Podstawowe zabiegi reanimacyjne

1. Podstawowe zabiegi
reanimacyjne
Kurs zaawansowane
zabiegi reanimacyjne
2016

2. Pojęcia
Reanimacja, resuscytacja, ożywianie w odniesieniu do
nazwy podjętych czynności ratunkowych są
synonimami.
W odniesieniu do skutków czynności ratunkowych:
 Resuscytacja - przywrócenie za pomocą metod
ratunkowych spontanicznego krążenia krwi lub
krążenia i oddychania bez powrotu świadomości.
 Reanimacja - przywrócenie krążenia krwi,
oddychania i świadomości.

3. Okresy umierania
 Okres zaniku czynności – zaburzenia funkcji lub
zmiana szybkości przebiegu procesów życiowych
(oddychanie, krążenie, OUN).
 Okres śmierci klinicznej – ustanie funkcji
podstawowych układów. Czas trwania tego okresu
wynosi około 4 minut (w warunkach typowych).
 Okres śmierci osobniczej - postępujący proces
umierania kolejnych narządów (kora mózgowa 4
min, rdzeń przedłużony 20 min, mięsień sercowy 40
min).

4. Okresy umierania
Życie
Śmierć
kliniczna
Śmierć kory
mózgowej
Pewne oznaki
śmierci
Czas
Kliniczne objawy
śmierci
Śmierć osobnicza
Okres zaniku
czynności

5. Okresy umierania
Oddychanie
Krążenie
Pierwotne zatrzymanie oddechu
Śmierć
kliniczna
Krążenie
Oddychanie
czas
Pierwotne zatrzymanie krążenia
Śmierć
kliniczna

6. Rodzaje resuscytacji
Resuscytacja oddechowa: podjęcie działań
mających na celu zastąpienie czynności
układu oddechowego dychania przy
utrzymanym jeszcze krążeniu krwi.
Resuscytacja krążeniowo – oddechowa:
utrzymywanie odpowiedniej wentylacji i
krążenia krwi, oraz odnalezienie i usunięcie
przyczyny zatrzymania zarówno oddychania
jak i krążenia krwi

7. Granice reanimacji
Szanse
reanimacji
100 %
50 %
0 % czas
Okres zaniku
czynności
Okres śmierci
klinicznej
3 - 4 min

8. Zatrzymanie krążenia - definicja
Nagłe ustanie czynności układu krążenia– ustanie
ruchu krwi w łożysku naczyniowym. Prowadzi ono
do śmierci klinicznej z następowym zatrzymaniem
oddychania i ustaniem czynności ośrodkowego
układu nerwowego.
Zatrzymanie krążenia na 3 do 4 minut (lub krócej,
jeśli chory był już niedotleniony) prowadzi do
nieodwracalnego uszkodzenia kory mózgowej.

9. Resuscytacja - wskazania
Podmiotem zabiegów resuscytacyjnych jest
umierający człowiek potencjalnie zdolny do
życia u którego proces rozpoczął się od
jednego z układów bezpośrednio
decydujących o życiu

10. BLS - definicja
 Przez określenie „podstawowe zabiegi
reanimacyjne„ (BLS) rozumiemy utrzymanie
drożności dróg oddechowych oraz podtrzymanie
oddychania i krążenia.
 Zasadą podstawowych zabiegów reanimacyjnych
jest nieużywanie sprzętu - wyjątek stanowi użycie
maski zabezpieczającej i AED (oraz worka
samorozprężalnego w warunkach „szpitalnych).

11. Elementy BLS
Wezwanie pomocy;
Udrożnienie dróg oddechowych;
Wentylację powietrzem wydechowym (lub
atmosferycznym)
Uciskanie klatki piersiowej;
Użycie AED (jeśli jest dostępne);
Postępowanie z zadławieniu;
Odwrócenie chorego do pozycji bezpiecznej.

12. Cele BLS
Utrzymywanie odpowiedniej wentylacji i
krążenia krwi, dopóki nie będą dostępne
środki pozwalające usunąć odwracalne
przyczyny zatrzymania oddechu i (lub)
krążenia.
Utrzymanie mózgu „przy życiu” do czasu
kiedy możliwe będzie wdrożenie zabiegów
zaawansowanych;

13. Łańcuch przeżycia

14. Łańcuch przeżycia
Szybkie rozpoznanie sytuacji zagrożenia życia
i wezwanie pomocy (w sytuacji
przedszpitalnej powiadomienie służb
ratowniczych - może to zapobiec
wystąpieniu zatrzymania krążenia,
pozyskanie AED);
Natychmiastowy BLS może zwiększyć
2–3 krotnie szansę przeżycia osób, u których
doszło do NZK w mechanizmie VF.

15. Łańcuch przeżycia
Wczesna defibrylacja – BLS w połączeniu
z defibrylacją w ciągu 3–5 minut od utraty
przytomności może zwiększyć szansę przeżycia
do 49 –74%. Każda minuta opóźnienia w
defibrylacji zmniejsza prawdopodobieństwo
przeżycia o 10–15% (do wypisu ze szpitala).

16. Łańcuch przeżycia
Wczesne podjęcie zaawansowanych zabiegów
resuscytacyjnych, a po przywróceniu
spontanicznego krążenia opieka
poresuscytacyjna mają znaczący wpływ na
ostateczny wynik leczenia.

17. Algorytm BLS u osób dorosłych

18. Ocena miejsca zdarzenia
Środki ochrony własnej;
• Rękawiczki
• Okulary
• Strój ochronny
Bezpieczeństwo miejsca zdarzenia;
Całkowita ilość poszkodowanych.

19. Sprawdź reakcję poszkodowanego
Potrząśnij jego
ramieniem i głośno
zapytaj:
„Czy dobrze się
Pan/Pani czuje ?”
„Czy wszystko w
porządku?"

20. Pacjent przytomny
Jeśli chory reaguje na mowę lub na
potrząsanie:
 Oceń stan;
 Wezwij dodatkową pomoc (jeśli potrzebna);
 Sprawdzaj stan chorego regularnie;
 Pozostaw go w pozycji zastanej.

21. Pacjent bez reakcji
Wyznacz kogoś do pomocy lub, jeśli jesteś
sam, głośno wołaj o pomoc.
W przypadku problemów z oceną pacjenta,
odwróć poszkodowanego na wznak.
Na tym etapie nie pozostawiaj
poszkodowanego samego.

22. Drożność dróg oddechowych
Podstawowy rękoczyn: odgięcie głowy i
uniesienie bródki.
W przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa
preferuje się rękoczyn wysunięcia żuchwy.
Drożność dróg oddechowych i właściwa
wentylacja są priorytetem.

23. Drożność dróg oddechowych
U ok. 2% poszkodowanych z tępym urazem
występuje uszkodzenie rdzenia kręgowego;
Ryzyko urazu rdzenia wzrasta 3-krotnie, jeżeli
wystąpił uraz czaszkowo-twarzowy lub
wartość Glasgow Coma Scale (GCS) wynosi
poniżej 8 punktów.

24. Ocena oznak życia
Oceniaj równocześnie
oddech i tętno nie dłużej
niż 10 sekund na
udrożnionych drogach
oddechowych (uwaga na
oddech agonalny).
Jeżeli brak lub nie jesteś pewny czy występują
oznaki życia działaj jak przy NZK – wezwij pomoc.

25. Pacjent oddychający
Jeśli chory oddycha prawidłowo:
Odwróć go do pozycji bezpiecznej.
Sprawdzaj jego stan regularnie.
Wyślij kogoś po pomoc lub, jeśli jesteś sam -
udaj się po pomoc.

26. Wezwanie pomocy
 Jeżeli jest obecna osoba
do pomocy poproś o
wezwanie pogotowia –
przypomnij numer
telefonu (112; 999)
 Jeżeli jesteś sam przed
przystąpieniem do RKO
MUSI BYĆ WEZWANE
POGOTOWIE

27. Uciśnięcia klatki piersiowej
Wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej na
głębokość 5-6 cm;
Częstość uciśnięć musi wynosić 100 - 120 na
minutę;
Nie odrywaj rąk od klatki piersiowej w trakcie
uciśnięć;
Jeżeli nie wykonujesz oddechów uciskaj bez
przerw.

28. Uciskanie klatki piersiowej
Głębokość ucisku 5 – 6 cm.

29. Oddychanie
 Po wykonaniu 30 uciśnięć wykonaj dwa oddechy
ratownicze;
 Udrożnij drogi oddechowe oraz zatkaj nos
poszkodowanego, a następnie szczelnie obejmij
jego usta;
 Objętość oddechowa ma powodować widoczne
uniesienie się klatki piersiowej;
 W początkowym etapie resuscytacji wentylacja jest
mniej istotna od uciskania klatki piersiowej.

30. Oddychanie
Trudności?
Skontroluj zawartość jamy ustnej;
Sprawdź, czy głowa jest wystarczająco
odchylona, a żuchwa wysunięta;
Wykonaj do 2 prób każdorazowo - następnie
podejmij ponownie uciskanie klatki
piersiowej.

31. Resuscytacja
krążeniowo - oddechowa
Nie przerywaj pętli algorytmu celem
sprawdzenia oznak powrotu krążenia z
wyjątkiem:
Ruchów pacjenta.
Powrotu samodzielnego oddechu.

32. Uwagi
Nie opóźniaj wezwania pomocy i rozpoczęcia
zabiegów BLS;
Nie przerywaj podstawowych zabiegów
resuscytacyjnych (wyjątki: ocena rytmu,
defibrylacja, bezpieczeństwo);
Minimalizuj przerwy w uciśnięciach;
Skoncentruj się na jakości udzielanej pomocy.

33. Defibrylacja
Defibrylatory AED są integralną częścią
podstawowych zabiegów resuscytacyjnych;
W 85% przypadków zatrzymań krążenia u
dorosłych początkowym rytmem jest rytm
defibrylacyjny;
AED należy użyć natychmiast jak zostanie
dostarczony;
Należy stosować się do poleceń AED.

34. Nieprzytomny
Udrożnij drogi oddechowe
Brak prawidłowego oddechu
RKO 30:2
Do chwili sprowadzenia AED
Sprowadź AED
Wezwij pogotowie
Ocena rytmu
przez AED
Defibrylacja
niezalecana
Defibrylacja
zalecana
1 defibrylacja
Podejmij natychmiast
RKO 30:2
przez 2 min
Podejmij natychmiast
RKO 30:2
przez 2 min
Wołaj o pomoc
Kontynuuj dopóki poszkodowany
nie zacznie reagować, poruszać się,
otwierać oczy, oddychać prawidłowo
Algorytm
BLS AED

35. BLS AED
Włącz defibrylator i naklej elektrody;
Jeśli obecnych jest więcej ratowników w
trakcie naklejania elektrod zabiegi
resuscytacyjne nie powinny być przerywane;
Spełniaj polecenia głosowe/wizualne;
Sprawdź, czy nikt nie dotyka
poszkodowanego podczas analizy rytmu
przez AED.

36. Efekty
Nie udaje się przywrócić żadnej funkcji –
zgon;
Udaje się przywrócić jedynie krążenie krwi -
resuscytacja niskiego szczebla (objawy
odmóżdżenia);
Powróciła spontaniczna akcja serca oraz
oddychanie, ale nie wróciły żadne funkcje
OUN - resuscytacja wyższego szczebla.

37. Efekty
Powróciła spontaniczna akcja serca i
oddychanie, oraz funkcje OUN z wyjątkiem
świadomości - wysoki szczebel resuscytacji
(objawy odkorowania);
Powróciła spontaniczna akcja serca i
oddychanie, oraz wszystkie funkcje OUN.
Uzyskano pełny efekt ratunkowy w postaci
stanu reanimacji.

38. Czynniki powodzenia
 Stanu zdrowia poszkodowanego i jego
potencjalnej zdolności do życia;
 Fizjologicznych uwarunkowań powodzenia
zabiegów reanimacyjnych;
 Czasu zabiegów reanimacyjnych;
 Kompetencji ratującego;
 Ogniw łańcucha przeżycia ( szczególnie czas
od zatrzymania do podjęcia BLS).

39. Zadławienie
Objawy
Zadławienie
umiarkowane
Zadławienie ciężkie
Pytanie:
„Czy się zakrztusiłeś?”
„TAK”
Poszkodowany nie jest
w stanie odpowiadać.
Inne objawy
Poszkodowany jest w
stanie mówić, kaszleć,
oddychać
Nie może oddychać/
świszczący oddech/ciche
próby
kaszlu/nieprzytomny

40. Zadławienie
Zadławienie
Zadławienie ciężkie
Kaszel nieefektywny
Zadławienie umiarkowane
Kaszel efektywny
Nieprzytomny
Rozpocznij RKO
Przytomny
5 uderzeń w okolicę
międzyłopatkową
5 uciśnięć nadbrzusza
Zachęcaj do kaszlu
Kontynuuj ocenę do
momentu pogorszenia stanu,
wystąpienia nieefektywnego
kaszlu lub usunięcia ciała
obcego

41. Uderzenie międzyłopatkowe
Usuń z jamy ustnej poszkodowanego
wszelkie widoczne ciała obce i protezy
zębowe;
Stań z boku i nieco z tyłu;
Podtrzymaj jedną ręką jego klatkę piersiową i
pochyl ją do przodu, tak aby uwolnione ciało
obce wydostało się z ust, a nie przesunęło w
głąb dróg oddechowych;

42. Uderzenie międzyłopatkowe
Nadgarstkiem
drugiej ręki 5 -
krotnie uderz
mocno pomiędzy
łopatkami.

43. Uciśnięcia nadbrzusza
Stań za poszkodowanym i obejmij go
ramionami na poziomie nadbrzusza;
Upewnij się, czy jest dostatecznie pochylony
do przodu;
Zaciśnij pięść jednej ręki i umieść ją
pomiędzy pępkiem a wyrostkiem
mieczykowatym mostka;
Chwyć ją drugą ręką;

44. Uciśnięcia nadbrzusza
Energicznie
pociągnij do siebie
i ku górze.

45. Pozycja bezpieczna
 Obejrzeć poszkodowanego (obrażenia, okulary
należy zdjąć);
 Będąc z boku poszkodowanego i układamy bliższą
kończynę górną chorego pod kątem prostym w
stosunku do tułowia, zgiętą w stawie łokciowym, z
dłonią zwróconą ku górze;
 Drugą kończynę górną przekłada przez klatkę
piersiową, a dłoń podkładamy pod policzek
poszkodowanego;

46. Pozycja bezpieczna

47. Pozycja bezpieczna
 Dalszą kończynę dolną podtrzymuje tuż powyżej
kolana i unosi ku górze, nie odrywając stopy od
podłoża. Pociągając za tę kończynę, obraca się
poszkodowanego na bok;
 Następnie układamy jego kończynę dolną oddaloną
od ziemi, zginając ją pod kątem prostym w stawie
kolanowym i biodrowym;
 Głowę należy odchylić ku tyłowi, aby udrożnić drogi
oddechowe (stabilizując ja dłonią pod policzkiem.

48. Pozycja bezpieczna

49. Śmierć na miejscu zdarzenia
Grupa A - okoliczności niepodważalnie
świadczące o śmierci:
 Dekapitacja;
 Rozległy uraz czaszkowo-mózgowy;
 Przepołowienie ciała;
 Zwęglenie ciała;
 Rozległe zniekształcenia ciała;
 Stężenie pośmiertne;
 Maceracja płodu;

50. Śmierć na miejscu zdarzenia
Grupa B - śmierć rozpoznawana w oparciu o
zapis asystolii w EKG w następujących
okolicznościach:
Dorosły (>18rż) przebywający pod wodą
dłużej niż 3h (hipotermii bez znaczenia);
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa
prowadzona dłużej niż 20 minut (chory w
normotermii).

51. Śmierć na miejscu zdarzenia
Grupa B - śmierć rozpoznawana w oparciu o
zapis asystolii w EKG w następujących
okolicznościach:
Czas dojazdu karetki >15 min, pacjent bez
tętna i oddechu (nie podejmowano zabiegów
reanimacyjnych do chwili przyjazdu karetki).

52. Śmierć na miejscu zdarzenia
Grupa B - warunek niezbędny:
Brak wywiadu w kierunku zażywania przez
ofiarę w ciągu ostatnich 24 godzin leków:
Uspokajających i nasennych;
Przeciwlękowych;
Opiatów;
Przeciwbólowych;

53. Śmierć na miejscu zdarzenia
Grupa C - chorzy terminalni:
Jasno sformułowany, potwierdzony pieczątką i
podpisem lekarza (prowadzącego) zapis o nie
podejmowaniu reanimacji w przypadku
zatrzymania krążenia i/lub oddychania.

54. Pytania ?