The Pamouktsoglu Mansion in Avdira, Xanth, Greece. Το αρχοντικό Παμούκτσογλου στη χωριό Άβδηρα της Ξάνθης.

1. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
ΠΑΜΟΥΚΤΣΟΓΛΟΥ
Ένα στολίδι στον παραδοσιακό οικισμό των Αβδήρων
Βουλγαράκη Ραφαηλία
Γιαννιού Βίκυ
Ιωαννίδου Κατερίνα
Τσαλίκη Ιωάννα
Α1 – 2ο Γυμνάσιο Ξάνθης - 2023

3. ΙΣΤΟΡΙΑ

4. ΙΣΤΟΡΙΑ
Η κατάρα των Αβδηριτών
 Ο Παναγιώτης Παμουκτσόγλου ήταν ένας πλούσιος έμπορος καπνού από την
Κωνσταντινούπολη
 Εγκαταστάθηκε στα Άβδηρα γύρω στο 1860
 Οι Αβδηρίτες του εμπιστεύτηκαν τις οικονομίες τους για την αγορά ενός μεγάλου
αγροκτήματος μέσω διαπραγματεύσεων με τους Τούρκους κατακτητές
 Αγόρασε το τσιφλίκι για λογαριασμό του και έτσι από καπνέμπορος έγινε και
μεγαλοτσιφλικάς
 Οι Αβδηρίτες τον καταράστηκαν να μείνει άκληρος
 Παρόλο που παντρεύτηκε 2 φορές και απέκτησε 7 συνολικά παιδιά, δεν απέκτησε απογόνους
 Η κατάρα έπιασε!!

5. ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ζωή στο αρχοντικό
Η οικογένεια Παμουκτσόγλου έκανε ζωή αστικού χαρακτήρα. Στο σπίτι υπήρχαν υπηρέτες,
μαγείρισσα, ράφτρα, παραμάνα για τα παιδιά, ενώ τα έπιπλα και τα διακοσμητικά αντικείμενα
ήταν τις περισσότερες φορές φερμένα από το εξωτερικό. Συχνά φιλοξενούνταν καπνέμποροι,
μπέηδες, αγάδες και άλλα επίσημα πρόσωπα.

6. ΙΣΤΟΡΙΑ
Φωτογραφία από την ημέρα του
γάμου της Μαγδαληνής
Παμουκτσόγλου με τον Αθ. Χατζίδη.
Πίσω από το ζευγάρι στέκεται ο
Λάζαρος Παμουκτσόγλου, αριστερά
της νύφης η αδερφή της Χαρίκλεια
και πίσω από αυτήν ο μικρότερος
αδερφός, Κώστας

7. ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο δρόμος της καταστροφής
 Ο Παναγιώτης Παμουκτσόγλου απεβίωσε στις 20 Οκτώβρη 1899, αφήνοντας μεγάλη
περιουσία και κτήματα
 Ο πρωτότοκος Γιώργος, κοινωνικός και έξυπνος, κατάφερε να διατηρήσει το υψηλό επίπεδο
διαβίωσης της οικογένειας
 Ο μικρότερος γιος, Κώστας, σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή και στο Γυμνάσιο του
Τσοτιλίου. Διετέλεσε Δήμαρχος Αβδήρων από το 1922 έως το 1934
 Όλα τα αδέρφια, εκτός από τον Γιώργο, παντρεύτηκαν σε μεγάλη ηλικία.
 Επέστρεψαν σταδιακά στο πατρικό

8. ΙΣΤΟΡΙΑ
Η οικονομική κάμψη
Τα πλήγματα που οδήγησαν στην οικονομική κάμψη:
1. Η απαλλοτρίωση του τσιφλικιού Παμουκτσόγλου για τους ακτήμονες πρόσφυγες το 1929
2. Ο θάνατος των δύο αδερφών, Γιώργου και Κώστα, το 1936
3. Κανένα από τα έξι παιδιά του Παναγιώτη Παμουκτσόγλου δεν απέκτησε απογόνους. Τα
αδέρφια έφυγαν άκληρα από τη ζωή, η περιουσία που είχε απομείνει, μοιράστηκε σε
μακρινούς συγγενείς και προσφιλή πρόσωπα

9. ΙΣΤΟΡΙΑ
Η τελευταία απόγονος
 Η τελευταία κόρη του Παμουκτσόγλου, η Μαγδαληνή Χαντζίδου, ζούσε σε ένα δωμάτιο του
ισογείου, πάμφτωχη έως το θάνατό της, το 1980, σε ηλικία 103 χρόνων
 Προηγουμένως είχε δωρίσει το σπίτι στην Εφορεία Αρχαιοτήτων
 Η εικόνα της υπέργηρης γυναίκας να περιφέρεται ρακένδυτη στο μεγάλο ερειπωμένο σπίτι, σε
συνδυασμό με τον θρύλο για την κατάρα που το συνόδευε, έκαναν τους Αβδηρίτες να
πιστεύουν ότι το σπίτι είναι στοιχειωμένο

10. ΙΣΤΟΡΙΑ
Ακτινοβολώντας την παλιά γοητεία
 Σήμερα, το αρχοντικό Παμουκτσόγλου ανήκει στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης και
λειτουργεί ως ξενώνας
 Στα δωμάτιά του δεν τριγυρνούν φαντάσματα αλλά αρχαιολόγοι, επιστήμονες που
επισκέπτονται τα Άβδηρα για ερευνητικούς σκοπούς

11. ΙΣΤΟΡΙΑ
Ακτινοβολώντας την παλιά γοητεία
 Τα τελευταία χρόνια κάθε καλοκαίρι στον αύλειο χώρο του πραγματοποιείται κάποια μουσική
εκδήλωση με ανατολίτικη και λόγια μουσική στο πλαίσιο του φεστιβάλ λόγιας και ανατολικής
μουσικής.

12. ΙΣΤΟΡΙΑ
Ακτινοβολώντας την παλιά γοητεία
Το 2008 στους χώρους του γυρίστηκαν πολλές σκηνές από τη σειρά του Κουτσομύτη “Ματωμένα
χώματα”. Ήταν το σπίτι του Μανώλη Αξιώτη από τον Κιρκινζέ της Μικράς Ασίας

13. ΙΣΤΟΡΙΑ
Φωτογραφίες από τη σειρά

14. ΙΣΤΟΡΙΑ
Έτσι λοιπόν το αρχοντικό Παμουκτσόγλου απέκτησε τη θέση που του αρμόζει και στη σύγχρονη
ιστορία των Αβδήρων.

15. ΤΟ
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ

16. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
 Οικοδομήθηκε, γύρω στα 1860 - 70, από τον Κωνσταντινουπολίτη καπνέμπορο
Παναγιώτη Παμουκτσόγλου.
 Πρόκειται για ένα, τυπικό θρακιώτικο, ευρυμέτωπο , καστρόσπιτο, με κρύπτες,
καταπακτές, υπόγειο και διόδους διαφυγής!
 Το οίκημα είναι στραμμένο στο νότο και έχει εξωτερική πλακόστρωτη αυλή.

17. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Το αρχοντικό πριν τις εργασίες
στερέωσης και συντήρησης
Το αρχοντικό μετά τις εργασίες
συντήρησης
Το αρχοντικό αναπαλαιώθηκε με την επίβλεψη των αρχαιολόγων της εφορείας Ε.
Πεντάζου, Δ. Τριαντάφυλλου και Ε. Σκαρλατίδου και του αρχιτέκτονα Μ. Αναγνωστίδη.
Στις εργασίες συμμετείχε και ο αρχιτεχνίτης Ν. Γλες. Η αποκατάσταση ολοκληρώθηκε τον
Απρίλη του 1982.

18. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Η ανατολική όψη

19. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Η νότια όψη - κύρια

20. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Τομή κτιρίου

21. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Το ισόγειο
 Στο ισόγειο, γύρω από την πλακόστρωτη κεντρική είσοδο, ανοίγονται τρία δωμάτια
(οντάδες) και μία κουζίνα με βοηθητικό χώρο.

22. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Το μεσοπάτωμα
 Στο μεσοπάτωμα ανοίγονται δύο χαμηλοτάβανοι αποθηκευτικοί χώροι και μία
τουαλέτα τούρκικου τύπου. Πρόσφερε επίσης τη δυνατότητα διαφυγής μέσω
καταπακτής και της ισόγειας αποθήκης.

23. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Ο επάνω όροφος
 Στον πάνω όροφο αντικρίζει κανείς την έξοχη ευρύχωρη σάλα με τα πολλά παράθυρα.
 Γύρω διαρθρώνονται τρία δωμάτια, το ένα υαλόφρακτο

24. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Η διακόσμηση
 Καθώς την εποχή εκείνη ήταν ελάχιστα τα έπιπλα, συναντάμε μεσάντρες (εντοιχισμένες
ντουλάπες), εταζέρες, εσοχές, διακοσμητικούς ρόμβους στις πόρτες και στα ξύλινα
ταβάνια, ίχνη του κοσμοπολιτισμού του ιδιοκτήτη.
Ρολόι από την οικοσκευή και
περίτεχνος μηχανισμός κλειδαριάς
στην πόρτα εισόδου του αρχοντικού

25. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Η καμινάδα με την
περίτεχνη απόληξη

26. ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ
Το αρχοντικό Παμουκτσόγλου πατώντας στο κατώφλι του 21ου αιώνα μετουσιώνει συνεχώς
την προσφορά του στον τόπο, σαν να ξοφλά εκείνο το παλιό χρέος του κωνσταντινουπολίτη
Παμουκτσόγλου στους Αβδηρίτες, με μικρές δόσεις πολιτισμού και δημιουργίας αφήνοντας
παρακαταθήκη για το μέλλον.