Auther :: อาจารย์กรวรรณ สุวรรณสาร NPRU Open Courseware more info :: http://cas.npru.ac.th/courseware/

1. บทที่ 2
การดูแลความสะอาดสุข
สบาย
อ.กรวรรณ สุวรรณสาร

2. Schedule care
1. early morning care
2.morning care; a.m.
care
3.afternoon care; p.m.
care
4.hour of sleep care; h.s.
care

3. การดูแลความสะอาดปากและ
ฟัน
หลักการ
1.ทาความสะอาดปากและฟันหลังตื่นนอน
หลังอาหารทุกมื้อ และก่อนนอน หรือ
ตามแผนการรักษา
2.ผู้ป่ วยที่มีปัญหาในช่องปาก ต้องทาความ
สะอาดปากและฟันทุก 2 ชั่วโมง
3.ผู้ป่ วยที่ไม่รู ้สึกตัว ให้ทาความสะอาดปาก
และฟันด้วยน้ายาบ้วนปาก

4. การปฏิบัติเพื่อดูแลความ
สะอาดปากและฟัน
ผู้ป่ วยที่ช่วยเหลือตนเองได้ เตรียมอุปกรณ์ (ยาสีฟัน
แปรงสีฟัน
ชามรูปไต แก้วน้า น้า และผ้ารองกันเปื้อน)

5. การปฏิบัติเพื่อดูแลความสะอาด
ปากและฟัน
ผู้ป่ วยที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ เตรียม อุปกรณ์เปิดทางเดิน
หายใจ ไม้กดลิ้น ไม้พันสาลี น้ายาบ้วนปาก ชามรูปไต ผ้าก๊อซ ผ้ารองกัน
เปื้อน กระบอกสูบ
อุปกรณ์ดูดเสมหะ และกลีเซอรีนบอแร็กซ์ หรือสารอื่นที่ทาให้ริมฝีปากชุ่มชื้น

6. Bathing
1. bed bath
2. assisting in the
bath room
3. self-administrated
bath

7. หลักการดูแลความสะอาด
ของผิวหนัง
1.เคารพความเป็นส่วนตัวของผู้ป่วย
2.ดารงไว้ซึ่งความปลอดภัย
3.ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับความอบอุ่น
4.การใช้น้าอุ่นจะช่วยให้รูขุมขนเปิด
5.ส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้ออกแรง
6.เตรียมอุปกรณ์ให้ครบ

8. การเช็ดตัวบนเตียง (bed
bath)
อุปกรณ์
1.กะละมังน้า 2 ใบ 2. ผ้าถูตัว 2 ผืน
3. ผ้าเช็ดตัว 2 ผืน 4. ผ้าคลุมตัว
5. สบู่พร้อมกล่องใส่สบู่ หรือสบู่เหลว 6. เสื้อผ้าชุดใหม่
7. ภาชนะบรรจุเครื่องใช้ส่วนตัว 8. ถุงมือสะอาด
9.ถุงสาหรับใส่เสื้อผ้าใช้แล้ว
10.ชุดทาความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก

9. การเช็ดตัวบนเตียง (bed
bath)
การพันผ้ารอบมือ
แล้วเหน็บชายเข้าด้านล่าง

10. การสระผม
(Shampooing)
การพับขอบผ้ายาง
การรองศีรษะด้วยผ้ายาง

11. การดูแลความสะอาดเล็บ
(nail care)
หลักการ
1.เล็บมือควรตัดเป็นรูปมน ส่วนเล็บเท้าตัดเป็นรูปตรง
2. ระวังไม่ให้เกิดอันตรายต่อหนังกาพร้าและผิวหนัง
รอบ ๆ
3. ไม่ตัดเล็บสั้นมากเกินจนถึงเนื้อ
4. การตัดเล็บในผู้สูงอายุ ให้แช่เล็บในน้าอุ่นก่อนตัด
เล็บ

12. การทาความสะอาดอวัยวะ
สืบพันธุ ์ภายนอก(Perineal
care)
1. ทาความสะอาดทุกครั้งที่ทาความสะอาดร่างกาย และภายหลังการ
ขับถ่ายปัสสาวะอุจจาระ
2.ไม่เปิดเผยร่างกายผู้ป่วยเกินจาเป็น
3.ทาความสะอาดด้านไกลตัวก่อนด้านใกล้ตัว
4.ใช้สาลีก้อนใหญ่ในการเช็ด โดยใช้ 1 ก้อน ต่อการเช็ด 1 ครั้ง หากใช้ผ้า
สะอาดเช็ดให้เปลี่ยนมุมผ้าทุกครั้ง
5.เช็ดจากด้านบนลงด้านล่าง
6.ซับให้แห้ง
7.ทาความสะอาดบริเวณก้นแล้วซับให้แห้ง

13. การทาความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ ์
ภายนอก(Perineal care)

14. การทาความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ ์
ภายนอก(Perineal care)
อุปกรณ์
1. ชุดทาความสะอาดบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
ภายนอก
2. น้ายาทาความสะอาด
3. ถุงมือสะอาด
4. ถุงขยะ

15. การนวดหลัง (Back rub)
หลักการ
1. ไม่ควรละมือออกจากผิวหนังผู้ป่วยขณะนวดหลัง และควรนวด
ติดต่อกันเพื่อให้เกิดสัมผัสและแรงกดที่สม่าเสมอ
2. ไม่นวดหลังในกรณีที่หลังมีบาดแผล รอยแดง รอยบวมช้า ผื่น
กระดูกหัก
3. ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง และผู้ป่วยโรคหัวใจต้องตรวจสอบชีพ
จรและความดันโลหิตก่อน
4. ห้ามนวดหลังผู้ป่วยหลังผ่าตัดหัวใจ
5. จัดท่าให้สุขสบาย และความปลอดภัยขณะนวดหลัง

16. จบการนาเสนอบทที่ 2
นักศึกษาสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จาก
เอกสารประกอบการสอน และหนังสือตามที่
ปรากฏรายชื่ออยู่ในบรรณานุกรมท้ายบทที่
2