VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLANDIRILMASI Haklar ve Özgürlükler Bildirgelerinde Vergileme Yetkisinin Sınırlandırılması
•
0 likes•257 views
VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLANDIRILMASI Haklar ve Özgürlükler Bildirgelerinde Vergileme Yetkisinin Sınırlandırılması
More Related Content
More from COSKUN CAN AKTAN
More from COSKUN CAN AKTAN (20)
VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLANDIRILMASI Haklar ve Özgürlükler Bildirgelerinde Vergileme Yetkisinin Sınırlandırılması
- 1. Bu sunum şu kaynaktan yararlanarak hazırlanmıştır: C C Aktan, D Dileyici, Ö Saraç, «Hak ve Özgürlük Bildirgelerinde Vergileme Yetkisinin Sınırlandırılması», içinde: Vergi , Zulüm ve İsyan, Ankara: Phonix, 2002. Sunumu Hazırlayan: Fatma Özkalfa PROF.DR. COŞKUN CAN AKTAN VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLANDIRILMASI Haklar ve Özgürlükler Bildirgelerinde Vergileme Yetkisinin Sınırlandırılması
- 2. MAGNA CARTA 15 HAZİRAN 1215 insan hakları ve kişi hürriyetlerinin hukuki ve siyasi bir düzen içinde şekillenmesini sağlayan ilk belgedir.
- 3. Magna Carta’da kralın vergileme yetkisinin sınırlandırılması ile ilgili üç madde bulunmaktadır.Bunlar: 12.madde • 12.Madde vergileme yetkisinin kral tarafından kullanımını düzenler. 14.madde • 14. Madde vergileme yetkisinin kullanımında genel oylama esaslarını düzenler. 15.madde • 15.Madde vergileme yetkisinin baronlar tarafından kullanımını düzenler.
- 4. Kendimiz için kurtuluş akçesi, büyük oğlumuzun şövalye olması ve “yalnızca bir kere” büyük kızımızın evlenmesi sebepleriyle toplananlar dışında krallığımızda genel oylama olmadan hiçbir vergi veya yardım toplanamayacaktır. Bu sebeple de ancak makul bir yardım toplanabilir. Londra şehrinden istenecek yardımlarda da benzer şekilde hareket edilecektir “Yukarıda belirtilen üç istisna dışında bir yardım veya vergi kararlaştırılırken gerekli genel onaylamayı alabilmek için başpiskopos, piskopos, rahip, kont ve büyük baronları adlarına göndereceğimiz mektuplarla çağıracağız. Bizimle dolaysız olarak toprak ilişkisi olan herkese, şerifler ve diğer memurlarımız Gelecekte kimsenin, kendi hür adamlarından, kendi kurtuluş akçesi, büyük oğlunun şövalye olması ve büyük kızının ‘bir kere’ evlendirme masrafları dışında bir sebeple yardım toplamasına müsaade etmeyeceğiz. Bu sebeple de ancak makul bir yardım toplanabilir. 12.madde 14.madde 15.madde
- 5. HAKLAR DİLEKÇESİ 7 HAZİRAN 1628 1625 yılında Kral I. Jack ölünce tahta oğlu I. Charles geçmiştir. Charles vergileme yetkisini keyfi kullanarak sürekli bir ordu kurmaya çalışmıştır. Ordu kurmak için en önemli gerekçesi savaşmak olmuş ve Fransa’ya savaş açmıştır Kral vergileme yetkisi başta olmak üzere yeki sınırlandırılmasını içeren Haklar Dilekçesini imzalamak zorunda kalmıştır. İngiliz donanması hiçbir başarı elde edemeden ülkesine geri dönmüş kral parlamento çok sert tarafından eleştirilmiştir.
- 6. En yüce efendimiz kralımıza, biz ruhani ve dünyevi lordlar ve Parlamento’da bir araya gelmiş olan topluluklar, Kral I. Edward zamanında çıkarılıp yürürlüğe konulmuş bir yasayı hakirane anımsatırız. Bu İmparatorlukta, kralın ya da varislerinin, imparatorluk bünyesindeki başpiskopos, şövalye ve soyluların ve diğer özgür kişilerin onayları ve rızaları alınmadan hiçbir vergi ya da yardım parası tarh edemeyeceği ya da oranlarını yükseltemeyeceği yolunda bir yasaydı bu.
- 7. “Bu yüzden gelecekte Parlamentonun genel onayı olmadıkça, hiç kimsenin ödünç para, bağış, vergi, herhangi bir armağan vermeye ya da buna benzer bir ödemede bulunmaya zorlanmasını ve bunun için, böyle bir ödemede bulunmayı reddetti diye, kimsenin sorguya çekilmemesini, yemin etmeye cebredilmemesini, hücreye kapatılmamasını, tutuklanmamasını ya da başka bir biçimde eziyet çektirilmemesini ve rahatsız edilmemesini, yüce Majestelerinizden rica ediyoruz. Hiçbir özgür kişi, bu değindiğimiz durumlardan hiçbirinde yasaklanmamalı ve göz altına alınmamalıdır.”
- 8. HAKLAR BİLDİRİSİ 1689 İngiliz tarihinde ortaya çıkan bir diğer önemli hak ve özgürlükler bildirgesi de 1689 yılında onaylanan Haklar Bildirisi’dir. Bu belgenin ortaya çıkış süreci ise şöyle bir gelişim göstermiştir.vergileme yetkisinin kullanımı ve sınırlandırılması ile ilgili maddeler ise şunlardır. •Parlamentonun onayı olmadan, kralın yetkisine dayanarak, yasaları ve bu yasaların icrasını iptal etmek gücü sözde kalır ve yasa dışıdır.” Madde 1 •Son zamanlarda alışkanlık haline getirmek küstahlığını gösterdikleri gibi, kralın yetkisine dayanarak, kendini yasalardan ve bu yasaların icrasından muaf tutmak gücü de sözde kalır ve yasa dışıdır.” Madde 2 •Veto hakkı bahanesiyle, parlamentonun onayı olmadan, uzun bir süre için, kabul edildiğinden ya da edileceğinden başka bir biçimde tahtın yararına para toplamak yasa dışıdır.” Madde 4
- 9. AMERİKA TARİHİNDE VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRLANDI RILMASI VİRGİNİA HAKLAR BİLDİRGESİ 12 HAZİRAN 1776 PUL KANUNU BİLDİRGESİ 19 EKİM 1765 İL KITASAL KONGRE BİLDİRİSİ 14 EKİM 1774
- 10. PUL KANUNU BİLDİRGESİ 19 EKİM 1765 Yedi Yıl savaşları neticesinde İngiltere Fransa’yı Yenilgiye uğratmıştır. Yedi yıl savaşları İngiltere’ye önemli maliyetler yüklemiş, Kızılderelilere karşı ordu bulundurma zorunluluğu maliyetleri artırmıştır. İngiltere Koloniler için katlandığı mali yükümlülüğü azaltmaya ve İngiliz ticaretini korumak için önlemler almıştır.
- 11. PUL KANUNU BİLDİRGESİ 19 EKİM 1765 1764 yılında “Şeker Yasası” ile şarap, çivit ve kahve üzerine gümrük vergileri koymuştur. Kolonilerden satın alma tekeline sahip olacağı malların listesini genişletmiş İngiltere’nin aracılığı olmadan kolonilerin herhangi bir ürünü dış ülkelere ihraç edebilmesi imkansız hale gelmiştir İngiltere’nin İngiliz ticaretini korumaya yönelik önlemleri
- 12. PUL KANUNU BİLDİRGESİ 19 EKİM 1965 İNGİLTERE ALDIĞI TEDBİRLERİ GENİŞLETMİŞTİR. 1765 YILINDA PUL YASASINI YÜRÜRLÜĞE KOYMUŞTUR. PUL YASASI İLE DAİMİ ORDUNUN MASRAFLARI KOLONİLERDEN ALINACAK VERGİLERLE KARŞILANACAKTIR. PUL KANUNU KONGRESİNDE KOLONİLERİN HAKLARINI AÇIKLAYAN BİLDİRİ YAYINLANMIŞTIR. PUL YASASI BİLDİRİSİ KONGRESİ 13 MADDEDEN OLUŞMUŞTUR.
- 13. PUL YASASI KONGRESİ BİLDİRİSİNDE VERGİLEME YETKİSİNİN KULLANIMINA YÖNELİK HÜKÜMLER Madde 3: “Kendilerinin ya da temsilcilerinin rızası olmaksızın hiçbir verginin konamayacağı, İngilizlerin şüphe götürmez hakkı ve en önemli özgürlüklerinden biridir Madde 5: “Bu kolonilerdeki halkın tek temsilcileri kendilerince sevilen kişilerdir ve kendilerine ait yasalarca öngörülmedikçe anayasal olarak hiçbir vergi onlardan alınamaz Madde 9: “Parlamentonun çıkardığı son birkaç kanun ile getirilen vergiler, bu kolonilerdeki sıkıntı verici koşullar açısından, son derece külfetli ve eziyet vericidir ve madeni para kıtlığından dolayı ödenmeleri mümkün değildir.”
- 14. İLK KITASAL KONGRE BİLDİRİSİ 14 EKİM 1774 İngiltere, “Declaration Act” hükümlerine dayanarak, vergi yasalarını kolonilerde uygulayabileceği ni kanıtlamak istemiştir. 1773 yılında kolonilerde tüketilen çaydan vergi almayı öngören bir kanunu yürürlüğe koymuştur. Batı Hindistan Şirketi’nin ticari menfaatlerini korumaya yönelik bu kanun, kolonilerin daha sert tepkisine yol açmış ve Boston Çay Partisi İsyanı’nın ortaya çıkmasına neden olmuştur.
- 15. Boston çay partisi isyanı sonrasında İngiltere kongre bildirgesinde vergilemeye ilişkin hükümlere yer vermiştir.
- 16. İLK KITASAL KONGRE BİLDİRİSİ 14 EKİM 1774 İlk Kıtasal Kongre Bildirisi Madde 10: Parlamento tarafından çıkarılan aşağıdaki kanunlar kolonicilerin haklarını ihlal etmektedir ve bu kanunların feshedilmesi Büyük Britanya ile Amerikan kolonileri arasındaki uyumun yeniden sağlanması için özellikle gereklidir.”
- 17. VİRGİNİA HAKLAR BİLDİRGESİ 12 HAZİRAN 1776 George Mason tarafından hazırlanan bu belgede genel olarak temel hak ve özgürlükler ile bunların nasıl korunacakları belirtilmiştir.Daha sonra bu bildirge diğer devletlerin anayasalarında yer almıştır.
- 18. VİRGİNİA HAKLAR BİLDİRGESİ 12 HAZİRAN 1776 Belgelerinde yer alan ilkeler tekrar edilmiştir. 1689 Haklar Bildirisi 1215 Magna carta Madde 6: “Meclislerde halkın temsilcisi olarak çalışacak kişilerin seçimi serbesttir; topluma bağlılık ve sürekli genel ilgi beslediğine dair yeterli delili alan herkesin oy hakkı vardır; kamu yararı için, kendinin ya da seçtiği temsilcilerin rızası olmadan, kimse ne vergi ödemeye zorlanabilir, ne de mülkü elinden alınabilir; aynı biçimde kimse, kamu yararını göz önünde bulundurarak kabul etmediği yasalara uymakla yükümlü değildir.”
- 19. SONUÇ Krallar , imparatorlar, krallar Tanrı’dan aldıkları vergileme yetkilerini istismar etmiş ve keyfi olarak kullanmışlardır. Halk kendi temsilcilerinin onayı olmaksızın vergi konulmasının doğru olmadığını ifade ederek mutlak egemenliğe karşı mücadeleye başlamışlardır. Bu mücadeleler neticesinde yönetimi elinde bulunduranlar ‘Temsilsiz Vergileme Olmaz ‘ilkesini kabul etmek zorunda kalmışlardır.