Amaballazhet..Etika e te ushqyerit ..XIIA

1. Menaxhimi I perdorimit te
ambalazheve qe ndotin mjedisin
Lenda:Etike e te Ushqyerit
Klasa:XIIA
Punoi:Daniela Muhaj

2. • Gjithmonë do të ketë mbeturina mirëpo
këto nuk duhet të jenë të tepruara, toksike
apo jo të riciklueshme. Duhet që të gjitha
përpjekjet të shkojnë në drejtim të parandalimit
të mbeturinave në burim.
• Nëse jo atëherë duhet të insistohet në përdorimin e
materialeve që mund të riciklohen. Hedhja
do të duhej të ishte akti i fundit. Mirëpo,
hedhja e mbeturinave nuk duhet të krijon
situata mjedisore më të rrezikshme se më
parë (djegja dhe groposja e pakontrolluar e
mbeturinave, hedhja e mbeturinave toksike).

3. • Shprehja "PARANDALO, PAKËSO,
RIPËRDOR,RICIKLO" nuk është vetëm
shprehje për pllakate por tregon edhe
hierarkinë e parandalimit dhe menagjimit të
mbeturinave, të cilën ne duhet ta përcjellim me
përpikëri nëse dëshirojmë të arrijmë një shoqëri
të qëndrueshme, ku fëmijët nuk do të notojnë
në mbeturina dhe ku sasia dhe lloji i
konsumimit është në përputhshmëri me ruajtjen
dhe Shfrytëzimin largpamës të pasurive të
kësaj planete.

4. Masat Qe Duhet Te Ndermarrim
1.Parandalimi
2.Minimalizimi/pakesimi
3.Riperdorimi
4.Riciklimi/shfrytezimi dytesor

5. Rrugët kryesore, në të cilat
konsumi i materialeve reduktohet
janë:
• Dematerializimi, që nënkupton përdorimin e më pak lëndës së parë për një
produkt të caktuar.
• Zëvendësimi, që nënkupton përdorimin e një materiali të bollshëm në natyrë
dhe të sigurt për ambientin në vend të një materiali deficitar dhe/ose toksik.
• Ripërdorimi i produkteve/materialeve (përdorimi disa herë i qeseve
plastike).
• Rritja e jetëgjatësisë së produkteve (p.sh. bateri të rikarikueshme).
• Riciklimi.
• Nxjerrja e materialeve të dobishme nga mbeturinat (Komposti i mbetjeve
organike).

6. -Duke parandaluar materialet të jo-riciklueshme (duke përfshirë këtu
edhe paketimet shumështresore që përbëhen nga materiale tendryshme) dhe
jo të ripërdorshme dhe duke parandaluar përfshirjen e materialeve të
rrezikshme në prodhime (të cilat do të bëhen mbeturina).
-Parandalimi mund të jetë më i suksesshëm nëse prodhohen produkte jetëgjata
në vend të produkteve që do të duhen të hidhen pas një kohe shumë të
shkurtë për shkak të jetëgjatësisë së shkurtër.
-Është e rëndësishme të theksojme se, blerësit mund të kenë ndikim të
madh duke përdorur "fuqinë e kuletës" dheduke mos blerë produkte të
tejpaketuara ose produkte që përmbajnë materiale të rrezikshme.
Prsh:të blejnë pije të gazuara në shishetë ripërdorshme të qelqit në vend të
kanaqeve të aluminit .
- Parandalimi është përgjegjësi e çdokujt dhe prodhimi dhe
teknologjia e pastër duhet të jenë rregull.Nëse nuk mund të parandalohen më
shumë mbeturina në burimin e tyre, hapat e përshkruar në vazhdim duhet
përcillen me përpikmëri:

7. Duke e zvogëluar përdorimin e materialeve të
rrezikshme kur ato nuk mund të parandalohen (që
nënkupton se nuk ka më alternative të
përshtatshme për mjedis), duke pakësuar
konsumimin dhe duke e pakësuar peshën dhe
sasinë e materialeve përbërëse në artikullin e
prodhuar,mbeturinat e ngurta mund të pakësohen
dukshëm. Më tej, prodhuesit mund të ofrojnë dhe
blerësit mund të zgjedhin të blejnë produkte me
shumicë ose pa paketim.
Në Holandë shishja e lehtë e qelqtë e qumeshtit, që
është edhe e ripërdorshme,është vërtetuar të jetë
shumë efektive.Shembull tjetër është fotokopijimi
në të dy anët e fletës dhe standardizimi i shisheve
nëEvropë (Euro-shishja) ose paketimi që mund të
ripërdoret edhe për transport.

8. Reduktimi i mbetjeve do
të thotë:
1. Blejrjen në mënyrë të ndërgjegjëshme për
mjedisin
(kursimi i paketimeve);
2. Prodhimin e vet produkte ( p.sh. kos);
3. Zgjedhjen e paketimit të ricikluar;
4. Kursimin e energjisë, ujit, kimikatet;
5. Mos flakjen e artikujve;
6. Zgjedhjen e produkteve me paketim minimal;
7. Reduktimin e qeseve plastike për të hedhur tutje,
duke e zevendesuar me çantë
pazari shumë përdorëmshe në supermarket;
8. Ripërdorimi i poçeve të kosit për të rritur lulet;

9. • Me ripërdorim nënkuptojmë materialet apo
produktet që përdoren rishtas, përbërësit
material dhe karakteristikat e rrezikshme të të
cilave janë pakësuar, si dhe janë riprodhuar në
mënyrën më të pastër që është e mundshme. Si
shembuj të ripërdorimit mund të marrim
përdorimin e pjesës së prapme të pashkruar të
letrave të përdorura për porosi telefonike ose
në faks, shishet e qelqit për qumësht dhe pije
të gazuara,. Shishet e ripërdorshme të qelqit
për qumësht dhe birrë mund të ripërdoren
mesatarisht rreth 30-35 herë pa u dëmtuar
shumë.

10. Nënkupton ripërpunimin e materialeve (paketuese) që
janë ripërdorë aq sa ka qenë e mundshme për
produkte të njejta apo për produkte të reja. Por edhe
riciklimi i ka kufizimet e veta. Mbeturinat e letrës
mund të riciklohen dhe të shëndrrohen në letër të
re,por gjithashtu mund të shëndrrohen në apo nuk
është kjo e vërtetë, mund të themi se mbeturinat
janë diçka që ata i shohin çdo ditë dhe për atë arsye
si problem e ka zënë vendin e parë në listat e tyre.
Mbeturinat shtëpiake natyrisht hidhen në fund të
rrugës për shkak të mungesës së ndonjë zgjidhje
tjetër. Edhe në fshatrat më të vogla të Hungarisë,
mbeturinat e paketimeve perëndimore mund të
gjenden gjithkund nëpër rrugë. Mbeturinat e
paketimit janë përbërësit kryesorë të mbeturinave
shtëpiake nëEvropën Perëndimore dhe në Evropën
Qendrore dhe Lindore dhe për atë arsye,mbeturinat
e paketimit do të merren si shembull kryesor në këtë
broshurë.

11. • Përfitimet nga Riciklimi në përgjithësi
• ‐ Zvogëlon nevojën për hapësira të landfilli‐it;
• ∙ Kursen taksat;
• ∙ Kursen harxhimin e energjinë me 2/3..;
• ∙ Zvogëlon ndotjen;
• ∙ Mbron burimet tona të pamjaftueshme;
• ∙ E bën botën një vënd të këndshëm për të
jetuar;
• Riciklimi kontribuonë në togun e madh të
mbetjeve, duke i ndarë që në shtëpi

13. • Administrimi Dhe Menaxhimi I Integruar I
Mbetjeve Urbane Përfshinë:
• Reduktim te mbeturinave që në burim;
• Ndarje, vend depozitime familjare;
• Riperdorim te mbeturinave;
• Mbledhjen dhe transportimin e mbeturinave;
• Riciklimin jashtë vendit të grumbullimit;
• Trajtimin primar të mbeturinave (biologjik, kimik/trajtim fizik,
kompostim);
• Verifikimin e sistemit për transportin dhe venddepozitimin e
mbeturinave urbane
• Karakteristikat e mbeturinave urbane
• Vend depozitim përfundimtar (landfill)