3. Nos últimos anos, a gandaría coñeceu un notable desenvolvemento en
España, e hoxe en día representa un 40% da produción final agraria, fronte
ao 60% da agricultura. Esta crecente importancia veu acompañada por:
Un cambio das funcións asignadas á actividade gandeira, que de ser só un
complemento da agricultura, aumentou a súa importancia económica ante o
crecente consumo dos seus produtos.
A modernización das explotacións, incorporando todo tipo de melloras
técnicas no seu funcionamento. Coa mecanización e a tecnificación
incrementouse notablemente a produción.
Unha diferente evolución das especies en función da súa rendibilidade e das
limitacións ao seu aumento impostas polas políticas agrarias. Obtiveronse
razas selectas que proporcionan elevados rendementos.
Importantes modificacións na súa distribución territorial, que resulta cada
vez menos dependente das condicións naturais, ao aumentar a importancia da
gandaría estabulada.
4. A gandaría tiña como funcións principais as de
fornecer de animais de labor as tarefas agrícolas
(gando bovino e equino) e a produción de la
(gando ovino).
A produción de carne e leite para a alimentación
era complementaria, ao seren produtos que só
unha parte da poboación podía incluír como
parte habitual da súa dieta.
O gando bovino era máis frecuente nas rexións
húmidas, e o ovino e caprino nas secas, pero
resultaba frecuente certa mestura de especies
no territorio.
O gando porcino e aviario era bastante
habitual, en pequenas cantidades, dentro das
explotacións familiares.
5. Case desapareceu a utilización de animais de labor ante o
avance da mecanización, e tamén perdeu importancia a
produción de la ante os baixos prezos e o aumento das
importacións.
Produciuse unha intensificación da actividade, crecendo a
estabulación do gando en granxas onde é alimentado a
partir de pensos.
Pola contra, case desapareceron algunhas prácticas
seculares como a transhumancia estacional dos
rabaños, entre os pastos de montaña no verán e os de
chaira no inverno, que foron a base da prosperidade
económica de numerosas comarcas hoxe en declive.
A gandaría destínase hoxe principalmente á alimentación
da poboación, o que vai unido ao forte aumento do
consumo de carne, leite e ovos. Iso supuxo, a miúdo, a
substitución das razas autóctonas por outras de maior
produción e por conseguinte, maior rendibilidade.
As necesidades do mercado obrigaron á especialización e á
intensificación das explotacións.
6.
7. Os diversos tipos de especies tiveron un
crecemento moi desigual, que tamén
modificou a súa distribución espacial.
A evolución nos últimos tempos, así como as
medidas tomadas pola PAC, comportaron un
claro descenso do bovino e un incremento do
porcino e do avícola. Tamén provocaron o
aumento da cunicultura e da apicultura.
8.
9. Localízase principalmente en Galicia, Principado de
Asturias, Cantabria e zona pirenaica.
Conta con 6,5 millóns de cabezas
O 80% das cabezas destínanse a produción de carne
e coiros; destacan as razas charolesa e limusina, que
alcanzan maior peso ca as razas autóctonas.
Localízanse, sobre todo, nas áreas montañosas e nas
devesas occidentais, aínda que as granxas intensivas
para a engorda de becerros proliferaron tamén en
territorios con escaseza de pastos, totalmente
dependentes da compra de pensos.
O outro 20% do gando vacún dedícase á produción de
leite, pero a súa evolución foi máis negativa ante a
competencia doutros países europeos e o
establecemento de cotas leiteiras pola PAC, que
eliminaron moitas explotacións familiares de moi
pequeno tamaño. Dentro deste sector, que se localiza
especialmente nas rexións cantábricas, predomina a
raza frisoa.
10. Descensono consumo de carne de vacún e
dos produtos lácteos derivados
Cotas
lácteas impostas pola UE que limitan a
produción de leite e provocan a diminución
do número de vacas de leite
11.
12. Localízase, sobre todo, en
Estremadura, Aragón, Navarra e na zona
da Meseta.
A súa distribución é bastante dispersa con
maior importancia no interior
peninsular, onde aproveitan pastos
estacionais: Castela- A Mancha, Gástela e
León, Estremadura e Aragón suman o 70%
do total.
Conta con 24 millóns de cabezas
Sufriu un forte retroceso hai catro décadas
ao caer o prezo da la e emigraren moitos
pastores.
Nos últimos anos foise recuperando ao
aumentar a demanda de carne de cordeiro
e leite para fabricar queixos.
Hai unha gran variedade de razas segundo
rexións
13. O éxodo rural redución do número de
pastores
Reduciónda superficie destinada a pastos
para o gando ou a repoboación forestal
Escasarendibilidade que proporciona a súa
explotación
14. Críanse de xeito intensivo en
Cataluña, Castela e León, Aragón e
na Rexión de Murcia, onde
proliferan as granxas onde se realiza
a engorda rápida de animais
Mantense a importancia da raza
ibérica, criada de forma extensiva
nas devesas
salmantinas, estremeñas e
onubenses, que xera produtos de
alta calidade e crecente demanda
nacional e internacional.
Conta con preto de 24 millóns de
cabezas
Experimentou un rápido crecemento
nas últimas décadas.
15. Baixo prezo da súa carne
Sistemade cría intensiva (cría estabulada e
expansión dos pensos) para lograr un maior
rendemento
16. O gando aviario É O QUE REXISTROU UN
MAIOR AUMENTO NOS ÚLTIMOS
TEMPOS, con granxas que funcionan como
verdadeiras fábricas automatizadas que
chegan a superar, en ocasións, os 50 000
animais, a partir do consumo intensivo de
pensos e un sistema de produción
continua.
O aumento rexistrado no consumo de
carne de polo e ovos ten a súa orixe na
expansión das granxas avícolas, mentres
outros tipos de granxas
(pavos, paspallases, avestruces, parrulos
etc.) teñen escasa importancia ata o
momento.
Cataluña, Castela e León e Aragón son as
CCAA nas que máis abundan as
explotacións de cría avícola intensiva.
17.
18. Andalucía e a Meseta
Terreos áridos ou montañosos con
pastos escasos e de pouca
calidade, como os do sueste
peninsular e Canarias.
Conta con 3 millóns de cabezas
Sempre foi complementario do ovino
Utilizado para a fabricación de
queixos e consumo de carne.
Maila ao seu descenso a produción
mantense grazas a demanda do leite
de cabra para a fabricación de
queixos artesanais.
19. Repoboación forestal nas zonas onde antes
estaban as cabras
Consumo xeneralizado de leite de vaca en
vez do de cabra
22. Coidado e explotación dos bosques.
Os principais produtos que se
obteñen da explotación forestal son
a madeira, a cortiza, a resina, os
piñóns, as bagas, os froitos
silvestres e os cogomelos. Destaca
ademais o uso cinexético das zonas
forestais.
A explotación forestal en España
realízase principalmente nos
bosques atlánticos e do norte
situados no Macizo Galaico, na
Cordilleira Cantábrica, nos
Pirineos, no Sistema Central e nos
Montes de Toledo.
23. A explotación forestal en España, a pesar do
incremento dos rendementos nos últimos
anos, está moi por debaixo do que se obtén no
norte de Europa.
En España existen 26 millóns de hectáreas
cualificadas como montes, que non están
cultivadas nin ocupadas por prados e pastos, o que
representa algo máis da metade do territorio.
Dentro dese conxunto, os bosques ocupan uns 15
millóns de hectáreas (32% da superficie total).
O peso económico destas actividades en España é
moi inferior ao das actividades agrarias.
Nalgunhas comarcas, o aproveitamento dos
recursos forestais ten importancia.
24. Obtención de madeira para carpintaría, fabricación de
mobles, construción, fabricación de pasta de papel, ou uso de
leña e carbón vexetal como combustible.
Produción de cortiza, utilizada na fabricación de rollas e paneis
illantes, dos que os países ibéricos son principais produtores
mundiais. Obtense das sobreiras de Andalucía, Estremadura e
Cataluña. A súa produción exportase a toda Europa.
Resina, utilizada como materia prima na fabricación de pinturas
e colas. Procede sobre todo dos bosques do Val do Douro.
Recolección de alimentos como
castañas, landras, piñas, bagas, froitos silvestres, cogomelos
etc.
Uso cinexético: a caza, tanto maior
(xabaril, corzo, rebezo, cabra hispánica) coma menor
(perdiz, paspallás, coello, lebre...), regulada polos coutos e a
expedición de licenzas de caza e pesca. Actividade tradicional
que hoxe está en auxe.
Algúns bosques constitúen un recurso turístico de grande
25. É a máis importante forma de explotación dos bosques de España
A utilización económica de bosques e montes varía segundo o tipo de
propiedade: dous terzos do total son propiedade privada, caracterizada pola
súa gran fragmentación (media de 3 hectáreas), o que dificulta unha
explotación forestal racional e rendible; e o terzo restante é de propiedade
pública, cun tamaño moi superior (500 hectáreas), teñen grande importancia
na conservación das áreas forestais, porque permaneceron á marxe dos
intereses do mercado.
A principal rexión produtora de madeira é Galicia, de onde se extrae case a
metade da madeira obtida no país, seguida polas rexións do Cantábrico (20% do
total) e as áreas montañosas de Cástela e León (10%).
A produción madeireira en España está a reducirse de forma lenta na última
década. A causa atópase no aumento das importacións. Máis da cuarta parte da
madeira que se consome en España procede xa de importacións, tanto
procedentes de países tropicais (Brasil, Congo etc.) coma nórdicos
(Rusia, Canadá etc.).
As principais especies explotadas pódense dividir en dous grandes grupos: as
frondosas na metade occidental da Península Ibérica
(aciñeiras, sobreiras, carballos, faias, castiñeiros, nogueiras etc.); e as
coníferas na metade oriental da Península e nas illas (piñeiros
piñoneiros, resineiro, carrasco canario, sabina albar).
26. Na metade occidental da Península Ibérica
(aciñeiras, sobreiras, carballos, faias, castiñeiros, n
ogueiras etc.), con climas de maior humidade e
suavidade térmica.
Ofrecen, na súa maioría, madeiras de calidade pola
súa resistencia, que alcanzan un elevado prezo e se
utilizan para a fabricación de mobles e na
construción.
Especies de crecemento lento, polo que a súa
explotación debe ser controlada.
Na actualidade, preténdese fomentar a repoboación
con estas especies alí onde son autóctonas, fronte a
piñeiros e eucaliptos, de maior crecemento
madeirable, pero que esgotan e acidifican o solo con
máis rapidez, sofren un maior risco de incendio e os
seus produtos teñen menor valor no mercado.
29. Na metade oriental da Península e ñas illas
Diferentes especies segundo o grao de aridez e o
tipo de solo: piñeiros
piñoneiros, resineiro, carrasco, de Córsega ou
canario, sabina albar etc...
Ocupan unha superficie lixeiramente superior, en
parte, por beneficiárense dunha política de
repoboacións masivas desde o pasado século, que
apostou por especies de rápido crecemento como
ocorre con boa parte dos piñeirais.
Ofrecen, polo xeral, madeiras brandas, de calidade
escasa ou media, que se destinan a industria de
taboleiros e aglomerados, á fabricación de mobles
baratos, así como á produción de pasta de papel.
30.
31.
32. Incendios, tras os cales se especula coa terra
queimada.
Corta incontrolada, ligada a unha industria
concreta.
Acción antrópica que despraza ao bosque autóctono
(faia, aciñeira, carballo, sobreira).
- A repoboación con especies non autóctonas de
rápido crecemento (piñeiro).As coniferas predominan
sobre o resto (52%).
- Cultivos forestais non autóctonos (eucalipto).
36. España é a primeira potencia pesqueira da UE.
Elevado consumo de peixe.
Falta de caladoiros dende o recoñecemento das augas xurisdicionais (imposición da zona
de 200 millas de augas territoriais) fenas en caladoiros afastados.
O 90% das capturas son peixes (atún, bonito, bacallau, sardiña, arenque) e o 10%
restante crústaceos e moluscos.
PPC (Política Pesqueira Común) busca o desenvolvemento harmonioso do sector
pesqueiro, de acordó con criterios de eficacia e de rendibilidade económica, dentro do
respecto ao medio, buscando o equilibrio entre a capacidade extractiva e a
potencialidade dos recursos pesqueiros, as rendas dos pescadores e a oferta dos
consumidores a prezos razoables.
A pesca é unha actividade en declive, tanto polo escaso número de mariñeiros coma
polo número de capturas ou de barcos
Na actualidade, aínda que o total capturado é menor ao de hai anos, o valor total é
superior xa que se pescan especies máis cotizadas.
37. PESCA TRADICIONAL PESCA INDUSTRIAL OU TECNIFICADA
OU ARTESANAL
Técnicas tradicionais Gran volume de capturas para abastecer aos
mercados.
Aparellos de pesca sinxelos:
arcos, frechas, arpóns, nasas, Necesita: recursos económicos, unha tecnoloxía
anzois e redes. avanzada e unhas infraestruturas portuarias.
Practícase preto da costa. A pesca de baixura, próxima á costa. Os barcos
proven cada día de peixe fresco as lonxas, desde
Sistemas superficiais de cerco e onde se distribúe aos mercados locáis e
de cebo rexionais.
Sistemas de fondo como o A pesca de altura, que se despraza a gran
arrastre distancia da costa española, aos caladoiros
internacionais. Realízana frotas de grandes
Redes fixas como as almadrabas barcos con tecnoloxía avanzada, como sonares
ou GPS, que lles permiten detectar os bancos de
peixes.
38. Frota de grande altura (buques de máis de 250 toneladas
de rexistro bruto) coma a de altura (de 100 a 250
toneladas) sufriron un importante retroceso como
consecuencia da aplicación dos límites territoriais
internacionais.
A frota litoral ou de baixura (de 20 a 100 toneladas), a
pesar de ser a máis numerosa en toneladas, é a que
sufriu máis as consecuencias da crise, posto que, por unha
parte, necesita investimento para renovarse e, pola
outra, a limitación das 200 millas prexudicouna
notablemente.
A frota familiar ou artesanal (de menos de 20
toneladas), en cambio, puido seguir subsistindo porque, a
pesar de pescar menos cantidade, as especies pescadas
son de alto valor comercial e moi apreciadas en
gastronomía.
39. O litoral español divídese en oito rexións
pesqueiras:
Cantábrica, Noroeste, Suratlántica, Surmediterrá
nea, Levante, Tramontana, Balear e Canaria
Concentración da frota nalgunhas áreas pesqueiras
e, en concreto, en determinados portos.
Os portos onde están matriculados o 75% dos barcos
pesqueiros son os de Galicia (50%), País
Vasco, Canarias e Andalucía que son rexións de
longa tradición pesqueira. Cataluña e a
Comunidade Valenciana destacan á súa vez entre as
rexións mediterráneas
40. A rexión do Noroeste é a máis importante, tanto en
cantidade coma en valor da súa pesca, porque reúne
máis do 85 % do total da frota. Os seus principais
portos son o de Vigo (concentra a frota de grande
altura) e o da Coruña (composición máis variada).
Os portos que seguen en importancia son os das
cidades andaluzas de Huelva e Alxeciras, na rexión
Suratlántica. As Palmas, na rexión Canaria, é
igualmeme destacable.
O litoral mediterráneo. así como as rexións de
Levante, Tramontana e Balear, engloban portos de
menor importancia, xa que a súa riqueza mariña foi
sobreexplotada.
Os caladoiros peninsulares están limitados pola
escasa superficie da nosa plataforma continental, á
vez que sofren a sobreexplotación e están esgotados.
41. Mediterráneo: a temperatura media é superior a do
Atlántico, a salinidade é maior, existe menos fitoplancto
(alimento básico dos peixes) e as mareas son case
inexistentes riqueza pesqueira é menor, aínda que
destaca a captura de peixes emigrantes
(sardina, bocarte, atún e bonito), capturados con aparellos
de cerco e de arrastre, así como con redes fixas
(almadrabas).
Atlántico cántabro: temperatura media é
inferior, salinidade é menor, existe máis fitoplancto e
teñen lugar mareas riqueza pesqueira maior. Destacan
o atún, o bonito, o peixe espada, a sardina, o bocarte, a
meiga, o peixe sapo, a pescada, o ollomol e o xurelo.
Costa atlántica andaluza, pesca de
sardina, bocarte, ameixa, navalla, lura, gamba e
lagostino, que na actualidade acusan síntomas de
esgotamento.
42. Os principais caladoiros para a frota española están
no Atlántico norte, tanto en augas comunitarias
(Gran Sol, Irlanda, Escocia e golfo de Biscaia) coma
nas proximidades da península da Terra Nova, en
Canadá.
Pero tamén faena nas proximidades do Sahara
occidental, Mauritania e Senegal, estendéndose cara
ao Atlántico sur (Angola, Namibia, Malvinas etc.).
A crecente competencia doutras frotas obrigou nos
últimos anos a que certos buques conxeladores
operen agora incluso no océano Indico
(Mozambique, Somalia, illas Seicheles), aumentando
os custos e riscos do seu traballo.
43. Envellecemento da frota
Envellecemento da poboación ocupada na pesca.
Esgotamento dos caladoiros nacionais pola súa
sobreexplotación
Problemas de contaminación dalgunhas augas
por verteduras industriais e urbanas ou de
petroleiros.
Restricións nas augas de numerosos países en
que pesca a frota española con cotas máximas
anuais e unha limitación no número de licenzas
concedidas; esta é a orixe dalgúns conflitos
(Marrocos, Mauritania, Canadá etc.).
44. Dependen na a maior parte da Política Pesqueira
Comunitaria, existente desde 1983. Entre as medidas
inclúense:
Prohibición de certas artes de pesca que esgotan os
fondos ou do consumo de crías, que impide a rexeneración
das especies.
Renovación da frota pesqueira, con axudas financeiras ao
desmantelamento de barcos antigos e a súa substitución
por outros novos.
Creación de empresas mixtas nos países en cuxas augas se
pesca, que inclúen o emprego dunha certa proporción de
pescadores deses países en barcos españois.
Fomento da acuicultura e da innovación nos cultivos
marinos, para compensar a redución das capturas.
Subvencións á diversificación de actividades en áreas
onde a actividade pesqueira era predominante, para xerar
outros empregos,
45. Primeira zona pesqueira de España e de Europa en volume de pesca desembarcada, o que se
manifesta na dimensión da súa frota, no volume de pesca e no número de postas de traballo
que xera (orixinando unha importante actividade económica, que contribúe cun 12% á riqueza
económica galega), fomentando outras actividades económicas.
A frota pesqueira con porto base en Galicia é a máis importante de todas as rexións europeas e
tamén é a maior do Estado (Galicia posúe preto do 40 % dos barcos españois).
A maior parte dos buques galegos son de pequeno porte (o 80%)
A frota pesqueira galega opera tanto dentro das nosas augas coma fóra do ámbito territorial de
Galicia (presente en case todos os caladoiros do mundo).
Xunto á pesca, o marisqueo e a acuicultura son dúas actividades con grande importancia en
Galicia.
O marisqueo xurdiu como un complemento á economía familiar, pero desde os anos 50
experimentou un considerable pulo ao se incrementar a demanda.
Pola súa parte, a acuicultura preséntase como unha alternativa á pesca tradicional, ao permitir
obter unha maior produtividade sen esgotar os recursos. Galicia é líder neste sector, pois posúe
a maior parte dos centros acuicultores de España e da UE. As instalacións concéntranse sobre
todo nas Rías Baixas.
Tamén hai explotacións de auga doce (de troitas, carpas, anguías...). É unha actividade en
crecemento e ten moi boas expectativas de futuro.
46. O sector pesqueiro está a experimentar desde hai décadas unha forte crise:
Esgotamento dos caladoiros
Límite de 200 millas de augas territoriais como área pesqueira exclusiva
de cada país polo cal Galicia tivo que deixar de faenar en zonas onde
tradicionalmente o fixera
A Política Pesqueira Comunitaria (PPC) reduciu o número de licencias
pesqueiras e a cota de capturas, o que provocou a perda de empregos e a
diminución do número de barcos e das especies capturadas
Os intereses da frota galega foron deixados a un lado nos convenios
pesqueiros que a UE negociou con terceiros países (Canadá, Marrocos...).
A contaminación das augas e das costas (o afundimento do Prestige no
2002 tivo consecuencias especialmente tráxicas).
47. A poboación rural
As explotacións agrarias
Técnicas e sistemas agrarios
Estrutura gandeira
Política Agrícola Común.
48. Páx. 219-221
Páx. 272
Diminúe a partir da segunda metade do século XX DESAGRARIZACIÓN
CAUSAS
Éxodo rural
O período desarrollista, iniciado tras o Plan de Estabilización de
1959, modificou situación ao acelerar o proceso de industrialización e, en
paralelo, provocar un éxodo rural asociado a unha intensa desagrarización
Modernización dos traballos agrícolas
Proceso de urbanización urbanización do campo (rururbanización)
CONSECUENCIAS
Demográficas perda de habitantes
Socioeconómicas Despoboamento aumento da ruralidade
Ambientais limpeza do monte?
49. A poboación activa de España dedicada ao
sector primario reduciuse ao longo do século
xx.
1960, a taxa do sector primario era case do 40 %
da poboación activa.
1980 17,1 %
2008 3,9%.
Paralelamente, creceu a poboación vinculada
ao sector secundario e, sobre todo, ao sector
terciario. Produciuse, polo tanto, un abandono
das zonas rurais.
50. O proceso de desagrarización foi máis
intenso naqueles territorios que coñeceron
un maior desenvolvemento
industrial, contan con grandes cidades, ou
presentan un forte crecemento do turismo
nas últimas décadas. Iso explica que en
Madrid, o País Vasco, así como en boa parte
de Cataluña e os dous arquipélagos, a
porcentaxe de poboación agraria non supere
o 2% do total de ocupados.
En cambio, os valores máis altos de
ocupación en actividades agrarias
corresponden as provincias do interior
peninsular, en especial as que bordean a
fronteira con Portugal ou corresponden a
áreas montañosas e menos accesibles. No
litoral, tan so as provincias de
Murcia, Almería e Huelva presentan tamén
porcentaxes de poboación agraria superiores
ao 8%, debido á expansión da agricultura
intensiva baixo plástico.
En todas as provincias, os traballadores
agrarios son xa unha minoría. Pero boa parte
dos seus produtos son a base da industria
agroalimentaria e tamén contribúen a
preservar algúns produtos de calidade
vinculados a territorios concretos.
51. Cultivos leñosos: plantas arbóreas ou arbustivas, que permanecen no campo tras a
colleita anual. Característicos da cultura mediterránea: o oliveiral e o viñedo.
Cultivos herbáceos: esixen a súa sementeira anual e inclúen, principalmente
cereais como trigo, cebada, centeo, avea e millo, as leguminosas
(feixóns, garavanzos, lentellas etc.) e a pataca, hortalizas e outros cultivos
industriais (remolacha azucreira, tabaco, forraxeiras. Son os que ocupan maior
superficie, pero a súa produtividade por hectárea resulta bastante baixa.
As áreas de regadío ocupan unha quinta parte das terras cultivadas, pero nela
xéranse dous terzos da produción agrícola total, debido aos altos rendementos que
se obteñen. Litoral mediterráneo e Canarias. Ao seren estas deficitarias en recursos
hídricos superficiais, acódese a extraer augas subterráneas e, nalgúns casos, ao
transvasamento doutras cuncas (como o que une o Texo e o Segura) ou á
desalgadura de auga marina. Estase a substituir de forma progresiva a rega por
inundación a partir canles e regos, aínda maioritaria, pola aspersión ou a rega
localizada por goteo, que aforran auga.
As áreas de secaño son amplamente dominantes segundo a superficie
ocupada, pero a súa produtividade é moi inferior e está sometida, ademáis, a
maiores variacións interanuais por secas, xeadas, episodios de chuvias
torrenciais, sarabia etc. A clásica triloxía mediterránea, formada por
cereais, viñedo e oliveira, aínda ocupa a maior parte destas áreas.
52. Modernización dos sistemas de cultivo
A agricultura española actual coñeceu un intenso proceso de modernización, o que
permitiu elevar a súa eficiencia. As transformacións máis importantes son:
Unha crecente especialización do territorio nos cultivos para os que se teñen
mellores condicións competitivas, abandonando o resto. A substitución do policultivo
polo monocultivo provoca maior rendibilidade.
Maior investimento de capital para incorporar maquinaria
(tractores, colleitadoras, motores para rega etc.), produtos químicos
(fertilizantes, herbicidas, praguicidas etc.) ou sementes seleccionadas e
transxénicas, manipuladas xeneticamente. Este tipo de investimentos reduce a
necesidade de traballadores e aumenta os rendementos, aínda que tamén pode ter
consecuencias negativas: os residuos químicos poden contaminar o solo ou as
augas, e existe un debate sobre os posibles riscos para a saúde derivados do consumo
de produtos transxénicos.
Forte incremento da superficie en regadío, que permite multiplicar ata por seis as
producións obtidas en secaño, pero tamén provoca a sobreexplotación de certos
acuíferos e crecentes conflitos pola auga.
Incorporación de novas técnicas de cultivo, como o enarenado ou o cultivo baixo
plástico. No enarenado altérnanse capas de área e esterco, permitindo cultivar
terras moi pouco fértiles; sobre todo, no sueste peninsular. O cultivo baixo plástico
asociase ao uso de técnicas avanzadas como o cultivo hidropónico, sen solo, a rega
por goteo, ou a creación de microclimas controlados a distancia con medios
informáticos. Páx. 262
53. Paisaxe montañosa
Vexetación predominante/usos do solo: pastos + cultivo
+ bosques
Hábitat disperso
Clima húmido verde da vexetación
Zona do norte de España
Presenza da gandaría
Estrutura da propiedade en pequenas parcelas
Agricultura e gandaría intensivas
Casa aliñadas xunto a estrada ou aos camiños (hábitat
disperso)
Adaptación do medio humano e da súa actividade
económica ao clima e as condición naturais
