1. 1
ðI M TIN M Y NGÀY QUA
S 41
12/06/2013 Tính m nh TS Vũ ñang
lâm nguy!
Bauxite Vi t Nam
Tóm lư c di n bi n:
Công dân Cù Huy Hà Vũ, Ti n sĩ lu t, sinh 1957, ng t i Hà N i.
- Ngày 5/11/2010, khi ñang tr t i khách s n M ch Lâm, Q6, TP HCM, ông Vũ b công an TP HCM
b t ng ki m tra l p biên b n vi ph m hành chính ñ t m gi hành chính v i nhi u lý do không rõ ràng.
– M t ngày sau, 6/11/2010, Cơ quan an ninh ñi u tra B Công an Vi t Nam cho bi t TS Vũ b b t và
t m giam vì m t t i danh khác r t xa v i biên b n vi ph m hành chính ñư c l p hôm trư c, ñó là t i
“Tuyên truy n ch ng Nhà nư c CHXHCN Vi t Nam” theo ñi u 88 – B lu t hình s và ñã ñư c Vi n
Ki m sát Nhân dân T i cao phê duy t. Cùng ngày, tư gia c a TS Vũ t i Hà N i b khám xét.
- Sau hơn 4 tháng t m giam t i Hà N i, ngày 4/4/2011 phiên sơ th m tòa TP Hà N i tuyên ông Vũ t i
tuyên truy n ch ng nhà nư c v i m c 7 năm tù, 3 năm qu n ch .

2. 2
- G n 4 tháng sau, ngày 2 tháng 8 năm 2011 t i phiên phúc th m, tòa t i cao tuyên y án v i ch ng c
ñư c ghi trong b n cáo tr ng là 10 bài vi t trên m ng g m:
1. “Ph i ña ñ ng m i ch ng ñư c l m quy n”
2. “Chi n tranh Vi t Nam và ngày 30 tháng 4 dư i m t Ti n sĩ Cù Huy Hà Vũ”.
3. “TS Cù Huy Hà Vũ t kh i ki n Th tư ng ñ n yêu c u xóa b ñi u 4 Hi n pháp”.
4. “Ki n ngh tr t do cho t t c tù nhân c u quân nhân và viên ch c chính quy n Vi t Nam c ng hòa,
l y “ Vi t Nam” làm qu c hi u ñ hòa gi i dân t c”.
5. Bài phóng viên Trâm Oanh ph ng v n Cù Huy Hà Vũ
6. “Tam quy n nh t l p” ñ ng lòng h i dân“
7. V “Bà Tr n Kh i Thanh Th y “c ý gây thương tích” và d u hi u “b y ngư i khác ph m t i”
8. “ðư ng s t cao t c B c Nam – D án tham nhũng”
9. “Bàn v ð ng c m quy n”
10. “ Bom áp nhi t n gi a Ba ðình” do tác gi Nguy n Thanh Ty vi t, TS Vũ lưu gi trong máy tính.
- M c dù TS Vũ liên t c kháng cáo và không ch p nh n b n án mà tòa sơ th m và phúc th m ñã tuyên,
chính quy n v n giam gi ông t i tr i K5 Thanh Hóa ngay sau phiên x phúc th m 2/8/2011.
- Trong quá trình b giam gi t i tr i K5 Thanh Hóa, TS Vũ ñã nhi u l n khi u n i và làm ñơn t cáo
v nh ng ñi u mà theo ông, qu n lý tr i ñã x lý có tính ch t ác ý và b t ch p pháp lu t ñ i v i mình
như:
1.Không cho g i thư cho gia ñình
2. Không cho nh n m t s ñ v t thi t y u không thu c danh m c c m.
3. Không cho g p v không quá 24 gi phòng riêng
4. Không cung c p 10 ñ u tài li u mà Tòa án ñã dùng làm ch ng c k t t i TS Vũ ñ ông kháng cáo
lên giám ñ c th m
5.Không tr l i ðƠN T CÁO t cáo Lê Văn Chi n, cán b Tr i giam s 5 B Công an “c ý gi t
công dân Cù Huy Hà Vũ”. Trong khi theo lu t ñ nh, ch m nh t 90 ngày, nhưng ñã hơn 180 ngày v n
chưa gi i quy t.
Do b c xúc v vi c x lý có tính ch t ác ý và b t ch p pháp lu t c a Giám th tr i K5 Thanh Hóa, nh t
là hành vi có tính ch t c ý gi t ngư i c a cán b tr i Lê Văn Chi n, nên ngày 27/5/2013, TS Vũ ñã

3. 3
b t ñ u tuy t th c ñ ph n ñ i Giám th tr i giam Lư ng Văn Tuy n xâm ph m quy n l i h p pháp,
chính ñáng c a ông như 5 ñi m ñã nêu.
- Tính ñ n hôm nay, 12/6/2013, TS Vũ v n ti p t c tuy t th c. Và như th cu c tuy t th c ñã bư c qua
ngày th 17 nhưng v n chưa có d u hi u d ng l i trong khi Giám th tr i K5 Thanh Hóa l n lãnh ñ o
c a h v n d ng dưng.
Tính m ng c a TS Cù Huy Hà Vũ ñang lâm nguy!
Bác sĩ Ph m H ng Sơn và nhi u thanh niên, công dân yêu nư c, k c không ít ngư i Vi t nư c
ngoài, ñã kêu g i tuy t th c và b t ñ u tuy t th c, ñ bày t s s chia c a mình trư c hành vi dũng
c m c a Cù Huy Hà Vũ.
V y nh ng ngư i còn l i chúng ta, hãy làm ngay m t ñi u gì nh m ñánh ñ ng ñ n b máy ch c năng
ñang hoàn toàn vô c m, m t h t nhân tính, nh m c u nguy cho tính m ng ngư i con kh ng khái kiên
cư ng c a T qu c.
BVN
6 ngư i tuy t th c cùng TS Cù Huy Hà Vũ
RFA
2013-06-11
TS Nguy n Qu c Quân tuy t th c trư c Tòa B ch c hôm 10-06-2013 ñ ng h cho TS Cù Huy Hà Vũ ñang tuy t th c trong nhà tù Vi t Nam.
RFA photo
Cu c tuy t th c c a TS Nguy n Qu c Quân trư c toà Nhà Tr ng t i Hoa Kỳ bư c sang ngày th nhì.

4. 4
T 3 gi chi u ngày hôm qua, ông Nguy n Qu c Quân, công dân M g c Vi t t ng b Vi t Nam b t
gi khi tr v Vi t Nam ñ ho t ñ ng, ñã tuy t th c trư c Nhà Tr ng ñ kêu g i th gi i chú ý t i
trư ng h p c a TS lu t Cù Huy Hà Vũ ñang tuy t th c trong tù ch ng l i s sách nhi u, b c ñãi trong
tr i giam ñ i v i ông và gia ñình.
Ông Nguy n Qu c Quân tuyên b v i ñài Á Châu T Do:
“Khi nhi u ngư i cùng làm công vi c nh nhoi trong kh năng c a mình thì tôi th y ư c mơ c a tôi
m i ngư i góp m t gi t nư c ñ nó t o thành m t giòng thác l n có th t o nên ñ i thay. Lòng tôi vui
và r t m áp. Tôi mong và tin r ng gia ñình c a TS Cù Huy Hà Vũ cũng s cùng có c m nh n như
th .”
M i ngư i góp m t gi t nư c ñ nó t o thành m t giòng thác l n có th t o nên ñ i thay.- TS Nguy n
Qu c Quân
Hành ñ ng tuy t th c này cũng nh m ñ ng hành v i Bác Sĩ Ph m H ng Sơn, ngu i b t ñ u cu c tuy t
th c kéo dài 7 ngày t i nhà riêng Hà N i v i cùng m c ñích y m tr cu c tuy t th c c a TS Cù Huy
Hà Vũ
Them vào ñó còn có nh ng cu c tuy t th c khác trong và ngoài nư c. Trong nư c có nhà văn Thái
Bá Tân, ông Võ Thanh Liêm, t i h i ngo i ông ð Thành Công tuyên b s tuy t th c trư c tòa lãnh
s Vi t Nam t i San Francisco vào ngày 14 tháng 6 t i.
Cô Ph m Thanh Nghiên, ngư i b t ñ ng chính ki n ñang b qu n thúc t i gia, cho bi t cô s ti p n i
tuy t th c chia làm ba ñ t, m i ñ t ba ngày, ñ t th nh t vào ngày 16 t i.
Ông Cù Huy Hà Vũ ñã tuy t th c t ngày 27 tháng 5, ñ n nay ñã 16 ngày. Tính m ng c a ông ñang b
nguy hi m khó lư ng.
****
TÂM S C A NGƯ I KHÔNG QUEN BI T
G I TÙ NHÂN CÙ HUY HÀ VŨ: THÀ B
GI T CH T, CH KHÔNG “T CH T”
H ðình Nguyên
Theo dõi trên m ng, tôi bi t không nhi u v cu c ñ u tranh c a anh, nhưng khi ñ c thư tuy t m nh c a
anh v cu c tuy t th c mà anh ñang ti n hành trong tù, tôi th t s xúc ñ ng.

5. 5
Vì là ngư i cũng ñã tr i qua tù ñày, nên tôi hi u và tin l i l trong thư c a anh, anh r t quy t li t v i
hành ñ ng tuy t th c này. Tôi lo cho anh quá, và khá bu n vì nhi u l .
Tôi m o mu i có ñôi l i chia s cùng anh.
Ch c anh ñã t ng nghe nói v c nh tù t i trong Nam ñ i v i nh ng ngư i kháng chi n “ch ng M c u
nư c” c a m t th i gian kh M t tr n Gi i phóng Mi n Nam, mà tôi cũng là m t thành viên bé m n
trong y. Tôi có tr i qua nhưng cũng không th nào bi t h t các ki u ñau thương c a cái g i là tù t i,
tuy có th t m bi t th nào là h u qu c a chi n tranh, m t cu c ñ s c có tính ch t ñ nh m nh, và
nh ng gì bên dư i các chi n th ng, dù là chi n th ng c a phía nào. Tôi nghe nói v nh ng cách tra
t n, cách giam c m h t s c kh ng khi p c a ch ñ Mi n Nam vào th p niên 1955-1965. Nhưng sau
ñó, tôi có tr i qua “th c nghi m” nên có vài ghi nh n, theo cái bi t c a mình, m t s ñi u sau ñây.
Khi tôi vào tù, thì “ch ñ tù” ñư c mô t giai ño n trư c1965, nay ñã có ph n thay ñ i, có c i ti n
khá hơn, so v i th i Ngô ðình Di m. Tôi có hư ng ñư c ch ñ tù c i ti n y, không nghi t ngã như
giai ñ an trư c. Nhưng vì lý do gì ñưa ñ n s a ñ i này? Do s ñ u tranh c a ngư i tù? Do s quan tâm
và áp l c c a dân chúng? Do s “t ti n b ” c a nhà c m quy n lúc y? Tôi không tin nhi u v lý do
th ba. Hay là do s hi n di n tr c ti p nhi u hơn c a ngư i M , t khi h ào t ñ quân vào Vi t Nam
t 1965 tr v sau? Tôi không quá ngây thơ ñ tin r ng “ð qu c M ” là thu n khi t t t v i Vi t Nam,
hay “vì Vi t Nam”. H vì chi n lư c ch ng Ch nghĩa C ng s n bành trư ng, h nghĩ th , và mu n có
m t cơ ch xã h i mi n Nam tương ñ i gi ng h , n m trong khung Hi n Chương Liên Hi p Qu c,
v i lý tư ng c a Tuyên Ngôn Qu c t Nhân Quy n. H mu n có m t xã h i Mi n Nam có t do, dân
ch và phát tri n ñ ngư i dân không theo C ng s n, h nghĩ th . H l t ñ nhà Ngô vì cho là ñ c tài
không chinh ph c ñư c lòng dân. H làm nhi u vi c ñ nâng t m ch ñ y lên, tuy k t qu toàn c c
không ñ n ñâu, nhưng riêng v ch ñ lao tù có nhi u c i ti n. Năm 1970, m t phái ñoàn Ngh sĩ M
qua Vi t Nam ñi u tra và t cáo ch ñ hà kh c nhà tù Côn ð o, sau ñó, ch ñ “chu ng c p” kh c
li t nh t t i ñây b bãi b (Tôi ch nêu m t thí d sơ sài, trong ph m vi b c thư này).
V s tra t n tù nhân và ch ñ giam gi tù nhân
Tôi th y có m t vài cách bi t ñáng nói.
- ði u tra, tra t n
Ngành an ninh ñi u tra c a h có nhi u phương pháp và th thu t tra t n r t dã man, nh t là ñ i v i ñ i
tư ng C ng s n mà h “ñ t ra ngoài vòng pháp lu t” theo Hi n pháp c a h . H nh m vào tra t n th
xác v i nhi u ñòn tàn ñ c, cũng uy hi p và tr n áp tinh th n, cũng t n công vào tình c m thiêng liêng
c a ngư i thân, v i m c ñích moi thông tin t ñ i tư ng cho b ng ñư c. H r t c n ch ng c . Ch ng
c th t s ñ i v i h là quan tr ng, vì h ph i ng x , ñ i phó v i thanh tra ngành, v i c p trên, v i tòa
án, v i báo chí, v i các phe nhóm khác, b i Mi n Nam lúc b y gi ñã bư c ñ u hình thành m t xã h i
công dân, v i thi t ch chính tr cơ b n là Tam quy n phân l p, dù không th nói là hoàn h o. ð i v i
ñ i tư ng chính tr ñư c cho là “nguy hi m”, tuy c p trên có th cho phép h tra t n ñ n ch t nhưng
xác ñ nh ngư i nào ñư c giao quy n này, ch không ph i ai cũng có quy n ñánh, có quy n tra t n, có
quy n hành h tù nhân. Và khi tra kh o, h không căm thù “con ngư i”, mà căm t c cái ñ u c a ñ i
tư ng, cái ni m tin lý tư ng trong ñó mà h không hi u n i, không c m hóa ñư c, nên h g i ñ i
tư ng y là “b t y não”. Nhưng s y tay, sai ngư i, sai quy ñ nh l p t c b cách ch c, h c p b c, thi

6. 6
hành k lu t theo lu t ñ nh, không có s thu x p t bên trong; h không dám hành x c u th do không
có s ñ c quy n lãnh ñ o c a m t ñ ng nào. H r t dè d t v i dư lu n qu n chúng, r t ng i gi i báo
chí, r t s các cơ quan l p pháp (Ngh sĩ, Qu c h i) và cơ quan Tư pháp (Tòa án các c p). Ví các cơ
quan này ñ c l p v i cơ quan Hành pháp, theo Hi n pháp quy ñ nh. Cũng có nh ng hi n tư ng ch y
ch t qua m i thân quen, ho c ñút lót ti n b c, ñ c u v t nh ng ñ i tư ng b b t có ch ng c mơ h .
Nhưng ñ i v i tù chính tr có b ng ch ng thì khó thoát.
Sau khi qua giai ño n ñi u tra, tra t n, k t cung ra tòa án, h tr thành ngư i tù chính th c thì có quy
ch cho tù nhân khá rõ ràng. H có quy ch riêng v tù binh, v tù chính tr , v tù dân s . Ngư i tù b
m t quy n công dân, ch không m t quy n làm ngư i. Trong tù, không b ñánh ñ p, nh c m v nhân
ph m, không b thù h n, không b bi t l p v i gia ñình. Nhưng ñ i v i tù ñ c bi t, như tù Côn ñ o thì
khó có ch ñ thăm nuôi thư ng xuyên và nhi u h n ch m i quan h xã h i. ð i v i tù dân s , thì
không có s hà kh c ñ t bi t nào, càng không có chuy n ngư i ch t khơi khơi, ho c ch t thình lình
trong ñ n công an, khi b “l ch s ” m i ñ n làm vi c, b i vi ph m nào ñó, như không ñ i mũ b o hi m,
ch c gái, gây l n, ăn c p, tr m chó, ho c vì m t s ki n xung ñ t nào ñó, v.v. Cái h n ñ n ki u này
ngày y hi m có, dù là th i y ñang chi n tranh, mà th i nay là hòa bình g n 40 năm.
Anh Hà Vũ,
Anh làm lu t sư, ch c anh bi t rành v chuy n này, th t ñáng ph n n !
xã h i mi n B c trư c 75, t i v chính tr , sai quan ñi m hay l p trư ng th nào ñó, không b ñánh
ñ p dã man như “ð qu c”, mà ch “nh nhàng” ñi “c i t o” lâu dài, hay su t ñ i xó x nh nào ñó, b
cô l p không ñư c giao du v i ai, “t do” bươi ki m cái ăn, trong m t xã h i mà th c ph m thì ñư c
phân ph i và qu n lý ch t ch . Ho c bi n pháp cô l p t i ch v i nhi u hình thái khác nhau, t ng bư c
gi m ngu n lương th c, gi m thi u d n ñ n s không, k c nư c u ng, cho ñ n lúc “t ch t”, ch
không ai mó tay vào. ð i v i ngư i tù, xã h i v n còn ñó, nhưng không ch m ñư c vào tay, cô ñ c
như trong m t c nh gi i khác. Ngư i ta hãi hùng v hai ch “cô l p”. S ng mà là ñang ch t, mà sau
cùng ch t theo cách kh n cùng c a m t con v t, ch không còn là con ngư i, nghi t ngã th m thương
như chuy n bên Tàu, ch c anh rõ, như chuy n Ch t ch nư c Trung Qu c Lưu Thi u Kỳ, là ñi n hình
cho hàng v n, hàng tri u con ngư i. Cách gi tù mà không c n nhà tù c ñ nh, mà trong m t không
gian vô ñ nh, và th i gian vô ñ nh, xã h i và ngư i thân không bi t ñư c, k c b n thân ngư i tù. ðó
ñư c g i là “nhà tù kín” mà ngày nay còn ñang hi n di n nhi u Trung Qu c.
Mi n B c xã h i ch nghĩa ñã t ng theo mô hình y.
Cách nào tàn ñ c, ñau ñ n, tinh vi hơn cách nào? Cách nào là s thù h n “con ngư i”, cách nào là b o
v lu t pháp?
Tôi tin là th i kỳ kh ng khi p ñó không còn n a.
Nh ng th h ñi trư c ñã ñ l i nh ng d u v t khó phai.
Nhưng ngày nay chúng ta có m t ch ñ lao tù rõ ràng hơn không, và sinh m ng tù nhân có ñư c b o
v b i lu t pháp? Và ai có th bi t nh ng gì x y ra trong tù? M i vi c ch có ð ng làm, ð ng bi t, và
ð ng x lý. Cái gh c a ð ng ng i có phép thu t, như T Thiên ð i Thánh có th bi n thành trăm v n

7. 7
cái gh khác mang nhi u khuôn m t khi c n. Ngư i dân mà còn b cô l p t ng cá nhân ñơn l (không
cho t h p) thì nói chi ñ n ngư i tù!
- Ch c năng ngư i gi tù
Trong nhà tù, tù nhân ñư c “t do” trong khuôn kh ñư c quy ñ nh c a m i lo i tù. Ch c năng c a tr i
tù và ngư i gi tù ñư c quy ñ nh, có vai trò quan tr ng trong cách x s .
Ngư i gi tù, v i tư cách là m t viên ch c, h ph i hành x theo quy ñ nh c a lu t pháp. Không có v n
ñ tư tư ng, tôn giáo, chính ki n, ch nghĩa, hay các th khác dính vào ñây. H không có trách nhi m
và không có tư cách ñ giáo d c, d y d ai c , v cái gì c cho tù nhân. H không có quy n ñánh ñ p,
hành h tù nhân, truy b c tư tư ng, tri t h nhân cách, kh ng b tâm lý. H ch có m t ch c trách là
gi ñúng quy ch c a tr i tù. Nhà tù có th t o ñi u ki n cho tù nhân ñư c th a mãn m t s nhu c u
tinh th n và v t ch t mà không trái v i lu t pháp. Tùy theo ñi u ki n khách quan c a t ng nơi, h cho
phép tù nhân có th ti n hành nh ng nghi l tôn giáo, như xưng t i, c u nguy n, l y Ph t, ñ c kinh…
Ngư i gi tù phi chính tr trong vai trò c a mình. Cá nhân ngư i gi tù có th có l p trư ng chính tr ,
theo ñ ng phái hay tôn giáo nào ñó là chuy n riêng, không liên quan ñ n ch c năng trong công vi c mà
h ñư c giao phó. Vì th , ngư i gi tù cũng có ñư c s “t do” theo nhân cách c a mình, không b o
ép ph i hành ñ ng theo xu hư ng nào, ngoài quy ch c a tr i tù. Dĩ nhiên cũng có tiêu c c v t vãnh
trong nh ng chuy n v t vãnh ñ i thư ng khó tránh kh i. ðôi khi cũng có s l m quy n, hà kh c do cá
nhân và tư cách c a anh trư ng tr i tù nào ñó khi chưa b phát hi n.
ð c bi t, ñ i v i tù chính tr , ngư i gi tù thư ng tôn tr ng v m t tinh th n hơn ñ i v i tù hình s như
du côn, cư p gi t, hi p dâm. Vì dù sao, ngư i tù chính tr , cũng vì vi c chung c a xã h i, dù khác
chính ki n v i nhà c m quy n, v n h giá tr cao hơn. Tù chính tr C ng s n v n có m t quy ch rõ
ràng, nghĩa là có lu t pháp b o v , dù b “ñ t ngoài vòng lu t pháp” như Hi n pháp c a h quy ñ nh.
Ngày nay, ði u 4 Hi n pháp là cái g c r căn b n có th xóa nhòa m i ranh gi i.
Ch c năng ngư i gi tù cũng gi ng ch c năng c a quân ñ i. Ngư i thanh niên bư c chân vào quân
ngũ, có hai ñi u ph i th c hi n: h th ng k lu t c a quân ñ i, và không ñư c ph n qu c, t c là trung
thành v i T qu c, m t khái ni m chung không c th , có tính ch t tư ng trưng và thiêng liêng. Nhân
sinh quan là thu c quy n c a m i ngư i. Nhưng ði u 4 Hi n pháp là g c r ñ bi n ð ng thành
“Thư ng ð ”, có th ñ t “ngoài vòng lu t pháp” m i th mà ð ng mu n.
Anh Hà Vũ quý m n,
Anh có tin r ng ch ñ lao tù trong xã h i ta ñang s ng có hà kh c không? S ñư c c i t ñ t t hơn
không? Tôi tin r ng có, nhưng không bi t ñ n bao gi ! S do áp l c c a qu n chúng nhân dân và áp l c
qu c t , và có s “t chuy n bi n” theo hư ng ti n b c a nhà c m quy n?
Th i gian là qu th t vô ñ nh.
Tôi lo cho anh.
Anh Hà Vũ, anh là ngư i tù thu c lo i nào?

8. 8
Anh l n lên trong lòng ch ñ , có truy n th ng yêu nư c t Ông Cha, và anh ñã ti p n i con ñư ng y.
Tôi nghĩ, anh không ñ ng trong m t t ch c chính tr hay ñ ng phái nào khác, anh còn là m t trí th c
trư ng thành trong ch ñ này – Ti n sĩ, Lu t gia. Anh ñ u tranh cho s ti n b xã h i v dân ch , v
lu t pháp và nóng lòng v i gi c ngo i xâm, v i phương th c hòa bình, b t b o ñ ng. Th r i anh b
b t, b x t i v s khác chính ki n, theo cách không sòng ph ng và tr thành ngư i tù. B n án c a anh
làm dư lu n r ng rãi b t bình, và dành cho anh nhi u chia s , c m m n và kính ph c.
Tôi cho ñó là h nh phúc c a ngư i ñ u tranh.
B n án c a anh, ñư c ti p n i nh ng b n án khác, cùng v i s ñàn áp liên t c nh ng ngư i bi u tình,
ch ñ bày t s b t bình v hành ñ ng xâm lư c c a Trung Qu c ñang chi m ñóng bi n ñ o và b c h i
ngư dân.
ð t nư c ñang ñ ng trư c tình th khó khăn b i s ñe d a ch quy n, Nhà nư c l i t mình làm khó
khăn thêm b ng nh ng bi n pháp không thích ñáng, m t lòng dân, gây ph n n , nó ñang báo hi u m t
tương lai ñi xu ng, ch không “ñi lên” ñâu c . Dân chúng cũng không ch u n i như anh, mà ñang ráng
ch u, cũng ñang qu n qu i như anh, vì các ch ð c l p – T do – H nh phúc có t Tuyên ngôn ð c
L p vào mùa Thu năm 1946, mà ð ng C ng s n Vi t Nam ñã long tr ng h a h n.
Ch ng nào mà Hi n pháp ñư c thay ñ i theo hư ng dân ch , ti n b hơn, phù h p hơn, không còn toàn
tr , hơi th c a trí tu nhân dân ñư c tôn tr ng, thì lúc y m i s s khác ñi, quy n s ng c a tù nhân
cũng ñư c minh ñ nh rõ ràng hơn. Nhưng ñi u ñó chưa ñ n, nó ñang ñư c th thách.
L i bày t th t tình
Tôi bi t ñã có bao ngư i như anh, và ñang có nh ng ngư i như th , r t tâm huy t như trong lá thư anh
vi t, tôi hi u như m t l i tuy t m nh, và tôi ñang xót xa.
Nhưng có ñôi ñi u tôi suy nghĩ khác, r t chân thành v i anh.
Tôi không mu n anh ch t, vì không mu n m t ñi m t ngư i yêu nư c, bi t ñ u tranh cho ñ c l p,
và ti n b xã h i.
Tôi mu n anh có cách ch m d t tuy t th c.
Không b cu c, không ñ u hàng trong ý chí c a mình, và anh c n gi m ng s ng. Hai ñi u này
không mâu thu n nhau.
Tôi ñã tr i qua nhà lao Chí Hòa, Côn ð o, h c t p nh ng ngư i ñi trư c, cùng ñ ng ñ i ch u ñ ng qua
tra t n, không ñ u hàng, nhưng sau ñó nâng niu t ng gi t th , ti t ki m t ng chút năng lư ng còn l i ñ
duy trì s s ng, v i tâm nguy n dành cho cu c ñ u tranh ti p t c, lâu dài, tr khi h ch ñ ng ra tay
gi t ch t, thì ch u!
Nhưng ñây, cu c ñ u tranh này là có tính ch t n i b dân t c, dù h t s c gay go, nhưng chúng ta
cũng không th hành x theo cách b o ñ ng. Tôi cho r ng anh ñang b o ñ ng v i b n thân mình.

9. 9
Ông Gandhi, ông Nelson Mandela ñ u tranh b t b o ñ ng, có tuy t th c ñ bày t , ch không tuy t
th c ñ n ch t. Chúa Jesus không khuyên tín ñ c a mình t sát. ð c Ph t cũng th . Trong m i lo i ñ u
tranh, s hy sinh là không tránh kh i, nhưng ph i ñúng lúc. Vì m ng s ng c a m t con ngư i th t ñáng
quý. Như Ngài Thích Qu ng ð c t thiêu, là m t s cúng dư ng cao c , ñã làm b t nút ñúng th i ñi m
cho m t s chuy n ñ ng ñ y ý nghĩa.
Nhưng chúng ta không th bi n bán c u não trái c a ai ñó thay ñ i nhanh chóng ñư c.
Nh ng ngư i tù Côn ð o thu c n m lòng nh ng câu thơ này:
Thân anh, anh b c nên c u
ð mai em bư c lên l u T do.
Nhưng hàng hàng l p l p ñã tr i thân ra b t c u, c u v n chưa xong mà ngày mai thì v n t n chân
tr i. Bao ngư i ñã ra ñi, ñã ch t trong gi c mơ ñ p mà ñau c a mình, ñáng trân tr ng và thân thương
bi t bao, nó ñ l i n i hoài c m u u t trong lòng ngư i s ng, không th không xót xa.
Anh Hà Vũ,
Tinh th n ñ u tranh c a anh ñư c s trân quý c a nhi u ngư i, anh không có ý ñ nh lao vào m t cu c
ñ u tranh “ăn thua ñ ” r t không cân x ng này, ph i không? Và cũng không x ng ñáng v i ñ i tư ng
là m t anh cai tù c p nào ñó? Nhưng h ñang “ăn thua ñ ” v i anh, vì s hãnh ti n quy n l c, nó ñơn
thu n v s c m nh v t ch t, và h có dư th c a c i này. Còn anh thì n ng v bày t , c nh t nh, và m c
tiêu là s c m hóa. ði u này thì anh ñã làm ñư c r t nhi u r i. Trư ng h p anh Chí ð c – ngư i b
khiêng như khiêng m t con heo, l i b gi m giày vào m t – ñ làm nh c tính cách “con ngư i” c a anh
y, nhưng sau cùng, anh không ph i là ngư i thua cu c, mà v n là con ngư i ñàng hoàng ti p t c ñ u
tranh hàng ngày, và cũng vì không có m c ñích là thua th ng v i ai; nhưng ñ ng kia, ông ð i úy Thanh
không ph i là ngư i th ng cu c, mà là ngư i “t thua”, thua tr ng, thua ñ m và thua vĩnh vi n trong
ñ i s ng xã h i, th m chí thua trong gia ñình, trong ñ u con cháu và c trong tâm c a ông ta n a. Thái
ñ thù h n “con ngư i”, thích h y ho i “nhân ph m” c a ông ta còn là t m gương mà ñ ng ñ i ông ta
ñang soi vào.
Anh Hà Vũ,
Anh nên t tuyên b ch m d t cu c tuy t th c.
ðây thu n túy ch là l i ñ ngh .
N u h lùi cho m t bư c, là anh th ng cu c sao? Là ch ng ph i quy n l c và b o hành ñang lên ngôi
ñó sao?
Anh không nên phung phí ý chí c a anh lúc này và ch này.
N u tôi phía quy n l c, tôi s lùi cho anh mư i bư c, anh s là ngư i thua, tôi m i là ngư i th ng.

10. 10
“Th ng nhân gi h u l c. T th ng gi cư ng”
Câu chân lý này ñang thích h p cho c ñôi bên.
Anh c n th c hành ñ c nh n nh c c a m t ngư i tu sĩ lúc này, ñ sau ñó, có th cùng m i ngư i ti p
t c d n bư c trong cu c hành trình dài hơi c a dân t c. Hãy c ñ cho h lên ngôi và thư ng th c s
ñ c th ng.
Th xem “lòng tin chi n lư c” s ñ t ñâu, n u không ñ t trong lòng nhân dân qua t ng s vi c c th
này?
Tôi trân tr ng và quý m n anh.
Kính nh ch Dương Hà chuy n b c thư này ñ n tay anh Cù Huy Hà Vũ n u có th .
H ðình Nguyên, m t ngư i Sài Gòn không quen bi t.
Ngày 8-6-2013
Anh ph i s ng, Cù Huy Hà Vũ!
Lê Di n ð c
2013-06-10
TS Cù Huy Hà Vũ trư c phiên sơ th m 04/04/2011. AFP photo
Anh Cù Huy Hà Vũ tuy t th c ñ ph n ñ i s làm ngơ, im l ng c a nhà ch c trách v vi c anh khi u
n i các vi ph m pháp lu t c a cán b tr i giam, s phân bi t ñ i x và có âm mưu hãm h i anh.
Trong cu c tranh ñ u này, m t bên là m t b y qu d có ñ y ñ các phương ti n tr n áp, kh ng b , áp
ñ t, d i trá và vô tâm. M t bên khác là con ngư i không t c s t, ch còn duy nh t m t th vũ khí ñ
ch ng l i là l i nói.
V i cu c ñ i ñ u hoàn toàn không cân s c này, con ngư i s th t b i. Ch có ý chí v ng chãi, kiên lì là
không b b gãy.

11. 11
Chúng s chi n th ng, vì n u anh ch t, m c tiêu c a chúng s ñ t ñư c: không c n b c h i anh, ch c n
b ng ñòn tâm lý, làm ngơ không tr l i các khi u n i c a anh, làm anh b t c và ñưa ñ n h u qu như
th .
Chúng s vô cùng hoan h khi tiêu di t, ñè b p ñư c anh, m t con ngư i can ñ m, cương tr c, chân
chính v i ni m tin v ng ch c r ng ñ t nư c s thay ñ i và nh ng giá tr dân ch , nhân quy n ñư c tôn
tr ng.
Anh ph i s ng, Cù Huy Hà Vũ! B i vì trong cu c tranh ñ u này, không nên làm t n th t thêm l c
lư ng. Vi c anh ph i vào tù oan c và b t công ñã là m t m t mát l n. Nh ng cá nhân như anh là bi u
tư ng c a khát v ng t do, công b ng xã h i. Khi chưa có m t phong trào xã h i r ng l n, nh ng vi c
làm c a anh là nh ng viên g ch lót ñư ng, là nh ng tia l a nh châm ngòi, âm cháy. Anh là con
chim báo bão.
Anh th c s là v n quý ít i c a dân t c trong b i c nh ña s ngư i ñang s ng th ơ, vô c m v i s
ph n c a ñ t nư c và văn hoá s hãi ñã làm tiêu tan ý th c ph n kháng trư c b t công.
V án c a anh, là v t nhơ c a nhà c m quy n Vi t Nam mà nhà báo Hoàng Hưng, s ng t i Sài Gòn, ñã
vi t:
“V án này ñã ñư c th c thi m t cách khinh su t, b a bãi, b t ch p th t c t t ng t ñ u ñ n cu i,
khi n t t c nh ng ai có lương tri ñ u ph n n , bi n vi c b o v pháp lu t thành trò h trong tay m t
nhóm ngư i có quy n l c:
- ðã dàn d ng vi c b t gi trái pháp lu t, v i tang ch ng nhơ nhu c s ñi vào l ch s tư pháp Vi t Nam
là “hai bao cao su ñã qua s d ng”.
- ðã công b t i tr ng m t cách võ ñoán trư c khi có s k t lu n c a tòa án.
ð c bi t nghiêm tr ng là trong phiên tòa:
- ðã công nhiên thô b o ngăn c m ngư i dân tham d ho c theo dõi phiên tòa trư c c ng tòa án.
- ðã không ch u ñáp ng ñòi h i h p pháp c a các Lu t sư bào ch a là công b nh ng b ng ch ng
bu c t i thân ch c a h , r i vì chuy n ñó mà ñu i 1 lu t sư ra kh i tòa, và d n ñ n vi c 4 lu t sư còn
l i t ch i tham d , k t qu là phiên tòa chính tr chưa t ng có trên th gi i không có lu t sư bào
ch a”.
Trong phiên toà lưu manh và ô nh c y, v n còn mãi dáng hiên ngang, hi n hách c a anh gi a hai tên
công an và l i phán quy t dõng d c c a anh v i b n quan toà hèn h và ñê ti n: T qu c và nhân dân
s xoá án cho tôi!
Vâng, anh ph i s ng Cù Huy Hà Vũ . S ph n kháng c a anh b ng tuy t th c, t nó ñã là hành ñ ng
d n thân, dũng c m, ch ng t ni m hy v ng mong manh vào công lý c a nhà c m quy n này ch ng h
t n t i.

12. 12
Anh không s ch t, nhưng cái ch t nhi u khi không ph i là s l a ch n ñúng ñ n.
B n quan l i lưu manh th i nay ch ng h có lương tri, không tim, không óc. Chúng c ý. Chúng mu n
anh không th ch u ñ ng và s ñ u hàng.
Cái ch t c a anh vô hình trung có th ñư c hi u là s ñ u hàng ñó.
Không, anh không th ñ u hàng, không th ch n phương pháp th ñ ng như v y. Làm th là ñúng v i
ý ñ nhơ b n c a chúng!
Anh hãy s ng và ti p t c tranh ñ u, kiên cư ng như Cù Huy Hà Vũ trư c phiên toà ngày 4/4/2011.
M i ngư i v n bên anh. T qu c và nhân dân v n mãi bên anh!
Nh ng l i chia s v i TS CHHV c a b n ñ c
kh p nơi
ð c Thành
Tôi ch là ngư i vô tình ñư c bi t ñ n anh Vũ ch Hà trong m t l n tình c ñư c m t ngư i b n già r
tôi và m t vài anh khác cùng lên thăm trang tr i c a anh ch trên Hòa Bình và th i gian cũng ñã khá
lâu, hình như vào thu anh Vũ còn ñang công tác trong ngành ngo i giao. Hôm ñó, khi ra xe lên trang
tr i, có ch Hà là ngư i ñi cùng, còn anh Vũ b n vi c nên ch ñ n chào h i xã giao chúng tôi.
Ch g p anh ch có l n duy nh t y nhưng n tư ng c a tôi v v ch ng anh ch c làm tôi nh mãi.
ðôi khi lý gi i cho cái s “nh ” này là tôi ñã ñoán: có l vì anh ch là ngư i n i ti ng, gia ñình thu c
hàng khai qu c công th n nên tôi m i… b ám nh mà thôi.
Nh ng năm sau này khi anh Vũ lên ti ng m nh v vi c ñ i V ng C nh r i chuy n anh t ng c ñ i
bi u Qu c h i, v Bô xít, v ña nguyên ña ñ ng, v bi n ñ o… tôi m i th c s ngư ng m anh hơn (có
l n tôi nh ngư i quen h i xem ch Hà còn nh tôi không nhưng th c s ch không th nh n i vì tôi
ch là khách vô tình).
B n bè tôi có ngư i khen nh ng vi c làm ñ y trách nhi m công dân và có tính cách m ng c a anh
nhưng cũng có ngư i lo s s b t an cho anh ch trư c nh ng vi c anh Vũ ñã làm. Tuy t nhiên không
có ai ph n ñ i mà h u h t ñ u ngư ng m anh ch , b i anh ñã ti p n i truy n th ng gia ñình mình, th
hi n trách nhi m cao c c a m t công dân trư c nh ng v n ñ b c xúc mang tính c t t s ng còn c a
c dân t c.
Lúc y lý gi i cho vi c vì sao anh Vũ l i dám v t b t t c nh ng công vi c mà ngư i bình thư ng như
chúng tôi không bao gi dám mơ t i, chúng tôi ch có m t cách nghĩ duy nh t (có ph n t ti): vì anh là
h t gi ng ñ nên nh ng vi c anh làm s ñư c chú ý hơn và n u có ñ ng ch m ñ n ai ñó ch c ch n s
có nhi u ngư i ñ ng ra bênh v c. Còn chúng tôi n u có gan làm như anh thì cũng ch ñư c vài ba ngày
s b h b t h t nh t h t. Anh Vũ có b b t còn có ngư i lên ti ng bênh v c ch chúng tôi mà b b t thì
ho c là b ñánh ch t trong tù, ho c là v nhà v nuôi chung thân ( y là chúng tôi nghĩ th ). Do ñó
chúng tôi ch n gi i pháp… “hèn” là… im l ng! Lo xa th thôi ch b n thân tôi v n ñinh ninh r ng anh

13. 13
Vũ s không bao gi b b t, b cho là có t i v i ñ t nư c v i dân t c. Ngay c khi ñư c tin anh b b t
tôi v n không tin, vì l nào dân t c này ñ t nư c này l i ñ cho anh, m t con ngư i ñã h t lòng vì mình
(dân tôc) l i ph i ch u c nh tù ñày!
Nhưng có ai ng , anh Vũ ñã b b t và ñang ph i ch u c nh tù ñày là ñi u có th t. Không ai ph nh n
ñư c vi c này. Song cũng r t ñúng là anh không h có t i v i dân t c, v i non sông ñ t nư c Vi t
Nam. Dân t c, ñ t nư c Vi t Nam luôn c n có nh ng con ngư i như anh. Nh ng k b t anh chính là
nh ng k mà ông bà ta g i là b n “ñ u Ngô mình S ”. B n này cũng nhân danh công lý, cũng nhân
danh nhà nư c, nhân danh nhân dân ñ tri t h i chính nhân dân, b t nhân dân ph i ph c tùng cung
ph ng h muôn ñ i muôn ki p (t Hi n pháp 1980 ñ n d th o Hi n pháp 2013 ch ng minh ñi u ñó).
Anh Vũ ơi! Nh n ñư c tin anh tuy t th c ñ ph n ñ i s vi ph m thô b o c a nh ng ngư i qu n giáo
mà th c ch t sâu xa hơn là ñ anh t cáo cái th l c th i nát ươn hèn, kìm hãm dân t c này phát tri n,
ph i ph thu c ngo i bang, qua ñó anh c nh t nh chúng tôi, nh ng công dân Vi t Nam, ñánh th c
lương tri, ñánh th c ni m t hào c a c dân t c Vi t s m nh n th c ñư c nh ng ñ i hi m h a c a dân
t c mình mà có các gi i pháp tương x ng ñ ngăn ch n nh ng hi m h a khôn lư ng ñó.
Chúng tôi bi t s ng ch t ñ i v i anh ch ng có gì quan tr ng c . Dù s ng hay ch t mà ñ t nư c này, dân
t c này ñư c th c s t do, m no h nh phúc, dân ch , bình quy n thì anh cũng cam lòng. Chúng tôi
hi u anh như v y!
Nhưng anh Vũ ơi, ngày xưa th i các c như c Huy C n nhà ta, n u có tuy t th c trong nhà tù ñ qu c
Pháp là ñ lay ñ ng ñ n chính quy n ña ñ ng bên Pháp qu c, qua ñó các ñ ng phái mu n ti p t c n m
quy n l c thì ph i thay ñ i n p cai tr c a h . N u không ch u thay ñ i ñ ngư i tù tuy t th c ñó ch t
li u ñ ng ñó, gi i c m quy n ñó có n m ñư c chính quy n mãi không?! Còn anh thì sao, anh ñang
tuy t th c m t ñ t nư c “v n l n dân ch hơn” Pháp qu c nhưng lãnh ñ o ñ t nư c ñó l i là cái
chính th ñ c ñ ng mà cái ñ ng này ñã t ng tuyên b “trí, phú ñ a, hào ñào t n g c ch c t n r ”.
Ngay cái t ng l p trí th c các anh mà còn ch ng có cái “h i”, “ban” nào ñ bênh v c trí th c mình
trong khi t ch c ñ ng c a h thì kéo ñ n t n thôn làng p b n, thì làm sao b o v ñư c trí th c nh t là
trí th c yêu nư c như anh. Anh Vũ tuy t th c thì ch nhân dân thương c m cho anh, s tuy t th c c a
anh cũng có th lay ñ ng trái tim nhân lo i ti n b nhưng s không h lay ñ ng ñư c cái gi i ñã r p
tâm b tù anh.
Ngư i ta có trăm phương ngàn k ñ “yêu” hay “ghét” m t con ngư i và khi có quy n l c ngư i ta
cũng có trăm phương ngàn k ñ gi ñư c chi c gh quy n l c. L y ví d như ñ t l y phi u tín nhi m
này trong Qu c h i, thay vì l a ch n hai gi i pháp tín nhi m (ñ t) và không tín nhi m (không ñat) ñ
ñánh giá uy tín cán b thì ngư i ta ch n thành ba gi i pháp là tín nhi m cao (ñ t) tín nhi m (v a ñ t
v a không ñ t) tín nhi m th p (không ñ t) ñ phân tán h s tín nhi m th p n u ngư i ta rơi vào c nh
ñó (ngư i ta ñang hân hoan vui m ng vì cái chiêu l y phi u ki u này và t hào là Qu c h i ñ u tiên
trên th gi i làm vi c này!).
Tôi nói sơ qua vi c này ñ th y r ng vi c tuy t th c c a anh Vũ không ph i là phương pháp ñ u tranh
t t nh t hi n nay ñ giành l i dân ch cho ñ t nư c.

14. 14
“M t con chim én ch ng làm nên mùa xuân”. Nhưng khi b u tr i có chim én chao li ng, ñi u ñó báo
hi u mùa xuân ñang v . Cũng như v y, m t ti ng nói dân ch chưa làm nên m t n n dân ch , nhưng
ti ng nói y ch c ch n s m màn cho dân ch xu t hi n và l n m nh.
Mong anh Vũ ch Hà cùng các thành viên trong gia ñình kh e m nh, vư t qua cơn bĩ c c này ñ ñư c
s ng trong nh ng mùa xuân dân ch .
ð.T.
Tác gi g i tr c ti p cho BVN
ðÔI L I CHIA S
V I NGƯ I TÙ CÙ HUY HÀ VŨ
Tr n ð nh - Nhà báo, Ngh sĩ Nhi p nh
Trư c khi TS Cù Huy Hà Vũ lâm n n, tôi ñã t ng g p g Vũ vài ba l n do tôi ñã tình c và ch ñ ng
tìm g p t i nhà riêng. Trư c ñó nhi u năm, tôi ñã t ng làm vi c, ph ng v n và ch p nh thân ph c a
Vũ và có m i thân tình. Qua tôi, Nhà thơ Cù Huy C n ñã thành b n Cha tôi. Và trư c khi thành b n v i
Vũ, tôi cũng ñã t ng quen bi t và làm vi c v i v Vũ là lu t sư Dương Hà. Khi ñó Hà m i ra trư ng.
Ngh lu t sư mà Hà ñư c h c chưa có giá tr trong m t xã h i 21 năm không có B Tư pháp (1961 –
1981) cho nên Hà chưa ñư c làm vi c mà mình ñư c ñào t o. Hà làm Vinaconcert (công ty bi u di n
– dư i quy n c a anh Kh c Tu ). Vũ không gi u tôi b t kỳ ñi u gì v ch trương, tư tư ng và gi i
thi u h t v i tôi nh ng bài báo, bài tr l i ph ng v n c a Vũ v i các ñài, báo nư c ngoài. Tôi khâm
ph c lòng yêu nư c và cá tính kh ng khái c a Vũ.
Trư c ñó n a, hơn m t l n, tôi cũng t ng có măt t i các chu ng c p, chu ng bò do ch ñ Vi t Nam
CH xây nên Côn ð o, Phú Qu c. Và xa hơn n a tôi cũng t ng thăm H a Lò Hà N i, nhà tù Sơn La,
Khu an trí Ba Tơ… và nhi u nhà tù khác n a.
Nh Vũ, tôi nh mãi l i kh ng ñ nh c a Vũ: ” – N u em có ch t, v con em s h a thiêu em và ñem tro
em r i xu ng sông H ng và m t vài dòng sông khác. Em tin tư ng r ng, m i h t tro em s là m t Con
Ngư i Vi t Nam hi u em, ng h em, và cùng em trên l trình tìm ñ n Dân Ch ñích th c cho Dân
T c Vi t Nam”.
Vũ không bi t u ng bia mà thích ăn kem. G p kem ngon, Vũ ăn t i ba b n cây m t lúc. Nhưng khi vào
chuy n, Vũ hăng say và nói như b n tôi thư ng nói bãi bia v y.
Tôi hoàn toàn b t ng v nh ng gì ñã d n ñ n vi c ngư i tù Cù Huy Hà Vũ ñang tuy t th c trong ch
ñ giam c m tù nhân chính tr hi n nay Vi t Nam.

15. 15
Nh Vũ, nh câu nói c a Vũ n m lòng tôi cho ñ n nh ng ngày nghe tin Vũ tuy t th c r i ñ c ñư c
b c thư ng g i B trư ng CA Tr n ð i Quang c a Ngô Th H ng Lâm
(http://www.boxitvn.net/bai/16574).
M i các b n cùng ñ c và cùng ng m.
T.ð.
VOA 11-6-13
Nh ng thách th c ñ i v i gi i lãnh ñ o
Vi t Nam
b i Hoài Hương-VOA
Gi a lúc Ti n sĩ Lu t Cù Huy Hà Vũ ti p t c cu c tuy t th c trong m t nhà tù Vi t Nam, và các nhà
ñ u tranh cho dân ch trong nư c cũng như ngoài nư c cũng t ch c tuy t th c ñ ng h Ti n sĩ
Cù Huy Hà Vũ, và kêu g i s chú ý c a qu c t t i chính sách c a nhà nư c Vi t Nam ñàn áp nh ng
ti ng nói b t ñ ng, Giáo sư Carl Thayer thu c H c vi n Qu c Phòng Australia, nh n ñ nh r ng chính
sách c ng r n hơn ñ i v i gi i b t ñ ng, m t ph n, là do nh ng ñ u ñá trong n i b ð ng C ng S n
Vi t Nam. Ông nh n ñ nh là có b t mãn sâu xa trong công chúng, và gi i lãnh ñ o Vi t Nam ñang
ñương ñ u v i m t “thách th c v m t ñ o ñ c” ph i gi i quy t, và “ñáp ng m t cách thu n l i, n u
không s khó tránh kh i nh ng nghi v n v tính chính ñáng c a ch ñ ”. T Australia, Giáo sư Thayer
dành cho Ban Vi t Ng cu c ph ng v n sau ñây.
VOA: Thưa Giáo sư, trong nh ng tháng g n ñây, Vi t Nam ñã gia tăng n l c nh m b t mi ng gi i b t
ñ ng và ti p t c các hành vi...có th nói là truy b c m t s ngư i dân, ch vì h ñã nói lên lòng yêu
nư c trong b i c nh Trung Qu c ngày càng có hành ñ ng l n át hơn Bi n ðông. Ngay c các sinh
viên tr tu i như Nguy n Phương Uyên và ðinh Nguyên Kha ch ng h n, và nhi u ngư i khác n a,
cũng b tuyên nh ng b n án tù kh c nghi t. ð y có ph i là nh ng d u hi u ñ ch ng t là Hà n i quy t
tâm ñàn áp nh ng ý ki n b t ñ ng?
Giáo sư Thayer: “Vâng, rõ ràng tình hình t i Vi t Nam ngày càng t h i hơn k t sau ð i H i ð ng
C ng S n m i nh t. Trong năm nay, không bi t là bao nhiêu ngư i ñã b b t gi . S th này ph n ánh
hai ñi u: th nh t, có nhi u ngư i bư c qua gi i h n ñ ñ ñ t ra nh ng v n ñ mà ch ñ không
mu n ñư c nêu lên, nhưng quan tr ng hơn, theo tôi, ñó là k t qu c a cu c gi ng co bên trong n i b
ð ng C ng S n Vi t Nam. Khi ông Nguy n T n Dũng 's ng sót' qua cu c bi u quy t ñòi k lu t 'ñ ng
chí X' h i năm ngoái, ông ñã cam k t s x lý các trang blog, và ông y ñã th c hi n l i h a c a ông.
Th cho nên tôi tin r ng ñi u ñó có th ñư c ph n ánh trong cu c bi u quy t tín nhi m ông t i qu c
h i.”
VOA: Thưa t i sao gi i lãnh ñ o Vi t Nam l i nh m nhi u nh t vào các blogger?

16. 16
Giáo sư Thayer: “B i vì các blogger ch trích nh ng lĩnh v c nh y c m ñ i v i chính quy n, như lòng
ái qu c c a h , tinh th n qu c gia c a h khi ñ i m t v i Trung Qu c, và m t s blogger khác thì ñ t
ra nh ng nghi v n v tham nhũng và các m ng lư i gia ñình c a các quan ch c, và m t lĩnh v c vô
cùng nh y c m là nh ng ñ u ñá trong n i b ð ng C ng S n. Chính vì v y mà các blogger, nhà báo
và m t s ngư i khác ñang ph i tr m t cái giá r t ñ t.”
VOA: Thưa Giáo sư, nh ng hành ñ ng m nh tay hơn c a nhà nư c Vi t Nam có ph i là d u hi u c a
m t chính quy n c m th y mình ñang b ñ y vào th th trư c cơn ph n n ngày càng dâng cao trong
công chúng, vì thành tích qu n lý kinh t y u kém và nh ng th t b i khác?
Giáo sư Thayer: “ðúng, b i vì s ph n n ngày càng lan r ng, và nó ñang len l i vào cu c tranh
lu n vì cách qu n lý n n kinh t c a ông Th Tư ng b nh ng ngư i khác bên trong ð ng C ng S n ñ
kích. V n ñ này l i ñư c nêu lên r ng rãi hơn trong nh ng gi i khác và l i liên quan t i nh ng v n
ñ khác n a, khi n h c m th y b t an. H mu n gi kín t t c m i chuy n trong n i b ñ ng hơn là
ti t l các v n ñ y ra bên ngoài.”
VOA: Thưa Giáo sư, Ti n sĩ lu t Cù Huy Hà Vũ ñang tuy t th c trong tù, v ông r t lo l ng. Quan
tâm v tình tr ng c a ông ñã khi n m t s ngư i c trong l n ngoài nư c b t ñ u cu c tuy t th c
c a riêng h ñ ng h Ti n sĩ Cù Huy Hà Vũ. M i hôm qua, Ti n sĩ Nguy n Qu c Quân -trư c ñây b
c m tù t i Vi t Nam, ñã b t ñ u tuy t th c, ñ góp s c bi u l s ng h ñ i v i ông Cù Huy Hà Vũ,
bên trong nư c thì ñã có bác sĩ Ph m H ng Sơn cũng b t ñ u tuy t th c 7 ngày. Nh ng di n ti n này
nói lên ñi u gì v Vi t Nam?
Giáo sư Thayer: “Nh ng hành ñ ng như th chưa t ng x y ra trong quá kh , trư c ñây cũng có m t
vài ngư i, thư ng là ñang tù, tuy t th c ñ ph n ñ i các ñi u ki n trong nhà tù, nhưng ñi u mà
chúng ta ch ng ki n ñây là ngày càng nhi u ngư i hơn trong thành ph n chính tr ưu tú, nh t là
trong gi i nh ng c u c v n c a các Th Tư ng ti n nhi m, ñã b g t sang bên l , r i các công dân
khác theo chân h , t nh ng ngư i ký tên vào b n ki n ngh ñ s a ñ i Hi n Pháp cho ñ n nh ng
ngư i khác...Ngoài ra cách ñ i phó v i nh ng sinh viên tr tu i yêu nư c có ý ki n b t ñ ng, nh ng
ngư i tìm cách dùng pháp lu t ñ ch ng l i chính ph ...Có m t n i b c d c là: s th r i s d n t i k t
cu c nào? ðâu là gi i pháp ñ gi i quy t v n ñ ? Li u Hi n Pháp có ñư c s a ñ i ñ cho phép quy n
t do ngôn lu n? Câu tr l i có th là “Không”, r i ngư i ta s ch ñãi bôi cho có chuy n trong khi
n i b t mãn ñã âm t năm 2008 t i nay, t khi x y ra cu c kh ng ho ng tài chánh th gi i. Tôi th c
s tin là có b t mãn sâu xa. Vi t Nam không có m t h th ng ñ i ngh , không có m t cách d dàng nào
ñ có th thay ñ i chính ph , hay ngay c các B trư ng, ñ gi i quy t nh ng khi u n i c a ngư i
dân.”
VOA: Giáo sư không tin ti n trình tham kh o ý dân ñ s a ñ i Hi n Pháp là m t n l c thành th c
hư ng t i dân ch hóa, mà ch là m t màn di n mà thôi?
Giáo sư Thayer: “H mu n ñây là m t cơ h i ñ tái kh ng ñ nh quy n cai tr c a ch ñ , r ng nhi u
ngư i dân ñưa ñ ngh là b i vì h ng h ti n trình này, nhưng khi ph i ñ i ñ u v i m t b n Hi n
Pháp thay th , v i nh ng l i kêu g i ph i s a ñ i ði u 4 Hi n Pháp- v vai trò c a ð ng C ng S n-
thì ch ñ c m th y r t là không tho i mái, ñó không ph i là ñi u mà h mu n. H ch mu n m i
ngư i hư ng ng m t cách qua loa, v i m t hai s thay ñ i h i h t, nhưng t u chung v n ng h h
th ng cai tr , ñ r t cu c, h có th tuyên b là h ñã l ng nghe t t c các ñ ngh , và qu c h i, v i s

17. 17
khôn ngoan chín ch n c a mình, khi t i tháng 9, s quy t ñ nh v m t b n d th o Hi n Pháp. Tôi
không tin là trong các ñi u ki n hi n nay, làm như th là ñ , th i ñó qua r i.”
VOA: Th thì tình hình này s ñi t i ñâu?
Giáo sư Thayer: “Tôi không tin là nó s d n t i m t “mùa xuân Vi t Nam” hay “mùa Xuân R p”,
tôi không tin là ñi u ñó x y ra, nhưng n i b c xúc s trào dâng. Tôi không tin là ch ñ c m quy n
Vi t Nam ñoàn k t, như tôi ñã nói có nh ng ñ u ñá trong n i b , có b t ñ ng ý ki n r ng rãi trong các
thành ph n chính tr ưu tú v cách làm sao x lý nh ng v n ñ ñó.
VOA: Thưa Giáo sư, nh ng hành ñ ng h i g n ñây c a nhà nư c liên quan t i hai sinh viên tr tu i ñã
gây ph n ng r t m nh trong nhi u thành ph n xã h i, k c trong gi i trí th c và m t s quan ch c
nhà nư c. R i các cu c tuy t th c ñang di n ra. Theo Giáo sư, nh ng hành ñ ng ñ t ra thách th c như
th nào ñ i v i các v lãnh ñ o ñang c m quy n t i Vi t Nam trong b i c nh l n ñ u tiên, h ph i
ñương ñ u v i ti n trình b phi u tín nhi m ñ duy trì ch c v ?
Giáo sư Thayer: “ðây là m t thách th c v ñ o ñ c mà ch ñ ph i ñáp ng, và ñáp ng m t cách
tích c c, n u không mu n ngư i ta ñ t ra nh ng nghi v n v tính chính ñáng c a ch ñ . Chúng ta
ph i ch xem nó d n t i ñâu, li u các ñ i bi u qu c h i có ñ can trư ng, ñ can ñ m v m t ñ o ñ c
ñ bi u quy t “Không tín nhi m ”hay không? Chúng ta còn ph i ch xem. ”
*
Thánh d y: Vào tu i b n mươi
không l m l n n a
Tr n Gia Ninh
(T vi t: T nh p nhi b t ho c子曰子曰子曰子曰:四什而不惑四什而不惑四什而不惑四什而不惑)
B n th p k h t ñánh nhau,
Ng m mình l c h u mà ñau ñ n lòng!

18. 18
ðã g n b n th p k trôi qua, k t 1975. Sau g n b n th p k ít ñánh nhau, xã h i Vi t Nam
hi n nay phân thành hai nhóm l n, nhóm U50+ (45 tu i tr lên) và nhóm U45- (dư i 45 tu i). Nhóm
tu i tr U45- là nhóm ít dính líu tr c ti p v i quá kh , dù cho l n lên trong hay ngoài nư c, ñ i v i
h , thay ñ i cái cũ l i th i ñ Vi t Nam có m t th ch h i nh p, ti n b , hòa h p dân t c, là ñi u ít
ph i bàn cãi. Tuy nhiên, d n d t gia ñình và xã hôi, c kinh t và chính tr , c ñ c tin và tâm linh, ân
oán vay tr hi n t i và tương lai…l i thu c nhóm U50+. Do nh ng trái nghi m cu c s ng, h ph i cân
nh c nhi u ñi u là t t y u. Vì v y, nh ng ñi u ñư c vi t dư i ñây, là nh ng nh n xét không ñ nh ki n,
v i mong mu n cung c p cho nhóm U50+, thu c m i phía, m i nơi, m t góc nhìn khoa h c khách
quan ñ tham kh o.
Vi t Nam ñang ñâu trên b n ñ chính tr toàn c u
Hãy xem ý ki n c a ngư i ngoài là các nhà khoa h c th gi i (theo wikipedia) ñánh giá v th
ch c a Vi t Nam.
-Phân lo i theo hình th c hi n ñ nh (constitutional form), trong 181 qu c gia trên th gi i thì
có 137 nư c C ng hòa (republic), 38 nư c Quân ch l p hi n (constitutional monarchy) 6 nư c là
Quân ch chuyên ch (absolute monarchy). Vi t Nam thu c nhóm 137 nư c C ng hòa
-X p lo i theo Ngu n g c quy n l c (power source) th gi i phân ra b n nhóm:
Dân quy n (rule of the people – Democracy:Quy n l c là c a dân, t c là Dân ch ),
Quân quy n (monarchy – Quy n l c thu c quân vương)
Th n quy n (theocracy – Quy n l c thu c thánh th n, do ngư i (t nh n) ñ i di n thánh th n
th c thi)
Chuyên quy n (authoritarianism)
-Toàn th gi i có 25 qu c gia Dân ch ñ y ñ (democracy), 53 nư c Dân ch khi m khuy t
(Flawed democracy). Trong danh sách 78 nư c này không có tên Vi t Nam.
-Vi t Nam cũng không thu c hai lo i Quân quy n ho c Th n quy n vì không có vua chính
th c n m quy n và không có giáo ch c a tôn giáo nào chi ph i quy n l c.
-Các h c gi qu c t th ng nh t x p Vi t Nam vào nhóm Chuyên quy n nhưng không nh t trí
ñư c là thu c d ng nào c a chuyên quy n. Trong nhóm chuyên quy n theo lý thuy t có b n ki u, là
Th ch ñ c tài (dictatorship), Chuyên ch ñ c ñoán(Autocracy) Chuyên ch (authoritarian rule), Toàn
tr (totalitarian rule). Các h c gi loay hoay x p Vi t Nam ho c thu c d ng Chuyên ch (authoritarian
rule) ho c thu c ki u Toàn tr (totalitarian rule). Toàn tr là m t h th ng chính tr mà nhà nư c n m
toàn quy n cai tr toàn xã h i và khi c n thi t thì tìm m i cách kh ng ch m i măt ñ i s ng công c ng
và riêng tư (Totalitarian rule is a political system in which the state holds total authority over the
society and seeks to control all aspects of public and private life whenever necessary ). Như v y thì
vi c x p Vi t Nam vào ki u Toàn tr là phù h p ñ nh nghĩa. Tuy nhiên s th t chưa h n là như th , vì
ch ñ Toàn tr (như Liên xô trư c ñây) có ñ c trưng là m c tham nhũng th p, uy tín (charisma) chính
quy n là cao. Trong khi ñó Vi t Nam l i tham nhũng cao, uy tín chính quy n th p. Vì v y h x p Vi t
Nam vào m t nhóm riêng g i là Chuyên ch toàn tr ñ c ñ ng (Single Party). Cùng nhóm này có
Trung Qu c, Cuba, Lào, Tri u Tiên, Eritrea, Sahrawi, Turkmenistan. Lưu ý là hơn 20 năm trư c, th

19. 19
gi i có ñ n hơn 80 nhà nư c là ñ c ñ ng ho c th c ch t là ñ c ñ ng. Nay h u h t ñã t b , ch còn l i
7 nư c nói trên là v n kiên trì!
Không bàn chuy n x u t t, ch c n nhìn trên b n ñ chính tr toàn c u mà các h c gi th gi i
ñã v ra, thì th y hi n lên m t cách rõ ràng s l c lõng, ph n ti n hóa c a th ch chính tr c a Vi t
Nam. T t nhiên Vi t Nam ph i ph n bác cách phân lo i này. V y hãy xem Vi t Nam, b ng văn b n và
b ng hành ñ ng, t nhìn nh n mình như th nào.
B n ch t c a ch ñ chính tr và Nhà nư c Vi t Nam hi n t i
T i H i ngh Trung ương 7 ngày 3-5-2013, T ng Bí thư Nguy n Phú Tr ng yêu c u “kiên trì
nh ng v n ñ có tính nguyên t c, thu c v b n ch t c a ch ñ chính tr và Nhà nư c ta”.
M t cách chính th c, cho ñ n 1975 theo Hi n pháp, nhà nư c Vi t Nam ñư c hi n ñ nh là th
ch dân ch c ng hòa. T Hi n pháp 1980, chính th c Vi t Nam công khai t nh n là nhà nư c
chuyên ch , ghi t i ñi u 2: Nhà nư c CHxã h i ch nghĩaVi t Nam là nhà nư c Chuyên chính vô s n
(proletarian dictatorship) ñ ng th i là ð c ñ ng, ghi t i ñi u 4. Sau s s p ñ phe xã h i ch nghĩa th
gi i, Hi n pháp Vi t Nam 1992 v n gi nguyên ñi u 4 và tuy không công khai ghi nh n th ch là nhà
nư c chuyên chính n a nhưng cũng không quay l i th ch dân ch , mà ch n cách b tr ng không
ñ nh danh n a. Khi b sung vào năm 2000 và trong d th o s a ñ i 2013, ghi nh n th ch chính tr
c a nhà nư c Vi t Nam là Pháp quy n xã h i ch nghĩa. V khoa h c, ñó là m t th ch chính tr chưa
h ñư c xác ñ nh, chưa có ti n l trên th gi i. Theo th a nh n c a ð ng C ng s n Vi t Nam, nơi sáng
t o ra khái ni m này, Nhà nư c Pháp quy n xã h i ch nghĩa chính là Nhà nư c chuyên chính vô s n
(“Tài li u b i dư ng thi nâng ng ch chuyên viên chính kh i ð ng, ñoàn th năm 2012”). Như v y, b n
ch t c a th ch nhà nư c Vi t Nam, do chính b n thân ñ ng và nhà nư c Vi t Nam th a nh n, ñúng
là Th ch Chuyên ch ð c ñ ng, như s phân lo i c a th gi i.
Trên th c t , thì th ch chính tr c a Vi t Nam hi n nay còn pha tr n thêm ñ c ñi m c a Th n
quy n. Tuy không l y giáo lý th n linh (như Kinh Thánh, Kinh Quran, …) làm ch d a, nhưng l i s
d ng giáo lý c a h c thuy t Marx-Lenin còn hơn kinh thánh, không ñư c xa r i, dù ch m t ly. Nên
nh r ng, ngay c Trung Qu c, thì h c thuy t Marx-Lenin cũng không ñư c kh ng ñ nh là giáo lý. H
l y thuy t xã h i ch nghĩa mang màu s c Trung Hoa làm n n t ng, và th c thi ch nghĩa th c d ng
“mèo tr ng, mèo ñen”. ð ng C ng s n Vi t Nam t nh n và bu c toàn dân ch p nh n vai trò lãnh ñ o
c a ñ ng như m t m c kh i th n quy n, và trên th c t c p y ñ ng, ñư c ñ t m i c p, th c thi ch c
năng không khác gì vai trò c a ch chăn tôn giáo. Trong th ch th n quy n, giáo ch ñóng vai trò
lãnh t tinh th n, v i quy n kh ng ch , can thi p tuy t ñ i nhưng không ch u trách nhi m c th .
ð ng C ng s n Vi t Nam không xác nh n vai trò là ñ ng c m quy n, ñ ng nghĩa v i không
ch u trách nhi m thành b i c a ñi u hành (dù di chúc c a lãnh t quá c c a ð ng, H Chí Minh, ñã
xác ñ nh rõ ràng, nhưng không ñư c các văn ki n ñ ng chính th c ghi nh n). ð ng t thi t l p cho
mình vai trò lãnh ñ o, quy t ñ nh và kh ng ch t t c nhưng không ch u trách nhi m c th , gi ng như
th n quy n v y.
Th ch c a Vi t Nam cũng pha tr n ñ c ñi m c a ch ñ quân quy n, như có v nguyên Ch
t ch Qu c h i ñã nh n xét, v i m t vua t p th , là mư i m y v trong B Chính tr .

20. 20
Tóm l i, m i góc nhìn, ho c do nhà nư c Vi t Nam và ð ng C ng s n Vi t Nam t xác
nh n, công khai ho c che ñ y, ho c là t phân lo i c a th gi i, và s nhìn nh n trên th c t , th ch
c a nhà nư c Vi t Nam hi n nay là m t nhà nư c chuyên ch toàn tr ñ c ñ ng pha l n th n quy n và
quân quy n. ðó ph i chăng là cái mà dân t c này ph i kh ng ñ nh và kiên trì.
Th ch chính tr và s phát tri n c a dân t c
All’s Well That Ends Well (W. Shakespeare), Ende gut, alles gut (t c ng ð c): K t c c t t thì
t t c là t t! Th ch chính tr nào k t c c mà mang l i ph n vinh, h nh phúc thì ñ u t t. Trong l ch s
phát tri n, ch ñ chuyên ch , toàn tr cũng không ph i là hoàn toàn tiêu c c. Th ch này có ưu ñi m
là trong m t giai ño n c n thi t, v i s cư ng b c theo m c tiêu ch n hưng dân t c và n u có s cai tr
thông minh, h t lòng vì nư c, vì dân, dù bi n pháp có tàn b o, cũng có th ñưa m t dân t c t y u hèn
l c h u nhanh chóng phát tri n thành m t dân t c ph n vinh, hùng m nh. Nh ng thí d như v y khá
nhi u, ví d như Liên Xô th i 1924-1940, ðài Loan th i Qu c dân ñ ng 1948-1987. M t thí d khác
là Hàn Qu c 1960-1990 mà các nhà lãnh ñ o Vi t Nam l y làm gương ñ bi n minh. Hàn Qu c r t
tương ñ ng v i Vi t Nam, là m t nư c thu c ñ a ñ n 1945, sau ñó tr i qua chi n tranh tàn phá ñ n
năm 1954 m i yên. N u nhìn l i giai ño n 30 năm 1960-1990 c a Hàn Qu c thì r t gi ng v i Vi t
Nam giai ño n 1981-2010: cũng sau chi n tranh tàn phá 6 năm, cũng có s nghèo khó như nhau (GDP
Hàn Qu c 1960 là 155 US$, Vi t Nam năm 1981 là 251$ ), cũng có m t th ch chính tr chuyên ch
ñ c tài, ph n dân ch . Tình tr ng phát tri n c a hai nư c sau 30 năm như th nào, xin m i xem bi u ñ
dư i ñây, l p theo s li u t Ngu n: WB, IMF:
Sau 30 năm, v i m c tăng GDP 34 l n, Hàn Qu c tr thành cư ng qu c, dù sau ñó h chuy n
sang th ch dân ch theo quy lu t t t y u, nhưng công lao c a th h chuyên quy n vì s ch n hưng
c a dân t c Hàn, như Pak Chung Hee v n ñư c ghi nh n. B ng ch ng là con gái c a nhà ñ c tài sau
hơn 30 năm l i ñư c dân chúng b u làm t ng th ng. Cũng 30 năm chuyên ch , cũng hòa bình xây
d ng, cũng cùng m c xu t phát, nhưng ð ng C ng s n Vi t Nam ch ñưa ñ t nư c tăng trư ng ñư c
4, 25 l n, b ng 1/8 c a Hàn Qu c. Qu c gia Vi t Nam v n nghèo nàn l c h u. Dù luôn luôn l n ti ng
s tăng trư ng là thành tích l n c a lãnh ñ o Vi t Nam, là ưu vi t c a ch ñ , nhưng con s so sánh
nói trên là b ng ch ng không c n bình lu n, ñâu là s th t. Ch có th có m t k t lu n: Trong b n th p
k v a qua, ñ b o v cái gh quy n l c giành ñư c và ñ c ng c , m r ng nh ng l i ích béo b c a
mình, gi i c m quy n ñã và ñang quay lưng l i v i nhân dân. V i m t m c ñích như th thì b máy
toàn tr ñó không th là nơi t p h p tinh hoa c a ñ t nư c ñ t o nên bư c nh y th n kỳ, như thư ng
ñư c tuyên truy n. Dân t c Vi t Nam ñã b nh m l n, ph i tr cái giá quá cao ñ ñ i l y m t th m ho
cho s ch n hưng th t b i.
Ngư i ta cũng thư ng bi n minh r ng, dân ch , ña nguyên, ña ñ ng làm cho xã h i m t n
ñ nh, nh hư ng ñ n phát tri n kinh t xã h i, l y thí d ñi n hình như nư c láng gi ng Thái Lan, nư c
ñư c th gi i x p vào lo i dân ch còn khi m khuy t. ðó là lý do mà lãnh ñ o ð ng C ng s n Vi t
Nam vi n d n ñ Vi t Nam ph i kiên trì nh ng v n ñ có tính nguyên t c, thu c v b n ch t c a ch
ñ chính tr và Nhà nư c ta,… Mu n nhìn nh n v n ñ này m t cách khách quan, hãy so sánh s phát
tri n c a Vi t Nam và Thái Lan trong hơn 30 năm v a qua (1980-2012):

21. 21
Xu t phát ñi m 1980 Vi t Nam ch kém Thái Lan r t ít, 74% t c x p x 3/4 Thái Lan thôi,
nhưng ñ n nay, năm 2012 Vi t Nam ch còn b ng 26, 8 % t c x p x ¼ Thái Lan. Th ch nào ưu vi t
hơn cho s ph n vinh c a dân t c qu th t không c n bàn cãi. Trư ng h p Thái Lan và Vi t Nam là
m t ch ng minh, cùng m t trình ñ t m thư ng như nhau c a gi i c m quy n thì th ch dân ch ñã
chi n th ng th ch chuyên ch toàn tr ñ c ñ ng.
Khi ð ng C ng s n Vi t Nam t hào tuyên b năm 2020 Vi t Nam s là m t nư c công
nghi p, thì th c tr ng s như th nào? Năm 2012 GDP Vi t Nam là 1373$, b ng Thái Lan năm 1981-
82, t t h u 30-31 năm. Còn năm 2019 IMF d ñoán GDP Vi t Nam 2473$ b ng Thái Lan năm 1985,
t t h u 34 năm. Kho ng cách th t lùi so v i Thái Lan không nh ng không gi m mà còn b n i r ng ra.
V y thì có còn hy v ng phép màu nào cho th ch ưu vi t này ñ ñu i theo hàng xóm, nói chi ñ n
chuy n bi n Vi t Nam thành r ng.
Ai ñó cho r ng, so sánh v i nư c ngoài ch ñ làm r i lòng dân, gây c n tr cho n ñ nh, vì s
th t không th ph nh n là ngư i dân Vi t Nam ta hôm nay ăn no, m c m hơn hôm qua nhi u, còn
mu n ñòi h i gì n a ñây! ðã g n b n th p k k t m c 1975. Th nhìn l i các chu kỳ 40 năm ñã x y
ra nư c ta. Th c dân Pháp ch có 40 năm là th i gian 1900-1940 tương ñ i yên n ñ xây d ng và
bóc l t nư c ta. B y mươi lăm năm sau, b n th p k 1975-2013 cũng là th i gian C ng hòa Xã h i
ch nghĩa Vi t Nam tương ñ i yên n xây d ng ñ t nư c. Trong b n th p k th c dân Pháp ñã dùng
m t ph n c a c i c a Vi t Nam (còn ph n l n b bóc l t mang ñi) cùng v i 95% dân Vi t Nam mù ch
ñ xây d ng h th ng ñư ng s t, ñư ng b , c ng bi n, sân bay… ñã xây d ng Hà N i, Sài Gòn ñ p
n i ti ng nh t Á châu… Bây gi , v i trình ñ khoa h c công ngh g p trăm l n so v i 75 năm trư c
và v i 95% dân bi t ch , cũng v i b n th p k yên n, Vi t Nam ñã hoàn thành vi c nông thôn hóa
Hà N i, Sài Gòn. H th ng ñư ng s t còn kém hơn th i Pháp. H th ng ñư ng b , c ng bi n c i ti n
ch p vá, không xây n i m t ñư ng cao t c B c –Nam là ñi u t i thi u cho h t ng b t kỳ qu c gia nào.
Vi t Nam t hào t thi u ñói tri n miên, năm 1990 ñã tr thành nư c xu t kh u g o l n c a th gi i.
Nhưng trư c 1945 Nam Kỳ v n là ñ a phương xu t kh u g o l n r i. Ngư i Vi t Nam sư ng hơn
trư c th c ra là s ph c h i ñương nhiên c a m i dân t c có s c s ng, không ph thu c vào lãnh ñ o,
chưa k dân Vi t Nam ñã b dìm xu ng ñáy trư c ñó do lãnh ñ o sai l m.
Nhìn ra xung quanh thì thua kém xa thiên h . ðóng c a t khen cũng không thuy t ph c. ð y
ch là m y thí d ñong ñ m ñư c, chưa bàn ñ n chuy n cao siêu như s xu ng c p c a ñ o ñ c, s t t
h u v trí tu , s tan rã c a văn hóa xã h i, s chia r , h n thù ân oán vay tr trong lòng dân t c. Tham
nhũng tràn lan, dân m t lòng tin vào chính quy n, xã h i m t ñ ng l c phát tri n. Nhà nư c nhìn vào
dân mà ch th y k thù. T c chí kim, ñó là m m h a c a di t vong, ch ng là chuy n ñau lòng l m
chăng!
B n th p k h t ñánh nhau
Thay ñ i hay ch t! Tính sao bây gi
ð i v i m t dân t c, n u s th t lùi ngày càng m r ng, thì trong cái th gi i ph ng này, ñi u
ñó có nghĩa là s di t vong ngày càng g n l i. Ch có thay ñ i m i tránh ñư c h a di t vong. Nhưng
nói ñ n thay ñ i, ñ c bi t là thay ñ i th ch chính tr , thì nhi u ngư i l p U50+ ho c là ng i ng n, s
hãi (nh t là U50+ trong chính gi i), ho c là ñ phá c c ñoan, nu i ti c vô v ng v quá kh trư c 75 c

22. 22
hai phía. M t s l n U50+khác thì an ph n ch u ñ ng. Vì s kìm k p t nhiên b i l p U50+, l p tr
U45- cũng b thui ch t luôn.
Lu n bàn v Thay ñ i
V i ngư i Vi t, Kinh D ch 易經 và tin qu bói D ch dư ng như là s ch p nh n ñư m màu
huy n bí, không ph i bàn cãi (th m chí còn có ngư i cho r ng, Kinh D ch là c a ngư i Vi t, dân Hoa
H h c l i!). Tuy v y, ít ngư i Vi t ñ ý r ng Kinh D ch chính là môn tri t h c c ñ i ðông phương
v s thay ñ i. Phương Tây thì di n ñ t rõ ràng hơn, khi chuy n ng sang Ti ng Anh, h g i Kinh
D ch là Book of Change – Kinh sách v s thay ñ i. Lu n ng 論語 thiên Thu t nhi 述而 ghi l i
Kh ng t : Ngũ th p dĩ h c D ch, kh dĩ vô ñ i quá hĩ 五十以學易，可以無大過矣 t m d ch: Năm
mươi tu i h c Kinh D ch thì có th không l m l i l n. Nói theo ngôn ng bây gi , ñó là ñ không
ñánh m t cơ h i phát tri n, không b s thay ñ i t t y u nh n chìm. ð n nh ng tư tư ng cũ k c a m t
xã h i phong ki n trì tr như v y mà còn coi thay ñ i là quy lu t khách quan, thì trong m t th gi i
hi n ñ i năng ñ ng, khoa h c công ngh phát tri n như vũ bão, t t nhiên là ph i ñ t lên hàng ñ u.
Ch ng th mà kh u hi u tranh c c a Obama là “Change, Yes We Can” (Thay ñ i, Chúng ta có th
làm ñư c!”). Thay ñ i là kh u hi u, là l ñ i, t ðông sang Tây, t Nam xu ng B c. Cái gì không c n
thi t, không h p n a, không có l i… thì c n thay ñ i. Có thay ñ i m i t n t i và phát tri n ñươc. V i
l ñ i như v y, n u l y s kh ng ñ nh và kiên trì làm phương sách, ñ i lo i như “kiên trì nh ng v n ñ
có tính nguyên t c, thu c v b n ch t c a ch ñ chính tr và Nhà nư c ta, ti p t c kh ng ñ nh Nhà
nư c ta là Nhà nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa c a nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, do ð ng
C ng s n Vi t Nam lãnh ñ o” (Nguy n Phú Tr ng t i H i ngh Trung ương 7, ngày 3-5-2013), thì
cu i cùng dân t c này s ñi ñ n ñâu?
V i ñ i ngư i con s 40 là ñã qua h t giai ño n “tam th p nhi l p三什而立 ”, ñã l p thân
xong, không còn ph i d a vào danh v hay tài s n c a cha m n a và bư c sang giai ño n “t th p nhi
b t ho c 四什而不惑 “, không (ñư c) l m l n n a. V y mà ð ng và nhà nư c Vi t Nam sau 40 năm
h t ñánh nhau, t nh n “ñư c nhân dân giao phó”, nhưng l i th t b i trong s m nh ph c hưng dân t c
(như ñã nói trên), nay v n ch có cách vi n d n vào hào quang c a ti n b i trư c 1975 ñ gi quy n
cai tr ñ t nư c, v i kiên trì và kh ng ñ nh thì có nhân dân nào l i tin tư ng “giao phó” n a. Li u nhân
dân v i kinh nghi m b n th p k “tin tư ng giao phó” có còn l m l n ñư c không? U50+ hãy tr l i!
B n th p k cũng là con s th ng kê trung bình v s ph n c a các th ch chuyên ch . Vì v
b n ch t, th ch chuyên ch d a vào áp ñ t, b o l c, là m nh ñ t ñ thù h n, ân oán… n y n . ðó là
m t h th ng cai tr ch a ñ ng mâu thu n ñ i ngh ch, ñ ch ta, cho nên s m hay mu n, theo quy lu t
cũng b h y ho i do t thân ho c ngo i lai. Khác v i các th ch d a trên s ñ ng thu n có th t hoàn
thi n ñ phát tri n lâu dài, th ch chuyên ch hùng m nh như Nhà nư c Xô Vi t cũng ph i tan rã. Do
có chi n tranh th giơi II c t ñôi nên Liên Xô t n t i n ñ nh ñư c hơn 70 năm (1917-87). Th c ra n u
tính sau chi n tranh ñ n khi b t ñ u s p ñ (1945-1987) cũng ch 42 năm. T t c th ch xã h i ch
nghĩa ðông Âu cũng trên dư i 40 năm. Hàn Qu c, ðài Loan cũng không quá 40 năm, Gaddafi-Lybia
42 năm, Franko-Tây Ban Nha cũng 41 năm. Các nhà ñ c tài khác (Mubarak, Suharto, Hitler…) cũng
dư i 40 năm. Trung Qu c thành l p 1949 ñ n khi mâu thu n c c ñ , Mao ph i phát ñ ng Cách m ng
Văn hóa (1967-1978) ñ xóa ñi làm l i. Cho nên ngư i ta l y m c 1979 lúc làm l i, ñ d ñoán s thay
ñ i th c s c a Trung C ng s x y ra t 2019 tr ñi theo quy lu t 40 t c 1979-2019.

23. 23
Lu n bàn v tu i 40 không ph i chuy n tào lao, vô căn c . Theo khoa h c v t ch c xã h i,
b n th p k là th i gian trung bình chín mu i c a ít nh t ba th h hành ñ ng, là th i gian ñ cho các
giá tr ñương th i theo quy lu t là tách r i kh i nh hư ng c a giá tr ban ñ u 40 năm trư c. Cho nên
thay ñ i là ñương nhiên theo l tr i. Dân gian cũng có câu: “ai giàu ba h , ai khó ba ñ i”, chính là
t ng k t kinh nghi m c a lu n ñi m khoa h c ñó. Th c t nhân lo i ñã ch ng minh như vây, cho nên
Vi t Nam cũng không mong ch ng l i ñư c quy lu t ñâu. Thay ñ i lúc s p vào tu i 40 lúc này là t t
y u, ch có ñi u là ph i thông minh, khách quan ñ làm ch s thay ñ i ñó mà thôi.
Thay ñ i: Cách m ng hay C i bi n
Cách m ng (revolution) là m t s thay ñ i n n t ng c a m t c u trúc quy n l c ho c t ch c,
x y ra trong m t th i gian ng n, thư ng kèm theo cư ng ch b o l c.
C i bi n (evolution) là tên g i mà môn xã h i h c mư n t khoa h c t nhiên, v n có nghĩa
ban ñ u là ti n hóa. ðó là m t s thay ñ i thích nghi d n t ng bư c, trong m t th i gian dài.
Tho t nhìn, ai cũng cho r ng c n ph i thay ñ i theo ki u cách m ng m i c u vãn ñư c tình
hình Vi t Nam hi n nay. Tuy nhiên nh ng ý ki n ch n ch cũng không ph i vô lý. Vì Vi t Nam t
1858-1975 ñã b xâu xé n i b và ngo i xâm hơn 100 năm nên ai cũng s b o l c, s m t cuôc ñánh
nhau tái di n. ð n t n lúc này mà ân oán trong lòng dân t c v n chưa ñư c hóa gi i, n u ti p t c cách
m ng d ng lên, l t xu ng thì ân ân, oán oán bao gi m i d t. Hơn n a, vì v th ñ a chính tr , kinh t ,
và ñ c ñi m dân t c, Vi t Nam là mi ng m i không th nh c a ñ i cư ng Trung Hoa. Không cách
m ng cũng ch t mà cách m ng cũng ch t vào tay Trung Hoa, nhanh hay ch m mà thôi.
V i m t th ch chuyên ch toàn tr ñ c ñ ng, thì theo quy lu t khoa h c kh năng t hoàn
thi n là không th . Hơn n a th i gian cũng không cho phép ch ñ i. ði u ñó có nghĩa là gi i pháp
evolution-c i bi n ch c ch n không mang l i hi u qu . Th m chí, như quá trình “ñ i m i” ñã ch ng t ,
ch m c a kinh t ít nhi u ñ thích nghi và gi nguyên chuyên ch toàn tr thì m t trái c a kinh t th
trư ng p vào, ñư c cơ ch chuyên ch b o kê, ngôn lu n b bóp ngh t, nên tham nhũng l n m nh vì
không có ñ ch th t nhiên n a. Xã h i tan nát, chính quy n tan rã, văn hóa giáo d c lao d c. Th t là
m t th m h a. Và t th n phương B c ch còn ch ñ r a xác n a mà thôi.
Thành công vĩ ñ i nh t c a loài ngư i hi n nay chính là s phát tri n vư t b c c a khoa h c
công ngh . Khoa Chính tr h c có th h c khoa h c công ngh m t nguyên t c thay ñ i, g i là
revolutionary evolution – c i bi n mang tính cách m ng, ñã làm thay ñ i toàn di n khoa h c công
ngh ngày nay. ðó là nhìn h th ng chính tr -xã h i như m t h ph c h p ña thành ph n (multi-
component complex system). Trư c h t là phân tích v trí và tác ñ ng t ng thành ph n trong t ng th .
Thay ñ i t ng thành ph n b ng phương th c cách m ng nhưng theo l p trình ñ nh s n, sao cho có tác
ñ ng l n nh t lên toàn h th ng, nhưng l i gây t n thương ít nh t cho các thành ph n khác và không
làm ñ v t ng th . Tóm l i m t câu: Phương th c c i bi n có tính cách m ng là cu c cách m ng t ng
thành ph n theo l p trình ñ t o nên s cách m ng t thân n ñ nh, không b o l c trên t ng th .
ðoán m t qu D ch cho Vi t Nam: C i bi n mang tính cách m ng
1. ðã ñ n th i ñi m th ch không thay ñ i không ñư c. Kiên trì gi nguyên thì kinh t l c
h u, tham quan l ng hành, lòng dân không yên, trong lúc gi c phương B c nhòm ngó. “胡元澄:
臣不怕戰，但怕民心之從違耳 H Nguyên Tr ng: Th n không ng i ñánh, ch s lòng dân không
theo mà thôi.” (c nh báo trư c khi m t nư c, 1405, ñ i nhà H ). ð n lúc ñó thì ð ng cũng m t, dân
t c cũng di t vong vì Trung Hoa ngày nay ñã ch cơ h i ñ ng hóa nhóm dân Bách Vi t cu i cùng là
Vi t Nam quá lâu r i.

24. 24
2. Trong gi i c m quy n và liên quan, ña s cũng hi u bi t, cũng ít nhi u có lòng v i dân
v i nư c, nhưng do s liên l y sai l m quá kh , s b tr thù, s m t quy n l i
3. Xã h i Vi t Nam hơn 120 năm, t 1858 ñ n 1975/85, liên miên chi n tranh, ñ o l n. Tính
cách h n thù thi n c n c a ngư i Vi t và kinh nghi m ñã qua t o ra n i s hãi cho nhi u ngư i dân v
ân oán vay tr , n u có m t s ñ o l n, ñ u ñá b o l c n a.
4. S ki n 1975 ñúng ra ph i là mang l i bình yên nhưng sai l m liên miên nh ng năm sau
ñó ñã chia r dân t c: Chia r gi a k th ng ngư i thua, gi a k th ng v i k th ng, ngư i thua v i
ngư i thua. ð n nay dân t c v n không nhìn v m t hư ng.
Cu c c i bi n có tính cách m ng ph i l p trình sao cho gi i quy t tri t ñ , yên n b n y u t
ñó, theo th t t dư i lên trên thì s c i bi n cách m ng ñư c h th ng t ng th .
Lu n gi i qu D ch cho Vi t Nam trên cơ s khoa h c thì th y có th hóa gi i n u bi t nh ng
vi c ch c ch n s x y ra, ch ñ ng thì hay, th ñ ng thì d , s m thì t t, ch m thì x u:
a) Hành ñ ng pháp lý ñ Ch n hưng Dân t c: Ngay l p t c, v i danh nghĩa toàn dân hãy xây
d ng m t “ Hi n chương Ch n hưng ð t nư c”, thông qua Trưng c u Dân ý (Referendum) ho c H i
ngh Diên H ng. N i dung ng n g n có ba nguyên lý. M t là ch n các tiên ñ xã h i trong Tuyên ngôn
ð c l p M và Tuyên ngôn nhân quy n và Dân quy n Pháp th hi n t i Tuyên ngôn ð c l p 1945
Vi t Nam làm cơ s xây d ng nhà nư c Vi t Nam. Hai là k t ngày ra Hi n chương này, t t c nh ng
gì x y ra trư c ñó là thu c v l ch s , không ñư c h i t , tr t i ph m hình s . Ba là Hi n chương này
không ñư c thay ñ i, ch ñư c b sung nh ng ñi u không trái v i nh ng ñi u ñã ghi l n ñ u. Hi n
chương này thông qua thì các y u t 2, 3, 4 ñã ñư c gi i quy t v pháp lý.
b) ð ng tác vì hòa h p và tôn tr ng xã h i: Cũng nên nh c chuy n Liên Xô, sau khi s p ñ ,
Leningrad dù ñã có l ch s hơn 70 năm oai hùng, cũng ñã tr v tên l ch s là St. Peterburg. Cho nên,
bây gi Vi t Nam nên theo ñ o ñ i, tr l i tên cho Sài Gòn. Thay vào ñó là m r ng thành Vinh thành
ra m t thành ph ñ c l p, bao g m c b n huy n Nghi Xuân, Nghi L c, Hưng Nguyên, Nam ðàn và
ñ i tên thành TP H Chí Minh, quê hương c a H Chí Minh. Sài Gòn nên góp tay cùng dân Ngh
Tĩnh xây d ng m t TP H Chí Minh b n v ng và h p lòng ngư i hơn. T nh Ngh An như v y cũng
thu g n l i h p lý hơn và nên chuy n th ph ra C u Giát. Chuy n này trư c sau gì cũng x y ra. Bi t
trư c mà ch ñ ng th c hi n bao gi cũng có l i hơn cho dân t c.
c) Vi c làm theo ñ o lý tâm linh: Nhìn vào l ch s c kim, t t c các n n văn minh nào có
t c tôn th xác ư p, như Ai C p, Inca, Liên Xô… cũng ñ u bi n m t d ng trong l ch s . Vi t Nam
không có t c l ñó nay nên c n tránh xa. Du nh p m t phong t c th ngư i quá c trái v i truy n
th ng, trái v i ý nguy n ngư i ñã khu t là ph m vào ñi u c m k c a tâm linh. Vì v y nên tôn tr ng ý
nguy n c a H Chí Minh ñ an táng thi hài như di chúc. Làm ñúng nguy n v ng ngư i ñã khu t là tôn
tr ng “nghĩa t là nghĩa t n” ñ vong linh ngư i ñã khu t ñư c siêu thoát t o phúc lành, giúp ch n
hưng dân t c.
d) Th hi n trách nhi m ñ ng hành cùng dân t c: ð ng C ng s n Vi t Nam ñã t ng có
nh ng thành tích ñư c l ch s ghi nh n. Cái gì thu c v l ch s thì nên lưu gi cho l ch s , ñ ng ñ
h u th làm s t m . Hi n nay, như b t kỳ t ch c l n nào, ba tri u ñ ng viên ð ng C ng s n Vi t Nam
có nhi u khuynh hư ng khác nhau, và t t là có mâu thu n phát sinh. N u không lư ng trư c ñ gi i
quy t thì có th s l p l i nh ng s ki n l ch s ñã x y ra năm 1956 Hungary và 1968 Ti p Kh c.

25. 25
Vin vào yêu c u “ng m” c a m t nhóm lãnh ñ o ð ng C ng s n, Liên Xô ñã ñưa quân vào Budapest,
Praha b t các lãnh t c i cách, áp ñ t s th ng tr chuyên ch . N u m t vi c tương t như v y x y ra
v i Vi t Nam thì quân Trung Qu c s l p t c kh ng ch toàn b Vi t Nam, dân t c Vi t Nam s b
ñ ng hóa do b n ch t c a ð i Hán là như v y, không ph i như Liên Xô ñ i v i Hungary, Ti p Kh c
ñâu. Vì v y, ð ng C ng s n c n t nguy n tách thành hai ñ ng, cùng v i m c tiêu ch n hưng dân t c,
nhưng ch khác nhau v phương th c, ñ các ñ ng viên t nguy n ch n l a thu c nhóm nào. S ch n
l a t nguy n v a gi i quy t ñư c mâu thu n, ngăn ch n s xâm lăng c a Trung Qu c, tránh tr thành
t i ñ c a dân t c, v a h p ñ o lý phát tri n văn minh. V l i vi c chia tách này cũng ñã có ti n l t t
ñ p là phong trào C ng s n qu c t tách thành Qu c t C ng s n ñ nh và ñ tam. H th ng các ñ ng
và nhà nư c xã h i dân ch châu Âu hi n nay là di s n quý báu c a s chia tách ñó.
e) Hoàn thi n n n t ng ch n hưng ñ t nư c: ð n lúc b n ñi m a, b, c, d hoàn thành thì bư c
vào b u c Qu c h i L p hi n, ch có nhi m v so n th o hi n pháp m i, sau khi qu c dân thông qua
thì gi i tán và b u c Qu c h i L p pháp. M i chuy n ñang tranh cãi như tên nư c, qu c kỳ, chính
ph , tòa án, ñ ng phái, quân ñ i, công an… ch còn là chuy n c a k thu t l p hi n, l p pháp, d dàng
gi i quy t trên nguyên t c ñ ng thu n, dân ch .
Năm vi c làm trên ñây ñ u thu n l tr i, h p ñ o ñ i, không khó th c hi n trên th c t , ch khó
th c hi n trong ñ u óc c a l p U50+. Vì mong ñ l i phúc cho con cháu chúng ta, hãy g t b m i toan
tính, h n thù, vay tr mà thay ñ i!
5/2013
T. G. N.
Phương Uyên và Nguyên Khang
...nh ng ngư i tr n i ti ng.
Bu i ch t v n c a Ti u ban ñ i ngo i ngh vi n M v v
Uyên-Kha.
https://www.youtube.com/watch?v=DBe8s0Qsey4
[Cách m link : ñ t con tr vào dòng link,b m chu t ph i, b m ti p chu t trái vào dòng ch
OPEN HYPERLINK, m t b ng màu ñen hi n ra, ñi u ch nh âm thanh ñ nghe]
*
Xin l i Ông…
Bình lu n và phân tích 11-06-2013

26. 26
Vài suy nghĩ ban ñ u v vi c dàn d ng và
công b k t qu b phi u tín nhi m
Jonathan London
• S b phi u tín nhi m là m i Vi t Nam và m t quá trình tương ñương s là không th
tư ng tư ng trong Trung Qu c.
o Nó bao hàm chính tr Vi t Nam ñang di n bi n.
K t qu phi u tín nhi m cũng là m t tín hi u ñáng chú ý n u không mu n nói là khích l .
ðó là m t s phát tri n ñáng k . Nó ch ng t r ng m c dù Vi t Nam v n là m t n n chính tr ñ c ñoán
thì cũng là m t h th ng chính tr , mà v m t s m t, ñang ti n tri n theo m t cách ñáng khích l n u
không xác ñ nh gì v tương lai. S b phi u tín nhi m là m i Vi t Nam và m t quá trình tương
ñương s là không th tư ng tư ng trong Trung Qu c.
Nh ng k t qu này là tương ñ i so sánh ñư c v i nh ng gì chúng ta có th th y trong m t h th ng
chính tr ña nguyên, như Hàn Qu c, ch ng h n. Vì th , dù k t qu b phi u có l không ñáng ng c
nhiên, nó bao hàm chính tr Vi t Nam ñang di n bi n.
Ngoài nh ng k t qu riêng, vi c dàn d ng và công b k t qu b phi u tín nhi m không ch có ý nghĩa
tư ng trưng, mà có s quan tr ng trong riêng c a nó. Tôi ñánh giá là m t bư c ngo t trong s phát
tri n c a Qu c h i riêng, trong khi k t qu t nh c nh chúng ta ñ n nh ng r sâu s c trong Qu c h i
và m r ng ð ng.
M t h qu không mong mu n cũng có th là dân Vi t Nam nghĩ là h có m t Th tư ng Chính ph ,
ngư i ñã ghi 67 ph n trăm trên m t kỳ thi, th p hơn các nhà lãnh ñ o ñánh giá cao và công chúng ñã
quen v i. (Tôi cũng ghi và nh n th y ngoài Th ng ð c Ngân Hàng, k t qu “thi” c a các B trư ng
Giáo D c và B Y T cũng không ñư c cao l m.)
M t khác, theo tôi bi t, ñã chưa có m t chuy n như th này trong chính tr công khai c a Vi t Nam.
N n chính tr c a Vi t Nam v n còn có nh ng h n ch cơ b n. Quy n c a Qu c H i Vi t Nam chưa
nhi u và không t ch . N u nói là m t th ch dân ch thì rõ r ng không ñúng chính vì cách tuy n c

27. 27
ñ i bi u là h u như m t quá trình b nhi m. Th nhưng k t qu phi u tín nhi m cũng là m t tín hi u
ñáng chú ý n u không mu n nói là khích l .
JL, 11:00 AM
ð ng tư ng ñ i bi u Qu c h i
không có cách bày t “b t tín nhi m”
Posted by adminbasam on June 12th, 2013
ð ng Ph ng Vi t
12-06-2013
ñ t “l y phi u tín nhi m” l n này, Ban T ch c ch cho các ñ i bi u Qu c h i l a ch n gi a “tín
nhi m cao”, “tín nhi m” và “tín nhi m th p”.
Hôm qua, mình ñã chia s vài suy nghĩ v cách l p phi u không h p lý (1).
B a nay, ng i ng m nghía l i k t qu “l y phi u tín nhi m” (2), mình phát giác, d u Ban T ch c
không cho, song các ñ i bi u Qu c h i v n có cách ñ bày t s “b t tín nhi m” c a h v i 47 cá nhân,
ñang ñ m nhi m nh ng ch c v quan tr ng trong Qu c h i, Nhà nư c và Chính ph .
Tuy có 498 ñ i bi u Qu c h i tham gia ñ t “l y phi u tín nhi m” ñ u tiên nhưng không v nào trong s
47 v ñư c ñưa ra Qu c h i “l y phi u tín nhi m”, nh n ñ 498 phi u.
N u c ng t t c các phi u, bao g m c “tín nhi m cao”, “tín nhi m”, l n “tín nhi m th p” c a t ng v
thì ngư i nh n ñư c nhi u phi u nh t là ông Hoàng Tu n Anh – B trư ng Văn hóa Th thao Du l ch.
Có 494/498 ñ i bi u Qu c h i bày t các m c ñ tín nhi m khác nhau ñ i v i ông Anh.
Ngư i nh n ñư c ít phi u nh t là bà Ph m th H i Chuy n – B trư ng Lao ð ng Thương binh Xã h i.
Ch có 392/498 ñ i bi u Qu c h i bày t các m c ñ tín nhi m khác nhau, ñ i v i bà Chuy n.
T i sao ñã có “tín nhi m cao”, “tín nhi m” và “tín nhi m th p” mà nhi u ñ i bi u Qu c h i v n không
ch n môt trong ba, ñ bày t m c ñ tín nhi m c a h , v i t ng cá nhân trong s 47 v ñư c ñưa ra
“l y phi u tín nhi m”?
Mình tin là vì nh ng ñ i bi u Qu c h i ñó c m th y “b t tín nhi m” ñ i v i m t s v . B i c m th y
“b t tín nhi m” mà phi u l i không có m c này, thành ra m i có nhi u ñ i bi u Qu c h i, không ch n
b t kỳ m c ñ nào trong c ba m c ñ bi u l ni m tin (“tín nhi m cao”, “tín nhi m” và “tín nhi m
th p”).

28. 28
Nói cách khác, n u l y t ng s ñ i bi u Qu c h i tham gia “l y phi u tín nhi m” làm chu n (498) thì
s phi u mà t ng v trong s 47 v ñư c ñưa ra Qu c h i “l y phi u tín nhi m” còn thi u, chính là
lư ng phi u “b t tín nhi m” mà ñ i bi u Qu c h i l ng l ng “kính bi u” các v .
D a trên các s li u do Qu c h i công b , mình l p “B ng 1” ñ các b n cùng xem s lư ng ñ i bi u
Qu c h i không bày t m c ñ tín nhi m c a h , ñ i v i t ng ngư i ñư c ñưa ra “l y phi u tín
nhi m”.
T “B ng 1”, mình ch n ra 8 v trong “top 5” – nhóm d n ñ u v s lư ng phi u “b t tín nhi m” ñ l p
“B ng 2”. S dĩ là 8 b i có m t s v … “ñ ng h ng”. Khi l p các b ng này, mình phát giác thêm vài
ñi m thú v : (1) Ông Nguy n Sinh Hùng và ông Phùng Quang Thanh – hai ngư i n m trong “top 5” v
“tín nhi m cao” cũng góp m t trong “top 5” v “b t tín nhi m”. (2) C B trư ng Qu c phòng, B
trư ng Công an, T ng Thanh tra Chính ph ñ u n m trong “top 5” v “b t tín nhi m”.
B NG 1
STT H tên/Ch c danh T ng s phi u
ñ t
ñư c/T ng s
ñ i bi u
S ñ i bi u
không bày t
m c ñ tín
nhi m
1 Trương T n Sang – Ch t ch Nhà nư c 491/498 7
2 Nguy n Th Doan – Phó Ch t ch Nhà nư c 491/498 7
3 Nguy n Sinh Hùng – Ch t ch Qu c h i 432/498 66
4 Uông Chu Lưu – Phó Ch t ch Qu c h i 490/498 8
5 Nguy n Th Kim Ngân – Phó Ch t ch Qu c h i 490/498 8
6 Tòng Th Phóng – Phó Ch t ch Qu c h i 491/498 7
7 Huỳnh Ng c Sơn – Phó Ch t ch Qu c h i 491/498 7
8 Phan Xuân Dũng – Ch nhi m UB KHCNMT 491/498 7
9 Nguy n Văn Giàu – Ch nhi m UB Kinh t 492/498 6
10 Tr n Văn H ng – Ch nhi m UB ð i ngo i 491/498 7
11 Phùng Qu c Hi n – Ch nhi m UB TCNS 491/498 7
12 Nguy n Văn Hi n – Ch nhi m UB Tư pháp 491/498 7
13 Nguy n Kim Khoa – Ch nhi m UB QPAN 491/498 7
14 Phan Trung Lý – Ch nhi m UB Pháp lu t 492/498 6
15 Trương Th Mai – Ch nhi m UB CVðXH 492/498 6
16 Nguy n Th Nương – Trư ng Ban CTðB 492/498 6
17 Nguy n H nh Phúc – Ch nhi m VPQH 492/498 6
18 Ksor Phư c – Ch t ch H i ñ ng Dân t c 492/498 6
19 ðào Tr ng Thi – Ch nhi m UB VHGD TTNNð 492/498 6
20 Nguy n T n Dũng – Th tư ng 492/498 6
21 Hoàng Trung H i – Phó Th tư ng 492/498 6
22 Nguy n Thi n Nhân – Phó Th tư ng 491/498 7
23 Vũ Văn Ninh – Phó Th tư ng 490/498 8
24 Nguy n Xuân Phúc – Phó Th tư ng 490/498 8

29. 29
25 Hoàng Tu n Anh – B trư ng VHTTDL 494/498 4
26 Nguy n Thái Bình – B trư ng N i v 491/498 7
27 Nguy n Văn Bình – Th ng ñ c NHNN 491/498 7
28 Ph m Th H i Chuy n – B trư ng LðTBXH 392/498 106
29 Hà Hùng Cư ng – B trư ng Tư pháp 492/498 6
30 Tr nh ðình Dũng – B trư ng Xây d ng 492/498 6
31 Vũ ð c ðam – B trư ng, Ch nhi m VPCP 489/498 9
32 Vũ Huy Hoàng – B trư ng Công thương 491/498 7
33 Ph m Vũ Lu n – B trư ng GDðT 492/498 6
34 Ph m Bình Minh – B trư ng Ngo i giao 482/498 16
35 Cao ð c Phát – B trư ng NNPTNT 491/498 7
36 Giàng Seo Ph – B trư ng, Ch nhi m UBDT 480/498 18
37 Tr n ð i Quang – B trư ng Công an 470/498 28
38 Nguy n Minh Quang – B trư ng TNMT 480/498 18
39 Nguy n Quân – B trư ng KHCN 479/498 19
40 Nguy n B c Son – B trư ng TTTT 479/498 19
41 Phùng Quang Thanh – B trư ng Qu c phòng 480/498 18
42 ðinh La Thăng – B trư ng GTVT 483/498 15
43 Nguy n Th Kim Ti n – B trư ng Y t 482/498 16
44 Huỳnh Phong Tranh – T ng Thanh tra CP 432/498 66
45 Bùi Quang Vinh – B trư ng KHðT 482/498 16
46 Trương Hòa Bình – Chánh án TAND T i cao 489/498 9
47 Nguy n Hòa Bình – Vi n trư ng VKS T i cao 481/498 17
B NG 2
STT H tên/Ch c danh T ng s phi u
ñ t
ñư c/T ng s
ñ i bi u
S ñ i bi u
không bày t
m c ñ tín
nhi m
1 Ph m Th H i Chuy n – B trư ng LðTBXH 392/498 106
2 Nguy n Sinh Hùng – Ch t ch Qu c h i 432/498 66
3 Huỳnh Phong Tranh – T ng Thanh tra CP 432/498 66
4 Tr n ð i Quang – B trư ng Công an 470/498 28
5 Nguy n Quân – B trư ng KHCN 479/498 19
6 Nguy n B c Son – B trư ng TTTT 479/498 19
7 Giàng Seo Ph – B trư ng, Ch nhi m UBDT 480/498 18
8 Phùng Quang Thanh – B trư ng Qu c phòng 480/498 18
Chú thích
(1) Tín nhi m không th là “bán tín, bán nghi”
(2) Công b k t qu b phi u tín nhi m 47 lãnh ñ o cao c p

30. 30
Chung m t ti ng lòng
Posted by basamnews on June 12th, 2013
ðôi l i: Bài này ñăng trên trang VNConomy sáng nay, nhưng ñã không còn sau kho ng 2 gi ñ ng h ,
m t s trang khác ñăng l i cũng không còn. Không bi t có ph i s “bi n m t” c a nó liên quan t i
phân tích k t qu l y phi u tín nhi m t i Qu c h i, mà trong ñó có 3 b trư ng b “tín nhi m th p”
nhi u nh t, là g n li n v i b ng thành tích kém trong lãnh v c mà h ñ m trách? Hay do nó ti t l “s
không tán thành là 4 ñ i bi u, s không bi u quy t là 2 ñ i bi u” v i “Ngh quy t xác nh n k t qu l y
phi u tín nhi m” này? S không tán thành Ngh quy t này có v cũng tương ng v i s “phi u tr ng”
mà có ngư i ñã phát hi n khi c ng t ng s phi u cho t ng ngư i ñư c l y phi u tín nhi m.
ðúng như s ch m ñi m t c tri, nh ng lĩnh v c mà nhân dân th y còn nhi u ñi m chưa hài lòng
nh t, thì tư l nh c a ngành ñó, có s lư ng lá phi u “tín nhi m th p” nhi u nh t. ð i bi u, c tri ñã
cùng chung m t ti ng nói, chung m t ti ng lòng. Cu c b phi u kép ñ u tiên trong l ch s Qu c h i k t
thúc khá thành công.
ð i bi u, c tri ñã cùng chung m t ti ng nói, chung m t ti ng lòng. Cu c b phi u kép ñ u tiên trong l ch s Qu c h i k t thúc khá thành công.
Trong báo cáo t ng h p ki n ngh c a c tri c nư c do Ch t ch y ban Trung ương M t tr n t qu c
Vi t Nam trình bày ngay t i phiên khai m c Kỳ h p th 5, có th y n i lên ba lĩnh v c mà nhân dân có
nhi u b c xúc nh t ñó là ngân hàng, giáo d c và y t .
Ch ng h n, trong lĩnh v c ngân hàng, c tri cho r ng “tình tr ng giá vàng trong nư c chênh l ch quá
l n v i giá vàng th gi i hi n nay d n ñ n s băn khoăn, thi u tin tư ng c a nhân dân v năng l c c a
cơ quan nhà nư c h u quan trong vi c qu n lý ñi u hành th trư ng vàng”.
Th ng ñ c Ngân hàng Nhà nư c Nguy n Văn Bình, sau ñó, ñã có b n gi i trình chi ti t g i ñ n ñ i
bi u Qu c h i v n i dung này, trong ñó nh n m nh ñ n m t lo t n i dung như Ngân hàng Nhà nư c
can thi p th trư ng vàng không vì m c tiêu l i nhu n mà ch nh m ñi u ti t và qu n lý nhà nư c ñ i
v i th trư ng. Toàn b chênh l ch giá vàng trong nư c và th gi i thu c v ngân sách nhà nư c ñ
ph c v qu c k dân sinh…
ð ng th i, phát bi u trư c Qu c h i trong phiên h p chi u 30/5, Th ng ñ c Ngân hàng Nhà nư c
Nguy n Văn Bình nh c ñ n m t câu nói c a Ch t ch Qu c h i Nguy n Sinh Hùng là “Th ng ñ c
không còn ñơn ñ c” trư c khi ñưa ra l i kêu g i: “Chúng tôi r t c m ñ ng v i câu nói ñó và ñ n nay

31. 31
chúng tôi không còn ñơn ñ c n a. Th i gian qua, Ngân hàng Nhà nư c ñã r t n l c, r t ph n ñ u,
mong c tri c nư c ti p t c ñ ng viên và ñ ng hành cùng chúng tôi”.
Tuy nhiên, v n có t i 209 ñ i bi u Qu c h i (chi m t l 41,97%) ñánh giá ngư i ñ ng ñ u Ngân hàng
Nhà nư c m c “tín nhi m th p”, ñưa Th ng ñ c Nguy n Văn Bình lên ñ ng ñ u danh sách nh ng
thành viên Chính ph ph i nh n nhi u nh t m c ñánh giá “tín nhi m th p”.
V i lĩnh v c giáo d c, c tri b c xúc vì “b nh thành tích trong giáo d c không gi m, t l h c sinh
khá, gi i các b c h c ph thông nhi u nơi r t cao nhưng không ph n ánh ñúng th c tr ng ch t lư ng
c a ngành giáo d c. H u qu c a vi c cho phép m quá nhi u trư ng ñ i h c, cao ñ ng th i gian qua
ñã d n ñ n vi c nhi u trư ng thi u các ñi u ki n cơ b n c v cơ s v t ch t, ñ i ngũ giáo viên và năng
l c qu n tr nên ch t lư ng ñào t o th p, s lư ng tuy n sinh ngày càng gi m sút, lãng phí ngu n l c
ñ u tư c a xã h i”…
B trư ng B Giáo d c và ðào t o Ph m Vũ Lu n tr thành thành viên Chính ph th hai, ñ ng sau
Th ng ñ c Ngân hàng Nhà nư c v s lư ng phi u “tín nhi m th p”, khi có 177 ñ i bi u Qu c h i
“ch m ñi m” ông Lu n m c này, ñưa t l “tín nhi m th p” c a ông Lu n lên 35,54%. Tương t , B
trư ng B Y t Nguy n Th Kim Ti n nh n v 146 phi u ñánh giá “tín nhi m th p”, chi m t l
29,32%…
Bình lu n v k t qu l y phi u tín nhi m này, Ch t ch Qu c h i Nguy n Sinh Hùng cho hay, ñây là
l n ñ u tiên Qu c h i ti n hành quy trình này nên không tránh kh i thi u sót. Tuy nhiên k t qu chung
ph n ánh ñư c tình hình kinh t – xã h i, an ninh – qu c phòng, tư pháp c a ñ t nư c. Có ñ 3 lo i
phi u tín nhi m cao, tín nhi m và tín nhi m th p. Nhìn chung, cách ñánh giá c a ñ i bi u Qu c h i là
khách quan. Qu c h i ñã hoàn thành tr ng trách nhân dân c nư c giao v ñánh gia tín nhi m bư c
ñ u. ðây s là cơ s ñ các l n sau rút kinh nghi m khi ti n hành quy trình này các c p h i ñ ng
nhân dân.
Nói thêm v các lĩnh v c nóng như ngân hàng, giáo d c, y t …, theo Ch t ch Qu c h i, ñây ñ u là
nh ng lĩnh v c mà Qu c h i ñòi h i trách nhi m cao hơn. Ông ñ ng viên: “Phi u tín nhi m cao c a
Qu c h i v a là s ñ ng viên khích l ñ i v i cá nhân ngư i trong di n ñư c l y phi u, v a là s ñánh
giá k t qu ñi u hành phát tri n kinh t – xã h i c a ñ t nư c ñ t ñư c th i gian qua. Còn phi u tín
nhi m th p là s nh c nh nghiêm túc ñ i v i ngư i ñư c l y phi u ñ có th hoàn thành t t hơn
nhi m v ñư c giao”.
Sau khi công b k t qu ki m phi u, Qu c h i ñã thông qua Ngh quy t xác nh n k t qu l y phi u tín
nhi m ñ i v i ngư i gi các ch c v do Qu c h i phê chu n ho c b u. Theo ñó, t ng s ñ i bi u Qu c
h i tham gia bi u quy t là 477 ngư i, ñ t 95,78% t ng s ñ i bi u Qu c h i. Trong ñó, s ñ i bi u
Qu c h i tán thành v i k t qu l y phi u tín nhi m là 471 ñ i bi u, chi m 94,58%. S không tán thành
là 4 ñ i bi u, s không bi u quy t là 2 ñ i bi u.
Ch t ch Qu c h i nói: “Không vi c nào ñư c 10 ñi m c nhưng tôi tin tư ng vi c thông qua Ngh
quy t xác nh n này v i t l phi u r t cao, t c là chúng ta ñã kh ng ñ nh ñư c k t qu trong l n l y
phi u tín nhi m này”.
(Ngu n: Th i báo Kinh t Vi t Nam)

32. 32
BBC 11-6-13
K t qu b phi u tín nhi m 'r t t t'
C p nh t: 06:48 GMT - th ba, 11 tháng 6, 2013
K t qu b phi u tín nhi m lãnh ñ o Chính ph và Nhà nư c v a ñư c công b sáng 11/6 t i
Qu c h i không gây b t ng , v i toàn b 47 v ñư c b u quá bán nhưng có tác d ng 'như m t l i
c nh báo', qua l i m t ñ i bi u qu c h i.
Trong s các nhân v t ñư c dư lu n quan tâm nhi u, Th ng ñ c Ngân hàng Nhà nư c Nguy n Văn
Bình nh n s phi u tín nhi m th p nh t trong cu c b phi u Qu c h i.
Tr l i ph ng v n BBC ti ng Vi t ngày 11/6, ñ i bi u Qu c h i, ông Dương Trung Qu c nh n xét k t
qu l y phi u tín nhi m l n này là m t s 'c nh báo' v i gi i lãnh ñ o.
"Tuy chưa có v nào rơi vào hoàn c nh d n t i ph i có nh ng bư c x lý ti p theo, nhưng tôi cho r ng
nó cũng có tính c nh báo và vư t qua cái ngư ng lâu nay," ông Qu c nói.
Ba lo i khác nhau
Các lá phi u c a các ñ i bi u Qu c h i ñư c chia làm ba lo i: tín nhi m cao, tín nhi m và tín nhi m
th p.
Bà Nguy n Th Kim Ngân, Phó ch t ch Qu c h i, ngư i v a ñư c b u b sung vào B Chính tr t i
H i ngh 7 tháng trư c, ñ t s phi u tín nhi m cao nhi u nh t là 372 phi u. Th ng ñ c Ngân hàng Nhà
nư c Nguy n Văn Bình ñ t s phi u tín nhi m th p nhi u nh t là 209 phi u.
Tuy nhiên, s phi u tín nhi m cao và tín nhi m c a ông Bình v n là 88 (17,67%) và 194 (38,96%),
c ng l i là 56,63%, quá bán.
Phát bi u sau khi ngh quy t v k t qu l y phi u ñư c thông qua, Ch t ch Qu c h i Nguy n Sinh
Hùng ñánh giá: "K t qu cu i cùng r t t t”.
Th tư ng Vi t Nam Nguy n T n Dũng ñư c 210 ñ i bi u b phi u tín nhi m cao, 122 phi u tín
nhi m và 160 phi u tín nhi m th p.
Như v y, trên 30% s ñ i bi u b phi u tín nhi m th p cho ông.
Con s này dư ng như có liên quan tr c ti p t i công tác ñi u hành kinh t c a ông Dũng trong th i
gian v a qua, mà nhi u ch trích gia cho r ng "có v n ñ ".

33. 33
Ch s tín nhi m cao th p và h qu chính tr c a nó còn chưa rõ, nhưng v i vi c các v lãnh ñ o ñ u
'quá bán' s phi u tín nhi m cao và tín nhi m, có th kh ng ñ nh không có ai ph i ra ñi sau cu c b u tín
nhi m l n này.
Theo k t qu ñư c công b , Ch t ch nư c Trương T n Sang ñư c 330 phi u tín nhi m cao, 133 phi u
tín nhi m và 28 phi u tín nhi m th p trong t ng s 492 ñ i bi u có m t.
Ch t ch Qu c h i Nguy n Sinh Hùng ñư c 328 tín nhi m cao, 139 tín nhi m và 25 tín nhi m th p.
Ngư i có s phi u tín nhi m th p nhi u th hai sau Th ng ñ c Bình là B trư ng Giáo d c ðào t o
Ph m Vũ Lu n v i 117 phi u. Trong 492 phi u b u h p l ch có 86 phi u tín nhi m cao, 229 phi u tín
nhi m dành cho ông Lu n.
C n rút kinh nghi m
Nh n ñ nh v kỳ b phi u tín nhi m l n này, Ch t ch Qu c h i Nguy n Sinh Hùng nói: "K t qu
chung ph n ánh ñư c tình hình kinh t - xã h i, an ninh - qu c phòng, tư pháp c a ñ t nư c".
"Nhìn chung, cách ñánh giá c a ñ i bi u Qu c h i là khách quan”, ông Hùng nh n ñ nh.
Tuy nhiên ông cũng cho ñây ch là bư c ñ u, "cơ s ñ các l n sau rút kinh nghi m khi ti n hành quy
trình này các c p h i ñ ng nhân dân".
"Phi u tín nhi m cao c a Qu c h i là s ñ ng viên khích l ñ ng th i là s ñánh giá k t qu ñ t nư c
ñ t ñư c th i gian qua. Còn phi u tín nhi m th p là ñòi h i nghiêm túc ñ i v i ngư i ñư c l y phi u
ñ có th hoàn thành t t hơn nhi m v ñư c giao," Ch t ch Qu c h i ch t l i.
V n theo ñ i bi u Dương Trung Qu c, nói v b i c nh c a cu c b phi u Vi t Nam:
"Các nhà lãnh ñ o thì thư ng r t ít khi b ñem ra ñánh giá ... Ch c ch n là v i xu th này, nh ng l n
sau k t qu s ti p c n v i th c t nhi u hơn n a,"
"Tôi nghĩ r ng k t qu c a tác ñ ng c nh báo ñ i v i các nhà lãnh ñ o là có hi u ng," ông nói.
M t ý ki n khác c a C u ñ i bi u Nguy n Lân Dũng thì cho r ng vi c l y phi u tín nhi m s m ñ u
cho các thay ñ i trong tương lai.
"Quá trình dân ch hóa cũng ph i d n d n. Tôi không th y có chuy n gì tiêu c c trong vi c này c ,"
ông Dũng nói v i BBC qua ñi n tho i.
"L n ñ u làm t t nhiên cũng chưa ñ ñi u ki n rút kinh nghi m. D n d n các ñ i bi u Qu c h i s nâng
cao ý th c hơn và s ñ i m i hơn n a."

34. 34
RFA 11-6-13
K t qu cu c l y phi u tín nhi m các
lãnh ñ o Vi t Nam
Gia Minh, biên t p viên RFA, Bangkok
K t qu cu c l y phi u tín nhi m cho 47 v quan ch c hàng ñ u Nhà Nư c,chính ph và Qu c h i Vi t
Nam v a ñư c công b vào sáng ngày 11 tháng 6 v a qua. K t qu thu ñư c có nh ng tác ñ ng gì ñ i
v i các thành ph n dân chúng t i Vi t Nam.
K t qu
Sau m t ngày và t i khuya làm vi c ñ n sáng 11 tháng 6, Ban ki m phi u 29 thành viên do ông ð
Văn Chi n ñ i di n công b k t qu l y phi u tín nhi m ñ i v i 47 ch c danh ch ch t do Qu c h i
b u ho c phê chu n.
K t qu ñư c các báo trong nư c loan t i cho th y ngư i ñ t t l phi u tín nhi m cao nh t là bà phó
ch t ch Qu c h i Nguy n th Kim Ngân, và ngư i có t l phi u tín nhi m th p nh t là ông th ng ñ c
Ngân hàng Nhà Nư c Nguy n Văn Bình.
Trên t ng s 492 ñ i bi u có m t ñ l y phi u, ch t ch nư c Trương T n Sang ñư c 330 phi u tín
nhi m cao (67%), 133 phi u tín nhi m (27%) và 28 phi u tín nhi m th p (5.7%). Th tư ng Nguy n
t n Dũng ñư c 210 phi u tín nhi m cao (42.7%), 122 phi u tín nhi m (24.8%) , và 160 (32.5%) phi u
tín nhi m th p.
Ông ch t ch Qu c h i Nguy n Sinh Hùng nh n ñư c 328 phi u tín nhi m cao (66.6%), 139 phi u tín
nhi m (26%) , và 25 phi u tín nhi m th p (5%).
Cái nhìn tích c c
ð i v i nh ng ngư i dân theo dõi tình hình, ñ c báo, nghe ñài khi ñư c h i ñ u nói có bi t v ho t
ñ ng b phi u tín nhi m t i Qu c h i trong kỳ h p l n này ñang di n ra Hà N i.
Ông Ph m Xuân Khai, m t c u chi n binh hi n sinh s ng t i thành ph ðà N ng và là ngư i t ng có
ñơn t cáo v nh ng b t minh c a c u bí thư thành ph là ông Nguy n Bá Thanh, cho r ng sinh ho t
l y phi u tín nhi m t i qu c h i như th là d u hi u tích c c. Ông nói:
Cái b phi u là vi c làm t t; ñưa lên chương trình ñ nhân dân ch n l c ngư i t t; như th cũng t t
thôi.
Thành ph n không tin tư ng

35. 35
Tuy nhiên ñ i v i m t s ngư i là nông dân hi n ñang ph i khi u ki n ñ c gi ñ t làm k sinh nhai
thì t ra không m y m n mà v i sinh ho t l y phi u tín nhi m c a qu c h i, mà h ch mong sao các cơ
quan ch c năng ñáp ng ñư c nguy n v ng cho ngư i dân. M t n nông dân phát bi u:
Bây gi ‘dân ñen’ ch bi t làm sao, các ông y trong ñ ñ t ai thì nghe ngư i y thôi ch dân th p
mi ng ch bi t làm th nào!
M t ph n khác suy ra t tình hình c a ñ a phương và nói lên s m t tin tư ng vào các cơ quan công
quy n:
Th tư ng chính ph yêu c u các cơ quan trung ương cho chúng tôi ñư c ñ i ch t v i ông t ng thanh
tra chính ph . N u như chúng tôi nêu ra ñư c nh ng văn b n, tài li u ch ng minh ñơn c a chúng tôi
có cơ s , thì ông t ng thanh tra chính ph ph i ch u trách nhi m trư c pháp lu t và nhân dân chúng
tôi. Nói rõ ràng th mà h có t ch c cho chúng tôi cu c ñ i tho i ñó ñâu. H không xem xét l i k t
lu t sai trái c a Thanh tra chính ph và ký vào ñơn ch m d t khi u n i c a chúng tôi. Chúng tôi nay
không còn tin tư ng gì n a.
Blogger Huỳnh Ng c Chênh có bài nêu ra câu h i : B phi u tín nhi m trên cơ s nào? Theo blogger
này thì h u như t t c các ch c danh quan tr ng trong b máy Nhà Nư c lâu nay ñ u do B Chính tr ,
Ban ch p hành Trung ương c a ð ng C ng s n Vi t Nam quy t ñ nh. Qu c h i ch bi u quy t thông
qua ñ h p th c hóa mà thôi; nay ð ng l i ch ñ o và cho phép qu c h i l y phi u tín nhi m ñ i v i
nh ng ch c danh mà qu c h i không b u ra…
Ki n trúc sư Tr n Thanh Vân, m t trí th c t i Hà N i bày t quan ñi m ñ ng ý v tình tr ng thi u căn
b n dân ch trong ti n trình hình thành nên b máy công quy n t i Vi t Nam và như th nh ng ho t
ñ ng như l y phi u tín nhi m t i Qu c h i trong ngày 10 tháng 6 v a qua không có giá tr gì:
N u nói v nguyên lý và ích l i, nh ng vi c làm này c a h có th c s nghiêm túc hay không, có t n
tâm hay không ñ mong có m t k t qu th t hay không; hay cũng ch là m t s chung chung ñ l a d i
m i ngư i. Vì th y ngư i ta làm cũng làm. Tôi ví d nư c M , ngư i giàu r t nhi u nhưng có m t
ñ ng ngư i ta cũng ki m soát ñư c, công khai tài chính d dàng. Còn Vi t Nam, ñ t nư c nghèo kh
th t ñó mà có ngư i có t t ñ ng, và có ngư i ch ng có xu nào mà; t công khai tài chính tư ng như
minh b ch l m nhưng th c ra r t tù mù. Vi c làm ch ñ c tên thôi nghe r t sáng s a: l y phi u tín
nhi m m t ñ i bi u qu c h i. Nhưng ñ i bi u qu c h i ph i do dân b u; ñây l i là m t chuy n n a.
Quay l i nguyên t c v b u c , ng c , nguyên t c l a ch n nh ng ñ i bi u; nh ng ngư i ng c có
h p pháp không… ðó là m t lo t nh ng chuy n v cơ ch ph i bàn l i ñã.
Nhà giáo Ph m Toàn thì t rõ s hoàn toàn không tin tư ng vào m i ho t ñ ng c a b máy công quy n
Nhà Nư c Vi t Nam hi n th i:
B phi u tín nhi m cho ngư i có tín nhi m m i b ; ch còn b cho ngư i không có tín nhi m gì thì b
cái gì? V v n, trò ñùa, trò h h t như chuy n ñưa trưng c u v hi n pháp ñó: v v n, toàn b p!
So sánh

36. 36
H i tháng năm v a qua, sau khi có tin t i kỳ h p th 5, qu c h i khóa 13 l n nay, s di n ra vi c l y
phi u tín nhi m các ch c danh ch ch t trong h th ng công quy n c a Vi t Nam, m t blogger ñư c
nhi u ngư i bi t ti ng là ông Trương Duy Nh t ñưa lên trang ‘M t góc nhìn khác’ c a ông m c ‘B
phi u Cùng Qu c H i’.
Blogger Trương Duy Nh t nêu rõ do qu c h i ch b phi u theo ba khung: tín nhi m cao, tín nhi m và
tín nhi m th p. Không có m c ‘không tín nhi m’; vì th ñ công b ng cu c b phi u do ông này ñưa ra
có 4 m c: tín nhi m cao, tín nhi m, tín nhi m th p, và không tín nhi m. Ông cũng ch ñưa ra cho cư
dân m ng b phi u 12 ch c danh cao nh t mà thôi.
K t qu thu ñư c ñ n ngày 25 tháng 5 c a m c B phi u Cùng Qu c h i trên trang blog M t góc Nhìn
Khác c a Blogger Trương Duy Nh t cho ba ch c danh cao nh t như th này:
T ng s phi u dành cho ông ch t ch nư c Trương T n Sang thu ñư c 958 phi u. C th có 34% tín
nhi m v i 327 phi u, tín nhi m th p 30% v i 291 phi u, 23% không tín nhi m v i 219 phi u, và 13%
tín nhi m cao v i 121 phi u.
Th tư ng Nguy n T n Dũng có 820 phi u; trong ñó 67% không tín nhi m v i 626 phi u; 29% tín
nhi m th p 382 phi u; 8% tín nhi m v i 50 phi u và 2% tín nhi m cao v i 11 phi u.
Ch t ch qu c h i Nguy n Sinh Hùng ñư c t ng c ng 777 phi u. Trong ñó 60% không tín nhi m v i
464 phi u; 31% tín nhi m th p v i 237 phi u, 8% tín nhi m v i 66 phi u và 1% tín nhi m cao v i 10
phi u.
N u so sánh k t qu l y phi u tín nhi m mà Qu c h i công b h i ngày 11 tháng 6, v i k t qu thu
ñư c h i ngày 25 tháng 5 trên trang blog M t Góc Nhìn Khác c a Trương Duy Nh t, ngư i ta có th
th y m t s sai bi t trong các t l tín nhi m và không tín nhi m ít nh t ñ i v i ba ch c danh hàng ñ u
c a Nhà Nư c, chính ph và qu c h i Vi t Nam hi n nay.
L I THÊM M T CÁCH LÀM PHI CHÍNH TH NG
GS. Nguy n Văn Tu n (Úc)
Xin nói cho rõ, “phi chính th ng” ñây là unorthodoxy, là cách làm ch ng theo m t qui t c khoa h c
nào c . Tôi ñang nói v cái thang ñi m l y ý ki n tín nhi m c a Qu c h i Vi t Nam. Theo thang ñi m
này, m i ñ i bi u có th ñánh giá thành viên Chính ph b ng cách ch n m t trong 3 ñi m như sau:
• Tín nhi m cao
• Tín nhi m
• Tín nhi m th p
Nh ng ai am hi u khoa h c xã h i nh n ra ngay r ng ñây là thang ñi m Likert. Xin nh c l i (vì có
ngư i hi u l m r ng Likert là l y t ch Like!) r ng ngư i phát ki n ra thang ñi m này tên là Rensis
Likert, m t nhà tâm lí xã h i h c. Likert ñ xu t thang ñi m này vào năm 1932 và sau ñó hoàn thi n
vào năm 1934. Thang ñi m này dùng ñ ñánh giá thái ñ , hành vi, s thích, v.v. c a con ngư i. ðây là
nh ng bi n khó ñ nh lư ng, nên phát ki n c a Likert r t quan tr ng, dù nó r t ư ñơn gi n.