2. 1. Blended learning en hybride leren
• De definitie: combinatie van contactonderwijs en online les
• Het onderwijs schakelde noodzakelijk over naar deze vorm van lesgeven tijdens de
coronapandemie, nu wordt blending learning structureel geïmplementeerd in het onderwijs
• “Onderwijs zal blended zijn of zal niet zijn” – Jan Elen
=> pleit voor een mentaliteitswijziging, scholen zullen hun krachten moeten bundelen om over een
sterk, digitaal leerplatform te beschikken.
• Cursus redesignen of niet? Ja, het biedt studenten meer flexibiliteit om op hun eigen tempo te
leren. Er zal moeten beslist worden wanneer welke leerstof wordt behandeld.
• MOOC = Massive Open Online Course = online cursussen die gevolgd kunnen worden door
iedereen die wil, los van de vooropleiding van de deelnemers
3. 2. SAMR
• De definitie = een model dat aangeeft in welke mate
technologie een meerwaarde heeft in het onderwijs
• Een voorbeeld van de verschillende niveaus:
- Redefinition: bv. e-books aanbieden in plaats van een boek
- Augmentation: bv. beamers als toevoeging aan whiteboards
- Modification: bv. huiswerk indienen via computer ter
vervanging van papier
- Redefinition: bv. videoclip maken voor een schoolopdracht
4. 2. SAMR
• Een analoge activiteit digitaliseren via het SAMR tot op het hoogste niveau
- Analoge activiteit: een verslag uitschrijven na een stagedag
- Subtitution: de leerling typt het verslag uit op een online tool zoals bijvoorbeeld Pages
- Augmentation: het verslag wordt uitgebreidt met foto’s en filmpjes die getrokken zijn op
stage
- Modification: de leerlingen delen online hun stageverslag met elkaar om ervaringen te
kunnen uitwisselen
- Redefinition: de leerling maakt een filmpje over het verloop van een stagedag en
verwerkt zijn of haar bevindingen ook in het filmpje
5. 3. T-pack
• Wat is het? : een model over de kennis die een leraar moet hebben om hun leerlingen kennis bij
te schaven, adequaat les te geven en ICT te integreren in de lessen
• Waarom loopt het zo vaak fout in lagere scholen?
- onvoldoende kennis over hoe we technologie kunnen inzetten om eindtermen te bereiken
- niet beschikken over de nodige middelen en infrastructuur
- conservatief denken, geen verandering willen in het huidige onderwijs
• Het model bestaat uit drie componenten, namelijk:
1. Technology Knowledge
2. Pedagogical Knowledge
3. Content Knowledge
= > als startende leerkracht moet ik op de drie vlakken nog veel leerwinst boeken
6. 4. Eindtermen ICT
1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om
hen te ondersteunen bij het leren.
2. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier.
3. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde omgeving.
4. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde omgeving.
5. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven.
6. De leerlingen kunnen met behulp van ICT voor hen bestemde digitale informatie opzoeken,
verwerken en bewaren.
7. De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.
8. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om op een veilige, verantwoorde manier te communiceren.
Opmerking: de eindtermen van het secundaire onderwijs zijn recent gewijzigd door de
modernisering van het onderwijs.
7. 5. Vier in balans - model
• Model dat bestaat uit vier bouwstenen (visie, deskundigheid, digitaal leermateriaal en ICT-
infrastructuur) die nodig zijn om ICT goed te kunnen gebruiken in het onderwijs, dit zou leiden tot een
kwaliteitsverbetering van het onderwijs.
• Mogelijke problemen? Integratie van ICT verandert het educatieve proces van een school, niet altijd de
mogelijkheid om te investeren in nieuwe infrastructuur, onderhoud van de infrastructuur is duur,
digitale ongelijkheid tussen leerlingen,…
• Is een goede visie voldoende? Neen, een goede visie is van belang, maar niet voldoende. Alle vier de
bouwstenen moeten in evenwicht zijn. Zonder de juiste infrastructuur, deskundigheid en leermateriaal
is het moeilijk om de goede visie uit te voeren.
• Een voorbeeld van een techniekgedreven beslissing: elke leerling een laptop laten aankopen zonder
eerst te overleggen over de pedagogische visie in verband met de laptops
8. 6. Fake news en clickbait
• Is het nieuws nog neutraal? Niet echt, er is heel
veel nepnieuws te vinden op het internet en
bovendien maken grote bedrijven gebruik van
algoritmen om je boodschappen te laten zien
waarvan zij denken dat je ze interessant vindt op
basis van je vorige zoekopdrachten
• Wat is deepfake? Klik op de QR code
=> beelden aannemen als waarheid is dus geen
goed idee vanuit de achtergrondkennis over
deepfake
9. 7. Auteursrecht en plagiaat
Wat wel mag: enkele voorbeelden Wat niet mag: enkele voorbeelden
- Liedje afspelen
- Gedicht voorbrengen
- Illustraties afdrukken
- Filmpjes vertonen
- Fragmenten uit een boek kopiëren
- Afbeeldingen in een zelfgemaakte cursus
- Beschermende afbeeldingen gebruiken op de
schoolwebsite
- Achtergrondmuziek op een event met betalende
inkom, mag wel na het betalen van een vergoeding
aan SABAM
- Plagiaat, het werk van anderen kopiëren en het
presenteren als je eigen werk
• Veel gemaakte fouten:
- het niet (correct) maken van bronvermeldingen
- op een verkeerde manier parafraseren
- inhoud volledig overnemen
• Hoe plagiaat controleren?
- tools op het internet
- student uitvragen over de inhoud
10. 8. Flipped classroom
• De definitie: een vorm van lesgeven waarbij de leerling voor hij naar de les komt de basis thuis
zelfstandig verwerkt om nadien in de les in te zetten op diepgaandere activiteiten.
• De leerkracht biedt de leerstof op een gestructureerde manier aan, eventueel door middel van een
online leerpad.
• Een voorbeeld: de kinderen kijken thuis een filmpje over cijferen en maken wat oefeningen, wanneer
ze naar de klas komen kunnen ze vragen stellen aan de leerkracht en worden ze in groepjes verdeeld
om wat verder te oefenen.
• Het project van Jonatan academie toont aan dat kinderen een belangrijke rol kunnen spelen in deze
vorm van lesgeven. De online filmpjes werden namelijk gemaakt door de kinderen zelf, belangrijk is wel
dat de filmpjes voldoen aan de einddoelen.
• Het concept kan zeer waardevol in tijden zoals bijvoorbeeld de coronapandemie. Het zorgt voor
flexibiliteit bij studenten, iedereen krijgt de kan om op zijn of haar eigen tempo te leren, de flipped
classroom biedt dus zeker kansen voor de differentiatie.
11. 9. Schrijven of typen?
• Wie schrijft in de les onthoudt meer dan iemand die typt dit komt doordat de student actiever
betrokken bij de les. Schrijven vraagt meer tijd dan typen, hierdoor wordt de student gedwongen
om een selectie te maken over wat hij gaat opschrijven. Dit kan leiden tot betere verwerking van
de leerstof.
• Wanneer je de leerstof vertaalt naar andere mediums (zoals bijvoorbeeld een tekst, stilstaand of
bewegend beeld) dan onthoud je de leerstof sneller.
12. 10. Webquest
• De definitie: een lesvorm via het internet waarbij de leerling geactiveerd wordt en op een interactieve
manier een onderzoeksgerihte opdracht kan uitvoeren. Voor het uitvoeren van de opdracht kan de
leerling bronnen zoals het internet raadplegen.
• De bouwstenen van een webquest:
- Inleiding, opdracht, werkwijze, informatiebronnen, beoordeling, afsluiting
• Enkele voorbeelden en verzamelsites:
- BookWidgets, Webkwestie
• Welke eindtermen worden hiermee bereikt?:
- positieve houding tegenover ICT, het gebruiken van ICT op een doelmatige manier, zelfstandig oefenen
en leren in een ICT ondersteunende omgeving, informatie opzoeken en verwerken
• Er zijn kansen voor differentiatie aangezien de leerlingen op hun eigen tempo kunnen werken.
Kinderen die de leerstof al onder de knie hebben kunnen medeleerlingen helpen en ook de leerkacht
kan extra individuele ondersteuning geven aangezien er geen sprake is van een klassieke actiiviteit. Dit
kan gebeuren binnen het vakgebied: gemeenschappelijk digitaal eindgebied.
