1. 1
ðI M TIN M Y NGÀY QUA
S 44
Nhân ngày báo chí "cách m ng" >>
"C VÚ L P MI NG EM"!
2. 2
S M NH CAO C C A BÁO CHÍ ðÍCH TH C
Tương Lai
Báo chí, ñương nhiên là báo chí v i ý nghĩa chân chính c a nó,“là t m gương tinh th n trong
ñó nhân dân nhìn th y b n thân mình… là con m t sáng su t c a tinh th n nhân dân ”*, nh c l i
quan ñi m y c a C.Mác vào th i ñi m này th t có ý nghĩa khi chúng ta ñang k ni m ngày báo chí
Vi t Nam. C.Mác còn ñòi h i : báo chí ph i “là cái th gi i ý tư ng không ng ng trào ra t th c t
hi n th c, l i ch y tr v hi n th c như m t dòng thác ñ y sinh khí ”*. Ch có th tr thành “dòng
thác ñ y sinh khí ”, ch không là nh ng b n sao lư i nhác công văn ch th d i t trên xu ng, khi
báo chí th c hi n ñúng s m nh thiêng liêng c a mình : "s ng trong nhân dân và trung th c chia s
v i nhân dân ni m hy v ng và n i lo l ng c a h , tình yêu và lòng căm thù c a h , ni m vui và n i
bu n c a h ”*.
ð làm ñư c ñi u ñó, ngư i làm báo ph i trang b cho mình s qu c m và tính trung th c,
không u n cong ngòi bút trư c cư ng quy n và m i cám d , m i ñe d a. Có như v y thì, cùng v i
nh ng thông ñi p t trên xu ng, báo chí th c hi n ch c năng chuy n t i nh ng thông tin ph n h i t
dư i lên. ðây là trách nhi m xã h i c a báo chí, cũng là trách nhi m trư c lương tâm c a nhà báo
hi u rõ s m nh cao quý c a mình. Chính vì th , hoàn toàn ñúng khi cho r ng qua báo chí, ñương
nhiên là báo chí v i ch c năng v n có c a nó, có th c m nh n ñư c m ch ñ p c a xã h i, m t cơ
th s ng ñang ho t ñ ng.
Mà ñã là s s ng thì không th t cô l p. N u c n có m t môi trư ng sinh thái cho m i sinh
v t thì cũng c n m t môi trư ng xã h i cho m i cá nhân. Cô l p sinh v t v i môi trư ng là gi t ch t
nó. Môi trư ng xã h i cũng không khác bao nhiêu so v i môi trư ng t nhiên tuy có nh ng ñ c thù.
Trong môi trư ng ñó, m i cái ñ u ñang v n ñ ng, d a vào nhau ñ t n t i và phát tri n. Có th
không th y th t rõ cái nào h tr cái nào, ai h tr ai, ai làm vi c cho ai… trong s phát tri n chung
c a toàn xã h i. M c dù v y, m i cái ñ u ho t ñ ng và ñ u ch u s tác ñ ng l n nhau.
T xa xưa, Aristotle ñã quan ni m : "ti m năng c a m t cá th là nh ng ph i h p ch c năng
khác nhau v hành vi và tr ng thái mà ngư i ñó có kh năng l a ch n". M i m t cá th khi gia nh p
vào c ng ñ ng xã h i v a góp vào v a nh n ñư c t c ng ñ ng xã h i nh ng cái mà n u khi là cá
th bi t l p không th có ñư c. Nh ng cá th tích h p vào mình s c m nh c a c ng ñ ng, và ñ ng
th i cũng h p thành s c m nh c a c ng ñ ng. Và trong dòng ch y b t t n c a th i gian, s c m nh
y làm nên l ch s .
Mà l ch s , nói cho cùng, là s v n ñ ng trong th tương quan gi a nhi u l c lư ng nh m
tìm ra m t h p l c ñ v ch ra con ñư ng ñi c a nó. Cho nên, Hégel ñã r t sâu s c khi nói r ng ñ ng
cơ c a nh ng nhân v t l ch s , th t ra, không ph i là nh ng nguyên nhân cu i cùng c a l ch s .
Ngay t ñ u,và cho ñ n bây gi r i mãi mãi, h p l c y, v n do các cá nhân hi n th c t o ra mà v n
không là ph thuôc vào cá nhân h . Ng o m n ñ n như Napoléon ð nh t, ngư i dám tuyên b
“nhà nư c là ta” mà r i ñã ph i nói r ng “nhà nư c là cái gì? Không là cái gì c , n u nó không có
dư lu n”. Nhà ñ c tài thông minh y ñã hi u ñư c, xét ñ n cùng, s c m nh c a ông ta là do ñâu. Dõi
theo cái logic này, s hi u ra ñư c câu nói mà tho t nghe c ng như c c ñoan c a Thomass
Jefferson, v T ng th ng n i ti ng c a nư c M : “n u ph i ch n m t chính ph không c n báo chí
v i m t báo chí không c n chính ph thì ông ch n cái th hai ”.ð ng quên r ng, Jefferson là tác gi
c a Tuyên ngôn ð c l p năm 1776 c a nư c M mà H Chí Minh ñã trích d n trong “Tuyên ngôn
ð c l p” ngày 2.9.1945.
Nói v y vì báo chí có m t l i th không gì so sánh ñư c trong vi c t o ra cái g i là “dư lu n”
mà nhà ñ c tài thông minh kia ch ra. Khi nói ñ n "dư lu n" cũng chính là nói ñ n tâm tr ng qu n
3. 3
chúng ñư c th hi n b i nhi u d ng v , khúc x qua nhi u lăng kính khác nhau, tâm tr ng y cũng
là thư c ño nh p ñ p c a xã h i. Ngư i lãnh ñ o khôn ngoan ph i bi t n m b t cho ñư c nh p ñ p
y trong quá trình ñi u ch nh s v n hành xã h i. Bi t ch n ñúng nh ng ñi m kh i ñ ng ñ tác
ñ ng vào ñó nh m t o ra ph n ng dây chuy n, thúc ñ y s v n hành c a c gu ng máy xã h i
trong nh ng tương tác l c khác nhau n y sinh trong v n ñ ng. T ñi m kh i ñ ng ñó, nh ng tương
tác l c khác nhau s thúc ñ y và ñi u ch nh s phát tri n.
V chăng, ña d ng hoá c u trúc là ti n ñ c a s ti n hoá cho nên, chính s ña d ng muôn
hình, muôn v c a xã h i l i là ñi u ki n thúc ñ y s phát tri n, ñương nhiên c s kìm hãm và th t
lùi, n u ch n sai ñi m kh i ñ ng, ho c ñưa ra nh ng quy t ñ nh sai l m do năng l c y u kém.
Nhưng, s kìm hãm r i s b phá v , s th t lùi ch mang tính t m th i, cu c s ng v n s t v ch
con ñư ng ñi cho chính nó. ðó là quy lu t c a ti n hóa.
V n d ng quy lu t y vào trong xã h i, s th y r ng m i sáng t o ñ u ñư c n y sinh t trong
qu n chúng, t c là t cu c v t l n kh c nghi t c a con ngư i vươn lên trong cu c mưu sinh. Chính
t ñ y mà n y sinh ra cái g i là “h p l c”, là “năng l c xã h i”, là “s c m nh t ng h p”, nh ng
khái ni m, thu t ng quá quen thu c, quen thu c ñ n ñ ngư i ta nh c ñ n chúng mà ñôi lúc chưa
nh n th c ñư c ñ y ñ v tính công ph t l n lao c a chúng ñ tìm cách v n d ng ñúng lúc, ñúng
ch . Báo chí có m t l i th không gì so sánh ñư c trong vi c t o ra cái h p l c l n lao ñó.
Cho nên, cái g i là “dư lu n” mà Napoléon ð nh t nói ñ n là nh m vào nghĩa ñó. Cùng v i
nh ng thông ñi p t trên xu ng, báo chí th c hi n ch c năng chuy n t i nh ng thông tin ph n h i t
dư i lên. Và ñây là m i là trách nhi m xã h i quan tr ng nh t c a báo chí. Nói báo chí “là cái th
gi i ý tư ng không ng ng trào ra t th c t hi n th c, l i ch y tr v hi n th c như m t dòng thác ñ y
sinh khí”là vì v y. Nhưng, ñ ñúng là “dòng thác ñ y sinh khí”, ngư i làm báo ph i dám ñương ñ u
v i nh ng tr l c, dám vư t quan chúng ñ th c thi s m nh cao c c a mình. Vì r ng, ñúng như
C.Mác ñã t ng phân tích : "Báo chí t do" là s n ph m c a dư lu n xã h i ñ n m c nào, thì nó cũng
t o ra dư lu n xã h i ñ n m c y" *.Cái giá ph i tr , vì v y mà khó có th cân ñong ño ñ m, ñ c bi t
là vào lúc này.
Thói thư ng, không m y ai thích v ch áo cho ngư i xem lưng, không ít nh ng ngư i có ch c
và ñang n m quy n e ng i nh ng nhà báo bi t săn tìm s th t và bi t cách nhìn ra s th t. Vì th ,
hoàn toàn không l khi có m t s nhà ch c trách c n tr , th m chí hăm do nhà báo. ð c bi t là
m t khi mà thói ñ c quy n chân lý, áp ñ t tư duy và tuỳ ti n quy k t v n còn ñ t ho t ñ ng, khi mà
nh n th c v quy n t do ngôn lu n chưa th t ñ y ñ , thì s c n tr và hăm do nhà báo vì nh ng
ho t ñ ng h p pháp c a h là ñi u d hi u. Khi mà nh ng tàn dư c a thói gia trư ng và c a quy n
chưa b d n s ch, thì ngư i ta s không hi u ñư c r ng “trong lĩnh v c báo chí, nh ng ngư i cai tr
và nh ng ngư i b cai tr có kh năng như nhau ñ phê bình nh ng nguyên t c và yêu c u c a nhau
không ph i trong khuôn kh nh ng quan h l thu c, mà trên cơ s ngang quy n v i nhau, v i tư
cách là nh ng công dân c a nhà nư c”*.
Nh ng nh m l n trong vi c nhà báo ñưa tin v i k t lu n chính th c c a cơ quan nhà nư c
trên cùng m t s ki n là ví d r t c th . Báo chí không th làm thay cho nh ng cơ quan ch c năng
có nhi m v ñi u tra và k t lu n, song báo chí ph i ti p s c cho s phán ñoán c a công chúng b ng
nh ng thông tin chân th c và k p th i, báo chí ph i khơi d y ý th c công dân trong m i ñ c gi ñ
h góp ph n ñ u tranh cho chân lý. ð ng quên l i c nh báo c a Walter Lippmann, [nhà báo hai l n
nh n ñư c gi i thư ng Pulitzer (1958 và 1962), ngư i ph n ñ i cu c chi n tranh c a M Vi t Nam
và tác gi c a mư i chín cu n sách, trong ñó có cu n Chi n Tranh L nh, cũng là ngu n g c c a
c m t này] : " Khi nh ng ñi u xa xôi, không quen thu c và ph c t p ñư c truy n t i ñông ñ o qu n
chúng, s th t ph i ch u bóp méo ñáng k và ñôi khi là hoàn toàn. Th ph c t p b bi n thành ñơn
gi n, gi thi t thành võ ñoán, và tương ñ i thành tuy t ñ i".
4. 4
Càng ph i chú ý nhi u hơn khi chúng ta ñang s ng trong th i ñ i bùng n thông tin. Chưa bao
gi ngư i làm báo l i có ñi u ki n "ñ làm báo" như bây gi . Bưng bít thông tin ñã tr thành ng
ng n, ñ y là chưa nói m t thông tin b che gi u s càng khuy n khích ngư i ta tìm ñ c. Hơn n a,
theo m t cách nói khá thú v , th gi i chúng ta s ng ñang tr thành "ph ng" v i s g n k t toàn
c u c a n i m ng Internet! Nh ñó, không ph i ñi ñư ng vòng, mà là tr c di n, ngay t c thì, trư c
màn hình c a máy tính. Trên m t ph ng c a chi c màn hình y, th gi i hi n ra như m t bi u
tư ng c a "th gi i ph ng". ðó là thành t u kỳ di u c a cu c cách m ng khoa h c và công ngh ,
trư c h t là công ngh thông tin!
Phương ti n truy n thông hi n ñ i nói chung, và báo chí nói riêng, v a là s n ph m c a n n
văn minh, v a ñóng góp quan tr ng vào n n văn minh ñó. ðương nhiên, ñóng góp như th nào là
còn tùy thu c vào b n lĩnh, trình ñ nhà báo và ch t lư ng thông tin. Hãy nh ñ n s c nh báo:
“Chúng ta ñang ch t ng p trong kh i lư ng thông tin nhưng l i thi u th n tri th c". Ph i lưu ý ñ n
s c nh báo ñó, tuy nhiên v i báo chí c a ta hi n nay thì thông tin chưa ph i là nhi u ñ n ñ ngư i
ñ c ph i "ch t ng p"!
Ngư c l i, công chúng v n r t c n ph i th c hi n quy n ñư c thông tin, nh t là nh ng thông
tin liên quan ñ n v n m nh ñ t nư c và cu c s ng con ngư i, ngư i ưu th i m n th ñương nhiên
c n ñ n thông tin như c n không khí ñ th ! Nhưng ñâu ph i ch có h , ñây còn là nhu c u b c xúc
c a m i công dân quan tâm ñ n l i ích c a chính mình ñang n m trong l i ích chung c a toàn xã
h i. Mu n tính tích c c c a m i công dân ñư c nâng cao ñ ñ y t i tính năng ñ ng xã h i, m t nhân
t c c kỳ quan tr ng có tác ñ ng tr c ti p và thư ng xuyên ñ n s v n hành gu ng máy xã h i, thì
ph i thư ng xuyên cung c p ñ y ñ thông tin cho h .
Còn "thi u th n tri th c", nh ng tri th c giúp cho m i m t con ngư i, ñ c bi t là th h tr ,
thì qu ñang là m t ñòi h i chính ñáng c a s phát tri n xã h i. Ch t lư ng, ñ c bi t là tính trung
th c c a thông tin do báo chí cung c p ñang là m t b c xúc c a xã h i ta hi n nay. ðành r ng "m t
ta ch nhìn th y nh ng gì mà trí óc ñã s n sàng ñ lĩnh h i", nhưng cũng chính vì th mà ph i cung
c p nh ng thông tin trung th c ñ làm giàu cho trí óc con ngư i ch ñ ng làm cho nó m m thêm
lên. Công chúng ñòi h i n i dung c a nh ng thông tin, nh ng phóng s , ký s chuy n t i trên t ng
trang báo ph i là nh ng thông ñi p c a nhà báo g i ñ n công chúng, ñ qua ñó, h th y ñư c t
báo ñúng "là t m gương tinh th n, trong ñó nhân dân nhìn th y b n thân mình". N u công chúng
"ki m ñ nh l i thông tin và b t ñ u h nghi" thì báo chí ph i nhìn l i mình!
Victor Hugo, ñ i văn hào Pháp, kh ng ñ nh: "Hãy nhìn vào dân chúng, b n s th y chân lý".
Tách t ng ngư i ra m t, thì có ngư i gi i và ngư i d t, nhưng khi m i con ngư i k t l i thành
"nhân dân" thì chân lý luôn thu c v h . Trong ñ i s ng xã h i, nhân t ho t ñ ng là nh ng con
ngư i có ý th c v hành ñ ng hư ng t i nh ng m c tiêu không hoàn toàn gi ng nhau, th m chí có
khi trái ngư c nhau. N u nhìn theo t ng cá nhân riêng l thì m i cá th ñó ho t ñ ng theo m c ñích
c a mình v i nh ng ñ ng cơ r t riêng tư. Nhưng n u t ng hoà l i, nh ng cá nhân y, t t c mu n
gì, thì l i nh n ra r ng, th t ra ñ ng cơ c a t ng cá nhân không có ý nghĩa là bao ñ i v i k t qu
cu i cùng, th m chí có khi ngư c l i. Hégel có lý khi cho r ng ñ ng cơ c a nh ng nhân v t l ch s ,
th t ra, không ph i là nh ng nguyên nhân cu i cùng c a l ch s .
L ch s là m t s v n ñ ng trong th tương quan gi a nhi u l c lư ng nh m tìm ra m t h p
l c, v ch ra con ñư ng ñi c a nó. Ngay t ñ u, và cho ñ n bây gi , r i mãi mãi, nh ng h p l c y
v n do các cá nhân hi n th c t o ra mà v n không ph thuôc vào cá nhân h . S ñ ng thu n xã h i
càng cao thì h p l c nói trên càng phát huy s c m nh c a nó.
V i th k XXI, dư i tác ñ ng c a cu c cách m ng thông tin và m ng Internet, " m i nơi, các
h th ng th b c ñang b thách th c t bên dư i và ph i t bi n ñ i thành các c u trúc theo chi u
ngang và có tính c ng tác hơn" khi n cho nhân dân càng có ñi u ki n ñ "thông minh" hơn. Ngư i
5. 5
ta d dàng v t b ngay m t t báo mà lư t qua nh ng dòng m c ch th y toàn nh ng th "bi t r i,
kh l m, nói mãi" ñ t tìm l y thông tin cho mình. M ng Internet là m t thách th c s ng còn v i
báo chí. Cùng v i m ng internet, báo chí sinh ra là ñ th a mãn nhu c u ñư c cung c p thông tin
c a m i con ngư i ñang s ng trong xã h i, ñi u ki n ñ phát huy tính năng ñ ng xã h i như v a nói.
M t trong nh ng bi u hi n c a tính năng ñ ng xã h i ñó là nh ng "ph n bi n xã h i" tr thành
nh ng ho t ñ ng lành m nh và thư ng xuyên trong ñ i s ng hàng ngày ch không ch nh ng
nh ng bu i "phát ñ ng" phong trào r t hoành tráng r i sau ñó là l m d n. Báo chí là m t phương
ti n thu n l i cho s ph n bi n ñó.
N u khoa h c là m t chu i sai l m ñư c s a ch a. Mà s a ch a ñư c, là nh có s tranh lu n
nh m phê phán cái sai và ch p nh n cái ñúng, cái sai b lo i b ñ cho cái ñúng ñư c ti p t c ñúng.
Song ñâu ph i ch khoa h c m i c n ñ n "ph n bi n"! Nh ng "sai l m ñư c s a ch a" y không
kiêng dè, lo i tr b t c m t lĩnh v c nào trong ñ i s ng: chính tr , kinh t , văn hóa, xã h i c a ñ t
nư c. Thì ñây kia, công cu c ð i m i t ng t o ra m t bư c ñ t bi n, ñ y t i s ph c hưng ñ t nư c
ch ng là m t minh ch ng s ng ñ ng c a "sai l m ñư c s a ch a" là gì!
M i ch trương, chính sách, m i chương trình k ho ch n u không thư ng xuyên bám sát
th c ti n, nương theo s v n ñ ng, bi n ñ i và phát tri n c a cu c s ng ñ k p th i ñi u ch nh, s a
sai thì không th tránh kh i nh ng th t b i. Nh ng thông tin ph n h i t nhi u ngu n, ch y u là t
dư i lên, s là ti n ñ không thay th ñư c c a s ñi u ch nh, s a sai y. Báo chí v i ch c năng v n
có c a mình s ph i ñ i di n v i công vi c ñ y thách th c này. Nhân ngày 21.6.2013, nh c l i nh ng
ñi u này có l cũng có m t ý nghĩa nào ñó!
B i vì, nói như Albert Camus : "Tôi ti p t c tin r ng th gi i này không có ý nghĩa t i h u nào.
Nhưng tôi bi t r ng có ñi u gì ñó có ý nghĩa, và ñó là con ngư i, b i anh ta là sinh v t duy nh t khăng
khăng ñi tìm ý nghĩa".
_________________________
* C.Mác và Ph. Ang-ghen Toàn T p. T p I. NXBCTQG 1995. tr.99, tr.100, tr.237, tr. 290
TP HCM ngày 21.6.2013
S ph n bài báo “tri u ngư i vui, tri u ngư i
bu n”…
Ông Nguy n Vĩnh, nguyên T ng Biên t p báo Qu c T (nay là báo Th Gi i và Vi t Nam), k v m t câu
chuy n tr c tr xung quanh bài ph ng v n nguyên Th tư ng Võ Văn Ki t.
Ông Vĩnh k ñó là m t trong nh ng bài báo in trên Qu c T ñư c xây d ng công phu nh t nhưng cũng l i
là bài báo có s ph n tr i ñ cung b c thăng tr m...
“ðăng và g ”…
. Xây d ng công phu nghĩa là th nào, thưa ông?
6. 6
+ Cu i năm 2004, anh em nghiên c u chính sách ñ i ngo i bên ngo i giao và báo Qu c T ñư c g p ông
Võ Văn Ki t nh m trao ñ i m t s v n ñ ñ i ngo i. Sau bu i g p, m t phó t ng biên t p ñư c phân công
ch p bút, l a nh ng ñi u ông Ki t trăn tr và tâm ñ c nh t ñ so n l i thành m t bài vi t d ng ph ng v n.
Hư ng nh m t i là c t m c quan tr ng năm 2005: 30 năm ngày gi i phóng mi n Nam, r t thích h p ñ
phát ñi m t tín hi u ñ i ngo i quan tr ng t m t nhân v t nguyên là lãnh ñ o c p cao. Bài ñư c g i xin ý
ki n và ñư c nguyên Th tư ng Võ Văn Ki t ñ ng ý cho ñăng v i k ho ch th i gian s ñăng Qu c T s
t t t D u 2005.
. V y còn thăng tr m?
+ ðó là khi bài ñã lên khuôn nhà in thì tôi nh n ñư c ch ñ o qua ñi n tho i không cho phép ñăng bài
ñó.
. M t bài báo quan tr ng như th thông thư ng khi chưa lên trang ch nhân v t và tòa so n bi t, t i sao
l i rò r ñ ñ n m c b ch ñ o g bài?
+ ðó cũng chính là câu tôi ñã h i v lãnh ñ o ñó. Nhưng ông y t ch i tr l i mà ch yêu c u tôi th c hi n
không cho bài y xu t hi n. Cu i cùng, chúng tôi ph i bóc h t m t “tay in” là tám trang, r i thay vào m t
bài khác.
. Bài b g thư ng là “có v n ñ ”, lúc ñó ông có s trách nhi m cá nhân c a mình không?
+ Khi th c hi n bài ph ng v n ñ c bi t này, tôi ñ u có báo cáo v i cơ quan ch qu n c a báo là B Ngo i
giao. Bài vi t hoàn thành, chúng tôi cũng g i l i cho nguyên Th tư ng Võ Văn Ki t ñ c, sau ñó ông có
phê vào b n th o là ñ ng ý cho ñăng.
Nhà báo Nguy n Vĩnh.
. Ph n ng c a nguyên Th tư ng Võ Văn Ki t khi bi t bài không ñư c ñăng như th nào?
+ Ông y không hài lòng. Nguyên Th tư ng còn vi t thư riêng g i cho m t lãnh ñ o cao c p yêu c u gi i
thích v vi c này. Tôi v n còn gi hai lá thư ñó, b n g i cho tôi bi t, như m t k ni m công vi c.
. Nhưng cu i cùng bài báo ñó cũng ñư c ñăng v i t a ñ là “Nh ng ñòi h i m i c a th i cu c”.
7. 7
+ ðúng r i, sau lá thư c a ông Võ Văn Ki t, không rõ t lý do nào và ra sao mà m t th i gian sau ngày b
d ng thì t ng biên t p l i nh n ñư c ch ñ o ph i ñăng bài này. Nhưng ñúng lúc ñó thì nguyên Th tư ng
Võ Văn Ki t l i không ñ ng ý ñ bài ñó ñư c ñăng n a.
. Báo Qu c T ñã làm gì ñ thuy t ph c ông Võ Văn Ki t ñ ng ý?
+ Vi c này vư t ra ngoài t m c a Ban Biên t p. ðích thân ñ ng chí Nguy n Phú Bình lúc ñó là th trư ng
B Ngo i giao v t v l m m i nh n ñư c cái g t ñ u c a nguyên Th tư ng Võ Văn Ki t và bài báo ñã
ñư c in vào ngày 30-3-2005.
“Tri u ngư i vui, tri u ngư i bu n”
. Dư lu n v bài báo ñó ra sao, thưa ông?
+ Dư lu n r t t t, r t nhi u báo trong nư c và ngoài nư c in l i ho c ñưa lên m ng bài báo này.
Bài báo hay n i dung và tư tư ng. Ngay m ñ u bài vi t, nguyên Th tư ng Võ Văn Ki t tái kh ng ñ nh
r ng chi n th ng 30-4 là vĩ ñ i nhưng ngư i Vi t Nam cũng “ñã ph i tr giá cho chi n th ng ñó b ng c
n i ñau và nhi u s m t mát”. Vì th m t s ki n liên quan ñ n chi n tranh khi nh c l i theo các l i cũ v n
làm s “có hàng tri u ngư i vui mà cũng có hàng tri u ngư i bu n”. V t thương chung c a dân t c như
v y c n ñư c gi lành, “thay vì l i ti p t c làm cho nó thêm r máu”. Và mu n ñ m i ngư i Vi t
Nam chung tay hàn g n thì chúng ta, ngư i chi n th ng và ñang lãnh ñ o ñ t nư c, “ph i th c tâm khoan
dung và hòa h p”. m t lãnh ñ o c p cao, ý trên th t m i và r t quan tr ng cho hòa h p dân t c.
. Trong bài tr l i ph ng v n ñó, nguyên Th tư ng Võ Văn Ki t còn có ñánh giá v tư ng Dương Văn
Minh?
8. 8
+ ðúng, nguyên Th tư ng phân tích tư ng Minh nh m ch c t ng th ng Vi t Nam C ng hòa ngày 28-4-
1975 là th i ñi m mà “m t nhà quân s như ông có th ñoán ñư c s th t th c a Sài Gòn”, r i Sài Gòn
không “t th ” như các tư ng tá khác mu n, trái l i thành ph gi ñư c nguyên v n do ông Minh ch p
nh n ñ u hàng. S vi c ñư c ông Ki t k l i: “Tôi và Thành y do anh Mai Chí Th ph trách, sáng 30-4,
khi nghe ông Minh kêu g i binh lính buông súng ñ ch bàn giao chính quy n cho cách m ng ñã th phào
nh nhõm. Ph i chi n trư ng và vào ñúng gi phút y m i c m nh n ñư c t m quan tr ng c a quy t
ñ nh này”. V i cách nhìn nh n như v y, ông Ki t mu n nêu lên m t th c t , ông nói: “ði u quan tr ng tôi
mu n nói ñây là t t c nh ng ai ñã vì lòng yêu nư c thương nòi, b ng nhi u con ñư ng khác nhau, t ng
ñóng góp vào cái chung và không ñòi h i gì cho riêng mình thì ñ u có quy n t hào v nh ng ñóng góp
ñó và hãy ti p t c c ng hi n nhi u hơn n a nh m xây d ng T qu c Vi t Nam chúng ta giàu m nh, văn
minh, dân ch và h nh phúc”.
. Vi c ñánh giá v ông Dương Văn Minh như th ph i chăng cũng là m t nguyên do khi n bài ph ng v n
ñó b yêu c u d ng xu t b n?
+ Nguyên nhân th c s tôi không rõ. Tuy nhiên, v i hai ý l n như th , l i xu t hi n th i ñi m 2005, khi
mà trong n i b chúng ta còn có nh n th c và ñánh giá chênh nhau, th m chí khác nhau v th c ch t c a
hòa h p dân t c và l c lư ng th ba có liên quan ñ n tư ng Dương Văn Minh, thì vi c bài báo b d ng l i,
tôi nghĩ cũng là ñi u có th hi u ñư c.
Ngo i giao văn hóa
. V hưu nhưng ông dư ng như v n quan tâm ñ n th i cu c v i nhi u bài vi t trên blog cá nhân và
Facebook... Ông nghĩ th nào v ngo i giao c a ta trong th i ñi m hi n nay?
+ Chúng ta v n thư ng nghe câu “thêm b n b t thù” trong quan h qu c t . Như v y t c là chúng ta v n
th a nh n có thù, làm như ñi u này “không th h t ñư c”. Nhưng tôi nghĩ không nên tư duy v thù và
“s p x p” hai khái ni m b n/thù theo l i cũ, ñư c như th thì v n t t hơn. Nói cách khác là nên xác ñ nh
th i nay s ch ng có b n hay thù nào là vĩnh vi n mà ch có quy n l i ñ t nư c và dân t c là vĩnh vi n và
vĩnh c u.
. Nhưng có lúc ñ u tranh ñ b o v quy n l i dân t c, chúng ta ph i ch m trán v i k thù, thưa ông?
+ Như th chúng ta m i c n ph i có ñư ng l i và chính sách ngo i giao ñúng ñ n. C n nhi u cách ng x
và bi n pháp khác nhau v n d ng khôn ngoan. Trong quan h là h p tác cùng có l i và bình ñ ng, là m m
m ng nhưng c n thì ph i ñ u tranh khi l i ích dân t c b xâm h i. Tr i qua bao ch c năm dâu b , tôi
thoáng nghĩ ñ n phương cách trung l p. Cái th ñ a-chính tr c a nư c ta nó mách b o ñi u này. Lãnh ñ o
c p cao chúng ta ch ng nói là nư c ta không liên minh v i nư c này ch ng l i nư c kia, cũng không cho
ai ñ t căn c quân s và n u ph i s m vũ khí cũng là ñ phòng th … ðây là m t ch ñ r t l n nên chúng
mình ñ lúc khác bàn ñ n…
9. 9
Ông Nguy n Vĩnh t t
nghi p khoa Ng Văn
Trư ng ðH T ng h p
Hà N i khóa 1963-
1967, ra trư ng ông
ñư c nh n vào làm
vi c như m t biên t p
viên t p s t i NXB
Ngo i văn. T năm
1998 ông ñư c B
Ngo i giao b nhi m
làm t ng biên t p báo Qu c T cho ñ n năm
2006. Ti p ñó, ông còn là m t trong nh ng
ngư i gây d ng tu n báo Th i ð i c a Liên
hi p Các T ch c h u ngh Vi t Nam, là
t ng biên t p ñ u tiên c a t báo này ñ n
năm 2008.
H VI T TH NH th c hi n
BBC 21-6-13
'Song ng ' c a báo chí nhà nư c
Ph m Chí Dũng
Hi n tình, dư ng như báo chí Vi t Nam ch còn th t lên ñư c ti ng m ñ vào lúc chào ñ i. Nhưng
m t ngôn ng khác - ti ng nói ph n bi n dân ch cho quy n l i dân quy n và dân sinh - thì l i v n
ng ngon như chưa bao gi ñư c ng .
'Trùm m n'
Ngày Báo chí Vi t Nam 21/6/2013…
M t nhà báo gi u tên rư i rư i ánh m t: “Vi t cái gì n a khi ngư i vi t không còn ñư c nói lên ti ng nói
c a chính h ?"
"Tham nhũng là n i s hãi b t c c a c dân t c, nhưng chưa bao gi và chưa ñâu ngư i ta dám tìm ra
l i thoát b ng cách g i th ng tên c a m t nhóm l i ích nào ñó. Sau v nhà báo Hoàng Khương b truy t
r i nh n án tù, cánh phóng viên h u như im b t trong m t n i s vô hình, còn ngư i dân l i ch ng ki n
nh ng c nh sát giao thông hi n hình trong tư th núp lùm ñ ch n b t xe c …”.
Hình nh b xem là “núp lùm” c a nh ng b s c ph c màu vàng v n thư ng b dòng ngư i trên ñư ng liên
tư ng v i tâm th “trùm m n” c a g n h t 700 t báo ñư c xem là “ñ ”.
10. 10
Tương t như năm 2012, ngày k ni m vinh d nh t c a báo chí Vi t Nam năm nay l i trùng v i th i
ñi m mà m t kỳ h p c a Qu c h i khóa XIII “thành công t t ñ p”.
Su t m t tháng tr i di n ra kỳ h p qu c h i trên, trong khi nhi u các hãng tin phương Tây như AP,
Reuters, The New York Times, BBC, RFI, VOA, RFA… cùng gi i truy n thông xã h i Vi t Nam m ào
con sóng bình lu n v nh ng s c thái và ñ ng thái không m y bình thư ng nơi ngh trư ng Vi t Nam,
tuy t ñ i ña s báo chí nhà nư c l i như l ng gi ng trong m t th ngôn ng không thành ti ng.
Ánh m t c a nhà báo gi u tên còn tr nên xa xăm hơn khi bi u t v không khí Qu c h i: “Hàng trăm ñ i
bi u mà còn không phát bi u thì báo gi i im l ng th t ra ñâu có gì l ! Nói mãi nhưng có thay ñ i ñư c gì
ñâu!
Ngay như cái quan h c p thi t ñ n ñ i s ng ngư i dân là chuy n không th có quy ñ nh v thu h i ñ t ñ i
v i các d án kinh t - xã h i trong Lu t ñ t ñai mà y ban thư ng v qu c h i còn kiên trì b o lưu theo
hư ng ngư c l i, thì còn nói gì ñ n nh ng lu t l khác như trưng c u dân ý hay bi u tình!”.
Không nh ng cơ quan ñ i di n cho quy n l i dân chúng như th quay lưng v i ch ñ ý dân, suýt n a
cánh nhà báo còn b y ban Thư ng v Qu c h i “c m c a” tham d phiên b phi u tín nhi m 47 ch c
danh ch ch t - m t s ki n l n ñ u tiên di n ra t i nơi ñư c coi là “thánh ñư ng dân ch ”.
V i nhi u t báo và nhà báo, “dân ch tác nghi p” t lâu nay ñã tr thành m t c m t hi m mu n.
U n c l n nh t
Không tính ñ n các h i ngh trung ương c a ð ng v n thư ng mang s c t b o m t ñ n m c t i ña, báo
chí ch còn hi m hoi cơ h i tham gia vào nh ng cu c g p m t mang tính ph thông và công khai hơn,
cũng là d p ñ trang báo tr thành c u n i ñúng nghĩa gi a cơ quan dân c , chính quy n v i ñ i ña s c
tri và ngư i dân - ñ i tư ng thư ng thi u th n cơ h i ñ bày t chính ki n.
B i c nh năm 2013 cũng ñang th t sâu s c và bùng nhùng hàm ý: chưa bao gi l ch s qu c h i và chính
quy n Vi t Nam l i ph i ch ng ki n cơn bão t suy thoái kinh t cùng phân hóa xã h i ghê g m như hơn
hai năm qua, v i nhi u ngu n cơn ñư c ch m t v các nhóm l i ích và nhóm thân h u, nhưng l i ch ng
có b t c m t ch ng th c nào cho tên tu i c a chúng.
Nhi u năm qua, nh ng v n n n trên ñã kéo dài tri n miên trong vô s u n c, và ñư c k t tinh trong
nh ng gì mà cơ quan dân c cao nh t Vi t Nam chưa ho c không mu n th a mãn cho ñòi h i c a dân
chúng.
2013 l i là minh ch ng s ng ñ ng nh t cho h phân cách gi a hi n tình qu c gia và ti ng nói báo chí. V i
tư cách ch là k ñ ng bên ngoài hành lang qu c h i, báo chí ñang t d n ra cho mình m t u n c l n
nh t: ñi m k t thúc c a ti ng nói ph n bi n.
Ngôn ng chính th ng c a báo chí v t l ng b t. Hình nh ñeo bám rõ r t nh t mà ngư i ta có th nh n ra
là vài ba nhà báo tìm cách ph ng v n Dương Trung Qu c - nhân t cu i cùng còn sót l i c a “th h
vàng”.
11. 11
Còn “th h vàng” nh ng ñ i bi u qu c h i như Nguy n Ng c Trân, Nguy n Minh Thuy t, Nguy n Lân
Dũng, ð Tr ng Ngo n… ñã không còn b t kỳ manh m i nào, tính ñ n gi phút này.
“Qu c h i nào, Chính ph n y” - như m t n ý c a Dương Trung Qu c. Nhưng là m t nhà s h c, có l
nh ng ý tư ng c a ông cũng ch d ng l i ñó. S im l ng tri t h c c a ngư i ñi vào l ch s qu c h i v i
ch t v n v văn hóa t ch c có th ñã tr thành ñi m nh n cu i cùng cho tâm lý “thoái kh u” ph bi n
trong ñ i trà các ñ i bi u qu c h i.
V i tâm tr ng ñ ng c m không kém dù không hoàn toàn tán ñ ng tư th cam tâm như nhi u ngh sĩ, báo
chí ñành ph i t hài lòng v i cái th chông chênh tư ng như cân b ng c a h .
Hai ngôn ng cách bi t
Trong dĩ vãng tươi ñ p, báo chí nhà nư c ñã t ng có ñư c nh ng ñi m nh n d bi t và m t thăng b ng hơn
h n so v i hi n th i.
Cũng là t m lòng s t son v i s nghi p và thiên ch c c a mình.
T năm 2006 - 2007 tr v trư c, ngư i ta có th k ñ n khuôn m t c a Tu i Tr , Ph n TP.HCM,
Thanh Niên, ð i ðoàn K t…, v i nh ng tên tu i như Kim H nh, Lê Văn Nuôi, Huỳnh Sơn Phư c, Th
Thanh, Lý Ti n Dũng… Song, th i gian trôi qua và nh ng ngư i ñư c g i là “th h vàng” trong báo chí
y cũng ñã trôi d t, ñ l i d u n duy nh t là n i h th n cho l p ñàn em ñi sau.
U n c tích nén l i càng d bùng n . Vào ñ u năm 2012, ñi u tư ng như v n h i m i ñã ñ n v i các t
báo Vi t Nam khi v Tiên Lãng H i Phòng n ra. Hơn 1.400 bài báo ch trong hai tháng v i tinh th n
ng h “ngư i nông dân n i d y” ðoàn Văn Vươn ñã ñ cho th y thái ñ ph n ng ñ n th nào c a báo
gi i.
Cũng t v Thái Bình năm 1997, mãi g n ñây ngư i ta m i nh n ra chân dung c a báo chí Vi t Nam ñang
v a phân hóa sâu s c, v a h i t g n như ñ y ñ nh ng y u t mà m t s cơ quan v n thư ng lo s là
“di n bi n hòa bình”.
Ch có ñi u, năm 2012 ch có ý nghĩa như m t cu c “kh i nghĩa h t” c a báo chí l ph i. Cho ñ n g n
gi a năm ñó, có v như tâm tr ng lo ng i v vi c “quy n l c th tư” l ng hành ñã xâm chi m t t c các cơ
quan trong n i b . Cũng t th i ñi m y, m t chi n d ch mang tên “Tuyên giáo” ñã ñư c quán tri t ñ n
t ng t báo.
Hi n tình, dư ng như báo chí Vi t Nam ch còn th t lên ñư c ti ng m ñ vào lúc chào ñ i. Nhưng m t
ngôn ng khác - ti ng nói ph n bi n dân ch cho quy n l i dân quy n và dân sinh - thì l i v n ng ngon
như chưa bao gi ñư c ng .
B n lĩnh và nhân cách c a báo chí cũng vì th v n ñư c b n ñ c dân Vi t khơi g i m x ñ y chua cay.
Ngư i ta v n dùng ñ n nh ng tính t không th l t b ñư c tính cách mi t th ñ ch nh ng t báo ch
thu n túy phát ra ngôn ng ñư ng l i nhưng khác h n v i lòng dân.
12. 12
Gi i blogger - “ngư i anh em cùng cha khác m ” c a báo chí l ph i - là m t trong nh ng ngu n d n ñ c
trưng v nh ng tính t như th .
Quá ít ngư i vi t so v i hơn hai ch c ngàn t m th nhà báo ñư c c p phát b i B thông tin truy n thông,
nhưng nh ng gì mà cánh truy n thông xã h i làm ñư c trong nh ng năm qua x ng ñáng ñư c gi i báo chí
quan ch c tham kh o, ít nh t v lòng t tr ng và nh ng gì còn l i thu c v dân t c.
'Cơ h i, thách th c' cho báo chính th ng
C p nh t: 11:29 GMT - th năm, 20 tháng 6, 2013
S phát tri n c a m ng xã h i và blog mang l i c cơ h i và thách th c cho báo chính th ng?
Ngày 19/6, ñ i s quán Anh t i Hà N i ñã t ch c bu i giao lưu tr c tuy n qua Facebook xoay quanh ñ
tài "An toàn cho nhà báo trong tác nghi p"
Bu i giao lưu di n ra trư c th m ngày báo chí Vi t Nam 21/6 do ð i s Anh t i Vi t Nam Antony Stokes
ch trì, v i khách m i là ông Mai Phan L i, Phó T ng thư ký tòa so n báo Pháp lu t TP H Chí Minh.
BBC ñã có cu c ph ng v n ông Phan L i v v n ñ an toàn cho các nhà báo ñang tác nghi p t i Vi t
Nam, cũng như vai trò c a gi i blogger và m ng xã h i ñ i v i n n báo chí và cách ti p c n thông tin c a
ngư i dân trong nư c.
'C h i và thách th c'
M b ng chương trình nghe nhìn khác
BBC:Ông có th cho bi t nh ng chi ti t nào mà ông cho là ñáng chú ý trong su t bu i giao lưu?
Nhà báo Phan L i: ði u ñáng chú ý th nh t, ñó là không ng ñ tài này không ch báo chí Vi t Nam
ch n làm ch ñ cho 21/6 mà m t qu c gia thông qua s quán cũng r t quan tâm b ng m t cu c giao lưu
trên m ng xã h i. ðây là m t ñi m r t m i ñ i v i các nhà báo Vi t Nam nên ñã thu hút khá nhi u các nhà
báo ñang công tác t i các cơ quan báo chí t i Viêt Nam tham gia và ñ t câu h i chia s kinh nghi m.
13. 13
Th hai, nh ng v n ñ ñư c ñ t ra là h t s c th i s . Không ch v n ñ an toàn cho nhà báo Vi t Nam tác
nghi p, mà còn c v n ñ c n tr nhà báo - nh ng th ñã nói 3,4 năm nay nh ng dư ng như s c i thi n
chưa ñư c m nh m và chưa ñáp ng ñư c v i yêu c u và mong ñ i c a ngư i làm báo Vi t Nam.
Vi c ch ng c n tr nhà báo là ñi u ñư c ghi r t rõ ràng trong lu t pháp v báo chí Vi t Nam r i ch
không ph i là ñ ngh hay mong mu n gì n a., nó b t bu c ph i ñư c th c thi. Các cơ ch ñ th c hi n
cũng ñã có r i, nhưng dư ng như nó ñang quá ch m ñi vào cu c s ng.
V n ñ th ba là cu c giao lưu có nhi u blogger ho c nhi u ngư i quan tâm ñ n ho t ñ ng c a các
blogger cũng tham gia và ñ t câu h i. ñây có ñ chênh gi a quan ñi m c a các cơ quan qu n lý c a Vi t
Nam và qu c t v vai trò c a các blogger. Vi t Nam thì không công nh n tính ch t báo chí công dân
c a blogger m t cách công khai, h p pháp như m t s nư c.
Trên trang c a m t ñ i s quán thì có l không gian r ng rãi hơn, t do hơn nên v n ñ này ñư c th o lu n
và b n thân ông ñ i s cũng có nh c ñ n ñi u này.
BBC: Nhân nói ñ n blogger, là m t nhà báo, ông ñánh giá v s ñóng góp c a gi i blogger v i n n báo
chí cũng như v i s ti p c n thông tin c a ngư i dân như th nào?
Nhà báo Phan L i: Tôi th y ho t ñ ng c a m ng xã h i và blogger có m i quan h tương tác và tương h
ñ i v i báo chí và ngư i dân. ði u này mang l i cơ h i cho các nhà báo nhưng cũng là thách th c.
Tôi l y ví d như có nhi u s ki n mà m ng xã h i và blogger ñã ñưa r t s m. Báo chí chính th ng thì ñưa
ch m c tu n và khi ñưa tin thì tin cũng trùng l p và ñ chính xác gi ng h t v i thông tin mà m ng xã h i
và các blogger ñã ñưa.
Nh ng s ki n nh l như th chúng tôi g i là thách th c v i báo chí chính th ng khi mà b n ñ c ñã tìm
ki m thông tin trên các blog và trên các m ng xã h i r i, báo chí chính th ng có th m t ñ c gi vì ñi u
này.
Tuy nhiên trong cu c nói chuy n t i ñ i s quán Úc trư c ñó thì tôi cũng ñ c p t i nh ng cơ h i cho
chính các nhà báo khi mà nh ng thông tin ban ñ u c a r t nhi u s vi c, s ki n mà nh ng blogger ñã ñưa
trư c vì ñi u ki n c a h có th ñi ñ n nhi u nơi, dùng các phương ti n hi n có trong tay như ñi n tho i,
máy tính b ng r i ñưa m t cách nguyên sơ lên các trang m ng ho c các di n ñàn tham gia.
ðây là ngu n tài nguyên r t t t ñ các nhà báo coi là ñ u vào ñ t ñó ñi thu th p, có nh ng ñi u tra c a
riêng mình nh m nâng cao giá tr .
M i nh t là d án v năng lư ng m t tr i Sơn La, cũng xu t hi n ñ u tiên trên blog mà nhi u t báo ñã
c phóng viên ñ n ñi u tra và ch t v n các cơ quan qu n lý. Theo tôi ñư c bi t thì th tư ng chính ph ñã
giao các cơ quan ch c năng c a Vi t Nam x lý v n ñ này.
Tôi cho r ng trong m t môi trư ng m ng ñang phát tri n r t m nh, s tham gia c a t ng ngư i dân trong
vai trò là ngư i thu th p, x lý và công b thông tin thì các nhà báo ph i xem ñó là cu c ñua tranh r t
m nh m mà ngư i hư ng l i cu i cùng là công chúng. B n thân cơ quan qu n lý chính ph cũng ph i t
nâng cao năng l c ñ thích ng v i v n ñ này.
14. 14
An toàn báo chí Vi t Nam
Nhà báo Mai Phan L i cho r ng các nhà báo Vi t Nam tác nghi p không an toàn là khá nhi u.
BBC: Tr l i v n ñ an toàn báo chí, b n thân ông ñã b t g p nh ng trư ng h p nào mà an toàn b n
thân b ñe d a khi ñang tác nghi p hay chưa, và ông ñã x lý tình hu ng ñó như th nào?
Cá nhân tôi thì chưa t ng ph i ñ i m t v i s nguy hi m liên quan ñ n tính m ng, th nhưng tôi ñã th c
hi n nghiên c u nh ng d án do chính ph Anh tài tr năm 2011, 2012. Tôi th y vi c các nhà báo Vi t
Nam tác nghi p không an toàn là khá nhi u.
Nó th hi n vi c nh ng ñ i tư ng b ph n ánh b cáo bu c là tham nhũng ngăn ch n các nhà báo không
ti p c n ñư c thông tin, không công b ñư c thông tin ho c dùng bi n pháp tr thù khi nhà báo ñã công b
thông tin.
Nh ng ñ i tư ng này có th là bí m t nhưng cũng có th là công khai khi bên b cáo bu c là m t s quan
ch c nhà nư c ñang n m trong tay quy n l c. Ngoài ra ñ i tư ng là côn ñ ho c ngư i dân thi u hi u bi t
ñe d a tính m ng ho c h y ho i tài s n c a nhà báo cũng di n ra nhưng nh ng trư ng h p này là cá bi t,
không mang tính h th ng.
Cái ñáng s nh t bây gi là nh ng quy n l c ng m mà Vi t Nam g i là nhóm l i ích - nh ng nhóm
quy n l c c u k t v i nhau và h không mu n báo chí phanh phui hành vi c a h . ðó m i là th ñáng s
nh t.
Tôi nghĩ nh ng v n ñ này b n thân các cơ quan c a Vi t Nam như y ban Ki m tra Trung ương ho c các
cơ quan phòng ch ng tham nhũng ñã nh n di n ñư c và ñã g i th ng tên các nhóm l i ích này ñang không
ch ñe d a các nhà báo mà còn ñe d a các l c lư ng ti n b khác c a xã h i.
Cái ñáng s nh t bây gi là nh ng quy n l c ng m mà Vi t Nam g i là nhóm l i ích - nh ng nhóm
quy n l c c u k t v i nhau và h không mu n báo chí phanh phui hành vi c a h .
BBC: Không bi t ñang và s có nh ng bi n pháp nào ñ gi i quy t v n ñ này?
Nhà báo Phan L i: Tôi nh có m t h i th o cách ñây vài tháng t ch c ðà N ng c a y ban Ki m tra
Trung ương. H g i th ng ñây là nh ng nhóm thân h u, v i hàng lo t nh ng th ño n ñư c ñưa ra như
các doanh nghi p sân sau chuyên t ch c nh ng nhóm chuyên lobby các quan ch c ñ dành nh ng chính
sách có l i cho mình.
15. 15
Cách lobby thì không ch b ng cách ñưa ti n như v Huỳnh Ng c S mà còn là lobby b ng nhi u hình
th c khác nhau mà trong lu t phòng ch ng tham nhũng c a Vi t Nam chưa quy ñ nh. Ví d như mang
nh ng món l i phi v t ch t ho c t o nh ng ân s ng r t khó ñ nh lư ng b ng ti n.
Tôi nghĩ m t khi m t cơ quan ki m tra c a ð ng ñã ch ñích danh nh ng nhóm này, v i các th ño n như
th này thì nghĩa là h ñã có nh ng bi n pháp và bi u l tinh th n, ý chí quy t tâm ñ x lý. Có ñi u cách
th c th nào, có huy ñ ng truy n thông và báo chí tham gia cùng h hay không thì tôi chưa có thông tin gì
c .
Nhưng ít ra h i th o ðà N ng v i vi c thông tin cho m t s t báo trong ñó có báo Pháp lu t TP H Chí
Minh thì tôi ñánh giá ñây là nh ng tín hi u t t hơn cho công cu c phòng ch ng tham nhũng.
BBC: Theo ông, làm sao ñ nhà báo trong nư c có th ñ m b o an toàn, nói lên s th t và ñ m b o
tính trung th c c a báo chí trong m t môi trư ng b ki m duy t và ñ nh nghĩa c a chính ph v ranh
gi i gi a vi c nói lên ý ki n c a mình và hành ñ ng ch ng phá là khá m p m ?
Nhà báo Phan L i: Tôi nghĩ ñâu cũng th thôi, dù có m i trư ng nghi t ngã như th nào n a nhưng khi
nhà báo tác nghi p v i tâm trong sáng và ñ o ñ c ngh nghi p t t, ñưa tin m t cách cân b ng, ph c v
m t l i ích c a công chúng r ng l n và hành ngh m t cách công minh khách quan thì ñó là cách th c t t
nh t ñ b o v mình.
Vi t Nam, r t ti c là nh ng cơ quan báo chí ban hành b n ñ o ñ c tiêu chu n ngh nghi p thì r t là
hi m.
Tôi nghĩ nh ng vi c như quy t c ñ o ñ c hay tiêu chu n ng x như th là c m nang r t t t cho các nhà
báo tránh b nguy hi m rình r p.
'Cơ h i, thách th c' cho báo chính th ng
C p nh t: 11:29 GMT - th năm, 20 tháng 6, 2013
S phát tri n c a m ng xã h i và blog mang l i c cơ h i và thách th c cho báo chính th ng?
Ngày 19/6, ñ i s quán Anh t i Hà N i ñã t ch c bu i giao lưu tr c tuy n qua Facebook xoay quanh ñ
tài An toàn cho nhà báo trong tác nghi p
16. 16
Bu i giao lưu di n ra trư c th m ngày báo chí Vi t Nam 21/6 do ð i s Anh t i Vi t Nam Antony Stokes
ch trì, v i khách m i là ông Mai Phan L i, Phó T ng thư ký tòa so n báo Pháp lu t TP H Chí Minh.
BBC ñã có cu c ph ng v n ông Phan L i v v n ñ an toàn cho các nhà báo ñang tác nghi p t i Vi t
Nam, cũng như vai trò c a gi i blogger và m ng xã h i ñ i v i n n báo chí và cách ti p c n thông tin c a
ngư i dân trong nư c.
'C h i và thách th c'
M b ng chưng trình nghe nhìn khác
BBC:Ông có th cho bi t nh ng chi ti t nào mà ông cho là ñáng chú ý trong su t bu i giao lưu?
Nhà báo Phan L i: ði u ñáng chú ý th nh t, ñó là không ng ñ tài này không ch báo chí Vi t Nam
ch n làm ch ñ cho 21/6 mà m t qu c gia thông qua s quán cũng r t quan tâm b ng m t cu c giao lưu
trên m ng xã h i. ðây là m t ñi m r t m i ñ i v i các nhà báo Vi t Nam nên ñã thu hút khá nhi u các nhà
báo ñang công tác t i các cơ quan báo chí t i Viêt Nam tham gia và ñ t câu h i chia s kinh nghi m.
Th hai, nh ng v n ñ ñư c ñ t ra là h t s c th i s . Không ch v n ñ an toàn cho nhà báo Vi t Nam tác
nghi p, mà còn c v n ñ c n tr nhà báo - nh ng th ñã nói 3,4 năm nay nh ng dư ng như s c i thi n
chưa ñư c m nh m và chưa ñáp ng ñư c v i yêu c u và mong ñ i c a ngư i làm báo Vi t Nam.
Vi c ch ng c n tr nhà báo là ñi u ñư c ghi r t rõ ràng trong lu t pháp v báo chí Vi t Nam r i ch
không ph i là ñ ngh hay mong mu n gì n a., nó b t bu c ph i ñư c th c thi. Các cơ ch ñ th c hi n
cũng ñã có r i, nhưng dư ng như nó ñang quá ch m ñi vào cu c s ng.
V n ñ th ba là cu c giao lưu có nhi u blogger ho c nhi u ngư i quan tâm ñ n ho t ñ ng c a các
blogger cũng tham gia và ñ t câu h i. ñây có ñ chênh gi a quan ñi m c a các cơ quan qu n lý c a Vi t
Nam và qu c t v vai trò c a các blogger. Vi t Nam thì không công nh n tính ch t báo chí công dân
c a blogger m t cách công khai, h p pháp như m t s nư c.
Trên trang c a m t ñ i s quán thì có l không gian r ng rãi hơn, t do hơn nên v n ñ này ñư c th o lu n
và b n thân ông ñ i s cũng có nh c ñ n ñi u này.
BBC: Nhân nói ñ n blogger, là m t nhà báo, ông ñánh giá v s ñóng góp c a gi i blogger v i n n báo
chí cũng như v i s ti p c n thông tin c a ngư i dân như th nào?
Nhà báo Phan L i: Tôi th y ho t ñ ng c a m ng xã h i và blogger có m i quan h tương tác và tương h
ñ i v i báo chí và ngư i dân. ði u này mang l i cơ h i cho các nhà báo nhưng cũng là thách th c.
Tôi l y ví d như có nhi u s ki n mà m ng xã h i và blogger ñã ñưa r t s m. Báo chí chính th ng thì ñưa
ch m c tu n và khi ñưa tin thì tin cũng trùng l p và ñ chính xác gi ng h t v i thông tin mà m ng xã h i
và các blogger ñã ñưa.
17. 17
Nh ng s ki n nh l như th chúng tôi g i là thách th c v i báo chí chính th ng khi mà b n ñ c ñã tìm
ki m thông tin trên các blog và trên các m ng xã h i r i, báo chí chính th ng có th m t ñ c gi vì ñi u
này.
Tuy nhiên trong cu c nói chuy n t i ñ i s quán Úc trư c ñó thì tôi cũng ñ c p t i nh ng cơ h i cho
chính các nhà báo khi mà nh ng thông tin ban ñ u c a r t nhi u s vi c, s ki n mà nh ng blogger ñã ñưa
trư c vì ñi u ki n c a h có th ñi ñ n nhi u nơi, dùng các phương ti n hi n có trong tay như ñi n tho i,
máy tính b ng r i ñưa m t cách nguyên sơ lên các trang m ng ho c các di n ñàn tham gia.
ðây là ngu n tài nguyên r t t t ñ các nhà báo coi là ñ u vào ñ t ñó ñi thu th p, có nh ng ñi u tra c a
riêng mình nh m nâng cao giá tr .
M i nh t là d án v năng lư ng m t tr i Sơn La, cũng xu t hi n ñ u tiên trên blog mà nhi u t báo ñã
c phóng viên ñ n ñi u tra và ch t v n các cơ quan qu n lý. Theo tôi ñư c bi t thì th tư ng chính ph ñã
giao các cơ quan ch c năng c a Vi t Nam x lý v n ñ này.
Tôi cho r ng trong m t môi trư ng m ng ñang phát tri n r t m nh, s tham gia c a t ng ngư i dân trong
vai trò là ngư i thu th p, x lý và công b thông tin thì các nhà báo ph i xem ñó là cu c ñua tranh r t
m nh m mà ngư i hư ng l i cu i cùng là công chúng. B n thân cơ quan qu n lý chính ph cũng ph i t
nâng cao năng l c ñ thích ng v i v n ñ này.
An toàn báo chí Vi t Nam
Nhà báo Mai Phan L i cho r ng các nhà báo Vi t Nam tác nghi p không an toàn là khá nhi u.
BBC: Tr l i v n ñ an toàn báo chí, b n thân ông ñã b t g p nh ng trư ng h p nào mà an toàn b n
thân b ñe d a khi ñang tác nghi p hay chưa, và ông ñã x lý tình hu ng ñó như th nào?
Cá nhân tôi thì chưa t ng ph i ñ i m t v i s nguy hi m liên quan ñ n tính m ng, th nhưng tôi ñã th c
hi n nghiên c u nh ng d án do chính ph Anh tài tr năm 2011, 2012. Tôi th y vi c các nhà báo Vi t
Nam tác nghi p không an toàn là khá nhi u.
Nó th hi n vi c nh ng ñ i tư ng b ph n ánh b cáo bu c là tham nhũng ngăn ch n các nhà báo không
ti p c n ñư c thông tin, không công b ñư c thông tin ho c dùng bi n pháp tr thù khi nhà báo ñã công b
thông tin.
18. 18
Nh ng ñ i tư ng này có th là bí m t nhưng cũng có th là công khai khi bên b cáo bu c là m t s quan
ch c nhà nư c ñang n m trong tay quy n l c. Ngoài ra ñ i tư ng là côn ñ ho c ngư i dân thi u hi u bi t
ñe d a tính m ng ho c h y ho i tài s n c a nhà báo cũng di n ra nhưng nh ng trư ng h p này là cá bi t,
không mang tính h th ng.
Cái ñáng s nh t bây gi là nh ng quy n l c ng m mà Vi t Nam g i là nhóm l i ích - nh ng nhóm
quy n l c c u k t v i nhau và h không mu n báo chí phanh phui hành vi c a h . ðó m i là th ñáng s
nh t.
Tôi nghĩ nh ng v n ñ này b n thân các cơ quan c a Vi t Nam như y ban Ki m tra Trung ương ho c các
cơ quan phòng ch ng tham nhũng ñã nh n di n ñư c và ñã g i th ng tên các nhóm l i ích này ñang không
ch ñe d a các nhà báo mà còn ñe d a các l c lư ng ti n b khác c a xã h i.
Cái ñáng s nh t bây gi là nh ng quy n l c ng m mà Vi t Nam g i là nhóm l i ích - nh ng nhóm
quy n l c c u k t v i nhau và h không mu n báo chí phanh phui hành vi c a h .
BBC: Không bi t ñang và s có nh ng bi n pháp nào ñ gi i quy t v n ñ này?
Nhà báo Phan L i: Tôi nh có m t h i th o cách ñây vài tháng t ch c ðà N ng c a y ban Ki m tra
Trung ương. H g i th ng ñây là nh ng nhóm thân h u, v i hàng lo t nh ng th ño n ñư c ñưa ra như
các doanh nghi p sân sau chuyên t ch c nh ng nhóm chuyên lobby các quan ch c ñ dành nh ng chính
sách có l i cho mình.
Cách lobby thì không ch b ng cách ñưa ti n như v Huỳnh Ng c S mà còn là lobby b ng nhi u hình
th c khác nhau mà trong lu t phòng ch ng tham nhũng c a Vi t Nam chưa quy ñ nh. Ví d như mang
nh ng món l i phi v t ch t ho c t o nh ng ân s ng r t khó ñ nh lư ng b ng ti n.
Tôi nghĩ m t khi m t cơ quan ki m tra c a ð ng ñã ch ñích danh nh ng nhóm này, v i các th ño n như
th này thì nghĩa là h ñã có nh ng bi n pháp và bi u l tinh th n, ý chí quy t tâm ñ x lý. Có ñi u cách
th c th nào, có huy ñ ng truy n thông và báo chí tham gia cùng h hay không thì tôi chưa có thông tin gì
c .
Nhưng ít ra h i th o ðà N ng v i vi c thông tin cho m t s t báo trong ñó có báo Pháp lu t TP H Chí
Minh thì tôi ñánh giá ñây là nh ng tín hi u t t hơn cho công cu c phòng ch ng tham nhũng.
BBC: Theo ông, làm sao ñ nhà báo trong nư c có th ñ m b o an toàn, nói lên s th t và ñ m b o
tính trung th c c a báo chí trong m t môi trư ng b ki m duy t và ñ nh nghĩa c a chính ph v ranh
gi i gi a vi c nói lên ý ki n c a mình và hành ñ ng ch ng phá là khá m p m ?
Nhà báo Phan L i: Tôi nghĩ ñâu cũng th thôi, dù có m i trư ng nghi t ngã như th nào n a nhưng khi
nhà báo tác nghi p v i tâm trong sáng và ñ o ñ c ngh nghi p t t, ñưa tin m t cách cân b ng, ph c v
m t l i ích c a công chúng r ng l n và hành ngh m t cách công minh khách quan thì ñó là cách th c t t
nh t ñ b o v mình.
Vi t Nam, r t ti c là nh ng cơ quan báo chí ban hành b n ñ o ñ c tiêu chu n ngh nghi p thì r t là
hi m.
19. 19
Tôi nghĩ nh ng vi c như quy t c ñ o ñ c hay tiêu chu n ng x như th là c m nang r t t t cho các nhà
báo tránh b nguy hi m rình r p.
****
BI N ðÔNG / ðăng ngày 2013-06-21 15:14
COC và UNCLOS không có trong Tuyên
b chung Vi t-Trung
Tr ng Nghĩa
• Chuy n công du Trung Qu c ba ngày c a ch t ch nư c Vi t Nam Trương T n Sang k t
thúc hôm nay, 21/06/2013.
o V n ñ Bi n ðông ñã ñư c Ch t ch nư c Vi t Nam nêu lên trong các cu c th o
lu n v i các lãnh ñ o Trung Qu c,
Và ñư c nêu lên trong b n thông cáo chung t ng k t chuy n thăm.
Hai bên nh c l i cam k t tăng cư ng ñ i tho i, và c tránh ñ i ñ u trên v n
ñ này.
o Trong toàn b nh ng ph n ñ c p ñ n các v n ñ trên bi n trong b n Tuyên b
chung,
Không h có m t t ng nào nh c ñ n yêu c u tôn tr ng “lu t pháp qu c
t ” hay Công ư c Liên Hi p Qu c v Lu t Bi n (UNCLOS) năm 1982,
Nh ng khái ni m luôn luôn ñư c phía Vi t Nam nh n m nh trong nh ng
năm g n ñây.
Cho ñ n nay, quan ñi m c a B c Kinh v n là không qu c t hóa tranh ch p
bi n ñ o gi a Trung Qu c và các láng gi ng.
http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20130621-coc-va-unclos-khong-co-trong-tuyen-bo-viet-trung
20. 20
Ch t ch Vi t Nam Trương T n Sang (trái) và th tư ng Trung Qu c Lý Kh c Cư ng, B c Kinh, 20/06/2013. REUTERS/Mark Ralston/Pool
Chuy n công du Trung Qu c trong ba ngày c a ch t ch nư c Vi t Nam Trương T n Sang k t thúc vào
hôm nay, 21/06/2013. ðúng như d báo, v n ñ Bi n ðông ñã ñư c Ch t ch nư c Vi t Nam nêu lên
trong các cu c th o lu n v i các lãnh ñ o Trung Qu c, và ñã ñư c nêu lên trong b n thông cáo chung t ng
k t chuy n thăm. Và cũng ñúng v i d ñoán, hai bên ch nh c l i cam k t tăng cư ng ñ i tho i, và c
tránh ñ i ñ u trên v n ñ này.
Tuy nhiên, hai y u t Vi t Nam r t mong mu n là Quy t c ng x trên Bi n ðông và nhu c u tôn tr ng
Công ư c Liên Hi p Qu c ñã hoàn toàn v ng bóng trong văn ki n.
Trong n b n ti ng Vi t c a Tuyên b chung Vi t Nam – Trung Qu c dài g n 4000 t , g m 8 ñ m c,
ñư c TTXVN loan báo, v n ñ tranh ch p Bi n ðông ñư c nêu khá chi ti t trong ñ m c th tư, xác nh n
r ng h sơ ñã ñư c nêu lên nhân chuy n công du Trung Qu c c a ông Trương T n Sang.
M ñ u ph n nói v Bi n ðông, b n Tuyên b chung nói rõ : “Hai bên trao ñ i ý ki n chân thành, th ng
th n v v n ñ trên bi n, nh t trí vi c lãnh ñ o hai ð ng, hai nư c duy trì trao ñ i và ñ i tho i thư ng
xuyên v v n ñ trên bi n Vi t Nam - Trung Qu c, ch ñ o và thúc ñ y gi i quy t n th a v n ñ trên bi n
xu t phát t t m cao chi n lư c và ñ i c c quan h hai nư c”.
Sau khi li t kê m t s hư ng hành ñ ng trong vi c duy trì ñ i tho i nêu trên, b n Tuyên b chung Vi t
Nam Trung Qu c k t thúc b ng cam k t n l c tránh gây căng th ng : “Trư c khi tranh ch p trên bi n
ñư c gi i quy t d t ñi m, hai bên nh t trí gi bình tĩnh và ki m ch , không có hành ñ ng làm ph c t p,
m r ng tranh ch p, ñ ng th i s d ng t t ñư ng dây nóng qu n lý, ki m soát kh ng ho ng trên bi n gi a
B Ngo i giao hai nư c, x lý th a ñáng các v n ñ n y sinh v i thái ñ xây d ng, không ñ các v n ñ
này nh hư ng ñ n ñ i c c quan h Vi t - Trung cũng như hòa bình, n ñ nh t i bi n ðông.
Cơ s có th nói là pháp lý ñ hai bên qu n lý t t tranh ch p Bi n ðông là hai văn ki n then ch t. Trư c
h t ñó là th a thu n song phương Vi t Trung - “Th a thu n v nh ng nguyên t c cơ b n ch ñ o gi i
quy t v n ñ trên bi n Vi t Nam - Trung Qu c” – mà hai nư c cam k t “nghiêm túc th c hi n”, và l dĩ
nhiên là b n “Tuyên b v cách ng x c a các bên bi n ðông” (DOC), ñư c c hai nư c “nh t trí
th c hi n toàn di n, có hi u qu ”.
21. 21
ði u ñư c gi i phân tích ghi nh n là trong toàn b nh ng ph n ñ c p ñ n các v n ñ trên bi n trong b n
Tuyên b chung, không h có m t t ng nào nh c ñ n yêu c u tôn tr ng “lu t pháp qu c t ” hay Công
ư c Liên Hi p Qu c v Lu t Bi n (UNCLOS) năm 1982, nh ng khái ni m luôn luôn ñư c phía Vi t Nam
nh n m nh trong nh ng năm g n ñây.
Xin nh c l i là quan ñi m c a B c Kinh cho ñ n nay v n là không mu n tranh ch p bi n ñ o gi a Trung
Qu c và các láng gi ng b qu c t hóa.
M t khác, m t trong nh ng ñi u ñư c Vi t Nam mong ñ i là tín hi u t phía Trung Qu c cho bi t là h
s n sàng m thương thuy t v i ASEAN v m t b Quy t c ng x trên Bi n ðông COC. Tuy nhiên,
trong b n Tuyên b chung Vi t-Trung nhân chuy n công du c a ch t ch nư c Vi t Nam Trương T n
Sang, không có b t kỳ t ng nào v v n ñ này.
****
hãy nghe báo m ng Trung Qu c ñưa tin và bình lu n ñ
th y chúng ñang mu n cái gì khi m : v n d ng s c nh
hư ng c a mình ñ thúc ñ y s t nh táo cho Vi t Nam
22. 22
VI T NAM KHÁC V I PHI VÀ NH T, N U
TRUNG -VI T KI M SOÁT ðƯ C VA
CH M TRÊN BI N THÌ NAM H I[i] S
R T KHÓ LÒNG B LÀM R I
M ng quân s Trung Qu c
21.6.2013
Ngư i d ch: XYZ
Ch t ch nư c Vi t Nam Trương T n Sang ñi thăm Trung Qu c ñã tr thành cơ h i quan tr ng khơi thông
v n ñ Nam H i cùng m i quan h ñ i tác h p tác chi n lư c gi a hai nư c t ng c p cao. Thông cáo báo
chí v cu c g p gi a Ch t ch T p C n Bình v i Trương T n Sang cho th y, lãnh ñ o hai nư c ñã ñi ñ n
m t vài s ñ ng thu n, kh năng Trung Qu c và Vi t Nam gi i quy t tranh ch p lãnh th ñư c m t cách
hòa bình là có th t.
Ch t ch nư c Vi t Nam Trương T n Sang ñi thăm Trung Qu c th hi n chính ph Vi t Nam coi tr ng m i quan h v i Trung
Trung Qu c hi n ñang có va ch m trên bi n v i c Vi t Nam, Philippines và Nh t B n, ph m vi lãnh th
liên quan t i tranh ch p Trung-Vi t trong ñó là l n nh t, t ng c ng có 29 hòn ñ o cùng vùng bi n có liên
quan. Mà trong s 3 nư c này, Vi t Nam l i là nư c t t nh t ñ cùng v i Trung Qu c m ra cơ s ñàm
phán chính tr . N u như Trung-Vi t có th làm gi m b t và cu i cùng ki m soát ñư c cư ng ñ và ph m
vi va ch m trên bi n, nh m hình thành nên m t xu th không th ngh ch chuy n v vi c gi i quy t v n ñ
m t cách hòa bình, thì Philippines s r t khó lòng làm r i Nam H i thêm ñư c n a, tình hình tranh ch p
trên bi n xung quanh Trung Qu c s xu t hi n m t c c di n m i.
23. 23
ð ng th i, Ch t ch nư c Vi t Nam ñi thăm Trung Qu c cũng tr thành cơ h i quan tr ng khơi thông v n ñ Nam H i cùng m i quan h ñ i tác h p
tác chi n lư c gi a hai nư c t ng c p cao.
Tr ng i l n nh t cho vi c gi i quy t tranh ch p trên bi n m t cách hòa bình gi a Trung Qu c và Vi t
Nam là s khác bi t tương ñ i xa trong nh n th c v ch quy n lãnh th , c hai nư c ñ u khó lòng ñưa ra
s như ng b th c ch t. Song ñi u ki n có l i cũng v n có m t cách rõ ràng, Trung Qu c và Vi t Nam là
hai nư c xã h i ch nghĩa l n nh t trên th gi i c nh nhau, ñang ñ i m t v i cùng m t nhi m v m c a
c i cách, phát tri n kinh t nhà nư c. Nh ng nan ñ và r i ro chính tr ch y u c a Trung Qu c và Vi t
Nam cũng h t s c gi ng nhau, nhu c u v s ch t ch trong quan h thương m i, v s h p tác chi n lư c,
ñ c bi t là nhu c u ph i d a d m vào Trung Qu c v m t chính tr c a Vi t Nam, lâu nay v n l n hơn s c
m nh phân c t m i quan h hai nư c trong tranh ch p lãnh th .
Thông cáo báo chí v cu c g p gi a Ch t ch T p C n Bình v i Trương T n Sang cho th y, lãnh ñ o hai nư c ñã ñi ñ n m t vài s ñ ng thu n, kh
năng Trung Qu c và Vi t Nam gi i quy t tranh ch p lãnh th ñư c m t cách hòa bình là có th t.
Vi t Nam m y năm qua ñã b c l ñ ng hư ng “lôi kéo M ki m ch Trung Qu c”, song chi n lư c này
c a Vi t Nam không th ñi ñư c xa gi ng như Philippines và Nh t B n. Vi t Nam ñ i v i M ch có th
là m i quan h l i d ng l n nhau, Vi t Nam không dám và cũng không có cách gì lao vào vòng tay c a
M ñư c m t cách hoàn toàn.
24. 24
Trung Qu c hi n ñang có va ch m trên bi n v i c Vi t Nam, Philippines và Nh t B n, ph m vi lãnh th liên quan t i tranh ch p Trung-Vi t trong ñó
là l n nh t, t ng c ng có 29 hòn ñ o cùng vùng bi n có liên quan.
Trung Qu c và Vi t Nam v a phát sinh xung ñ t trên bi n, l i v a t ng có chi n tranh biên gi i, nh ng
ký c này ñ u tác ñ ng ñ n s suy xét c a Vi t Nam v hơn thi t trong chính sách ñ i v i Trung Qu c.
M y năm qua, Vi t Nam không h có s ñ i l p ngo i giao toàn di n v i Trung Qu c gi ng như
Philippines, mà luôn kiên trì “h u h o v i Trung Qu c”, nh ng nguyên nhân n m trong ñó là h t s c
phong phú và cũng n ñ nh.
N u như Trung-Vi t có th làm gi m b t và cu i cùng ki m soát ñư c cư ng ñ và ph m vi va ch m trên bi n, nh m hình thành nên m t xu th
không th ngh ch chuy n v vi c gi i quy t v n ñ m t cách hòa bình, thì Philippines s r t khó lòng làm r i Nam H i thêm ñư c n a, tình hình tranh
ch p trên bi n xung quanh Trung Qu c s xu t hi n m t c c di n m i.
Thái ñ c a Trung Qu c ñ i v i Vi t Nam trong nh ng năm này là luôn tìm ki m m t s cân b ng gi a
v th có l i trong tranh ch p lãnh th v i vi c duy trì hòa bình v i xung quanh, chính sách cân b ng như
v y ch c h n s ph i duy trì lâu dài. Môi trư ng qu c t c a Trung Qu c ñã khác xa v i th p k 70-80 th
k trư c, chúng ta l n m nh hơn, song môi trư ng tâm lý qu c t ph i ñ i m t cũng tr nên mong manh
hơn. Năng l c k thu t ki m ch k tranh ch p lãnh th m nh lên r t nhi u, song nh ng r i ro chính tr
qu c t mà chúng ta ph i ñ i m t vì th cũng tr nên chưa t ng có.
25. 25
Trung Qu c và Vi t Nam là hai nư c xã h i ch nghĩa l n nh t trên th gi i c nh nhau, ñang ñ i m t v i cùng m t nhi m v m c a c i cách, phát
tri n kinh t nhà nư c.
Nhìn chung, c Trung Qu c và Vi t Nam ñ u có nguy n v ng và nhu c u ki m soát nh ng va ch m trên
bi n gi a hai bên, c i thi n b u không khí quan h gi a hai nư c, gia tăng s h p tác th c s . M c dù ñ
khó trong vi c làm t t s tương tác như v y gi a hai nư c là r t cao, song nguy n v ng chi n lư c nói
trên trư c tiên c n trân tr ng l n nhau, làm m nh l n nhau ñã r t là quan tr ng. Nh ng th nghi m và n
l c như v y là r t có giá ñ i v i c hai nư c Trung-Vi t.
Vi t Nam m y năm qua ñã b c l ñ ng hư ng “lôi kéo M ki m ch Trung Qu c”, song chi n lư c này
c a Vi t Nam không th ñi ñư c xa gi ng như Philippines và Nh t B n. Vi t Nam ñ i v i M ch có th
là m i quan h l i d ng l n nhau, Vi t Nam không dám và cũng không có cách gì lao vào vòng tay c a
M ñư c m t cách hoàn toàn.
Hãy nhìn gi a Trung Qu c và n ð , di n tích tranh ch p lãnh th gi a hai nư c là r t l n, n ð l i là
c ng ñ ng thông ñ ng bén gi t trong truy n thông v tình c m dân t c, song s ki m soát va ch m c a
Trung Qu c và n ð tương ñ i thành công. Gi a Trung Qu c và Vi t Nam l ra ñã có ñ ñi u ki n t t
hơn trong vi c dùng ñàm phán hòa bình ñ thay th cho va ch m trên bi n.
Ngư i Trung Qu c trư c tiên ph i bi t gi s t tin v vi c chúng ta có quy n ch ñ ng trong x lý tranh
ch p Nam H i, ngoài ra, chúng ta nh t thi t ph i làm rõ xem rút cu c chúng ta mu n gì xung quanh v n
ñ Nam H i, nó có quan h như th nào v i Chi n lư c qu c gia t ng th c a Trung Qu c, ñ ng th i c n
làm rõ s s p x p chi n lư c các m c tiêu và nguy n v ng c a mình, hơn n a c n v ch rõ ñư c ñư ng
27. 27
Ông này cho r ng chuy n thăm l n ñ u tiên c a m t lãnh ñ o Vi t Nam t khi ông T p lên ch c Ch t ch
nư c h i tháng Ba cũng ph n ánh n l c hai phía mu n “cách ly nh ng ñi m căng th ng”.
ð c bi t trong nh ng ñi m căng th ng này là v n ñ tranh ch p Bi n ðông.
Các v vi c như tàu Trung Qu c b n vào ngư dân Vi t Nam, mà g n ñây nh t x y ra h i tháng Năm, ñã
khích ñ ng các cu c bi u tình t i Vi t Nam.
M i ñây, k ho ch du ñ u c a m t ñ i bóng Anh, Arsenal, cũng g p r c r i khi Vi t Nam yêu c u ph i
ñưa qu n ñ o Hoàng Sa và Trư ng Sa vào m t clip qu ng cáo.
Th tư ng Trung Qu c Lý Kh c Cư ng ñón ti p Ch t ch nư c Vi t Nam
Vi t Nam còn làm Trung Qu c lo ng i khi nhích l i g n hơn v i các nư c như Hoa Kỳ và Nh t B n.
Chuyên gia Vi t Nam Carl Thayer nói: “B c Kinh nghi ng Vi t Nam khuy n khích M làm th cân b ng
v i Trung Qu c.”
“Vi t Nam luôn nghi ng nh hư ng c a Trung Qu c Vi t Nam và nh ng hành ñ ng c a Trung Qu c
thách th c ñòi h i c a Vi t Nam trên Bi n ðông.”
C i thi n ni m tin
Vì v y, c hai nư c mu n dùng chuy n thăm c a ông Sang ñ c i thi n “ni m tin chi n lư c” v n m c
th p, theo nhà nghiên c u Zhang Mingliang ð i h c T Nam.
Nhưng gi i phân tích nói hai nư c làm th vì nh ng nguyên do khác nhau.
Vi t Nam mu n có l i ích kinh t t n n kinh t l n th hai th gi i trong khi kinh t n i ñ a ñang g p khó
khăn.
T i B c Kinh, ông Trương T n Sang ñã ñ ngh Trung Qu c t o ñi u ki n thu n l i cho hàng xu t kh u
c a Vi t Nam vào Trung Qu c.
Tuyên b chung c a hai bên nói “c g ng hoàn thành trư c th i h n m c tiêu ñ n năm 2015 kim ng ch
thương m i hai chi u ñ t 60 t ñôla M ”.
Trung Qu c l i nh m ñ n ch y u là l i ích chính tr , theo l i Ti n sĩ Xu Liping Vi n Khoa h c Xã h i
Trung Qu c.
“Trung Qu c mu n ch ng t phương cách Vi t – Trung gi i quy t tranh ch p Nam H i cũng là mô hình
cho các nư c khác,” ông nói.
28. 28
Trung Qu c mu n ch ng t phương cách Vi t – Trung gi i quy t tranh ch p Nam H i cũng là mô hình
cho các nư c khác.
Ti n sĩ Xu Liping
Ch t ch T p C n Bình nói v i ông Sang r ng hai nư c “c n ph i kiên trì thúc ñ y ñàm phán và hi p
thương h u ngh song phương, không áp d ng b t c hành ñ ng nào có th làm ph c t p và m r ng tranh
ch p”.
Ông T p nói ph i “ñ phòng qu c t hoá v n ñ Nam H i”.
Cũng theo báo chí Trung Qu c, ông T p nh n m nh hai nư c ph i “ x lý tho ñáng b t ñ ng, không ñ
con tàu quan h Trung-Vi t ñi ch ch qu ñ o ñúng ñ n”.
ðón ti p ông Sang, Th tư ng Lý Kh c Cư ng cũng nh c l i Trung Qu c và Vi t Nam hoàn toàn có th
ñưa nh ng ñi m chung và ñi m b t ñ ng lên bàn ñàm phán, tránh ñơn phương áp d ng hành ñ ng làm leo
thang và qu c t hoá v n ñ Nam H i.
Hôm 21/6, khi chuy n thăm Trung Qu c c a Ch t ch Sang k t thúc, t báo Trung Qu c Hoàn c u Th i
báo nh n ñ nh Vi t Nam, Philippines và Nh t B n là các nư c có tranh ch p bi n v i B c Kinh.
“Nhưng Vi t Nam có n n t ng chính tr v ng ch c nh t cho ñàm phán.”
“N u Trung Qu c và Vi t Nam có th ki m ch tranh ch p m c ñ ki m soát ñư c, thì ch c ch n s có
gi i pháp hòa bình.”
T này nh n ñ nh Vi t Nam “s không bao gi th c s tr nên quân c c a M ”.
“Khác v i Philippines, th c thi ñ i ñ u ngo i giao hoàn toàn v i Trung Qu c, Vi t Nam ñang duy trì l p
trư ng phát tri n quan h thân thi n v i Trung Qu c.”
T này k t lu n: “Trung Qu c c n t nh táo, k t h p s c m nh qu c gia và khôn ngoan ngo i giao ñ ñánh
th c Vi t Nam.”
“Khi ñó Trung Qu c s có l i th Nam H i và trong trò chơi c a các ñ i cư ng, t báo Trung Qu c nói.
Xoa d u quan h nhưng không ñ i m c tiêu
BBC. th sáu, 14 tháng 6, 2013
Hai lãnh ñ o t ng g p nhau khi ông T p thăm VN trong cương v Phó Ch t ch nư c
Nhân chuy n thăm c p nhà nư c c a Ch t ch Vi t Nam, ông Trương T n Sang, sang Trung Qu c
t i ñây có nhà quan sát nói v n ñ n i b t là lãnh h i và l p trư ng 'không thay ñ i' v bi n ñ o c a
Trung Qu c.
29. 29
Ch t ch Trương T n Sang s sang thăm chính th c Trung Qu c t ngày 19-21 tháng 6 theo l i m i c a
Ch t ch nhà nư c Trung Qu c, ông T p C n Bình.
ðây là chuy n ñi thăm c p nhà nư c bình thư ng, tuy nhiên trong b i c nh quan h Vi t Trung hi n nay
thì nó cũng mang m t ý nghĩa nào ñó khi các nhà lãnh ñ o cao c p hai nư c g p nhau, ông Dương Danh
Dy nói v i BBC Vi t Ng hôm 14/6/2013.
Khi ñư c h i cu c g p có th d n t i m t vài ký k t nào ñó nhưng li u nh ng ký k t này có ý nghĩa gì hay
tác ñ ng như th nào t i quan h gi a hai nư c hay không, ông Dương Danh Dy cho r ng v n ñ khúc
m c cơ b n và l n nh t gi a hai nư c là chuy n lãnh h i, bi n ñ o.
Ông nói c th là vi c Trung Qu c chi m Hoàng Sa c a Vi t Nam và hi n ñang nhăm nhe chi m n t qu n
ñ o Trư ng Sa c a Vi t Nam.
TQ m i Ch t ch Sang ch ñ xoa d u VN?
M i Ch t ch Trương T n Sang có th là cách Trung Qu c nh m xoa d u Vi t Nam v lãnh h i, theo nhà
quan sát Dương Danh Dy.
Quan ñi m c a Vi t Nam thì ñã rõ r i nhưng theo tôi thì ý ñ c a Trung Qu c mu n chi m 80% các
qu n ñ o là không có gì thay ñ i cho nên t t c nh ng chuy n gi i quy t v biên phòng, ñi l i thăm vi ng
nhau ch có th làm d u b t căng th ng, gi m nguy cơ x y ra xung ñ t.
M u ch t cu i cùng v n là v n ñ ch quy n lãnh th c a hai bên Bi n ðông. Căn c vào thái ñ l p
trư ng c a Trung Qu c hi n này thì không th nào gi i quy t ñư c và nh ng bi n pháp như thăm vi ng
ch có tính cách làm d u b t căng th ng, ông Danh Dy nói.
'Quan h hòa hi u'
M i ñây, t i ð i tho i Shangri-La Singapore, di n ñàn hàng năm v an ninh châu Á, Th tư ng Vi t
Nam, ông Nguy n T n Dũng cũng ñã nh c t i các qu c gia có hành ñ ng t i khu v c bi n ñ o có tranh
ch p và cũng ñ t hy v ng và ni m tin vào hai cư ng qu c là Trung Qu c và Hoa Kỳ.
Theo ông Danh Dy, chuy n vi ng thăm này c a Ch t ch Sang là cơ h i cho c Vi t Nam và Trung Qu c
c g ng không ñ l ra v i bên ngoài nh ng b t ñ ng sâu s c hay căng th ng và s ñ t ñư c k t qu t t.
Ông Danh Dy cũng tin r ng Vi t Nam và Trung Qu c ñ sáng su t, bình tĩnh và ki m ch ñ th a thu n
ñư c v i nhau m t s v n ñ và ñ ch ng minh cho th gi i r ng hai bên v n ti p t c hòa hi u nhưng b t
ñ ng then ch t gi a hai nư c như hi n nay thì không th gi i quy t trong chuy n vi ng thăm này ñư c.
Sau khi lên c m quy n ch t ch nư c, ông T p C n Bình, ñã có nh ng ho t ñ ng ngo i giao ñáng k như
t i thăm Nga, m t s nư c châu M Latinh và nay s p ñón ti p ñoàn Vi t Nam sang thăm, ông Dy nh n
ñ nh.
30. 30
ðây là m t th ño n quen dùng c a ban lãnh ñ o Trung Qu c, luôn luôn l i d ng mâu thu n và dùng m i
cách, dư i nhi u hình th c, v i nhi u ý ñ ñan xen vào nhau. Theo tôi chính sách bành trư ng bá quy n
nư c l n c a Trung Qu c v n không thay ñ i.
Dương Danh Dy, nguyên T ng lãnh s VN t i Qu ng Châu
T t c nh ng ñ ng thái ñó là nh m cho th gi i th y r ng Trung Qu c cũng mu n tìm cách gi i quy t
v n ñ b ng thương lư ng hòa bình m c dù trên th c t v n có nh ng ñ ng thái căng th ng v i Nh t B n
Senkaku/ði u Ngư và v i Philippines vùng bi n Trư ng Sa.
ðây là m t th ño n quen dùng c a ban lãnh ñ o Trung Qu c, luôn luôn l i d ng mâu thu n và dùng m i
cách, dư i nhi u hình th c, v i nhi u ý ñ ñan xen vào nhau. N u ch nhìn t ng s ki n riêng r thì s
không th y h t nh ng n ý sâu sa nh t c a Trung Qu c. Theo tôi chính sách bành trư ng bá quy n nư c
l n c a Trung Qu c v n không thay ñ i.
Tu n ñ u tháng 6, Vi t Nam và Trung Qu c t ch c ñ i tho i chi n lư c qu c phòng l n th tư, trong ñó
Vi t Nam ñ xu t Th a thu n không s d ng vũ l c và ñe d a s d ng vũ l c trên bi n gi a h i quân hai
nư c.
Tuy nhiên, ñáp l i ñ xu t c a phía Vi t Nam, phía Trung Qu c nói h 's nghiên c u'.
Ông T p C n Bình trên cương v Ch t ch nư c ñã m i Ch t ch Trương T n Sang, ch không trên cương
v T ng Bí thư và m i T ng Bí thư Nguy n Phú Tr ng, có l là do n i dung cu c h p mà ch y u là các
v n ñ nhà nư c, theo nhà quan sát t Hà N i.
ðây là chuy n thăm c p nhà nư c t i Trung Qu c ñ u tiên c a ông Trương T n Sang trên cương v ch
t ch nư c và cũng là chuy n thăm ñ u tiên c a lãnh ñ o cao c p Vi t Nam t khi ông T p C n Bình lên
chính th c làm Ch t ch nư c.
Kh p khi ng thương m i Vi t-Trung
ðoàn Xuân L c. G i cho BBC Vi t ng t London. th tư, 19 tháng 6, 2013
H sơ n i c m trong quan h Vi t-Trung trong th i gian qua và cũng là ñ tài s m t ch c ch n
ñư c th o lu n trong chuy n thăm B c Kinh c a Ch t ch nư c Trương T n Sang ñư c b t ñ u
hôm nay (19/06) là tranh ch p Bi n ðông.
Nhưng m t v n ñ có tác ñ ng (tiêu c c) r t l n ñ n n n kinh t Vi t Nam và các doanh nghi p t i nư c
này nói riêng và nên ñư c ñưa vào bàn th o trong nh ng cu c g p c a gi i lãnh ñ o Vi t Nam v i chính
quy n B c Kinh là thâm th ng m u d ch c a Vi t Nam v i Trung Qu c.
M t vài con s
Theo s li u th ng kê m u c a Liên minh châu Âu (EU) ñư c ph bi n hôm 23/05/13, năm 2011, nh p
kh u c a Vi t Nam t Trung Qu c lên t i g n 17,7 t Euro (chi m ñ n 25.7% t ng kim ng ch nh p kh u
31. 31
c a Vi t Nam), trong khi ñó Vi t Nam ch xu t sang Trung Qu c hơn 8 t (kho ng 12.3 % t ng kim ng ch
xu t kh u).
Như v y, Vi t Nam ñã nh p siêu t Trung Qu c g n 10 t Euro (kho ng 13 t USD) trong năm 2011. ðây
là m t s không nh vì nó b ng kho ng 10.5% t ng s n lương (GDP) c a Vi t Nam. Theo Ngân hàng Th
gi i, GDP c a Vi t Nam năm 2011 kho ng g n 124,6 USD.
Thâm th ng m u d ch c a Vi t Nam ñ i v i Trung Qu c cũng ñáng bàn n u so sánh v i kim ng ch
thương m i c a các nư c quan tr ng khác trong ASEAN v i Trung Qu c.
Cũng theo s li u c a EU, năm 2011 Singapore, Malaysia và Philippines có th ng dư m u d ch v i Trung
Qu c, trong ñó Singapore nh p t Trung Qu c ch hơn 27,3 t Euro nhưng xu t ñ n g n 30,8 t .
Hai nư c ASEAN l n khác ch u thâm th ng m u d ch v i Trung Qu c là Thái Lan và Indonesia. Nhưng
v i m c thâm th ng trên dư i 3 t Euro, nh p siêu t Trung Qu c c a hai qu c gia này nh hơn r t nhi u
so v i Vi t Nam.
Hai nư c ASEAN l n khác ch u thâm th ng m u d ch v i Trung Qu c là Thái Lan và Indonesia. Nhưng
v i m c thâm th ng trên dư i 3 t Euro, nh p siêu t Trung Qu c c a hai qu c gia này nh hơn r t nhi u
so v i Vi t Nam.
M t ñi u ñáng nói n a là hai ñ i tác thương m i giúp Vi t Nam cân b ng thâm th ng m u d ch v i ngư i
b n ‘vàng’ và ‘ñ i tác t t’ Trung Qu c là các nư c thu c Liên hi p châu Âu và M .
Năm 2011, Vi t Nam nh p kh u t EU g n 5,6 t Euro, xu t kh u ñ n 11,9 t và nh p t M hơn 3,2 t ,
xu t kh u hơn 12,1 t .
Như v y, th ng dư m u d ch c a Vi t Nam v i EU và M – hai ñ i tác mà Vi t Nam thư ng c m th y khó
ch u v b ch trích v h sơ nhân quy n và ñ n gi cũng chưa ký k t hi p ñ nh thương m i t do (FTA) –
lên t i hơn 15 t Euro.
Nói lên ñi u gì?
Hai ngày trư c chuy n thăm Trung Qu c c a Ch t ch nư c Trương T n Sang, Thông t n xã Vi t Nam
(TTXVN) ñã có bài vi t v i t a ñ ‘Ti p t c ñưa quan h Vi t Nam-Trung Qu c phát tri n’. Bài vi t ñã ca
ng i quan h Vi t-Trung, cho r ng m i quan h này ‘ñã phát tri n sâu r ng trên t t c các lĩnh v c, ñem
l i l i ích thi t th c cho c hai bên’.
ð ch ng minh s phát tri n y, tác gi ñã vi t: “V quan h kinh t , thương m i, t năm 2004 ñ n nay,
Trung Qu c liên t c là b n hàng thương m i hàng ñ u c a Vi t Nam. Năm 2012, t ng kim ng ch thương
m i Vi t-Trung ñ t 41,18 t USD, trong ñó Vi t Nam xu t g n 12,4 t USD, nh p g n 28,8 t USD”.
Vâng, Trung Qu c ñang là ñ i tác thương m i s m t c a Vi t Nam. Nhưng theo s li u bài vi t ñưa ra,
Vi t Nam ñã nh p siêu t Trung Qu c ñ n 16,4 t USD trong năm 2012. Như v y, chưa bi t vi c phát
tri n sâu r ng trong quan h Vi t-Trung ñã ñem l i ích thi t th c gì cho Vi t Nam trong các lĩnh v c
khác.
32. 32
Nhưng m t ñi u ch c ch n là trong lĩnh v c thương m i, s phát tri n y ph n l n ch ñem l i thi t th c
cho n n kinh t Trung Qu c và các doanh nghi p c a nư c này.
Ch c cũng mu n nh n m nh r ng Trung Qu c th c s là m t ‘láng gi ng t t’, m t ‘b n bè t t’, m t ‘ñ ng
chí t t’ và m t ‘ñ i tác t t’, bài vi t này c a TTXVN còn k r ng: ‘ð n nay, Trung Qu c ñã cho ta vay
1,6 t USD ưu ñãi’.
1,6 t USD là m t s không nh . Nhưng so v i 16,4 t USD mà Vi t Nam thâm h t m u d ch v i Trung
Qu c, con s y ch ng là gì.
D a vào nh ng s li u trên, có th nói quan h kinh t c a Vi t Nam v i Trung Qu c là b t bình ñ ng,
không b n v ng, th m chí hơi kh p khi ng.
Nh ng con s trên cho th y r ng trong lĩnh v c kinh t , thương m i quan h c a Vi t Nam v i Trung
Qu c không phát tri n t t và ñem l i ích thi t th c cho Vi t Nam như báo chí chính th ng thư ng hay ca
ng i.
D a vào nh ng s li u trên, có th nói quan h kinh t c a Vi t Nam v i Trung Qu c là b t bình ñ ng,
không b n v ng, th m chí hơi kh p khi ng.
N u không có xu t siêu sang các nư c EU và M , ch c kinh t c a Vi t Nam không th gi ñư c m c
tăng trư ng như nh ng năm qua và các doanh nghi p Vi t Nam g p r t nhi u khó khăn trong kinh doanh.
ð có th ‘ n ñ nh lâu dài’ như phương châm mà gi i lãnh ñ o Vi t Nam ñã cam k t v i Trung Qu c,
Vi t Nam không th mãi ch p nh n nh p siêu t Trung Qu c ñ xu t sang EU và M .
M t ñi u n a mà các con s trên cho th y ñó là, dù không có nh ng phương châm như ‘b n t t’ hay ’16
ch vàng’, các nư c ASEAN khác như Singapore, Malaysia, Indonesia ho c Thái Lan v n có th duy trì
m i quan h kinh t tương ñ i bình ñ ng, lành m nh, n u không mu n nói là có l i cho h trong quan h
v i Trung Qu c.
Có th Vi t Nam nh p siêu t Trung Qu c nhi u hơn nh ng nư c ASEAN này vì cơ c u và m c ñ phát
tri n c a n n kinh t Vi t Nam khác hay thua nh ng qu c gia ñó. Nhưng vì cơ c u, m c ñ phát tri n kinh
t hay vì chính sách ho c m t lý do nào khác vi c Vi t Nam nh p siêu t Trung Qu c là m t ñi u ñáng lo
ng i, ñáng bàn và c n gi i quy t.
ðã ñ n lúc Vi t Nam ph i tìm cách gi i h n thâm th ng – hay th m chí cân b ng – m u d ch v i Trung
Qu c. Vì n u không, kinh t Vi t Nam và các doanh nghi p Vi t Nam luôn g p b t l i trong quan h
thương m i, kinh t v i Trung Qu c.
Xu hư ng ñàn áp b t ñ ng VN
C p nh t: 15:36 GMT - th b y, 22 tháng 6, 2013
33. 33
Không ch nh ng ngư i bi u tình ch ng Trung Qu c m i b b t
Các t ch c nhân quy n cho r ng Vi t Nam th i gian g n ñây ñang gia tăng ñàn áp xu hư ng b t ñ ng v i
ð ng C ng s n trong dân chúng.
Hôm 20/6, ñ i di n c a T ch c Theo dõi Nhân quy n (Human Rights Watch) có tr s Hoa Kỳ lên
ti ng v các v b t gi blogger.
Các ñ t b t b và t n công blogger m i nh t cho h y chính quy n s hãi th nào trư c các cu c th o lu n
m v dân ch và nhân quy n, Giám ñ c khu v c Á châu c a HRW, Brad Adams, nói trong m t thông
cáo ph n ng v v chính quy n b t gi ông Trương Duy Nh t và ông Ph m Vi t ðào.
Trong khi ñó, m t lu t sư ñ i kháng Hà N i cho r ng chính quy n ñang ti n hành các v b t b , tr n áp
theo hình th c 'chi n d ch' ti n hành thư ng niên.
Trao ñ i v i BBC hôm 22/6/2013, ông Nguy n Văn ðài cho r ng các v b t b g n ñây chưa có d u hi u
ch m d t và còn hàm ch a nh ng y u t khó lư ng.
Ông nói: M i m t năm có m t chi n d ch và bao gi h cũng có s chu n b và tính toán r t c th v i
nh ng ñ i tư ng khác nhau.
Tôi cho r ng vi c b t b như v y v n chưa hoàn toàn ch m d t, và nó ch ch m d t trong ñ t này thôi.
Mình chưa bi t ñư c nh ng gì s x y ra trong tương lai, ông nói.
'ð keo vào khóa c a'
Không bi t chính quy n h ñã bi t trư c như th nào ñó, nên h ñã ñ keo vào trong khóa c ng c a nhà anh
Ph m H ng Sơn, và anh không th m c a ra ñ ñón ti p ông bên Tòa ð i s Hoa Kỳ ñư c. Lu t sư Nguy n Văn ðài
L y ví d v vi c các b t ñ ng chính ki n Vi t Nam ñang b sách nhi u ra sao, ông ðài ph n ánh vi c
hôm th Sáu, 21/6, bác s Ph m H ng Sơn, m t nhà v n ñ ng cho t do, nhân quy n ñư c nhi u ngư i
bi t, ñã b ngăn c n thô b o không cho ti p khách thu c m t ñoàn ngo i giao Hà N i t i thăm.
34. 34
Ông ðài nói: Rõ ràng ngư i ho t ñ ng b t ñ ng chính ki n trong chính qu c gia c a mình ñ u tranh,
ñòi h i quy n l i, dân ch thì bao gi cũng khó khăn hơn r t nhi u
Sáng hôm 21/6, bác s Ph m H ng Sơn có cu c h n v i ông tùy viên chính tr c a ð i s quán Hoa Kỳ,
Không bi t chính quy n h ñã bi t trư c như th nào ñó, nên h ñã ñ keo vào trong khóa c ng c a nhà
anh Ph m H ng Sơn, và anh không th m c a ra ñ ñón ti p ông bên Tòa ð i s Hoa Kỳ ñư c.
Trong khi ñó, ông nhân viên c a Tòa ð i s ñ n cũng b ngăn ch n t c ng, ông ðài nói v i BBC t
nhà riêng Hà N i.
Ông Ph m H ng Sơn cũng xác nh n v i BBC v vi c này.
ðây là l n th hai trong th i gian g n ñây, bác s Sơn b ngăn c n ti p xúc v i ñoàn ngo i giao Hoa Kỳ t i
Hà N i.
Hôm 12/4, c ông và lu t sư ðài ñã b ngăn c n ti p xúc v i các ñ i bi u Hoa Kỳ tham d cu c ñ i tho i
nhân quy n thư ng niên song phương l n th 17.
Khi ñó, tin t c nói ông Sơn b cư ng b c lên m t xe hơi c a chính quy n và câu lưu trong nhi u ti ng
ñ ng h , trong khi xe c a phái ñoàn ngo i giao M d ki n ñưa hai nhà b t ñ ng t i khách s n Metropole
ñã b ngăn c n ti p c n nhà riêng c a hai ông.
'Khuynh hư ng ñàn áp'
Lu t sư ðài cho hay, ông quan sát th y có nh ng k ho ch v i m c tiêu rõ ràng qua các ñ t b t gi , tr n
áp gi i b t ñ ng chính ki n, mà ông g i là nh ng chi n d ch.
M b ng chương trình nghe nhìn khác
Ông nói: T năm 2006 tr l i ñây, m i m t chi n d ch b t b nh ng ngư i ho t ñ ng dân ch hay các
blogger, h ñ u hay nh m ñ n các ñ i tư ng v i m t ph m vi nh t ñ nh và song m t ñ t này thì h l i
chu n b ti p cho nh ng chi n d ch ti p theo.
M ñ u năm 2006 là chi n d ch b t anh Ph m Bá H i, nh ng thành viên c a ð ng Dân ch Nhân dân,
ñ u năm 2007 h b t nh ng lu t sư như chúng tôi,
R i năm 2008, h b t nh ng ngư i ho t ñ ng như nhà văn Nguy n Xuân Nghĩa, r i 2009 là nh ng ngư i
c a ð ng Dân ch c a nhóm c a anh Lê Công ð nh, r i năm 2010 thì r t nhi u nh ng nhóm khác.
Bình lu n v khuynh hư ng tr n áp v i gi i b t ñ ng chính ki n, m i ñây Giáo sư Carl Thayer t Úc cho
r ng Vi t Nam v a mu n xu ng thang v i Trung Qu c ñ gi m căng th ng bi n ñ o, v a mu n t ra c ng
r n v i phương Tây.
Ông nói: Trong năm nay, Vi t Nam ñã b t gi t i 46 blogger, và con s này rõ ràng cao hơn so v i năm
trư c. ði u này x y ra, m c dù ñã có nh ng áp l c t phía Hoa Kỳ, hay Liên minh Châu Âu (EU).
35. 35
Nhà quan sát chính tr Vi t Nam t Úc cho r ng Vi t Nam ñang s d ng các v b t gi tr n áp nh m gi i
quy t m t s quan h ñ i ngo i v i láng gi ng Trung Qu c và cân b ng các quan h khác v i m t s
cư ng qu c trong khu v c.
Ngư i ta ch có th k t lu n r ng vì chuy n ñi c a Ch t ch Trương T n Sang thăm Trung Qu c, Vi t
Nam t ra c ng r n trư c các khuynh hư ng ñ u tranh ñòi c i t ôn hòa và c g ng xích l i v i Trung
Qu c, s d ng c nh ng ti p c n mà h có chung v ý th c h chính tr .
'Lên ti ng ph n ñ i'
Các ñ t b t b và t n công blogger m i nh t cho h y
chính quy n s hãi th nào trư c các cu c th o lu n m v dân ch và nhân quy n
Giám ñ c khu v c châu Á c a HRW, Brad Adams
M t ñ i di n T ch c Phóng viên Không biên gi i (RSF) t Paris nói v i BBC r ng vi c Vi t Nam tăng
cư ng ñàn áp gi i b t ñ ng và các blogger ch càng làm cho vi c ch ng ñ i tr nên lan r ng ch c ch n
gây h i cho uy tín c a chính quy n trên trư ng qu c t .
Giám ñ c ph trách khu v c Châu Á - Thái Bình Dương c a RSF, Benjamin Ismail, nói: Các v và
khuynh hư ng b t b các blogger, ñàn áp các nhà v n ñ ng dân ch , nhân quy n ôn hòa ch càng làm gia
tăng thêm s ph n kháng trong nư c, làm x u ñi thành tích nhân quy n ñã x u c a Vi t Nam.
ð i di n RSF nói thêm: Các v b t gi ñ l i h u qu lâu dài và có th d n Vi t Nam t i tình tr ng khó
ki m soát ñư c các xung ñ t, mâu thu n n i b , mà các s ki n mùa Xuân R p là các ví d ñi n hình.
Vi t Nam không cá bi t trong vi c tr n áp các ti ng nói vì dân ch , nhân quy n, Trung Qu c và m t s
th ch ñ c tài ñ u áp d ng cùng phương cách, nhưng không ai có th ngăn ch n h t ñư c các ti ng nói
dân ch trong th i ñ i toàn c u hóa thông tin. B t gi và tr n áp ch có h i, hơn là có l i, ông Ismail nói.
Trong b i c nh hi n nay, dư ng như áp l c c a các nư c phương Tây không có tác ñ ng nào, theo chuyên
gia Carl Thayer.
Tôi th y r ng khuynh hư ng này s ti p t c. Tôi không th y b t kỳ cư ng qu c nào bên ngoài có th có
kh năng tác ñ ng ñ n các di n bi n n i b này c a Vi t Nam, ông Carl Thayer nói.
36. 36
Thư c m ơn c a Ti n sĩ Cù Huy Hà Vũ
Posted by basamnews on June 21st, 2013
“Sáng 15/6/2013 khi ñư c ðài Truy n hình Vi t Nam và m t s báo chí khác c a Vi t Nam h i v tình
hình tuy t th c c a tôi ngay t i bu ng giam tôi, anh Nguy n ðình D m, ngư i b giam cùng phòng v i tôi
ñã ch vào nh c a các cháu n i c a anh D m treo t i bu ng giam
và nói:
.‘Tôi l y tính m ng c a v tôi, c a các con tôi và c a các cháu tôi ra th r ng anh Cù Huy Hà Vũ ñã
không ăn b t c mi ng nào, không dùng b t kỳ ch t dinh dư ng, ch t ñ m và thu c b nào ngoài
thu c ñi u tr b nh tim và cao huy t áp trong cu c tuy t th c hi n nay c a anh Cù Huy Hà Vũ. Ngoài
ra, n u tôi nói d i, tôi s n sàng ch p nh n b n án 7 năm tù mà tôi ñang ch p hành tăng g p ñôi’ “.
Cù Huy Hà Vũ
BoxitVietnam
Sáng nay 21/6/2013, bà Nguy n Th Dương Hà ñã g p ñư c (*) ch ng mình, Ti n sĩ Cù Huy Hà Vũ, t i
Tr i giam s 5, Thanh Hóa. Bà Dương Hà cho bi t do Tr i giam s 5 B Công an cu i cùng ñã ph i ra văn
b n gi i quy t ñơn c a anh nên t 9 gi sáng hôm nay anh ñã k t thúc tuy t th c. T nhà tù, Ti n sĩ Cù
Huy Hà Vũ g i thư c m ơn ñ n t t c m i ngư i ñã ng h cu c ñ u tranh c a anh.
Bauxite Vi t Nam
Thành-ph Tam-Sa : Trò cư i qu c-t
Chu-Phương
(biên-t p ñ i-ngo i c a Tân-Hoa-Xã)
37. 37
Ý -ki n c a m t biên-t p-viên Tân-Hoa-Xã
G n ñây khi tình hình Bi n ðông căng th ng, nh t là sau khi Trung Qu c có nh ng bư c ñi ngang
ngư c, b t ch p l ph i và s th t như kh ng ñ nh yêu sách v “ðư ng Lư i bò”, l p ra cái g i là “thành
ph Tam Sa”, biên t p viên Chu Phương c a Tân Hoa xã ñã th ng th n bày t quan ñi m c c l c ph n ñ i
chính sách s d ng vũ l c Bi n ðông, ñòi xóa b cái g i là “thành ph Tam Sa”... Nhà báo Chu Phương
sinh năm 1960, C nhân Anh văn (1982), Th c s Báo chí truy n thông (1989), t 1989 ñ n nay là biên
t p viên công tác t i Ban biên t p ñ i ngo i c a Tân Hoa xã.
Ông là m t nhân v t n i ti ng có quan ñi m th ng th n trong làng báo Trung Qu c, h i tháng 3
năm nay, t ng gây ch n ñ ng dư lu n b i là ngư i vi t nh ng bài ñ u tiên ñăng trên Blog Sina.com phê
phán B c Hy Lai và “mô hình Trùng Khánh” ngay t khi nhân v t này còn ñang trên ñ nh cao danh v ng
và quy n l c. Ngày 17/7, ông cho ñăng bài vi t “Hi n tr ng Nam H i (Bi n ðông) có l s kéo lùi c i
cách chính tr c a Trung Qu c”. Trong ñó ông vi t:
- “Ý nghĩa l n nh t c a vi c l p ra “thành ph Tam Sa” là chư ng cho bàn dân thiên h th y
n i nh c c a Trung Qu c; ñ ng th i cũng s bu c chính ph và quân ñ i Trung Qu c ph i gi bài ng a
v i các qu c gia xung quanh và qu c t
Chúng ta t nh ñã ñư c nhìn th y t m b n ñ Nam H i (Bi n ðông). M t ñư ng biên gi i ñ t
ño n r t thô màu h ng ñưa toàn b Nam H i vào trong b n ñ Trung Qu c. Cho ñ n ngày nay chúng ta
m i bi t s th c không ph i như v y. Cái ñư ng biên gi i qu c gia y không nh ng các nư c láng gi ng
và c qu c t không công nh n, mà ngay chính ph và các h c gi nư c ta cũng không gi i thích rõ
ñư c”.
Trư c ñó, ngày 29/6, Chu Phương vi t bài: “Thi t l p “thành ph Tam Sa” là trò cư i qu c t ,
m nh m yêu c u h y b ngay!”. Bài này ñã ñư c nhi u di n ñàn m ng ñăng l i. Chu Phương vi t:
- “Nhi u ngư i dân nư c ta ñ n gi v n không hi u Nga t i sao l i l n ñ u tiên tham gia cu c
di n t p quân s l n Thái Bình Dương do M ch ñ o. Kỳ th c, ñó chính là s ph n ng m nh m c a
qu c t trư c hành ñ ng thi t l p “thành ph Tam Sa” ñi ngư c l i lu t qu c t và vô trách nhi m c a
Trung Qu c. N u giai t ng lãnh ñ o Trung Qu c ñ n gi v n không ñ c hi u ñư c th ngôn ng qu c t
38. 38
chung ñó thì s kéo nhân dân Trung Qu c sa vào m t cu c chi n tranh không th thoát ra. Vi c thi t l p
“thành ph Tam Sa” là m t trò cư i qu c t ñi n hình
Chính ph Trung Qu c c n s m nh n sõ sai l m to l n c a mình, s m có hành ñ ng s a ch a
sai sót.B n thân tôi m nh m kêu g i: hãy l p t c h y b “thành ph Tam Sa”, tri n khai s m nh t có th
ñư c vi c ñ i tho i mang tính xây d ng v i các nư c xung quanh Nam H i (Bi n ðông), d c s c cho vi c
làm d u tình hình căng th ng Nam H i, lo i b nguy cơ chi n tranh, ñưa Trung Qu c quay tr l i v i
ñ i gia ñình qu c t ”
......
- “Trung Qu c ñã tr i qua ki u hành ñ ng tùy ti n th i “Cách m ng văn hóa”, ñã t mình
n m tr i th i kỳ “chính tr th ng soái”, c n ph i nh n th c ñư c mình là thành viên c a ñ i gia ñình
qu c t , c n ph i tuân th các chu n t c và quy ph m mà c c ng ñ ng qu c t tuân theo.
Trong x lý công vi c qu c t , nh t là x lý các v n ñ ph c t p, t n t i tranh ch p nghiêm
tr ng gi a các qu c gia, tuy t ñ i không ñư c t mình hành ñ ng m t mình theo quan ni m giá tr , quan
ni m l ch s và l p trư ng c a mình, ch nói ñi u mình nghĩ; như th không nh ng không giúp gì cho vi c
gi i quy t tranh ch p qu c t , mà còn làm tình hình x u thêm, gia tăng thêm quan h căng th ng gi a
Trung Qu c v i các nư c xung quanh. ð ng th i cũng làm t n h i ñ n hình nh và ñ a v qu c t c a
Trung Qu c, làm suy y u ti ng nói c a Trung Qu c trên trư ng qu c t . Trung Qu c ñang t cô l p mình
trong v n ñ ngo i giao, trong x lý công vi c quan h qu c t , chúng ta c n ph i có thêm nhi u nhà
ngo i giao, nhà chi n lư c qu c t và nh ng chính tr gia th c s có t m ñ tham gia vào vi c quy t sách;
quy t không nghe theo ti ng gào thét c a nh ng “cu ng nhân chi n tranh” hay ñ cho quân s ch huy
chính tr . Kinh nghi m l ch s c a t t c các qu c gia cho th y rõ: quân nhân can d chính tr ch ñem l i
tai h a cho ñ t nư c”.
Trung Qu c ngang ngư c thông qua quy t ñ nh thành l p thành ph Tam Sa V vi c chính ph
Trung Qu c v i vàng tuyên b l p ra cái g i là “thành ph Tam Sa” bao g m toàn b vùng bi n trong
“ðư ng biên gi i 9 ño n” mà h t v ch ra m t cách vô căn c , Chu Phương th ng th n bày t quan
ñi m:
- “Vi c thi t l p “thành ph Tam Sa” là bư c ñi sai l m nh t và không sáng su t nh t c a
Trung Qu c trong vi c gi i quy t v n ñ Nam H i (Bi n ðông), khi n c qu c t chê cư i nh ng nhà
quy t sách Trung Qu c thi u ki n th c v lu t qu c t mu n thông qua vi c thi t l p “thành ph ”, ngang
nhiên ñưa công h i (vùng bi n qu c t ) vào lãnh h i c a nư c mình. Cách làm sai trái y không ch t o ra
ti n l qu c t , mà còn tr thành trò cư i qu c t , t t s gây t n h i nghiêm tr ng ñ n hình nh qu c t
c a Trung Qu c. Quá trình thi t l p “thành ph Tam Sa” th hi n s nóng v i và c u th , rõ ràng là
quy t ñ nh ñư c ñưa ra thi u lu n ch ng khoa h c và không sáng su t. Hành ñ ng này không ch ñi
ngư c l i lu t pháp và t p quán qu c t , mà cũng trái v i nh ng quy ñ nh pháp lu t c a chính Trung
Qu c v vi c thành l p thành ph , càng ñi ngư c l i qu c sách và chi n lư c phát tri n hòa bình phù h p
mà Trung Qu c c n có”.
Ông phân tích:
- “Hành ñ ng sai l m nguy hi m vô trách nhi m c a m t s ngư i trong vi c thi t l p “thành
ph Tam Sa” ñang ñ y nhân dân Trung Qu c sa vào mi ng h chi n tranh. Nhân dân Trung Qu c c n
hòa bình, không c n chi n tranh. Trong vi c x lý v n ñ qu c t và x lý v n ñ quan h v i các nư c,
Trung Qu c c n ph i t nh táo, không ñư c cu ng nhi t.Trung Qu c c n làm m t dân t c có trách nhi m,
ñ ng th ng gi a khu r ng các dân t c th gi i; quy t không th làm m t “cô nhi th gi i” - hành ñ ng
ngang bư ng.
Trong vi c gi i quy t công vi c qu c t , Trung Qu c c n ph i h c cách tuân theo quy t c trò chơi
ñã ñư c c qu c t công nh n, tránh m t mình m t ki u, mình khen mình hay, ñ ng ñ tr thành Tri u
Tiên th hai”. Chu Phương th ng th n ñ xu t ý ki n cá nhân: “ð i v i v n ñ “thành ph Tam Sa”,
39. 39
chính ph Trung Qu c c n s m nh n ra sai l m l n lao c a mình, xin ñ ng ng i m t th di n mà b l
th i cơ. Trung Qu c c n s m hành ñ ng, s a ch a sai sót...Kinh nghi m l ch s cho chúng ta th y, m t
Trung Qu c cô l p s không có ti n ñ .
Vi c Nga tham gia cu c di n t p quân s Thái Bình Dương v n chưa khi n m t s chính khách và
quân nhân c a ta t nh ra. Trong th gi i ngày nay, s phát tri n c a m t qu c gia càng c n có s quan
tâm, tham d và giúp ñ c a c ng ñ ng qu c t . ð ng nói gì Trung Qu c ñang t coi mình là “qu c gia
ñang phát tri n”, mà ngay c M , “Siêu cư ng qu c duy nh t th gi i” hi n cũng ñang ngày càng bi t
cách l i d ng và d a vào c ng ñ ng qu c t ñ ñ t ñư c m c ñích c a mình”. Ông k t lu n: “Thi t l p
“thành ph Tam Sa” là hành ñ ng t cô l p mình c a Trung Qu c, là m t sai l m chi n lư c to l n c n
ph i nhanh chóng s a ch a!”.
T ng tham mưu trư ng QðND Vi t Nam thăm
L u Năm Góc
Nh n l i m i c a ð i tư ng Martin E. Dempsey, Ch t ch H i ñ ng Tham mưu trư ng Liên quân
Hoa Kỳ, ñoàn ñ i bi u quân s c p cao do Thư ng tư ng ð Bá T , T ng tham mưu trư ng QðND
Vi t Nam d n ñ u, sang thăm h u ngh chính th c H p ch ng qu c Hoa Kỳ.
Ch t ch H i ñ ng tham mưu trư ng Liên quân Hoa Kỳ Martin
Dempsey ñón Thư ng tư ng ð Bá T t i tr s B Qu c phòng
M . nh: TTXVN
Sáng 20/6, t i tr s B Qu c phòng Hoa Kỳ, l ñón chính th c ñoàn ñã di n ra theo nghi th c c p cao
dành cho quân ñ i.
Ngay sau l ñón, ñoàn ñ i bi u quân s c p cao Vi t Nam do Thư ng tư ng ð Bá T d n ñ u và ñoàn
ñ i bi u quân ñ i H p ch ng qu c Hoa Kỳ do ð i tư ng Martin E. Dempsey d n ñ u ñã ti n hành h i
ñàm.
Thư ng tư ng ð Bá T c m ơn s h p tác c a Quân ñ i Hoa Kỳ v i QðND Vi t Nam th i gian qua,
nh t là trong lĩnh v c kh c ph c h u qu chi n tranh, ñào t o ti ng Anh, và ñ ngh th i gian t i hai bên
40. 40
ti p t c tri n khai quan h qu c phòng theo b n Tho thu n thúc ñ y h p tác qu c phòng ñã ký k t, bao
g m trao ñ i ñoàn các c p, trao ñ i ñào t o, trao ñ i kinh nghi m gi a các quân binh ch ng, Hoa Kỳ ti p
t c h p tác v i Vi t Nam trong vi c kh c ph c h u qu chi n tranh, rà phá bom mìn, tìm ki m quân nhân
còn m t tin, m t tích trong chi n tranh, t y r a dioxin t i các ñi m ô nhi m n ng.
Thư ng tư ng ð Bá T kh ng ñ nh Chính ph và QðND Vi t Nam s t o ñi u ki n t t nh t và h p tác
v i Hoa Kỳ trong vi c tìm ki m, c t b c và h i hương hài c t quân nhân Hoa Kỳ ñã t tr n trong chi n
tranh t i Vi t Nam. Thư ng tư ng cũng ñ ngh Hoa Kỳ ti p t c cung c p thông tin v b ñ i Vi t Nam
m t tin, m t tích trong chi n tranh, ñ làm d u b t n i ñau thương do m t mát trong chi n tranh c a các
gia ñình Hoa Kỳ và Vi t Nam.
Trên các di n ñàn ña phương, Thư ng tư ng ð Bá T ñ ngh hai bên trong th i gian t i c n ph i h p ñ
cùng nhau góp ph n gi v ng môi trư ng hoà bình, n ñ nh ñ phát tri n, trư c h t trong cơ ch h p tác
gi a các nư c ASEAN và các nư c ñ i tác (ADMM+). Vi t Nam s làm h t s c mình ñ thúc ñ y quan
h h u ngh h p tác ASEAN-Hoa Kỳ vì hoà bình, n ñ nh và th nh vư ng c a khu v c, góp ph n xây
d ng C ng ñ ng ASEAN vào năm 2015.
Ch t ch H i ñ ng Tham mưu trư ng Liên quân Hoa Kỳ, ð i tư ng Martin E. Dempsey nh t trí v i
nh ng n i dung h p tác th i gian t i trong khuôn kh Th a thu n thúc ñ y h p tác qu c phòng và hoan
nghênh sáng ki n c a Vi t Nam v thành l p Nhóm chuyên gia v mìn nhân ñ o trong khuôn kh
ADMM+, ng h các bên liên quan trong gi i quy t tranh ch p b ng bi n pháp hòa bình, tuân th lu t
pháp qu c t , trong ñó có Công ư c Liên h p qu c v Lu t Bi n năm 1982, mong mu n ASEAN và
Trung Qu c s m xây d ng ñư c B Quy t c ng x Bi n ðông (COC).
Chi u cùng ngày, Thư ng tư ng ð Bá T ñã có bu i ti p ki n thư ng ngh s John McCain.
Thư ng tư ng ð Bá T và ñoàn ñ i bi u quân s c p cao Vi t Nam ñã ñ n thăm ð i h c qu c phòng,
B Tư l nh H m ñ i 3, C nh sát bi n thành ph San Diego, bang California, ñơn v tìm ki m c u n n, B
Tư l nh Quân ñoàn 1.
Theo TTXVN
Thêm chi ti t chuy n ñi c a ông ð Bá T
BBC. th b y, 22 tháng 6, 2013
Vào ngày T ng tham mưu trư ng quân ñ i Vi t Nam, Thư ng tư ng ð Bá T , k t thúc chuy n thăm M
c a mình, các ngu n tin hai bên cho bi t thêm chi ti t v chuy n ñi.
Ông T M sáu ngày t 17/6-22/6, trong ñó ông có chuy n thăm l n ñâu tiên t i L u Năm Góc.
T i tr s B Qu c phòng Hoa Kỳ, ông ð Bá T ñã có cu c g p v i Tư ng Martin Dempsey, Ch t ch
H i ñ ng Tham mưu trư ng Liên quân M , vào sáng ngày th Năm 20/6.
41. 41
Hai ñoàn ñã có cu c h i ñàm, trong ñó ngoài các v n ñ khu v c [châu Á-Thái Bình Dương], hai ông
Dempsey và ð Bá T còn th o lu n v chính sách chuy n d ch tr ng tâm v khu v c c a chính quy n
Obama, theo thông cáo t phía M .
Báo Quân ñ i Nhân dân c a Vi t Nam thì tư ng thu t r ng hai bên ñã trao ñ i v m t s tình hình th
gi i, khu v c cùng quan tâm.
Ông ð Bá T , ngư i cũng gi ch c th trư ng Qu c phòng, kh ng ñ nh: Vi t Nam coi tr ng phát tri n
quan h toàn di n v i Hoa Kỳ, trong ñó có quan h v qu c phòng.
Theo ông T , chuy n ñi c a ông là d p ñ tăng cư ng quan h h u ngh và hi u bi t l n nhau gi a quân
ñ i hai nư c, qua ñó thúc ñ y quan h h p tác qu c phòng lên m t bư c m i.
Ông bày t hy v ng hai bên ti p t c tri n khai b n Th a thu n thúc ñ y h p tác qu c phòng ñã ký k t.
Thư ng tư ng ð Bá T kh ng ñ nh Vi t Nam s làm h t s c mình ñ thúc ñ y quan h Asean-M .
Tăng cư ng ph i h p
Tuy không có chi ti t nào ñ t phá nhưng m t ñi m ñáng chú ý, là th trư ng qu c phòng Vi t Nam ñ
ngh hai nư c tăng cư ng ph i h p trên các di n ñàn ña phương ñ gi v ng môi trư ng hòa bình, n
ñ nh, trư c h t trong cơ ch h p tác gi a các nư c Asean và các nư c ñ i tác, trong có Trung Qu c.
V ph n mình, ð i tư ng Martin Dempsey bày t ng h gi i quy t tranh ch p Bi n ðông b ng bi n pháp
hòa bình, tuân th lu t pháp qu c t , trong ñó có Công ư c c a LHQ v Lu t Bi n 1982.
Ông cũng nói M mong mu n Asean và Trung Qu c s m xây d ng ñư c B Quy t c ng x c a các bên
Bi n ðông (COC).
Hai bên trong th i gian t i c n ph i h p th t t t trên các di n ñàn ña phương ñ cùng nhau góp ph n gi
v ng môi trư ng hòa bình, n ñ nh ñ phát tri n, trư c h t trong cơ ch h p tác gi a các nư c Asean và
các nư c ñ i tác.
Thư ng tư ng ð Bá T
ðoàn c a T ng tham mưu trư ng quân ñ i Vi t Nam có các tư ng lĩnh cao c p như Trung tư ng Phương
Minh Hòa, Tư l nh Quân ch ng Phòng không-Không quân; Trung tư ng Ph m Ng c Hùng, Phó t ng c c
trư ng T ng c c Tình báo B Qu c phòng; Chu n ðô ñ c Nguy n Văn Ninh, Phó tư l nh Quân ch ng
H i quân; Thi u tư ng Ph m H u M nh, Chánh văn phòng B T ng Tham mưu; và Thi u tư ng Vũ
Chi n Th ng, C c trư ng C c ð i ngo i.
Báo Quân ñ i Nhân dân cho hay trong th i gian M ñoàn ñã ñ n thăm ð i h c Qu c phòng, B tư l nh
H m ñ i 3, C nh sát bi n thành ph San Diego, ðơn v tìm ki m c u n n và B Tư l nh Quân ñoàn I.
Tin t B Tư l nh Quân ñoàn I Hoa Kỳ nói Thư ng tư ng ð Bá T ñã t i thăm căn c liên quân Lewis-
McChord, bang Washington, hôm 18/6.
