2. Paivio tarafından oluşturulan bu kuram, sözel ve sözel
olmayan kodlamalar sisteminin yapısal ve işlevsel
özelliklerine dayanarak bilginin nasıl işlendiğini,
kodlandığını, hatırlandığını tanımlamaktadır. Sözlü içerik,
görsel içerik ile birlikte sunulduğunda öğrenme daha etkili
ve verimli duruma gelmektedir. İkili Kodlama
Kuramı’ndan yararlanarak, Mayer’in geliştirdiği Çok
Ortamlı Ö ğrenmede Bilişsel Model, üç önemli bilişsel
süreci tanımlamaktadır: Bilgileri seçme, düzenleme ve
bütünleştirme. Modelin rehberlik ettiği bir dizi araştırma
sonunda, Mayer, öğrenmeyi destekleyecek önemli ilkeler
önermiştir
3. Bilgi-işleme sürecine ilişkin araştırmalarda, sözel bilişsel
süreçlere ağırlık verilmesi, sözel olmayan bilişsel süreçlerin
ihmaliyle sonuçlanmıştır. Geçen yüzyılın ilk yarısında
nadiren yürütülen imgelem∗ (imagery) çalışmaları, araştırma
yöntemlerinin öznelliği nedeniyle eleştiriler almış ve
davranışçı akımın gölgesinde kalmaktan kurtulamamıştır
(Paivio, 1986). 1960’lı yılların sonlarında davranışçılığın
etkilerinden sıyrılmaya çalışan psikoloji araştırmaları, bilişsel
süreçlerin araştırılması üzerinde yoğunlaşmıştır. Paivio’nun
1960’lı yıllarda başlattığı çalışmalar, otuz yıllık bir çalışma
süreci sonunda, sözel ve sözel olmayan bilişsel süreçlere eşit
ağırlık veren İkili Kodlama Kuramı’nın (İKK) geliştirilmesiyle
sonuçlanmıştır. Kuram, görsel bilişsel süreçlere ilişkin
sorulara verdiği tutarlı yanıtlarla, önerilen diğer bellek
sistemlerinden
4. Kurama göre sözel ve sözel olmayan (imgesel)
temsili sistemler, organizmanın işlevsel ve uyumsal
davranış amaçları doğrultusunda, çevreden gelen
uyarıcıları işlemek ve düzenlemekle görevlidirler.
Paivio bilişsel yapının anlaşılması için
varsayımlarını sistem ve birimler
düzeyinde ayırt etmiştir.
TEMEL VARSAYIMLAR
5. Birimler algıya aracılık eden duyu kanallarının
özelliklerini sürdürürler.Birimler algısal-devinsel
benzetimlerdir (perceptual-motor analogues).Sözel
birimler ardışık düzenlenmektedir.İmgesel birimler
eşzamanda işlenmeye elverişli birimlerdir.İmgesel
birimler belirli sınırlar içinde anında eşzamanlı-
bütünsel algılamaya sözel birimlerden daha
elverişlidirler.
BİRİMLERE İLŞKİN
VARSAYIMLAR
6. Sözel ve imgesel sistemler işlevsel olarak birbirinden
bağımsız ve birbirine bağımlı olarak
etkinleşebilirlerSistem-içi ve sistemler arası birimler
arasındaki bağlar kesin değil, olasıdır.Ardışık
birimler ve bütünsel (eşzamanlı algılanan)
birimlerin işlevsel özellikleri farklıdır.Sembolik
sistemin işlevsel özellikleri, sembolik birimlerde yer
alan bilgilerin, bilişsel işlemlerde kullanılmasına ve
davranışa rehberlik etmesine olanak sağlar.
SİSTEME İLİŞKİN
VARSAYIMLAR
7. İkili Kodlama Kuramı, aynı bilginin birbirini destekleyen farklı
biçimlerde kodlanmasınm, öğrenmede verimliliği ve etkililiği
artıracağı varsayımına dayanmaktadır. Bu konu ile ilgili
yürütülmüş pek çok araştırma, ikili kodlamanın akademik başarı
üzerinde anlamlı bir etkisi olduğunu göstermiştir. Paivio tarafından
oluşturulan bu kuram, sözel ve sözel olmayan kodlamalar
sisteminin yapısal ve işlevsel özelliklerine dayanarak bilginin nasıl
işlendiğini, kodlandığını, hatırlandığım tanımlamaktadır. Sözlü
içerik, görsel içerik ile birlikte sunulduğunda öğrenme daha etkili
ve verimli duruma gelmektedir. İkili Kodlama Kuramı'ndan
yararlanarak, Mayer'in geliştirdiği Çok Ortamlı Öğrenmede Bilişsel
Model, üç önemli bilişsel süreci tanımlamaktadır: Bilgileri seçme,
düzenleme ve bütünleştirme. Modelin rehberlik ettiği bir dizi
araştırma sonunda, Mayer, öğrenmeyi destekleyecek önemli ilkeler
önermiştir.
8. İkili kodlama kuramına göre bu iki alt sistemin
birlikte kullanımı öğrenmeyi olumlu yönde
etkilemektedir.
Diğer bir deyişle ikili kodlama kuramına göre; hem
sözel hem de görsel bilgi içeren öğretim materyalleri,
yalnızca sözel ya da yalnızca görsel bilgi içeren
materyallerden daha etkilidir.
Ayrıca görsel kanal aracılığı ile sunulan içerik, sözel
kanal aracılığıyla sunulan içerikten daha iyi
hatırlanmaktadır.
9. İkili kodlama kuramına göre bu iki alt sistemin
birlikte kullanımı öğrenmeyi olumlu yönde
etkilemektedir.
Diğer bir deyişle ikili kodlama kuramına göre; hem
sözel hem de görsel bilgi içeren öğretim materyalleri,
yalnızca sözel ya da yalnızca görsel bilgi içeren
materyallerden daha etkilidir.
Ayrıca görsel kanal aracılığı ile sunulan içerik, sözel
kanal aracılığıyla sunulan içerikten daha iyi
hatırlanmaktadır.
