SlideShare a Scribd company logo
1 of 29
Download to read offline
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 1 ~
;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^(
;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfno P]g, @)^& sf] bkmf $# n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L ljZjljBfno ;efn] b]xfosf
lgodx? agfPsf] 5 .
kl/R5]b – !
!= ;+lIfKt gfd / k|f/De M– -!_ of] lgodsf] gfd ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( /x]sf] 5 .
-@_ of] lgod t'?Gt k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiffM -!_ ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ nfu]df jfx]s o; lgoddfM
-s_ æP]gÆ eGgfn] ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno P]g, @)^& ;Demg' kb{5 .
-v_ ælgodÆ eGgfn] ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfnosf] cfly{s, k|zf;g lgodfjnL @)^( ;Demg' kb{5 .
-u_ æljZjljBfnoÆ eGgfn] ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno ;Demg' kb{5 .
-3_ æljlgodÆ eGgfn] ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfnosf] ljlgod ;Demg' kb{5 .
-ª_ æ;efÆ eGgfn] P]gsf] bkmf & adf]lhd u7g ePsf] ljZjljBfno ;ef ;Demg' kb{5 .
-r_ æsfo{sf/L kl/ifbÆ eGgfn] P]gsf] bkmf !@ cg';f/ u7g ePsf] sfo{sf/L kl/ifb ;Demg' kb{5 .
-5_ æ;]jf cfof]uÆ eGgfn] P]gsf] bkmf @! adf]lhd u7g ePsf] ljZjljBfnosf] ;]jf cfof]u ;Demg' kb{5 .
-h_ ækbflwsf/LÆ eGgfn] P]gsf] bkmf ^ adf]lhdsf kbflwsf/L / o; lgoddf tf]lsP adf]lhd kbflwsf/L ;Demg'
kb{5 .
-em_ æpks'nkltÆ eGgfn] P]gsf] bkmf @$ adf]lhdsf] ljZjljBfnosf] pks'nklt ;Demg' kb{5 .
-`_ æ/lhi6«f/Æ eGgfn] P]gsf] bkmf @% adf]lhd ljZjljBfnosf] /lhi6«f/ ;Demg' kb{5 .
-6_ ækl/ifbx?Æ eGgfn] ljZjljBfno P]g / z}lIfs k|zf;g lgodfjnL @)^( jdf]lhdsf kl/ifbx? ;Demg'
kb{5 .
-7_ælzIfsÆ eGgfn] lzIfs, sd{rf/L ;]jf lgodfjnL, @)^( sf] bkmf @-!_ -y_ df tf]lsPadf]lhdsf] lzIfs
;Demg' kb{5 .
♣
-8_æsd{rf/LÆ eGgfn] lzIfs, sd{rf/L ;]jf lgodfjnL, @)^( sf] bkmf @-!_ -b_ df tf]lsPadf]lhdsf] sd{rf/L
;Demg' kb{5 .
-9_ æclVtof/ k|fKt clwsf/LÆ eGgfn] o; lgodadf]lhd tf]lsPsf] clwsf/ k|fKt clwsf/L ;Demg' kb{5 .
-0f_ æah]6Æ eGgfn] ljZjljBfnosf] cfo Joosf] jflif{s cg'dfg -ah]6_ nfO{ ;Demg' kb{5 . ;f] zAbn] Ps
cfly{s jif{sf nflu ;efaf6 :jLs[t hu]8f ah]6 / k"/s ah]6nfO{ ;d]t hgfp“5 . t/ ljz]if sf]ifdf hDdf
x'g] cfo Joo ;f] sf]ifaf6 x'g] Joosf] ljj/0fnfO{ eg] hgfpg] 5}g .
-t_ æsf]ifÆ eGgfn] P]gsf] bkmf #@ adf]lhd ljZjljBfnosf ;a} k|sf/sf] /sd hDdf x'g] sf]ifnfO{ ;Demg' kb{5
.
-y_ æa}+s tyf ljQLo ;+:yfÆ eGgfn] g]kfn sfg"g adf]lhd :yflkt jfl0fHo a}+sx? tyf ljQLo ;+:yfx?Æ
;Demg' kb{5 .
-b_ ælgsf;fÆ eGgfn] :jLs[t ah]6 cGtu{t /xL s]Gb|Lo sfof{non] cfkmgf] cGtu{tsf lgsfonfO{ lbg] lgsf;f
;Demg' kb{5 .
-w_ æn]vf k|d'vÆ eGgfn] lgsfosf] k|d'vsf] dftxtdf /xL ah]6, ljQLo sf/f]jf/ / To;sf] n]vf ;DaGwL sfo{
ug'{kg]{ / n]vf k/LIf0fk|lt lhDd]jf/ x'g'kg]{ kbflwsf/L jf clws[t sd{rf/L ;Demg' kb{5 . o; zAbn]
n]vftkm{sf clws[t :t/sf lhDd]jf/ sd{rf/L ;d]tnfO{ ;Demg' kb{5 .
-g_ æaf]nkqÆ eGgfn] ;fj{hlgs vl/b P]g, @)^# / lgodfjnL @)^$ adf]lhdsf] af]nkq ;Demg' kb{5 .
-k_ ætnaÆ eGgfn] ljZjljBfno lzIfs, sd{rf/L ;]jf lgodfjnL, @)^( adf]lhd lzIfs tyf sd{rf/Ln] ;]jf
k|bfg u/]jfkmt kbflwsf/ /x]sf] kbsf] k|rlnt :s]n adf]lhd kfpg] tnanfO{ ;Demg' kb{5 .
-km_ æcfly{s jif{Æ eGgfn] >fj0f ! ut] b]lv c;f/ d;fGt ;Dd ;Demg' kb{5 .
-a_ æljz]if sf]ifÆ eGgfn] ljZjljBfnosf] ljz]if k|of]hgsf] nflu :yfkgf ul/Psf] sf]if ;Demg' kb{5 .
lzIfs, sd{rf/L lgodfjnL klxnf] ;+zf]wg -@)&)_ åf/f ;+zf]lwt -klxnf] ;+zf]wg @)&) åf/f lzIfssf] kl/efiffdf ;+zf]wg ePsf]n] lgod @-!_sf] -y_
adf]lhd Ps?ktf sfod ul/Psf]
♣
lzIfs, sd{rf/L ;]jf lgodfjnL, @)^( sf] lgod @-!_sf] -b_ adf]lhd Ps?ktf sfod ul/Psf]
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 2 ~
-e_ æ7]SsfÆ eGgfn] 36f36 jf a9fa9 u/L jf d'gfkmfsf] p2]Zon] g]kfn leq s'g} sfd ug{ ljZjljBfno jf
ljZjljBfnosf] kbflwsf/L jf lgsfo k|d'v;Fu o; lgodfjnLsf] k|lqmof k"/f u/L lnPsf] 7]Ssf ;Demg'
kb{5 . o; zAbn] b/efp kq sf]6]zgaf6 lnPsf] 7]Ssf ;d]t hgfpg] 5 .
-d_ ætf]lsP jf tf]lsPadf]lhdÆ eGgfn] P]g jf P]gcGtu{t ag]sf lgod jf ljlgod, sfo{ljlw, sfo{ Joj:yfkg
k|0ffnL jf lgb]{lzsf jf clVtof/ k|fKt JolQmaf6 tf]lsPsf] jf sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] jf
tf]lsPadf]lhd ;Demg' kb{5 .
-@_ lgodfjnLsf] JofVofM o; lgodfjnLsf] JofVof ug]{ clwsf/ sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 .
-#_ afwf c8sfp km'sfpg]M–––– o; lgodfjnLsf] sfof{Gjog ubf{ jf ljZjljBfnosf] sfo{ ;Dkfbg ubf{ s'g}
lsl;dsf] afwf c8sfp cfPdf ;f] afwf c8sfp km'sfpg] clwsf/ sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 . of] lgodfjnL
sfof{Gjog ug{ s'g} ljz]if Joj:yf ug'kg]{ ePdf sfo{sf/L kl/ifbn] lg0f{o u/L ;f] Joj:yf ug{ ;lsg]5 . o;/L
Joj:yf ul/Psf] lg0f{o cfpFbf] ;efjf6 cg'df]bg ug'{ kb{5 .
-$_ sfo{ljlw jf sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL agfpg] clwsf/ M o; lgodfjnLsf] sfof{Gjog ug{ / p2]Zo
Kf|flKtsf nflu sfo{ljlw / sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL agfO{ nfu' ug{ ;lsg]5 .
-%_ sfd sf/jfxL j}w x'g]M of] lgodfjnL nfu' x'g'eGbf cufl8 sfo{sf/L kl/ifb jf pks'nklt jf /lhi6«f/ jf
cGo kbflwsf/Ln] u/] u/fPsf] cfly{s k|zf;g ;DaGwL sfd sf/jfxL o;} lgodadf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 .
-^_ arfpM ljZjljBfno P]g lgodadf]lhd ljZjljBfnosf kbflwsf/L lzIfs jf sd{rf/Ln] c;n lgotn] u/]sf
s'g} sfd sf/jfxLsf ;DaGwdf lghx? pk/ d'2f rnfOg] jf cGo s'g} sfg"gL sf/jfxL ul/g] 5}g .
-&_ P]gsf] dg;fo adf]lhd JofVof ug'{kg]{M ljZjljBfno P]gdf k|o'Qm zAb / jfSof+zx? o; lgodfjnLdf
k|of]u ePsf]df k|;+ujz csf]{ cy{ nfu]df tL jfSof+z / zAbx?sf] JofVof P]gs} k|;+u cg'?k ul/g] 5 .
kl/R5]b – @
ljZjljBfnosf] sf]if / sf]ifsf] ;~rfng
#= ljZjljBfnosf] sf]if M–––– -!_ P]gsf] bkmf #@ adf]lhdsf] ljZjljBfnosf] sf]ifsf] :yfkgf x'g]5 . xfn /x]sf]
ljZjljBfnosf] sf]if o;} lgodadf]lhd :yfkgf ePsf] dflgg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]if sfo{sf/L kl/ifbsf] lg0f{osf] cwLgdf /xL /lhi6«f/sf] lhDdf / /]vb]vdf /xg]5 .
-#_ o; lgod cGtu{t ;f] sf]ifsf] s]Gb|Lo ;+/If0f, ;~rfng, k|of]u tyf lgoGq0f ug]{ u/fpg] d'Vo lhDd]jf/L lghsf]
x'g]5 .
-$_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]if sfo{sf/L kl/ifbn] pko'Qm 7fg]sf] s'g} jfl0fHo a}+sdf æ;'b"/ klZrdf~rn
ljZjljBfno sf]ifÆ sf] gfddf vftf vf]nL /flvg]5 . ;f] sf]ifdf xfn;Dd hDdf ePsf] /sd / P]g adf]lhd
hDdf x'g'kg]{ /sd ;d]t ;f]xL a}+ssf] vftfdf hDdf ug'{ u/fpg' kg]{5 .
$= ljZjljBfnosf] sf]ifsf] j}+s vftf ;~rfngM– -!_ cfjZostf cg';f/ j}+sx?df cfo Joosf] 5'§f5'§} vftfx?
vf]Ng ;lsg]5 .
-@_ o; lgoddf cGoyf n]lvPsf]df afx]s k|To]s lgsfon] ljQLo sf/f]jf/ ug{ a}+s vftf vf]Ng' kg]{5 . gubL
sf/f]jf/ ug{ ;lsg] cj:yfdf afx]s a}+s vftf dfkm{t dfq sf/f]jf/ ug'{, u/fpg' kg]{5 .
-#_ ah]6 lgsf;faf6 ;~rfng x'g] ljQLo sf/f]jf/sf nflu a}+sdf d"n vftf vf]Ng' kg]{5 . ah]6 lgsf;f afx]s
cGo cfo jf sf]if jf /sdaf6 x'g] ljQLo sf/f]jf/sf] nflu cj:yf / k|of]hg cg';f/ /lhi6«f/sf] k"j{ :jLs[lt
lnO{ a}+sdf cGo vftfx? vf]nL ;~rfng ug{ ;lsg]5 .
-$_ ljZjljBfnosf] lgsfox?df k|fKt x'g] ;Dk"0f{ cfo clgjfo{ ?kdf d"n vftfdf hDdf ug'{ kg]{5 .
-%_ ljZjljBfnosf] sf]ifsf] j}+s vftf ;~rfng sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhdsf] x'g]5 .
%= cfocfh{g sf]ifsf] :yfkgfM– -!_ ljZjljBfnosf] s]Gb|Lo sfof{no Pj+ lgsfox?n] lzIfs, sd{rf/L tyf
ljBfyL{x?sf] lgldQ vr{ ug{ kfpg] u/L cfocfh{g sf]ifsf] :yfkgf / ;~rfng ug{ ;Sg]5g .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 3 ~
-@_ pklgod -!_ jdf]lhdsf] sf]ifsf] d"n wg eg] vr{ ug{ kfOg] 5}g / ;f] sf]ifsf] Jofh tyf cGo cfDbfgL dfq
k|of]u ug]{ u/L pQm sf]ifsf] ;~rfng ul/g]5 .
-#_ cfocfh{g sf]ifsf] :yfkgf, u7g, ;~rfng ;DaGwL cGo Joj:yf / sfo{ljlw sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhd
x'g]5 .
^= ljsf; tyf cGo sf]ifM– -!_ ljZjljBfnosf] jflif{s ah]6af6 art ePsf] /sd sfo{sf/L kl/ifbn] ljsf;sf]if jf
cGo sf]if v8f u/L hDdf ug'{kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]ifsf]] /sd sfo{sf/L kl/ifbsf] lg0f{ocg';f/ ljZjljBfnosf] lxtdf k|of]u ul/g]5 .
&= ljz]if nufgLM– -!_ ljZjljBfnon] kl5 lkmtf{ ug'{kg]{ jf tf]lsPsf zt{x? k"/f gu/]jfkmt hkmt x'g] s'g} /sd
w/f}6Ldf /xg cfPdf ;f] w/f}6Lsf] /sd ;'/lIft ?kdf nufgL ug{ ;lsg]5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;f] /sd ;DalGwt kIfnfO{ lkmtf{ ug'{kg]{ cjlw;Ddsf nflu
dfq nufgL ug{ ;lsg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd u/]sf] nufgLaf6 cflh{t cfo ljZjljBfnosf] cfo x'g]5 .
*= ljz]if / 5'§} sf]ifsf] :yfkgf, ;~rfng / k|of]uM– -!_ lgod # sf] pklgod -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg ljZjljBfnosf] s]Gb|Lo sfof{no jf cGo s'g} ;ªu7g jf lgsfon] vf; vf; vr{ / bfloTj Joxf]g{ jf Aofh
jf cfo jf k|ltkmn cfh{g ug]{ h:tf k|of]hgsf nflu o; lgoddf cGoq Joj:yf ePsf sf]ifx?sf cltl/Qm Ps jf
;f]eGbf a9L ljz]if sf]if pko'Qm gfdaf6 :yfkgf / ;~rfng ug{ ;lsg]5 .
-@_ ljZjljBfnosf] ;DalGwt lgsfon] pklgod -!_ adf]lhd ljz]if sf]if pko'Qm a}+sdf vftf vf]nL jf nufgLsf]
Joj:yf ug]{5 .
-#_ ;DalGwt ljz]if sf]ifdf ;f] sf]ifsf] k|s[lt / k|of]hg cg';f/ b]xfosf ;a} jf s]xL /sdx? hDdf ul/g]5 M
-s_ ah]6 lgsf;faf6 ljlgof]lht /sd,
-v_ ;/sf/L jf u}/;/sf/L ;+:yf jf JolQmaf6 5fqj[lQ, lzIfsj[lQ, kbs, k'/:sf/, sNof0fsf/L sfo{qmd
h:tf vf; k|of]hgsf nflu k|fKt ljz]if jf cltl/Qm cg'bfg, ;xfotf, bfgbftJo / rGbf h:tf snd
afkt k|fKt /sd,
-u_ ah]6 ;~rfngaf6 cfly{s jif{sf] cGtdf x'g cfpg] jrt jf tf]lsPsf] /sd, ;f] sfo{ ;Dkfbg ug{
vr{ ug]{ u/L hDdf ug{ ;lsg]5 .
-3_ tf]lsPsf] cGo /sd .
-$_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]if ;Dej eP;Dd Aofh jf cfo jf k|ltkmn cfh{g x'g] u/L e/kbf]{ ¿kn] nufgL
ug'{kg]{5 .
-%_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ljz]if sf]ifdWo] tf]lsPsf] sf]ifdf hDdf ePsf] jf x'g] d"n wg sd jf x|f; x'g] u/L ;]f
sf]if k|of]u ug{ gkfpg] u/L Jojl:yt / lgolGqt ug'{kg]{5 .
-^_ pklgod -%_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg To:tf sf]ifaf6 cflh{t Aofh jf cfo jf k|ltkmn tf]lsPsf]
/sd;Ddsf] ;Ldfdf tf]lsPsf] k|of]hgsf nflu vr{ jf bfloTj Joxf]g{ ;lsg]5 .
-&_ ljZjljBfno cGtu{tsf s'g} lgsfon] ljZjljBfnoaf6 tf]lsPsf] cfDbfgLsf] lgoldt zLif{sb]lv jfx]s cGo s'g}
lsl;daf6 cfDbfgL u/]df To:tf] lgsfon] To:tf] cfDbfgLaf6 ljZjljBfnosf] ljsf;, lzIfs, sd{rf/L tyf
ljBfyL{x?sf] lxtsf lgldQ vr{ ug{ kfpg] u/L 5'§} sf]ifsf] :yfkgf / ;~rfng ug{ ;Sg]5 .
-*_ pklgod -&_ adf]lhd :yfkgf ul/Psf] sf]ifdf hDdf ePsf] /sddWo] () k|ltzt ;Dd To:tf] cfDbfgL k|fKt ug]{
lgsfon] cfkm}n] vr{ ug{ ;Sg]5 / af“sL /sd lgod # -$_ cGtu{tsf] ljZjljBfnosf] sf]ifdf hDdf ug'{ kg]{5
.
-(_ s'g} lgsfon] lglZrt sfo{sf nflu p7fPsf] rGbf, cltl/Qm z'Ns jf k|fKt u/]sf] bfgbftJosf] k"/} /sd ;f]xL
sfo{sf nflu vr{ ug{ ;lsg]5 .
-!)_ s'g} k|of]hgfy{ ;Demf}tf adf]lhd k|fKt /sd 5'§} vftf vf]nL vr{ u/]sf] eP o;} lgodadf]lhd vr{ ePsf]
dflgg]5 .
-!!_ pklgod -&_ adf]lhd ;[hgf ePsf] sf]ifsf] /sd ;DalGwt ;ªu7g jf lgsfon] s'g} a}+sdf vftf vf]nL /fVg
jf g]kfn /fi6« j+}ssf] aG8 vl/b ug{ jf o:t} k|of]hgsf] cGo s'g} sfddf nufpg ;Sg]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 4 ~
-!@_ pklgod -&_ adf]lhd cfGtl/s ;|f]taf6 k|fKt u/]sf] cfDbfgLaf6 ul/Psf vr{x? ljZjljBfnosf] ;dli6ut
cfDbfgL vr{ leq b]lvg] u/L lx;fa ldnfgsf nflu s]Gb|Lo sfof{nodf oyfy{ hfgsf/L k7fpg] / ;DalGWfTf
lgsfosf] cfˆ gf] jflif{s lx;fadf klg ;f] ;dfj]z u/L cfly{s k|ltj]bg k7fOg]5 .
-!#_ cg';Gwfg jf k/fdz{ jf tflnd jf cGo ;]jf;DaGwL kl/of]hgfsf ;Gbe{df cf]e/x]8 zLif{s cGtu{t k|fKt
/sdsf] #) -tL;_ k|ltzt /sd ljZjljBfno sf]ifdf hDdf ul/g]5 .
-!$_ o; lgodfjnL adf]lhd vf]lnPsf] sf]if jf vftfjf6 ul/g] nufgL jf vr{ / ;f] sf]if jf vftf ;~rfngsf] nflu
sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ljQLo sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL agfO{ sfof{Gjog ug{ ;Sb5 .
(= ljZjljBfnosf] sf]ifsf] k|of]uM– -!_ ljZjljBfnosf] P]g lgodsf] cwLgdf /xL sf]ifsf] k|of]u b]xfosf] k|of]hgsf]
nflu ul/g]5 .
-s_ ljZjljBfno / ;f] cGtu{tsf] ;+sfo, :s"n tyf sn]hx?sf] z}lIfs sfo{qmd ug{ u/fpg .
-v_ P]g, lgodsf] p2]Zo k|flKtsf nflu ljZjljBfnon] lnPsf ;fk6L /sd, Aofh tyf cGo b:t'/sf] e'QmfgL ug{ .
-u_ ljZjljBfno ;ef, sfo{sf/L kl/ifb, k|fl1s kl/ifb tyf P]g lgodåf/f tf]lsPsf jf cGo kl/ifb, ;ldlt / sfo{bn
h:tf ;+u7g jf lgsfox?sf] ;~rfng vr{sf] e'QmfgL ug{ .
-3_ ljZjljBfnosf kbflwsf/L, lzIfs tyf sd{rf/Lx?sf] kfl/>lds Pj+ ;'ljwf jfkmtsf] /sd e'QmfgL ug{ .
-ª_ ljZjljBfnosf] ;]jf cfof]u, s]Gb|Lo sfof{no, cg';Gwfg s]Gb|, cf+lus SofDk;, cfjf;u[x, 5fqfjf;, k':tsfno,
;+u|xfno tyf ljZjljBfnosf] s'g} ;+u7g jf lgsfo nufot ljZjljBfno cGtu{tsf] ;Dk"0f{ lgsfox?sf]
;~rfng tyf ljsf; ;DaGwL vr{ jfkmtsf] /sd e'QmfgL ug{ .
-r_ ljZjljBfnon] s'g} sfg"gL sf/jfxLsf lgldQ jf cbfntsf] km};nfaf6 Joxf]g'{ kg]{ vr{ jf ltg'{ kg]{ bfloTj tyf
Ifltk"lt{ jfkmtsf] /sd e'QmfgL ug{ .
-5_ ;DaGwg k|fKt SofDk;nfO{ lbg] cg'bfg .
-h_ ljZjljBfnoaf6 cfkmg} vr{df :yflkt kbs, k'/:sf/, ljåtj[lQ, 5fqj[lQ jf rGbf jfkmt lbOg] /sd .
-em_ ljZjljBfnosf kbflwsf/L, lzIfs Pj+ sd{rf/Lx?sf] e|d0f vr{, lgj[lQe/0f, pkbfg, ;~rosf]if /sd, cg'bfg,
cf}iflw–pkrf/, jLdf, ljbf jfkmtsf] /sd / tf]lsPsf] jf cGo ;'ljwf / ;xfotf ;DaGwL cfjZos /sd .
-`_ ljZjljBfnosf] lzIfs, sd{rf/L sNof0f sf]if, cIfo sf]if nufotsf sf]ifx?df ljlgof]hg ug'{kg]{ /sd .
-6_ cGo cfjZos k|zf;lgs vr{x? .
-7_ ljZjljBfnosf] nflu cfjZos ef}lts ;|f]t, ;fwg, crn ;Dklt, ef}lts ;fdfgx?sf] lgdf{0f / ljsf;sf
cfjZos vr{x? .
-8_ n]vf k/LIf0f, hf“ra'em tyf lg/LIf0f jfkmt ug'{ kg]{ e'QmfgL jfkmtsf] /sd .
-9_ Kff7oqmd lgdf{0fdf nfUg] vr{ .
-0f_ ljZjljBfno ;ef jf sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf cGo vr{, /sd / nufgL .
!)= ljZjljBfno sf]ifsf] nufgLM– ljZjljBfnon] sf]ifsf] /sd sfo{sf/L kl/ifbsf] lg0f{oaf6 ;/sf/L C0fkq /
g]kfndf k"FhLs[t lwtf] tyf cGo ljZj;gLo ;'/If0fdf nufgL ug{ ;lsg]5 .
kl/R5]b – #
ah]6 k|0ffnL
!!= ah]6 k|0ffnLM– -!_ ljZjljBfnosf] ah]6 k|0ffnL o; lgoddf n]lvPsf]df jfx]s sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5
.
-@_ ljZjljBfnosf] jh]6 th'{df ug]{ ;Dk"0f{ / clGtd lhDd]jf/L sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 .
-#_ o; lgoddf cGoq n]lvPsf]df afx]s sfo{sf/L kl/ifbn] ah]6sf] ;Dk"0f{ Joj:yfkg tyf sfof{Gjog ug]{5 .
!@= ah]6 th'{dfM– -!_ k|To]s cfly{s jif{sf nflu k|:tfljt ah]6 th'{df ;DaGwL sfo{ /lhi6«f/n] cfufdL cfly{s jif{ z'?
x'g' eGbf ^ dlxgf cuf8L g} k|f/De ug'{ kg]{5 .
-@_ /lhi6«f/n] ljZjljBfno cGtu{tsf lgsfox?nfO{ cfufdL cfly{s jif{sf] ah]6 th'{df ug{ k|To]s cfly{s jif{ z'?
x'g'eGbf ;fwf/0ftof $ dlxgf cufj} kl/kq hf/L ug'{ kg]{5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 5 ~
-#_ k|To]s lgsfo k|d'vn] pklgod -@_ adf]lhd tf]lsPsf] cjlwleq cfufdL jif{sf] k|:tfljt ah]6 s]Gb|Lo sfof{nodf
bflvnf ug'{ kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd k|:tfljt ah]6 s]Gb|Lo sfof{nodf tf]lsPsf] cjlwleq bflvn gug]{ lgsfosf] ah]6
ckof{Kt x'g uPdf jf ah]6 g} :jLs[t x'g 5'6 ePdf ;f]] lgsfo k|d'v g} lhDd]jf/ x'g]5 .
-%_ s]Gb|Lo sfof{nodf ljZjljBfno cGtu{tsf lgsfox?n] k|:tfljt ah]6 bflvn ul/;Sg' kg]{ cjlw ;dfKt
eO;s]kl5 /lhi6«f/n] b]xfosf ljifox?dfly ;d]t Wofg lbO{ lj:t[t tyf ;fd"lxs ?kdf ljZjljBfnosf] ah]6
th'{df ug'{kg]{5M
-s_ ljZjljBfnosf] ljQLo cj:yf .
-v_ ;ef / sfo{sf/L kl/ifbaf6 ah]6 ;DaGwdf hf/L u/]sf lgb]{zgx? .
-u_ ljZjljBfnosf] of]hgf / sfo{qmd .
-3_ k|fl1s kl/ifb, sfo{sf/L kl/ifb, nufot cGo ;+u7g jf lgsfoaf6 z}lIfs, k|fljlws / cg';Gwfgsf
;DaGwdf ePsf lg0f{o / l;kmfl/;x? .
-^_ /lhi6«f/n] pklgod -%_ adf]lhd th'{df u/]sf] k|:tfljt ah]6df b]xfosf ljifox?;d]t ;Daf]wg ug'{kg]{5M
-s_ ut cfly{s jif{sf] jf:tljs l:ylt / rfn" cfly{s jif{sf] cfoJoosf] cg'dfg,
-v_ k|:tfljt ah]6df ;dfj]z ePsf ljsf;, z}lIfs, k|fl1s / cg';Gwfgsf gofF sfo{qmdsf] k|:tfj jf rfn"
sfo{qmddf lg/Gt/tf lbg] ljifo,
-u_ k|:tfljt ah]6df vr{ Joxf]g]{ cfo;|f]t ePdf ;f] x]/km]/ jf gofF cfo;|f]t,
-3_ ;efdf k|:t't x'g] ah]6sf] Joj:yf .
-&_ pklgod -!_ adf]lhdsf] k|:tfljt ah]6sf] ljj/0fdf ;'emfjsf nflu sfo{sf/L kl/ifbn] jh]6 ;DaGwL ljz]if1
;ldltsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
-*_ ;ldltsf] ;'emfjsf cfwf/df k|:tfljt ah]6sf] d:of}bf ljj/0fdf x]/km]/ ug{ ;lsg]
5 .
!#= k|:tfj ul/Psf] ah]6sf] k|:t'tLs/0fM– -!_ lgod !@ sf] pklgod & adf]lhd clGtd ?k lbPsf] k|:tfljt ah]6sf]
ljj/0f ljZjljBfno of]hgf kl/ifb /x]sf] cj:yfdf ;f] kl/ifbdf k|:t't ul/g]5 / pQm jh]6sf] jf/]df ;f] kl/ifbsf]
k|ltlqmof lng'kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd /lhi6«f/n] clGtd ?kdf th'{df u/]sf] ah]6sf] ljj/0f cfly{s jif{ k|f/De x'g'eGbf
;fwf/0ftof #) lbg cufj} ljrf/fy{ sfo{sf/L kl/ifbdf k]; ul/g]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd k|:tfljt ah]6sf] ljj/0fdf cfjZos yk36 ug'{kg]{ eP ul/ clGtd ?kdf tof/
ePsf] k|:tfljt ah]6 / ;f] ;DaGwL k|:tfj ;efdf k|:t't ug{ /lhi6«f/nfO{ cg'dlt lbg'kg]{5 . ;f] jh]6
;DaGwL k|:tfj rfn" cfly{s jif{ ;dfKt x'g' cufj} ;efdf k|:t't ug'{ /lhi6«f/sf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd ;efdf k|:t't ul/Psf] k|:tfljt ah]6 / ;f] ;DaGwL k|:tfjdfly ;'b"/klZrdf~rn
ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( sf] cwLgdf /xL 5nkmn / cfjZos sfd sf/jfxL ug'{kg]{5
.
!$= ah]6sf] :jLs[ltM– ;efdf k]; ul/Psf] k|:tfljt ah]6 / ;f] ;DaGwL k|:tfj dfly ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno
cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( sf] cwLgdf /xL x]/km]/ jf yk36 ;lxt ;efn] :jLs[t ug{]5 .
!%= ljz]if Joj:yfM– -!_ ;efaf6 :jLs[t ePsf] ah]6df ;dfj]z ePsf] hu]8f ah]6 zLif{s cGtu{t ;dfof]lht, ljlgof]lht
/sd sfo{sf/L kl/ifbn] cfjZostf / cf}lrTosf] cfwf/df b]xfosf] cj:yfdf dfq k|of]u ug{ u/fpg ;Sg]5M–
-s_ ljZjljBfnonfO{ cfjZos kg]{ dfn;fdfgdf jf ;]jfsf] ahf/efpm cTolws j[l4 ePsf]df ;f]
dfn;fdfg jf ;]jfsf] vl/b Pj+ k|jGw ug'{ k/]df,
-v_ ljZjljBfno cGtu{t cfjZos gofF k|fl1s, z}lIfs, jf cg';GwfgfTds nufot cGo sfo{qmd ug'{
kg]{ cj:yf ePdf,
-u_ c;fdfGo jf sfj' jflx/sf] kl/l:yltn] bfloTj a9]df,
-3_ ljZjljBfnosf] ;DklQ ck|Toflzt?kn] lau|g uO{ jf Iflt eO{ ;f] sf] kl/k"/0f ug'{ k/]df,
-ª_ dgfl;j dflkms cGo cfwf/ / sf/0f ePdf .
-@_ rfn" cfly{s jif{sf] ljlgof]lht ah]6 /sd ckof{Kt eO{ cfjZos Joj:yf ug'{ k/]df sfo{sf/L kl/ifbn] k"/s
ah]6sf] th'{df u/L To;sf] :jLs[ltsf] nflu ;efdf k]; ug{]]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 6 ~
-#_ k"/s ah]6sf] th'{df ubf{ jflif{s ah]6sf] th'{df k|:t'tLs/0f tyf :jLs[lt ;DaGwL l;4fGtx? ;fdfGotof
cg';/0f ug'{kg]{5 .
-$_ k"/s ah]6sf] th'{df ubf{ sfo{sf/L kl/ifbsf] lgb]{zgsf] cwLgdf /xL /lhi6«f/n] ug'kg]{5 .
!^= ah]6df lgoGq0fM o; lgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg :jLs[t ah]6df sfo{sf/L kl/ifb jf ;f]
kl/ifbaf6 tf]lsPsf] kbflwsf/Ln] cfjZostfcg';f/ lgoGq0f ug{ ;Sg]5 .
kl/R5]b — $
ah]6 dfu, lgsf;f / sfof{Gjog
!&= ah]6 :jLs[ltdf l9nfO{ ePdf ckgfpg kg]{ k|lqmofM– -!_ cfly{s jif{ k|f/De x'g'k"j{ s'g} sf/0fn] ;efaf6 ah]6
:jLs[t eO{ g;s]sf] ePdf jf ah]6 :jLs[t eP tfklg ;f] sf] hfgsf/L ;dod} k|fKt gePdf :jLs[t ah]6df k/]sf]
tnj eQf -jflif{s j[l4sf] yk /sd ;d]t_ / ;~rfng vr{sf] a9Ldf @) -aL;_ k|ltzt;Dd /lhi6«f/n]] lgsf;f lbg
;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ sf] cj:yfdf ;dfGotof k“"lhut jh]6 zLif{s cGtu{t s'g} /sd vr{ ug{ kfOg]5}g .
-#_ pklgod -!_ adf]lhdsf] lgsf;f ePsf] /sd ah]6 :jLs[t ePsf] hfgsf/L k|fKt ePkl5 ah]6 lgsf;f,
;dfof]hg u/L ;f]wegf{ ug'{ u/fpg' kg]{5 .
!*= ah]6 dfuM– -!_ ah]6 :jLs[t eO;s]kl5 ;f] :jLs[t ah]6 leq /xL k|To]s ;DalGwt lgsfo jf k|d'vn] jf lghn]
tf]s]sf] kbflwsf/L jf clws[tn] ah]6 lgsf;fsf nflu ;DalGwt lgsfodf tf]lsPsf] 9f“rfdf jh]6 dfu u/L k7fpg' kg]{5
.
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ah]6 dfu ubf{ sfo{sf/L kl/ifbn] cGoyf Joj:yf u/]df afx]s ah]6/L lgsfo jf
;+u7gsf] nflu # -tLg_ dlxgfsf nflu rflxg] ah]6 vr{ dfu ug'{ kg]{5 .
-#_ ;DalGwt ;+u7g jf lgsfon] ah]6 dfu ubf{ ah]6 ;DalGwt zLif{sdf ;dfj]z ePsf] /sd k6s k6s u/L
vr{ ug{ gx'g] jf g;Sg] /sd Ps} k6s dfu ug'{ kg]{5 .
-$_ Ps} k6s /sd lgsf;f dfu ubf{ kof{Kt plrt sf/0f v'nfpg' kg]{5 .
!(= ah]6 lgsf;fM– -!_ ah]6 lgsf;f ug{sf nflu ePsf] dfudf cfjZos hf“rj'em u/L lgod;+ut b]lvPdf cfjZos
lgb]{zg ;lxt ah]6 lgsf;f lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ah]6 lgsf;f ubf{ cfjZostf cg';f/ ;DalGwt lgsfonfO{ ;f]em} jf ;f] sf] tfn'sL
lgsfo dfkm{t ah]6 lgsf;f ug{ ;lsg]5 .
kl/R5]b – %
ah]6 /sdfGt/ ;DaGwL Joj:yf
@)= ah]6 /sdfGt/ ug{ gx'g]M– -!_ :jLs[t ah]6sf] Ps ah]6 zLif{s jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{saf6 csf]{ ah]6
zLif{s jf pk–zLif{s jf ;xfos zLif{sdf cfjZos k/]df jfx]s ah]6 /sdfGt/ ug{ kfOg] 5}g .
-@_ Ps cfly{s jif{df Ps ah]6 zLif{saf6 csf]{ ah]6 zLif{sdf /sdfGt/ ug{ ;lsg]5 .
-#_ k“"lhut zLif{ssf] ah]6 /sd ;~rfng vr{ tkm{ /sdfGt/ ug{ kfOg] 5}g .
-$_ ah]6 /sdfGt/ n]vf k|d'vsf] k/fdz{ glnO{ ug{ kfO{g] 5}g .
-%_ o; lgoddf cGoq h'g;'s} n]lvPsf] eP tfklg sfo{sf/L kl/ifbnfO{ cfjZos / cf}lrTo x]/L ah]6
/sdfGt/ ug{ u/fpg] ;DaGwdf aGb]h nufpg] jf gnufpg] clwsf/ x'g]5 .
@!= /sdfGt/ clVtof/jfnfM– -!_ ah]6 /sdfGt/sf] k|of]hgsf] nflu lgsfosf] ;DalGwt ah]6 zLif{s, pk–zLif{s /
;xfos zLif{saf6 csf]{ ah]6 zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf yk u/L ah]6 /sdfGt/ ug'{ kg]{5 .
-@_ ah]6 zLif{s jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{s cGtu{tsf] b]xfosf k|ltzt;Dd /sdfGt/ ug{ kfpg] clwsf/
b]xfosf] clVtof/jfnfnfO{ x'g]5M–
-s_ @) -aL;_ k|ltzt;Dd – ;DalGwt lgsfosf] k|d'v,
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 7 ~
-v_ @) -aL;_ k|ltzteGbf dfly csf]{ –
!) k|ltzt;Dd ;~rfns, Joj:yfkg ;ldlt / kl/ifb t/ ;f] ;ldlt jf
kl/ifb g/x]sf] xsdf /lhi6«f/, s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf
#)-tL;_ k|ltzt;Dd /lhi6«f/,
-u_ #) -tL;_ k|ltzteGbf dfly csf]{ –
#) -tL;_ k|ltzt;Dd pks'nklt
-3_ ^) -;f7L_ k|ltzteGbf dfly – sfo{sf/L kl/ifb
-ª_ s]Gb|Lo sfof{noafx]s cGo lgsfon] ah]6 /sdfGt/ u/]sf] hfgsf/L s]Gb|Lo sfof{nonfO{ clgjfo{
?kdf k7fpg' kg]{5 .
@@= ah]6 /sdfGt/ ug{ x'g]M– -!_ k"“lhut ah]6sf] Ps zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{saf6 k"“lhut ah]6s} csf]{
zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf /sdfGt/ ug{ ;lsg]5 .
@#= /sdfGt/ ug{ gx'g]M– -!_ k"“lhut ah]6sf] s'g}klg zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{saf6 ;~rfng ah]6sf] zLif{s,
pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf / b]xfosf zLif{sx?af6 /sdfGt/ ug{ x'“b}g .
-s_ sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{:jLs[lt ljgf hu]8f ah]6 zLif{s, pkzLif{s jf ;xfos zLif{saf6,
-v_ t];|f] kIf k|tLsf] bfloTj;Fu ;DalGwt ah]6sf] zLif{s jf pk zLif{saf6,
-u_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsP jdf]lhdsf ah]6 jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{saf6,
-@_ ;~rfng vr{sf] zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{s cGtu{t tna, eQf, ;~rosf]if cg'bfg, sNof0fsf]if,
lgj[lQe/0f, pkbfg zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{saf6 ;~rfng vr{sf] cGo s'g} zLif{s, pkzLif{s /
;xfos zLif{sdf /sdfGt/ ug{ kfOg] 5}g .
-#_ pklgod -@_ afx]ssf] ;~rfng vr{sf] Ps zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{saf6 ;~rfng vr{s} csf]{
zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{s tyf k"“lhut vr{sf] s'g} zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf cfjZostf
cg';f/ /sdfGt/ ug{ kfOg]5 .
-$_ s'g} Ps ah]6 zLif{s jf pk–zLif{s jf ;xfos zLif{saf6 csf]{ s'g} ah]6 zLif{s jf pkzLif{s jf ;xfos
zLif{sdf ah]6 /sdfGt/ eO{ ;s]kl5 ;f]xL ah]6 zLif{s jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{sdf k'gM ah]6
/sdfGt/ jf yk ah]6 dfu ug{ kfOg] 5}g .
@$= ah]6 /sdfGt/ kmf“6jf/LM– ah]6 /sdfGt/sf] cj:yf / ljj/0fsf] ;+lIfKt kmf“6jf/L k|To]s cfly{s jif{sf] k|To]s ^÷^
dlxgfdf /lhi6«f/n] sfo{sf/L kl/ifbdf k]z ug'{kg]{5 .
kl/R5]b – ^
vr{ Joj:yf / sfo{ljlw
@%= vr{ Joj:yfM– -!_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfon] /sd vr{ ubf{ b]xfo jdf]lhdsf vr{x? b]xfoadf]lhd x'g]u/L vr{
ul/g]5 .
-s_ :jLs[t ah]6 zLif{s cGtu{t kl/R5]b $ / % sf] Joj:yfsf] kl/lwleq /xL o; lgod adf]lhd ul/g]]5
.
-v_ ljz]if sf]if adf]lhd ;~rfng ul/Psf]df o; lgodsf] $ sf] cwLgdf /xL vr{ ul/g] 5 .
-u_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfosf] s'g} JolQm jf lgsfo;Fu ;Demf}tf eP cg'?k sfo{ ubf{ ;f] ;Demf}tfdf
Joj:yf ul/P adf]lhd vr{ ul/g] 5 .
-3_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfon] s'g} ;|f]tjf6 cfDbfgL u/]sf] ePdf ;f] sf] ;~rfng vr{ lgod %
adf]lhd ug{' u/fpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f pNn]v ul/Psf] eP tfklg k/LIff ;~rfngdf vr{ ubf{ k/LIffsf] uf]KotfnfO{
ljrf/ u/L cfjZos Joj:yf cg';f/ vr{ ug{ u/fpg kfOg]] 5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd vr{ ul/Psf] ePdf sfo{ ;DkGg eP kZrft o; lgod adf]lhd vr{ ldnfg ul/g]5 .
@^= :jLs[t ah]6sf] vr{ sfo{ljlwM– -!_ :jLs[t ah]6 k|To]s ah]6 zLif{s, pk–zLif{s jf ;xfos zLif{s cGtu{t vr{
ul/g] k|lqmof / ;Ldf ah]6 lgsf;f lbg] lgsfon] ah]6 :jLs[t ljj/0f;“u} k7fpg' kg]{5 . ah]6 vr{ ug]{ lgsfon] klg
;f]xL l;4fGt / ;Ldfleq /xL vr{ ug]{]{ 5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 8 ~
-@_ clwsf/k|fKt clwsf/L afx]s c? s;}n] klg vr{ ug]{ cfb]z lbg] jf vr{ u/]sf] s'/f :jLs[t ug{ u/fpg
kfOg] 5}g .
-#_ :jLs[t ah]6sf] /sd ;DalGwt zLif{ssf] cwLgdf /xL rf}dfl;s dfu ug'{, vr{ ug'{ / vr{sf] nflu lgsf;f
lbg' kg]{5 .
-$_ ah]6 kfl/t ePsf] ;"rgf k|fKt ePkl5 o; lgod adf]lhd k|To]s lgsfon] rf}dfl;s ah]6 lgsf;f k|0ffnLsf]
cfwf/df ah]6 lgsf;fsf] nflu dfu u/L k7fpg' kg]{5 .
-%_ ;dodf ah]6 dfu gu/]af6 jf ah]6 lgsf;f gePjf6 ljZjljBfnosf] sfddf afwf k/]df ;f] sf] hjfkmb]xL
/ lhDd]jf/L ;DalGwt lgsfo k|d'v g} x'g'kg{]5 .
-^_ rf}dfl;s lgsf;f dfu ubf{ cl3Nnf] dlxgf;Dddf ePsf] vr{ /sd, dfu ul/Psf] /sdsf] ljj/0f pNn]v u/L
vf]nL sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]sf] cGo ljj/0f, k|lqmof / 9f“rf adf]lhd /sd dfu ug'{kg]{ 5 .
-&_ ah]6 vr{ ug{ kfpg] lgsfon] rf}dfl;s lgsf;f dfu u/]kl5 :jLs[t ah]6 leq /xL a9Ldf $ dlxgf;DdnfO{
k'Ug] /sd ;DalGwt dfu ug]{ lgsfosf] vftfdf o; lgod adf]lhd hDdf u/fOlbg' kb{5 .
@&= vr{ lgsf;fM– -!_ lgsf;f lbFbf vr{ ug]{ jf vr{sf] lgsf;f lbg] clwsf/Ln] b]xfosf ljifodf ljrf/ u/L vr{ ug]{ /
lgsf;f lbg'kg{]5 .
-s_ /sd :jLs[t ah]6leq /xL ;DalGwt zLif{s, pkzLif{s, ;xfos zLif{sleq k5{ / vr{ ug{ af“sL
ePdf
-v_ /sd s'g} lgwf{l/t sfo{qmdsf nflu 5'§ofPsf] eP ;f] sfo{qmd :jLs[t eO{;s]sf] ePdf
-u_ /sd vr{ ug'{eGbf cl3 vr{ ug{] lgsf;fsf] cfb]z k|fKt eO;s]sf] ePdf
-@_ ;DalGwt ah]6 zLif{s, pk–zLif{s jf ;xfos zLif{sdf /x]sf] /sd gk'u 5 / ;f] zLif{s pk–zLif{s jf
;xfos zLif{sdf /sd vr{ gubf{ ljZjljBfnonfO{ xfgL gf]S;fgL x'g] jf ljZjljBfnosf] sfddf afwf kg]{
ePdf ;f] sf] :ki6 sf/0f pNn]v u/L w/f}6L, tna / ;~rosf]ifsf] /sd tyf tf]lsPsf] /sd afx]s cGo
df}Hbft /x]sf] /sdaf6 s]Gb|Lo sfof{nosf] k"j{:jLs[lt lnO{ vr{ ug{ kfO{g]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhdsf] l:ylt k/L vr{ u/]sf]df /lhi6«f/sf] l;kmfl/;df sfo{sf/L kl/ifbn] /sdfGt/ u/L ;f]
vr{ ePsf] /sd lgoldt ug{ ;Sg]5 .
-$_ ah]6 lgsf;f ePsf] /sd ;DalGwt zLif{sdf cfly{s jif{sf] cGt;Dddf vr{ gePdf csf]{ cfly{s jif{df
;dfof]hg ul/g]5 .
@*= :jLs[t jh]6 vr{ k|lqmofM– -!_ ;DalGwt zLif{sleqsf] ah]6 /sd vr{ ubf{ clwsf/ k|fKt clwsf/Laf6 :jLs[t
u/fO{ vr{ ug'{kg]{5 .
-@_ clwsf/k|fKt clwsf/Laf6 :jLs[t u/fO{ vr{ ubf{ vr{ ePsf] ljn ekf{O{ ;lxt cfjZos sfuhft ;lxtsf]
n]vf /fVg' k5{ . t/ ljn ekf{O{ cfpg g;Sg] sfddf vr{ ePsf] /sdsf] xsdf vr{ ug]{ sd{rf/Ln] k|dfl0ft
u/L clwsf/k|fKt clwsf/Låf/f ;dy{g u/fO{ n]vf /fVg'kg]{5 .
-#_ :jLs[t ah]6leq /xL lgodfg';f/ sfo{ ;~rfng ubf{ /sd vr{ u/]sf] n]vf k/LIfs n]vf k|d'våf/f /fVg],
/ /fVg nufpg] ;Dk"0f{ hjfkmb]xLtf / pQ/bfloTj ;DalGwt lgsfo k|d'vsf]] x'g]5 / :jLs[t ah]6sf]
kl/lwleq /xL lgsfo k|d'vn] vr{ ug'{kb{5 .
-$_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfo k|d'vn] s'g} /sdsf] e'QmfgL ubf{ e'QmfgL ug'{ k"j{ /Lt k'u] gk'u]sf] hf“r ug'{k5{
. e'QmfgL;“u ;a} /l;b, ljn, ekf{O{x?df lghn] jf lghn] tf]s]sf] clws[t sd{rf/Ln] b:tvt u/L k|dfl0ft
ug'{kb{5 .
-%_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfo k|d'vn] cfly{s sf/f]jf/ ubf{ cfˆ gf] dftxtsf] sd{rf/Lx? pk/ k"0f{ /]vb]v u/L
gub jf lhG;L ;d]t s'g} lsl;dsf] lxgfldgf, xflg gf]S;fgL jf nfk/jfxL ;d]t x'g gkfpg] u/L gubsf] sfd
dftxtsf sd{rf/Låf/f u/fPsf] ePdf ;d]t ;f] sfo{k|lt ;DalGwt k|d'v g} pQ/bfoL / hjfkmb]xL x'g]5 .
-^_ ljZjljBfnosf] ;j} lgsfosf] k|d'vn] k|rlnt lgod adf]lhd s]Gb|Lo sfof{nodf dfl;s n]vf kmf“6jf/Lx?
lgoldt ?kn] k|:t''t ug'{kg]{5 .
-&_ vr{ ePsf] ;a} sndx?sf] ljn, /l;b, ekf{O{ jf c? k|df0f /fVg]] pQ/bfloTj / hjfkmb]xLtf ;DalGwt
lgsfo k|d'vdf /xg]]5 .
-*_ lgsfo k|d'vn] cfGtl/s n]vf k/LIf0f / clGtd n]vf k/LIf0f u/fO{ lg:s]sf] j]?h' k|rlnt lgod adf]lhd
km5{of}6 ug'{ u/fpg' kg]{5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 9 ~
-(_ ljsf; kl/of]hgfsf] ;dod} ;e]{, l8hfOg, nfut Ol:6d]6 Pj+ sfo{qmd tof/ u/L ;DalGwt lgsfoaf6
:jLs[t u/fO{ ;dod} :jLs[t ah]6df Joj:Yff ul/Psf] /sd lgodfg';f/ pknAw u/fO{ tf]lsPsf] sfo{qmd
adf]lhd vr{ ug'{kg]{5 .
-!)_ tf]lsPsf] sfo{qmd adf]lhd ;fdfgsf] pknlAw, k|fljlws Pj+ k|zf;lgs Joj:Yffkg ldnfO{ tf]lsPsf] sfo{
lgwf{l/t ;dod} ;Dkfbg ug]{ pQ/bfloTj / hjfkmb]xLtf ;DalGwt of]hgf k|d'vsf] g} x'g]5 .
-!!_ lgsfo k|d'vn] ;'Dk]sf] sfd / pQ/bfloTj jxg u/L cfly{s sf/f]jf/df sfof{no k|d'vnfO{ d2t ug{ /
k|rlnt lgodadf]lhd lgsfo k|d'vsf] pQ/bfloTjdf n]vf /Lt–k"j{s /fvL k]z ug'{kg]{ lgsfodf k]z u/L n]vf
k/LIf0f u/fpg] sfd / st{Jo ;DalGwt n]vf k|d'vsf] x'g]5 .
-!@_ ljZjljBfnosf] b}lgs sfo{ ;~rfngsf nflu Ps 5'§} vftf ;~rfng u/L ;f] af6 ;Dk"0f{ cfly{s sf/f]jf/
ug'{ kg]{5 . ;f] vftf tf]lsPsf] jfl0fHo a}+s jf ljQLo ;+:yfdf /xg]5 .
-!#_ pklgod -!@_ jdf]lhdsf] vftf lgsfo k|d'v jf tf]lsPsf] clwsf/L / n]vf k|d'vsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 dfq
;~rfng ul/g] 5 .
-!$_ ljZjljBfnosf] k|To]s lgsfon] cfkm" sxf“ k|fKt x'g cfPsf] cfDbfgL a}+s bflvnf ug'{ kg]{5 . o;} u/L a}+s
bflvnf x'g cfPsf] w/f}6L /sdsf] df}Hbft a}+sdf bflvnf ug'{ kg]{5 .
@(= ;fgf] gubL sf]ifM– -!_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfon] cfly{s sf/f]jf/ ubf{ ;s];Dd gubdf vr{ ug{, k]ZsL lbg /
e'QmfgL lbg kfO{g]5}g .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg tTsfn cfjZos ePdf jf ;fgfltgf cfly{s sf/f]jf/sf]]
nflu lgsfo k|d'vn] tf]s]adf]lhd ;fgf] gubL sf]if :yfkgf u/L ;~rfng ug{ ;lsg]5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]ifdf hDdf ePsf] vr{ /sdsf] lx;fj lstfj, lan, ekf{O{, /l;b, aLhs, cflb
lhG;L zfvf sfo{ k|d'vjf6 k|dfl0ft u/L cBfjlws /fVg' kb{5 .
-$_ ;fgf] gubL sf]ifaf6 ePsf] vr{ a9Ldf !% lbgleq km5of}{6 ug'{ u/fpg' kb{5 / ;f] cfwf/df dfq km5of}{6
ePsf] /sd;Dd ;f]wegf{ ug{ ;lsg]5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd ah]6 /sddf / cGo ;DalGwt clen]vdf ldnfg ug'{ kg]{5 .
kl/R5]b – &
k]ZsL / k]ZsL km5{of}6
#)= k]ZsLM– -!_ ljZjljBfnosf] e}k/L cfpg] sfo{ ;~rfng ug{ afwf k'Ug] cj:yf ePdf afx]s k]ZsL lbOg] 5}g .
-@_ k]ZsLsf] ;DaGwdf ljZjljBfnosf] ;Demf}tf jf s/f/df Joj:yf eP ;f]xL adf]lhd x'g]5 .
-#_ cfjZostfsf] cfwf/df k]ZsL km5of{}6 x'g ;Sg] u/L k]ZsL lbg ;lsg]5 . ;f] k]ZsL km5{of}6 geP;Dd k'gM
k]ZsL lbOg] 5}g .
-$_ pklgod -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg clt cfjZos ePdf jf dgfl;a sf/0fsf] cfwf/df
clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] tf]lsPsf] ;doleq km5{of}6 ug]{ u/L k]ZsL lbg ;Sg]5 .
#!= k]ZsL kmf“6jf/LM– -!_ k]ZsL dfu ug]{ JolQm jf clwsf/Ln] jf lgsfon] s] sfo{sf] nflu cfjZos k/]sf] xf] ;f] sf]
kmf“6jf/L k]z ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd k|fKt kmf“6jf/L adf]lhd lhDd]jf/ JolQmn] lx;fa u/L ;f] sfdsf] nflu cfjZos kg]{
/sd eGbf a9L gx'g] u/L k]ZsL lbOg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lbOPsf] k]ZsL o; lgodfjnL adf]lhd tf]lsPsf] Dofbleq tf]lsPsf] sfo{ljlw ckgfO{
km5of}{6 ug'{ k]ZsL lng] lbg] b'a}sf] st{Jo x'g]5 .
#@= ;?jf jf a9'jf x'“bfsf] k]ZsL ;DaGwL Joj:yfM– -!_ ljZjljBfnosf] s'g} Ps lgsfoaf6 csf]{ lgsfodf ;?jf jf
a9'jf eO{ hf“bf ljZjljBfnosf lzIfs jf sd{rf/Ln] o; lgod adf]lhd ;fljssf] lgsfoaf6 kfpg] tna / b}lgs tyf
e|d0f eQf k]ZsL dWo] tna k]ZsLsf] xsdf k]ZsL kfPsf] ldltn] @ dlxgf leq kfpg] tnaaf6 ls:tfaGbLdf km5of}{6
ug'{ kb{5 .
-@_ b}lgs / e|d0f eQfsf] xsdf ;?jf a9'jf eO{ uPsf] lgsfodf xflh/ ePsf] ldltn] #) lbgleq k]ZsL
km5of}{6 ug'{ u/fpg' kb{5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 10 ~
-#_ pklgod -!_ / -@_ adf]lhd ;?jf jf a9'jf eO{ hfg] lzIfs jf sd{rf/Laf6 k]ZsL k5of}+6 kZrft ;f]
ePsf] ldltn] !% lbgleq lhDd]jf/ JolQmn] k]ZsL /sdsf] ;f]wegf{ ;fljs lgsfodf k7fpg' kb{5 .
-$_ ;fljssf] lgsfodf k]ZsL /sdsf] ;f]wegf{ k7fpg xfnsf] lgsfodf /sd df}Hbft gePdf jf eO/x]sf]
lgsf;fn] gk'Ug] ePdf lhDd]jf/ JolQmn] ;f] /sdsf] lgsf;fsf nflu lgsf;f lbg] clwsf/L ;dIf n]vL
k7fpg' kb{5 / ;f] sf] ;"rgf ;fljs lgsfonfO{ lbg'kg]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd lgsf;fsf nflu n]vL k7fPkl5 dfu adf]lhdsf] /sd lgsf;f eO{ cfPdf lgsf;f eO{
cfPsf] & lbgleq k]ZsL /sdsf] ;f]wegf{ lhDd]jf/ JolQmn] ;fljssf] lgsfodf k7fpg' kb{5 .
##= b}lgs tyf e|d0f eQf k]ZsLM– ljZjljBfnosf] sfdsf] l;nl;nfdf g]kfn clw/fHoleq jf ljb]z e|d0fdf hfg]
ljZjljBfnosf lzIfs jf sd{rf/Lx?n] b}lgs tyf e|d0f eQf / cfjZos cGo vr{ ;d]t k]ZsLsf] ?kdf lnPsf]
/sd e|d0faf6 cfkmgf] lgsfodf kms]{sf] jf e|d0f sfo{ k"/f ul/;s]sf] ldltn] @! lbgleq km5of}{6 ul/;Sg' kg]{5 .
#$= ;fdfg vl/b k]ZsLM– -!_ ljZjljBfnon] g]kfn /fHoleq jf ljb]zaf6 ;fdfg vl/b ubf{ ;fj{hlgs vl/b P]g lgod
/ o; lgodsf] k|lqmof k'¥ofO{ vl/b ug'{ kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd k]ZsL lbO{ ;fdfg vl/b ug'{kg]{ cj:yf k/]df To:tf] sd{rf/Ln] ;fdfg v/Lb ug{ k]ZsL
a'emL ;fdfg vl/b u/L ;DalGwt lgsfodf kms]{sf] & lbgleq ;f] k]ZsL /sd km5of}{6 ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-#_ o; lgodadf]lhd ;fdfg vl/b ug{ cfˆ gf] lgsfosf] sd{rf/LnfO{ k]ZsL lbO{ k7fpg' kg]{ ePdf ;fdfGotof
n]vf zfvfsf sd{rf/LnfO{ k]ZsL lbO{ k7fOg] 5}g .
#%= JolQm, ;+ul7t ;+:yf jf kmd{nfO{{ lbOg] k]ZsL ;DaGwL Joj:yfM– -!_ ljZjljBfno cGtu{tsf s'g} lgsfon]
vl/b ug{, ;]jf pknAw ug{ jf lgdf{0f;DaGwL sfo{sf nflu s'g} JolQm, kmd{ jf ;+ul7t ;+:yf jf kmd{nfO{ k]ZsL lbFbf
sfg"g adf]lhd a}+s hdfgt lnP/ dfq k]ZsL lbg ;lsg]5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg g]kfn ;/sf/sf] %) k|ltzteGbf a9L :jfldTj ePs]f
;+ul7t ;+:yfnfO{ k]ZsL lbFbf a}+s hdfgt lng' kg]{ 5}g .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd lbPsf] k]ZsL o; lgodsf] cwLgdf /xL ;Demf}tf adf]lhd km5of}{6 ug'{ kg]{5 .
#^= k]ZsL lbg gkfOg]]M– cfly{s jif{sf] cGt;Dddf sfd x'g gkfO{{ s]jn ah]6 NofK; x'g glbg] p2]Zon] dfq k]ZsL
lbg jf w/f}6L vftfdf hDdf ug{ kfOg]5}g .
#&= k]ZsL km5of}{6 gu/]df sf/jfxL x'g] Joj:yfM– -!_ o; lgod adf]lhd lnPsf] k]ZsL tf]lsPsf] ;dodf km5of}{6
gu/] ;f] af“sL k]ZsL /sddf Dofb gf3]sf] ldltn] jflif{s !) -bz_ k|ltztsf b/n] Aofh ;d]t nfUg]5 / To:tf] lzIfs
jf sd{rf/L pk/ ;]jf–zt{ ;DaGwL lgod adf]lhd cfjZos sf/jfxL ;d]t ug{ ;lsg]5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg cfˆ gf] sfj' aflx/sf] cj:yf kl/ tf]lsPsf] ;dodf k]ZsL
km5of{}6 x'g g;s]df pklgod -!_ jdf]lhdsf] Aofh nufO{g] 5}g .
#*= km5of}{}6 x'g af“sL k]ZsL /sdsf] lhDd]jf/L ;fg]{ / a'em a'emf/y ug]{ Joj:yfM– -!_ ljZjljBfnosf] sfd
sfhsf] nflu Ps cfly{s jif{df lbPsf] k]ZsL] /sd ;f]xL cfly{s jif{df km5of}{6 x'g g;s]df ;f] sf] lhDd]jf/ JolQmn]
pQm km5of}{6 x'g a“fsL k]ZsL /sdsf] lhDd]jf/L csf]{ cfly{s jif{df ;fg{' kg]{5 .
-@_ lhDd]jf/ JolQmn] cGo s'g} lsl;dn] km5of}{6 x'g afFsL /x]sf] k]ZsL /sdsf] a'em a'emf/y ug'{ kg]{5 .
#(= k]ZsLsf] kmf“6jf/L k|:t't ug]{ Joj:yfM– -!_ lhDd]jf/ JolQmn] s]Gb|Lo sfof{nodf k|To]s cfly{s jif{sf] cfiff9
dlxgfsf] n]vf ;|]:tf bflvnf ubf{ ;f] cfly{s jif{el/df uPsf] k]ZsL, km5of}{6 ePsf] k]ZsL, km5of}{6 x'g af“sL k]ZsL,
km5of}{6 ug'{ kg]{ Dofb gf3]sf] k]ZsL / Dofb leq k]ZsL km5of}{6 gug]{ JolQmsf] gfd ;d]t pNn]v u/L k]ZsLsf]
kmf“6jf/L ;d]t k]z ug'{ kb{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd kmf“6jf/L k|fKt ePkl5 s]Gb|Lo sfof{non] Dofb gf3]sf] k]ZsLsf] nut /fvL Dofbleq
k]ZsL km5of}{6 gug]{nfO{ cfjZos sf/jfxL ug{ jf ug{ nufpg' kg]{5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 11 ~
kl/R5]b – *
n]vf
$)= n]vf k|0ffnLM– -!_ ljZjljBfnosf] cfo, Joo, k]ZsL, w/f}6L, lhG;L, gub, rn–crn ;DklQ, bfjL, bfloTj
nufotsf] cfly{s Jojxf/ tyf sf/f]jf/sf] n]vf k|0ffnL sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .
-@_ pklgod -!_ jdf]lhdsf] sfo{sf] nflu sfo{sf/L kl/ifbn] cfjZostf cg';f/ n]vfsf] 9f“rf, clen]v ljlw,
lgb]{lzsf, lbUbz{g cflb hf/L ug{ ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd ug'{ u/fpg' ;DalGwt lgsfosf] k|d'v / n]vf k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 .
-$_ ljZjljBfnosf] P]g, lgod, ah]6 k|0ffnL / cGo sfo{ljlw cflbaf6 n]vf k|0ffnL / 9“frfdf c;/ kg]{ ePdf
jf k/]df ;f]xLcg';f/ n]vf k|0ffnL / 9“frf tyf sfo{ljlwdf tTsfn} x]/km]/, yk36 jf ;dfof]hg ug]{ u/fpg]
lhDd]jf/L / hjfkmb]xLtf /lhi6«f/sf] x'g]5 .
-%_ pklgod -#_ adf]lhd /lhi6«f/n] u/]sf] sfd lghn] sfo{sf/L kl/ifb ;dIf hfgsf/L jf cfjZos sf/jfxLsf
nflu k]z ug'{kg]{5 .
-^_ ljZjljBfnosf] clGtd n]vfk/LIf0f dxfn]vf k/LIfsjf6 x'g]5 .
$!= n]vf cBfjlwsM– ljZjljBfnosf] k|To]s lgsfosf] cfly{s Jooef/ / sf/f]jf/sf] l:ylt jf:tljs tyf :ki6 ?kdf
b]lvg]] u/L n]vf cBfjlws ?kdf /Lt k'¥ofO{ /fVg' / /fVg nufpg' ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5
.
$@= n]vf ljj/0f / kmf“6jf/LM– -!_ n]vf / ;f] ;Fu ;DalGwt ljj/0f / km“f6jf/L ;DalGwt lgsfodf tf]lsPsf] Dofbleq}
bflvn x'g] u/L k7fpg' jf k7fpg nufpg' k|To]s lgsfo k|d'v, n]vf k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd bflvn ePsf] ljj/0f jf kmf“6jf/Ldf cfjZos sf/jfxL ug'{ u/fpg' jf pklgod -!_
adf]lhd bflvn x'g' kg]{ ljj/0f jf kmf“6jf/L Dofbleq bflvn gePdf cfjZos sf/jfxL ug'{ u/fpg' ljj/0f
k|fKt ug{ tf]lsPsf] ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 .
$#= cfo–Joosf] k|ltj]bgM– -!_ /lhi6«f/n] ljZjljBfnosf] cfo–Joo k|ltj]bg ;fdfGotof k|To]s rf/ dlxgfdf
sfo{sf/L kl/ifbdf k]z ug]{5 .
-@_ sfo{sf/L kl/ifbsf] tkm{af6 /lhi6«f/n] ljZjljBfnosf] cfo–Joosf] ljj/0f ljZjljBfno ;efdf k]z ug]{5 .
-#_ ;efn] kfl/t u/]sf] cfoJoosf] k|ltj]bg tf]lsP adf]lhd ;fj{hlgs ul/g]5 .
$$= n]vfsf] lg/LIf0fM– -!_ n]vf tyf cfly{s sf/f]jf/sf] k|dfl0ft k|n]v jf sfuhft 7Ls, ;'/lIft, b'?:t / cBfjlws
?kdf /flvPsf] 5, 5}g eGg] ljifosf] lgoldt jf 58s] hf“r jf lg/LIf0f cfjZostf cg';f/ clwsf/k|fKt clwsf/Ln]
ug{ u/fpg ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd hf“r jf lg/LIf0f ubf{ clgoldttf b]lvPdf To;nfO{ oyfzL3| lgoldt u/fpg ;+u7g
jf lgsfo k|d'v, n]vf k|d'v tyf cGo lhDd]jf/ sd{rf/LnfO{ lgb]{zg lbg] clwsf/ clwsf/k|fKt
clwsf/LnfO{ x'g]5 .
-#_ pklgod -@_ jdf]lhdsf] lgb]{zg k|fKt ePkl5 oyfzL3| /Ltk"j{s lgoldt ?kdf n]vf /fVg nufpg' ;DalGwt
k|d'v / n]vf k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 .
-$_ s'g} lgsfosf] s'g} n]vfdf s}lkmot /x]sf] eGg] s'g} k|sf/af6 b]lvPdf clwsf/k|fKt clwsf/Laf6 To;dfly
cfjZos sf/jfxL ug'{ u/fpg' kg]{5 .
kl/R5]b – (
n]vf k/LIf0f
$%= n]vf k/LIf0fM– -!_ k|To]s cfly{s jif{sf] cfo–Joo P]gsf] bkmf ## -#_ adf]lhd n]vf k/LIf0fsf] lgldQ cfly{s
ljj/0f tof/ u/L n]vf cBfjlws /fvL ;f] sf] cfGtl/s n]vf k/LIf0f u/fO{ /fVg' kg]{ st{Jo ;DalGwt lgsfo k|d'vsf]
x'g]5 .
-@_ P]gsf] bkmf ## -#_ adf]lhdsf] n]vf k/LIf0fsf] l;nl;nfdf :ki6Ls/0f jf hjfkm / n]vf;“u ;DalGwt dfu]sf
k|df0fx? pknAw u/fpg' ;DalGwt n]vf k|d'vsf] st{Jo x'g]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 12 ~
-#_ pklgod -!_ adf]lhdsf k|df0fx? k|:t't ug{ g;lsg] l:ylt ePsf] dgfl;a dflkmssf] sf/0f pNn]v u/]df
n]vf k/LIfsn] #) lbgleq k|df0f, sfuhft tyf :ki6Ls/0f jf hjfkm lbg' kg]{ u/L Dofb tf]Sg ;Sg]5 .
-$_ pklgod -#_ sf] Dofb leq k|df0f, sfuhft tyf dfu ePsf] hjfkm k|:t't gu/]df ;DalGwt sd{rf/LnfO{ ;]jf
lgodfjnL adf]lhd ljefuLo sf/jfxL ug{ ;lsg]5 .
-%_ pklgod -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg j]?h' km5of}{6 ;DaGwL sfd ;Gtf]ifhgs ?kdf u/]sf]
gkfO{Pdf ;f] n]vf /fVg] sd{rf/L eP ;DalGwt lgsfo k|d'vn] / lgsfo k|d'v geP sfo{sf/L kl/ifbn]
ljefuLo sf/jfxL ug{ ;Sg]5 .
-^_ n]vf k/LIf0faf6 j]?h' ePsf] kfO{Pdf oyfzL3| j]?h' km5of}{6 ug{ nufpg' ;DalGwt k|d'vsf] lhDd]jf/L x'g]5
.
-&_ ;dodf j]?h' km5of}{6 gu/]df To:tf] j]?h', ljZjljBfnosf] kbflwsf/L, lzIfs jf sd{rf/Lsf] eP lghx?sf]
tna jf To:t} cGo ;|f]taf6 s§f u/L kl/k"/0f ug{ ;lsg] 5 .
-*_ o; lgod adf]lhdsf] cfoJoosf] n]vf tyf cfly{s sf/f]jf/ ;d]t o; lgod cg';f/ n]vf k/LIf0f u/fpg'
;DalGwt ;+u7g jf lgsfo k|d'vsf] st{Jo x'g]5 .
-(_ o; lgodadf]lhd n]vf k/LIf0f ubf{ n]vf k/LIfsn] ljZjljBfnosf] sfo{qmd cg';f/ ljlgof]lht ePsf]
/sd cg'?k sfo{ eP gePsf] ;f] ;d]t sfo{ ;Dkfbg n]vfk/LIf0f -Performance Audit_ ug'{kb{5 .
$^= cfGtl/s n]vf k/LIf0fM– -!_ ljZjljBfno cGtu{tsf ljleGg lgsfosf cfo–Joosf] n]vf tyf cfly{s sf/f]jf/sf]
P]gsf] bkmf ## -#_ adf]lhd x'g] clGtd n]vf k/LIf0fnfO{ ;xof]u k'¥ofpg] p2]Zon] cfGtl/s n]vf k/LIf0f ug'{ u/fpg'
kg]{5 .
-@_ cfGtl/s n]vf k/LIf0f sfo{sf/L kl/ifbjf6 lgo'Qm n]vf k/LIfsaf6 u/fOg]5 .
-#_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] n]vf k/LIf0f ;DaGwL cfwf/e"t l;4fGtx?sf] cfwf/df n]vf k4lt / To;sf]
sfof{Gjog eP gePsf] h“fr ug'{kg]{5 .
$&= cfGtl/s n]vf k/LIfssf] sfd, st{Jo / clwsf/M– -!_ cfGtl/s n]vf k/LIfsnfO{ cfGtl/s n]vf k/LIf0f
ul/Psf] lgsfon] u/]sf] cfly{s sf/f]jf/, / n]vfsf] jf:tljs tYo b]vfpg], l6Kk0fL ug]{ / cfˆ gf] /fo ;lxtsf] k|ltj]bg
lbg] clwsf/ x'g]5 .
-@_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] cfkmgf] sfo{ ;Dkfbgsf] l;nl;nfdf ;DalGwt lgsfosf] k|d'v jf n]vf ;DaGwL
sd{rf/L jf ;DalGwt JolQm;“u o; lgod adf]lhd cfGtl/s n]vf k/LIf0fsf] clwsf/ If]q;“u ;DalGwt
h'g;'s} ljifodf ;f]Wg], sfuhft dfu ug]{ / cfjZos b]v]df :ynut lg/LIf0f ug{ ;Sg]5 .
-#_ cfGtl/s n]vf k/LIfssf] :jtGq clwsf/ / Jofj;flos g}ltstfdf cf3ft gkg]{ u/L sfo{sf/L kl/ifbn]
lbPsf] dfu{ lgb]{zgnfO{ kfngf ug'{ cfGtl/s n]vf k/LIfssf] st{Jo x'g]5 .
-$_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] s;}sf] bafa jf k|efjdf gk/L Jofj;flos g}ltstfsf] cfwf/df n]vf k/LIf0f ug'{
kb{{5 .
$*= cfGtl/s n]vf k/LIf0f k|ltj]bgM– -!_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] b]xfosf clwsf/L jf lgsfo ;dIf cfˆ gf]
k|ltj]bg cfGtl/s n]vf k/LIf0f u/]sf] ldltn] ! dlxgfleq k]z ug]{5 .
-s_ /lhi6«f/,
-v_ cfGtl/s n]vf k/LIf0f ug{ v6fPsf lgsfosf] k|d'v,
-u_ dxfn]vf k/LIfssf] ljefu,
-3_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] kbflwsf/L jf lgsfo .
-@_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] cfˆ gf] cfGtl/s n]vf k/LIf0f k|ltj]bgdf lgDg s'/fx? ;dfj]z ug'{ kb{5 .
-s_ cfly{s sf/f]jf/df ePsf clgoldttf,
-v_ n]vf k4lt / ljQLo k|0ffnL ;DaGwL q'l6,
-u_ c;'npk/ ul/g' kg]{ /sd jf b]lvPsf] j]?h',
-3_ lgoldt x'g' kg]{ / ug{ ;lsg] cfly{s sf/f]jf/x?,
-ª_ cfly{s cg'zf;g sfod /fVg cfjZos b]lvPsf s'/f tyf ;'emfjx? .
-Rf_ df}Hbft hf“r ;DaGwL cj:yf / Joj:yf .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 13 ~
-#_ cfGtl/s n]vf k/LIf0fsf] k|ltj]bgsf cfwf/df sfd–sf/jfxL ug'{ u/fpg' ;DalGwt ;+u7g jf lgsfo
k|d'vsf] st{Jo, pQ/bfloTj / hjfkmb]xLtf x'g]5 .
kl/R5]b – !)
k'/:sf/ / 5fqj[lQ
$(= k'/:sf/ / 5fqj[lQsf] Joj:yf ug{ ;lsg]M– -!_ ljZjljBfnosf nflu dxTjk"0f{ of]ubfg u/]sf JolQm jf ;+:yfsf]
gfddf s'g} k'/:sf/, Ogfd, 5fqj[lQ lbg tyf kbssf] Joj:Yff ug{ ;lsg]]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd :yfkgf ePsf]] 5fqj[lQsf] ;~rfng sfo{sf/L kl/ifbn] sfo{ljlw agfO{ Jojl:yt ug{
;Sg]5 .
-#_ ljZjljBfno / bftfsf] cfk;L ;Demf}tf adf]lhd s'g} 5fqj[lQ / k'/:sf/sf] Joj:yf / ;~rfng ug{
;lsg]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd :yfkgf ePsf] 5fqj[lQ / k'/:sf/sf] Joj:yf / ;~rfng ljZjljBfno / bftfx?sf]
aLr ePsf] ;Demf}tf adf]lhd ul/g]5 .
-%_ sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ljZjljBfno cGtu{tsf] s'g} ;+u7g jf lgsfon] bftfx?;“u ;Demf}tf
u/L 5'§} k'/:sf/ tyf 5fqj[lQsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
-^_ sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ljZjljBfno cGtu{tsf lgsfon] lzIfs, sd{rf/L jf ljBfyL{x?sf] lxtsf]
nflu 5'§} k'/:sf/ jf 5fqj[lQsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
-&_ pklgod -%_ / -^_ adf]lhd :yfkgf ePsf] k'/:sf/ jf 5fqj[lQsf] ;~rfng ;f] lgsfo cfkm}+n] sfo{ljlw
agfO{ Jojl:yt ug{ ;Sg]5 .
-*_ pklgod -&_ adf]lhdsf] sfo{ljlw sfo{sf/L kl/ifbaf6 :jLs[t ePkl5 dfq nfu" x'g]5 .
-(_ ljZjljBfno cfkm}n] h]x]Gbf/ tyf d'Qm xlnof, d'Qm sd}of, blnt, hghflt, dlxnf, dw];L / k5fl8
kfl/Psf ju{ tyf ckf ePsf JolQmx?sf nflu 5fqj[lQsf] Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhd ug{
;Sg]5 .
-!)_ sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]cg';f/ ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/Lx? / lghsf ;Gtfg b'O{ hgfnfO{ dfq
ljZjljBfnosf ;+sfo, sn]h / :s"nx?df z'Ns ldgfxf ug{ ;Sg]5 .
kl/R5]b – !!
a]?h' km5of}{6
%)= a]?h' km5of}{6 / c;'npk/M -!_ n]vf k/LIf0faf6 cf}NofOPsf] a]?h' k|df0f k]; u/L jf lgoldt u/fO jf c;'n pk/
u/L km5of}{6 ug]{ bfloTj n]vfsf] pQ/bfoL / hjfkmb]xLtf clwsf/Lsf]] x'g]5 .
-@_ JolQm jf lgsfosf] gfddf b]lvPsf] a]?h' km5of}{6 eP jf gePsf] cg'udg u/L gePsf] eP k|rlnt lgod
adf]lhd km5of}{6 ug{ nufpg] bfloTj ;DalGwt n]vfsf] lhDd]jf/L lng] JolQmsf] pQ/bfloTj / hjfkmb]xLtf
x'g]5 .
%!= ;Dk/LIf0fM -!_ dxfn]vf k/LIfssf] ljefuaf6 n]vfk/LIf0f x'“bf cf}NofOPsf a]?h'df ;f] a]?h'sf] ;"rgf k|fKt ePsf]
#% -k}+tL;_ lbgleq ;DalGwt sfof{non] tf]s] adf]lhd km5of}{6 u/L ;Dk/LIf0f u/fpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] Dofbleq a]?h' ;Dk/LIf0f tyf km5of}{6 u/fpg g;Sg] plrt sf/0f ePdf ;f]
sf/0f;d]t pNn]v u/L Dofb yksf] nflu dxfn]vf k/LIfssf] ljefu;dIf cg'/f]w ug{ ;lsg]5 .
%@= a]?h' nutM -!_ dxfn]vf k/LIfssf] k|ltj]bgdf b]vfOPsf a]?h' c;'npk/ ug'{kg]{ tyf ltg'{ a'emfpg'kg]{ 7x¥ofPsf]
/sdsf] nfut s]Gb|Lo sfof{nodf clgjfo{ ?kdf k]z ug'{ kg]{5 .
-@_ dxfn]vf k/LIf0faf6 b]lvPsf] lxgfldgf / d:of}6 ePsf] /sd jf tf]lsP adf]lhdsf] sfo{ljlw ckgfO{ lgoldt
x'g g;s]sf a]?h' /sd ;DalGwt JolQmaf6 c;'npk/ ul/g]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 14 ~
%#= ;ldltsf] u7gM -!_ ;fdfGo k|lqmofaf6 km5of{}6 x'g g;s]sf a]?h'x? km5of}{6 ug{ / ldgfxfsf] nflu cfwf/
sf/0f;lxt l;kmfl/; ug{ sfo{sf/L kl/ifbn] s]Gb|Lo :t/df cfjZostf cg';f/ Ps a]?h' km5of{}6 ;ldlt u7g ug{
;Sg]5 .
-@_ dxfn]vf k/LIfssf] ljefuaf6 n]vf k/LIf0f x'“bf b]lvPsf lxgfldgf / d:of}6 ePsf] /sd c;'npk/ ug'{kg]{
b]lvPsf] a]?h'afx]s ;fdfGo lgoldt k|lqmofaf6 km5of}{6 tyf ;Dk/LIf0f x'g g;s]sf ljZjljBfnosf] a]?h'
km5of{}6 ug{ jf ldgfxf lbgsf] nflu ;ldltsf] tkm{af6 l;kmfl/; eO{ cfPdf sfo{sf/L kl/ifbn] lg0f{o u/L
cf}lrTosf] cfwf/df To:tf] a]?h' lgoldt jf ldgfxf u/L a]?h' km5of}{6sf] nflu dxfn]vf k/LIfssf] ljefudf
k7fO{g] 5 .
kl/R5]b – !@
vl/b
%$= vl/bM ljZjljBfnon] ug'{ kg]{ ;Dk"0f{ vl/b ;DaGwL sfo{ ;fj{hlgs vl/b P]g @)^# / ;fj{hlgs vl/b lgodfjnL
@)^$ sf] cwLgdf /xL o; lgod adf]lhd vl/b ug'{ u/fpg' kg]{ 5 . olb o; lgodfjnLdf ul/Psf] Joj:yf /
;fj{hlgs vl/b P]g lgodfjnLdf ul/Psf] Joj:yf aflemPdf ;fj{hlgs vl/b P]g lgod adf]lhd ug'{kg]{5 .
%%= vl/b cfb]zM -!_ clwsf/k|fKt clwsf/Lsf] lnlvt lg0f{o jf cfb]z ljgf s'g} vl/b ug'{ u/fpg' x'“b}g .
-@_ ;fwf/0ftof $ dlxgfsf] nflu cfjZos kg]{ Ps} k|s[ltsf] ;fdfg oyfzSo Ps} k6s vl/b ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-#_ ;fdfg vl/b ubf{ u/fpFbf ;f] dfn;fdfgsf] df}Hbft / To; cfly{s jif{df x'g] pkef]u ;d]tsf] cg'dfgnfO{
d"Nof g u/L vl/b ul/g]5 .
-$_ lgod %* sf] pklgod -%_ df plNnlvt clwsf/k|fKt clwsf/Ln] ;f]xL lgoddf tf]lsPsf] /sdsf] ;Ldf;Ddsf]
;Lwf ahf/af6 vl/b ug{ u/fpg ;Sg]5 .
-%_ lgod %( sf] pklgod -^_ df plNnlvt clwsf/k|fKt clwsf/Ln] ;f]xL lgoddf tf]lsPsf] /sdsf] xb;Ddsf]
;fdfg uf]Ko jf nfxf5fkaGbL -l;naGbL_ b/efpkqaf6 vl/b ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-^_ uf]Ko jf nfxf5fkaGbL -l;naGbL_ b/efpkqaf6 vl/b ug{ ;lsg] xbeGbf a9L hlt;''s} d"No kg]{ ;fdfg o;
lgodfjnLdf Joj:yf eP adf]lhd af]nkq cfXjfg u/L u/fO{ jf ;fj{hlgs 8fFs 36f36 ;DaGwL Joj:yf u/L
u/fO{ ljqm]tf jf cfk"lt{stf{af6 vl/b ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-&_ af]nkq cfXjfgdf ;fj{hlgs 8f“s 36f36;DaGwL Joj:yfåf/f s'g} ;fdfg vl/b ug'{ u/fpg' kg]{ ljifodf lg0f{o
ug{ kfpg] clwsf/ k|fKt clwsf/L ;f]xL lgod adf]lhd x'g]5g .
-*_ o; kl/R5]bdf tf]lsPsf lgodx? 9'jfgLsf ;DaGwdf ;d]t nfu" x'g]5g .
%^= b/efpkq -sf]6];g_ jf af]nkq cfjZos gx'g]M o; lgoddf cGoq h];'s} n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf]
cj:yfdf b/efpkq jf af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 ;DaGwL Joj:yfåf/f vl/b ug'{ u/fpg' kg]{ 5}g .
-s_ k|rlnt g]kfn sfg"gadf]lhd btf{ ePsf] ;xsf/L ;+:yfaf6 lgwf{l/t laqmL df]ndf vl/b ubf{,
-v_ g]kfn ;/sf/n] %) k|ltzteGbf a9L k"FhL nufPsf] ;ªul7t ;+:yf jf To;sf] clws[t clestf{ -Ph]G6_
af6 lgwf{l/t laqmL df]ndf vl/b ubf{,
-u_ g]kfn ;/sf/, ljb]zL ;/sf/ jf ljb]zL ;/sf/sf] :jfldTj ePsf] ;+:yf jf cGt/f{li6«o ;+:yfx?sf aLr
ePsf] cg'bfg jf ;xfotf ;DaGwL ;Demf}tfdf tf]lsP adf]lhd vl/b ubf{,
-3_ lglZrt :t/sf] ;fdfg pTkfbg ug]{ ;ªul7t ;+:yf jf To:tf] ;ªul7t ;+:yfsf] pTkflbt ;fdfgsf] ;f]
;ªul7t ;+:yfåf/f lgwf{l/t df]ndf vl/b ubf{,
-ª_ ljb]zL ;/sf/ jf ljb]zL ;/sf/sf] :jfldTj ePsf] ;+:yfaf6 lgwf{l/t laqmL df]ndf vl/b ubf{ .
%&= g]kfndf pTkflbt ;fdfg vl/b ug'{ kg]{M -!_ ljZjljBfnonfO{ cfjZos kg]{ ;fdfg vl/b ubf{ ;se/ :jb]zd}
pTkflbt ;fdfgnfO{ g} k|fyldstf lbO{ vl/b ul/g]5 .
-@_ af]nkq jf b/efpkqsf] /Lt k'¥ofO{ ;fdfg vl/b ug'{ kg]{ cj:yfdf g]kfndf pTkflbt ;fdfg pko'Qm /
:t/Lo ePdf ljb]zL ;fdfgeGbf !) k|ltzt;Dd dx f] eP klg :jb]zL ;fdfg g} vl/b ug{ ;lsg]5 .
kl/R5]b – !#
ahf/af6 ;f]em} vl/b
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 15 ~
%*= ahf/af6 ;f]em} vl/bM -!_ ljZjljBfnosf nflu cfjZos kg]{ ;fdfg vl/b ug{, dd{t ug{, jf 5kfO{ jf cGo
k|of]hgsf nflu ahf/af6 ;f]em} vl/b ug{ u/fpgsf nflu lgsfo k|d'vn] ;Dej eP;Dd ;DalGwt laqm]tf jf
cfk"lt{stf{ jf ;DalGwt dd{tstf{ jf 5fkfvfgf jf ;+ul7t ;+:yf jf JolQmsf] sDtLdf & ;+Vofsf] ;"rL cfkmgf] ;+u7g
jf lgsfodf /flvg] jf /fVg nufOg] 5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg u|fdL0f jf b'u{d If]qsf xsdf ;f]eGbf sd ;+Vofdf ;"rL
/fVg ;lsg]5 .
-#_ pklgod -!_, -@_ adf]lhd /fVg' kg]{ ;"rL cfjZos / pko'Qm b]lvPdf h'g;'s} ;dodf x]/km]/ jf yk36
ug{ ;lsg]5 .
-$_ pklgod -!_ / -@_ df h];'s} n]lvPsf] eP tfklg ;fgfltgf jf cfsl:ds ljifoj:t'nfO{ ;"rLdf ;dfj]z
gePsf laqm]tf jf cfk"lt{stf{ jf dd{tstf{ jf 5fkfvfgf jf ;+ul7t ;+:yf jf JolQmaf6 klg ;DkGg ug{
u/fpg kfOg]5 .
-%_ ahf/af6 ;f]em} vl/b ug{ ;lsg] sfd jf ljifoj:t'sf] nflu b]xfosf] xb;Ddsf] /sddf b]xfosf]
clwsf/Lx?n] vl/b ug{ ;Sg]5g .
-s_ ?= %,)),)))÷– -kfr nfv ?k+}of_ ;Dd lgdf{0f / ?= #,)),))) -tLg nfv ?k}+of_ ;Dd
dfn;fdfg vl/b / k/fdz{ ;]jf pks'nklt,
-v_ ?= $)),)))÷– -rf/ nfv ?k+}of_ ;Dd lgdf{0f / ?= @,)),))) -b'O{ nfv ?k}+of_ ;Dd
dfn;fdfg vl/b / k/fdz{ ;]jf /lhi6«f/,
-u_ ?= #,)),)))÷– -tLg nfv ?k+}of_ ;Dd lgdf{0f / ?= !,)),))) -Ps nfv ?k}+of_ ;Dd
dfn;fdfg vl/b / k/fdz{ ;]jf ;DalGwt lgsfo k|d'v,
-3_ a}b]lzs ;+3 ;+:yf;“usf] ;Demf}tfcg';f/ ;xfotf jf cg'bfg /sdaf6 vl/b x'g] xsdf ;Demf}tf
adf]lhd g} x'g]5 .
kl/R5]b – !$
b/efp kqåf/f vl/b
%(= b/efp kqåf/f vl/bM -!_ l;naGbL b/efpkqåf/f v/Lb ug{ ;lsg] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] nflu
tf]lsPsf] clwsf/LnfO{ /sdsf] ;Ldf o; lgoddf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
-@_ l;naGbL b/efpkq dfu ug'{cl3 vl/b ug]{ dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] :k]lzlkms];g, u'0f:t/,
kl/df0f, cfk"lt{sf zt{x? / ;do tyf cGo cfjZos s'/fx?sf] ljj/0f :ki6 ¿kdf v'nfO{ l;naGbL
b/efpkqsf] kmf/fd tof/ ul/g]5 .
-#_ l;naGbL b/efpkq dfu ubf{ /fli6«o jf :yfgLo :t/sf] ;dfrf/kqdf sDtLdf kGw| lbgsf] cjlw lbO{ ;"rgf
k|sfzg ul/g]5 .
-$_ Ps k6s k]; ePsf] l;naGbL b/efpkq lkmtf{ jf ;+zf]wg ug{ kfOg] 5}g .
-%_ pk–lgod -@_ adf]lhdsf zt{x? k"/f u/L nfut cg'dfgleq k/]sf] Go"gtd d"Nof g b/efpkq :jLs[t
ul/g]5 .
-^_ b/efpkq -sf]6];g_ af6 sfd ;DkGg ug'{ u/fpg' kbf{ b]xfPsf clwsf/Ln] b]xfPsf /sdsf] ;Ldf ;Ddsf]
sfd u/fpg ;Sg]5gM
-s_ ? (,)),))).– -gf} nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nklt
-v_ ?= ^,)),))).– -5 nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu /lh:6«f/
-u_ ?= $,)),))).– -rf/ nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfok|d'v
kl/R5]b –!%
af]nkq
^)= af]nkq cfXjfg sfo{ljlwM– -!_ o; lgodadf]lhd af]nkq cfXjfg u/L sfo{ ubf{ af]nkq cfXjfg ;DaGwL
pklgod -&_ adf]lhdsf] ljj/0f pNn]v u/L ;"rgf k|sflzt ul/g]5 .
-@_ af]nkq cfXjfg ;DaGwL ;fj{hlgs ;"rgf ?k}+of aL; nfv;Ddsf] eP :yfgLo kqklqsfdf / ;f]eGbf al9sf]
eP /fli6«o :t/sf] kq klqsfdf sDtLdf # k6s ;"rgf k|sflzt ul/g]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 16 ~
-#_ pklgod -!_ / -@_ adf]lhdsf] ;"rgf af]nkq cfXjfg ug]{ lgsfon] cfˆ gf] ;"rgf kf6Ldf ;d]t 6fF; ug'{
kg]{5 .
-$_ cGt/f{li6«o af]nkq -Unf]an 6]G8/_ cfXjfg ;DaGwL ;"rgf cªu|]hL efiffdf k|sflzt x'g] /fli6«o :t/sf] /
Voflt k|fKt ljb]zL kqklqsfdWo] sDtLdf b'O{ kq klqsfdf sDtLdf # k6s k|sflzt ug'{ kg]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhdsf] ;"rgf g]kfn clw/fHol:yt ljb]zL s'6g}lts lgof]ux?df ;d]t k7fpg' kg]{5 .
-^_ pklgod -%_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} ;Demf}tf adf]lhd s'g} vf; d'n'sx?af6 dfq af]nkq
cfXjfg ug'{ k/]df ;f] d'n'sx¿ afx]s cGo d'n'sx¿sf s"6g}lts lgof]ux?nfO{ ;f] ;"rgf k7fpg cfjZos
kg]{ 5}g .
-&_ af]nkq cfXjfg ;DaGwL ;"rgfdf b]xfosf ljj/0fx? v'nfpg' kg]{5 .
-s_ af]nkq cfXjfg ul/Psf] ljifoj:t',
-v_ af]nkq k7fpg'kg]{ tl/sf,
-u_ af]nkq k7fpg'kg]{ sfof{no jf :yfg,
-3_ af]nkq afkt nfUg] b:t'/,
-ª_ af]nkq bflvnf ug'{kg]{ Dofb,
-r_ af]nkq vf]Ng] ldlt, ;do / :yfg,
-5_ af]nkq bflvnf ubf{ /fVg'kg]{ a}gf /sd -cg]{:6dgL_ / cGo ;'/lIft w/f}6L /sd,
-h_ af]nkq cfXjfg ug]{ ;ªu7g jf lgsfo jf clwsf/Ln] cfjZos b]v]sf cGo s'/fx? .
^!= af]nkq vl/b ubf{ nfUg] b:t'/M -!_ af]nkq lbg] JolQm jf lgsfon] b]xfo adf]lhdsf] /sdsf] nflu b]xfo
adf]lhdsf] af]nkq vl/b b:t'/ lt/L af]nkq vl/b ug'{ kg]{5 .
-s_ ?= %,)),))) -kfFr nfv_ ;Ddsf] af]nkqsf nflu ?= %)).– -kf“rzo ?k}+of_ .
-v_ ?= %,)),))!.– -kfFr nfv Ps_ b]lv ?= !),)),))).–-bz nfv_ ;Ddsf nflu ?= !,))).–, -Ps
xhf/ ?k}+of_ .
-u_ ?= !),)),))!.– -bz nfv Ps_ b]lv ?= krf; nfv ;Ddsf nflu ?= @,))).– -b'O{ xhf/ ?k}+of_ .
-3_ ?= %),)),))!.– -krf; nfv Ps_ b]lv ! s/f]8;Ddsf nflu ? #,))).– -tLg xhf/ ?k}+of_ .
-ª_ ?= !,)),)),))!.– -Ps s/f]8 Ps_ b]lv dfly hlt;'s} /sdsf] af]nkq eP klg ?= %,))).
-kf“r xhf/ ?k}+of_ .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] b:t'/ lt/L ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] 5fk / b:tvt ePsf] af]nkq lsGg'kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhdsf] af]nkq kmf/dsf] ;fydf 7]Ssfsf zt{x? klg ;+nUg /x]sf] x'g'kb{5 .
-$_ af]nkq kmf/fdsf] cltl/Qm l8hfOg, gS;f OToflb lng'k/]df ;DalGwt lgsfo k|d'vn] tf]s] adf]lhdsf] /sd
lt/L lng ;Sg]5 .
^@= af]nkq kmf/dsf] ;fydf /xg] 7]Ssfsf zt{x?M -!_ af]nkq kmf/dsf] ;fydf b]xfo adf]lhdsf zt{x? pNn]v
ePsf] x'g' kg]{5 M–
-s_ af]nkqsf] ljifoj:t'sf] ljj/0f,
-v_ af]nkq bflvnf eO;Sg'kg]{ ldlt, vf]lng] :yfg, ;do / ldlt,
-u_ af]nkqsf ;fy a}gf /sd / w/f}6L jfkmt ;+nUg x'g' kg]{ sfuhftx?,
-3_ e'QmfgL ul/g] d"No / 7]Ssf /sd,
-ª_ e'QmfgL lbg] tl/sf,
-r_ af]nkq :jLs[lt ;DaGwL ;jf{lwsf/ ;'/lIft /xg] s'/f /
-5_ ;ªu7g jf lgsfon] tf]s]sf cGo zt{x? .
^#= af]nkq kmf/d laqmLM af]nkq kmf/fd laqmL ePsf] / af]nkq btf{ ePsf] ljj/0f 5'§} lstfadf pNn]v u/L /fVg'
kg]{5 . Ps k6s bflvnf ePsf] af]nkq lkmtf{ lng] lbg] ug{ kfO{g] 5}g .
^$= af]nkq bflvnf ug]{ DofbM– af]nkq bflvnf ug]{ Dofb b]xfo adf]lhd x'g]5 .
-s_ ? !) nfv ;Ddsf] af]nkq k|sflzt ePsf] ldltn] !% lbg,
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 17 ~
-v_ ?= !) nfvb]lv %) nfv;Ddsf] eP af]nkq k|sflzt ePsf] ldltn] @! lbg
-u_ ?= %) nfv b]lv hlt;'s} a9L eP af]nkq k|sflzt ePsf] ldltn] #) lbgsf] Dofb lbg'kg]{5 .
^%= af]nkqsf nflu /fVg' kg]{ w/f}6L jf hdfgtM– -!_ af]nkq bflvn ubf{ af]nkq bftfn] hdfgt jfkmtsf] /sd
nut cg'dfg cªssf] @=% -;f9] b'O{_ k|ltztn] x'g] s'n /sd a}+s hdfgt jf gub} /fVg' kg]{5 .
-@_ u}/g]kfnL gful/s jf ljb]zL ;ªul7t ;+:yfn] bflvnf ug]{ af]nkqdf c+lst s'n cªssf] % k|ltzt w/f}6L
jf hdfgt /fVg' kg]{5 .
-#_ af]nkq :jLs[t gePsf] cj:yfdf pklgod -!_ / -@_ adf]lhd hdfgt jf w/f}6L /flvPsf] /sd @! lbgleq
lgJof{hL lkmtf{ lbOg]5 jf km's'jf ul/g]5 .
-$_ :jLs[t af]nkqjfnf kmd{ jf lgsfon] ;DalGwt af]nkq cfXjfg ug]{ lgsfo;“u lgwf{l/t ;doleq ;Demf}tf
gu/]df w/f}6L /sd hkmt ul/g]5 .
-%_ af]nkq :jLs[t ePdf 7]Ssf ug]{ 7]Ssf cªssf] % k|ltztsf] lx;fan] gk'u gub hdfgt jf 7]Ssf cªssf]
% k|ltztn] x'g] /sd a/fa/sf] k/km/d]G; aG8 k]; ug'{ kg]{5 .
-^_ pklgod -%_ jdf]lhdsf] k/km/d]G; aG8 j}+s hdfgt lbFbf ;DalGwt lgsfon] dfu]sf avt t'?Gt e'StfgL
lbg] / 7]Ssf cjlwe/ Uof/]G6L dfGo x'g] zt{ /x]sf] a}+s hdfgt dfq dfGo x'g]5 .
^^= ljb]zL JolQm jf lgsfo;“usf] af]nkqM -!_ ljb]zL kmd{, sDkgL jf JolQmn] cGt//fli6«o af]nkq nufot s'g}
af]nkq lbFbf To:tf] kmd{, sDkgL jf JolQmn] af]nkqdf b]xfosf ljj/0fx? ;d]t pNn]v ug'{ kg]{5 .
-s_ g]kfn /fHoleq cfˆ gf] s'g} Ph]G6 jf k|ltlglw eP gePsf],
-v_ Ph]G6 jf k|ltlglw lgo'Qm ePsf] eP–
c= Ph]G6 jf k|ltlglwsf] gfd / 7]ufgf,
cf= Ph]G6 jf k|ltlglw;Fu ePsf] s'g} zt{,
O= Ph]G6 jf k|ltlglwn] kfpg] sld;gsf] cªs, d'b|fsf] lsl;d / e'QmfgL k|fKt ug]{ tl/sf,
O{= :yfgLo Ph]G6 eP lghsf] :yfoL n]vf gDj/, btf{ k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk / lghn]
Ph]G6 x'g :jLsf/ u/]sf] kq .
-@_ ljb]zL kmd{, sDkgL jf JolQmsf] tkm{af6 :yfgLo Ph]G6 jf k|ltlglwn] s'g} af]nkq lb+bf af]nkqdf pklgod
! sf] v08 -v_ sf] pkv08 -cf_ / -O_ sf s'/fx? pNn]v ug'{ kg]{5 .
-#_ ljb]zL af]nkqbftfsf] pk–lgod -!_ df plNnlvt s'/f :ki6 ¿kdf gv'nfPdf jf :yfgLo Ph]G6 gePsf]
egL af]nkq k]; u/]sf]df kl5 Ph]G6 ePsf] k|dfl0ft ePdf jf Ph]G6nfO{ lbg] sld;g sd pNn]v u/]sf]df
kl5 Ph]G6n] a9L sld;g lnPsf] k|dfl0ft ePdf To:tf] af]nkq bftfnfO{ sfnf] ;"rLdf /fVg sf/afxL
cuf8L a9fpg' kg]{5 .
^&= af]nkq vf]Ng] sfo{ljlwM -!_ lgod ^) sf] pklgod -&_ adf]lhdsf] ;"rgf cg';f/ kg{ cfPsf af]nkqx? ;f]xL
;"rgfdf tf]lsPsf] ldlt / ;dodf pkl:yt x'g] af]nkq lbg]x? jf lghx?sf k|ltlglwx?sf] /f]xa/df vf]nL pkl:yt
x'g] ;a}sf] ;xL5fk ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd vf]lnPsf] af]nkq 7]Ssfsf] s'n /sdsf] cfwf/df :jLs[t ug]{ gug]{ / 7]Ssf lbg] glbg]
lg0f{o ug]{ clwsf/ clwsf/ k|fKt clwsf/Ldf lglxt /xg]5 .
^*= af]nkq :jLs[t ug]{ clVtof/ k|fKt clwsf/L / lghsf] sfd, st{Jo / clwsf/M -!_ o; lgoddf tf]lsPsf]
;Ldf;Ddsf] af]nkq :jLs[t ug]{ clwsf/ o; lgoddf pNn]v u/]sf kbflwsf/L, ;ldlt jf kl/ifbnfO{ x'g]5 .
-@_ af]nkq :jLs[t ug]{ clwsf/Lsf] st{Jo b]xfo adf]lhdsf] x'g]5 .
-s_ lgod ^( adf]lhdsf] /Lt gk'u]sf] af]nkq :jLsf/ ug'{ x'b}g .
-v_ ;fwf/0ftof ;a}eGbf 36Ljfnfsf] af]nkq :jLs[t ug'{ kg]{5 .
-u_ v08 -v_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg af]nkqx?sf] :jLs[ltsf nflu ljrf/ x'Fbf af]nkq
lbg] JolQm jf ;+:yfsf] Ifdtf, cg'ej e/kbf]{ eP geP cflb s'/fx?sf] cltl/Qm cfly{s
x}l;otsf] klg Vofn /fVg'k5{ / 36Ljfnfsf] af]nkq :jLs[t ug{ dgfl;j gb]lvg] sf/0f vf]nL
;f]eGbf a9Ljfnfsf] af]nkq klg :jLsf/ ug{ ;lsg]5 .
-3_ v08 -u_ adf]lhd ;a}eGbf 36L b//]6 ePsf] af]nkqeGbf a9Ljfnfsf] af]nkq :jLj[mt ug{'kbf{
s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf pks'nklt / cGo lgsfosf] xsdf /lh:6«f/sf] k"j{ :jLs[lt lng' kg]{5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 18 ~
-ª_ lgod ^) -&_ adf]lhd tf]lsPsf] ;"rgf cg';f/ kg{ cfPsf af]nkqx?df cf+lzs ¿kn] :jLsf/
ubf{ ljZjljBfnonfO{ kmfObf x'g] ePdf af]nkq lbg]sf] :jLs[lt lnO{ ;f] af]nkq cf+lzs ¿kdf
klg :jLs[t ug{ ;lsg]5 .
-r_ nfut cg'dfg ePsf]df ;f] nfut cg'dfg x'Fbf sfod ePsf] cªssf]]] zos8f !) k|ltzt;Dd a9L
cªssf] af]nkq klg a9gfsf sf/0fx? plrt eP ;f] s'/f hgfO{ :jLs[t ug{ ;lsg]5 .
-5_ Pp6f klg af]nkq gk/]df jf tLgj6f eGbf sd /Ltk"j{ssf] af]nkq kg{ cfPdf k'gM af]nkq dfu
ug'{ kg{]5 .
-h_ k'gM af]nkq dfu ug'{ kbf{ ;'?sf] af]nkqjfnfnfO{ klg sfod /fvL af]nkq cfXjfg ug{ ;lsg]5 .
-em_ pklgod -h_ adf]lhd sfod /fv]sf] af]nkqjfnfnfO{ lrQ gj'em] cfkmgf] af]nkq vf/]h xf]; egL
k'gM af]nkq bflvnf ug{ lgwf{l/t Dofbleq b/vf:t lbPdf lghsf] af]nkq vf/]h ul/lbg' kg{] / o;/L
af]nkq c:jLs[t eP ;/x hdfgt lkmtf{ ug'{ kg{]5 .
-`_ k'gM af]nkq cfXjfg ubf{ sDtLdf !% lbgsf] Dofb lbO{ bf];|f] k6s af]nkq cfXjfg ubf{ klg s'g}
af]nkq bflvnf x'g gcfPdf jf /Lt k"j{ssf] gb]lvPdf t];|f] k6s sDtLdf & lbgsf] Dofb lbO{
k'gM af]nkq cfXjfg ug'{ kg{]5 .
-6_ t];|f] k6s af]nkq cfXjfg ubf{ klg s'g} af]nkq bflvnf x'g gcfPdf jf /Ltk"j{s gb]lvPdf
ljZjljBfnosf] sfddf xflg gf]S;fgL gx'g] u/L Jofjxfl/stf / cf}lrTonfO{ ;d]t Wofgdf /fvL
sDtLdf # -tLg_ ;DalGwt k|ltli7t ;+:yf jf JolQm jf 7]s]bf/;Fu ;Dks{ /fvL jftf{nfkåf/f ;fdfg
vl/b ug{ jf cfk"lt{ ug{ jf lgdf{0f sfo{ ug{] clwsf/ clwsf/k|fKt clwsf/LnfO{ x'g]5 .
-#_ lgdf{0f;DaGwL sfdsf] 7]Ssf :jLs[t ubf{ hlt /sdsf] 7]Ssf xf] Tolt /sdleqsf] sfd ug{ kfpg] ju{sf]
7]s]bf/sf] af]nkq ;f] ju{sf] lgldQ tf]lsPsf] clwstd /sdeGbf % k|ltZft;Dd a9L eP klg ldNbf] ju{sf]
jf]nsjf]njfnfsf] af]nkq g} :jLs[t ug'{ kg{]5 .
^(= af]nkqdf sf/afxL gx'g] cj:yfM b]xfosf] cj:yfdf /Lt gk'u]sf] af]nkqdf s'g} sf/afxL ul/g] 5}g .
-s_ l;naGbL eO{ gcfPsf],
-v_ ;DalGwt ;ªu7g jf lgsfoaf6 laqmL ePsf] af]nkq kmf/d e/L gcfPsf],
-u_ Dofbleq bflvn x'g gcfPsf],
-3_ af]nkq lbg]sf] ;xL5fk eO{ gcfPsf],
-ª_ o; lgod adf]lhd pNn]v ug'{kg]{ s'/fx¿ pNn]v gu/]sf] jf unt s'/fx¿ pNn]v u/]sf],
-r_ af]nkq cfXjfg ug]{n] tf]lsP adf]lhdsf] zt{ k"/f gu/]sf],
-5_ af]nkq cfdGq0f u/]sf] ;"rgf adf]lhd hdfgt afktsf] /sd ;fy gePsf] .
&)= af]nkq :jLs[t ug]{ clVtof/ k|fKt clwsf/LM–––– -!_ o; lgoddf pNn]v ePsf] lgdf{0f sfo{;DaGwL af]nkq
:jLs[t ug]{ jf 7]Ssf lbg] s'/fdf afx]s cGo ljifosf] af]nkqsf ;DaGwdf b]xfosf /sd ;Ddsf] af]nkq :jLs[t ug]{
clwsf/ b]xfoadf]lhdsf clwsf/LnfO{ x'g]5M
-s_ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf –
c= ?= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu /lh:6«f/,
cf= ?= !,)),)),))).– -Ps s/f]8 ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nklt,
O= ;f]eGbf hlt;'s} dflysf] /sdsf] nflu sfo{sf/L kl/ifb .
-v_ dfly v08 -s_ df pNn]lvt afx]s cGo lgsfosf] xsdf
c= ?= #),)),))).– -tL; nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfo k|d'v,
cf= ?= $),)),))).– -rfln; nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfodf ;~rfns ;ldlt jf
Joj:yfkg tyf kl/ifb /x]sf]df ;f] ;ldlt jf kl/ifb t/ To:tf] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf] cj:yfdf
/lh:6«f/ .
O= ?= $),)),))).– -rfln; nfv ?k}+of_ eGbf a9L ?= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ ;Ddsf
nflu pks'nklt,
O{= ;f]eGbf dfly hlt;'s} /sdsf nflu sfo{sf/L kl/ifb .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 19 ~
&!= af]nkq :jLs[ltsf] ;"rgf / ;Demf}tfM -!_ o; lgodadf]lhd af]nkq jf 36f36 8f“s :jLs[t eO;s]kl5 ;DalGwt
lgsfon] ;ft lbgleq ;f]sf] ;"rgf ;DalGwt JolQm jf lgsfonfO{ lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ;"rgf kfPkl5 ;f] ;"rgf kfpg] JolQm jf lgsfon] af6fsf] Dofbafx]s ;ft lbgleq
7]Ssf ;Demf}tf ul/;Sg' kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd 7]Ssf ;Demf}tf ubf{ af]nkqsf zt{x?, sfd ug]{ sfo{ tflnsf / 7]Ssfsf zt{x?
af]nkq sfuhft ;d]tsf] cfwf/df ldtJolotf / sfo{qmd cg';f/ sfd ;DkGg ug]{ u/L zt{ ;lxtsf] 7]Ssf
;Demf}tf ug'{ kg]{5 .
-$_ pklgod -@_ adf]lhd Dofbleq xflh/ gePdf jf 7]Ssf ;Demf}tf ug{ dGh'/ gu/]df lghsf] hdfgt jfkmt
/x]sf] /sd dWo] nfut cg'dfgsf] ;f9] b'O{ k|ltztn] x'g] /sd / nfut cg'dfg gx'g]df af]n cªssf] ;f9]
b'O{ k|ltztn] x'g] /sd hkmt ul/g]5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhdsf] cj:yfdf lgh kl5sf] qmdfg';f/sf] af]n c+s ePsf] JolQmnfO{ pklgod -!_
adf]lhd ;"rgf lbO{ cfjZos hdfgt lnO{ 7]Ssf aGbf]j:t ug{ ;lsg]5 .
-^_ pklgod -%_ adf]lhdsf] qmdfg';f/sf] /sdsf] af]nkq lbg] JolQmn] klg pklgod -@_ / -#_ adf]lhdsf]
Dofbleq xflh/ gePdf jf 7]Ssf ;Demf}tf ug{ dGh'/ gu/]df lghsf] klg hdfgt hkmt ul/g]5 / gofF
af]nkq cfXjfg ul/g]5 .
-&_ af]nkqjfnfn] lgod ^% sf] pklgod -!_ / -@_ adf]lhd hdfgt jfkmt /fv]sf] /sd 7]Ssf ;Demf}tf ug]{
sfd ;dfKt geP;Dd To:tf] af]nkqjfnf;Fusf] hdfgt /sd lkmtf{ lbOg] 5}g .
-*_ pklgod -&_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg k'gM af]nkq dfu ePsf]df pQm hdfgt /sd lkmtf{ lbg
jfwf k'Ug] 5}g .
&@= Dofb ykM -!_ o; lgod adf]lhd ePsf] 7]Ssf ;Demf}tfdf tf]lsPsf] cjlwleq 7]s]bf/n] s'g} plrt sf/0f k/L sfd
k"/f ug{ g;lsg] cj:yf k/]df lghn] ;f]sf] sf/0f v'nfO{ sfd k"/f ug'{ kg]{ 7]Ssf ;Demf}tfdf tf]lsPsf]df ;f]xL adf]lhd
/ gtf]lsPsf]df 36Ldf !% -kGw|_ lbg cufj} ;DalGwt sfof{no ;dIf Dofb yksf nflu lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd Dofb yksf nflu lgj]bg k/]df 7]Ssf ;Demf}tf adf]lhd k"/f ug'{kg]{ sfddWo] s] slt
k"/f eof] s] slt afFsL 5 / ;f] afFsL sfd s] slt k"/f x'g g;s]sf] xf] 5fglag u/L plrt sf/0f b]lvPdf
cjlw tf]sL ;DalGwt af]nkq :jLs[tstf{n] Dofb yk ug{ ;Sg]5 .
-#_ plrt sf/0f geO{ 7]s]bf/sf] l9nfOsf] sf/0faf6 7]Ssf ;Demf}tfdf tf]lsPsf] cjlwleq 7]Ssfsf] sfd k"/f x'g
g;s]sf] eP To:tf] 7]s]bf/;Fu ePsf] ;Demf}tfdf pNn]v ePadf]lhd k|ltlbgsf] b/n] xhf{gf lng] u/L a9Ldf
tLg dlxgf;Dd Dofb yk lbg ;lsg]5 .
&#= 7]Ssf tf]8g gkfOg]M -!_ o; lgod adf]lhd 7]Ssf ;Demf}tf eO;s]kl5 7]Ssf lbg] lng] b'j}sf] dGh'/L ljgf 7]Ssf
cjlw e'Qmfg gx'Fb} aLrdf 7]Ssf tf]8g jf 5f8g kfOg] 5}g .
-@_ pklgod -!_ df h];'s} n]lvPsf] eP tfklg ;Demf}tf adf]lhd sfd ;'? gu/]df jf sfd ;'? u/L aLrdf
5f]8]df jf ;+emf}tfadf]lhdsf] sfdsf] k|ult gu/]df 7]Ssf lbg] kIfn] 7]Ssf tf]8g ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd 7]Ssf tf]l8Pdf 7]s]bf/sf] ;f] sfd afkt /fv]sf] hdfgt k"/} hkmt x'g]5 .
&$= k]ZsLM ;Ddmf}tfdf k]ZsL lbg] zt{ /x]sf]df jf gofF pks/0f vl/b ug{sf lgldQ a}+s hdfgt lnO{ a9Ldf kRrL;
k|ltzt;Dd k]ZsL lbg ;lsg]5 .
&%= e'QmfgLM 7]s]bf/;“u ePsf] ;Demf}tf adf]lhd lghn] u/]sf] sfd jfkmtsf] b]xfoadf]lhd e'QmfgL lbg' kg]{5M
-!_ 7]s]bf/n] ;DkGg u/]sf] sfdsf] /Ltk"j{s /lgª lan jf clGtd lan k]; u/]kl5 lghn] u/]sf] sfdsf] u'0f:t/
tyf kl/df0f 7Ls eP gePsf] hfFr ug'{ kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd hfFRbf pko'Qm b]lvPdf ljn k]; u/]sf] Ps dlxgfleq e'QmfgL lbg' kg]{5 .
-#_ 7]s]bf/nfO{ e'QmfgL lbg] cªssf] kfFr k|ltzt l/6]G;g egL s6fP/ dfq e'QmfgL lbg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd To:tf] s6fOPsf] /sd / af]nkq lb+bf / af]nkq :jLs[t x'Fbf hdfgtafkt /x]sf] /sd
7]Ssf ;Demf}tfsf] zt{ cg';f/ sfd ;DffKt eO{ clGtd lan e'QmfgL ePsf] ldltn] ;fwf/0ftof tLg -#_
dlxgfb]lv Ps -!_ jif{;Ddsf] d]G6]g]G; cjlw ;dfKt ePkl5 cfos/ ljj/0f k]; u/]sf] jf lt/]sf] k|df0fkq
x]/L afFsL /sd lkmtf{ lbg' kg]{5 .
-%_ e'QmfgL lb+bf k|rlnt sfg'gadf]lhd 7]Ssf s/sf] /sd klg s6fpg' kg]{5 .
-^_ pklgod -%_ adf]lhd sfl6Psf] 7]Ssfs/ ;DalGwt s/ sfof{nodf a'emfOlbg' kg]{5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 20 ~
kl/R5]b – !^
;fj{hlgs 36f36
&^= ;fj{hlgs 36f36M -!_ o; lgod adf]lhd af]nkqåf/f ;fdfg vl/b ubf{ jf lgdf{0f jf cGo sfdsf nflu 7]Ssf
aGb]fa:t ubf{ ;dodf sfd gx'g] eO{ To;af6 ljZjljBfnonfO{ xfgLgf]S;fgL x'g] ePdf ;fj{hlgs 36f36 u/L 7]Ssf
aGbf]a:t ug{ ;lsg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd 36f36 ug'{kbf{ b]xfosf] ljj/0fx? vf]nL sDtLdf & lbgsf] Dofb lbO{ kqklqsfdf
sDtLdf # k6s ;"rgf k|sflzt u/L jf kqklqsf gePsf] :yfgdf ;fj{hlgs 7fpFdf ;"rgf 6fF;L k|rf/
ug'{kg{]5M
-s_ 36f36 x'g] ;fdfg,
-v_ ;fdfg jf sfdsf] ljj/0f,
-u_ af]n :jLs[t ePdf /fVg' kg]{ 7]Ssf cªssf] % k|ltzt hdfgt,
-3_ 36f36 x'g] ;do / ldlt,
-ª_ 36f36 ug]{ lgsfon] tf]s]sf] cGo cfjZos s'/fx? .
-#_ ;fj{hlgs af]n 36f36df af]lnPsf] ;j}eGbf 36L af]n ;fdfGotof :jLs[t ug'{ kg]{5 .
-$_ ;fj{hlgs af]n 36f36sf] Joj:yf cGtu{t lgdf{0f sfo{sf] xsdf afx]s cGo af]n:jLs[t ug]{ clwsf/ lgod
&) df tf]lsPsf] xb;Ddsf] /sd ;f]xL lgoddf tf]lsPsf] clVtof/jfnfnfO{ x'g]5 .
kl/R5]b – !&
lgdf{0f sfo{
&&= clVtof/jfnfsf] cfb]zljgf lgdf{0f sfo{ ug{ u/fpg gx'g]M -!_ clVtof/jfnfsf] lnlvt lg0f{o jf cfb]zljgf
ljZjljBfnosf] ef}lts ;DklQsf] s'g} lsl;dsf] lgdf{0f sfo{ ug{ u/fpg ;lsg] 5}g .
-@_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfosf] ef}lts lgdf{0fsf nflu ;f] sfo{ jf cfof]hgfsf] ;xL klxrfg ug{] :ynut
cWoog;d]t u/L tof/ ul/Psf] 8«loª l8hfOg, :k]l;lkms];g, gD; / b/ ljZn]if0fsf] cfwf/df nfut
cg'dfgdf ;f] sfd ug{] u/fpg] ;dofjlw ;d]t ls6fg ul/g' kg{]5 .
-#_ nfut cg'dfg tof/ ePkl5 To; nfut cg'dfgnfO{ k|fljlw1x?af6 hfFr / d"Nof g u/fO{ ;DalGwt lgdf{0f
;ldltsf] l;kmfl/; adf]lhd lgdf{0f sfo{ ug'{ u/fpg'kg{]5 .
-$_ dfly h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ?= #),))).— eGbf a9L e'QmfgL gx'g] sfo{sf nflu lgdf{0fsf]
8«Oªu, l8hfOg / nfut cg'dfg clgjfo{ x'g] 5}g .
&*= lgdf{0f ;ldltsf] u7gM -!_ lgod && sf] pklgod -@_ sf] k|of]hgsf nflu b]xfo adf]lhdsf] lgdf{0f ;ldlt u7g
ul/g]5 .
-s_ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf /lh:6«f/sf] cWoIftfdf cfly{s k|zf;g, of]hgf x]g{] k|d'vx? ;b:o,
/lh:6«f/af6 tf]lsPsf] k|fljlw1 Ps hgf ;b:o tyf ;fdfGo k|zf;g x]g{] k|d'v ;b:o–;lrj
ePsf] s]Gb|Lo lgdf{0f ;ldlt u7g ul/g]5 .
-v_ cGo ;ªu7g jf lgsfosf] xsdf ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] cWoIftfdf Joj:yfkg tyf kl/ifb jf
;ldlt u7g eO;s]sf] lgsfodf ;f] sf] k|ltlglw Ps hgf ;b:o, cfly{s k|zf;g x]g{] k|d'v ;b:o,
;DalGwt lgsfo k|d'vn] tf]s]sf] Ps hgf k|fljlw1 / ;fdfGo k|zf;g x]g{] k|d'v ;b:o ;lrj
ePsf] lgdf{0f ;ldlt u7g ul/g]5 . pQm lgdf{0f ;ldltsf] l;kmfl/;df o; lgod adf]lhd af]nkq
:jLs[t ul/g]5 .
-@_ cfjZostf cg';f/ pklgod -!_ adf]lhd ul7t ;ldltdf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhd cGo ;b:ox?
yKg jf cfjZostf cg';f/ cfdGq0f u/L lghx?sf] klg /fo lnO{ sfo{ ug{ ;lsg]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 21 ~
-#_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ;ldlt u7g x'g g;s] ;Ddsf] nflu lgdf{0f ;ldltsf] u7g / ;f] df /xg] ;b:ox?
sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhdsf] x'g]5 .
-$_ a}7sdf pkl:yt cWoIf, ;b:o Pj+ cfdlGqt ljz]if1x? ;d]tnfO{ sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhd a}7s
eQf lbg ;lsg]5 .
&(= lgdf{0f sfo{ k|lqmofM o; kl/R5]b adf]lhd lgdf{0f ;DaGwL s'g} sfo{ b]xfosf s'g} Ps jf ;f]eGbf a9L k|lqmof /
k4ltaf6 ug{ u/fpg ;lsg]5 M–
-s_ af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 u/fP/,
-v_ cdfgtaf6,
-u_ b/efp kqaf6,
-3_ jftf{nfk u/]/ jf u/fP/,
-ª_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] cGo tl/sfaf6 .
*)= af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36M -!_ lgod *# sf] v08 -s_ / -v_ df pNn]v ePb]lv dfly hlt;'s} /sdsf] lgdf{0f
;DaGwL sfo{ u/fpFbf of] lgoddf Joj:yf ePadf]lhd af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 u/L u/fO{ lgdf{0f sfo{ ug'{ u/fpg'
kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36af6 lgdf{0f sfo{ u/fpFbf b]xfosf] /sd ;Ddsf] af]nkq
:jLs[t ug]{ clVtof/jfnf b]xfoadf]lhd x'g]5g M
-s_ s]Gb|Lo sfof{nosf xsdfM–
c= ¿= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ ;Dd /lh:6«f/,
cf= ¿= !,)),)),))).– -Ps s/f]8 ?k}+of_ ;Dd pks'nklt,
O= ¿= !,)),)),))).– -Ps s/f]8 ?k}+of_ eGbf dflysf nflu sfo{sf/L kl/ifb
-v_ v08 -s_ afx]s cGo lgsfosf xsdfM
c= ?= #),)),))).– -tL; nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfo k|d'v,
cf= ?= $),)),))).– -rfln; nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfodf ;~rfns ;ldlt
jf Joj:yfkg tyf kl/ifb /x]sf]df ;f] ;ldlt jf kl/ifb t/ To:tf] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf]
cj:yfdf /lh:6«f/ .
O= ?= $),)),))).– -rfln; nfv ?k}+of_ eGbf a9L ?= ^),)),))).–
-;f7L nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nklt,
O{= ;f]eGbf dfly hlt;'s} /sdsf nflu sfo{sf/L kl/ifb .
*!= af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 ug{' gkg{] cj:yfM -!_ lgod *) Dff h];'s} n]lvPsf] eP tfklg sfo{sf/L
kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt lnPdf b]xfosf] cj:yfdf af]nkq cfXjfg u/L jf ;fj{hlgs af]n 36f36 u/fO{ lgdf{0f sfo{ ug'{
u/fpg'' cfjZos dflgg] 5}g .
-s_ ljZjljBfnosf] s'g} lgdf{0f sfo{ klxn] cToGt ;Gtf]ifk|b ¿kdf ;DkGg u/]sf ;/sf/L ;+:yfg jf
cw{;/sf/L klJns lnld6]8 sDkgLaf6 lgdf{0f sfo{ ubf{ u/fpFbf .
-v_ g]kfn ;/sf/sf] k"0f{ :jfldTjsf] ;+:yfgaf6 lgdf{0f sfo{ u/fpFbf .
-u_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] cGo cj:yfdf lgdf{0f sfo{ u/fpFbf .
*@= cdfgtaf6 sfo{ u/fpg]M -!_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfosf] s'g} ef}lts ;DklQsf] lgdf{0f sfo{ cdfgtaf6 u/fpFbf
:jLs[t lgdf{0f 8«O{ªu, l8hfOg / ;DefJotf cWoog / nfut cg'dfgleq /xL b]xfo adf]lhdsf] /sdsf] xb;Dd
b]xfosf] clVtof/jfnfnfO{ :jLs[t ug{] clwsf/ x'g]5M
-s_ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdfM
c= ?= !%,)),))).— -kGw| nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nlt,
cf= ?= !),)),))).—-bz nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu /lhi6«f/,
-v_ cGo lgsfosf xsdfM
c= ?= %,)),))).– -kfFr nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfok|d'v,
cf= ?= ^,)),))).– -5 nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfo ;~rfng ug]{ ;~rfns
;ldlt jf Joj:yfkg ;ldlt jf kl/ifb . t/ To:tf] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf] cj:yfdf
/lh:6«f/ .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 22 ~
-@_ cdfgtaf6 lgdf{0f sfo{ u/fpFbf cfjZos kg]{ ;fdfg o; lgodsf]] k|lqmof adf]lhd vl/b ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd cdfgtaf6 lgdf{0f ug'{k/]df To:tf] lgdf{0f sfo{sf] v08 v08 u/L 7]Ssfdf lbg jf
cfjZos lgdf{0f ;fdu|L pknAw u/fO{ Hofnfsf] 7]Ssf lbg ;lsg]5 .
*#= b/efpkq -sf]6];g_ af6 lgdf{0f sfo{ u/fpg]M ljZjljBfnosf] s'g} lgsfodf s'g} lgdf{0f sfo{ b/efpkq -sf]6];g_
af6 u/fpFbf b]xfo adf]lhdsf /sd;Ddsf] b/efpkq -sf]6];g_ :jLs[t ug]{ clwsf/ b]xfosf] clwsf/LnfO{ x'g]5 .
-s_ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdfM
c= ?= !%,)),))).– -kGw| nfv ?k}+of_ ;Dd pks'nklt,
cf= ¿= !),)),))).– -bz nfv ?k}+of_ ;Dd /lhi6«f/ .
-v_ cGo ;ªu7g jf lgsfosf] xsdfM
c= ¿= &,)),))).– -;ft nfv ?k}+of_ ;Dd ;DalGwt lgsfo k|d'v,
cf= ¿= !),)),))).– -bz nfv ?k}+of_ ;Dd To:tf] lgsfo ;~rfng ug{ s'g} ;~rfns ;ldlt jf
Joj:yfkg ;ldlt jf kl/ifb . t/ ;f] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf] cfj:yfdf /lhi6«f/ .
O= ?= !%,)),))).– -kGw| nfv ?k}+of_ ;Dd pks'nklt .
*$= lgdf{0f sfo{ ubf{ u/fp“bf kfngf ug'{ u/fpg' kg{] Joj:yfM -!_ o; kl/R5]b adf]lhd lgdf{0f sfo{ ubf{ u/fpFbf
b]xfo adf]lhdsf Joj:yfx?sf] kfngf ug'{, u/fpg' kg{]5 .
-s_ Pp6} lgdf{0f sfo{ ;se/ ljleGg ;ªul7t ;+:yf jf JolQm jf 7]s]bf/nfO{ k|bfg ug'{ x'Fb}g .
-v_ v08 -s_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg lgdf{0f sfo{sf] k|s[lt / k|lqmofaf6 ;f] lgdf{0f sfo{ afF8g'
k/]df ;f] lgdf{0f sfo{sf] k"/f ;+/rgfdf s]xL afwf xfgL gf]S;fgL kg{ ghfg] lglZrt ePsf lgdf{0fstf{x?sf
aLr ;dGjo /xg] lsl;daf6 ;f] lgdf{0f sfo{ afF8g] Joj:yf ug{ ;lsg]5 .
-u_ lgdf{0f ;DaGwL sfdsf] lj:t[t gS;f -:k]l;lkms];g_ bzf{pg] sfuhft / of]hgf 8«Oª ;DalGwt lgdf{0fstf{nfO{
pknJw u/fpg' kg{]5 .
-3_ lgdf{0f sfo{sf] k|s[lt x]/L ;'/Iffsf nflu cfjZostf cg';f/ /lgª lansf] % k|ltzt j/fj/sf] /sd s§f ug{]
jf k/kmd]{G; aG8 lng] Joj:yf ldnfpg' kg{]5 .
-ª_ /lgª lanaf6 s§f ug'{ kg{] /sd jf k/kmd{]G; aG8sf] /sd clwsf/k|fKt clwsf/Ln] tf]Sg ;Sg]5 .
-r_ clwsf/k|fKt clwsf/Ln] lgdf{0f sfo{sf] /]vb]v ug{] u/fpg] Joj:yf ldnfpg' kg{]5 .
-5_ lgdf{0f sfo{dfly /]vb]vsf nflu ljZjljBfnon] ljZjljBfno ;]jf aflx/sf s'g} k|fljlw1sf] ;]jf lnPsf] eP
lghpk/ k"/f lgu/fgL /fVg] / ;'kl/j]If0f ug{] aGbf]a:t clwsf/k|fKt clwsf/Ln] ug'{ kg{]5 .
-h_ lgdf{0fstf{ jf 7]s]bf/;Fu ;DkGg ;Demf}tfdf cGoyf Joj:yf ePdf jfx]s lgdf{0fdf k|of]u x'g] ;fdfgsf] d"No
/ Hofnfdf s'g} 36a9 ePdf klg k"j{lgwf{l/t b/cg';f/ g} e'StfgL lbg' kg{]5 .
-em_ lgdf{0f sfo{sf nflu 7]s]bf/n] clu|d k]ZsL] dfu u/]df jf lghnfO{ lbOg] ePdf :jLs[t s'''n 7]Ssf /sdsf]
kRrL; k|ltzt;Dd j}+s hdfgt jf lwtf] lnO{ k]ZsL lbg ;lsg]5 .
-`_ v08 -h_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn ;/sf/sf] ;+:yfg jf lgoGq0fdf /x]sf] s'g} ;+:yf jf
sDkgLnfO{ k]ZsL lb+bf j}+s hdfgt jf lwtf]sf] cfjZostf kg{] 5}g .
-6_ lgdf{0f;DaGwL sfo{ tf]lsPsf] ;dodf ;dfKt ug{ g;Sg] ljz]if ljZj;gLo sf/0f pNn]v u/L lgdf{0fstf{n]
Dofb}leq lgj]bg lbPdf lghnfO{ plrt yk Dofb clwsf/k|fKt clwsf/Ln] lbg ;Sg]5 .
-7_ v08 -`_ cGtu{tsf] yk Dofb d"n Dofbsf] Ps ltxfO eGbf a9L x'g]u/L Dofb yk ug'{ x'b}g .
*%= lgdf{0fsfo{sf] /]vb]v, lgoGq0f, cg'udg / ;dLIffM o; kl/R5]b adf]lhd ljZjljBfnodf ul/g] s'g} lgdf{0f
sfo{df jf kl/of]hgfdf ;'Joj:yf / ldtJolotf sfod ug{, k|efjsf/L lgoGq0f, /]vb]v, cg'udg / ;dLIff ug{ u/fpg
;DalGwt lgsfo k|d'vn] cfˆ gf] sfo{If]q leqsf] ?= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ eGbf a9L cg'dflgt nfutsf]
lgdf{0f sfo{ jf kl/of]hgfsf nflu Ps ;'kl/j]If0f ;ldlt u7g ug{ ;Sg]5 .
*^ 7]Ssf ;Demf}tfM -!_ o; kl/R5]b adf]lhd lgdf{0f sfo{ u/fpFbf lgdf{0fstf{;Fu x'g] ;Demf}tfdf b]xfosf s'/fx? ;dfj]z
ul/g' kg]{5M
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 23 ~
-s_ lgdf{0fsfo{sf nflu ljZjljBfnosf] a}+s hdfgt jf cGo lwtf]df dfq lgdf{0fstf{nfO{ k]ZsL lbg ;lsg]
ljifo tyf lgdf{0f ;DaGwL ;fdu|L lgdf{0f:yndf k'u]sf] k|dfl0ft ePkl5 ;f] lgdf{0f ;fdfu|Lsf] jLhs jf
cGo k|dfl0ft k|n]vsf] cfwf/df &% k|ltzt;Dddf ga9fO{ lgdf{0fstf{nfO{ k]ZsL lbg ;lsg]5 .
-v_ v08 -s_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg gfz x'g] lsl;daf6 l;d]G6, r"g, afn'''jf, ;'sL{ cflb
h:tf lgdf{0f ;fdu|Lsf] xsdf eg] $) k|ltztdf ga9g] u/L lgdf{0fstf{nfO{ k]ZsL lbg ;lsg]5 .
-u_ lgdf{0fsfo{ ;'? ePb]lv lgdf{0f sfo{ ;DkGg u/L ljZjljBfnonfO{ /Ltk"j{s x:tfGt/0f geP;Dd s'g}
gf]S;fgL ePdf lgdf{0fstf{ jf 7]s]bf/ :jo+ g} k"0f{ ¿kn] lhDd]jf/ x'g] u/L ;Demf}tfdf Joj:yf ug'{kg{]5
.
-3_ lgdf{0fstf{nfO{ uPsf] k]ZsL km5of}}{6 geP;Dd lghn] kfpg] k|To]s /lgªlanaf6 sDtLdf $) k|ltztsf
b/n] /sd s§L ug'{ kg{]5 .
-ª_ lgdf{0f:yndf /x]sf] ;Dk"0f{ lgdf{0f ;fdu|Lsf] ;'/Iff / /]vb]v 7]s]bf/n] g} ug'{ kg{]5 .
-r_ lgdf{0f sfo{sf] l;nl;nfdf s'g} s/, eG;f/ z'Ns, b:t'/, xhf{gf / Ifltk"lt{ ;d]t nfUg] ePdf ;f] j]xf]g]{
bfloTj lgdf{0fstf{ jf 7]sbf/sf] g} x'g]5 .
-@_ o; kl/R5]bdf n]lvPafx]s cGo s'/fx? Kl/R5]b !% df n]lvPadf]lhd x'g]5 .
*&= lk|—Sjflnlkms];gM -!_ o; kl/R5]badf]lhd k"/f ug'{kg{] lgdf{0f sfo{ ?= %),)),))).— -krf; nfv_ eGbf a9L
/sdsf] ePdf To:tf] lgdf{0f ;DaGwL 7]Ssfsf] af]nkq cfXjfg ug{'eGbf cl3 /fli6«o :t/sf] kq klqsfdf lk|—
Sjflnlkms];gsf nflu @! lbgb]lv #) lbg;Ddsf] Dofb lbO{ k|ZgfjnL tof/ u/L g]kfn ;/sf/af6 dfGotfk|fKt tyf
d"No clej[l4 s/ / cfos/ btf{ k|df0fkq ePsf juL{s[t 7]s]bf/x?af6 b/vf:t cfXjfg ug{ ;lsg]5 .
-@_ lk|—Sjflnlkms];gsf] b/vf:t cfXjfg ubf{ lk|—Sjflnlkms];gsf cfwf/x? -k|fljlws Ifdtf, bIftf, cfly{s
Ifdtf cflb_ b/vf:t vf]Ng] ldlt cufj} :jLs[t ePsf] x'g' k5{ .
-#_ pklgod -!_ / -@_ df h];'s} n]lvPsf] eP tfklg ;DalGwt kbflwsf/Ln] rfx]df hlt;'s} d"Nosf] lgdf{0f
sfo{sf] ;]jf pknAw ug{sf nflu lk|—Sjflnlkms];gsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
-$_ o; lgoddf h];'s} n]lvPsf] eP tfklg ljZjljBfno / ljb]zL ;/sf/sf] :jfldTj ePsf] ;+:yf /
cGt/f{li6«o ;+:yfx?sf aLr ePsf] ;Demf}tf jf C0f ;xfotf;DaGwL ;+emf}tfadf]lhd lgdf{0f Pj+ ;'wf/ sfo{
ubf{ ;f]xL ;Demf}tfdf n]lvP adf]lhd lgdf{0f sfo{ ug{ ;lsg]5 .
**= hf“ra'em k|ltj]bgM -!_ lgdf{0f ;DaGwL sfd ;DkGg ePkl5 :jLs[t nfut cg'dfg adf]lhd ;DalGwt lgsfo k|d'vn]
To:tf] sfd lgwf{l/t 8«Oª, l8hfOg tyf :k]l;lkms];g adf]lhd :t/o'Qm eP gePsf] hfFra'em u/L sfo{ ;Dkfbgsf]
hfFra'em k|ltj]bg tof/ ug'{ kg{]5 .
-@_ pklgod -!_ jdf]lhdsf] k|ltj]bg s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf /lh:6«f/n] sfo{sf/L kl/ifb ;dIf / cGo
lgsfosf] xsdf ;DalGwt lgsfosf] k|d'vn] s]Gb|Lo sfof{no ;dIf sfo{ ;DkGg ePsf] b'O{ dlxgfleqdf k];
ul/ :fSg'kg{]5 .
*(= lgdf{0f ;DaGwL Joj:yfM ;fj{hlgs vl/b P]g lgod / o; lgodsf] cwLgdf /xL lgdf{0f ;DaGwL cGo Joj:yf
sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .
kl/R5]b – !*
dd{t ;+ef/
()= dd{t ;+ef/M– -!_ ljZjljBfnosf] ;fdfg, ef}lQs ;Dklt / cGo ljifoj:t'sf] xflg gf]S;fgL gx'g] u/L ;+/If0f ug]{
u/fpg], bfloTj ;DalGwt lgsfosf k|d'v / lghn] tf]]s]sf lgsfo jf clwsf/Lsf] x'g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd dd{t ;Def/ u/fpg' kbf{ ljZjljBfnosf cfkmg} k|fljlws sd{rf/L eP lghx?af6}
u/fpg' kb{5 .
-#_ cfsl:ds ?kdf u/fpg' kg]{ sfo{ ;DalGwt lgsfosf] k|d'vsf] cfb]zjf6 h'g;'s} ;do / cj:yfdf ug{
u/fpg ;lsg]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 24 ~
-$_ pklgod -#_ adf]lhd ul/g] dd{t sfo{sf] s'n vr{ ?= %),))) ÷– -krf; xhf/ ?k}+of_ eGbf a9L x'g'
x'b}g .
-%_ pklgod -@_ adf]lhd ljZjljBfnos} k|fljlws JolQmaf6 x'g g;Sg] jf u/fpg pko'Qm gb]lvPsf] dd{t sfo{
b]xfosf] tl/sfjf6 u/fpg ;lsg]5 .
-s_ cfjZostfg';f/ ;Demf}tf u/]/,
-v_ b/efpkq jf af]nkq cfXjfg jf ;fj{hlgs 36f36 af]n Joj:yf jf jftf{nfkjf6 :jLs[t
dd{tstf{af6 .
-^_ cfjZostfsf] cfwf/df ? %),)))÷– -cIf/]lk krf; xhf/ dfq_ ;Ddsf] dd{t ;Def/ ;DalGwt lgsfosf]
k|d'vsf] cfb]z jf lg0f{ojf6 u/fpg ;lsg]5 .
-&_ lgoldt ?kdf hf“r jf /]vb]v u/fO{ ;b}j rfn" cj:yfdf /fVg cfjZostf cg';f/ dd{t / ;Def/ u/L
u/fO{ /fVg' jf /fVg nufpg' kg]{ vfnsf ;fdfg jf ;DklQ jf ljB't, kfgL h:tf cfjZos ;]jf;Fu ;DjlGwt
ljifo j:t'sf] dd{t sfo{ / ;Def/ ;]jfsf nflu lgoldt dd{tstf{sf] Joj:yf ug{ u/fpg ;lsg]5 .
-*_ pklgod -&_ jdf]lhdsf] lgoldt dd{tstf{sf] Joj:yf ubf{ To:tf] lgdf{0fstf{;Fu ;Demf}tf u/L dd{t ;Def/
u/fpg ;lsg]5 .
-(_ dfly n]lvP adf]lhd dd{tsf] sfo{ x'g g;Sg] ePdf s'n dd{t /sd ?= @,@%,)))÷– -cIf/]lk b'O{ nfv
kRrL; xhf/ dfq_ ;Dd eP uf]Ko b/efp kq / ;f] eGbf a9L eP ;fj{hlgs 36f36sf] Joj:yf nfu' x'g]5
.
-!)_ b/efp kq sf]6]zgjf6 vl/b lgdf{0f / dd{t u/fpFbf /lhi6«f/af6 ?=$,)),)))÷– -cIf/]lk rf/ nfv dfq_
;Dd / pks'kltjf6 ?= %,)),)))÷– -cIf/]lk kfFr nfv dfq_ ;Ddsf] lgdf{0f, dd{t / vl/b ug{ ;lsg]5 .
-!!_ o; lgoddf dfly h];'s} n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf cj:yfdf b/efpkq jf af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36
af]n Joj:yfåf/f dd{t ug'{ u/fpg' cfjZos x'g] 5}g . t/ o:tf] dd{t sfo{ tf]lsPadf]lhd dfq ug{ ;lsg]5
.
-s_ s'g} vf; lsl;ds]f dd{t ug]{ ;+:yf b]zdf Ps dfq ePsf] k|dfl0ft ePsf] cj:yfdf,
-v_ g]kfn ;/sf/sf] ;+:yfg jf cw{ ;/sf/L If]qsf] klJns lnld6]8 sDkgLåf/f dd{t sfo{ u/fp“bf,
-u_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] cGo cj:yfdf .
-!@_ o; kl/R5]bdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} dd{t sfo{ ;+ul7t ;+:yfl;t jftf{nfkåf/f lgwf{l/t
dd{t /sddf ug{ u/fpg clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] :jLs[lt lbg ;Sg]5 .
-!#_ o; kl/R5]b adf]lhd dd{t–;Def/ sfo{sf nflu ;fdfg vl/b ubf{ kl/R5]b !@ df ePsf] vl/b ;DjlGw
k|lqmof nfu" x'g]5 .
kl/R5]b – !(
k|fljlws jf k/fdz{ ;]jf
(!= k|fljlws jf k/fdz{ ;]jfM -!_ ljZjljBfno cGtu{tsf s'g} lgsfo jf sfof{nox?df lgdf{0f, dd{t, ;Def/ jf of]hgf
th'{df, ;DefJotf cWoog, 8«Oª, l8hfOg, :k]l;lkms];g, ;e]{If0f / lgdf{0f sfo{sf] /]vb]v dd{t–;Def/ jf cGo To:t}
k/fdz{ ;]jfsf] sfo{ ljZjljlBfno leqsf kbflwsf/L, lzIfs jf sd{rf/Laf6 x'g g;Sg] b]lvPdf ;fj{hlgs vl/b P]g
lgodn] tf]s]df]lhd To:tf] k|fljlws jf k/fdz{ ;]jf lng ;lsg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ;]jf lng ;f] ljifosf] ljz]if1, JolQm jf ;+ul7t ;+:yf;+u jftf{u/L ?= $,)),)))÷– -
rf/ nfv ?k}+of_ ;Ddsf] ;]jf z'Ns nfUg]df ;f]em} jftf{af6 k|fljlws jf k/fdz{ ;]jf lng ;lsg]5 .
-#_ s]Gb|sf] xsdf /lhi6«f/n] ?= @,%),)))÷– -b'O{ nfv krf; xhf/ ?k}+of_ / pks'nkltn]
?= $,)),)))÷– -rf/ nfv dfq_ ;Ddsf] k/fdz{ ;]jf ;f]em} jftf{jf6 lng ;Sg]5g .
-$_ cGo lgsfo jf ;+u7gsf] xsdf ?= !,%),)))÷– -Ps nfv krf;xhf/_ ;Ddsf] k/fdz{ ;]jf ;DalGwt lgsfo
jf ;+u7gsf] k|d'vn] ;f]em} jftf{jf6 lng ;Sg]5 .
-%_ pklgod -@_, -#_ / -$_ df n]lvP eGbf a9L ;]jf z'Ns nfUg] k/fdz{ ;]jf ePdf o; lgod adf]lhd ug'{ kg]{5
.
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 25 ~
(@= ljz]if ;]jf lng ;lsg]M– -!_ lgod (! adf]lhd lnOg] ;]jf jfx]s ljZjljBfnosf nflu cfjZos sfg"gL k/fdz{
lng jf d'2f dfldnf;DaGwL sfd ug{ u/fpg, Jofj;flos ljz]if1 JolQmjf6 ljz]if ;]jf lng ;lsg]5 .
kl/R5]b – @)
;DklQsf] lhDdf nut / ;+/If0f
(#= ;DklQsf] lhDdf, nut / ;+/If0fM -!_ ljZjljBfno P]gsf] bkmf # sf] pkbkmf -@_ adf]lhd ljZjljBfnosf]
:jfldTjdf cfPsf] rn crn ;DklQ / ;|f]t ;fwgx?df ljZjljBfnosf] :jfldTj / ef]uflwsf/ /x]sf] dflgg]5 .
-@_ ljZjljBfnosf] cGtu{tsf lgsfox?df /x]sf] gub, a}+s df}Hbft, r]s / To;sf] ;|]:tf n]vf clws[t jf
n]vfsf] sfd ug]{ sd{rf/Lsf] lhDdfdf /xg]5 .
-#_ lhG;L ;fdfg tyf ;f] ;“u ;DjlGwt ;|]:tf e08f/ clws[t jf e08f/kfnsf] lhDdfdf /xg]5 .
-$_ ljZjljBfnosf] cfDbfgLsf] nut / ;f] ;DjGwL cGo sfuhft ;DjlGwt ;+u7g jf lgsfo k|d'vn] tf]s]sf]
sd{rf/Lsf] lhDdfdf /xg]5 .
-%_ pklgod -!_, -@_, -#_, -$_ / -%_ adf]lhd lhDdfdf /x]sf] ;DklQsf] lxgfldgf gx'g] u/L nut ;|]:tf ;lxt
To;sf] ;+/If0f ug]{ st{Jo, bfloTj / hjfkmb]xLtf ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] x'g]5 .
-^_ pklgod -!_ / -@_ jdf]lhdsf] sfd ug{ ;DjlGwt lgsfo k|d'vn] cfˆ gf] hjfkmb]xLtfdf ˆcf gf dftxtsf
sd{rf/LnfO{ nufpg ;Sg]5 .
-&_ ljZjljBfnosf] lhDdf jf :jfldTjdf /x]sf h'g;'s} ;|f]tjf6 k|fKt x'g cfPsf ;DklQ, hfoh]yf / ;fdfgx?
;'/lIft /fVg' / /fVg nufpg' ljZjljBfnosf k|To]s kbflwsf/L], lzIfs / sd{rf/Lx?sf] st{Jo /
pQ/bfloTj x'g]5 .
-*_ ljZjljBfonnfO{ h'g;'s} ;|f]tjf6 k|fKt x'g cfPsf ;DklQ / ;fdfg, ;DjlGwt ;|]:tf / n]vfdf ;f] k|fKt
ePsf] tLg lbgleq ljZjljBfnosf] gfddf cfDbfgL a“fwL;Sg' kb{5 .
-(_ pklgod -*_ adf]lhd k|fKt ;DklQ jf ;fdfg ;|]:tf / n]vfdf cfDbfgL gaf“wL vr{, k|of]u / x:tfGt/0f ug{'
u/fpFg' x'“b}g .
-!)_ ljZjljBfnosf cfof]hgfx?df cg'bfg C0f jf ;xfotfdf k|fKt ePsf lhG;L ;fdfgx? k|fKt ePsf] # lbg
leq cfDbfgL af“wL ;f] cfDbfgL af“w]sf] & lbg leq ;f] sf] ljj/0f s]Gb|Lo sfof{nodf clgjfo{ ?kdf k7fpg'
kg]{5 .
-!!_ ljZjljBfnosf kbflwsf/Lx?n] cfˆ gf lgsfo cGtu{tsf] 3/, hUuf, ;jf/L ;fwg tyf cGo ;DklQx?sf]
s]Gb|Lo ?kdf nut /fVg] jf /fVg nufpg' kg]{5 .
-!@_ ljZjljBfnosf] :jfldTj jf lhDdfdf /x]sf ;DklQ jf ;fdfg JolQmut k|of]hg / kmfObfsf] nflu k|of]u ug'{
u/fpFg' x'“b}+g .
($= lg/LIf0fM -!_ o; lgod adf]lhd nut v8f u/L /flvPsf lhG;L ;fdfgx?sf] cj:yfsf] ;DaGwdf ;DjlGwt lgsfo
k|d'vn] jif{df sDtLdf Ps k6s :jo+ jf lghn] clVtof/L u/]sf] sd{rf/L jf k|fljlwsåf/f lg/LIf0f u/L jf ug{ nufO{
;f] sf] k|ltj]bg lnlvt ?kdf tof/ u/L clen]vdf /fvL cfkm" eGbf dflyNnf] clwsf/L ;dIf k|ltj]bg k]z ug'{kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lg/LIf0f k|ltj]bg lnlvt ?kdf k|fKt ePkl5 ;fdfgsf] dd{t ;+ef/ ug{' u/fpg' kg]{
ePdf ;f] ug'{ u/fpg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ jdf]lhds]f k|ltj]bgdf b]xfosf cj:yfx? :ki6 pNn]v u/]s]f x'g' kg]{5 .
-s_ s] slt lhG;L ;fdfgx? dd{t ug'{ kg]{ cj:yfdf 5g,
-v_ ;fdfgsf] ;+/If0f / ;+ef/ /fd|f];+u ePsf] 5 5}g,
-u_ lhG;L ;fdfgsf] xfgL gf]S;fgL eP gePsf], ePdf s;sf] nfk/jfxL / ukmntaf6 ;f] ePsf] xf],
-3_ s] slt lhG;L ;fdfgx? j]sDdf eO{ lnnfd ljqmL ug'{ kg]{ 5g,
-ª_ lhG;L lstfjdf cfDbfgL gjf“lwPsf lhG;L ;fdfg eP s] slt / s:tf] cj:yfdf 5g .
-$_ lhG;L ;fdfgsf] ;|]:tf tf]lsP adf]lhdsf] 9f“rfdf /fVg' kg]{5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 26 ~
-%_ o; lgod adf]lhd ;DklQ ;+/If0fsf] sfo{ ;Dkfbg ug'{ kg]{ bfloTj ePsf clwsf/L jf lgsfon] ;f] bfloTj
jxg u/] gu/]sf] ;d]t hf“ra'em ug{ s]Gb|Lo sfof{nosf kbflwsf/Ln] cfkm}+ jf s'g} lzIfs, sd{rf/LnfO{ jf
s'g} JolQmnfO{ clwsf/ lbO{ v6fpg ;Sg]5 .
-^_ pklgod -%_ adf]lhdsf] JolQmn] lbPsf] k|ltj]bgdf s'g} clwsf/Ldfly sf/jfxL ug'{ kg]{ b]lvPdf cfb]z lbg]
clwsf/Ln] sf/jfxL ug{ ;Sg]5 .
(%= aLdf ug]{M ljZjljBfnosf] :jfldTj jf lhDdfdf /x]sf ;fdfg / ;DklQsf] cfjZostf cg';f/ aLdf u/fpg ;lsg]5 .
aLdf u/fp“bf ljZjljBfnosf] hf]lvdk"0f{ lhG;L ;fdfg / ;DklQnfO{ k|fyldstf lbO{g]5 .
kl/R5]b – @!
a'ema'emf/y
(^= a'ema'emf/yM– -!_ lhG;L, gub, ;fdfg / ;DklQ tyf cfDbfgLsf] nut ;|]:tfsf] lhDdf lnPsf kbflwsf/L, lzIfs jf
sd{rf/Lx? ;?jf, a9'jf jf cjsfz k|fKt ubf{ jf cGo s'g} sf/0fn] cfkm"n] lhDdf ePsf] lgsfo 5f]8]/ hf“bf jf ;f]
sfdaf6 cnu x“'bf a'ema'emf/y ug'{ lghsf] st{Jo x'g]5 / a'lemlng]n] klg t'?Gt a'lemlng' kb{5 .
-@_ a'ema'emf/y ubf{ cfkmgf] lhDdfdf /x]sf] ;Dk"0f{ ;fdfg / gub jf lhG;L ;fdfg / ;Dklt ;fa't bflvnf ug'{
kg]{5 . olb ;fa't bflvnf ug{ g;s]df lhDdflng] JolQm;“u To:tf] ;fdfgsf] d"No c;'npk/ u/L lghdfly
;]jf–zt{;DaGwL lgodadf]lhd sf/jfxL ;d]t ul/g]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd d"No c;'n pk/ ug'{ kbf{ ;f] ;fdfgs]f cj:yf tyf tTsfnLg ahf/ d"NonfO{ ;d]t
ljrf/ u/L d"No sfod ul/g]5 .
-$_ a'ema'emf/y ug'{ kg]{ st{Jo / bfloTj ePsf JolQmn] ljZjljBfnosf] ;]jfaf6 s'g} sf/0fjz jxfn
6'l6;s]sf] cj:yfdf jf lgh j]kQf eO kQf gnfu]sf] cj:yfdf jf d/]df jf :jf:Yosf] sf/0fjf6 xf];
7]ufgfdf gePsf] jf jx'nfPsf] cj:yfdf ;f] JolQmn] ug'[{ kg{] a'ema'emf/y lghsf] kl/jf/sf ;b:on] ug{
rfx]df lgh jf lghn] d~h'/ u/L k7fPsf] JolQmaf6 jf ;DalGwt lgsfosf] k|d'vn] v6fPsf] JolQmsf]
/f]xj/df h;n] a'lemlng' kg{] xf] ;f]xLn] a'lemlng' kg]{5 .
(&= a'ema'emf/y k|df0fkqM -!_ a'ema'emf/y ug]{ st{Jo ePsf] kbflwsf/L, lzIfs / sd{rf/LnfO{ ;f] adf]lhd a'ema'emf/y
ul/;s]kl5 tf]lsPjdf]lhdsf] a'ema'emf/ysf] k|df0fkq lbOg]5 .
-@_ a'ema'emf/y ug]{ kbflwsf/L, lzIfs / sd{rf/Ln] pklgod -!_ adf]lhd k|df0fkq k]z gu/L lghnfO{ kb:yflkt
;+u7g jf lgsfodf xflh/ u/fOg] 5}g .
-#_ a'ema'emf/y ug]{ JolQm, jxfn 6'6]sf] kbflwsf/L, lzIfs jf sd{rf/L eP pklgod -!_ adf]lhdsf] k|df0fkq
k]z gu/L lghnfO{ pkbfg, lgj[lQe/0f / ;+rosf]if cflb s'g} klg ;'ljwf lbOg] 5}g .
kl/R5]b – @@
lnnfd ljlqm ldgfxf ;DaGwL Joj:yf
(*= lnnfd ljlqm / ldgfxfM -!_ k|To]s cfly{s jif{df b]xfosf kbflwsf/Ln] b]xfo adf]lhd lnnfd ug]{ jf ldgfxf lbg
;Sg]5g .
kbflwsf/L ldGffxf -d"No gv'n]sf]_ lnnfd -d"No v'n]sf]_
! 8Lg ?= @%,)))÷–-kRrL; xhf/_ ?= @)),)))÷– -b'O{ nfv_
@= /lhi6«f/ ?= %),)))÷–-krf; xhf/_ ?= $,)),)))÷– -rf/ nfv_
#= pks'nklt ?= !,)),))) ÷–-Ps nfv_ ?= %,)),)))÷– -kfFr nfv_
-@_ dfly plNnlvt c eGbf a9Lsf] ldgfxf tyf lnnfd ug]{ clwsf/ sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 27 ~
-#_ lnnfd ubf{ jf ldgfxf lb+bf ;Dk"0f{, jf cf+lzs ug]{ jf gug]{] lg0f{o ug]{ clwsf/ pklgodsf] -!_ sf] cwLgdf
/xL ;DalGwt kbflwsf/LnfO{ x'g]5 .
-$_ s' ˆg} eljtJo jf cfsl:ds 36gf jf cf gf] sfj' aflx/sf] kl/l:yltn] sfd gnfUg] u/L Iflt ePdf dd{t
of]Uo gePsf] jf dd{t of]Uo ePsf]df dd{t vr{ a9L nfUg] ePdf jf ;'Sg, r'lxg jf hlt{ jf 6'6km'6 eO{
gf]S;fg ePdf pQm ;fdfgx? lnnfd ug{ ;lsg]5 .
((= lnnfdsf] cfwf/ / ljj/0fM– k'/fgf] ePsf] k|of]udf cfpg g;Sg] jf ljZjljBfnonfO{ cgfjZos ePsf] egL lg0f{o
ePsf lhG;L ;/;fdfgx? lnnfd las|L ug'{kbf{ b]xfosf s'/fx? v'nfO{ :yfgLo k|d'v kqklqsfx?df nuftf/ @ k6s
lj1fkg lbO{ lnnfd ug{ ;lsg]5 .
-s_ dfn;fdfgsf] gfd, gfk, tf}n, cfsf/;d]tsf] a]xf]/fsf] ljj/0f .
-v_ lnnfd x'g] ldlt .
-u_ a9fj9 x'g] ;do / :yfg .
-3_ :jLs[t af]njfnfn] dfn;fdfgx? x6fpg'kg]{ cjlw .
-ª_ a9fj9 ubf{ af]nnfO{ :jLsf/ jf c:jLsf/ ug]{ ;Dk"0f{ clwsf/ ;DalGwt lnnfd a9fj9 ubf{ :jLs[lt lbg]
clwsf/Lsf] x'G5 .
-r_ cGo cfjZos s'/fx? eP ;f] ;d]t v'nfpg' kg]{5 .
!))= lnnfdsf] k|lqmofM– lnnfd laqmL ug'{kbf{ b]xfo adf]lhd k|lqmof cg';/0f ug'{kg]{5M
-s_ dfn ;fdfg lnnfd laqmL ug]{ ;"rgf k|sflzt ubf{ !% lbgsf] Dofb lbg'kb{5 .
-v_ a9fj9 ubf{ ;a}eGbf a9L df]n cÍ nfO{ :jLsf/ ug'{kb{5 .
-u_ a9L df]n cÍ nfO{ :jLsf/ ug]{ JolQm;“u cfkm'n] sa"n u/]sf] cÍ sf] bz k|ltztsf b/n] x'g cfpg] /sd
ljZjljBfnosf] ;DalGwt vftfdf hDdf u/fpg'kb{5 .
-3_ :jLs[t af]njfnfn] cfkm"n] a'emfpg'kg]{ s"n /sd dWo] hdfgt :j?k hDdf u/]sf] /sd s§f u/L x'g cfpg]
/sd & lbg leq ljZjljBfnon] tf]s]sf] vftfdf a'emfO{ ;f]xL cjlw leq dfn;fdfg p7fO{ n}hfg' kb{5 .
gnu]df hdfgt :j?k hDdf u/]sf] /sd hkmt x'g]5 .
-ª_ lnnfd lalqm ug]{ dfn;fdfgsf] Go"gtd d"No lgwf{/0f u/]/ ;f] ;d]t pNn]v u/L lnnfd lalqm ug{ ;lsg]5
.
kl/R5]b – @#
;DklQsf] x:tfGt/0f jxfn jf lnhdf lbg] Joj:yf
!)!= ljZjljBfnosf] cflwsfl/s lg0f{oljgf ;DklQ x:tfGt/0f gx'g]M– -!_ ljZjljBfnosf] cflwsfl/s lg0f{oljgf
ljZjljBfnosf] rn crn ;DklQ s'g} lsl;dn] ljlqm ljt/0f ug{ jf x:tfGt/0f ug{, bfg bftJo ug{ kfO{g] 5}g .
-@_ ljZjljBfnosf] rn crn ;DklQsf] xs x:tfGt/0f ug]{ clwsf/ sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 .
-#_ pklgood -@_ sf] k|of]hgsf] nflu sfo{sf/L kl/ifbn] lg0f{o u/L s'g} kbflwsf/L jf JolQmnfO{ clVtof/L lbg
;Sg]5 .
-$_ pklgod -@_ / -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;DklQsf] x:tfGt/0fsf] sfo{n] ljZjljBfnonfO{
c;/ kg]{ cj:yf ePdf x:tfGt/0fsf] cg'df]bgsf] nflu ljZjljBfno ;efdf k]z ug'{ kg]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd k]z ePsf] k|:tfj ljZjljBfnosf] ;efsf] b'O{ ltxfO{ ax'dtn] cg'df]bg u/]df pklgod
-#_ adf]lhd clVtof/jfnfn] x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5 .
!)@= ;DklQ axfn jf lnhdf lng] lbg] ;DaGwL Joj:yfM -!_ ;DklQ axfn jf lnhdf lng] lbg] ;DaGwL Joj:yf
sfo{ljlw sfo{sf/L kl/ifbn] lgwf{/0f u/]adf]lhd x'g]5 .
-@_ ljZjljBfnon] s'g} ef}lts j:t' ;DklQ jf dfn ef8fdf lng'lbg' kbf{ o; lgodadf]lhdsf] af]nkq ;DaGwL
l;4fGt / k|lqmof cg';/0f ug'{ kb{5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 28 ~
kl/R5]b – @$
5kfO{, k|sfzg / ;"rgf
!)#= 5kfO{M -!_ ljZjljBfnonfO{ Ps jif{sf] nflu cfjZos kg]{ 5kfO{ ;DaGwL sfd tf]lsPsf] clwsf/Ln] Ps}k6s ;Dej
eP;Dd u/fpg'kg]]{5 .
-@_ 5kfO{ ;DaGwL sfd ubf{ kl/R5]b !@ df plNnlvt l;4fGt / k|lqmofsf] kfngf ug'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg k/LIff ;DaGwL k|Zg kqsf] xsdf uf]kgLotf sfod
u/L 5kfO{ ug{ ;lsg]5 .
!)$= k|sfzgM -!_ ljZjljBfnosf] s'g} ;+u7g jf lgsfon] cfˆ gf] k|sfzg jf ;]jf k|bfg afkmt nfutsf] cfwf/df d'gfkmf
;lxt d"No lgwf{/0f ug{ kfpg]5, t/ nfut eGbf sd jf gf]S;fg x'g] u/L s'g} k|sfzg jf ;]jf k|bfg u/]jfkmtsf] d"No
lgwf{/0f sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt ljgf ug{ kfO{g] 5}g .
-@_ ljZjljBfnosf] k|sfzg / s'g} j:t' ljlqm ljt/0fsf] nflu ljZjljBfnon] s'g} ljqm]tf jf ljt/s lgo'Qm ug{
;Sg]5 .
-#_ ljqm]tf jf ljt/snfO{ lbg] 5'6 jf sldzg jf cGo s'/fx? ljZjljBfno / ;DalGwt kIf;Fu ePsf]
;Demf}tfåf/f lgwf{/0f ug{ ;lsg]5 .
-$_ ljZjljBfnoaf6 tof/ ul/Psf s[lt, u|Gy, kf7ok':ts cflb ljZjljBfnon] /f]oN6L lng] u/L lghL If]qsf]
Jofj;flos If]qx?nfO{ lbg ;Sg]5 .
-%_ k|sfzg ;DaGwL cGo Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .
!)%= ;"rgfM -!_ ljZjljBfnosf ;+u7g jf lgsfon] cfjZostf / cf}lrTosf] cfwf/df ljleGg ;+rf/sf dfWodnfO{ ;"rgf
lbg ;Sg]5 .
-@_ ljZjljBfnosf ;+u7g jf lgsfosf] :jLs[lt glnO{ s'g} JolQmn] lj1fkg u/] u/fPdf e'QmfgL lbg afWo x'g]
5}g .
-#_ lj1fkg ;DaGwL Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .
kl/R5]b – @%
;~rosf]if / lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;~rfng / sf]if sl§
!)^= ;~rosf]ifsf] :yfkgfM -!_ ljZjljBfnosf kbflwsf/L, lzIfs / sd{rf/Lsf] ;+rosf]if x'g]5 pQm ;+rosf]if
sd{rf/L ;+rosf]ifdf hDdf ul/g]5 .
!)&= lgj[lQe/0f sf]ifM -!_ ljZjljBfnoaf6 lbO{g] pkbfg tyf lgj[lQe/0f /sdsf] e'QmfgL lbg] k|of]hgsf] nflu lzIfs,
sd{rf/L pkbfg tyf lgj[lQe/0f gfds Ps sf]if :yfkgf ul/g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd :yfkgf ul/Psf] sf]ifdf ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfnosf lZfIfs tyf sd{rf/L
lgodfjnL @)^( sf] lgod -%#_ adf]lhd lzIfs tyf sd{rf/Lsf] tnjaf6 !) k|ltzt /sd s§f u/L
ljZjljBfnosf] tna zLif{ssf] ah]6sf] !) k|ltzt /sd Psd'i6 pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifdf hDdf ul/g]5
. t/ ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno P]g @)^& sf] bkmf # -@_ adf]lhd o; ljZjljBnodf ;dfof]hg x'g]
lq=lj=sf cflËs / ;DaGwg k|fKt SofDk;sf lzIfs tyf sd{rf/Lsf] xsdf eg] pkbfg / lgj[lQe/0f k|of]hgsf]
nflu lghx?sf] tnjaf6 /sd s§f ul/g] 5}g .
-#_ pkbfg tyf lgj[lQe/0f k|of]hgsf nflu g]kfn ;/sf/ / cGo ;|f]tjf6 k|fKt /sd ;d]t pQm sf]ifdf hDdf
ug'{kg]{5 .
-$_ pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifsf] /sd sfo{sf/L kl/ifbn] pko'Qm a}+sdf art÷d'2tL vftf vf]nL hDdf ug]{ 5 .
-%_ k|To]s cfly{s jif{sf nflu ah]6df Joj:yf ePsf] pkbfg tyf lgj[lQe/0f /sd rf}dfl;s ?kdf ;DalGwt
sf]ifdf clgjfo{ ?kdf bflvnf ug'{kg]{ 5 .
-^_ ljZjljBfnoaf6 cjsfz k|fKt :yfoL lzIfs tyf sd{rf/LnfO{ pkbfg tyf lgj[lQe/0f /sd e'QmfgL lbgsf]
nflu dfq of] sf]ifsf] k|of]u ul/g] 5 .
!)*= pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;~rfng / k|of]uM -!_ pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;~rfng sfo{sf/L
kl/ifbn] tf]s]]adf]lhd x'g]5 .
;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 29 ~
-@_ pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;~rfngsf] lgldQ tf]lsPsf] 9“frfdf 5'§} n]vf lstfa / kmf/dx? /flvg] 5 .
-#_ k|To]s cfly{s jif{sf] cGtdf cfly{s k|zf;gn] sf]ifsf] cfly{s l:ylt k|i6 x'g] u/L jf;nft tof/ ug'{kb{5 .
-$_ sf]]ifdf df}]Hbft /sdaf6 lzIfs tyf sd{rf/LnfO{ pkbfg tyf lgj[lQe/0f /sd e'QmfgL ul/g] 5 .
kl/R5]b – @^
ljljw
!)(= cf]e/6fOd afkmtsf] eQfM ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/Ln] tf]lsPsf] ;do eGbf a9L ;do sfd u/]jfkmt
kfpg] eQf -cf]e/6fOd_ sfo{sf/L kl/ifbn] tf]]s]adf]lhd x'g]5 .
!!)= eQf ;DaGwL Joj:yfM ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/LnfO{ e|d0f eQf, n'uf eQf, cfjf; eQf, j}7s eQf,
b}lgs vfgf eQf Pj+ cGo ;'ljwfx? sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .
!!!= shf{ / ;fk6LM ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/LnfO{ lbOg] shf{ jf ;fk6L ;DaGwL Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn]
tf]s]adf]lhd x'g]5 .
!!@= cltly ;Tsf/M ljZjljBfnosf cltlynfO{ ;Tsf/ ug{ nfUg] vr{sf] ;Ldf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 .
!!#= lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;'/IffM -!_ ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/Lx?sf] gfdsf] lgj[lQe/0f sf]ifsf] /sd
lgh lzIfs, sd{rf/Lx? jf lghx?n] dgf]gog u/]sf] JolQm jf k|rlnt sfg"g adf]lhdsf] xsjfnfn] dfq kfpg
;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]ifsf] /sd cGo k|rlnt sfg"g adf]lhd sl§ jf xgg ul/g] 5}g .
!!$= pkof]uL ;]jf ;DaGwL Joj:yfM ljZjljBfnosf nflu b}lgs pkof]uL ;]jf ;DaGwL Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn]
tf]s]adf]lhd x'g]5 .
!!%= ljlgod, sfo{ljlwx?, sfo{Joj:yfkg k|0ffnL, lgb]{lzsf ;DaGwL Joj:yfM o; lgodfjnLsf] cwLgdf /xL
sfo{sf/L kl/ifbn] ljZjljBfnosf] cfly{s k|zf;g ;DaGwL sfo{nfO{ Jojl:yt ug{ cfjZostf cg';f/ ljleGg ljlgod,
sfo{ljlw, lgb]{lzsf, sfo{Joj:yfkg k|0ffnL, kmd{ / 9“frfx? agfO{ hf/L u/L sfof{Gjog ug{ u/fpg ;Sg]5 .

More Related Content

What's hot

Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)DPNet
 
Foreign affiliation directives_2059_(with_1st_amendment)
Foreign affiliation directives_2059_(with_1st_amendment)Foreign affiliation directives_2059_(with_1st_amendment)
Foreign affiliation directives_2059_(with_1st_amendment)sanjeev bhandari
 
Overview of National Health Policy and Public Health Program in Nepal : For ...
Overview of National Health Policy and Public Health Program in Nepal :  For ...Overview of National Health Policy and Public Health Program in Nepal :  For ...
Overview of National Health Policy and Public Health Program in Nepal : For ...Public Health Update
 
Ii day 8-npc presentation
Ii day 8-npc presentationIi day 8-npc presentation
Ii day 8-npc presentationDIPECHO Nepal
 
15. biochemical accident dks 14
15. biochemical accident dks 1415. biochemical accident dks 14
15. biochemical accident dks 14DIPECHO Nepal
 
Sampatti suddhikaran
Sampatti suddhikaranSampatti suddhikaran
Sampatti suddhikaranDPNet
 
Daibi prakop-uddhar-ain
Daibi prakop-uddhar-ainDaibi prakop-uddhar-ain
Daibi prakop-uddhar-ainDPNet
 
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestionNepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestionDr. Gyanendra Prasad Paudel
 
Men's role for the betterment of womens reproductive health.
Men's role for the betterment of womens reproductive health.Men's role for the betterment of womens reproductive health.
Men's role for the betterment of womens reproductive health.Anil Singh Basnyat
 
Fifth Issue Cheli Sandesh
Fifth Issue Cheli SandeshFifth Issue Cheli Sandesh
Fifth Issue Cheli SandeshKI Nepal
 
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Dammar Singh Saud
 
Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064sanu sharma
 
सामूहिक बजारीकरण र यसको व्यवस्थापन
सामूहिक बजारीकरण र यसको व्यवस्थापनसामूहिक बजारीकरण र यसको व्यवस्थापन
सामूहिक बजारीकरण र यसको व्यवस्थापनLokendra Badu
 
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...DPNet
 
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)Rajesh Koirala
 
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033Bhim Upadhyaya
 
Case study dipecho v upca
Case study dipecho v upcaCase study dipecho v upca
Case study dipecho v upcaDIPECHO Nepal
 
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018Bikash Singh
 

What's hot (18)

Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
 
Foreign affiliation directives_2059_(with_1st_amendment)
Foreign affiliation directives_2059_(with_1st_amendment)Foreign affiliation directives_2059_(with_1st_amendment)
Foreign affiliation directives_2059_(with_1st_amendment)
 
Overview of National Health Policy and Public Health Program in Nepal : For ...
Overview of National Health Policy and Public Health Program in Nepal :  For ...Overview of National Health Policy and Public Health Program in Nepal :  For ...
Overview of National Health Policy and Public Health Program in Nepal : For ...
 
Ii day 8-npc presentation
Ii day 8-npc presentationIi day 8-npc presentation
Ii day 8-npc presentation
 
15. biochemical accident dks 14
15. biochemical accident dks 1415. biochemical accident dks 14
15. biochemical accident dks 14
 
Sampatti suddhikaran
Sampatti suddhikaranSampatti suddhikaran
Sampatti suddhikaran
 
Daibi prakop-uddhar-ain
Daibi prakop-uddhar-ainDaibi prakop-uddhar-ain
Daibi prakop-uddhar-ain
 
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestionNepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
 
Men's role for the betterment of womens reproductive health.
Men's role for the betterment of womens reproductive health.Men's role for the betterment of womens reproductive health.
Men's role for the betterment of womens reproductive health.
 
Fifth Issue Cheli Sandesh
Fifth Issue Cheli SandeshFifth Issue Cheli Sandesh
Fifth Issue Cheli Sandesh
 
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
 
Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064
 
सामूहिक बजारीकरण र यसको व्यवस्थापन
सामूहिक बजारीकरण र यसको व्यवस्थापनसामूहिक बजारीकरण र यसको व्यवस्थापन
सामूहिक बजारीकरण र यसको व्यवस्थापन
 
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
 
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
Aksharica - 026 (अक्षरिका - ०२६)
 
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033
Nepal samajik byabahar ain social culture act 2033
 
Case study dipecho v upca
Case study dipecho v upcaCase study dipecho v upca
Case study dipecho v upca
 
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
 

Similar to Financial Rules of Far Western University

2009 11-08-07-49-20
2009 11-08-07-49-202009 11-08-07-49-20
2009 11-08-07-49-20DPNet
 
Education act 8th amendment, MoE, Nepal
Education act 8th amendment, MoE, Nepal Education act 8th amendment, MoE, Nepal
Education act 8th amendment, MoE, Nepal laxman sharma
 
Nepal van ain
Nepal van ainNepal van ain
Nepal van ainDPNet
 
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogKhanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogDPNet
 
Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070Dammar Singh Saud
 
Aaha Sanchar national weekly, rukum
Aaha Sanchar national weekly, rukumAaha Sanchar national weekly, rukum
Aaha Sanchar national weekly, rukummegraj khadka
 
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१Niraj Bartaula
 
Financial consumer-protection-and-grievance-management-manual
Financial consumer-protection-and-grievance-management-manualFinancial consumer-protection-and-grievance-management-manual
Financial consumer-protection-and-grievance-management-manualMaheshBadal1
 
Jagga prapti-act
Jagga prapti-actJagga prapti-act
Jagga prapti-actDPNet
 
Kharka jagga-rastriyakaran
Kharka jagga-rastriyakaranKharka jagga-rastriyakaran
Kharka jagga-rastriyakaranDPNet
 
Khani tatha-khanij-padartha
Khani tatha-khanij-padarthaKhani tatha-khanij-padartha
Khani tatha-khanij-padarthaDPNet
 
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)Rajesh Koirala
 
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)Lokendra Badu
 
Capsicum farming (भेडेंखूर्सानी खेती)
Capsicum farming (भेडेंखूर्सानी खेती)Capsicum farming (भेडेंखूर्सानी खेती)
Capsicum farming (भेडेंखूर्सानी खेती)Lokendra Badu
 
Guideline for health institutions established upgrade standard
Guideline for health institutions established upgrade standardGuideline for health institutions established upgrade standard
Guideline for health institutions established upgrade standardAsian college
 

Similar to Financial Rules of Far Western University (20)

2009 11-08-07-49-20
2009 11-08-07-49-202009 11-08-07-49-20
2009 11-08-07-49-20
 
Education act 8th amendment, MoE, Nepal
Education act 8th amendment, MoE, Nepal Education act 8th amendment, MoE, Nepal
Education act 8th amendment, MoE, Nepal
 
Nepal van ain
Nepal van ainNepal van ain
Nepal van ain
 
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogKhanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
 
Eco
EcoEco
Eco
 
Prasashan 120
Prasashan 120Prasashan 120
Prasashan 120
 
Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070Fwu karmachari sewa ayog 2070
Fwu karmachari sewa ayog 2070
 
Aaha Sanchar national weekly, rukum
Aaha Sanchar national weekly, rukumAaha Sanchar national weekly, rukum
Aaha Sanchar national weekly, rukum
 
Third Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer NepalThird Eye Volunteer Nepal
Third Eye Volunteer Nepal
 
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
विपन्न नागरिक औषधि उपचार कोष निर्देशिका २०७१
 
Financial consumer-protection-and-grievance-management-manual
Financial consumer-protection-and-grievance-management-manualFinancial consumer-protection-and-grievance-management-manual
Financial consumer-protection-and-grievance-management-manual
 
Jagga prapti-act
Jagga prapti-actJagga prapti-act
Jagga prapti-act
 
Kharka jagga-rastriyakaran
Kharka jagga-rastriyakaranKharka jagga-rastriyakaran
Kharka jagga-rastriyakaran
 
Khani tatha-khanij-padartha
Khani tatha-khanij-padarthaKhani tatha-khanij-padartha
Khani tatha-khanij-padartha
 
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
Aksharica - 008 (अक्षरिका - ००८)
 
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
 
Spices crops booklet
Spices crops bookletSpices crops booklet
Spices crops booklet
 
Capsicum farming (भेडेंखूर्सानी खेती)
Capsicum farming (भेडेंखूर्सानी खेती)Capsicum farming (भेडेंखूर्सानी खेती)
Capsicum farming (भेडेंखूर्सानी खेती)
 
Curri 1-3
Curri 1-3Curri 1-3
Curri 1-3
 
Guideline for health institutions established upgrade standard
Guideline for health institutions established upgrade standardGuideline for health institutions established upgrade standard
Guideline for health institutions established upgrade standard
 

More from Dammar Singh Saud

Online class day 1 (English Grammar and Composition)
Online class  day 1 (English Grammar and Composition)Online class  day 1 (English Grammar and Composition)
Online class day 1 (English Grammar and Composition)Dammar Singh Saud
 
Introduction to literary studies
Introduction to literary studiesIntroduction to literary studies
Introduction to literary studiesDammar Singh Saud
 
Advanced reading and writing
Advanced reading and writingAdvanced reading and writing
Advanced reading and writingDammar Singh Saud
 
Professional development in elt
Professional development in eltProfessional development in elt
Professional development in eltDammar Singh Saud
 
Lliterature and language teaching
Lliterature and language teachingLliterature and language teaching
Lliterature and language teachingDammar Singh Saud
 
Introduction to discourse analysis
Introduction to discourse analysisIntroduction to discourse analysis
Introduction to discourse analysisDammar Singh Saud
 
Introduction to language testing
Introduction to language testingIntroduction to language testing
Introduction to language testingDammar Singh Saud
 
Advanced reading and writing
Advanced reading and writingAdvanced reading and writing
Advanced reading and writingDammar Singh Saud
 
Introduction to second language acquisition
Introduction to second language acquisitionIntroduction to second language acquisition
Introduction to second language acquisitionDammar Singh Saud
 
Academic reading and writing
Academic reading and writingAcademic reading and writing
Academic reading and writingDammar Singh Saud
 
B.ed. 3rd sem study skills in english for academic purposes
B.ed. 3rd sem study skills in english for academic purposesB.ed. 3rd sem study skills in english for academic purposes
B.ed. 3rd sem study skills in english for academic purposesDammar Singh Saud
 
B.ed. 2nd sem english for communication
B.ed. 2nd sem english for communicationB.ed. 2nd sem english for communication
B.ed. 2nd sem english for communicationDammar Singh Saud
 
B.ed. 1st sem sadharan nepali rachana
B.ed. 1st sem sadharan nepali rachanaB.ed. 1st sem sadharan nepali rachana
B.ed. 1st sem sadharan nepali rachanaDammar Singh Saud
 
B.ed. 1st sem english grammar and composition
B.ed. 1st sem english grammar and compositionB.ed. 1st sem english grammar and composition
B.ed. 1st sem english grammar and compositionDammar Singh Saud
 

More from Dammar Singh Saud (20)

Online class day 1 (English Grammar and Composition)
Online class  day 1 (English Grammar and Composition)Online class  day 1 (English Grammar and Composition)
Online class day 1 (English Grammar and Composition)
 
Introduction to literary studies
Introduction to literary studiesIntroduction to literary studies
Introduction to literary studies
 
Fiction and prose studies
Fiction and prose studiesFiction and prose studies
Fiction and prose studies
 
Advanced reading and writing
Advanced reading and writingAdvanced reading and writing
Advanced reading and writing
 
Interdisciplinary reading
Interdisciplinary readingInterdisciplinary reading
Interdisciplinary reading
 
Language in society
Language in societyLanguage in society
Language in society
 
Professional development in elt
Professional development in eltProfessional development in elt
Professional development in elt
 
Lliterature and language teaching
Lliterature and language teachingLliterature and language teaching
Lliterature and language teaching
 
Elt methods and techniques
Elt methods and techniquesElt methods and techniques
Elt methods and techniques
 
Creative writing
Creative writingCreative writing
Creative writing
 
Introduction to discourse analysis
Introduction to discourse analysisIntroduction to discourse analysis
Introduction to discourse analysis
 
Introduction to language testing
Introduction to language testingIntroduction to language testing
Introduction to language testing
 
Advanced reading and writing
Advanced reading and writingAdvanced reading and writing
Advanced reading and writing
 
Poetry and drama
Poetry and dramaPoetry and drama
Poetry and drama
 
Introduction to second language acquisition
Introduction to second language acquisitionIntroduction to second language acquisition
Introduction to second language acquisition
 
Academic reading and writing
Academic reading and writingAcademic reading and writing
Academic reading and writing
 
B.ed. 3rd sem study skills in english for academic purposes
B.ed. 3rd sem study skills in english for academic purposesB.ed. 3rd sem study skills in english for academic purposes
B.ed. 3rd sem study skills in english for academic purposes
 
B.ed. 2nd sem english for communication
B.ed. 2nd sem english for communicationB.ed. 2nd sem english for communication
B.ed. 2nd sem english for communication
 
B.ed. 1st sem sadharan nepali rachana
B.ed. 1st sem sadharan nepali rachanaB.ed. 1st sem sadharan nepali rachana
B.ed. 1st sem sadharan nepali rachana
 
B.ed. 1st sem english grammar and composition
B.ed. 1st sem english grammar and compositionB.ed. 1st sem english grammar and composition
B.ed. 1st sem english grammar and composition
 

Recently uploaded

Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdfLike-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdfMr Bounab Samir
 
MICROBIOLOGY biochemical test detailed.pptx
MICROBIOLOGY biochemical test detailed.pptxMICROBIOLOGY biochemical test detailed.pptx
MICROBIOLOGY biochemical test detailed.pptxabhijeetpadhi001
 
AmericanHighSchoolsprezentacijaoskolama.
AmericanHighSchoolsprezentacijaoskolama.AmericanHighSchoolsprezentacijaoskolama.
AmericanHighSchoolsprezentacijaoskolama.arsicmarija21
 
Framing an Appropriate Research Question 6b9b26d93da94caf993c038d9efcdedb.pdf
Framing an Appropriate Research Question 6b9b26d93da94caf993c038d9efcdedb.pdfFraming an Appropriate Research Question 6b9b26d93da94caf993c038d9efcdedb.pdf
Framing an Appropriate Research Question 6b9b26d93da94caf993c038d9efcdedb.pdfUjwalaBharambe
 
Roles & Responsibilities in Pharmacovigilance
Roles & Responsibilities in PharmacovigilanceRoles & Responsibilities in Pharmacovigilance
Roles & Responsibilities in PharmacovigilanceSamikshaHamane
 
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptxECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptxiammrhaywood
 
Gas measurement O2,Co2,& ph) 04/2024.pptx
Gas measurement O2,Co2,& ph) 04/2024.pptxGas measurement O2,Co2,& ph) 04/2024.pptx
Gas measurement O2,Co2,& ph) 04/2024.pptxDr.Ibrahim Hassaan
 
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17Celine George
 
How to Configure Email Server in Odoo 17
How to Configure Email Server in Odoo 17How to Configure Email Server in Odoo 17
How to Configure Email Server in Odoo 17Celine George
 
POINT- BIOCHEMISTRY SEM 2 ENZYMES UNIT 5.pptx
POINT- BIOCHEMISTRY SEM 2 ENZYMES UNIT 5.pptxPOINT- BIOCHEMISTRY SEM 2 ENZYMES UNIT 5.pptx
POINT- BIOCHEMISTRY SEM 2 ENZYMES UNIT 5.pptxSayali Powar
 
Solving Puzzles Benefits Everyone (English).pptx
Solving Puzzles Benefits Everyone (English).pptxSolving Puzzles Benefits Everyone (English).pptx
Solving Puzzles Benefits Everyone (English).pptxOH TEIK BIN
 
Capitol Tech U Doctoral Presentation - April 2024.pptx
Capitol Tech U Doctoral Presentation - April 2024.pptxCapitol Tech U Doctoral Presentation - April 2024.pptx
Capitol Tech U Doctoral Presentation - April 2024.pptxCapitolTechU
 
Final demo Grade 9 for demo Plan dessert.pptx
Final demo Grade 9 for demo Plan dessert.pptxFinal demo Grade 9 for demo Plan dessert.pptx
Final demo Grade 9 for demo Plan dessert.pptxAvyJaneVismanos
 
Hierarchy of management that covers different levels of management
Hierarchy of management that covers different levels of managementHierarchy of management that covers different levels of management
Hierarchy of management that covers different levels of managementmkooblal
 
Crayon Activity Handout For the Crayon A
Crayon Activity Handout For the Crayon ACrayon Activity Handout For the Crayon A
Crayon Activity Handout For the Crayon AUnboundStockton
 
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptxProudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptxthorishapillay1
 
ECONOMIC CONTEXT - LONG FORM TV DRAMA - PPT
ECONOMIC CONTEXT - LONG FORM TV DRAMA - PPTECONOMIC CONTEXT - LONG FORM TV DRAMA - PPT
ECONOMIC CONTEXT - LONG FORM TV DRAMA - PPTiammrhaywood
 
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️9953056974 Low Rate Call Girls In Saket, Delhi NCR
 
Enzyme, Pharmaceutical Aids, Miscellaneous Last Part of Chapter no 5th.pdf
Enzyme, Pharmaceutical Aids, Miscellaneous Last Part of Chapter no 5th.pdfEnzyme, Pharmaceutical Aids, Miscellaneous Last Part of Chapter no 5th.pdf
Enzyme, Pharmaceutical Aids, Miscellaneous Last Part of Chapter no 5th.pdfSumit Tiwari
 

Recently uploaded (20)

Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdfLike-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
 
MICROBIOLOGY biochemical test detailed.pptx
MICROBIOLOGY biochemical test detailed.pptxMICROBIOLOGY biochemical test detailed.pptx
MICROBIOLOGY biochemical test detailed.pptx
 
AmericanHighSchoolsprezentacijaoskolama.
AmericanHighSchoolsprezentacijaoskolama.AmericanHighSchoolsprezentacijaoskolama.
AmericanHighSchoolsprezentacijaoskolama.
 
Framing an Appropriate Research Question 6b9b26d93da94caf993c038d9efcdedb.pdf
Framing an Appropriate Research Question 6b9b26d93da94caf993c038d9efcdedb.pdfFraming an Appropriate Research Question 6b9b26d93da94caf993c038d9efcdedb.pdf
Framing an Appropriate Research Question 6b9b26d93da94caf993c038d9efcdedb.pdf
 
Roles & Responsibilities in Pharmacovigilance
Roles & Responsibilities in PharmacovigilanceRoles & Responsibilities in Pharmacovigilance
Roles & Responsibilities in Pharmacovigilance
 
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptxECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
 
Gas measurement O2,Co2,& ph) 04/2024.pptx
Gas measurement O2,Co2,& ph) 04/2024.pptxGas measurement O2,Co2,& ph) 04/2024.pptx
Gas measurement O2,Co2,& ph) 04/2024.pptx
 
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
Difference Between Search & Browse Methods in Odoo 17
 
How to Configure Email Server in Odoo 17
How to Configure Email Server in Odoo 17How to Configure Email Server in Odoo 17
How to Configure Email Server in Odoo 17
 
POINT- BIOCHEMISTRY SEM 2 ENZYMES UNIT 5.pptx
POINT- BIOCHEMISTRY SEM 2 ENZYMES UNIT 5.pptxPOINT- BIOCHEMISTRY SEM 2 ENZYMES UNIT 5.pptx
POINT- BIOCHEMISTRY SEM 2 ENZYMES UNIT 5.pptx
 
Solving Puzzles Benefits Everyone (English).pptx
Solving Puzzles Benefits Everyone (English).pptxSolving Puzzles Benefits Everyone (English).pptx
Solving Puzzles Benefits Everyone (English).pptx
 
Capitol Tech U Doctoral Presentation - April 2024.pptx
Capitol Tech U Doctoral Presentation - April 2024.pptxCapitol Tech U Doctoral Presentation - April 2024.pptx
Capitol Tech U Doctoral Presentation - April 2024.pptx
 
Final demo Grade 9 for demo Plan dessert.pptx
Final demo Grade 9 for demo Plan dessert.pptxFinal demo Grade 9 for demo Plan dessert.pptx
Final demo Grade 9 for demo Plan dessert.pptx
 
Hierarchy of management that covers different levels of management
Hierarchy of management that covers different levels of managementHierarchy of management that covers different levels of management
Hierarchy of management that covers different levels of management
 
Crayon Activity Handout For the Crayon A
Crayon Activity Handout For the Crayon ACrayon Activity Handout For the Crayon A
Crayon Activity Handout For the Crayon A
 
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptxProudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
 
ESSENTIAL of (CS/IT/IS) class 06 (database)
ESSENTIAL of (CS/IT/IS) class 06 (database)ESSENTIAL of (CS/IT/IS) class 06 (database)
ESSENTIAL of (CS/IT/IS) class 06 (database)
 
ECONOMIC CONTEXT - LONG FORM TV DRAMA - PPT
ECONOMIC CONTEXT - LONG FORM TV DRAMA - PPTECONOMIC CONTEXT - LONG FORM TV DRAMA - PPT
ECONOMIC CONTEXT - LONG FORM TV DRAMA - PPT
 
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
 
Enzyme, Pharmaceutical Aids, Miscellaneous Last Part of Chapter no 5th.pdf
Enzyme, Pharmaceutical Aids, Miscellaneous Last Part of Chapter no 5th.pdfEnzyme, Pharmaceutical Aids, Miscellaneous Last Part of Chapter no 5th.pdf
Enzyme, Pharmaceutical Aids, Miscellaneous Last Part of Chapter no 5th.pdf
 

Financial Rules of Far Western University

  • 1. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 1 ~ ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfno P]g, @)^& sf] bkmf $# n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L ljZjljBfno ;efn] b]xfosf lgodx? agfPsf] 5 . kl/R5]b – ! != ;+lIfKt gfd / k|f/De M– -!_ of] lgodsf] gfd ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( /x]sf] 5 . -@_ of] lgod t'?Gt k|f/De x'g]5 . @= kl/efiffM -!_ ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ nfu]df jfx]s o; lgoddfM -s_ æP]gÆ eGgfn] ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno P]g, @)^& ;Demg' kb{5 . -v_ ælgodÆ eGgfn] ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfnosf] cfly{s, k|zf;g lgodfjnL @)^( ;Demg' kb{5 . -u_ æljZjljBfnoÆ eGgfn] ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno ;Demg' kb{5 . -3_ æljlgodÆ eGgfn] ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfnosf] ljlgod ;Demg' kb{5 . -ª_ æ;efÆ eGgfn] P]gsf] bkmf & adf]lhd u7g ePsf] ljZjljBfno ;ef ;Demg' kb{5 . -r_ æsfo{sf/L kl/ifbÆ eGgfn] P]gsf] bkmf !@ cg';f/ u7g ePsf] sfo{sf/L kl/ifb ;Demg' kb{5 . -5_ æ;]jf cfof]uÆ eGgfn] P]gsf] bkmf @! adf]lhd u7g ePsf] ljZjljBfnosf] ;]jf cfof]u ;Demg' kb{5 . -h_ ækbflwsf/LÆ eGgfn] P]gsf] bkmf ^ adf]lhdsf kbflwsf/L / o; lgoddf tf]lsP adf]lhd kbflwsf/L ;Demg' kb{5 . -em_ æpks'nkltÆ eGgfn] P]gsf] bkmf @$ adf]lhdsf] ljZjljBfnosf] pks'nklt ;Demg' kb{5 . -`_ æ/lhi6«f/Æ eGgfn] P]gsf] bkmf @% adf]lhd ljZjljBfnosf] /lhi6«f/ ;Demg' kb{5 . -6_ ækl/ifbx?Æ eGgfn] ljZjljBfno P]g / z}lIfs k|zf;g lgodfjnL @)^( jdf]lhdsf kl/ifbx? ;Demg' kb{5 . -7_ælzIfsÆ eGgfn] lzIfs, sd{rf/L ;]jf lgodfjnL, @)^( sf] bkmf @-!_ -y_ df tf]lsPadf]lhdsf] lzIfs ;Demg' kb{5 . ♣ -8_æsd{rf/LÆ eGgfn] lzIfs, sd{rf/L ;]jf lgodfjnL, @)^( sf] bkmf @-!_ -b_ df tf]lsPadf]lhdsf] sd{rf/L ;Demg' kb{5 . -9_ æclVtof/ k|fKt clwsf/LÆ eGgfn] o; lgodadf]lhd tf]lsPsf] clwsf/ k|fKt clwsf/L ;Demg' kb{5 . -0f_ æah]6Æ eGgfn] ljZjljBfnosf] cfo Joosf] jflif{s cg'dfg -ah]6_ nfO{ ;Demg' kb{5 . ;f] zAbn] Ps cfly{s jif{sf nflu ;efaf6 :jLs[t hu]8f ah]6 / k"/s ah]6nfO{ ;d]t hgfp“5 . t/ ljz]if sf]ifdf hDdf x'g] cfo Joo ;f] sf]ifaf6 x'g] Joosf] ljj/0fnfO{ eg] hgfpg] 5}g . -t_ æsf]ifÆ eGgfn] P]gsf] bkmf #@ adf]lhd ljZjljBfnosf ;a} k|sf/sf] /sd hDdf x'g] sf]ifnfO{ ;Demg' kb{5 . -y_ æa}+s tyf ljQLo ;+:yfÆ eGgfn] g]kfn sfg"g adf]lhd :yflkt jfl0fHo a}+sx? tyf ljQLo ;+:yfx?Æ ;Demg' kb{5 . -b_ ælgsf;fÆ eGgfn] :jLs[t ah]6 cGtu{t /xL s]Gb|Lo sfof{non] cfkmgf] cGtu{tsf lgsfonfO{ lbg] lgsf;f ;Demg' kb{5 . -w_ æn]vf k|d'vÆ eGgfn] lgsfosf] k|d'vsf] dftxtdf /xL ah]6, ljQLo sf/f]jf/ / To;sf] n]vf ;DaGwL sfo{ ug'{kg]{ / n]vf k/LIf0fk|lt lhDd]jf/ x'g'kg]{ kbflwsf/L jf clws[t sd{rf/L ;Demg' kb{5 . o; zAbn] n]vftkm{sf clws[t :t/sf lhDd]jf/ sd{rf/L ;d]tnfO{ ;Demg' kb{5 . -g_ æaf]nkqÆ eGgfn] ;fj{hlgs vl/b P]g, @)^# / lgodfjnL @)^$ adf]lhdsf] af]nkq ;Demg' kb{5 . -k_ ætnaÆ eGgfn] ljZjljBfno lzIfs, sd{rf/L ;]jf lgodfjnL, @)^( adf]lhd lzIfs tyf sd{rf/Ln] ;]jf k|bfg u/]jfkmt kbflwsf/ /x]sf] kbsf] k|rlnt :s]n adf]lhd kfpg] tnanfO{ ;Demg' kb{5 . -km_ æcfly{s jif{Æ eGgfn] >fj0f ! ut] b]lv c;f/ d;fGt ;Dd ;Demg' kb{5 . -a_ æljz]if sf]ifÆ eGgfn] ljZjljBfnosf] ljz]if k|of]hgsf] nflu :yfkgf ul/Psf] sf]if ;Demg' kb{5 . lzIfs, sd{rf/L lgodfjnL klxnf] ;+zf]wg -@)&)_ åf/f ;+zf]lwt -klxnf] ;+zf]wg @)&) åf/f lzIfssf] kl/efiffdf ;+zf]wg ePsf]n] lgod @-!_sf] -y_ adf]lhd Ps?ktf sfod ul/Psf] ♣ lzIfs, sd{rf/L ;]jf lgodfjnL, @)^( sf] lgod @-!_sf] -b_ adf]lhd Ps?ktf sfod ul/Psf]
  • 2. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 2 ~ -e_ æ7]SsfÆ eGgfn] 36f36 jf a9fa9 u/L jf d'gfkmfsf] p2]Zon] g]kfn leq s'g} sfd ug{ ljZjljBfno jf ljZjljBfnosf] kbflwsf/L jf lgsfo k|d'v;Fu o; lgodfjnLsf] k|lqmof k"/f u/L lnPsf] 7]Ssf ;Demg' kb{5 . o; zAbn] b/efp kq sf]6]zgaf6 lnPsf] 7]Ssf ;d]t hgfpg] 5 . -d_ ætf]lsP jf tf]lsPadf]lhdÆ eGgfn] P]g jf P]gcGtu{t ag]sf lgod jf ljlgod, sfo{ljlw, sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL jf lgb]{lzsf jf clVtof/ k|fKt JolQmaf6 tf]lsPsf] jf sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] jf tf]lsPadf]lhd ;Demg' kb{5 . -@_ lgodfjnLsf] JofVofM o; lgodfjnLsf] JofVof ug]{ clwsf/ sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 . -#_ afwf c8sfp km'sfpg]M–––– o; lgodfjnLsf] sfof{Gjog ubf{ jf ljZjljBfnosf] sfo{ ;Dkfbg ubf{ s'g} lsl;dsf] afwf c8sfp cfPdf ;f] afwf c8sfp km'sfpg] clwsf/ sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 . of] lgodfjnL sfof{Gjog ug{ s'g} ljz]if Joj:yf ug'kg]{ ePdf sfo{sf/L kl/ifbn] lg0f{o u/L ;f] Joj:yf ug{ ;lsg]5 . o;/L Joj:yf ul/Psf] lg0f{o cfpFbf] ;efjf6 cg'df]bg ug'{ kb{5 . -$_ sfo{ljlw jf sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL agfpg] clwsf/ M o; lgodfjnLsf] sfof{Gjog ug{ / p2]Zo Kf|flKtsf nflu sfo{ljlw / sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL agfO{ nfu' ug{ ;lsg]5 . -%_ sfd sf/jfxL j}w x'g]M of] lgodfjnL nfu' x'g'eGbf cufl8 sfo{sf/L kl/ifb jf pks'nklt jf /lhi6«f/ jf cGo kbflwsf/Ln] u/] u/fPsf] cfly{s k|zf;g ;DaGwL sfd sf/jfxL o;} lgodadf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 . -^_ arfpM ljZjljBfno P]g lgodadf]lhd ljZjljBfnosf kbflwsf/L lzIfs jf sd{rf/Ln] c;n lgotn] u/]sf s'g} sfd sf/jfxLsf ;DaGwdf lghx? pk/ d'2f rnfOg] jf cGo s'g} sfg"gL sf/jfxL ul/g] 5}g . -&_ P]gsf] dg;fo adf]lhd JofVof ug'{kg]{M ljZjljBfno P]gdf k|o'Qm zAb / jfSof+zx? o; lgodfjnLdf k|of]u ePsf]df k|;+ujz csf]{ cy{ nfu]df tL jfSof+z / zAbx?sf] JofVof P]gs} k|;+u cg'?k ul/g] 5 . kl/R5]b – @ ljZjljBfnosf] sf]if / sf]ifsf] ;~rfng #= ljZjljBfnosf] sf]if M–––– -!_ P]gsf] bkmf #@ adf]lhdsf] ljZjljBfnosf] sf]ifsf] :yfkgf x'g]5 . xfn /x]sf] ljZjljBfnosf] sf]if o;} lgodadf]lhd :yfkgf ePsf] dflgg]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]if sfo{sf/L kl/ifbsf] lg0f{osf] cwLgdf /xL /lhi6«f/sf] lhDdf / /]vb]vdf /xg]5 . -#_ o; lgod cGtu{t ;f] sf]ifsf] s]Gb|Lo ;+/If0f, ;~rfng, k|of]u tyf lgoGq0f ug]{ u/fpg] d'Vo lhDd]jf/L lghsf] x'g]5 . -$_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]if sfo{sf/L kl/ifbn] pko'Qm 7fg]sf] s'g} jfl0fHo a}+sdf æ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno sf]ifÆ sf] gfddf vftf vf]nL /flvg]5 . ;f] sf]ifdf xfn;Dd hDdf ePsf] /sd / P]g adf]lhd hDdf x'g'kg]{ /sd ;d]t ;f]xL a}+ssf] vftfdf hDdf ug'{ u/fpg' kg]{5 . $= ljZjljBfnosf] sf]ifsf] j}+s vftf ;~rfngM– -!_ cfjZostf cg';f/ j}+sx?df cfo Joosf] 5'§f5'§} vftfx? vf]Ng ;lsg]5 . -@_ o; lgoddf cGoyf n]lvPsf]df afx]s k|To]s lgsfon] ljQLo sf/f]jf/ ug{ a}+s vftf vf]Ng' kg]{5 . gubL sf/f]jf/ ug{ ;lsg] cj:yfdf afx]s a}+s vftf dfkm{t dfq sf/f]jf/ ug'{, u/fpg' kg]{5 . -#_ ah]6 lgsf;faf6 ;~rfng x'g] ljQLo sf/f]jf/sf nflu a}+sdf d"n vftf vf]Ng' kg]{5 . ah]6 lgsf;f afx]s cGo cfo jf sf]if jf /sdaf6 x'g] ljQLo sf/f]jf/sf] nflu cj:yf / k|of]hg cg';f/ /lhi6«f/sf] k"j{ :jLs[lt lnO{ a}+sdf cGo vftfx? vf]nL ;~rfng ug{ ;lsg]5 . -$_ ljZjljBfnosf] lgsfox?df k|fKt x'g] ;Dk"0f{ cfo clgjfo{ ?kdf d"n vftfdf hDdf ug'{ kg]{5 . -%_ ljZjljBfnosf] sf]ifsf] j}+s vftf ;~rfng sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhdsf] x'g]5 . %= cfocfh{g sf]ifsf] :yfkgfM– -!_ ljZjljBfnosf] s]Gb|Lo sfof{no Pj+ lgsfox?n] lzIfs, sd{rf/L tyf ljBfyL{x?sf] lgldQ vr{ ug{ kfpg] u/L cfocfh{g sf]ifsf] :yfkgf / ;~rfng ug{ ;Sg]5g .
  • 3. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 3 ~ -@_ pklgod -!_ jdf]lhdsf] sf]ifsf] d"n wg eg] vr{ ug{ kfOg] 5}g / ;f] sf]ifsf] Jofh tyf cGo cfDbfgL dfq k|of]u ug]{ u/L pQm sf]ifsf] ;~rfng ul/g]5 . -#_ cfocfh{g sf]ifsf] :yfkgf, u7g, ;~rfng ;DaGwL cGo Joj:yf / sfo{ljlw sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhd x'g]5 . ^= ljsf; tyf cGo sf]ifM– -!_ ljZjljBfnosf] jflif{s ah]6af6 art ePsf] /sd sfo{sf/L kl/ifbn] ljsf;sf]if jf cGo sf]if v8f u/L hDdf ug'{kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]ifsf]] /sd sfo{sf/L kl/ifbsf] lg0f{ocg';f/ ljZjljBfnosf] lxtdf k|of]u ul/g]5 . &= ljz]if nufgLM– -!_ ljZjljBfnon] kl5 lkmtf{ ug'{kg]{ jf tf]lsPsf zt{x? k"/f gu/]jfkmt hkmt x'g] s'g} /sd w/f}6Ldf /xg cfPdf ;f] w/f}6Lsf] /sd ;'/lIft ?kdf nufgL ug{ ;lsg]5 . -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;f] /sd ;DalGwt kIfnfO{ lkmtf{ ug'{kg]{ cjlw;Ddsf nflu dfq nufgL ug{ ;lsg]5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd u/]sf] nufgLaf6 cflh{t cfo ljZjljBfnosf] cfo x'g]5 . *= ljz]if / 5'§} sf]ifsf] :yfkgf, ;~rfng / k|of]uM– -!_ lgod # sf] pklgod -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ljZjljBfnosf] s]Gb|Lo sfof{no jf cGo s'g} ;ªu7g jf lgsfon] vf; vf; vr{ / bfloTj Joxf]g{ jf Aofh jf cfo jf k|ltkmn cfh{g ug]{ h:tf k|of]hgsf nflu o; lgoddf cGoq Joj:yf ePsf sf]ifx?sf cltl/Qm Ps jf ;f]eGbf a9L ljz]if sf]if pko'Qm gfdaf6 :yfkgf / ;~rfng ug{ ;lsg]5 . -@_ ljZjljBfnosf] ;DalGwt lgsfon] pklgod -!_ adf]lhd ljz]if sf]if pko'Qm a}+sdf vftf vf]nL jf nufgLsf] Joj:yf ug]{5 . -#_ ;DalGwt ljz]if sf]ifdf ;f] sf]ifsf] k|s[lt / k|of]hg cg';f/ b]xfosf ;a} jf s]xL /sdx? hDdf ul/g]5 M -s_ ah]6 lgsf;faf6 ljlgof]lht /sd, -v_ ;/sf/L jf u}/;/sf/L ;+:yf jf JolQmaf6 5fqj[lQ, lzIfsj[lQ, kbs, k'/:sf/, sNof0fsf/L sfo{qmd h:tf vf; k|of]hgsf nflu k|fKt ljz]if jf cltl/Qm cg'bfg, ;xfotf, bfgbftJo / rGbf h:tf snd afkt k|fKt /sd, -u_ ah]6 ;~rfngaf6 cfly{s jif{sf] cGtdf x'g cfpg] jrt jf tf]lsPsf] /sd, ;f] sfo{ ;Dkfbg ug{ vr{ ug]{ u/L hDdf ug{ ;lsg]5 . -3_ tf]lsPsf] cGo /sd . -$_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]if ;Dej eP;Dd Aofh jf cfo jf k|ltkmn cfh{g x'g] u/L e/kbf]{ ¿kn] nufgL ug'{kg]{5 . -%_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ljz]if sf]ifdWo] tf]lsPsf] sf]ifdf hDdf ePsf] jf x'g] d"n wg sd jf x|f; x'g] u/L ;]f sf]if k|of]u ug{ gkfpg] u/L Jojl:yt / lgolGqt ug'{kg]{5 . -^_ pklgod -%_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg To:tf sf]ifaf6 cflh{t Aofh jf cfo jf k|ltkmn tf]lsPsf] /sd;Ddsf] ;Ldfdf tf]lsPsf] k|of]hgsf nflu vr{ jf bfloTj Joxf]g{ ;lsg]5 . -&_ ljZjljBfno cGtu{tsf s'g} lgsfon] ljZjljBfnoaf6 tf]lsPsf] cfDbfgLsf] lgoldt zLif{sb]lv jfx]s cGo s'g} lsl;daf6 cfDbfgL u/]df To:tf] lgsfon] To:tf] cfDbfgLaf6 ljZjljBfnosf] ljsf;, lzIfs, sd{rf/L tyf ljBfyL{x?sf] lxtsf lgldQ vr{ ug{ kfpg] u/L 5'§} sf]ifsf] :yfkgf / ;~rfng ug{ ;Sg]5 . -*_ pklgod -&_ adf]lhd :yfkgf ul/Psf] sf]ifdf hDdf ePsf] /sddWo] () k|ltzt ;Dd To:tf] cfDbfgL k|fKt ug]{ lgsfon] cfkm}n] vr{ ug{ ;Sg]5 / af“sL /sd lgod # -$_ cGtu{tsf] ljZjljBfnosf] sf]ifdf hDdf ug'{ kg]{5 . -(_ s'g} lgsfon] lglZrt sfo{sf nflu p7fPsf] rGbf, cltl/Qm z'Ns jf k|fKt u/]sf] bfgbftJosf] k"/} /sd ;f]xL sfo{sf nflu vr{ ug{ ;lsg]5 . -!)_ s'g} k|of]hgfy{ ;Demf}tf adf]lhd k|fKt /sd 5'§} vftf vf]nL vr{ u/]sf] eP o;} lgodadf]lhd vr{ ePsf] dflgg]5 . -!!_ pklgod -&_ adf]lhd ;[hgf ePsf] sf]ifsf] /sd ;DalGwt ;ªu7g jf lgsfon] s'g} a}+sdf vftf vf]nL /fVg jf g]kfn /fi6« j+}ssf] aG8 vl/b ug{ jf o:t} k|of]hgsf] cGo s'g} sfddf nufpg ;Sg]5 .
  • 4. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 4 ~ -!@_ pklgod -&_ adf]lhd cfGtl/s ;|f]taf6 k|fKt u/]sf] cfDbfgLaf6 ul/Psf vr{x? ljZjljBfnosf] ;dli6ut cfDbfgL vr{ leq b]lvg] u/L lx;fa ldnfgsf nflu s]Gb|Lo sfof{nodf oyfy{ hfgsf/L k7fpg] / ;DalGWfTf lgsfosf] cfˆ gf] jflif{s lx;fadf klg ;f] ;dfj]z u/L cfly{s k|ltj]bg k7fOg]5 . -!#_ cg';Gwfg jf k/fdz{ jf tflnd jf cGo ;]jf;DaGwL kl/of]hgfsf ;Gbe{df cf]e/x]8 zLif{s cGtu{t k|fKt /sdsf] #) -tL;_ k|ltzt /sd ljZjljBfno sf]ifdf hDdf ul/g]5 . -!$_ o; lgodfjnL adf]lhd vf]lnPsf] sf]if jf vftfjf6 ul/g] nufgL jf vr{ / ;f] sf]if jf vftf ;~rfngsf] nflu sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ljQLo sfo{ Joj:yfkg k|0ffnL agfO{ sfof{Gjog ug{ ;Sb5 . (= ljZjljBfnosf] sf]ifsf] k|of]uM– -!_ ljZjljBfnosf] P]g lgodsf] cwLgdf /xL sf]ifsf] k|of]u b]xfosf] k|of]hgsf] nflu ul/g]5 . -s_ ljZjljBfno / ;f] cGtu{tsf] ;+sfo, :s"n tyf sn]hx?sf] z}lIfs sfo{qmd ug{ u/fpg . -v_ P]g, lgodsf] p2]Zo k|flKtsf nflu ljZjljBfnon] lnPsf ;fk6L /sd, Aofh tyf cGo b:t'/sf] e'QmfgL ug{ . -u_ ljZjljBfno ;ef, sfo{sf/L kl/ifb, k|fl1s kl/ifb tyf P]g lgodåf/f tf]lsPsf jf cGo kl/ifb, ;ldlt / sfo{bn h:tf ;+u7g jf lgsfox?sf] ;~rfng vr{sf] e'QmfgL ug{ . -3_ ljZjljBfnosf kbflwsf/L, lzIfs tyf sd{rf/Lx?sf] kfl/>lds Pj+ ;'ljwf jfkmtsf] /sd e'QmfgL ug{ . -ª_ ljZjljBfnosf] ;]jf cfof]u, s]Gb|Lo sfof{no, cg';Gwfg s]Gb|, cf+lus SofDk;, cfjf;u[x, 5fqfjf;, k':tsfno, ;+u|xfno tyf ljZjljBfnosf] s'g} ;+u7g jf lgsfo nufot ljZjljBfno cGtu{tsf] ;Dk"0f{ lgsfox?sf] ;~rfng tyf ljsf; ;DaGwL vr{ jfkmtsf] /sd e'QmfgL ug{ . -r_ ljZjljBfnon] s'g} sfg"gL sf/jfxLsf lgldQ jf cbfntsf] km};nfaf6 Joxf]g'{ kg]{ vr{ jf ltg'{ kg]{ bfloTj tyf Ifltk"lt{ jfkmtsf] /sd e'QmfgL ug{ . -5_ ;DaGwg k|fKt SofDk;nfO{ lbg] cg'bfg . -h_ ljZjljBfnoaf6 cfkmg} vr{df :yflkt kbs, k'/:sf/, ljåtj[lQ, 5fqj[lQ jf rGbf jfkmt lbOg] /sd . -em_ ljZjljBfnosf kbflwsf/L, lzIfs Pj+ sd{rf/Lx?sf] e|d0f vr{, lgj[lQe/0f, pkbfg, ;~rosf]if /sd, cg'bfg, cf}iflw–pkrf/, jLdf, ljbf jfkmtsf] /sd / tf]lsPsf] jf cGo ;'ljwf / ;xfotf ;DaGwL cfjZos /sd . -`_ ljZjljBfnosf] lzIfs, sd{rf/L sNof0f sf]if, cIfo sf]if nufotsf sf]ifx?df ljlgof]hg ug'{kg]{ /sd . -6_ cGo cfjZos k|zf;lgs vr{x? . -7_ ljZjljBfnosf] nflu cfjZos ef}lts ;|f]t, ;fwg, crn ;Dklt, ef}lts ;fdfgx?sf] lgdf{0f / ljsf;sf cfjZos vr{x? . -8_ n]vf k/LIf0f, hf“ra'em tyf lg/LIf0f jfkmt ug'{ kg]{ e'QmfgL jfkmtsf] /sd . -9_ Kff7oqmd lgdf{0fdf nfUg] vr{ . -0f_ ljZjljBfno ;ef jf sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf cGo vr{, /sd / nufgL . !)= ljZjljBfno sf]ifsf] nufgLM– ljZjljBfnon] sf]ifsf] /sd sfo{sf/L kl/ifbsf] lg0f{oaf6 ;/sf/L C0fkq / g]kfndf k"FhLs[t lwtf] tyf cGo ljZj;gLo ;'/If0fdf nufgL ug{ ;lsg]5 . kl/R5]b – # ah]6 k|0ffnL !!= ah]6 k|0ffnLM– -!_ ljZjljBfnosf] ah]6 k|0ffnL o; lgoddf n]lvPsf]df jfx]s sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . -@_ ljZjljBfnosf] jh]6 th'{df ug]{ ;Dk"0f{ / clGtd lhDd]jf/L sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 . -#_ o; lgoddf cGoq n]lvPsf]df afx]s sfo{sf/L kl/ifbn] ah]6sf] ;Dk"0f{ Joj:yfkg tyf sfof{Gjog ug]{5 . !@= ah]6 th'{dfM– -!_ k|To]s cfly{s jif{sf nflu k|:tfljt ah]6 th'{df ;DaGwL sfo{ /lhi6«f/n] cfufdL cfly{s jif{ z'? x'g' eGbf ^ dlxgf cuf8L g} k|f/De ug'{ kg]{5 . -@_ /lhi6«f/n] ljZjljBfno cGtu{tsf lgsfox?nfO{ cfufdL cfly{s jif{sf] ah]6 th'{df ug{ k|To]s cfly{s jif{ z'? x'g'eGbf ;fwf/0ftof $ dlxgf cufj} kl/kq hf/L ug'{ kg]{5 .
  • 5. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 5 ~ -#_ k|To]s lgsfo k|d'vn] pklgod -@_ adf]lhd tf]lsPsf] cjlwleq cfufdL jif{sf] k|:tfljt ah]6 s]Gb|Lo sfof{nodf bflvnf ug'{ kg]{5 . -$_ pklgod -#_ adf]lhd k|:tfljt ah]6 s]Gb|Lo sfof{nodf tf]lsPsf] cjlwleq bflvn gug]{ lgsfosf] ah]6 ckof{Kt x'g uPdf jf ah]6 g} :jLs[t x'g 5'6 ePdf ;f]] lgsfo k|d'v g} lhDd]jf/ x'g]5 . -%_ s]Gb|Lo sfof{nodf ljZjljBfno cGtu{tsf lgsfox?n] k|:tfljt ah]6 bflvn ul/;Sg' kg]{ cjlw ;dfKt eO;s]kl5 /lhi6«f/n] b]xfosf ljifox?dfly ;d]t Wofg lbO{ lj:t[t tyf ;fd"lxs ?kdf ljZjljBfnosf] ah]6 th'{df ug'{kg]{5M -s_ ljZjljBfnosf] ljQLo cj:yf . -v_ ;ef / sfo{sf/L kl/ifbaf6 ah]6 ;DaGwdf hf/L u/]sf lgb]{zgx? . -u_ ljZjljBfnosf] of]hgf / sfo{qmd . -3_ k|fl1s kl/ifb, sfo{sf/L kl/ifb, nufot cGo ;+u7g jf lgsfoaf6 z}lIfs, k|fljlws / cg';Gwfgsf ;DaGwdf ePsf lg0f{o / l;kmfl/;x? . -^_ /lhi6«f/n] pklgod -%_ adf]lhd th'{df u/]sf] k|:tfljt ah]6df b]xfosf ljifox?;d]t ;Daf]wg ug'{kg]{5M -s_ ut cfly{s jif{sf] jf:tljs l:ylt / rfn" cfly{s jif{sf] cfoJoosf] cg'dfg, -v_ k|:tfljt ah]6df ;dfj]z ePsf ljsf;, z}lIfs, k|fl1s / cg';Gwfgsf gofF sfo{qmdsf] k|:tfj jf rfn" sfo{qmddf lg/Gt/tf lbg] ljifo, -u_ k|:tfljt ah]6df vr{ Joxf]g]{ cfo;|f]t ePdf ;f] x]/km]/ jf gofF cfo;|f]t, -3_ ;efdf k|:t't x'g] ah]6sf] Joj:yf . -&_ pklgod -!_ adf]lhdsf] k|:tfljt ah]6sf] ljj/0fdf ;'emfjsf nflu sfo{sf/L kl/ifbn] jh]6 ;DaGwL ljz]if1 ;ldltsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5 . -*_ ;ldltsf] ;'emfjsf cfwf/df k|:tfljt ah]6sf] d:of}bf ljj/0fdf x]/km]/ ug{ ;lsg] 5 . !#= k|:tfj ul/Psf] ah]6sf] k|:t'tLs/0fM– -!_ lgod !@ sf] pklgod & adf]lhd clGtd ?k lbPsf] k|:tfljt ah]6sf] ljj/0f ljZjljBfno of]hgf kl/ifb /x]sf] cj:yfdf ;f] kl/ifbdf k|:t't ul/g]5 / pQm jh]6sf] jf/]df ;f] kl/ifbsf] k|ltlqmof lng'kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd /lhi6«f/n] clGtd ?kdf th'{df u/]sf] ah]6sf] ljj/0f cfly{s jif{ k|f/De x'g'eGbf ;fwf/0ftof #) lbg cufj} ljrf/fy{ sfo{sf/L kl/ifbdf k]; ul/g]5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd k|:tfljt ah]6sf] ljj/0fdf cfjZos yk36 ug'{kg]{ eP ul/ clGtd ?kdf tof/ ePsf] k|:tfljt ah]6 / ;f] ;DaGwL k|:tfj ;efdf k|:t't ug{ /lhi6«f/nfO{ cg'dlt lbg'kg]{5 . ;f] jh]6 ;DaGwL k|:tfj rfn" cfly{s jif{ ;dfKt x'g' cufj} ;efdf k|:t't ug'{ /lhi6«f/sf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 . -$_ pklgod -#_ adf]lhd ;efdf k|:t't ul/Psf] k|:tfljt ah]6 / ;f] ;DaGwL k|:tfjdfly ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( sf] cwLgdf /xL 5nkmn / cfjZos sfd sf/jfxL ug'{kg]{5 . !$= ah]6sf] :jLs[ltM– ;efdf k]; ul/Psf] k|:tfljt ah]6 / ;f] ;DaGwL k|:tfj dfly ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( sf] cwLgdf /xL x]/km]/ jf yk36 ;lxt ;efn] :jLs[t ug{]5 . !%= ljz]if Joj:yfM– -!_ ;efaf6 :jLs[t ePsf] ah]6df ;dfj]z ePsf] hu]8f ah]6 zLif{s cGtu{t ;dfof]lht, ljlgof]lht /sd sfo{sf/L kl/ifbn] cfjZostf / cf}lrTosf] cfwf/df b]xfosf] cj:yfdf dfq k|of]u ug{ u/fpg ;Sg]5M– -s_ ljZjljBfnonfO{ cfjZos kg]{ dfn;fdfgdf jf ;]jfsf] ahf/efpm cTolws j[l4 ePsf]df ;f] dfn;fdfg jf ;]jfsf] vl/b Pj+ k|jGw ug'{ k/]df, -v_ ljZjljBfno cGtu{t cfjZos gofF k|fl1s, z}lIfs, jf cg';GwfgfTds nufot cGo sfo{qmd ug'{ kg]{ cj:yf ePdf, -u_ c;fdfGo jf sfj' jflx/sf] kl/l:yltn] bfloTj a9]df, -3_ ljZjljBfnosf] ;DklQ ck|Toflzt?kn] lau|g uO{ jf Iflt eO{ ;f] sf] kl/k"/0f ug'{ k/]df, -ª_ dgfl;j dflkms cGo cfwf/ / sf/0f ePdf . -@_ rfn" cfly{s jif{sf] ljlgof]lht ah]6 /sd ckof{Kt eO{ cfjZos Joj:yf ug'{ k/]df sfo{sf/L kl/ifbn] k"/s ah]6sf] th'{df u/L To;sf] :jLs[ltsf] nflu ;efdf k]; ug{]]5 .
  • 6. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 6 ~ -#_ k"/s ah]6sf] th'{df ubf{ jflif{s ah]6sf] th'{df k|:t'tLs/0f tyf :jLs[lt ;DaGwL l;4fGtx? ;fdfGotof cg';/0f ug'{kg]{5 . -$_ k"/s ah]6sf] th'{df ubf{ sfo{sf/L kl/ifbsf] lgb]{zgsf] cwLgdf /xL /lhi6«f/n] ug'kg]{5 . !^= ah]6df lgoGq0fM o; lgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg :jLs[t ah]6df sfo{sf/L kl/ifb jf ;f] kl/ifbaf6 tf]lsPsf] kbflwsf/Ln] cfjZostfcg';f/ lgoGq0f ug{ ;Sg]5 . kl/R5]b — $ ah]6 dfu, lgsf;f / sfof{Gjog !&= ah]6 :jLs[ltdf l9nfO{ ePdf ckgfpg kg]{ k|lqmofM– -!_ cfly{s jif{ k|f/De x'g'k"j{ s'g} sf/0fn] ;efaf6 ah]6 :jLs[t eO{ g;s]sf] ePdf jf ah]6 :jLs[t eP tfklg ;f] sf] hfgsf/L ;dod} k|fKt gePdf :jLs[t ah]6df k/]sf] tnj eQf -jflif{s j[l4sf] yk /sd ;d]t_ / ;~rfng vr{sf] a9Ldf @) -aL;_ k|ltzt;Dd /lhi6«f/n]] lgsf;f lbg ;Sg]5 . -@_ pklgod -!_ sf] cj:yfdf ;dfGotof k“"lhut jh]6 zLif{s cGtu{t s'g} /sd vr{ ug{ kfOg]5}g . -#_ pklgod -!_ adf]lhdsf] lgsf;f ePsf] /sd ah]6 :jLs[t ePsf] hfgsf/L k|fKt ePkl5 ah]6 lgsf;f, ;dfof]hg u/L ;f]wegf{ ug'{ u/fpg' kg]{5 . !*= ah]6 dfuM– -!_ ah]6 :jLs[t eO;s]kl5 ;f] :jLs[t ah]6 leq /xL k|To]s ;DalGwt lgsfo jf k|d'vn] jf lghn] tf]s]sf] kbflwsf/L jf clws[tn] ah]6 lgsf;fsf nflu ;DalGwt lgsfodf tf]lsPsf] 9f“rfdf jh]6 dfu u/L k7fpg' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd ah]6 dfu ubf{ sfo{sf/L kl/ifbn] cGoyf Joj:yf u/]df afx]s ah]6/L lgsfo jf ;+u7gsf] nflu # -tLg_ dlxgfsf nflu rflxg] ah]6 vr{ dfu ug'{ kg]{5 . -#_ ;DalGwt ;+u7g jf lgsfon] ah]6 dfu ubf{ ah]6 ;DalGwt zLif{sdf ;dfj]z ePsf] /sd k6s k6s u/L vr{ ug{ gx'g] jf g;Sg] /sd Ps} k6s dfu ug'{ kg]{5 . -$_ Ps} k6s /sd lgsf;f dfu ubf{ kof{Kt plrt sf/0f v'nfpg' kg]{5 . !(= ah]6 lgsf;fM– -!_ ah]6 lgsf;f ug{sf nflu ePsf] dfudf cfjZos hf“rj'em u/L lgod;+ut b]lvPdf cfjZos lgb]{zg ;lxt ah]6 lgsf;f lbg' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd ah]6 lgsf;f ubf{ cfjZostf cg';f/ ;DalGwt lgsfonfO{ ;f]em} jf ;f] sf] tfn'sL lgsfo dfkm{t ah]6 lgsf;f ug{ ;lsg]5 . kl/R5]b – % ah]6 /sdfGt/ ;DaGwL Joj:yf @)= ah]6 /sdfGt/ ug{ gx'g]M– -!_ :jLs[t ah]6sf] Ps ah]6 zLif{s jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{saf6 csf]{ ah]6 zLif{s jf pk–zLif{s jf ;xfos zLif{sdf cfjZos k/]df jfx]s ah]6 /sdfGt/ ug{ kfOg] 5}g . -@_ Ps cfly{s jif{df Ps ah]6 zLif{saf6 csf]{ ah]6 zLif{sdf /sdfGt/ ug{ ;lsg]5 . -#_ k“"lhut zLif{ssf] ah]6 /sd ;~rfng vr{ tkm{ /sdfGt/ ug{ kfOg] 5}g . -$_ ah]6 /sdfGt/ n]vf k|d'vsf] k/fdz{ glnO{ ug{ kfO{g] 5}g . -%_ o; lgoddf cGoq h'g;'s} n]lvPsf] eP tfklg sfo{sf/L kl/ifbnfO{ cfjZos / cf}lrTo x]/L ah]6 /sdfGt/ ug{ u/fpg] ;DaGwdf aGb]h nufpg] jf gnufpg] clwsf/ x'g]5 . @!= /sdfGt/ clVtof/jfnfM– -!_ ah]6 /sdfGt/sf] k|of]hgsf] nflu lgsfosf] ;DalGwt ah]6 zLif{s, pk–zLif{s / ;xfos zLif{saf6 csf]{ ah]6 zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf yk u/L ah]6 /sdfGt/ ug'{ kg]{5 . -@_ ah]6 zLif{s jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{s cGtu{tsf] b]xfosf k|ltzt;Dd /sdfGt/ ug{ kfpg] clwsf/ b]xfosf] clVtof/jfnfnfO{ x'g]5M– -s_ @) -aL;_ k|ltzt;Dd – ;DalGwt lgsfosf] k|d'v,
  • 7. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 7 ~ -v_ @) -aL;_ k|ltzteGbf dfly csf]{ – !) k|ltzt;Dd ;~rfns, Joj:yfkg ;ldlt / kl/ifb t/ ;f] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf] xsdf /lhi6«f/, s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf #)-tL;_ k|ltzt;Dd /lhi6«f/, -u_ #) -tL;_ k|ltzteGbf dfly csf]{ – #) -tL;_ k|ltzt;Dd pks'nklt -3_ ^) -;f7L_ k|ltzteGbf dfly – sfo{sf/L kl/ifb -ª_ s]Gb|Lo sfof{noafx]s cGo lgsfon] ah]6 /sdfGt/ u/]sf] hfgsf/L s]Gb|Lo sfof{nonfO{ clgjfo{ ?kdf k7fpg' kg]{5 . @@= ah]6 /sdfGt/ ug{ x'g]M– -!_ k"“lhut ah]6sf] Ps zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{saf6 k"“lhut ah]6s} csf]{ zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf /sdfGt/ ug{ ;lsg]5 . @#= /sdfGt/ ug{ gx'g]M– -!_ k"“lhut ah]6sf] s'g}klg zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{saf6 ;~rfng ah]6sf] zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf / b]xfosf zLif{sx?af6 /sdfGt/ ug{ x'“b}g . -s_ sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{:jLs[lt ljgf hu]8f ah]6 zLif{s, pkzLif{s jf ;xfos zLif{saf6, -v_ t];|f] kIf k|tLsf] bfloTj;Fu ;DalGwt ah]6sf] zLif{s jf pk zLif{saf6, -u_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsP jdf]lhdsf ah]6 jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{saf6, -@_ ;~rfng vr{sf] zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{s cGtu{t tna, eQf, ;~rosf]if cg'bfg, sNof0fsf]if, lgj[lQe/0f, pkbfg zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{saf6 ;~rfng vr{sf] cGo s'g} zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf /sdfGt/ ug{ kfOg] 5}g . -#_ pklgod -@_ afx]ssf] ;~rfng vr{sf] Ps zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{saf6 ;~rfng vr{s} csf]{ zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{s tyf k"“lhut vr{sf] s'g} zLif{s, pkzLif{s / ;xfos zLif{sdf cfjZostf cg';f/ /sdfGt/ ug{ kfOg]5 . -$_ s'g} Ps ah]6 zLif{s jf pk–zLif{s jf ;xfos zLif{saf6 csf]{ s'g} ah]6 zLif{s jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{sdf ah]6 /sdfGt/ eO{ ;s]kl5 ;f]xL ah]6 zLif{s jf pkzLif{s jf ;xfos zLif{sdf k'gM ah]6 /sdfGt/ jf yk ah]6 dfu ug{ kfOg] 5}g . @$= ah]6 /sdfGt/ kmf“6jf/LM– ah]6 /sdfGt/sf] cj:yf / ljj/0fsf] ;+lIfKt kmf“6jf/L k|To]s cfly{s jif{sf] k|To]s ^÷^ dlxgfdf /lhi6«f/n] sfo{sf/L kl/ifbdf k]z ug'{kg]{5 . kl/R5]b – ^ vr{ Joj:yf / sfo{ljlw @%= vr{ Joj:yfM– -!_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfon] /sd vr{ ubf{ b]xfo jdf]lhdsf vr{x? b]xfoadf]lhd x'g]u/L vr{ ul/g]5 . -s_ :jLs[t ah]6 zLif{s cGtu{t kl/R5]b $ / % sf] Joj:yfsf] kl/lwleq /xL o; lgod adf]lhd ul/g]]5 . -v_ ljz]if sf]if adf]lhd ;~rfng ul/Psf]df o; lgodsf] $ sf] cwLgdf /xL vr{ ul/g] 5 . -u_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfosf] s'g} JolQm jf lgsfo;Fu ;Demf}tf eP cg'?k sfo{ ubf{ ;f] ;Demf}tfdf Joj:yf ul/P adf]lhd vr{ ul/g] 5 . -3_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfon] s'g} ;|f]tjf6 cfDbfgL u/]sf] ePdf ;f] sf] ;~rfng vr{ lgod % adf]lhd ug{' u/fpg' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f pNn]v ul/Psf] eP tfklg k/LIff ;~rfngdf vr{ ubf{ k/LIffsf] uf]KotfnfO{ ljrf/ u/L cfjZos Joj:yf cg';f/ vr{ ug{ u/fpg kfOg]] 5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd vr{ ul/Psf] ePdf sfo{ ;DkGg eP kZrft o; lgod adf]lhd vr{ ldnfg ul/g]5 . @^= :jLs[t ah]6sf] vr{ sfo{ljlwM– -!_ :jLs[t ah]6 k|To]s ah]6 zLif{s, pk–zLif{s jf ;xfos zLif{s cGtu{t vr{ ul/g] k|lqmof / ;Ldf ah]6 lgsf;f lbg] lgsfon] ah]6 :jLs[t ljj/0f;“u} k7fpg' kg]{5 . ah]6 vr{ ug]{ lgsfon] klg ;f]xL l;4fGt / ;Ldfleq /xL vr{ ug]{]{ 5 .
  • 8. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 8 ~ -@_ clwsf/k|fKt clwsf/L afx]s c? s;}n] klg vr{ ug]{ cfb]z lbg] jf vr{ u/]sf] s'/f :jLs[t ug{ u/fpg kfOg] 5}g . -#_ :jLs[t ah]6sf] /sd ;DalGwt zLif{ssf] cwLgdf /xL rf}dfl;s dfu ug'{, vr{ ug'{ / vr{sf] nflu lgsf;f lbg' kg]{5 . -$_ ah]6 kfl/t ePsf] ;"rgf k|fKt ePkl5 o; lgod adf]lhd k|To]s lgsfon] rf}dfl;s ah]6 lgsf;f k|0ffnLsf] cfwf/df ah]6 lgsf;fsf] nflu dfu u/L k7fpg' kg]{5 . -%_ ;dodf ah]6 dfu gu/]af6 jf ah]6 lgsf;f gePjf6 ljZjljBfnosf] sfddf afwf k/]df ;f] sf] hjfkmb]xL / lhDd]jf/L ;DalGwt lgsfo k|d'v g} x'g'kg{]5 . -^_ rf}dfl;s lgsf;f dfu ubf{ cl3Nnf] dlxgf;Dddf ePsf] vr{ /sd, dfu ul/Psf] /sdsf] ljj/0f pNn]v u/L vf]nL sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]sf] cGo ljj/0f, k|lqmof / 9f“rf adf]lhd /sd dfu ug'{kg]{ 5 . -&_ ah]6 vr{ ug{ kfpg] lgsfon] rf}dfl;s lgsf;f dfu u/]kl5 :jLs[t ah]6 leq /xL a9Ldf $ dlxgf;DdnfO{ k'Ug] /sd ;DalGwt dfu ug]{ lgsfosf] vftfdf o; lgod adf]lhd hDdf u/fOlbg' kb{5 . @&= vr{ lgsf;fM– -!_ lgsf;f lbFbf vr{ ug]{ jf vr{sf] lgsf;f lbg] clwsf/Ln] b]xfosf ljifodf ljrf/ u/L vr{ ug]{ / lgsf;f lbg'kg{]5 . -s_ /sd :jLs[t ah]6leq /xL ;DalGwt zLif{s, pkzLif{s, ;xfos zLif{sleq k5{ / vr{ ug{ af“sL ePdf -v_ /sd s'g} lgwf{l/t sfo{qmdsf nflu 5'§ofPsf] eP ;f] sfo{qmd :jLs[t eO{;s]sf] ePdf -u_ /sd vr{ ug'{eGbf cl3 vr{ ug{] lgsf;fsf] cfb]z k|fKt eO;s]sf] ePdf -@_ ;DalGwt ah]6 zLif{s, pk–zLif{s jf ;xfos zLif{sdf /x]sf] /sd gk'u 5 / ;f] zLif{s pk–zLif{s jf ;xfos zLif{sdf /sd vr{ gubf{ ljZjljBfnonfO{ xfgL gf]S;fgL x'g] jf ljZjljBfnosf] sfddf afwf kg]{ ePdf ;f] sf] :ki6 sf/0f pNn]v u/L w/f}6L, tna / ;~rosf]ifsf] /sd tyf tf]lsPsf] /sd afx]s cGo df}Hbft /x]sf] /sdaf6 s]Gb|Lo sfof{nosf] k"j{:jLs[lt lnO{ vr{ ug{ kfO{g]5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhdsf] l:ylt k/L vr{ u/]sf]df /lhi6«f/sf] l;kmfl/;df sfo{sf/L kl/ifbn] /sdfGt/ u/L ;f] vr{ ePsf] /sd lgoldt ug{ ;Sg]5 . -$_ ah]6 lgsf;f ePsf] /sd ;DalGwt zLif{sdf cfly{s jif{sf] cGt;Dddf vr{ gePdf csf]{ cfly{s jif{df ;dfof]hg ul/g]5 . @*= :jLs[t jh]6 vr{ k|lqmofM– -!_ ;DalGwt zLif{sleqsf] ah]6 /sd vr{ ubf{ clwsf/ k|fKt clwsf/Laf6 :jLs[t u/fO{ vr{ ug'{kg]{5 . -@_ clwsf/k|fKt clwsf/Laf6 :jLs[t u/fO{ vr{ ubf{ vr{ ePsf] ljn ekf{O{ ;lxt cfjZos sfuhft ;lxtsf] n]vf /fVg' k5{ . t/ ljn ekf{O{ cfpg g;Sg] sfddf vr{ ePsf] /sdsf] xsdf vr{ ug]{ sd{rf/Ln] k|dfl0ft u/L clwsf/k|fKt clwsf/Låf/f ;dy{g u/fO{ n]vf /fVg'kg]{5 . -#_ :jLs[t ah]6leq /xL lgodfg';f/ sfo{ ;~rfng ubf{ /sd vr{ u/]sf] n]vf k/LIfs n]vf k|d'våf/f /fVg], / /fVg nufpg] ;Dk"0f{ hjfkmb]xLtf / pQ/bfloTj ;DalGwt lgsfo k|d'vsf]] x'g]5 / :jLs[t ah]6sf] kl/lwleq /xL lgsfo k|d'vn] vr{ ug'{kb{5 . -$_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfo k|d'vn] s'g} /sdsf] e'QmfgL ubf{ e'QmfgL ug'{ k"j{ /Lt k'u] gk'u]sf] hf“r ug'{k5{ . e'QmfgL;“u ;a} /l;b, ljn, ekf{O{x?df lghn] jf lghn] tf]s]sf] clws[t sd{rf/Ln] b:tvt u/L k|dfl0ft ug'{kb{5 . -%_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfo k|d'vn] cfly{s sf/f]jf/ ubf{ cfˆ gf] dftxtsf] sd{rf/Lx? pk/ k"0f{ /]vb]v u/L gub jf lhG;L ;d]t s'g} lsl;dsf] lxgfldgf, xflg gf]S;fgL jf nfk/jfxL ;d]t x'g gkfpg] u/L gubsf] sfd dftxtsf sd{rf/Låf/f u/fPsf] ePdf ;d]t ;f] sfo{k|lt ;DalGwt k|d'v g} pQ/bfoL / hjfkmb]xL x'g]5 . -^_ ljZjljBfnosf] ;j} lgsfosf] k|d'vn] k|rlnt lgod adf]lhd s]Gb|Lo sfof{nodf dfl;s n]vf kmf“6jf/Lx? lgoldt ?kn] k|:t''t ug'{kg]{5 . -&_ vr{ ePsf] ;a} sndx?sf] ljn, /l;b, ekf{O{ jf c? k|df0f /fVg]] pQ/bfloTj / hjfkmb]xLtf ;DalGwt lgsfo k|d'vdf /xg]]5 . -*_ lgsfo k|d'vn] cfGtl/s n]vf k/LIf0f / clGtd n]vf k/LIf0f u/fO{ lg:s]sf] j]?h' k|rlnt lgod adf]lhd km5{of}6 ug'{ u/fpg' kg]{5 .
  • 9. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 9 ~ -(_ ljsf; kl/of]hgfsf] ;dod} ;e]{, l8hfOg, nfut Ol:6d]6 Pj+ sfo{qmd tof/ u/L ;DalGwt lgsfoaf6 :jLs[t u/fO{ ;dod} :jLs[t ah]6df Joj:Yff ul/Psf] /sd lgodfg';f/ pknAw u/fO{ tf]lsPsf] sfo{qmd adf]lhd vr{ ug'{kg]{5 . -!)_ tf]lsPsf] sfo{qmd adf]lhd ;fdfgsf] pknlAw, k|fljlws Pj+ k|zf;lgs Joj:Yffkg ldnfO{ tf]lsPsf] sfo{ lgwf{l/t ;dod} ;Dkfbg ug]{ pQ/bfloTj / hjfkmb]xLtf ;DalGwt of]hgf k|d'vsf] g} x'g]5 . -!!_ lgsfo k|d'vn] ;'Dk]sf] sfd / pQ/bfloTj jxg u/L cfly{s sf/f]jf/df sfof{no k|d'vnfO{ d2t ug{ / k|rlnt lgodadf]lhd lgsfo k|d'vsf] pQ/bfloTjdf n]vf /Lt–k"j{s /fvL k]z ug'{kg]{ lgsfodf k]z u/L n]vf k/LIf0f u/fpg] sfd / st{Jo ;DalGwt n]vf k|d'vsf] x'g]5 . -!@_ ljZjljBfnosf] b}lgs sfo{ ;~rfngsf nflu Ps 5'§} vftf ;~rfng u/L ;f] af6 ;Dk"0f{ cfly{s sf/f]jf/ ug'{ kg]{5 . ;f] vftf tf]lsPsf] jfl0fHo a}+s jf ljQLo ;+:yfdf /xg]5 . -!#_ pklgod -!@_ jdf]lhdsf] vftf lgsfo k|d'v jf tf]lsPsf] clwsf/L / n]vf k|d'vsf] ;+o'Qm b:tvtaf6 dfq ;~rfng ul/g] 5 . -!$_ ljZjljBfnosf] k|To]s lgsfon] cfkm" sxf“ k|fKt x'g cfPsf] cfDbfgL a}+s bflvnf ug'{ kg]{5 . o;} u/L a}+s bflvnf x'g cfPsf] w/f}6L /sdsf] df}Hbft a}+sdf bflvnf ug'{ kg]{5 . @(= ;fgf] gubL sf]ifM– -!_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfon] cfly{s sf/f]jf/ ubf{ ;s];Dd gubdf vr{ ug{, k]ZsL lbg / e'QmfgL lbg kfO{g]5}g . -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg tTsfn cfjZos ePdf jf ;fgfltgf cfly{s sf/f]jf/sf]] nflu lgsfo k|d'vn] tf]s]adf]lhd ;fgf] gubL sf]if :yfkgf u/L ;~rfng ug{ ;lsg]5 . -#_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]ifdf hDdf ePsf] vr{ /sdsf] lx;fj lstfj, lan, ekf{O{, /l;b, aLhs, cflb lhG;L zfvf sfo{ k|d'vjf6 k|dfl0ft u/L cBfjlws /fVg' kb{5 . -$_ ;fgf] gubL sf]ifaf6 ePsf] vr{ a9Ldf !% lbgleq km5of}{6 ug'{ u/fpg' kb{5 / ;f] cfwf/df dfq km5of}{6 ePsf] /sd;Dd ;f]wegf{ ug{ ;lsg]5 . -%_ pklgod -$_ adf]lhd ah]6 /sddf / cGo ;DalGwt clen]vdf ldnfg ug'{ kg]{5 . kl/R5]b – & k]ZsL / k]ZsL km5{of}6 #)= k]ZsLM– -!_ ljZjljBfnosf] e}k/L cfpg] sfo{ ;~rfng ug{ afwf k'Ug] cj:yf ePdf afx]s k]ZsL lbOg] 5}g . -@_ k]ZsLsf] ;DaGwdf ljZjljBfnosf] ;Demf}tf jf s/f/df Joj:yf eP ;f]xL adf]lhd x'g]5 . -#_ cfjZostfsf] cfwf/df k]ZsL km5of{}6 x'g ;Sg] u/L k]ZsL lbg ;lsg]5 . ;f] k]ZsL km5{of}6 geP;Dd k'gM k]ZsL lbOg] 5}g . -$_ pklgod -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg clt cfjZos ePdf jf dgfl;a sf/0fsf] cfwf/df clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] tf]lsPsf] ;doleq km5{of}6 ug]{ u/L k]ZsL lbg ;Sg]5 . #!= k]ZsL kmf“6jf/LM– -!_ k]ZsL dfu ug]{ JolQm jf clwsf/Ln] jf lgsfon] s] sfo{sf] nflu cfjZos k/]sf] xf] ;f] sf] kmf“6jf/L k]z ug{' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd k|fKt kmf“6jf/L adf]lhd lhDd]jf/ JolQmn] lx;fa u/L ;f] sfdsf] nflu cfjZos kg]{ /sd eGbf a9L gx'g] u/L k]ZsL lbOg]5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd lbOPsf] k]ZsL o; lgodfjnL adf]lhd tf]lsPsf] Dofbleq tf]lsPsf] sfo{ljlw ckgfO{ km5of}{6 ug'{ k]ZsL lng] lbg] b'a}sf] st{Jo x'g]5 . #@= ;?jf jf a9'jf x'“bfsf] k]ZsL ;DaGwL Joj:yfM– -!_ ljZjljBfnosf] s'g} Ps lgsfoaf6 csf]{ lgsfodf ;?jf jf a9'jf eO{ hf“bf ljZjljBfnosf lzIfs jf sd{rf/Ln] o; lgod adf]lhd ;fljssf] lgsfoaf6 kfpg] tna / b}lgs tyf e|d0f eQf k]ZsL dWo] tna k]ZsLsf] xsdf k]ZsL kfPsf] ldltn] @ dlxgf leq kfpg] tnaaf6 ls:tfaGbLdf km5of}{6 ug'{ kb{5 . -@_ b}lgs / e|d0f eQfsf] xsdf ;?jf a9'jf eO{ uPsf] lgsfodf xflh/ ePsf] ldltn] #) lbgleq k]ZsL km5of}{6 ug'{ u/fpg' kb{5 .
  • 10. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 10 ~ -#_ pklgod -!_ / -@_ adf]lhd ;?jf jf a9'jf eO{ hfg] lzIfs jf sd{rf/Laf6 k]ZsL k5of}+6 kZrft ;f] ePsf] ldltn] !% lbgleq lhDd]jf/ JolQmn] k]ZsL /sdsf] ;f]wegf{ ;fljs lgsfodf k7fpg' kb{5 . -$_ ;fljssf] lgsfodf k]ZsL /sdsf] ;f]wegf{ k7fpg xfnsf] lgsfodf /sd df}Hbft gePdf jf eO/x]sf] lgsf;fn] gk'Ug] ePdf lhDd]jf/ JolQmn] ;f] /sdsf] lgsf;fsf nflu lgsf;f lbg] clwsf/L ;dIf n]vL k7fpg' kb{5 / ;f] sf] ;"rgf ;fljs lgsfonfO{ lbg'kg]{5 . -%_ pklgod -$_ adf]lhd lgsf;fsf nflu n]vL k7fPkl5 dfu adf]lhdsf] /sd lgsf;f eO{ cfPdf lgsf;f eO{ cfPsf] & lbgleq k]ZsL /sdsf] ;f]wegf{ lhDd]jf/ JolQmn] ;fljssf] lgsfodf k7fpg' kb{5 . ##= b}lgs tyf e|d0f eQf k]ZsLM– ljZjljBfnosf] sfdsf] l;nl;nfdf g]kfn clw/fHoleq jf ljb]z e|d0fdf hfg] ljZjljBfnosf lzIfs jf sd{rf/Lx?n] b}lgs tyf e|d0f eQf / cfjZos cGo vr{ ;d]t k]ZsLsf] ?kdf lnPsf] /sd e|d0faf6 cfkmgf] lgsfodf kms]{sf] jf e|d0f sfo{ k"/f ul/;s]sf] ldltn] @! lbgleq km5of}{6 ul/;Sg' kg]{5 . #$= ;fdfg vl/b k]ZsLM– -!_ ljZjljBfnon] g]kfn /fHoleq jf ljb]zaf6 ;fdfg vl/b ubf{ ;fj{hlgs vl/b P]g lgod / o; lgodsf] k|lqmof k'¥ofO{ vl/b ug'{ kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd k]ZsL lbO{ ;fdfg vl/b ug'{kg]{ cj:yf k/]df To:tf] sd{rf/Ln] ;fdfg v/Lb ug{ k]ZsL a'emL ;fdfg vl/b u/L ;DalGwt lgsfodf kms]{sf] & lbgleq ;f] k]ZsL /sd km5of}{6 ug'{ u/fpg' kg]{5 . -#_ o; lgodadf]lhd ;fdfg vl/b ug{ cfˆ gf] lgsfosf] sd{rf/LnfO{ k]ZsL lbO{ k7fpg' kg]{ ePdf ;fdfGotof n]vf zfvfsf sd{rf/LnfO{ k]ZsL lbO{ k7fOg] 5}g . #%= JolQm, ;+ul7t ;+:yf jf kmd{nfO{{ lbOg] k]ZsL ;DaGwL Joj:yfM– -!_ ljZjljBfno cGtu{tsf s'g} lgsfon] vl/b ug{, ;]jf pknAw ug{ jf lgdf{0f;DaGwL sfo{sf nflu s'g} JolQm, kmd{ jf ;+ul7t ;+:yf jf kmd{nfO{ k]ZsL lbFbf sfg"g adf]lhd a}+s hdfgt lnP/ dfq k]ZsL lbg ;lsg]5 . -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg g]kfn ;/sf/sf] %) k|ltzteGbf a9L :jfldTj ePs]f ;+ul7t ;+:yfnfO{ k]ZsL lbFbf a}+s hdfgt lng' kg]{ 5}g . -#_ pklgod -!_ adf]lhd lbPsf] k]ZsL o; lgodsf] cwLgdf /xL ;Demf}tf adf]lhd km5of}{6 ug'{ kg]{5 . #^= k]ZsL lbg gkfOg]]M– cfly{s jif{sf] cGt;Dddf sfd x'g gkfO{{ s]jn ah]6 NofK; x'g glbg] p2]Zon] dfq k]ZsL lbg jf w/f}6L vftfdf hDdf ug{ kfOg]5}g . #&= k]ZsL km5of}{6 gu/]df sf/jfxL x'g] Joj:yfM– -!_ o; lgod adf]lhd lnPsf] k]ZsL tf]lsPsf] ;dodf km5of}{6 gu/] ;f] af“sL k]ZsL /sddf Dofb gf3]sf] ldltn] jflif{s !) -bz_ k|ltztsf b/n] Aofh ;d]t nfUg]5 / To:tf] lzIfs jf sd{rf/L pk/ ;]jf–zt{ ;DaGwL lgod adf]lhd cfjZos sf/jfxL ;d]t ug{ ;lsg]5 . -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg cfˆ gf] sfj' aflx/sf] cj:yf kl/ tf]lsPsf] ;dodf k]ZsL km5of{}6 x'g g;s]df pklgod -!_ jdf]lhdsf] Aofh nufO{g] 5}g . #*= km5of}{}6 x'g af“sL k]ZsL /sdsf] lhDd]jf/L ;fg]{ / a'em a'emf/y ug]{ Joj:yfM– -!_ ljZjljBfnosf] sfd sfhsf] nflu Ps cfly{s jif{df lbPsf] k]ZsL] /sd ;f]xL cfly{s jif{df km5of}{6 x'g g;s]df ;f] sf] lhDd]jf/ JolQmn] pQm km5of}{6 x'g a“fsL k]ZsL /sdsf] lhDd]jf/L csf]{ cfly{s jif{df ;fg{' kg]{5 . -@_ lhDd]jf/ JolQmn] cGo s'g} lsl;dn] km5of}{6 x'g afFsL /x]sf] k]ZsL /sdsf] a'em a'emf/y ug'{ kg]{5 . #(= k]ZsLsf] kmf“6jf/L k|:t't ug]{ Joj:yfM– -!_ lhDd]jf/ JolQmn] s]Gb|Lo sfof{nodf k|To]s cfly{s jif{sf] cfiff9 dlxgfsf] n]vf ;|]:tf bflvnf ubf{ ;f] cfly{s jif{el/df uPsf] k]ZsL, km5of}{6 ePsf] k]ZsL, km5of}{6 x'g af“sL k]ZsL, km5of}{6 ug'{ kg]{ Dofb gf3]sf] k]ZsL / Dofb leq k]ZsL km5of}{6 gug]{ JolQmsf] gfd ;d]t pNn]v u/L k]ZsLsf] kmf“6jf/L ;d]t k]z ug'{ kb{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd kmf“6jf/L k|fKt ePkl5 s]Gb|Lo sfof{non] Dofb gf3]sf] k]ZsLsf] nut /fvL Dofbleq k]ZsL km5of}{6 gug]{nfO{ cfjZos sf/jfxL ug{ jf ug{ nufpg' kg]{5 .
  • 11. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 11 ~ kl/R5]b – * n]vf $)= n]vf k|0ffnLM– -!_ ljZjljBfnosf] cfo, Joo, k]ZsL, w/f}6L, lhG;L, gub, rn–crn ;DklQ, bfjL, bfloTj nufotsf] cfly{s Jojxf/ tyf sf/f]jf/sf] n]vf k|0ffnL sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . -@_ pklgod -!_ jdf]lhdsf] sfo{sf] nflu sfo{sf/L kl/ifbn] cfjZostf cg';f/ n]vfsf] 9f“rf, clen]v ljlw, lgb]{lzsf, lbUbz{g cflb hf/L ug{ ;Sg]5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd ug'{ u/fpg' ;DalGwt lgsfosf] k|d'v / n]vf k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 . -$_ ljZjljBfnosf] P]g, lgod, ah]6 k|0ffnL / cGo sfo{ljlw cflbaf6 n]vf k|0ffnL / 9“frfdf c;/ kg]{ ePdf jf k/]df ;f]xLcg';f/ n]vf k|0ffnL / 9“frf tyf sfo{ljlwdf tTsfn} x]/km]/, yk36 jf ;dfof]hg ug]{ u/fpg] lhDd]jf/L / hjfkmb]xLtf /lhi6«f/sf] x'g]5 . -%_ pklgod -#_ adf]lhd /lhi6«f/n] u/]sf] sfd lghn] sfo{sf/L kl/ifb ;dIf hfgsf/L jf cfjZos sf/jfxLsf nflu k]z ug'{kg]{5 . -^_ ljZjljBfnosf] clGtd n]vfk/LIf0f dxfn]vf k/LIfsjf6 x'g]5 . $!= n]vf cBfjlwsM– ljZjljBfnosf] k|To]s lgsfosf] cfly{s Jooef/ / sf/f]jf/sf] l:ylt jf:tljs tyf :ki6 ?kdf b]lvg]] u/L n]vf cBfjlws ?kdf /Lt k'¥ofO{ /fVg' / /fVg nufpg' ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 . $@= n]vf ljj/0f / kmf“6jf/LM– -!_ n]vf / ;f] ;Fu ;DalGwt ljj/0f / km“f6jf/L ;DalGwt lgsfodf tf]lsPsf] Dofbleq} bflvn x'g] u/L k7fpg' jf k7fpg nufpg' k|To]s lgsfo k|d'v, n]vf k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd bflvn ePsf] ljj/0f jf kmf“6jf/Ldf cfjZos sf/jfxL ug'{ u/fpg' jf pklgod -!_ adf]lhd bflvn x'g' kg]{ ljj/0f jf kmf“6jf/L Dofbleq bflvn gePdf cfjZos sf/jfxL ug'{ u/fpg' ljj/0f k|fKt ug{ tf]lsPsf] ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 . $#= cfo–Joosf] k|ltj]bgM– -!_ /lhi6«f/n] ljZjljBfnosf] cfo–Joo k|ltj]bg ;fdfGotof k|To]s rf/ dlxgfdf sfo{sf/L kl/ifbdf k]z ug]{5 . -@_ sfo{sf/L kl/ifbsf] tkm{af6 /lhi6«f/n] ljZjljBfnosf] cfo–Joosf] ljj/0f ljZjljBfno ;efdf k]z ug]{5 . -#_ ;efn] kfl/t u/]sf] cfoJoosf] k|ltj]bg tf]lsP adf]lhd ;fj{hlgs ul/g]5 . $$= n]vfsf] lg/LIf0fM– -!_ n]vf tyf cfly{s sf/f]jf/sf] k|dfl0ft k|n]v jf sfuhft 7Ls, ;'/lIft, b'?:t / cBfjlws ?kdf /flvPsf] 5, 5}g eGg] ljifosf] lgoldt jf 58s] hf“r jf lg/LIf0f cfjZostf cg';f/ clwsf/k|fKt clwsf/Ln] ug{ u/fpg ;Sg]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd hf“r jf lg/LIf0f ubf{ clgoldttf b]lvPdf To;nfO{ oyfzL3| lgoldt u/fpg ;+u7g jf lgsfo k|d'v, n]vf k|d'v tyf cGo lhDd]jf/ sd{rf/LnfO{ lgb]{zg lbg] clwsf/ clwsf/k|fKt clwsf/LnfO{ x'g]5 . -#_ pklgod -@_ jdf]lhdsf] lgb]{zg k|fKt ePkl5 oyfzL3| /Ltk"j{s lgoldt ?kdf n]vf /fVg nufpg' ;DalGwt k|d'v / n]vf k|d'vsf] st{Jo / lhDd]jf/L x'g]5 . -$_ s'g} lgsfosf] s'g} n]vfdf s}lkmot /x]sf] eGg] s'g} k|sf/af6 b]lvPdf clwsf/k|fKt clwsf/Laf6 To;dfly cfjZos sf/jfxL ug'{ u/fpg' kg]{5 . kl/R5]b – ( n]vf k/LIf0f $%= n]vf k/LIf0fM– -!_ k|To]s cfly{s jif{sf] cfo–Joo P]gsf] bkmf ## -#_ adf]lhd n]vf k/LIf0fsf] lgldQ cfly{s ljj/0f tof/ u/L n]vf cBfjlws /fvL ;f] sf] cfGtl/s n]vf k/LIf0f u/fO{ /fVg' kg]{ st{Jo ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] x'g]5 . -@_ P]gsf] bkmf ## -#_ adf]lhdsf] n]vf k/LIf0fsf] l;nl;nfdf :ki6Ls/0f jf hjfkm / n]vf;“u ;DalGwt dfu]sf k|df0fx? pknAw u/fpg' ;DalGwt n]vf k|d'vsf] st{Jo x'g]5 .
  • 12. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 12 ~ -#_ pklgod -!_ adf]lhdsf k|df0fx? k|:t't ug{ g;lsg] l:ylt ePsf] dgfl;a dflkmssf] sf/0f pNn]v u/]df n]vf k/LIfsn] #) lbgleq k|df0f, sfuhft tyf :ki6Ls/0f jf hjfkm lbg' kg]{ u/L Dofb tf]Sg ;Sg]5 . -$_ pklgod -#_ sf] Dofb leq k|df0f, sfuhft tyf dfu ePsf] hjfkm k|:t't gu/]df ;DalGwt sd{rf/LnfO{ ;]jf lgodfjnL adf]lhd ljefuLo sf/jfxL ug{ ;lsg]5 . -%_ pklgod -$_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg j]?h' km5of}{6 ;DaGwL sfd ;Gtf]ifhgs ?kdf u/]sf] gkfO{Pdf ;f] n]vf /fVg] sd{rf/L eP ;DalGwt lgsfo k|d'vn] / lgsfo k|d'v geP sfo{sf/L kl/ifbn] ljefuLo sf/jfxL ug{ ;Sg]5 . -^_ n]vf k/LIf0faf6 j]?h' ePsf] kfO{Pdf oyfzL3| j]?h' km5of}{6 ug{ nufpg' ;DalGwt k|d'vsf] lhDd]jf/L x'g]5 . -&_ ;dodf j]?h' km5of}{6 gu/]df To:tf] j]?h', ljZjljBfnosf] kbflwsf/L, lzIfs jf sd{rf/Lsf] eP lghx?sf] tna jf To:t} cGo ;|f]taf6 s§f u/L kl/k"/0f ug{ ;lsg] 5 . -*_ o; lgod adf]lhdsf] cfoJoosf] n]vf tyf cfly{s sf/f]jf/ ;d]t o; lgod cg';f/ n]vf k/LIf0f u/fpg' ;DalGwt ;+u7g jf lgsfo k|d'vsf] st{Jo x'g]5 . -(_ o; lgodadf]lhd n]vf k/LIf0f ubf{ n]vf k/LIfsn] ljZjljBfnosf] sfo{qmd cg';f/ ljlgof]lht ePsf] /sd cg'?k sfo{ eP gePsf] ;f] ;d]t sfo{ ;Dkfbg n]vfk/LIf0f -Performance Audit_ ug'{kb{5 . $^= cfGtl/s n]vf k/LIf0fM– -!_ ljZjljBfno cGtu{tsf ljleGg lgsfosf cfo–Joosf] n]vf tyf cfly{s sf/f]jf/sf] P]gsf] bkmf ## -#_ adf]lhd x'g] clGtd n]vf k/LIf0fnfO{ ;xof]u k'¥ofpg] p2]Zon] cfGtl/s n]vf k/LIf0f ug'{ u/fpg' kg]{5 . -@_ cfGtl/s n]vf k/LIf0f sfo{sf/L kl/ifbjf6 lgo'Qm n]vf k/LIfsaf6 u/fOg]5 . -#_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] n]vf k/LIf0f ;DaGwL cfwf/e"t l;4fGtx?sf] cfwf/df n]vf k4lt / To;sf] sfof{Gjog eP gePsf] h“fr ug'{kg]{5 . $&= cfGtl/s n]vf k/LIfssf] sfd, st{Jo / clwsf/M– -!_ cfGtl/s n]vf k/LIfsnfO{ cfGtl/s n]vf k/LIf0f ul/Psf] lgsfon] u/]sf] cfly{s sf/f]jf/, / n]vfsf] jf:tljs tYo b]vfpg], l6Kk0fL ug]{ / cfˆ gf] /fo ;lxtsf] k|ltj]bg lbg] clwsf/ x'g]5 . -@_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] cfkmgf] sfo{ ;Dkfbgsf] l;nl;nfdf ;DalGwt lgsfosf] k|d'v jf n]vf ;DaGwL sd{rf/L jf ;DalGwt JolQm;“u o; lgod adf]lhd cfGtl/s n]vf k/LIf0fsf] clwsf/ If]q;“u ;DalGwt h'g;'s} ljifodf ;f]Wg], sfuhft dfu ug]{ / cfjZos b]v]df :ynut lg/LIf0f ug{ ;Sg]5 . -#_ cfGtl/s n]vf k/LIfssf] :jtGq clwsf/ / Jofj;flos g}ltstfdf cf3ft gkg]{ u/L sfo{sf/L kl/ifbn] lbPsf] dfu{ lgb]{zgnfO{ kfngf ug'{ cfGtl/s n]vf k/LIfssf] st{Jo x'g]5 . -$_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] s;}sf] bafa jf k|efjdf gk/L Jofj;flos g}ltstfsf] cfwf/df n]vf k/LIf0f ug'{ kb{{5 . $*= cfGtl/s n]vf k/LIf0f k|ltj]bgM– -!_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] b]xfosf clwsf/L jf lgsfo ;dIf cfˆ gf] k|ltj]bg cfGtl/s n]vf k/LIf0f u/]sf] ldltn] ! dlxgfleq k]z ug]{5 . -s_ /lhi6«f/, -v_ cfGtl/s n]vf k/LIf0f ug{ v6fPsf lgsfosf] k|d'v, -u_ dxfn]vf k/LIfssf] ljefu, -3_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] kbflwsf/L jf lgsfo . -@_ cfGtl/s n]vf k/LIfsn] cfˆ gf] cfGtl/s n]vf k/LIf0f k|ltj]bgdf lgDg s'/fx? ;dfj]z ug'{ kb{5 . -s_ cfly{s sf/f]jf/df ePsf clgoldttf, -v_ n]vf k4lt / ljQLo k|0ffnL ;DaGwL q'l6, -u_ c;'npk/ ul/g' kg]{ /sd jf b]lvPsf] j]?h', -3_ lgoldt x'g' kg]{ / ug{ ;lsg] cfly{s sf/f]jf/x?, -ª_ cfly{s cg'zf;g sfod /fVg cfjZos b]lvPsf s'/f tyf ;'emfjx? . -Rf_ df}Hbft hf“r ;DaGwL cj:yf / Joj:yf .
  • 13. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 13 ~ -#_ cfGtl/s n]vf k/LIf0fsf] k|ltj]bgsf cfwf/df sfd–sf/jfxL ug'{ u/fpg' ;DalGwt ;+u7g jf lgsfo k|d'vsf] st{Jo, pQ/bfloTj / hjfkmb]xLtf x'g]5 . kl/R5]b – !) k'/:sf/ / 5fqj[lQ $(= k'/:sf/ / 5fqj[lQsf] Joj:yf ug{ ;lsg]M– -!_ ljZjljBfnosf nflu dxTjk"0f{ of]ubfg u/]sf JolQm jf ;+:yfsf] gfddf s'g} k'/:sf/, Ogfd, 5fqj[lQ lbg tyf kbssf] Joj:Yff ug{ ;lsg]]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd :yfkgf ePsf]] 5fqj[lQsf] ;~rfng sfo{sf/L kl/ifbn] sfo{ljlw agfO{ Jojl:yt ug{ ;Sg]5 . -#_ ljZjljBfno / bftfsf] cfk;L ;Demf}tf adf]lhd s'g} 5fqj[lQ / k'/:sf/sf] Joj:yf / ;~rfng ug{ ;lsg]5 . -$_ pklgod -#_ adf]lhd :yfkgf ePsf] 5fqj[lQ / k'/:sf/sf] Joj:yf / ;~rfng ljZjljBfno / bftfx?sf] aLr ePsf] ;Demf}tf adf]lhd ul/g]5 . -%_ sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ljZjljBfno cGtu{tsf] s'g} ;+u7g jf lgsfon] bftfx?;“u ;Demf}tf u/L 5'§} k'/:sf/ tyf 5fqj[lQsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5 . -^_ sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ljZjljBfno cGtu{tsf lgsfon] lzIfs, sd{rf/L jf ljBfyL{x?sf] lxtsf] nflu 5'§} k'/:sf/ jf 5fqj[lQsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5 . -&_ pklgod -%_ / -^_ adf]lhd :yfkgf ePsf] k'/:sf/ jf 5fqj[lQsf] ;~rfng ;f] lgsfo cfkm}+n] sfo{ljlw agfO{ Jojl:yt ug{ ;Sg]5 . -*_ pklgod -&_ adf]lhdsf] sfo{ljlw sfo{sf/L kl/ifbaf6 :jLs[t ePkl5 dfq nfu" x'g]5 . -(_ ljZjljBfno cfkm}n] h]x]Gbf/ tyf d'Qm xlnof, d'Qm sd}of, blnt, hghflt, dlxnf, dw];L / k5fl8 kfl/Psf ju{ tyf ckf ePsf JolQmx?sf nflu 5fqj[lQsf] Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhd ug{ ;Sg]5 . -!)_ sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]cg';f/ ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/Lx? / lghsf ;Gtfg b'O{ hgfnfO{ dfq ljZjljBfnosf ;+sfo, sn]h / :s"nx?df z'Ns ldgfxf ug{ ;Sg]5 . kl/R5]b – !! a]?h' km5of}{6 %)= a]?h' km5of}{6 / c;'npk/M -!_ n]vf k/LIf0faf6 cf}NofOPsf] a]?h' k|df0f k]; u/L jf lgoldt u/fO jf c;'n pk/ u/L km5of}{6 ug]{ bfloTj n]vfsf] pQ/bfoL / hjfkmb]xLtf clwsf/Lsf]] x'g]5 . -@_ JolQm jf lgsfosf] gfddf b]lvPsf] a]?h' km5of}{6 eP jf gePsf] cg'udg u/L gePsf] eP k|rlnt lgod adf]lhd km5of}{6 ug{ nufpg] bfloTj ;DalGwt n]vfsf] lhDd]jf/L lng] JolQmsf] pQ/bfloTj / hjfkmb]xLtf x'g]5 . %!= ;Dk/LIf0fM -!_ dxfn]vf k/LIfssf] ljefuaf6 n]vfk/LIf0f x'“bf cf}NofOPsf a]?h'df ;f] a]?h'sf] ;"rgf k|fKt ePsf] #% -k}+tL;_ lbgleq ;DalGwt sfof{non] tf]s] adf]lhd km5of}{6 u/L ;Dk/LIf0f u/fpg' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] Dofbleq a]?h' ;Dk/LIf0f tyf km5of}{6 u/fpg g;Sg] plrt sf/0f ePdf ;f] sf/0f;d]t pNn]v u/L Dofb yksf] nflu dxfn]vf k/LIfssf] ljefu;dIf cg'/f]w ug{ ;lsg]5 . %@= a]?h' nutM -!_ dxfn]vf k/LIfssf] k|ltj]bgdf b]vfOPsf a]?h' c;'npk/ ug'{kg]{ tyf ltg'{ a'emfpg'kg]{ 7x¥ofPsf] /sdsf] nfut s]Gb|Lo sfof{nodf clgjfo{ ?kdf k]z ug'{ kg]{5 . -@_ dxfn]vf k/LIf0faf6 b]lvPsf] lxgfldgf / d:of}6 ePsf] /sd jf tf]lsP adf]lhdsf] sfo{ljlw ckgfO{ lgoldt x'g g;s]sf a]?h' /sd ;DalGwt JolQmaf6 c;'npk/ ul/g]5 .
  • 14. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 14 ~ %#= ;ldltsf] u7gM -!_ ;fdfGo k|lqmofaf6 km5of{}6 x'g g;s]sf a]?h'x? km5of}{6 ug{ / ldgfxfsf] nflu cfwf/ sf/0f;lxt l;kmfl/; ug{ sfo{sf/L kl/ifbn] s]Gb|Lo :t/df cfjZostf cg';f/ Ps a]?h' km5of{}6 ;ldlt u7g ug{ ;Sg]5 . -@_ dxfn]vf k/LIfssf] ljefuaf6 n]vf k/LIf0f x'“bf b]lvPsf lxgfldgf / d:of}6 ePsf] /sd c;'npk/ ug'{kg]{ b]lvPsf] a]?h'afx]s ;fdfGo lgoldt k|lqmofaf6 km5of}{6 tyf ;Dk/LIf0f x'g g;s]sf ljZjljBfnosf] a]?h' km5of{}6 ug{ jf ldgfxf lbgsf] nflu ;ldltsf] tkm{af6 l;kmfl/; eO{ cfPdf sfo{sf/L kl/ifbn] lg0f{o u/L cf}lrTosf] cfwf/df To:tf] a]?h' lgoldt jf ldgfxf u/L a]?h' km5of}{6sf] nflu dxfn]vf k/LIfssf] ljefudf k7fO{g] 5 . kl/R5]b – !@ vl/b %$= vl/bM ljZjljBfnon] ug'{ kg]{ ;Dk"0f{ vl/b ;DaGwL sfo{ ;fj{hlgs vl/b P]g @)^# / ;fj{hlgs vl/b lgodfjnL @)^$ sf] cwLgdf /xL o; lgod adf]lhd vl/b ug'{ u/fpg' kg]{ 5 . olb o; lgodfjnLdf ul/Psf] Joj:yf / ;fj{hlgs vl/b P]g lgodfjnLdf ul/Psf] Joj:yf aflemPdf ;fj{hlgs vl/b P]g lgod adf]lhd ug'{kg]{5 . %%= vl/b cfb]zM -!_ clwsf/k|fKt clwsf/Lsf] lnlvt lg0f{o jf cfb]z ljgf s'g} vl/b ug'{ u/fpg' x'“b}g . -@_ ;fwf/0ftof $ dlxgfsf] nflu cfjZos kg]{ Ps} k|s[ltsf] ;fdfg oyfzSo Ps} k6s vl/b ug'{ u/fpg' kg]{5 . -#_ ;fdfg vl/b ubf{ u/fpFbf ;f] dfn;fdfgsf] df}Hbft / To; cfly{s jif{df x'g] pkef]u ;d]tsf] cg'dfgnfO{ d"Nof g u/L vl/b ul/g]5 . -$_ lgod %* sf] pklgod -%_ df plNnlvt clwsf/k|fKt clwsf/Ln] ;f]xL lgoddf tf]lsPsf] /sdsf] ;Ldf;Ddsf] ;Lwf ahf/af6 vl/b ug{ u/fpg ;Sg]5 . -%_ lgod %( sf] pklgod -^_ df plNnlvt clwsf/k|fKt clwsf/Ln] ;f]xL lgoddf tf]lsPsf] /sdsf] xb;Ddsf] ;fdfg uf]Ko jf nfxf5fkaGbL -l;naGbL_ b/efpkqaf6 vl/b ug'{ u/fpg' kg]{5 . -^_ uf]Ko jf nfxf5fkaGbL -l;naGbL_ b/efpkqaf6 vl/b ug{ ;lsg] xbeGbf a9L hlt;''s} d"No kg]{ ;fdfg o; lgodfjnLdf Joj:yf eP adf]lhd af]nkq cfXjfg u/L u/fO{ jf ;fj{hlgs 8fFs 36f36 ;DaGwL Joj:yf u/L u/fO{ ljqm]tf jf cfk"lt{stf{af6 vl/b ug'{ u/fpg' kg]{5 . -&_ af]nkq cfXjfgdf ;fj{hlgs 8f“s 36f36;DaGwL Joj:yfåf/f s'g} ;fdfg vl/b ug'{ u/fpg' kg]{ ljifodf lg0f{o ug{ kfpg] clwsf/ k|fKt clwsf/L ;f]xL lgod adf]lhd x'g]5g . -*_ o; kl/R5]bdf tf]lsPsf lgodx? 9'jfgLsf ;DaGwdf ;d]t nfu" x'g]5g . %^= b/efpkq -sf]6];g_ jf af]nkq cfjZos gx'g]M o; lgoddf cGoq h];'s} n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf] cj:yfdf b/efpkq jf af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 ;DaGwL Joj:yfåf/f vl/b ug'{ u/fpg' kg]{ 5}g . -s_ k|rlnt g]kfn sfg"gadf]lhd btf{ ePsf] ;xsf/L ;+:yfaf6 lgwf{l/t laqmL df]ndf vl/b ubf{, -v_ g]kfn ;/sf/n] %) k|ltzteGbf a9L k"FhL nufPsf] ;ªul7t ;+:yf jf To;sf] clws[t clestf{ -Ph]G6_ af6 lgwf{l/t laqmL df]ndf vl/b ubf{, -u_ g]kfn ;/sf/, ljb]zL ;/sf/ jf ljb]zL ;/sf/sf] :jfldTj ePsf] ;+:yf jf cGt/f{li6«o ;+:yfx?sf aLr ePsf] cg'bfg jf ;xfotf ;DaGwL ;Demf}tfdf tf]lsP adf]lhd vl/b ubf{, -3_ lglZrt :t/sf] ;fdfg pTkfbg ug]{ ;ªul7t ;+:yf jf To:tf] ;ªul7t ;+:yfsf] pTkflbt ;fdfgsf] ;f] ;ªul7t ;+:yfåf/f lgwf{l/t df]ndf vl/b ubf{, -ª_ ljb]zL ;/sf/ jf ljb]zL ;/sf/sf] :jfldTj ePsf] ;+:yfaf6 lgwf{l/t laqmL df]ndf vl/b ubf{ . %&= g]kfndf pTkflbt ;fdfg vl/b ug'{ kg]{M -!_ ljZjljBfnonfO{ cfjZos kg]{ ;fdfg vl/b ubf{ ;se/ :jb]zd} pTkflbt ;fdfgnfO{ g} k|fyldstf lbO{ vl/b ul/g]5 . -@_ af]nkq jf b/efpkqsf] /Lt k'¥ofO{ ;fdfg vl/b ug'{ kg]{ cj:yfdf g]kfndf pTkflbt ;fdfg pko'Qm / :t/Lo ePdf ljb]zL ;fdfgeGbf !) k|ltzt;Dd dx f] eP klg :jb]zL ;fdfg g} vl/b ug{ ;lsg]5 . kl/R5]b – !# ahf/af6 ;f]em} vl/b
  • 15. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 15 ~ %*= ahf/af6 ;f]em} vl/bM -!_ ljZjljBfnosf nflu cfjZos kg]{ ;fdfg vl/b ug{, dd{t ug{, jf 5kfO{ jf cGo k|of]hgsf nflu ahf/af6 ;f]em} vl/b ug{ u/fpgsf nflu lgsfo k|d'vn] ;Dej eP;Dd ;DalGwt laqm]tf jf cfk"lt{stf{ jf ;DalGwt dd{tstf{ jf 5fkfvfgf jf ;+ul7t ;+:yf jf JolQmsf] sDtLdf & ;+Vofsf] ;"rL cfkmgf] ;+u7g jf lgsfodf /flvg] jf /fVg nufOg] 5 . -@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg u|fdL0f jf b'u{d If]qsf xsdf ;f]eGbf sd ;+Vofdf ;"rL /fVg ;lsg]5 . -#_ pklgod -!_, -@_ adf]lhd /fVg' kg]{ ;"rL cfjZos / pko'Qm b]lvPdf h'g;'s} ;dodf x]/km]/ jf yk36 ug{ ;lsg]5 . -$_ pklgod -!_ / -@_ df h];'s} n]lvPsf] eP tfklg ;fgfltgf jf cfsl:ds ljifoj:t'nfO{ ;"rLdf ;dfj]z gePsf laqm]tf jf cfk"lt{stf{ jf dd{tstf{ jf 5fkfvfgf jf ;+ul7t ;+:yf jf JolQmaf6 klg ;DkGg ug{ u/fpg kfOg]5 . -%_ ahf/af6 ;f]em} vl/b ug{ ;lsg] sfd jf ljifoj:t'sf] nflu b]xfosf] xb;Ddsf] /sddf b]xfosf] clwsf/Lx?n] vl/b ug{ ;Sg]5g . -s_ ?= %,)),)))÷– -kfr nfv ?k+}of_ ;Dd lgdf{0f / ?= #,)),))) -tLg nfv ?k}+of_ ;Dd dfn;fdfg vl/b / k/fdz{ ;]jf pks'nklt, -v_ ?= $)),)))÷– -rf/ nfv ?k+}of_ ;Dd lgdf{0f / ?= @,)),))) -b'O{ nfv ?k}+of_ ;Dd dfn;fdfg vl/b / k/fdz{ ;]jf /lhi6«f/, -u_ ?= #,)),)))÷– -tLg nfv ?k+}of_ ;Dd lgdf{0f / ?= !,)),))) -Ps nfv ?k}+of_ ;Dd dfn;fdfg vl/b / k/fdz{ ;]jf ;DalGwt lgsfo k|d'v, -3_ a}b]lzs ;+3 ;+:yf;“usf] ;Demf}tfcg';f/ ;xfotf jf cg'bfg /sdaf6 vl/b x'g] xsdf ;Demf}tf adf]lhd g} x'g]5 . kl/R5]b – !$ b/efp kqåf/f vl/b %(= b/efp kqåf/f vl/bM -!_ l;naGbL b/efpkqåf/f v/Lb ug{ ;lsg] dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] nflu tf]lsPsf] clwsf/LnfO{ /sdsf] ;Ldf o; lgoddf tf]lsP adf]lhd x'g]5 . -@_ l;naGbL b/efpkq dfu ug'{cl3 vl/b ug]{ dfn;fdfg, lgdf{0f sfo{ jf cGo ;]jfsf] :k]lzlkms];g, u'0f:t/, kl/df0f, cfk"lt{sf zt{x? / ;do tyf cGo cfjZos s'/fx?sf] ljj/0f :ki6 ¿kdf v'nfO{ l;naGbL b/efpkqsf] kmf/fd tof/ ul/g]5 . -#_ l;naGbL b/efpkq dfu ubf{ /fli6«o jf :yfgLo :t/sf] ;dfrf/kqdf sDtLdf kGw| lbgsf] cjlw lbO{ ;"rgf k|sfzg ul/g]5 . -$_ Ps k6s k]; ePsf] l;naGbL b/efpkq lkmtf{ jf ;+zf]wg ug{ kfOg] 5}g . -%_ pk–lgod -@_ adf]lhdsf zt{x? k"/f u/L nfut cg'dfgleq k/]sf] Go"gtd d"Nof g b/efpkq :jLs[t ul/g]5 . -^_ b/efpkq -sf]6];g_ af6 sfd ;DkGg ug'{ u/fpg' kbf{ b]xfPsf clwsf/Ln] b]xfPsf /sdsf] ;Ldf ;Ddsf] sfd u/fpg ;Sg]5gM -s_ ? (,)),))).– -gf} nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nklt -v_ ?= ^,)),))).– -5 nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu /lh:6«f/ -u_ ?= $,)),))).– -rf/ nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfok|d'v kl/R5]b –!% af]nkq ^)= af]nkq cfXjfg sfo{ljlwM– -!_ o; lgodadf]lhd af]nkq cfXjfg u/L sfo{ ubf{ af]nkq cfXjfg ;DaGwL pklgod -&_ adf]lhdsf] ljj/0f pNn]v u/L ;"rgf k|sflzt ul/g]5 . -@_ af]nkq cfXjfg ;DaGwL ;fj{hlgs ;"rgf ?k}+of aL; nfv;Ddsf] eP :yfgLo kqklqsfdf / ;f]eGbf al9sf] eP /fli6«o :t/sf] kq klqsfdf sDtLdf # k6s ;"rgf k|sflzt ul/g]5 .
  • 16. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 16 ~ -#_ pklgod -!_ / -@_ adf]lhdsf] ;"rgf af]nkq cfXjfg ug]{ lgsfon] cfˆ gf] ;"rgf kf6Ldf ;d]t 6fF; ug'{ kg]{5 . -$_ cGt/f{li6«o af]nkq -Unf]an 6]G8/_ cfXjfg ;DaGwL ;"rgf cªu|]hL efiffdf k|sflzt x'g] /fli6«o :t/sf] / Voflt k|fKt ljb]zL kqklqsfdWo] sDtLdf b'O{ kq klqsfdf sDtLdf # k6s k|sflzt ug'{ kg]{5 . -%_ pklgod -$_ adf]lhdsf] ;"rgf g]kfn clw/fHol:yt ljb]zL s'6g}lts lgof]ux?df ;d]t k7fpg' kg]{5 . -^_ pklgod -%_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} ;Demf}tf adf]lhd s'g} vf; d'n'sx?af6 dfq af]nkq cfXjfg ug'{ k/]df ;f] d'n'sx¿ afx]s cGo d'n'sx¿sf s"6g}lts lgof]ux?nfO{ ;f] ;"rgf k7fpg cfjZos kg]{ 5}g . -&_ af]nkq cfXjfg ;DaGwL ;"rgfdf b]xfosf ljj/0fx? v'nfpg' kg]{5 . -s_ af]nkq cfXjfg ul/Psf] ljifoj:t', -v_ af]nkq k7fpg'kg]{ tl/sf, -u_ af]nkq k7fpg'kg]{ sfof{no jf :yfg, -3_ af]nkq afkt nfUg] b:t'/, -ª_ af]nkq bflvnf ug'{kg]{ Dofb, -r_ af]nkq vf]Ng] ldlt, ;do / :yfg, -5_ af]nkq bflvnf ubf{ /fVg'kg]{ a}gf /sd -cg]{:6dgL_ / cGo ;'/lIft w/f}6L /sd, -h_ af]nkq cfXjfg ug]{ ;ªu7g jf lgsfo jf clwsf/Ln] cfjZos b]v]sf cGo s'/fx? . ^!= af]nkq vl/b ubf{ nfUg] b:t'/M -!_ af]nkq lbg] JolQm jf lgsfon] b]xfo adf]lhdsf] /sdsf] nflu b]xfo adf]lhdsf] af]nkq vl/b b:t'/ lt/L af]nkq vl/b ug'{ kg]{5 . -s_ ?= %,)),))) -kfFr nfv_ ;Ddsf] af]nkqsf nflu ?= %)).– -kf“rzo ?k}+of_ . -v_ ?= %,)),))!.– -kfFr nfv Ps_ b]lv ?= !),)),))).–-bz nfv_ ;Ddsf nflu ?= !,))).–, -Ps xhf/ ?k}+of_ . -u_ ?= !),)),))!.– -bz nfv Ps_ b]lv ?= krf; nfv ;Ddsf nflu ?= @,))).– -b'O{ xhf/ ?k}+of_ . -3_ ?= %),)),))!.– -krf; nfv Ps_ b]lv ! s/f]8;Ddsf nflu ? #,))).– -tLg xhf/ ?k}+of_ . -ª_ ?= !,)),)),))!.– -Ps s/f]8 Ps_ b]lv dfly hlt;'s} /sdsf] af]nkq eP klg ?= %,))). -kf“r xhf/ ?k}+of_ . -@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] b:t'/ lt/L ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] 5fk / b:tvt ePsf] af]nkq lsGg'kg]{5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhdsf] af]nkq kmf/dsf] ;fydf 7]Ssfsf zt{x? klg ;+nUg /x]sf] x'g'kb{5 . -$_ af]nkq kmf/fdsf] cltl/Qm l8hfOg, gS;f OToflb lng'k/]df ;DalGwt lgsfo k|d'vn] tf]s] adf]lhdsf] /sd lt/L lng ;Sg]5 . ^@= af]nkq kmf/dsf] ;fydf /xg] 7]Ssfsf zt{x?M -!_ af]nkq kmf/dsf] ;fydf b]xfo adf]lhdsf zt{x? pNn]v ePsf] x'g' kg]{5 M– -s_ af]nkqsf] ljifoj:t'sf] ljj/0f, -v_ af]nkq bflvnf eO;Sg'kg]{ ldlt, vf]lng] :yfg, ;do / ldlt, -u_ af]nkqsf ;fy a}gf /sd / w/f}6L jfkmt ;+nUg x'g' kg]{ sfuhftx?, -3_ e'QmfgL ul/g] d"No / 7]Ssf /sd, -ª_ e'QmfgL lbg] tl/sf, -r_ af]nkq :jLs[lt ;DaGwL ;jf{lwsf/ ;'/lIft /xg] s'/f / -5_ ;ªu7g jf lgsfon] tf]s]sf cGo zt{x? . ^#= af]nkq kmf/d laqmLM af]nkq kmf/fd laqmL ePsf] / af]nkq btf{ ePsf] ljj/0f 5'§} lstfadf pNn]v u/L /fVg' kg]{5 . Ps k6s bflvnf ePsf] af]nkq lkmtf{ lng] lbg] ug{ kfO{g] 5}g . ^$= af]nkq bflvnf ug]{ DofbM– af]nkq bflvnf ug]{ Dofb b]xfo adf]lhd x'g]5 . -s_ ? !) nfv ;Ddsf] af]nkq k|sflzt ePsf] ldltn] !% lbg,
  • 17. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 17 ~ -v_ ?= !) nfvb]lv %) nfv;Ddsf] eP af]nkq k|sflzt ePsf] ldltn] @! lbg -u_ ?= %) nfv b]lv hlt;'s} a9L eP af]nkq k|sflzt ePsf] ldltn] #) lbgsf] Dofb lbg'kg]{5 . ^%= af]nkqsf nflu /fVg' kg]{ w/f}6L jf hdfgtM– -!_ af]nkq bflvn ubf{ af]nkq bftfn] hdfgt jfkmtsf] /sd nut cg'dfg cªssf] @=% -;f9] b'O{_ k|ltztn] x'g] s'n /sd a}+s hdfgt jf gub} /fVg' kg]{5 . -@_ u}/g]kfnL gful/s jf ljb]zL ;ªul7t ;+:yfn] bflvnf ug]{ af]nkqdf c+lst s'n cªssf] % k|ltzt w/f}6L jf hdfgt /fVg' kg]{5 . -#_ af]nkq :jLs[t gePsf] cj:yfdf pklgod -!_ / -@_ adf]lhd hdfgt jf w/f}6L /flvPsf] /sd @! lbgleq lgJof{hL lkmtf{ lbOg]5 jf km's'jf ul/g]5 . -$_ :jLs[t af]nkqjfnf kmd{ jf lgsfon] ;DalGwt af]nkq cfXjfg ug]{ lgsfo;“u lgwf{l/t ;doleq ;Demf}tf gu/]df w/f}6L /sd hkmt ul/g]5 . -%_ af]nkq :jLs[t ePdf 7]Ssf ug]{ 7]Ssf cªssf] % k|ltztsf] lx;fan] gk'u gub hdfgt jf 7]Ssf cªssf] % k|ltztn] x'g] /sd a/fa/sf] k/km/d]G; aG8 k]; ug'{ kg]{5 . -^_ pklgod -%_ jdf]lhdsf] k/km/d]G; aG8 j}+s hdfgt lbFbf ;DalGwt lgsfon] dfu]sf avt t'?Gt e'StfgL lbg] / 7]Ssf cjlwe/ Uof/]G6L dfGo x'g] zt{ /x]sf] a}+s hdfgt dfq dfGo x'g]5 . ^^= ljb]zL JolQm jf lgsfo;“usf] af]nkqM -!_ ljb]zL kmd{, sDkgL jf JolQmn] cGt//fli6«o af]nkq nufot s'g} af]nkq lbFbf To:tf] kmd{, sDkgL jf JolQmn] af]nkqdf b]xfosf ljj/0fx? ;d]t pNn]v ug'{ kg]{5 . -s_ g]kfn /fHoleq cfˆ gf] s'g} Ph]G6 jf k|ltlglw eP gePsf], -v_ Ph]G6 jf k|ltlglw lgo'Qm ePsf] eP– c= Ph]G6 jf k|ltlglwsf] gfd / 7]ufgf, cf= Ph]G6 jf k|ltlglw;Fu ePsf] s'g} zt{, O= Ph]G6 jf k|ltlglwn] kfpg] sld;gsf] cªs, d'b|fsf] lsl;d / e'QmfgL k|fKt ug]{ tl/sf, O{= :yfgLo Ph]G6 eP lghsf] :yfoL n]vf gDj/, btf{ k|df0fkqsf] k|dfl0ft k|ltlnlk / lghn] Ph]G6 x'g :jLsf/ u/]sf] kq . -@_ ljb]zL kmd{, sDkgL jf JolQmsf] tkm{af6 :yfgLo Ph]G6 jf k|ltlglwn] s'g} af]nkq lb+bf af]nkqdf pklgod ! sf] v08 -v_ sf] pkv08 -cf_ / -O_ sf s'/fx? pNn]v ug'{ kg]{5 . -#_ ljb]zL af]nkqbftfsf] pk–lgod -!_ df plNnlvt s'/f :ki6 ¿kdf gv'nfPdf jf :yfgLo Ph]G6 gePsf] egL af]nkq k]; u/]sf]df kl5 Ph]G6 ePsf] k|dfl0ft ePdf jf Ph]G6nfO{ lbg] sld;g sd pNn]v u/]sf]df kl5 Ph]G6n] a9L sld;g lnPsf] k|dfl0ft ePdf To:tf] af]nkq bftfnfO{ sfnf] ;"rLdf /fVg sf/afxL cuf8L a9fpg' kg]{5 . ^&= af]nkq vf]Ng] sfo{ljlwM -!_ lgod ^) sf] pklgod -&_ adf]lhdsf] ;"rgf cg';f/ kg{ cfPsf af]nkqx? ;f]xL ;"rgfdf tf]lsPsf] ldlt / ;dodf pkl:yt x'g] af]nkq lbg]x? jf lghx?sf k|ltlglwx?sf] /f]xa/df vf]nL pkl:yt x'g] ;a}sf] ;xL5fk ug'{ u/fpg' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd vf]lnPsf] af]nkq 7]Ssfsf] s'n /sdsf] cfwf/df :jLs[t ug]{ gug]{ / 7]Ssf lbg] glbg] lg0f{o ug]{ clwsf/ clwsf/ k|fKt clwsf/Ldf lglxt /xg]5 . ^*= af]nkq :jLs[t ug]{ clVtof/ k|fKt clwsf/L / lghsf] sfd, st{Jo / clwsf/M -!_ o; lgoddf tf]lsPsf] ;Ldf;Ddsf] af]nkq :jLs[t ug]{ clwsf/ o; lgoddf pNn]v u/]sf kbflwsf/L, ;ldlt jf kl/ifbnfO{ x'g]5 . -@_ af]nkq :jLs[t ug]{ clwsf/Lsf] st{Jo b]xfo adf]lhdsf] x'g]5 . -s_ lgod ^( adf]lhdsf] /Lt gk'u]sf] af]nkq :jLsf/ ug'{ x'b}g . -v_ ;fwf/0ftof ;a}eGbf 36Ljfnfsf] af]nkq :jLs[t ug'{ kg]{5 . -u_ v08 -v_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg af]nkqx?sf] :jLs[ltsf nflu ljrf/ x'Fbf af]nkq lbg] JolQm jf ;+:yfsf] Ifdtf, cg'ej e/kbf]{ eP geP cflb s'/fx?sf] cltl/Qm cfly{s x}l;otsf] klg Vofn /fVg'k5{ / 36Ljfnfsf] af]nkq :jLs[t ug{ dgfl;j gb]lvg] sf/0f vf]nL ;f]eGbf a9Ljfnfsf] af]nkq klg :jLsf/ ug{ ;lsg]5 . -3_ v08 -u_ adf]lhd ;a}eGbf 36L b//]6 ePsf] af]nkqeGbf a9Ljfnfsf] af]nkq :jLj[mt ug{'kbf{ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf pks'nklt / cGo lgsfosf] xsdf /lh:6«f/sf] k"j{ :jLs[lt lng' kg]{5 .
  • 18. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 18 ~ -ª_ lgod ^) -&_ adf]lhd tf]lsPsf] ;"rgf cg';f/ kg{ cfPsf af]nkqx?df cf+lzs ¿kn] :jLsf/ ubf{ ljZjljBfnonfO{ kmfObf x'g] ePdf af]nkq lbg]sf] :jLs[lt lnO{ ;f] af]nkq cf+lzs ¿kdf klg :jLs[t ug{ ;lsg]5 . -r_ nfut cg'dfg ePsf]df ;f] nfut cg'dfg x'Fbf sfod ePsf] cªssf]]] zos8f !) k|ltzt;Dd a9L cªssf] af]nkq klg a9gfsf sf/0fx? plrt eP ;f] s'/f hgfO{ :jLs[t ug{ ;lsg]5 . -5_ Pp6f klg af]nkq gk/]df jf tLgj6f eGbf sd /Ltk"j{ssf] af]nkq kg{ cfPdf k'gM af]nkq dfu ug'{ kg{]5 . -h_ k'gM af]nkq dfu ug'{ kbf{ ;'?sf] af]nkqjfnfnfO{ klg sfod /fvL af]nkq cfXjfg ug{ ;lsg]5 . -em_ pklgod -h_ adf]lhd sfod /fv]sf] af]nkqjfnfnfO{ lrQ gj'em] cfkmgf] af]nkq vf/]h xf]; egL k'gM af]nkq bflvnf ug{ lgwf{l/t Dofbleq b/vf:t lbPdf lghsf] af]nkq vf/]h ul/lbg' kg{] / o;/L af]nkq c:jLs[t eP ;/x hdfgt lkmtf{ ug'{ kg{]5 . -`_ k'gM af]nkq cfXjfg ubf{ sDtLdf !% lbgsf] Dofb lbO{ bf];|f] k6s af]nkq cfXjfg ubf{ klg s'g} af]nkq bflvnf x'g gcfPdf jf /Lt k"j{ssf] gb]lvPdf t];|f] k6s sDtLdf & lbgsf] Dofb lbO{ k'gM af]nkq cfXjfg ug'{ kg{]5 . -6_ t];|f] k6s af]nkq cfXjfg ubf{ klg s'g} af]nkq bflvnf x'g gcfPdf jf /Ltk"j{s gb]lvPdf ljZjljBfnosf] sfddf xflg gf]S;fgL gx'g] u/L Jofjxfl/stf / cf}lrTonfO{ ;d]t Wofgdf /fvL sDtLdf # -tLg_ ;DalGwt k|ltli7t ;+:yf jf JolQm jf 7]s]bf/;Fu ;Dks{ /fvL jftf{nfkåf/f ;fdfg vl/b ug{ jf cfk"lt{ ug{ jf lgdf{0f sfo{ ug{] clwsf/ clwsf/k|fKt clwsf/LnfO{ x'g]5 . -#_ lgdf{0f;DaGwL sfdsf] 7]Ssf :jLs[t ubf{ hlt /sdsf] 7]Ssf xf] Tolt /sdleqsf] sfd ug{ kfpg] ju{sf] 7]s]bf/sf] af]nkq ;f] ju{sf] lgldQ tf]lsPsf] clwstd /sdeGbf % k|ltZft;Dd a9L eP klg ldNbf] ju{sf] jf]nsjf]njfnfsf] af]nkq g} :jLs[t ug'{ kg{]5 . ^(= af]nkqdf sf/afxL gx'g] cj:yfM b]xfosf] cj:yfdf /Lt gk'u]sf] af]nkqdf s'g} sf/afxL ul/g] 5}g . -s_ l;naGbL eO{ gcfPsf], -v_ ;DalGwt ;ªu7g jf lgsfoaf6 laqmL ePsf] af]nkq kmf/d e/L gcfPsf], -u_ Dofbleq bflvn x'g gcfPsf], -3_ af]nkq lbg]sf] ;xL5fk eO{ gcfPsf], -ª_ o; lgod adf]lhd pNn]v ug'{kg]{ s'/fx¿ pNn]v gu/]sf] jf unt s'/fx¿ pNn]v u/]sf], -r_ af]nkq cfXjfg ug]{n] tf]lsP adf]lhdsf] zt{ k"/f gu/]sf], -5_ af]nkq cfdGq0f u/]sf] ;"rgf adf]lhd hdfgt afktsf] /sd ;fy gePsf] . &)= af]nkq :jLs[t ug]{ clVtof/ k|fKt clwsf/LM–––– -!_ o; lgoddf pNn]v ePsf] lgdf{0f sfo{;DaGwL af]nkq :jLs[t ug]{ jf 7]Ssf lbg] s'/fdf afx]s cGo ljifosf] af]nkqsf ;DaGwdf b]xfosf /sd ;Ddsf] af]nkq :jLs[t ug]{ clwsf/ b]xfoadf]lhdsf clwsf/LnfO{ x'g]5M -s_ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf – c= ?= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu /lh:6«f/, cf= ?= !,)),)),))).– -Ps s/f]8 ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nklt, O= ;f]eGbf hlt;'s} dflysf] /sdsf] nflu sfo{sf/L kl/ifb . -v_ dfly v08 -s_ df pNn]lvt afx]s cGo lgsfosf] xsdf c= ?= #),)),))).– -tL; nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfo k|d'v, cf= ?= $),)),))).– -rfln; nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfodf ;~rfns ;ldlt jf Joj:yfkg tyf kl/ifb /x]sf]df ;f] ;ldlt jf kl/ifb t/ To:tf] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf] cj:yfdf /lh:6«f/ . O= ?= $),)),))).– -rfln; nfv ?k}+of_ eGbf a9L ?= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nklt, O{= ;f]eGbf dfly hlt;'s} /sdsf nflu sfo{sf/L kl/ifb .
  • 19. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 19 ~ &!= af]nkq :jLs[ltsf] ;"rgf / ;Demf}tfM -!_ o; lgodadf]lhd af]nkq jf 36f36 8f“s :jLs[t eO;s]kl5 ;DalGwt lgsfon] ;ft lbgleq ;f]sf] ;"rgf ;DalGwt JolQm jf lgsfonfO{ lbg' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ;"rgf kfPkl5 ;f] ;"rgf kfpg] JolQm jf lgsfon] af6fsf] Dofbafx]s ;ft lbgleq 7]Ssf ;Demf}tf ul/;Sg' kg]{5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd 7]Ssf ;Demf}tf ubf{ af]nkqsf zt{x?, sfd ug]{ sfo{ tflnsf / 7]Ssfsf zt{x? af]nkq sfuhft ;d]tsf] cfwf/df ldtJolotf / sfo{qmd cg';f/ sfd ;DkGg ug]{ u/L zt{ ;lxtsf] 7]Ssf ;Demf}tf ug'{ kg]{5 . -$_ pklgod -@_ adf]lhd Dofbleq xflh/ gePdf jf 7]Ssf ;Demf}tf ug{ dGh'/ gu/]df lghsf] hdfgt jfkmt /x]sf] /sd dWo] nfut cg'dfgsf] ;f9] b'O{ k|ltztn] x'g] /sd / nfut cg'dfg gx'g]df af]n cªssf] ;f9] b'O{ k|ltztn] x'g] /sd hkmt ul/g]5 . -%_ pklgod -$_ adf]lhdsf] cj:yfdf lgh kl5sf] qmdfg';f/sf] af]n c+s ePsf] JolQmnfO{ pklgod -!_ adf]lhd ;"rgf lbO{ cfjZos hdfgt lnO{ 7]Ssf aGbf]j:t ug{ ;lsg]5 . -^_ pklgod -%_ adf]lhdsf] qmdfg';f/sf] /sdsf] af]nkq lbg] JolQmn] klg pklgod -@_ / -#_ adf]lhdsf] Dofbleq xflh/ gePdf jf 7]Ssf ;Demf}tf ug{ dGh'/ gu/]df lghsf] klg hdfgt hkmt ul/g]5 / gofF af]nkq cfXjfg ul/g]5 . -&_ af]nkqjfnfn] lgod ^% sf] pklgod -!_ / -@_ adf]lhd hdfgt jfkmt /fv]sf] /sd 7]Ssf ;Demf}tf ug]{ sfd ;dfKt geP;Dd To:tf] af]nkqjfnf;Fusf] hdfgt /sd lkmtf{ lbOg] 5}g . -*_ pklgod -&_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg k'gM af]nkq dfu ePsf]df pQm hdfgt /sd lkmtf{ lbg jfwf k'Ug] 5}g . &@= Dofb ykM -!_ o; lgod adf]lhd ePsf] 7]Ssf ;Demf}tfdf tf]lsPsf] cjlwleq 7]s]bf/n] s'g} plrt sf/0f k/L sfd k"/f ug{ g;lsg] cj:yf k/]df lghn] ;f]sf] sf/0f v'nfO{ sfd k"/f ug'{ kg]{ 7]Ssf ;Demf}tfdf tf]lsPsf]df ;f]xL adf]lhd / gtf]lsPsf]df 36Ldf !% -kGw|_ lbg cufj} ;DalGwt sfof{no ;dIf Dofb yksf nflu lgj]bg lbg' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd Dofb yksf nflu lgj]bg k/]df 7]Ssf ;Demf}tf adf]lhd k"/f ug'{kg]{ sfddWo] s] slt k"/f eof] s] slt afFsL 5 / ;f] afFsL sfd s] slt k"/f x'g g;s]sf] xf] 5fglag u/L plrt sf/0f b]lvPdf cjlw tf]sL ;DalGwt af]nkq :jLs[tstf{n] Dofb yk ug{ ;Sg]5 . -#_ plrt sf/0f geO{ 7]s]bf/sf] l9nfOsf] sf/0faf6 7]Ssf ;Demf}tfdf tf]lsPsf] cjlwleq 7]Ssfsf] sfd k"/f x'g g;s]sf] eP To:tf] 7]s]bf/;Fu ePsf] ;Demf}tfdf pNn]v ePadf]lhd k|ltlbgsf] b/n] xhf{gf lng] u/L a9Ldf tLg dlxgf;Dd Dofb yk lbg ;lsg]5 . &#= 7]Ssf tf]8g gkfOg]M -!_ o; lgod adf]lhd 7]Ssf ;Demf}tf eO;s]kl5 7]Ssf lbg] lng] b'j}sf] dGh'/L ljgf 7]Ssf cjlw e'Qmfg gx'Fb} aLrdf 7]Ssf tf]8g jf 5f8g kfOg] 5}g . -@_ pklgod -!_ df h];'s} n]lvPsf] eP tfklg ;Demf}tf adf]lhd sfd ;'? gu/]df jf sfd ;'? u/L aLrdf 5f]8]df jf ;+emf}tfadf]lhdsf] sfdsf] k|ult gu/]df 7]Ssf lbg] kIfn] 7]Ssf tf]8g ;Sg]5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd 7]Ssf tf]l8Pdf 7]s]bf/sf] ;f] sfd afkt /fv]sf] hdfgt k"/} hkmt x'g]5 . &$= k]ZsLM ;Ddmf}tfdf k]ZsL lbg] zt{ /x]sf]df jf gofF pks/0f vl/b ug{sf lgldQ a}+s hdfgt lnO{ a9Ldf kRrL; k|ltzt;Dd k]ZsL lbg ;lsg]5 . &%= e'QmfgLM 7]s]bf/;“u ePsf] ;Demf}tf adf]lhd lghn] u/]sf] sfd jfkmtsf] b]xfoadf]lhd e'QmfgL lbg' kg]{5M -!_ 7]s]bf/n] ;DkGg u/]sf] sfdsf] /Ltk"j{s /lgª lan jf clGtd lan k]; u/]kl5 lghn] u/]sf] sfdsf] u'0f:t/ tyf kl/df0f 7Ls eP gePsf] hfFr ug'{ kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd hfFRbf pko'Qm b]lvPdf ljn k]; u/]sf] Ps dlxgfleq e'QmfgL lbg' kg]{5 . -#_ 7]s]bf/nfO{ e'QmfgL lbg] cªssf] kfFr k|ltzt l/6]G;g egL s6fP/ dfq e'QmfgL lbg' kg]{5 . -$_ pklgod -#_ adf]lhd To:tf] s6fOPsf] /sd / af]nkq lb+bf / af]nkq :jLs[t x'Fbf hdfgtafkt /x]sf] /sd 7]Ssf ;Demf}tfsf] zt{ cg';f/ sfd ;DffKt eO{ clGtd lan e'QmfgL ePsf] ldltn] ;fwf/0ftof tLg -#_ dlxgfb]lv Ps -!_ jif{;Ddsf] d]G6]g]G; cjlw ;dfKt ePkl5 cfos/ ljj/0f k]; u/]sf] jf lt/]sf] k|df0fkq x]/L afFsL /sd lkmtf{ lbg' kg]{5 . -%_ e'QmfgL lb+bf k|rlnt sfg'gadf]lhd 7]Ssf s/sf] /sd klg s6fpg' kg]{5 . -^_ pklgod -%_ adf]lhd sfl6Psf] 7]Ssfs/ ;DalGwt s/ sfof{nodf a'emfOlbg' kg]{5 .
  • 20. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 20 ~ kl/R5]b – !^ ;fj{hlgs 36f36 &^= ;fj{hlgs 36f36M -!_ o; lgod adf]lhd af]nkqåf/f ;fdfg vl/b ubf{ jf lgdf{0f jf cGo sfdsf nflu 7]Ssf aGb]fa:t ubf{ ;dodf sfd gx'g] eO{ To;af6 ljZjljBfnonfO{ xfgLgf]S;fgL x'g] ePdf ;fj{hlgs 36f36 u/L 7]Ssf aGbf]a:t ug{ ;lsg]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd 36f36 ug'{kbf{ b]xfosf] ljj/0fx? vf]nL sDtLdf & lbgsf] Dofb lbO{ kqklqsfdf sDtLdf # k6s ;"rgf k|sflzt u/L jf kqklqsf gePsf] :yfgdf ;fj{hlgs 7fpFdf ;"rgf 6fF;L k|rf/ ug'{kg{]5M -s_ 36f36 x'g] ;fdfg, -v_ ;fdfg jf sfdsf] ljj/0f, -u_ af]n :jLs[t ePdf /fVg' kg]{ 7]Ssf cªssf] % k|ltzt hdfgt, -3_ 36f36 x'g] ;do / ldlt, -ª_ 36f36 ug]{ lgsfon] tf]s]sf] cGo cfjZos s'/fx? . -#_ ;fj{hlgs af]n 36f36df af]lnPsf] ;j}eGbf 36L af]n ;fdfGotof :jLs[t ug'{ kg]{5 . -$_ ;fj{hlgs af]n 36f36sf] Joj:yf cGtu{t lgdf{0f sfo{sf] xsdf afx]s cGo af]n:jLs[t ug]{ clwsf/ lgod &) df tf]lsPsf] xb;Ddsf] /sd ;f]xL lgoddf tf]lsPsf] clVtof/jfnfnfO{ x'g]5 . kl/R5]b – !& lgdf{0f sfo{ &&= clVtof/jfnfsf] cfb]zljgf lgdf{0f sfo{ ug{ u/fpg gx'g]M -!_ clVtof/jfnfsf] lnlvt lg0f{o jf cfb]zljgf ljZjljBfnosf] ef}lts ;DklQsf] s'g} lsl;dsf] lgdf{0f sfo{ ug{ u/fpg ;lsg] 5}g . -@_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfosf] ef}lts lgdf{0fsf nflu ;f] sfo{ jf cfof]hgfsf] ;xL klxrfg ug{] :ynut cWoog;d]t u/L tof/ ul/Psf] 8«loª l8hfOg, :k]l;lkms];g, gD; / b/ ljZn]if0fsf] cfwf/df nfut cg'dfgdf ;f] sfd ug{] u/fpg] ;dofjlw ;d]t ls6fg ul/g' kg{]5 . -#_ nfut cg'dfg tof/ ePkl5 To; nfut cg'dfgnfO{ k|fljlw1x?af6 hfFr / d"Nof g u/fO{ ;DalGwt lgdf{0f ;ldltsf] l;kmfl/; adf]lhd lgdf{0f sfo{ ug'{ u/fpg'kg{]5 . -$_ dfly h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ?= #),))).— eGbf a9L e'QmfgL gx'g] sfo{sf nflu lgdf{0fsf] 8«Oªu, l8hfOg / nfut cg'dfg clgjfo{ x'g] 5}g . &*= lgdf{0f ;ldltsf] u7gM -!_ lgod && sf] pklgod -@_ sf] k|of]hgsf nflu b]xfo adf]lhdsf] lgdf{0f ;ldlt u7g ul/g]5 . -s_ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf /lh:6«f/sf] cWoIftfdf cfly{s k|zf;g, of]hgf x]g{] k|d'vx? ;b:o, /lh:6«f/af6 tf]lsPsf] k|fljlw1 Ps hgf ;b:o tyf ;fdfGo k|zf;g x]g{] k|d'v ;b:o–;lrj ePsf] s]Gb|Lo lgdf{0f ;ldlt u7g ul/g]5 . -v_ cGo ;ªu7g jf lgsfosf] xsdf ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] cWoIftfdf Joj:yfkg tyf kl/ifb jf ;ldlt u7g eO;s]sf] lgsfodf ;f] sf] k|ltlglw Ps hgf ;b:o, cfly{s k|zf;g x]g{] k|d'v ;b:o, ;DalGwt lgsfo k|d'vn] tf]s]sf] Ps hgf k|fljlw1 / ;fdfGo k|zf;g x]g{] k|d'v ;b:o ;lrj ePsf] lgdf{0f ;ldlt u7g ul/g]5 . pQm lgdf{0f ;ldltsf] l;kmfl/;df o; lgod adf]lhd af]nkq :jLs[t ul/g]5 . -@_ cfjZostf cg';f/ pklgod -!_ adf]lhd ul7t ;ldltdf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhd cGo ;b:ox? yKg jf cfjZostf cg';f/ cfdGq0f u/L lghx?sf] klg /fo lnO{ sfo{ ug{ ;lsg]5 .
  • 21. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 21 ~ -#_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ;ldlt u7g x'g g;s] ;Ddsf] nflu lgdf{0f ;ldltsf] u7g / ;f] df /xg] ;b:ox? sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhdsf] x'g]5 . -$_ a}7sdf pkl:yt cWoIf, ;b:o Pj+ cfdlGqt ljz]if1x? ;d]tnfO{ sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s] adf]lhd a}7s eQf lbg ;lsg]5 . &(= lgdf{0f sfo{ k|lqmofM o; kl/R5]b adf]lhd lgdf{0f ;DaGwL s'g} sfo{ b]xfosf s'g} Ps jf ;f]eGbf a9L k|lqmof / k4ltaf6 ug{ u/fpg ;lsg]5 M– -s_ af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 u/fP/, -v_ cdfgtaf6, -u_ b/efp kqaf6, -3_ jftf{nfk u/]/ jf u/fP/, -ª_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] cGo tl/sfaf6 . *)= af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36M -!_ lgod *# sf] v08 -s_ / -v_ df pNn]v ePb]lv dfly hlt;'s} /sdsf] lgdf{0f ;DaGwL sfo{ u/fpFbf of] lgoddf Joj:yf ePadf]lhd af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 u/L u/fO{ lgdf{0f sfo{ ug'{ u/fpg' kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36af6 lgdf{0f sfo{ u/fpFbf b]xfosf] /sd ;Ddsf] af]nkq :jLs[t ug]{ clVtof/jfnf b]xfoadf]lhd x'g]5g M -s_ s]Gb|Lo sfof{nosf xsdfM– c= ¿= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ ;Dd /lh:6«f/, cf= ¿= !,)),)),))).– -Ps s/f]8 ?k}+of_ ;Dd pks'nklt, O= ¿= !,)),)),))).– -Ps s/f]8 ?k}+of_ eGbf dflysf nflu sfo{sf/L kl/ifb -v_ v08 -s_ afx]s cGo lgsfosf xsdfM c= ?= #),)),))).– -tL; nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfo k|d'v, cf= ?= $),)),))).– -rfln; nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfodf ;~rfns ;ldlt jf Joj:yfkg tyf kl/ifb /x]sf]df ;f] ;ldlt jf kl/ifb t/ To:tf] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf] cj:yfdf /lh:6«f/ . O= ?= $),)),))).– -rfln; nfv ?k}+of_ eGbf a9L ?= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nklt, O{= ;f]eGbf dfly hlt;'s} /sdsf nflu sfo{sf/L kl/ifb . *!= af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 ug{' gkg{] cj:yfM -!_ lgod *) Dff h];'s} n]lvPsf] eP tfklg sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt lnPdf b]xfosf] cj:yfdf af]nkq cfXjfg u/L jf ;fj{hlgs af]n 36f36 u/fO{ lgdf{0f sfo{ ug'{ u/fpg'' cfjZos dflgg] 5}g . -s_ ljZjljBfnosf] s'g} lgdf{0f sfo{ klxn] cToGt ;Gtf]ifk|b ¿kdf ;DkGg u/]sf ;/sf/L ;+:yfg jf cw{;/sf/L klJns lnld6]8 sDkgLaf6 lgdf{0f sfo{ ubf{ u/fpFbf . -v_ g]kfn ;/sf/sf] k"0f{ :jfldTjsf] ;+:yfgaf6 lgdf{0f sfo{ u/fpFbf . -u_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] cGo cj:yfdf lgdf{0f sfo{ u/fpFbf . *@= cdfgtaf6 sfo{ u/fpg]M -!_ ljZjljBfnosf] s'g} lgsfosf] s'g} ef}lts ;DklQsf] lgdf{0f sfo{ cdfgtaf6 u/fpFbf :jLs[t lgdf{0f 8«O{ªu, l8hfOg / ;DefJotf cWoog / nfut cg'dfgleq /xL b]xfo adf]lhdsf] /sdsf] xb;Dd b]xfosf] clVtof/jfnfnfO{ :jLs[t ug{] clwsf/ x'g]5M -s_ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdfM c= ?= !%,)),))).— -kGw| nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu pks'nlt, cf= ?= !),)),))).—-bz nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu /lhi6«f/, -v_ cGo lgsfosf xsdfM c= ?= %,)),))).– -kfFr nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfok|d'v, cf= ?= ^,)),))).– -5 nfv ?k}+of_ ;Ddsf nflu ;DalGwt lgsfo ;~rfng ug]{ ;~rfns ;ldlt jf Joj:yfkg ;ldlt jf kl/ifb . t/ To:tf] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf] cj:yfdf /lh:6«f/ .
  • 22. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 22 ~ -@_ cdfgtaf6 lgdf{0f sfo{ u/fpFbf cfjZos kg]{ ;fdfg o; lgodsf]] k|lqmof adf]lhd vl/b ug'{ u/fpg' kg]{5 . -#_ pklgod -!_ adf]lhd cdfgtaf6 lgdf{0f ug'{k/]df To:tf] lgdf{0f sfo{sf] v08 v08 u/L 7]Ssfdf lbg jf cfjZos lgdf{0f ;fdu|L pknAw u/fO{ Hofnfsf] 7]Ssf lbg ;lsg]5 . *#= b/efpkq -sf]6];g_ af6 lgdf{0f sfo{ u/fpg]M ljZjljBfnosf] s'g} lgsfodf s'g} lgdf{0f sfo{ b/efpkq -sf]6];g_ af6 u/fpFbf b]xfo adf]lhdsf /sd;Ddsf] b/efpkq -sf]6];g_ :jLs[t ug]{ clwsf/ b]xfosf] clwsf/LnfO{ x'g]5 . -s_ s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdfM c= ?= !%,)),))).– -kGw| nfv ?k}+of_ ;Dd pks'nklt, cf= ¿= !),)),))).– -bz nfv ?k}+of_ ;Dd /lhi6«f/ . -v_ cGo ;ªu7g jf lgsfosf] xsdfM c= ¿= &,)),))).– -;ft nfv ?k}+of_ ;Dd ;DalGwt lgsfo k|d'v, cf= ¿= !),)),))).– -bz nfv ?k}+of_ ;Dd To:tf] lgsfo ;~rfng ug{ s'g} ;~rfns ;ldlt jf Joj:yfkg ;ldlt jf kl/ifb . t/ ;f] ;ldlt jf kl/ifb g/x]sf] cfj:yfdf /lhi6«f/ . O= ?= !%,)),))).– -kGw| nfv ?k}+of_ ;Dd pks'nklt . *$= lgdf{0f sfo{ ubf{ u/fp“bf kfngf ug'{ u/fpg' kg{] Joj:yfM -!_ o; kl/R5]b adf]lhd lgdf{0f sfo{ ubf{ u/fpFbf b]xfo adf]lhdsf Joj:yfx?sf] kfngf ug'{, u/fpg' kg{]5 . -s_ Pp6} lgdf{0f sfo{ ;se/ ljleGg ;ªul7t ;+:yf jf JolQm jf 7]s]bf/nfO{ k|bfg ug'{ x'Fb}g . -v_ v08 -s_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg lgdf{0f sfo{sf] k|s[lt / k|lqmofaf6 ;f] lgdf{0f sfo{ afF8g' k/]df ;f] lgdf{0f sfo{sf] k"/f ;+/rgfdf s]xL afwf xfgL gf]S;fgL kg{ ghfg] lglZrt ePsf lgdf{0fstf{x?sf aLr ;dGjo /xg] lsl;daf6 ;f] lgdf{0f sfo{ afF8g] Joj:yf ug{ ;lsg]5 . -u_ lgdf{0f ;DaGwL sfdsf] lj:t[t gS;f -:k]l;lkms];g_ bzf{pg] sfuhft / of]hgf 8«Oª ;DalGwt lgdf{0fstf{nfO{ pknJw u/fpg' kg{]5 . -3_ lgdf{0f sfo{sf] k|s[lt x]/L ;'/Iffsf nflu cfjZostf cg';f/ /lgª lansf] % k|ltzt j/fj/sf] /sd s§f ug{] jf k/kmd]{G; aG8 lng] Joj:yf ldnfpg' kg{]5 . -ª_ /lgª lanaf6 s§f ug'{ kg{] /sd jf k/kmd{]G; aG8sf] /sd clwsf/k|fKt clwsf/Ln] tf]Sg ;Sg]5 . -r_ clwsf/k|fKt clwsf/Ln] lgdf{0f sfo{sf] /]vb]v ug{] u/fpg] Joj:yf ldnfpg' kg{]5 . -5_ lgdf{0f sfo{dfly /]vb]vsf nflu ljZjljBfnon] ljZjljBfno ;]jf aflx/sf s'g} k|fljlw1sf] ;]jf lnPsf] eP lghpk/ k"/f lgu/fgL /fVg] / ;'kl/j]If0f ug{] aGbf]a:t clwsf/k|fKt clwsf/Ln] ug'{ kg{]5 . -h_ lgdf{0fstf{ jf 7]s]bf/;Fu ;DkGg ;Demf}tfdf cGoyf Joj:yf ePdf jfx]s lgdf{0fdf k|of]u x'g] ;fdfgsf] d"No / Hofnfdf s'g} 36a9 ePdf klg k"j{lgwf{l/t b/cg';f/ g} e'StfgL lbg' kg{]5 . -em_ lgdf{0f sfo{sf nflu 7]s]bf/n] clu|d k]ZsL] dfu u/]df jf lghnfO{ lbOg] ePdf :jLs[t s'''n 7]Ssf /sdsf] kRrL; k|ltzt;Dd j}+s hdfgt jf lwtf] lnO{ k]ZsL lbg ;lsg]5 . -`_ v08 -h_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn ;/sf/sf] ;+:yfg jf lgoGq0fdf /x]sf] s'g} ;+:yf jf sDkgLnfO{ k]ZsL lb+bf j}+s hdfgt jf lwtf]sf] cfjZostf kg{] 5}g . -6_ lgdf{0f;DaGwL sfo{ tf]lsPsf] ;dodf ;dfKt ug{ g;Sg] ljz]if ljZj;gLo sf/0f pNn]v u/L lgdf{0fstf{n] Dofb}leq lgj]bg lbPdf lghnfO{ plrt yk Dofb clwsf/k|fKt clwsf/Ln] lbg ;Sg]5 . -7_ v08 -`_ cGtu{tsf] yk Dofb d"n Dofbsf] Ps ltxfO eGbf a9L x'g]u/L Dofb yk ug'{ x'b}g . *%= lgdf{0fsfo{sf] /]vb]v, lgoGq0f, cg'udg / ;dLIffM o; kl/R5]b adf]lhd ljZjljBfnodf ul/g] s'g} lgdf{0f sfo{df jf kl/of]hgfdf ;'Joj:yf / ldtJolotf sfod ug{, k|efjsf/L lgoGq0f, /]vb]v, cg'udg / ;dLIff ug{ u/fpg ;DalGwt lgsfo k|d'vn] cfˆ gf] sfo{If]q leqsf] ?= ^),)),))).– -;f7L nfv ?k}+of_ eGbf a9L cg'dflgt nfutsf] lgdf{0f sfo{ jf kl/of]hgfsf nflu Ps ;'kl/j]If0f ;ldlt u7g ug{ ;Sg]5 . *^ 7]Ssf ;Demf}tfM -!_ o; kl/R5]b adf]lhd lgdf{0f sfo{ u/fpFbf lgdf{0fstf{;Fu x'g] ;Demf}tfdf b]xfosf s'/fx? ;dfj]z ul/g' kg]{5M
  • 23. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 23 ~ -s_ lgdf{0fsfo{sf nflu ljZjljBfnosf] a}+s hdfgt jf cGo lwtf]df dfq lgdf{0fstf{nfO{ k]ZsL lbg ;lsg] ljifo tyf lgdf{0f ;DaGwL ;fdu|L lgdf{0f:yndf k'u]sf] k|dfl0ft ePkl5 ;f] lgdf{0f ;fdfu|Lsf] jLhs jf cGo k|dfl0ft k|n]vsf] cfwf/df &% k|ltzt;Dddf ga9fO{ lgdf{0fstf{nfO{ k]ZsL lbg ;lsg]5 . -v_ v08 -s_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg gfz x'g] lsl;daf6 l;d]G6, r"g, afn'''jf, ;'sL{ cflb h:tf lgdf{0f ;fdu|Lsf] xsdf eg] $) k|ltztdf ga9g] u/L lgdf{0fstf{nfO{ k]ZsL lbg ;lsg]5 . -u_ lgdf{0fsfo{ ;'? ePb]lv lgdf{0f sfo{ ;DkGg u/L ljZjljBfnonfO{ /Ltk"j{s x:tfGt/0f geP;Dd s'g} gf]S;fgL ePdf lgdf{0fstf{ jf 7]s]bf/ :jo+ g} k"0f{ ¿kn] lhDd]jf/ x'g] u/L ;Demf}tfdf Joj:yf ug'{kg{]5 . -3_ lgdf{0fstf{nfO{ uPsf] k]ZsL km5of}}{6 geP;Dd lghn] kfpg] k|To]s /lgªlanaf6 sDtLdf $) k|ltztsf b/n] /sd s§L ug'{ kg{]5 . -ª_ lgdf{0f:yndf /x]sf] ;Dk"0f{ lgdf{0f ;fdu|Lsf] ;'/Iff / /]vb]v 7]s]bf/n] g} ug'{ kg{]5 . -r_ lgdf{0f sfo{sf] l;nl;nfdf s'g} s/, eG;f/ z'Ns, b:t'/, xhf{gf / Ifltk"lt{ ;d]t nfUg] ePdf ;f] j]xf]g]{ bfloTj lgdf{0fstf{ jf 7]sbf/sf] g} x'g]5 . -@_ o; kl/R5]bdf n]lvPafx]s cGo s'/fx? Kl/R5]b !% df n]lvPadf]lhd x'g]5 . *&= lk|—Sjflnlkms];gM -!_ o; kl/R5]badf]lhd k"/f ug'{kg{] lgdf{0f sfo{ ?= %),)),))).— -krf; nfv_ eGbf a9L /sdsf] ePdf To:tf] lgdf{0f ;DaGwL 7]Ssfsf] af]nkq cfXjfg ug{'eGbf cl3 /fli6«o :t/sf] kq klqsfdf lk|— Sjflnlkms];gsf nflu @! lbgb]lv #) lbg;Ddsf] Dofb lbO{ k|ZgfjnL tof/ u/L g]kfn ;/sf/af6 dfGotfk|fKt tyf d"No clej[l4 s/ / cfos/ btf{ k|df0fkq ePsf juL{s[t 7]s]bf/x?af6 b/vf:t cfXjfg ug{ ;lsg]5 . -@_ lk|—Sjflnlkms];gsf] b/vf:t cfXjfg ubf{ lk|—Sjflnlkms];gsf cfwf/x? -k|fljlws Ifdtf, bIftf, cfly{s Ifdtf cflb_ b/vf:t vf]Ng] ldlt cufj} :jLs[t ePsf] x'g' k5{ . -#_ pklgod -!_ / -@_ df h];'s} n]lvPsf] eP tfklg ;DalGwt kbflwsf/Ln] rfx]df hlt;'s} d"Nosf] lgdf{0f sfo{sf] ;]jf pknAw ug{sf nflu lk|—Sjflnlkms];gsf] Joj:yf ug{ ;Sg]5 . -$_ o; lgoddf h];'s} n]lvPsf] eP tfklg ljZjljBfno / ljb]zL ;/sf/sf] :jfldTj ePsf] ;+:yf / cGt/f{li6«o ;+:yfx?sf aLr ePsf] ;Demf}tf jf C0f ;xfotf;DaGwL ;+emf}tfadf]lhd lgdf{0f Pj+ ;'wf/ sfo{ ubf{ ;f]xL ;Demf}tfdf n]lvP adf]lhd lgdf{0f sfo{ ug{ ;lsg]5 . **= hf“ra'em k|ltj]bgM -!_ lgdf{0f ;DaGwL sfd ;DkGg ePkl5 :jLs[t nfut cg'dfg adf]lhd ;DalGwt lgsfo k|d'vn] To:tf] sfd lgwf{l/t 8«Oª, l8hfOg tyf :k]l;lkms];g adf]lhd :t/o'Qm eP gePsf] hfFra'em u/L sfo{ ;Dkfbgsf] hfFra'em k|ltj]bg tof/ ug'{ kg{]5 . -@_ pklgod -!_ jdf]lhdsf] k|ltj]bg s]Gb|Lo sfof{nosf] xsdf /lh:6«f/n] sfo{sf/L kl/ifb ;dIf / cGo lgsfosf] xsdf ;DalGwt lgsfosf] k|d'vn] s]Gb|Lo sfof{no ;dIf sfo{ ;DkGg ePsf] b'O{ dlxgfleqdf k]; ul/ :fSg'kg{]5 . *(= lgdf{0f ;DaGwL Joj:yfM ;fj{hlgs vl/b P]g lgod / o; lgodsf] cwLgdf /xL lgdf{0f ;DaGwL cGo Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . kl/R5]b – !* dd{t ;+ef/ ()= dd{t ;+ef/M– -!_ ljZjljBfnosf] ;fdfg, ef}lQs ;Dklt / cGo ljifoj:t'sf] xflg gf]S;fgL gx'g] u/L ;+/If0f ug]{ u/fpg], bfloTj ;DalGwt lgsfosf k|d'v / lghn] tf]]s]sf lgsfo jf clwsf/Lsf] x'g]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd dd{t ;Def/ u/fpg' kbf{ ljZjljBfnosf cfkmg} k|fljlws sd{rf/L eP lghx?af6} u/fpg' kb{5 . -#_ cfsl:ds ?kdf u/fpg' kg]{ sfo{ ;DalGwt lgsfosf] k|d'vsf] cfb]zjf6 h'g;'s} ;do / cj:yfdf ug{ u/fpg ;lsg]5 .
  • 24. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 24 ~ -$_ pklgod -#_ adf]lhd ul/g] dd{t sfo{sf] s'n vr{ ?= %),))) ÷– -krf; xhf/ ?k}+of_ eGbf a9L x'g' x'b}g . -%_ pklgod -@_ adf]lhd ljZjljBfnos} k|fljlws JolQmaf6 x'g g;Sg] jf u/fpg pko'Qm gb]lvPsf] dd{t sfo{ b]xfosf] tl/sfjf6 u/fpg ;lsg]5 . -s_ cfjZostfg';f/ ;Demf}tf u/]/, -v_ b/efpkq jf af]nkq cfXjfg jf ;fj{hlgs 36f36 af]n Joj:yf jf jftf{nfkjf6 :jLs[t dd{tstf{af6 . -^_ cfjZostfsf] cfwf/df ? %),)))÷– -cIf/]lk krf; xhf/ dfq_ ;Ddsf] dd{t ;Def/ ;DalGwt lgsfosf] k|d'vsf] cfb]z jf lg0f{ojf6 u/fpg ;lsg]5 . -&_ lgoldt ?kdf hf“r jf /]vb]v u/fO{ ;b}j rfn" cj:yfdf /fVg cfjZostf cg';f/ dd{t / ;Def/ u/L u/fO{ /fVg' jf /fVg nufpg' kg]{ vfnsf ;fdfg jf ;DklQ jf ljB't, kfgL h:tf cfjZos ;]jf;Fu ;DjlGwt ljifo j:t'sf] dd{t sfo{ / ;Def/ ;]jfsf nflu lgoldt dd{tstf{sf] Joj:yf ug{ u/fpg ;lsg]5 . -*_ pklgod -&_ jdf]lhdsf] lgoldt dd{tstf{sf] Joj:yf ubf{ To:tf] lgdf{0fstf{;Fu ;Demf}tf u/L dd{t ;Def/ u/fpg ;lsg]5 . -(_ dfly n]lvP adf]lhd dd{tsf] sfo{ x'g g;Sg] ePdf s'n dd{t /sd ?= @,@%,)))÷– -cIf/]lk b'O{ nfv kRrL; xhf/ dfq_ ;Dd eP uf]Ko b/efp kq / ;f] eGbf a9L eP ;fj{hlgs 36f36sf] Joj:yf nfu' x'g]5 . -!)_ b/efp kq sf]6]zgjf6 vl/b lgdf{0f / dd{t u/fpFbf /lhi6«f/af6 ?=$,)),)))÷– -cIf/]lk rf/ nfv dfq_ ;Dd / pks'kltjf6 ?= %,)),)))÷– -cIf/]lk kfFr nfv dfq_ ;Ddsf] lgdf{0f, dd{t / vl/b ug{ ;lsg]5 . -!!_ o; lgoddf dfly h];'s} n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf cj:yfdf b/efpkq jf af]nkq jf ;fj{hlgs 36f36 af]n Joj:yfåf/f dd{t ug'{ u/fpg' cfjZos x'g] 5}g . t/ o:tf] dd{t sfo{ tf]lsPadf]lhd dfq ug{ ;lsg]5 . -s_ s'g} vf; lsl;ds]f dd{t ug]{ ;+:yf b]zdf Ps dfq ePsf] k|dfl0ft ePsf] cj:yfdf, -v_ g]kfn ;/sf/sf] ;+:yfg jf cw{ ;/sf/L If]qsf] klJns lnld6]8 sDkgLåf/f dd{t sfo{ u/fp“bf, -u_ sfo{sf/L kl/ifbaf6 tf]lsPsf] cGo cj:yfdf . -!@_ o; kl/R5]bdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} dd{t sfo{ ;+ul7t ;+:yfl;t jftf{nfkåf/f lgwf{l/t dd{t /sddf ug{ u/fpg clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] :jLs[lt lbg ;Sg]5 . -!#_ o; kl/R5]b adf]lhd dd{t–;Def/ sfo{sf nflu ;fdfg vl/b ubf{ kl/R5]b !@ df ePsf] vl/b ;DjlGw k|lqmof nfu" x'g]5 . kl/R5]b – !( k|fljlws jf k/fdz{ ;]jf (!= k|fljlws jf k/fdz{ ;]jfM -!_ ljZjljBfno cGtu{tsf s'g} lgsfo jf sfof{nox?df lgdf{0f, dd{t, ;Def/ jf of]hgf th'{df, ;DefJotf cWoog, 8«Oª, l8hfOg, :k]l;lkms];g, ;e]{If0f / lgdf{0f sfo{sf] /]vb]v dd{t–;Def/ jf cGo To:t} k/fdz{ ;]jfsf] sfo{ ljZjljlBfno leqsf kbflwsf/L, lzIfs jf sd{rf/Laf6 x'g g;Sg] b]lvPdf ;fj{hlgs vl/b P]g lgodn] tf]s]df]lhd To:tf] k|fljlws jf k/fdz{ ;]jf lng ;lsg]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ;]jf lng ;f] ljifosf] ljz]if1, JolQm jf ;+ul7t ;+:yf;+u jftf{u/L ?= $,)),)))÷– - rf/ nfv ?k}+of_ ;Ddsf] ;]jf z'Ns nfUg]df ;f]em} jftf{af6 k|fljlws jf k/fdz{ ;]jf lng ;lsg]5 . -#_ s]Gb|sf] xsdf /lhi6«f/n] ?= @,%),)))÷– -b'O{ nfv krf; xhf/ ?k}+of_ / pks'nkltn] ?= $,)),)))÷– -rf/ nfv dfq_ ;Ddsf] k/fdz{ ;]jf ;f]em} jftf{jf6 lng ;Sg]5g . -$_ cGo lgsfo jf ;+u7gsf] xsdf ?= !,%),)))÷– -Ps nfv krf;xhf/_ ;Ddsf] k/fdz{ ;]jf ;DalGwt lgsfo jf ;+u7gsf] k|d'vn] ;f]em} jftf{jf6 lng ;Sg]5 . -%_ pklgod -@_, -#_ / -$_ df n]lvP eGbf a9L ;]jf z'Ns nfUg] k/fdz{ ;]jf ePdf o; lgod adf]lhd ug'{ kg]{5 .
  • 25. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 25 ~ (@= ljz]if ;]jf lng ;lsg]M– -!_ lgod (! adf]lhd lnOg] ;]jf jfx]s ljZjljBfnosf nflu cfjZos sfg"gL k/fdz{ lng jf d'2f dfldnf;DaGwL sfd ug{ u/fpg, Jofj;flos ljz]if1 JolQmjf6 ljz]if ;]jf lng ;lsg]5 . kl/R5]b – @) ;DklQsf] lhDdf nut / ;+/If0f (#= ;DklQsf] lhDdf, nut / ;+/If0fM -!_ ljZjljBfno P]gsf] bkmf # sf] pkbkmf -@_ adf]lhd ljZjljBfnosf] :jfldTjdf cfPsf] rn crn ;DklQ / ;|f]t ;fwgx?df ljZjljBfnosf] :jfldTj / ef]uflwsf/ /x]sf] dflgg]5 . -@_ ljZjljBfnosf] cGtu{tsf lgsfox?df /x]sf] gub, a}+s df}Hbft, r]s / To;sf] ;|]:tf n]vf clws[t jf n]vfsf] sfd ug]{ sd{rf/Lsf] lhDdfdf /xg]5 . -#_ lhG;L ;fdfg tyf ;f] ;“u ;DjlGwt ;|]:tf e08f/ clws[t jf e08f/kfnsf] lhDdfdf /xg]5 . -$_ ljZjljBfnosf] cfDbfgLsf] nut / ;f] ;DjGwL cGo sfuhft ;DjlGwt ;+u7g jf lgsfo k|d'vn] tf]s]sf] sd{rf/Lsf] lhDdfdf /xg]5 . -%_ pklgod -!_, -@_, -#_, -$_ / -%_ adf]lhd lhDdfdf /x]sf] ;DklQsf] lxgfldgf gx'g] u/L nut ;|]:tf ;lxt To;sf] ;+/If0f ug]{ st{Jo, bfloTj / hjfkmb]xLtf ;DalGwt lgsfo k|d'vsf] x'g]5 . -^_ pklgod -!_ / -@_ jdf]lhdsf] sfd ug{ ;DjlGwt lgsfo k|d'vn] cfˆ gf] hjfkmb]xLtfdf ˆcf gf dftxtsf sd{rf/LnfO{ nufpg ;Sg]5 . -&_ ljZjljBfnosf] lhDdf jf :jfldTjdf /x]sf h'g;'s} ;|f]tjf6 k|fKt x'g cfPsf ;DklQ, hfoh]yf / ;fdfgx? ;'/lIft /fVg' / /fVg nufpg' ljZjljBfnosf k|To]s kbflwsf/L], lzIfs / sd{rf/Lx?sf] st{Jo / pQ/bfloTj x'g]5 . -*_ ljZjljBfonnfO{ h'g;'s} ;|f]tjf6 k|fKt x'g cfPsf ;DklQ / ;fdfg, ;DjlGwt ;|]:tf / n]vfdf ;f] k|fKt ePsf] tLg lbgleq ljZjljBfnosf] gfddf cfDbfgL a“fwL;Sg' kb{5 . -(_ pklgod -*_ adf]lhd k|fKt ;DklQ jf ;fdfg ;|]:tf / n]vfdf cfDbfgL gaf“wL vr{, k|of]u / x:tfGt/0f ug{' u/fpFg' x'“b}g . -!)_ ljZjljBfnosf cfof]hgfx?df cg'bfg C0f jf ;xfotfdf k|fKt ePsf lhG;L ;fdfgx? k|fKt ePsf] # lbg leq cfDbfgL af“wL ;f] cfDbfgL af“w]sf] & lbg leq ;f] sf] ljj/0f s]Gb|Lo sfof{nodf clgjfo{ ?kdf k7fpg' kg]{5 . -!!_ ljZjljBfnosf kbflwsf/Lx?n] cfˆ gf lgsfo cGtu{tsf] 3/, hUuf, ;jf/L ;fwg tyf cGo ;DklQx?sf] s]Gb|Lo ?kdf nut /fVg] jf /fVg nufpg' kg]{5 . -!@_ ljZjljBfnosf] :jfldTj jf lhDdfdf /x]sf ;DklQ jf ;fdfg JolQmut k|of]hg / kmfObfsf] nflu k|of]u ug'{ u/fpFg' x'“b}+g . ($= lg/LIf0fM -!_ o; lgod adf]lhd nut v8f u/L /flvPsf lhG;L ;fdfgx?sf] cj:yfsf] ;DaGwdf ;DjlGwt lgsfo k|d'vn] jif{df sDtLdf Ps k6s :jo+ jf lghn] clVtof/L u/]sf] sd{rf/L jf k|fljlwsåf/f lg/LIf0f u/L jf ug{ nufO{ ;f] sf] k|ltj]bg lnlvt ?kdf tof/ u/L clen]vdf /fvL cfkm" eGbf dflyNnf] clwsf/L ;dIf k|ltj]bg k]z ug'{kg]{5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd lg/LIf0f k|ltj]bg lnlvt ?kdf k|fKt ePkl5 ;fdfgsf] dd{t ;+ef/ ug{' u/fpg' kg]{ ePdf ;f] ug'{ u/fpg' kg]{5 . -#_ pklgod -!_ jdf]lhds]f k|ltj]bgdf b]xfosf cj:yfx? :ki6 pNn]v u/]s]f x'g' kg]{5 . -s_ s] slt lhG;L ;fdfgx? dd{t ug'{ kg]{ cj:yfdf 5g, -v_ ;fdfgsf] ;+/If0f / ;+ef/ /fd|f];+u ePsf] 5 5}g, -u_ lhG;L ;fdfgsf] xfgL gf]S;fgL eP gePsf], ePdf s;sf] nfk/jfxL / ukmntaf6 ;f] ePsf] xf], -3_ s] slt lhG;L ;fdfgx? j]sDdf eO{ lnnfd ljqmL ug'{ kg]{ 5g, -ª_ lhG;L lstfjdf cfDbfgL gjf“lwPsf lhG;L ;fdfg eP s] slt / s:tf] cj:yfdf 5g . -$_ lhG;L ;fdfgsf] ;|]:tf tf]lsP adf]lhdsf] 9f“rfdf /fVg' kg]{5 .
  • 26. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 26 ~ -%_ o; lgod adf]lhd ;DklQ ;+/If0fsf] sfo{ ;Dkfbg ug'{ kg]{ bfloTj ePsf clwsf/L jf lgsfon] ;f] bfloTj jxg u/] gu/]sf] ;d]t hf“ra'em ug{ s]Gb|Lo sfof{nosf kbflwsf/Ln] cfkm}+ jf s'g} lzIfs, sd{rf/LnfO{ jf s'g} JolQmnfO{ clwsf/ lbO{ v6fpg ;Sg]5 . -^_ pklgod -%_ adf]lhdsf] JolQmn] lbPsf] k|ltj]bgdf s'g} clwsf/Ldfly sf/jfxL ug'{ kg]{ b]lvPdf cfb]z lbg] clwsf/Ln] sf/jfxL ug{ ;Sg]5 . (%= aLdf ug]{M ljZjljBfnosf] :jfldTj jf lhDdfdf /x]sf ;fdfg / ;DklQsf] cfjZostf cg';f/ aLdf u/fpg ;lsg]5 . aLdf u/fp“bf ljZjljBfnosf] hf]lvdk"0f{ lhG;L ;fdfg / ;DklQnfO{ k|fyldstf lbO{g]5 . kl/R5]b – @! a'ema'emf/y (^= a'ema'emf/yM– -!_ lhG;L, gub, ;fdfg / ;DklQ tyf cfDbfgLsf] nut ;|]:tfsf] lhDdf lnPsf kbflwsf/L, lzIfs jf sd{rf/Lx? ;?jf, a9'jf jf cjsfz k|fKt ubf{ jf cGo s'g} sf/0fn] cfkm"n] lhDdf ePsf] lgsfo 5f]8]/ hf“bf jf ;f] sfdaf6 cnu x“'bf a'ema'emf/y ug'{ lghsf] st{Jo x'g]5 / a'lemlng]n] klg t'?Gt a'lemlng' kb{5 . -@_ a'ema'emf/y ubf{ cfkmgf] lhDdfdf /x]sf] ;Dk"0f{ ;fdfg / gub jf lhG;L ;fdfg / ;Dklt ;fa't bflvnf ug'{ kg]{5 . olb ;fa't bflvnf ug{ g;s]df lhDdflng] JolQm;“u To:tf] ;fdfgsf] d"No c;'npk/ u/L lghdfly ;]jf–zt{;DaGwL lgodadf]lhd sf/jfxL ;d]t ul/g]5 . -#_ pklgod -@_ adf]lhd d"No c;'n pk/ ug'{ kbf{ ;f] ;fdfgs]f cj:yf tyf tTsfnLg ahf/ d"NonfO{ ;d]t ljrf/ u/L d"No sfod ul/g]5 . -$_ a'ema'emf/y ug'{ kg]{ st{Jo / bfloTj ePsf JolQmn] ljZjljBfnosf] ;]jfaf6 s'g} sf/0fjz jxfn 6'l6;s]sf] cj:yfdf jf lgh j]kQf eO kQf gnfu]sf] cj:yfdf jf d/]df jf :jf:Yosf] sf/0fjf6 xf]; 7]ufgfdf gePsf] jf jx'nfPsf] cj:yfdf ;f] JolQmn] ug'[{ kg{] a'ema'emf/y lghsf] kl/jf/sf ;b:on] ug{ rfx]df lgh jf lghn] d~h'/ u/L k7fPsf] JolQmaf6 jf ;DalGwt lgsfosf] k|d'vn] v6fPsf] JolQmsf] /f]xj/df h;n] a'lemlng' kg{] xf] ;f]xLn] a'lemlng' kg]{5 . (&= a'ema'emf/y k|df0fkqM -!_ a'ema'emf/y ug]{ st{Jo ePsf] kbflwsf/L, lzIfs / sd{rf/LnfO{ ;f] adf]lhd a'ema'emf/y ul/;s]kl5 tf]lsPjdf]lhdsf] a'ema'emf/ysf] k|df0fkq lbOg]5 . -@_ a'ema'emf/y ug]{ kbflwsf/L, lzIfs / sd{rf/Ln] pklgod -!_ adf]lhd k|df0fkq k]z gu/L lghnfO{ kb:yflkt ;+u7g jf lgsfodf xflh/ u/fOg] 5}g . -#_ a'ema'emf/y ug]{ JolQm, jxfn 6'6]sf] kbflwsf/L, lzIfs jf sd{rf/L eP pklgod -!_ adf]lhdsf] k|df0fkq k]z gu/L lghnfO{ pkbfg, lgj[lQe/0f / ;+rosf]if cflb s'g} klg ;'ljwf lbOg] 5}g . kl/R5]b – @@ lnnfd ljlqm ldgfxf ;DaGwL Joj:yf (*= lnnfd ljlqm / ldgfxfM -!_ k|To]s cfly{s jif{df b]xfosf kbflwsf/Ln] b]xfo adf]lhd lnnfd ug]{ jf ldgfxf lbg ;Sg]5g . kbflwsf/L ldGffxf -d"No gv'n]sf]_ lnnfd -d"No v'n]sf]_ ! 8Lg ?= @%,)))÷–-kRrL; xhf/_ ?= @)),)))÷– -b'O{ nfv_ @= /lhi6«f/ ?= %),)))÷–-krf; xhf/_ ?= $,)),)))÷– -rf/ nfv_ #= pks'nklt ?= !,)),))) ÷–-Ps nfv_ ?= %,)),)))÷– -kfFr nfv_ -@_ dfly plNnlvt c eGbf a9Lsf] ldgfxf tyf lnnfd ug]{ clwsf/ sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 .
  • 27. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 27 ~ -#_ lnnfd ubf{ jf ldgfxf lb+bf ;Dk"0f{, jf cf+lzs ug]{ jf gug]{] lg0f{o ug]{ clwsf/ pklgodsf] -!_ sf] cwLgdf /xL ;DalGwt kbflwsf/LnfO{ x'g]5 . -$_ s' ˆg} eljtJo jf cfsl:ds 36gf jf cf gf] sfj' aflx/sf] kl/l:yltn] sfd gnfUg] u/L Iflt ePdf dd{t of]Uo gePsf] jf dd{t of]Uo ePsf]df dd{t vr{ a9L nfUg] ePdf jf ;'Sg, r'lxg jf hlt{ jf 6'6km'6 eO{ gf]S;fg ePdf pQm ;fdfgx? lnnfd ug{ ;lsg]5 . ((= lnnfdsf] cfwf/ / ljj/0fM– k'/fgf] ePsf] k|of]udf cfpg g;Sg] jf ljZjljBfnonfO{ cgfjZos ePsf] egL lg0f{o ePsf lhG;L ;/;fdfgx? lnnfd las|L ug'{kbf{ b]xfosf s'/fx? v'nfO{ :yfgLo k|d'v kqklqsfx?df nuftf/ @ k6s lj1fkg lbO{ lnnfd ug{ ;lsg]5 . -s_ dfn;fdfgsf] gfd, gfk, tf}n, cfsf/;d]tsf] a]xf]/fsf] ljj/0f . -v_ lnnfd x'g] ldlt . -u_ a9fj9 x'g] ;do / :yfg . -3_ :jLs[t af]njfnfn] dfn;fdfgx? x6fpg'kg]{ cjlw . -ª_ a9fj9 ubf{ af]nnfO{ :jLsf/ jf c:jLsf/ ug]{ ;Dk"0f{ clwsf/ ;DalGwt lnnfd a9fj9 ubf{ :jLs[lt lbg] clwsf/Lsf] x'G5 . -r_ cGo cfjZos s'/fx? eP ;f] ;d]t v'nfpg' kg]{5 . !))= lnnfdsf] k|lqmofM– lnnfd laqmL ug'{kbf{ b]xfo adf]lhd k|lqmof cg';/0f ug'{kg]{5M -s_ dfn ;fdfg lnnfd laqmL ug]{ ;"rgf k|sflzt ubf{ !% lbgsf] Dofb lbg'kb{5 . -v_ a9fj9 ubf{ ;a}eGbf a9L df]n cÍ nfO{ :jLsf/ ug'{kb{5 . -u_ a9L df]n cÍ nfO{ :jLsf/ ug]{ JolQm;“u cfkm'n] sa"n u/]sf] cÍ sf] bz k|ltztsf b/n] x'g cfpg] /sd ljZjljBfnosf] ;DalGwt vftfdf hDdf u/fpg'kb{5 . -3_ :jLs[t af]njfnfn] cfkm"n] a'emfpg'kg]{ s"n /sd dWo] hdfgt :j?k hDdf u/]sf] /sd s§f u/L x'g cfpg] /sd & lbg leq ljZjljBfnon] tf]s]sf] vftfdf a'emfO{ ;f]xL cjlw leq dfn;fdfg p7fO{ n}hfg' kb{5 . gnu]df hdfgt :j?k hDdf u/]sf] /sd hkmt x'g]5 . -ª_ lnnfd lalqm ug]{ dfn;fdfgsf] Go"gtd d"No lgwf{/0f u/]/ ;f] ;d]t pNn]v u/L lnnfd lalqm ug{ ;lsg]5 . kl/R5]b – @# ;DklQsf] x:tfGt/0f jxfn jf lnhdf lbg] Joj:yf !)!= ljZjljBfnosf] cflwsfl/s lg0f{oljgf ;DklQ x:tfGt/0f gx'g]M– -!_ ljZjljBfnosf] cflwsfl/s lg0f{oljgf ljZjljBfnosf] rn crn ;DklQ s'g} lsl;dn] ljlqm ljt/0f ug{ jf x:tfGt/0f ug{, bfg bftJo ug{ kfO{g] 5}g . -@_ ljZjljBfnosf] rn crn ;DklQsf] xs x:tfGt/0f ug]{ clwsf/ sfo{sf/L kl/ifbnfO{ x'g]5 . -#_ pklgood -@_ sf] k|of]hgsf] nflu sfo{sf/L kl/ifbn] lg0f{o u/L s'g} kbflwsf/L jf JolQmnfO{ clVtof/L lbg ;Sg]5 . -$_ pklgod -@_ / -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;DklQsf] x:tfGt/0fsf] sfo{n] ljZjljBfnonfO{ c;/ kg]{ cj:yf ePdf x:tfGt/0fsf] cg'df]bgsf] nflu ljZjljBfno ;efdf k]z ug'{ kg]{5 . -%_ pklgod -$_ adf]lhd k]z ePsf] k|:tfj ljZjljBfnosf] ;efsf] b'O{ ltxfO{ ax'dtn] cg'df]bg u/]df pklgod -#_ adf]lhd clVtof/jfnfn] x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5 . !)@= ;DklQ axfn jf lnhdf lng] lbg] ;DaGwL Joj:yfM -!_ ;DklQ axfn jf lnhdf lng] lbg] ;DaGwL Joj:yf sfo{ljlw sfo{sf/L kl/ifbn] lgwf{/0f u/]adf]lhd x'g]5 . -@_ ljZjljBfnon] s'g} ef}lts j:t' ;DklQ jf dfn ef8fdf lng'lbg' kbf{ o; lgodadf]lhdsf] af]nkq ;DaGwL l;4fGt / k|lqmof cg';/0f ug'{ kb{5 .
  • 28. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 28 ~ kl/R5]b – @$ 5kfO{, k|sfzg / ;"rgf !)#= 5kfO{M -!_ ljZjljBfnonfO{ Ps jif{sf] nflu cfjZos kg]{ 5kfO{ ;DaGwL sfd tf]lsPsf] clwsf/Ln] Ps}k6s ;Dej eP;Dd u/fpg'kg]]{5 . -@_ 5kfO{ ;DaGwL sfd ubf{ kl/R5]b !@ df plNnlvt l;4fGt / k|lqmofsf] kfngf ug'{ kg]{5 . -#_ pkbkmf -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg k/LIff ;DaGwL k|Zg kqsf] xsdf uf]kgLotf sfod u/L 5kfO{ ug{ ;lsg]5 . !)$= k|sfzgM -!_ ljZjljBfnosf] s'g} ;+u7g jf lgsfon] cfˆ gf] k|sfzg jf ;]jf k|bfg afkmt nfutsf] cfwf/df d'gfkmf ;lxt d"No lgwf{/0f ug{ kfpg]5, t/ nfut eGbf sd jf gf]S;fg x'g] u/L s'g} k|sfzg jf ;]jf k|bfg u/]jfkmtsf] d"No lgwf{/0f sfo{sf/L kl/ifbsf] k"j{ :jLs[lt ljgf ug{ kfO{g] 5}g . -@_ ljZjljBfnosf] k|sfzg / s'g} j:t' ljlqm ljt/0fsf] nflu ljZjljBfnon] s'g} ljqm]tf jf ljt/s lgo'Qm ug{ ;Sg]5 . -#_ ljqm]tf jf ljt/snfO{ lbg] 5'6 jf sldzg jf cGo s'/fx? ljZjljBfno / ;DalGwt kIf;Fu ePsf] ;Demf}tfåf/f lgwf{/0f ug{ ;lsg]5 . -$_ ljZjljBfnoaf6 tof/ ul/Psf s[lt, u|Gy, kf7ok':ts cflb ljZjljBfnon] /f]oN6L lng] u/L lghL If]qsf] Jofj;flos If]qx?nfO{ lbg ;Sg]5 . -%_ k|sfzg ;DaGwL cGo Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . !)%= ;"rgfM -!_ ljZjljBfnosf ;+u7g jf lgsfon] cfjZostf / cf}lrTosf] cfwf/df ljleGg ;+rf/sf dfWodnfO{ ;"rgf lbg ;Sg]5 . -@_ ljZjljBfnosf ;+u7g jf lgsfosf] :jLs[lt glnO{ s'g} JolQmn] lj1fkg u/] u/fPdf e'QmfgL lbg afWo x'g] 5}g . -#_ lj1fkg ;DaGwL Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . kl/R5]b – @% ;~rosf]if / lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;~rfng / sf]if sl§ !)^= ;~rosf]ifsf] :yfkgfM -!_ ljZjljBfnosf kbflwsf/L, lzIfs / sd{rf/Lsf] ;+rosf]if x'g]5 pQm ;+rosf]if sd{rf/L ;+rosf]ifdf hDdf ul/g]5 . !)&= lgj[lQe/0f sf]ifM -!_ ljZjljBfnoaf6 lbO{g] pkbfg tyf lgj[lQe/0f /sdsf] e'QmfgL lbg] k|of]hgsf] nflu lzIfs, sd{rf/L pkbfg tyf lgj[lQe/0f gfds Ps sf]if :yfkgf ul/g]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhd :yfkgf ul/Psf] sf]ifdf ;'b"/klZrdf~rn ljZjljBfnosf lZfIfs tyf sd{rf/L lgodfjnL @)^( sf] lgod -%#_ adf]lhd lzIfs tyf sd{rf/Lsf] tnjaf6 !) k|ltzt /sd s§f u/L ljZjljBfnosf] tna zLif{ssf] ah]6sf] !) k|ltzt /sd Psd'i6 pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifdf hDdf ul/g]5 . t/ ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno P]g @)^& sf] bkmf # -@_ adf]lhd o; ljZjljBnodf ;dfof]hg x'g] lq=lj=sf cflËs / ;DaGwg k|fKt SofDk;sf lzIfs tyf sd{rf/Lsf] xsdf eg] pkbfg / lgj[lQe/0f k|of]hgsf] nflu lghx?sf] tnjaf6 /sd s§f ul/g] 5}g . -#_ pkbfg tyf lgj[lQe/0f k|of]hgsf nflu g]kfn ;/sf/ / cGo ;|f]tjf6 k|fKt /sd ;d]t pQm sf]ifdf hDdf ug'{kg]{5 . -$_ pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifsf] /sd sfo{sf/L kl/ifbn] pko'Qm a}+sdf art÷d'2tL vftf vf]nL hDdf ug]{ 5 . -%_ k|To]s cfly{s jif{sf nflu ah]6df Joj:yf ePsf] pkbfg tyf lgj[lQe/0f /sd rf}dfl;s ?kdf ;DalGwt sf]ifdf clgjfo{ ?kdf bflvnf ug'{kg]{ 5 . -^_ ljZjljBfnoaf6 cjsfz k|fKt :yfoL lzIfs tyf sd{rf/LnfO{ pkbfg tyf lgj[lQe/0f /sd e'QmfgL lbgsf] nflu dfq of] sf]ifsf] k|of]u ul/g] 5 . !)*= pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;~rfng / k|of]uM -!_ pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;~rfng sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]]adf]lhd x'g]5 .
  • 29. ;'b"/ klZrdf~rn ljZjljBfno cfly{s k|zf;g lgodfjnL, @)^( ~ 29 ~ -@_ pkbfg tyf lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;~rfngsf] lgldQ tf]lsPsf] 9“frfdf 5'§} n]vf lstfa / kmf/dx? /flvg] 5 . -#_ k|To]s cfly{s jif{sf] cGtdf cfly{s k|zf;gn] sf]ifsf] cfly{s l:ylt k|i6 x'g] u/L jf;nft tof/ ug'{kb{5 . -$_ sf]]ifdf df}]Hbft /sdaf6 lzIfs tyf sd{rf/LnfO{ pkbfg tyf lgj[lQe/0f /sd e'QmfgL ul/g] 5 . kl/R5]b – @^ ljljw !)(= cf]e/6fOd afkmtsf] eQfM ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/Ln] tf]lsPsf] ;do eGbf a9L ;do sfd u/]jfkmt kfpg] eQf -cf]e/6fOd_ sfo{sf/L kl/ifbn] tf]]s]adf]lhd x'g]5 . !!)= eQf ;DaGwL Joj:yfM ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/LnfO{ e|d0f eQf, n'uf eQf, cfjf; eQf, j}7s eQf, b}lgs vfgf eQf Pj+ cGo ;'ljwfx? sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . !!!= shf{ / ;fk6LM ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/LnfO{ lbOg] shf{ jf ;fk6L ;DaGwL Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . !!@= cltly ;Tsf/M ljZjljBfnosf cltlynfO{ ;Tsf/ ug{ nfUg] vr{sf] ;Ldf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . !!#= lgj[lQe/0f sf]ifsf] ;'/IffM -!_ ljZjljBfnosf lzIfs tyf sd{rf/Lx?sf] gfdsf] lgj[lQe/0f sf]ifsf] /sd lgh lzIfs, sd{rf/Lx? jf lghx?n] dgf]gog u/]sf] JolQm jf k|rlnt sfg"g adf]lhdsf] xsjfnfn] dfq kfpg ;Sg]5 . -@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]ifsf] /sd cGo k|rlnt sfg"g adf]lhd sl§ jf xgg ul/g] 5}g . !!$= pkof]uL ;]jf ;DaGwL Joj:yfM ljZjljBfnosf nflu b}lgs pkof]uL ;]jf ;DaGwL Joj:yf sfo{sf/L kl/ifbn] tf]s]adf]lhd x'g]5 . !!%= ljlgod, sfo{ljlwx?, sfo{Joj:yfkg k|0ffnL, lgb]{lzsf ;DaGwL Joj:yfM o; lgodfjnLsf] cwLgdf /xL sfo{sf/L kl/ifbn] ljZjljBfnosf] cfly{s k|zf;g ;DaGwL sfo{nfO{ Jojl:yt ug{ cfjZostf cg';f/ ljleGg ljlgod, sfo{ljlw, lgb]{lzsf, sfo{Joj:yfkg k|0ffnL, kmd{ / 9“frfx? agfO{ hf/L u/L sfof{Gjog ug{ u/fpg ;Sg]5 .