1. Kagawaran ng Edukasyon
Rehiyon III
DIBISYON NG MABALACAT CITY
Pangalan:________________________________Baitang at Pangkat: _____________
Paaralan: ________________________________________ Petsa: __________________
GAWAING PAMPAGKATUTO
EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 9
Ikaapat na Markahan – Ikalawang Linggo
Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Track o Kursong Akademiko,
Teknikal-Bokasyonal, Sining at Disenyo, At Isports
I. Panimula
Madalas natin marinig sa mga magulang ang katagang: “Anak mag-
aral kang mabuti dahil tanging ang edukasyon lamang ang maipamamana
namin sa inyo na hindi maaagaw ng iba”. Ang makapagtapos ng pag-aaral
ay daan tungo sa maganda at masaganang pamumuhay sa hinaharap.
II. Kasanayang Pampagkatuto
1. Napapatunayan na ang pagiging tugma ng mga personal na salik sa
mga pangangailangan (requirements) sa napiling kursong akademiko,
teknikal-bokasyonal, sining at isports o negosyo ay daan upang
magkaroon ng makabuluhang hanapbuhay o negosyo at matiyak ang
pagiging produktibo at pakikibahagi sa pagpapaunlad ng ekonomiya ng
bansa. (EsP9PK-IVb.13.3)
2. Natutukoy ang kaniyang mga paghahandang gagawin upang makamit
ang piniling kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at
palakasan o negosyo (hal. pagkuha ng impormasyon at pag-unawa sa
mga tracks sa Senior High School). (EsP9PK-IVb.13.4)
2. 2
III. Mga Layunin
Pagkatapos ng gawaing pampagkatutong ito, ikaw ay inaasahang:
1. Naipaliliwanag ang batayang konsepto sa mga pansariling salik
sa pagpili ng track o kursong akademiko, teknikal-bokasyonal,
sining at disenyo, at isports;
2. Natutukoy ang mga hakbang na gagawin sa pagpili ng track o
kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at disenyo, at
isports; at
3. Nakagagawa ng mga hakbang upang paghandaan ang pagpili ng
track o kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at
disenyo, at isports.
IV. Pagtalakay
Natalakay na natin sa unang bahagi ng ating aralin ang limang
panloob na salik na maaaring makaapekto sa iyong pagpapasiya sa pagpili
ng track o kurso. Ito ay ang mga sumusunod: talent, kasanayan (skills),
hilig, pagpapahalaga, at mithiin.
Mahalagang maunawaan mo ang iyong mga pansariling salik sa
pagpili ng track o kurso ngunit hindi lamang ang mga ito ang dapat na iyong
batayan. Marapat lamang na alam mo rin ang mga panlabas na salik na
maaaring makaapekto sa iyong pagpapasiya.
Ilan sa mga panlabas na salik ay:
a. Impluwensiya ng pamilya.
Ito ay ang mga suhestiyon o gustong kurso ng mga magulang,
kapatid, o mga kamag-anak.
Halimbawa: Dahil isang engineer ang ama ni Joshua ay gusto rin
nitong maging engineer siya kung kaya’t hinihikayat niya ito na
kumuha ng STEM para maging magkatulad sila.
b. Impluwensiya ng barkada.
Ito ay ang mga suhestiyon o gustong kurso ng mga kaibigan o
barkada. Madalas sa pag-uusap ng magkakaibigan na kukuha ng
parehong kurso para magkakasama.
Halimbawa: Mahilig maglaro ng Mobile Legends (online games) ang
magkakaibigan na sina Pocholo, Jefferson, Lourine, at Rheibel.
Kaya napagpasiyahan nilang magkakaibigan na mag-academic
3. 3
track at kumuha ng STEM na strand para sama-sama sa Information
Technology Course pagtungtong ng kolehiyo.
c. Gabay ng Guro o Guidance Advocate.
Sa mga nahihirapang magpasiya sa kukuning kurso ay madalas na
hinihingi ang payo ng kanilang guro na makatutulong sa
pagbibigay-payo. Dahil kilala ka ng iyong guro alam niya ang iyong
mga kakayahan kaya mapapayuhan ka niya sa track o kurso na
nababagay sa iyo.
Halimbawa: Nahihirapang magpasiya si Cassandra kung anong
track o kurso ang kaniyang kukunin sa Senior High School kung
kaya’t pinuntahan niya Bb. Maricel na naging guro niya noong nasa
Ikawalong Baitang siya. Dahil alam ni Bb. Maricel na mahusay siya
sa pakikiharap sa mga tao at public speaking, pinayuhan siya nito
na kunin ang kursong HUMSS.
d. Kakayahang pinansiyal.
Ito ay ang kalagayan ng inyong pamumuhay at kakayahan ng mga
magulang mo na pag-aralin ka sa kursong nais mo.
Halimbawa: Gustong maging doctor ni Mark, ngunit dahil sa
mahirap lamang ang kanilang buhay ay hindi siya kayang pag-
aralin ng kaniyang mga magulang. Kung kaya’t kumuha na lamang
si Mark ng kursong Bokasyonal sa TESDA.
e. Lokal na Demand
Ito ay ang mga trabaho na kinakailangan sa loob ng bansa.
Halimbawa: Dahil sa malapit tayo sa Clark Freeport and Special
Economic Zone (CFEZ), iba’t ibang industriya ang nakapaloob dito.
In-demand sa panahon ngayon ang mga call center agents,
mananahi, machine operator at mga production staff. In-demand din
ang mga health workers kagaya ng doctor at nurse dahil na rin sa
pandemya na dulot ng CoVid19.
Kung magagawa mo ngayon na pumili ng tamang track o kurso para
sa Baitang 11, kailangan mo ang mga layuning ito:
1. Ang pagkakaroon ng makabuluhang hanapbuhay
Dito, hindi lamang makatutulong na maiangat ang antas ng iyong
buhay dahil sa magandang kita o sweldong kalakip nito kundi ang halaga
4. 4
ng pagkamit ng iyong kaganapan mula sa kasiyahang nakukuha at
pagpapahalaga sa iyong paggawa.
2. Tataglayin mo ang katangian ng isang produktibong manggagawa
Ang produktibong manggagawa ay masasabing isang asset ng
kaniyang kompanya o institusyong kaniyang kinabibilangan. Katulong siya
sa pagpapaunlad ng mga programa at adhikain ng kaniyang
pinagtatrabahuhan tungo sa sama-samang paggawa.
3. Kung masisiguro ang pagiging produktibo sa iyong mga gawain, ikaw
rin ay nakikibahagi sa pagpapaunlad ng ekonomiya ng bansa
Naipamamalas ito sa pamamagitan ng tamang pamamahala ng oras
sa pagtapos ng gawain, pagpapasa ng mga proyekto sa takdang-araw,
paggamit ng teknolohiya para sa mabilis na produksiyon, at maayos na
pakikitungo sa iba at naaabot mo ang iyong itinakdang layunin.
Kung ang isang mag-aaral na katulad mo ay may paghahanda sa
hinaharap, hindi malayo na taglayin mo ang mga kahanga-hangang gawi na
ito at maging bahagi ka ng lumalaking bilang ng mga magagaling na
manggagawa ng ating bansa.
Ang pagsusuri nang maigi at pagbabalanse ng kahalagahan at epekto
sa iyo ng mga pansarili at panlabas na salik ay higit na makapagbibigay ng
tamang pasiya na makatutulong upang maging produktibo bilang isang
mamamayan. Mahalaga sa kukunin mong hanapbuhay o negosyo sa
hinaharap ay maibalik mo sa Diyos kung ano ang mayroon ka bilang tao.
Mga Pamatnubay na tanong.
1. Bakit mahalagang malaman ang mga panlabas na salik sa pagpili ng
track o kurso na kukunin sa hinaharap?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
5. 5
2. Alin sa mga panlabas na salik ang dapat na isinaalang-alang? Alin ang
hindi? Bakit?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Bilang mag-aaral ng Baitang 9. Ano ang mga hamon na kinahaharap mo
sa kasalukuyan na may kaugnayan sa iyong pagsasaalang-alang sa
pagpili ng track o kurso o hanapbuhay?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
V. Mga Gawain
Gawain #1
Panuto: Punan ang bawat patlang ng mga salitang nasa loob ng kahon upang
mabuo ang konsepto ng aralin.
produktibo pagsusuri panloob panlabas pasiya
Ang ___________ sa epekto ng ___________ at ___________ na salik
ay makapagbibigay ng tamang ___________ upang maging ___________
mamamayan.
6. 6
Gawain #2
Panuto: Punan ang kolum na nasa ibaba. Sa ikalawang kolum isulat ang
“opo” kung ang salik ay nakaaapekto sa iyong pagpapasiya at “hindi po”
kung ito ay hindi. Sa ikatlo at ikaapat na kolum ay ilagay ang mabuti o hindi
mabuting bunga kung pagbabatayan ang salik na ito sa iyong pagpapasiya.
Sa ikalimang kolum ang epekto nito sa pagtatapos mo sa napiling kurso.
Sundan ang halimbawa na nakalagay.
RUBRIK SA PAGGAWA NG GAWAIN
Pamantayan Higit na
inaasahan
(10)
Nakamit
ang
inaasahan
(8)
Bahagyang
nakamit
ang
inaasahan
(6)
Hindi
nakamit ang
inaasahan
(4)
Walang
napatunayan
(1)
Sapat at
akma ang
nilalaman ng
mga
kasagutan.
Maayos ang
organisasyon
ng mga
ideya.
Kabuuang
Puntos
Mga
Panlabas na
Salik
Opo o
Hindi
po
Bunga
Mabuti Hindi Epekto
Halimbawa:
Kakayahang
pinansiyal
Opo Ako ay mapag-
aaral ng aking
magulang kung
pipili ako ng track
o kurso na hindi
mataas ang
matrikula.
Hindi ko
mapipili ang
track o kurso
na gusto ko
dahil magastos
ito.
Malaki ang
posibilidad na ako
ay makapagtapos
ng pag-aaral dahil
masusustentuhan
ito ng aking mga
magulang.
Impluwensiya
ng Pamilya
Impluwensiya
ng Barkada
7. 7
Gabay ng
Guro/
Guidance
Advocate
Kakayahang
Pinansiyal
Lokal na
Demand
Gawain #3
Panuto: Magbigay ng mga hakbang na iyong gagawin sa pagpili ng kurso sa
sumusunod na mga sitwasyon.
RUBRIK SA PAGGAWA NG GAWAIN
Pamantayan Higit na
inaasahan
(10)
Nakamit
ang
inaasahan
(8)
Bahagyang
nakamit
ang
inaasahan
(6)
Hindi
nakamit ang
inaasahan
(4)
Walang
napatunayan
(1)
Sapat at
akma ang
nilalaman ng
mga
kasagutan.
Maayos ang
organisasyon
ng mga
ideya.
Kabuuang
Puntos
1. Magaling sa pagbabasketball si Kelly kaya ang nais niyang kunin na track
o kurso na may kinalaman sa Isports. Ngunit tumututol ang kaniyang mga
magulang dahil wala daw siyang magandang kinabukasan sa
8. 8
pagbabasketball bagkus ay pinakukuha siya ng kurso o track na Academic
upang maging guro. Kung ikaw si Kelly anong hakbang ang iyong gagawin?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. Flight Attendant ang nais na kurso ni Celine pagdating ng kolehiyo kaya
Academic Track ang nais niyang kunin. Kinausap niya ang kaniyang
magulang tungkol dito. Ngunit hindi siya kayang pag-aralin ng mga ito sa
kursong nais niya dahil tricycle driver ang kaniyang ama at sa bahay
lamang ang kaniyang nanay na nag-aalaga sa kanilang magkakapatid.
Bokasyonal na kurso lamang ang kaya nila para sa kaniya. Kung ikaw si
Celine anong hakbang ang iyong gagawin?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Gawain #4
Panuto: Punan ang kolum sa ibaba. Isulat ang mga hakbang na iyong
gagawin upang paghandaan ang pagpili ng track o kursong akademiko,
teknikal-bokasyonal, sining at disenyo, at isports.
RUBRIK SA PAGGAWA NG GAWAIN
Pamantayan Higit na
inaasahan
(10)
Nakamit
ang
inaasahan
(8)
Bahagyang
nakamit
ang
inaasahan
(6)
Hindi
nakamit ang
inaasahan
(4)
Walang
napatunayan
(1)
Sapat at
akma ang
nilalaman ng
mga
kasagutan.
Maayos ang
organisasyon
ng mga
ideya.
Kabuuang
Puntos
9. 9
Mga hilig/talento Track o kursong nais Mga paghahanda na
gagawin
Halimbawa:
Magaling akong
magluto at gustong-
gusto ko ang pagluluto.
Teknikal-bokasyonal
dahil gusto kong
maging Chef.
• Paghuhusayan ko pa
ang pagluluto mag-
iimbento ako ng mga
bagong putahe.
• Mag-iipon na din ako
ng pera para
makatulong kina nanay
at tatay.
1.
2.
3.
VI. Pagsusulit
A. Panuto: Bilugan ang letra ng tamang sagot.
1. Mula elementarya ay magkakaibigan na sina Carlos, Andrei, Zyrus, Ace,
at Lexter. Ngayong nasa High School na sila ay pinag-uusapan na nila na
Computer Programmer ang kukunin nilang kurso sa kolehiyo. Anong
panlabas na salik ang nakaimpluwensiya sa kanila?
A. Impluwensiya ng Pamilya
B. Lokal na demand
C. Impluwensiya ng Barkada
D. Kakayahang pinansiyal
2. Ang paglaganap ng pandemya sa bansa ay isa sa suliranin na kinakaharap
nito ngayon. Kung kaya’t nagkaroon ng Job Fair para sa mga doctor at
nurse dahil na rin sa kakulangan dito. Saang panlabas na salik kabilang
ito?
A. Impluwensiya ng Pamilya
B. Lokal na demand
C. Impluwensiya ng Barkada
D. Kakayahang pinansiyal
10. 10
3. Pangingisda ang ikinabubuhay ng pamilya nina Pauline. Isa siyang
scholar sa kanilang eskwelahan dahil na rin sa katalinuhang taglay niya.
Nais niyang maging abogado, ngunit dahil na rin sa kahirapan ng
kanilang pamumuhay ay hindi siya makakayang pag-aralin ng kaniyang
magulang sa nais niyang kurso.
A. Impluwensiya ng Pamilya
B. Lokal na demand
C. Impluwensiya ng Barkada
D. Kakayahang pinansiyal
4. Pamilya ng mga guro sina Jiress. Kung kaya’t nais din niyang maging guro
sa hinaharap. Alin panlabas na salik ang nakaimpluwensya sa kanya?
A. Impluwensiya ng Pamilya
B. Lokal na demand
C. Impluwensiya ng Barkada
D. Kakayahang pinansiyal
5. Isa sa hinahangang Guro ni Princess si Gng. Valencia. Kaya sumanggun
siya dito sa kukunin niyang kurso sa kolehiyo. Hindi pa kasi siya sigurado
sa kukunin niyang kurso. Alin panlabas na salik ang naka impluwensiya
kay Princess?
A. Impluwensiya ng Pamilya
B. Lokal na demand
C. Impluwensiya ng Barkada
D. Gabay ng guro o Guidance Advocate
B. Panuto: Isulat sa patlang ang “Tama” kung ito ay nagsasaad ng tamang
pahayag at “Mali” kung ito ay mali.
________1. Ang produktibong manggagawa ay masasabing isang asset ng
kaniyang kompanya o institusyong kaniyang kinabibilangan.
________2. Ang pagkakaroon ng makabuluhang hanapbuhay. Dito, hindi
lamang makatutulong na maiangat ang antas ng iyong buhay.
________3. Ang panloob at panlabas na salik ay hindi isinasaalang–alang sa
pagpili ng track o kurso.
________4. Ang panloob at panlabas na salik ay ang unang isinasaalang-
alang sa pagpili ng track o kurso.
11. 11
________5. Kung ang mag-aaral na tulad mo ay pinaghahandaang mabuti ang
kaniyang pagpili ng track o kurso, malaki ang posibilidad na
magkaroon ng maayos na track o kurso sa hinaharap.
VII. Pangwakas
Panuto: Pumili ng isa sa mga sumusunod: sanaysay, tula, maikling kuwento,
awit, o quotation kung paano maisasabuhay ang kahalagahan ating
pansariling salik sa pagpili ng track o kurso.
RUBRIK SA PAGGAWA NG GAWAIN
Pamantayan Higit na
inaasahan
(10)
Nakamit
ang
inaasahan
(8)
Bahagyang
nakamit
ang
inaasahan
(6)
Hindi
nakamit ang
inaasahan
(4)
Walang
napatunayan
(1)
Sapat at
akma ang
nilalaman ng
mga
kasagutan.
Maayos ang
organisasyon
ng mga
ideya.
Kabuuang
Puntos
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
12. 12
VIII. Sanggunian
Covey, Sean. 1998. The 7 Habits of Highly Effective Teens. New York: Simon and Schuster
Dy Jr., M.B. 2013. Contemporary Social Philosophy. Makati City: Katha Publishing Co., Inc.
Dy, Manuel B. 1985. Mga Babasahin sa Pilosopiyang Moral. Goodwill Trading.
Gayola, Sheryll T., et al. 2017. Edukasyon sa Pagpapakatao 9 Modyul para sa Mag-aaral, Pasig
City: Department of Education- Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)
Santamaria, Josefina. 2006. Career Planning Workbook (4th
ed.). Makati City: Career Systems,
Inc.
Mula sa Internet:
https://www.slideshare.net/RoselleVelasco/esp-9-modyul-13-mga-pansariling-salik-sa-
pagpili-ng-kurso
14. 14
X. Grupo ng Tagapaglinang
Grupo ng Tagapaglinang ng Gawaing Pampagkatuto
Manunulat: Marice P. Conde, Joenalyn L. Quiambao
Patnugot: Myrna M. Valencia, EdD
Tagasuri ng Nilalaman: Edgardo Nunag, Maria Carmen Evangelista,
Melody S. Oreña, Rosalinda S. Ibarra, PhD
Patnugot ng Wika: Jennifer Bungque-Ilagan, EdD
Tagalapat: Jenaro C. Casas, Juliane Nicole Paguyo, Ala M. Elagio
Grupo ng Tagapaglinang: May B. Eclar, PhD, CESO III
Rhoda T. Razon, PhD
Elizabeth M. Perfecto, EdD
Ma. Editha R. Caparas, EdD
Rosalinda S. Ibarra, PhD
Ericson S. Sabacan, EdD, CESO VI
Leandro C. Canlas, PhD, CESE
Elizabeth O. Latorilla, PhD
Sonny N. De Guzman, EdD
Myrna M. Valencia, EdD
For inquiries or feedback, please write or call:
Department of Education – Division of Mabalacat
P. Burgos St., Poblacion, Mabalacat City, Pampanga
Telefax: (045) 331-8143
E-mail Address: mabalacatcity@deped.gov.ph
