng baha at
tagtuyot na dahilan ng
kamatayan ng sakit ng
tao.

51. Tugon ng Pilipinas sa Climate Change
• Itinatadhana ng nasabing batas ang pagtatatag
ng Climate Change Commission sa ilalim ng
Tanggapan ng Pangulo, na siyang tanging
ahensiya ng gobyerno na magtatakda ng mga
patakaran at magsisilbing tagapag-ugnay,
tagamonitor, at tagasuri ng mga aktibidad ng
pamahalaan kaugnay ng climate change” at
“aktibasyon ng mga local government units
(LGUs) bilang mga ahensya ng pamahaaln na
magiging pangunahing tagapagpatupad ng mga
planong hakbang kaugnay ng climate change.”

52. Tugon ng Pilipinas sa Climate Change
• Ang pagbibigay-diin sa
gampanin ng mga LGU ay
mahalaga sapagkat ito rin ang
mga pangunahing yunit ng
pamahalaan na agad
makatutugon sa mga
pangangailangan ng mga
mamamayan sa panahon ng
kalamidad na dulot o
pinalalala ng climate change.

53. Tugon ng Pilipinas sa Climate Change
• Bahagi ng tungkulin ng
Climate Change
Commission ang pagbuo ng
National Climate Change
Action Plan (NCCAP) na
sumasaklaw sa pitong
prayoridad na nakaangkla
sa mga pangunahing
kahinaan ng bansa:

54. 1. Seguridad sa pagkain

55. 2. Kasapatan ng suplay ng tubig

56. 3. Seguridad pantao

57. 4. Sustenableng Enerhiya

58. 5. Mga Industriya

59. 6. Serbisyong Climate Smart

60. 7. Paglinang sa kaalaman at kapasidad

61. Anong nalaman mo ukol sa
natalakay na aralin o
isyung panlipunan?

62. MAGALING!

63. SALAMAT PO!

64. Pangkat 1
•Abelido, Marielle
•Aldueza, William Castro
•De Villa, Joshua –Lider ng Pangkat
•De Torres, Hazel Ann
•Vino, Kim Jordan