SlideShare a Scribd company logo
1 of 16
Download to read offline
TARİHSEL
PERSPEKTİFTEN
VERGİLEME:
VERGİ, ZULÜM VE
İSYAN
Bu sunum aşağıdaki kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır:
C C Aktan, D Dileyici, Ö Saraç, Vergi Zulüm ve İsyan, Ankara: Phoenix yayınevi.
Sunumu Hazırlayan: Ahmet Hamdi Aktaş
PROF.DR.COŞKUN CAN AKTAN
Magna Carta (1215)
“Krallığımızda, Krallık Toplu Meclisi’nin izni
olmadıkça zorla koruma parası ya da
yardım parası tarhedilemez”
• Magda Carta İngiltere Kralı Yurtsuz John’a
karşı bazı derebeylerinin ilan etti
• Elimizde bulunan ilk yazılı özgürlük
bildirgesi
• İnsan hakları ve kişi hürriyetlerinin
hukuki ve siyasi bir düzen içinde
şekillenmesini sağlayan ilk belgedir
• Vergileme yetkisinin kralın elinden
alınarak kısmen parlamentoların
yetkisine bırakılmıştır.
Magna Carta’da kralın vergileme yetkisinin
sınırlandırılması ile ilgili üç madde
• 12.Madde
vergileme
yetkisinin
kral
tarafından
kullanımını
düzenler
• 14. Madde
vergileme
yetkisinin
kullanımınd
a genel
oylama
esaslarını
düzenler
•
• 15.Madde
vergileme
yetkisinin
baronlar
tarafından
kullanımını
düzenler.
„Temsilsiz
vergileme
olmaz“
Krallar ,
imparatorlar, krallar
Tanrı’dan aldıkları
vergileme yetkilerini
istismar etmiş ve
keyfi olarak
kullanmışlardır
Bu sebepten halkın
isyanına neden
olmuştur
Yüksek vergiler
altında ezilen
insanlar, vergilerin
ancak halkı temsil
eden
parlamentonun
rızasıyla yapılmaları
halinde adil ve
meşru olabileceğini
savundular
Mutlak
monarşilerin
yıkılması ve yerine
meşruti
monarşilerin
geçmesi ile birlikte
vergileme yetkisi
kralın elinden
alınarak kısmen
parlamentoların
yetkisine
bırakılmıştır
Bu gelismeler
neticesinde
demokrasi
mücadelerinin
başlangıcın
oluşturdu
Vergilerin yalnızca
halk temsilcilerinin
onayına ve iznine
göre alınması
gerektiği kabul
edilmektedir.
Bu sözler ile krala uyması gereken
ilkeler hatırlatılıyor ve ardından
vergilerin ancak temsilcilerin izni ve
onayı ile tarh edilebileceği belirtiliyordu
En yüce efendimiz kralımıza, biz
ruhani ve dünyevi lordlar ve
Parlamento’da bir araya gelmiş
olan topluluklar, Kral I. Edward
zamanında çıkarılıp yürürlüğe
konulmuş bir yasayı hakirane
anımsatırız. Bu İmparatorlukta,
kralın ya da varislerinin,
imparatorluk bünyesindeki
başpiskopos, şövalye ve
soyluların ve diğer özgür kişilerin
onayları ve rızaları alınmadan
hiçbir vergi ya da yardım parası
tarh edemeyeceği ya da
oranlarını yükseltemeyeceği
yolunda bir yasaydı bu.
Geçmişle bugün
• Geçmişle bugün arasında çok fazla
fark bulunmamaktadır
• Bugünün politikacilari eski çağların
kralları gibi vergileme keyfi bir şekilde
kullanabilmektedirler.
• Temsilcilerimizin vergileme yetkilerini
sınırlandıran hiç bir hukuki güvence
bulunmamaktadır.
• Temsilcilerimizin mevcut vergi
oranlarını parlamentonun değil -
Bakanlar kurulu´nun yetkisi indirmeye
ve yükseltmeye kendilerini yetkili
kılmışlardır.
• Anayasamızın 73. maddesinin
dördüncü fıkrasında “vergi, resim,
harç ve benzeri mali yükümlülüklerin
muaflık, istisna ve indirimleriyle
oranlarına ilişkin hükümlerinde
kanunun belirttiği yukarı ve aşağı
sınırla içinde değişiklik yapabilir.
Kısası
• Krallar , imparatorlar, krallar Tanrı’dan aldıkları vergileme
yetkilerini istismar etmiş ve keyfi olarak kullanmışlardır
• Halkın isyanına neden olmuştu
• Halk kendi temsilcilerinin onayı olmaksızın vergi
konulmasının doğru olmadığını ifade ederek mutlak
egemenliğe karşı mücadeleye başlamışlardır
• Halk kendi temsilcilerinin onayı olmaksızın
vergi konulmasının doğru olmadığını ifade
ederek mutlak egemenliğe karşı
mücadeleye başlamışlardır
„Vergilemeden harcama olmaz“
Bugün içinde yaşadığımız ekonomik sorunların en
önemli nedenlerinden birisi parlamentoların veya
siyasal iktidarların vergilemeden harcama yetkisine
sahip olmasıydı.
Vergilemeden harcamak, kamu harcamalarının
vergi-dışı finansman kaynakları ile karşılanmasıdır.
Vergilemeden harcamak demek, devletin
yaptığı harcamaları borçlanma ve para basma
vasıtasıyla yapmasıdır.
“Aşk-Nefret”
• Politikacilar secmeler icin vergi disi finansman
kaynaklarina basvurma gerek duyarlar ve
koltuklarini korumak icin
• Vatandaşlar devletin harcamalarını
artırmasından memnun olurken, bunun
karşılığında bir vergi ödemekten genellikle
hoşlanmayız
• Harcama – nimet
• Vergi- külfet
• Bunun neticesinde, politikacılar oy
kaybetmemek ve koltuklarını korumak için
harcamaları sürekli arttırırken, bunu vergileme
ile değil borçlanma ve para basma yoluyla
karşılamayı yeğleyebilmektedir
Woodrow
Wilson
• ABD 28. Başkanı Woodrow Wilson’un şu sözünün büyük
değer taşıdığına inanıyoruz:
• “Devletin parası vergilemeden harcanıyor, vergilemeden
harcamak, temsilsiz harcamak kadar kötüdür.”
Mali
disiplinin
kaybı ve
finansal
sorumluluk
etiği
vergilemeden harcama
kamu harcamalarını
arttırıyor
bütçe açıkları artıyor, iç
ve dış borç yükleri
gerekli bir sonuç haline
geliyor.
Devletin borç yükündeki
artış, faiz yükünü
gerektirir.
Para basılması
(emisyon) ise tamamen
enflasyonist bir etki
doğurmaktadır.
Bu netice olarak
bugünkü ve gelecek
kuşakların vergi yükünü
Vergilemeden
harcamak, mali ve
parasal disiplini
tamamen bozan kötü
bir politikadır.
Yapılması gereken
hükümetlerin sahip
olduğu maliye ve para
politikalarını
sınırlamaktır.
Zülüm ve isyan
• Tüm zamanlarda tarih, haksız, keyfi ve adaletsiz vergiler
altında ezilen, zulme maruz kalan insanların çaresizliğine ve
zaman zaman haykırışlarına tanıklık etmiştir..
• Vatandaşların rızası olmadan keyfi olarak konulan haksız
vergiler yürürlükteydi
• Halk, “temsilsiz vergileme olmaz” diye haykırdı
• Bu haykırış, hem halkın , hem de hakkın sesiydi
• Bu özgürlüğün, demokrasinin zaferiydi
• Magna Carta ile başlayan özgürlük hareketlerinde kralın
sınırsız ve keyfi vergileme yetkisi parlamentolara
devredilmeye başlandı
• Ve demokrasi icin mücadeleler başladı.
Amerikan aydınlanma
ve bağımsızlık hareketi
• Ağır, haksız ve keyfi vergiler ana rolü oynadi
• O dönemde İngilizler tarafından alınan
vergiler, dağınık haldeki koloniler arasında
birleştirici bir işlev yerine getirmiş
• Amerikan İhtilali’ne neden olmuştur
• Koloniler kendi aralarında birleşerek ağır ve
haksız vergilere karşı isyan başlatmışlar
• İngilizlere karşı silahlı mücadeleye girişerek
sonunda Amerika kıtasında bir devletin
doğuşuna kaynaklık etmişlerdir
Bugün çağdaş
demokrasilerde
Vergileme, egemenlik
hakkı ve kudretini millet
adına elinde bulunduran
devletin “yasal” bir
yetkisi olarak kabul
edilmektedir
Oysa vergilerin halkın
temsilcileri tarafından
konulması, vergilere
ancak “yasal olma”
özelliğini sağlar.
Vergilemenin yasalarla
konulması, bu vergilerin
meşru olduğu anlamına
da gelmez... “Yasallık”
ile “meşruiyet” aynı şey
demek değildir
Kanun koyma tekelini
elinde bulunduran her
parlamento vergi koyma
yetkisine de sahip
olabilir
Vergilerin kanunen
uygulanması,
parlamentoların vergi
yetkilerini kötüye
kullanmalarını
engelleyemez
Modern demokraside talep
• Bugün çağdaş demokrasilerde vergileme gücü ve
hakkını elinde bulunduran parlamentoların keyfi
ve haksız vergiler koymalarını engellemek için
mücadele etmeliyiz
• Bir zamanlar “temsilsiz vergileme olmaz” diye
bağıran halkın sesi, hakkın sesine dönüşmüştür
Bugün modern devletlerde keyfi , haksız ve
sınırsız vergilere karşı “sınırsız vergileme olmaz”
diye haykırmamız lazım
• Tarihi özgürlük tarihidir... Vergilemenin tarihi
demokrasinin tarihidir...
• Geçmişten ders alarak gerekli reformları yapmakta
daha fazla gecikmemeliyiz
• Vergileme yetkisini mutlaka anayasal-yasal-
kurumsal normlarla sınırlandırmalıyız
• Cünkü “Fazla vergi almak hırsızlık demektir.”-
Albert J. Nock
“Tarihten ders
almayanlar, tarihi
tekrar yaşamak
zorunda kalmışlardır.”

More Related Content

What's hot

VERGİ DEVLET VE YASAL SOYGUN
VERGİ DEVLET VE YASAL SOYGUNVERGİ DEVLET VE YASAL SOYGUN
VERGİ DEVLET VE YASAL SOYGUNCOSKUN CAN AKTAN
 
BRİTANYA İMPARATORLUĞU GEORGİANLAR DÖNEMİ’NDE (1714-1830) UYGULANAN BAZI TUHA...
BRİTANYA İMPARATORLUĞU GEORGİANLAR DÖNEMİ’NDE (1714-1830) UYGULANAN BAZI TUHA...BRİTANYA İMPARATORLUĞU GEORGİANLAR DÖNEMİ’NDE (1714-1830) UYGULANAN BAZI TUHA...
BRİTANYA İMPARATORLUĞU GEORGİANLAR DÖNEMİ’NDE (1714-1830) UYGULANAN BAZI TUHA...COSKUN CAN AKTAN
 
VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARI
VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARIVERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARI
VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARICOSKUN CAN AKTAN
 
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUN
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUNKEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUN
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUNCOSKUN CAN AKTAN
 
ANAYASAL VERGİ HUKUKU’NUN FELSEFİ TEMELLERİ VE JOHN LOCKE
ANAYASAL VERGİ  HUKUKU’NUN FELSEFİ TEMELLERİ VE JOHN LOCKEANAYASAL VERGİ  HUKUKU’NUN FELSEFİ TEMELLERİ VE JOHN LOCKE
ANAYASAL VERGİ HUKUKU’NUN FELSEFİ TEMELLERİ VE JOHN LOCKECOSKUN CAN AKTAN
 
VERGİ FELSEFESİ Aydınlanma Çağı Düşünürlerinin Keyfî Vergileme Üzerine Eleşti...
VERGİ FELSEFESİ Aydınlanma Çağı Düşünürlerinin Keyfî Vergileme Üzerine Eleşti...VERGİ FELSEFESİ Aydınlanma Çağı Düşünürlerinin Keyfî Vergileme Üzerine Eleşti...
VERGİ FELSEFESİ Aydınlanma Çağı Düşünürlerinin Keyfî Vergileme Üzerine Eleşti...COSKUN CAN AKTAN
 
6. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Demokrasinin Serüveni
6. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Demokrasinin Serüveni6. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Demokrasinin Serüveni
6. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Demokrasinin Serüvenienesulusoy
 

What's hot (8)

VERGİ DEVLET VE YASAL SOYGUN
VERGİ DEVLET VE YASAL SOYGUNVERGİ DEVLET VE YASAL SOYGUN
VERGİ DEVLET VE YASAL SOYGUN
 
BRİTANYA İMPARATORLUĞU GEORGİANLAR DÖNEMİ’NDE (1714-1830) UYGULANAN BAZI TUHA...
BRİTANYA İMPARATORLUĞU GEORGİANLAR DÖNEMİ’NDE (1714-1830) UYGULANAN BAZI TUHA...BRİTANYA İMPARATORLUĞU GEORGİANLAR DÖNEMİ’NDE (1714-1830) UYGULANAN BAZI TUHA...
BRİTANYA İMPARATORLUĞU GEORGİANLAR DÖNEMİ’NDE (1714-1830) UYGULANAN BAZI TUHA...
 
VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARI
VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARIVERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARI
VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLARI
 
VERGİLEMENİN SINIRLARI
VERGİLEMENİN SINIRLARIVERGİLEMENİN SINIRLARI
VERGİLEMENİN SINIRLARI
 
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUN
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUNKEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUN
KEYFİ-SINIRSIZ VERGİLEME VE YASAL SOYGUN
 
ANAYASAL VERGİ HUKUKU’NUN FELSEFİ TEMELLERİ VE JOHN LOCKE
ANAYASAL VERGİ  HUKUKU’NUN FELSEFİ TEMELLERİ VE JOHN LOCKEANAYASAL VERGİ  HUKUKU’NUN FELSEFİ TEMELLERİ VE JOHN LOCKE
ANAYASAL VERGİ HUKUKU’NUN FELSEFİ TEMELLERİ VE JOHN LOCKE
 
VERGİ FELSEFESİ Aydınlanma Çağı Düşünürlerinin Keyfî Vergileme Üzerine Eleşti...
VERGİ FELSEFESİ Aydınlanma Çağı Düşünürlerinin Keyfî Vergileme Üzerine Eleşti...VERGİ FELSEFESİ Aydınlanma Çağı Düşünürlerinin Keyfî Vergileme Üzerine Eleşti...
VERGİ FELSEFESİ Aydınlanma Çağı Düşünürlerinin Keyfî Vergileme Üzerine Eleşti...
 
6. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Demokrasinin Serüveni
6. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Demokrasinin Serüveni6. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Demokrasinin Serüveni
6. Sınıf Sosyal Bilimler 6. Ünite Demokrasinin Serüveni
 

More from COSKUN CAN AKTAN

İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONU
İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONUİKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONU
İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONUCOSKUN CAN AKTAN
 
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?COSKUN CAN AKTAN
 
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİ
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİPATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİ
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİCOSKUN CAN AKTAN
 
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNEPATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNECOSKUN CAN AKTAN
 
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞI
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞIPATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞI
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞICOSKUN CAN AKTAN
 
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU  GENİŞLEMEİKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU  GENİŞLEME
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEMECOSKUN CAN AKTAN
 
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?COSKUN CAN AKTAN
 
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR? İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR? COSKUN CAN AKTAN
 
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?COSKUN CAN AKTAN
 
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİ
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİMATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİ
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİCOSKUN CAN AKTAN
 
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME...
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME... İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME...
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME... COSKUN CAN AKTAN
 
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZM
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZMEMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZM
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZMCOSKUN CAN AKTAN
 
EMPERYAL BİLİM: İKTİSAT
EMPERYAL BİLİM: İKTİSATEMPERYAL BİLİM: İKTİSAT
EMPERYAL BİLİM: İKTİSATCOSKUN CAN AKTAN
 
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZM
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZMİKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZM
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZMCOSKUN CAN AKTAN
 
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİVERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİCOSKUN CAN AKTAN
 
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...COSKUN CAN AKTAN
 
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİVERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİCOSKUN CAN AKTAN
 

More from COSKUN CAN AKTAN (20)

İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONU
İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONUİKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONU
İKTİSAT VE MATEMATİK: İKTİSADIN MATEMATİZASYONU
 
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?
İKTİSAT YOLUNU MU KAYBETTİ?
 
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİ
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİPATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİ
PATERNALİZMİN DOĞUŞU VE YÜKSELİŞİ
 
PATERNALİZM
PATERNALİZMPATERNALİZM
PATERNALİZM
 
PATERNALİZM FELSEFESİ
PATERNALİZM FELSEFESİ PATERNALİZM FELSEFESİ
PATERNALİZM FELSEFESİ
 
PATERNALİZM TÜRLERİ
PATERNALİZM TÜRLERİPATERNALİZM TÜRLERİ
PATERNALİZM TÜRLERİ
 
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNEPATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE
PATERNAL DEVLET VE ‘’İYİNİYETLİ’’ İYİLİKSEVERLİK DESPOTİZMİ ÜZERİNE
 
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞI
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞIPATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞI
PATERNALİZM: PATERNAL DEVLET ANLAYIŞI
 
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU  GENİŞLEMEİKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU  GENİŞLEME
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME
 
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?
İKTİSAT NEREYE? QUO VADIS?
 
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR? İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
 
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
İKTİSAT NEREYE GİDİYOR?
 
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİ
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİMATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİ
MATEMATİKSEL FORMALİZM ÜZERİNE ELEŞTİRİ
 
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME...
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME... İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME...
İKTİSAT: DOĞA BİLİMLERİ’NE DOĞRU GENİŞLEME...
 
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZM
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZMEMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZM
EMPERYAL İKTİSAT: İKTİSAT BİLİMİNDE EMPERYALİZM
 
EMPERYAL BİLİM: İKTİSAT
EMPERYAL BİLİM: İKTİSATEMPERYAL BİLİM: İKTİSAT
EMPERYAL BİLİM: İKTİSAT
 
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZM
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZMİKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZM
İKTİSAT BİLİMİ, AKADEMİK TAYLORİZM VE AKADEMİK PLÜRALİZM
 
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİVERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
 
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN TESİS EDİLMESİ VE ANAYASAL İKTİSAT PERS...
 
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİVERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ
VERGİLEMEDE HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİ
 

Vergi, Zulüm ve İsyan

  • 1. TARİHSEL PERSPEKTİFTEN VERGİLEME: VERGİ, ZULÜM VE İSYAN Bu sunum aşağıdaki kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır: C C Aktan, D Dileyici, Ö Saraç, Vergi Zulüm ve İsyan, Ankara: Phoenix yayınevi. Sunumu Hazırlayan: Ahmet Hamdi Aktaş PROF.DR.COŞKUN CAN AKTAN
  • 2. Magna Carta (1215) “Krallığımızda, Krallık Toplu Meclisi’nin izni olmadıkça zorla koruma parası ya da yardım parası tarhedilemez” • Magda Carta İngiltere Kralı Yurtsuz John’a karşı bazı derebeylerinin ilan etti • Elimizde bulunan ilk yazılı özgürlük bildirgesi • İnsan hakları ve kişi hürriyetlerinin hukuki ve siyasi bir düzen içinde şekillenmesini sağlayan ilk belgedir • Vergileme yetkisinin kralın elinden alınarak kısmen parlamentoların yetkisine bırakılmıştır.
  • 3. Magna Carta’da kralın vergileme yetkisinin sınırlandırılması ile ilgili üç madde • 12.Madde vergileme yetkisinin kral tarafından kullanımını düzenler • 14. Madde vergileme yetkisinin kullanımınd a genel oylama esaslarını düzenler • • 15.Madde vergileme yetkisinin baronlar tarafından kullanımını düzenler.
  • 4. „Temsilsiz vergileme olmaz“ Krallar , imparatorlar, krallar Tanrı’dan aldıkları vergileme yetkilerini istismar etmiş ve keyfi olarak kullanmışlardır Bu sebepten halkın isyanına neden olmuştur Yüksek vergiler altında ezilen insanlar, vergilerin ancak halkı temsil eden parlamentonun rızasıyla yapılmaları halinde adil ve meşru olabileceğini savundular Mutlak monarşilerin yıkılması ve yerine meşruti monarşilerin geçmesi ile birlikte vergileme yetkisi kralın elinden alınarak kısmen parlamentoların yetkisine bırakılmıştır Bu gelismeler neticesinde demokrasi mücadelerinin başlangıcın oluşturdu Vergilerin yalnızca halk temsilcilerinin onayına ve iznine göre alınması gerektiği kabul edilmektedir.
  • 5. Bu sözler ile krala uyması gereken ilkeler hatırlatılıyor ve ardından vergilerin ancak temsilcilerin izni ve onayı ile tarh edilebileceği belirtiliyordu En yüce efendimiz kralımıza, biz ruhani ve dünyevi lordlar ve Parlamento’da bir araya gelmiş olan topluluklar, Kral I. Edward zamanında çıkarılıp yürürlüğe konulmuş bir yasayı hakirane anımsatırız. Bu İmparatorlukta, kralın ya da varislerinin, imparatorluk bünyesindeki başpiskopos, şövalye ve soyluların ve diğer özgür kişilerin onayları ve rızaları alınmadan hiçbir vergi ya da yardım parası tarh edemeyeceği ya da oranlarını yükseltemeyeceği yolunda bir yasaydı bu.
  • 6. Geçmişle bugün • Geçmişle bugün arasında çok fazla fark bulunmamaktadır • Bugünün politikacilari eski çağların kralları gibi vergileme keyfi bir şekilde kullanabilmektedirler. • Temsilcilerimizin vergileme yetkilerini sınırlandıran hiç bir hukuki güvence bulunmamaktadır. • Temsilcilerimizin mevcut vergi oranlarını parlamentonun değil - Bakanlar kurulu´nun yetkisi indirmeye ve yükseltmeye kendilerini yetkili kılmışlardır. • Anayasamızın 73. maddesinin dördüncü fıkrasında “vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisna ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırla içinde değişiklik yapabilir.
  • 7. Kısası • Krallar , imparatorlar, krallar Tanrı’dan aldıkları vergileme yetkilerini istismar etmiş ve keyfi olarak kullanmışlardır • Halkın isyanına neden olmuştu • Halk kendi temsilcilerinin onayı olmaksızın vergi konulmasının doğru olmadığını ifade ederek mutlak egemenliğe karşı mücadeleye başlamışlardır • Halk kendi temsilcilerinin onayı olmaksızın vergi konulmasının doğru olmadığını ifade ederek mutlak egemenliğe karşı mücadeleye başlamışlardır
  • 8. „Vergilemeden harcama olmaz“ Bugün içinde yaşadığımız ekonomik sorunların en önemli nedenlerinden birisi parlamentoların veya siyasal iktidarların vergilemeden harcama yetkisine sahip olmasıydı. Vergilemeden harcamak, kamu harcamalarının vergi-dışı finansman kaynakları ile karşılanmasıdır. Vergilemeden harcamak demek, devletin yaptığı harcamaları borçlanma ve para basma vasıtasıyla yapmasıdır.
  • 9. “Aşk-Nefret” • Politikacilar secmeler icin vergi disi finansman kaynaklarina basvurma gerek duyarlar ve koltuklarini korumak icin • Vatandaşlar devletin harcamalarını artırmasından memnun olurken, bunun karşılığında bir vergi ödemekten genellikle hoşlanmayız • Harcama – nimet • Vergi- külfet • Bunun neticesinde, politikacılar oy kaybetmemek ve koltuklarını korumak için harcamaları sürekli arttırırken, bunu vergileme ile değil borçlanma ve para basma yoluyla karşılamayı yeğleyebilmektedir
  • 10. Woodrow Wilson • ABD 28. Başkanı Woodrow Wilson’un şu sözünün büyük değer taşıdığına inanıyoruz: • “Devletin parası vergilemeden harcanıyor, vergilemeden harcamak, temsilsiz harcamak kadar kötüdür.”
  • 11. Mali disiplinin kaybı ve finansal sorumluluk etiği vergilemeden harcama kamu harcamalarını arttırıyor bütçe açıkları artıyor, iç ve dış borç yükleri gerekli bir sonuç haline geliyor. Devletin borç yükündeki artış, faiz yükünü gerektirir. Para basılması (emisyon) ise tamamen enflasyonist bir etki doğurmaktadır. Bu netice olarak bugünkü ve gelecek kuşakların vergi yükünü Vergilemeden harcamak, mali ve parasal disiplini tamamen bozan kötü bir politikadır. Yapılması gereken hükümetlerin sahip olduğu maliye ve para politikalarını sınırlamaktır.
  • 12. Zülüm ve isyan • Tüm zamanlarda tarih, haksız, keyfi ve adaletsiz vergiler altında ezilen, zulme maruz kalan insanların çaresizliğine ve zaman zaman haykırışlarına tanıklık etmiştir.. • Vatandaşların rızası olmadan keyfi olarak konulan haksız vergiler yürürlükteydi • Halk, “temsilsiz vergileme olmaz” diye haykırdı • Bu haykırış, hem halkın , hem de hakkın sesiydi • Bu özgürlüğün, demokrasinin zaferiydi • Magna Carta ile başlayan özgürlük hareketlerinde kralın sınırsız ve keyfi vergileme yetkisi parlamentolara devredilmeye başlandı • Ve demokrasi icin mücadeleler başladı.
  • 13. Amerikan aydınlanma ve bağımsızlık hareketi • Ağır, haksız ve keyfi vergiler ana rolü oynadi • O dönemde İngilizler tarafından alınan vergiler, dağınık haldeki koloniler arasında birleştirici bir işlev yerine getirmiş • Amerikan İhtilali’ne neden olmuştur • Koloniler kendi aralarında birleşerek ağır ve haksız vergilere karşı isyan başlatmışlar • İngilizlere karşı silahlı mücadeleye girişerek sonunda Amerika kıtasında bir devletin doğuşuna kaynaklık etmişlerdir
  • 14. Bugün çağdaş demokrasilerde Vergileme, egemenlik hakkı ve kudretini millet adına elinde bulunduran devletin “yasal” bir yetkisi olarak kabul edilmektedir Oysa vergilerin halkın temsilcileri tarafından konulması, vergilere ancak “yasal olma” özelliğini sağlar. Vergilemenin yasalarla konulması, bu vergilerin meşru olduğu anlamına da gelmez... “Yasallık” ile “meşruiyet” aynı şey demek değildir Kanun koyma tekelini elinde bulunduran her parlamento vergi koyma yetkisine de sahip olabilir Vergilerin kanunen uygulanması, parlamentoların vergi yetkilerini kötüye kullanmalarını engelleyemez
  • 15. Modern demokraside talep • Bugün çağdaş demokrasilerde vergileme gücü ve hakkını elinde bulunduran parlamentoların keyfi ve haksız vergiler koymalarını engellemek için mücadele etmeliyiz • Bir zamanlar “temsilsiz vergileme olmaz” diye bağıran halkın sesi, hakkın sesine dönüşmüştür Bugün modern devletlerde keyfi , haksız ve sınırsız vergilere karşı “sınırsız vergileme olmaz” diye haykırmamız lazım • Tarihi özgürlük tarihidir... Vergilemenin tarihi demokrasinin tarihidir... • Geçmişten ders alarak gerekli reformları yapmakta daha fazla gecikmemeliyiz • Vergileme yetkisini mutlaka anayasal-yasal- kurumsal normlarla sınırlandırmalıyız • Cünkü “Fazla vergi almak hırsızlık demektir.”- Albert J. Nock
  • 16. “Tarihten ders almayanlar, tarihi tekrar yaşamak zorunda kalmışlardır.”