Εορταστικό Πολιτιστικό Πρόγραμμα Δημοτικού «ΔΕΛΑΣΑΛ» «Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΚΑΙ ΘΥΜΑΤΑΙ …1912 – 2012» Τμήμα ΣΤ'2 «Πληθυσμιακές εθνότητες και σχολεία της Θεσσαλονίκης γύρω στο 1900» Λεωνίδας Παπαδόπουλος

1. Εβραϊκός
Πληθσσμός

2. Πληροφορίεσ
 Σο 1492 όρθαν 250.000 Εβραύοι ςτη
Θεςςαλονύκη, επειδό οι ϊλλοι
Ευρωπαύοι τουσ ϋδιωξαν λόγω τησ
θρηςκεύασ τουσ.
 Οι Εβραύοι όταν καλού ςτο
εμπόριο και δεν ϊφηναν κανϋναν
να αςχοληθεύ με αυτό.
 Έμεναν ςτην Καλαμαριϊ και οι πιο
πλούςιοι ςτο Πανόραμα.
 Ο Λευκόσ Πύργοσ τησ
Θεςςαλονύκησ αποτελούςε το
νοτιοανατολικό όριο τησ εβραώκόσ
ςυνοικύασ τησ πόλεωσ.

3. Μζροσ διαμονήσ Εβραίων
 Χαρακτηριςτικό γειτονιϊ - ςυνοικύα όταν εκεύνη που
ϋπιανε από το Ιπποδρόμιο ωσ τη Νϋα Παναγιϊ.
Φαύνεται ότι εκεύ υπόρχε κϊποιο τούρκικο ιερό κτύςμα
και γι’ αυτό η γειτονιϊ λεγόταν Ακςά-Μετζίτ ή Αχτςά-
Μίτςι, όπωσ την ϋλεγαν οι Εβραύοι, που κϊθονταν ςε
εκεύνο το μαχαλϊ.

4. Πληθυςμόσ Ελλάδασ
Πληθυςμόσ τησ Θεςςαλονίκησ
΢υνολικόσ Εβραΰκόσ
Έτοσ Ποςοςτό Εβραίων
Πληθυςμόσ Πληθυςμόσ
1842 70,000 36,000 51%
1870 90,000 50,000 56%
1882/84 85,000 48,000 56%
1902 126,000 62,000 49%
1913 157,889 61,439 39%
1943 53,000
2000 363,987 1,000 0.3%

5. Μζρη προζλευςησ των
Ιςραηλιτών
Ρωμανιώτεσ Από την Ήταν ήδη
Ελληνιςτικό εγκατεςτημένοι
Εποχό εδώ
Αςκεναζύμ Από την Δεν αποδέχονταν
Γερμανύα, τη θρηςκεία τουσ 1492
Ουγγαρύα (μιςαλλοδοξία)
΢εφαρδύμ Από την Ιςπανύα Δεν αποδέχονταν
τη θρηςκεία τουσ 1492
(μιςαλλοδοξία)

6. Οθωμανική περίοδοσ
Μετϊ την εκδύωξό τουσ από την Ιςπανύα περύπου 15.000-
20.000 ΢εφαρδύτεσ εγκαταςτϊθηκαν ςτη Θεςςαλονύκη.
Οι μετανϊςτεσ αυτού εγκατϋςτηςαν το πρώτο τυπογραφεύο
ςτην πόλη, η οπούα απϋκτηςε φόμη ωσ κϋντρο εμπορύου και
μϊθηςησ.
Η ςυνεχόσ ϊφιξη Εβραύων από διϊφορεσ ευρωπαώκϋσ
περιοχϋσ εξαιτύασ των διωγμών οδόγηςε ςε αύξηςη του
εβραώκού πληθυςμού, μϋχρι που το 1510 αποτελούςε την
πλειονότητα των κατούκων τησ πόλεωσ.

7. Αςκεναζύτεσ και ΢εφαρδύτεσ: προϋλευςη τησ ονομαςύασ τουσ
 Οι ΢εφαρδύτεσ μιλούςαν ιςπανικϊ. Λϋγονταν ϋτςι, γιατύ
«΢εφαρϊδ» ςημαύνει Ιςπανύα ςτα εβραώκϊ.
 Οι Αςκεναζύτεσ μιλούςαν γερμανικϊ. Λϋγονταν ϋτςι, γιατύ
«Αςκενϊζ» ςημαύνει Γερμανύα ςτα εβραώκϊ.

8. Το «Μοδιάνο» είναι η ςημαντικότερη
αγορά τησ Θεςςαλονίκησ

9. Σχολεία
 Σο πρώτο ςχολεύο ςτη Θεςςαλονύκη εγκαινιϊςθηκε τον
Οκτώβριο του 1873.
 ΢ε μια περύοδο 37 χρόνων , μεταξύ του 1873-1910 η
Alliance μόνον ύδρυςε 9 ςχολεύα όλων των βαθμύδων.

10. ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
ΚΟΙΝΟΣΙΚΑ ΢ΧΟΛΕΙΑ
 Σαλμούδ Σορά (ιδρ. 1520) ςτην οδό Σχολείων.
 ΢χολείο Βαρώνου Χίρσ ςτο ςυνοικιςμό Βαρ. Χίρσ.
 ΢χολείο Ρεζή Βαρδάρ ςτο ςυνοικιςμό Ρεζή Βαρδάρ.
 ΢χολείο Αγ. Παραςκευήσ ςτο ςυνοικιςμό Νεάπολη.
 ΢χολείο Καλαμαριάσ ςτο ςυνοικιςμό Καλαμαριάσ.
 ΢χολείο "6" ςτο ςυνοικιςμό "6".
 ΢χολείο Καζέσ ςτην οδό Ιταλίασ.
 Ιερατική ΢χολή Χαΰμούτςο Κόβο ςτην οδό Μενεξέ 2.
 ΢χολείο Δαςκάλων Ραββίνων .

11. ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
ΙΔΙΩΣΙΚΕ΢ ΢ΧΟΛΕ΢
 ΢χολή Γκατένιο (νυχτερινή) Δελφών 62 & Μιαούλη.
 ΢χολή Αλτςέχ (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Πραχτικό
λύκειο, Εμπορική ΢χολή με τμήμα Θηλέων) ςτην οδό
Μιςράχη.
 ΢χολή Μπερναδούτ ςτην Κωνςταντινουπόλεωσ 17.
 ΢χολή Μαίρ Πιντόν ςτην Αντιγονιδών.
 ΢χολή ΢όλων Σζαχών

12. Εβραϊκά ςχολεία
 Σο 1873 λειτούργηςε το πρώτο ςχολεύο τησ, που
βαθμιαύα ϋφερε τουσ Εβραύουσ ςε ςτενό επαφό με τη
γαλλικό γλώςςα και το γαλλικό πολιτιςμό. Σα
αυξανόμενα εκπαιδευτικϊ ιδρύματα κατϋςτηςαν
γρόγορα τα γαλλικϊ δεύτερη γλώςςα τησ κοινότητασ
και ςυντϋλεςαν αποφαςιςτικϊ ςτην υποβϊθμιςη τησ
εβραώκόσ θρηςκευτικόσ εκπαύδευςησ.
 Ο εβραώκόσ κοινοτικόσ προώπολογιςμόσ ϋφτανε το
ύψοσ του αντύςτοιχου δημοτικού (ςτα 1870
υπολογιζόταν ςτα 5000.000 φρϊγκα) και επαρκούςε
για τη ςυντόρηςη διαφόρων ευαγών ιδρυμϊτων, 15
δημοτικών, τεςςϊρων γυμναςύων και ενόσ
επαγγελματικού κολλεγύου.

13. Στην εργαςία αυτή ςυμμετείχαν
Νίκοσ Μπρόζοσ, Πρόφκασ Γιώργοσ,
Αλέξανδροσ Μπρόζοσ, Μοιρώτςοσ Σταμάτησ,
Λεωνίδασ Παπαδόπουλοσ , Παντελήσ Αθαναςίου
Ευχαριςτούμε για την προςοχή ςασ