Os recursos naturais e os impactos medioambientais

1. OS RECURSOS NATURAIS E OS
IMPACTOS MEDIOAMBIENTAIS
TEMA 10

2. O SER HUMANO E O MEDIO
AMBIENTE
Lección 1

3. 1.1. As Sociedades Cazadoras-
Recolectoras
• Desenvovíanse cronolóxicamente no
Paleolítico.
• Características xerais:
– Estaban compostas por poucos individuos.
– Utilizaban técnicas moi rudimentarias.
– Vivían da caza e a recolección de froitos e raíces.
– Consumían unicamente as especies que
necesitaban para vivir, polo que apenas alteraron
o medio ambiente.

5. 1.2. As Sociedades Agrarias
• Desenvolvíanse cronolóxicamente a partires do Neolítico
ata finais do século XVIII.
• Características xeráis:
– Transformaron a forma de obter os rescursos da natureza.
– Novidades:
• Comezaron a cultivar semillas e domesticar animais.
• Empezaron a cavar áreas boscosas e marismas.
• Construíron por primeira vez aldeas e cidades, polo que foi necesario
realizar, á súa vez, obras hidráulicas, pantanos, diques, terrazas,
canles, etc.
– As súas fontes de enerxía (para levar a cabo as novidades
anteriores) foron sinxelas: madeira, vento e enerxía humana e
animal (animais de tiro).
– O impacto ambiental non foi significativo, a pesares da
modificación do paisaxe.

6. As Espigadoras. Millet

7. 1.3. A Sociedade Industrial
• Desenvólvese cronolóxicamente durante as
Revolucións Industriais (Séculos XIX e XX).
• Novidades:
– Producción masiva de bens, utilizando enormes
cantidades de enerxía.
– Crecemento incesante da poboación, as cidades e as
industrias.
• Graves problemas ambientais consecuencia das
novidades, especialmente no referente a
sobreexplotación, a redución da biodiversidade e
a alteración e contaminación do medio.

8. OS PROBLEMAS DA AUGA E DA
ATMÓFERA
Lección 3

9. 3.2. A Alteración da Atmósfera
(Problemas)
1. Quentamento Global:
– ¿Por qué? Débese ao incremento do efecto invernadoiro polas
emisións de CO² e outros gases producidos polas instalacións
enerxéticas , a industria, o tráfico e as calefaccións.
– ¿Consecuencias?
• Elevación da temperatura media da Terra.
• Incremento das secas e a desertización.
• Aumento das inundacións.
• Ascenso do nivel do mar pola fusión de parte do xeo polar.
• Extinción de moitos seres vivos.
– ¿Ónde afecta especialmente?
• Afecta a todo o planeta, pero incide máis nas zonas áridas ou
semiáridas de África, sur de Asia e illas en ´vías de desenvolvemento.
http://recursostic.educacion.es/secundaria/edad/3esobiologia/3quincena4/3qui
ncena4_contenidos_3c.htm

10. 2. Contaminación Atmosférica:
– ¿Qué é? É o resultado de emisións nocivas procedentes
de centrais enerxéticas, calefaccións, industrias e tráfico.
– ¿Consecuencias?
• Chuvia Ácida: débese ás emisións de óxido de xofre (azufre) e de
nitróxeno (de industrias e centrais térmicas). Éstas, ao
mesturarse co vapor de auga da atmósfera, convértense en
ácidos, que caen á superficie coas precipitacións.
– Consecuencias:
» Danos nos edificios.
» Risco de alteracións respiratorias.
– ¿Ónde afecta especialmente?
• Afecta ás grandes cidades da Terra de xeito especial.
• Os países desenvolvidos reduciron a contaminación para situala
a niveis prócimos aos establecidos pola OMS (Organización
Mundial da Saúde).
• Nos países pobres todavía hai moito que traballar, posto que
seguen sendo moi frecuentes as calefaccións de carbón nos
fogares e o uso de gasolina con chumbo no tráfico urbano.

13. OS PROBLEMAS AMBIENTAIS EN
ESPAÑA
Lección 5

14. 5.1. Os problemas do relevo, do aire e
da auga
• O relevo: altéranse coas minas, canteiras e infraestructuras
de transporte. Ás veces destrúense formacións xeológicas
de especial interese.
• O aire:
– Súfrese en grandes cidades e áreas industriais, onde crece a
emisión de CO² (cambio climático).
– Destaca tamén a contaminación acústica provocada polo ruído e
a lumínica, ocasionada por unha iluminación nocturna
inadecuada.
• As augas (doce e mariña):
– Verteduras agrarias, industrias e urbanas.
– Mareas negras (fugas de petroleiros).
– Sobreexplotación de acuíferos.

16. PETROLEIRO “URQUIOLA”. 1976
http://www.lavanguardia.com/hemeroteca/20110511/54153318356/el-petrolero-urquiola-
explota-en-la-entrada-del-puerto-de-a-coruna.html

17. PETROLEIRO “MAR EGEO”. 1992
http://www.lavozdegalicia.es/album/coruna/2012/12/03/20-anos-hundimiento-mar-
egeo-coruna/01101354533081007700887.htm

18. PETROLEIRO “PRESTIGE”. 2002
http://elpais.com/tag/catastrofe_prestige/a/

19. 5.2. Os Problemas da Vexetación e da
Biodiversidade
• Principais problemas da Vexetación:
– A deforestación, é dicir, a tala indiscriminada de
especies vexetais para usos agrícolas, gandeiros,
industriais e urnanos.
– Os incendios forestais, provocados por descoidos ou
intencionadamente.
• Problemas coa Biodiversidade: especies vexetais
e animais están hoxe en día amenazadas
(sobreira –alcornoque-) ou en perigo de extinción
(oso pardo do Cantábrico, Águia Imperial ou Lince
Ibérico).

20. • INCENDIO EN RIBA DE SAELICES (GUADALAJARA):
http://www.abc.es/sociedad/20150712/abci-
diez-anos-incendio-guadalajara-
201507112113.html
• “Un Bosque llamado Cebrián”:
– http://www.wwf.es/noticias/sala_de_prensa/noticias
_bosques.cfm?2680
– http://neodespierta.blogspot.com.es/2008/03/el-
bosque-de-cebrin.html

22. 5.3. Os Problemas do Solo e os
Residuos
• Problemas do solo:
1. Contamínase debido aos fertilizantes agrarios, a
emisión das industrias e os lixos urbanos.
2. Erosiónase debido á deforestación, especialmente
na área mediterránea.
3. Desaparece debido á creación masiva de barrios
residenciais ou industrias.
• Residuos sólidos urbanos ou lixos. O seu maior
problema estriba na enorme contaminación que
produce se non se depositan en vertedoiros
controlados. O mesmo ocorre coas augas fecais.

23. OS ESPAZOS NATURAIS PROTEXIDOS EN
EUROPA, ESPAÑA E GALICIA
Leccións 6 e 7

24. 6.1. A Unión Europea. A Rede
Natura 2000
• A Rede Natura 2000 foi creada pola UE para crear espazos
protexidos, é dicir, áreas terrestres ou marítimas onde as
actividades humanas están prohibidas ou limitadas legalmente a
favor da conservación da natureza.
• Esta rede é o resultado de dúas directivas obrigatorias para os 28
estados membros:
– Directiva de Aves (1979):
• Obriga aos estados membros a manter unha superficie e unha diversidade de
hábitats adecuada para garantir a conservación de todas as aves silvestres.
• Crea o espacio ZEPA (Zonas Especiais de Protección de Aves), onde se garante
o descanso, alimentación e reproducción das aves migratorias e outras aves
ameazadas.
– Directiva de Hábitats (1992):
• Obriga aos estados membros a elaborar unha lista de LIC (Lugares de
Importancia Comunitaria), para protexer espazos importantes para a
conservación da biodiversidade.
http://activarednatura2000.com/

26. 6.2. España. Os espazos protexidos
• Para ser incluídos en esta categoría, a lexislación esixe tres
requisitos:
1. Ser representativos, singulares ou ameazados.
2. Ter especial interese ecolóxico, científico, paisaxístico ou
educativo.
3. Dedicarse á protección ou mantemento da diversidade
(biolóxica ou xeolóxica).
• A Lei do Patrimonio Natural e a Biodiversidade distingue
varias categorías de espazos protexidos:
– Parques.
– Reservas Naturais.
– Áreas Mariñas protexidas.
– Monumentos Naturais.
– Paisaxes protexidas.

28. 7. Os espazos naturais protexidos
en Galicia
• A Consellería de Medio Ambiente amplía as
políticas mediambientais na nosa comunidade
a través da Rede Galega de Espazos Naturais
protexidos, que está formada por:
1. Un parque nacional. Está conformado polos
arquipélagos Cortegada, Sálvora, Ons e Cíes. En
concreto, as Illas Cíes, parque natural dende 1980,
están incluída no Parque Nacional Marítimo-
Terrestre das Illas Atlánticas.

31. ILLAS CÍES

32. ILLAS ONS

34. ILLA DE SÁLVORA

35. ILLA DE CORTEGADA

36. 2. Seis parques naturais. As Fragas do Eume, O
Complexo Dunar de Corrubedo (e lagoas de
Carregal e Vixán), o Monte Aloia, a Baixa Limia-
Serra do Xurés, o Invernadeiro e a Serra da
Enciña e da Lastra.
3. Sete monumentos naturais (elementos da
natureza singulares pola súa rareza ou beleza). A
Costa do Dexo, a Fraga de Catasós, Pena
Corneira, Carballa da Rocha, Souto de Rozabales
e a Praia das Catedrais.

37. FRAGAS DO EUME

40. MONTE ALOIA

42. 4. Cinco humidais protexidos (superficies cubertas de
auga permanentes ou temporais). Ría de Ribadeo,
Ría de Ortigueira e Ladrid, a Lagoa e areal de
Valdoviño, o Complexo da praia, lagoa e duna de
Corrubedo, o Complexo Intermareal Umia-O Grove,
A Lanzada, Punta Carreirón e Lagoa Bodeira.

43. COMPLEXO INTERMAREAL UMIA-O GROVE

44. A LANZADA