Εργασία στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή 2016-2017

1. Ενδοοικογενειακή Βία

2. Βία
Βία : Βία είναι το φαινόμενο κατά το οποίο κάποιο άτομο ή ομάδα
προσπαθούν με ποικίλους τρόπους καταναγκασμού στο σωματικό,
ψυχοσωματικό, οικονομικό, κοινωνικό ή άλλο επίπεδο να επιβάλλουν
τη θέλησή τους και να στερήσουν από τους άλλους την ελευθερία τους
ή να τους επηρεάσουν προς το ίδιο όφελος ή για άλλους λόγους.
Είδη Βίας
 Λεκτική
 Σωματική
 Ψυχολογική
 Διαδικτυακή
 Σεξουαλική
 Ενδοσχολική
 Ενδοοικογενειακή

4. Λεκτική Σωματική

5. Ψυχολογική Διαδικτυακή

6. Σεξουαλική Ενδοσχολική

7. Ενδοοικογενειακή
Ως ενδοοικογενειακή βία ορίζεται κάθε είδους
σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία που
ασκείται σε βάρος του θύματος από τον πρώην ή
νυν σύζυγο ή σύντροφο, καθώς και από μέλη της
οικογένειάς του. Κύριες εκφάνσεις της
ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί η βία μεταξύ
συζύγων ή συντρόφων, οι επιθέσεις εφήβων προς
τους γονείς, η κακοποίηση και εκμετάλλευση
ανήλικων ή ηλικιωμένων μελών της οικογένειας.
Η βία μέσα στην οικογένεια μπορεί να εμφανίζεται
με μορφές όπως είναι η ψυχολογική βία, η
οικονομική εκμετάλλευση, η σωματική και η
σεξουαλική κακοποίηση. Η ενδοοικογενειακή βία
θεωρείται ως καταστρατήγηση των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων και επιφέρει αρνητικές συνέπειες στο
θύμα και στα άλλα μέλη της οικογένειας του,
επηρεάζοντας σημαντικά την υγεία τους, σωματική
και ψυχική. Στην Ελλάδα, το ποσοστό της βίας μέσα
στην οικογένεια ανέρχεται στο 31%.

9. Για ποιο λόγο να ασκήσω βία ;
Βία μπορεί να ασκηθεί για διάφορους λόγους και εξαιτίας διαφόρων
παραγόντων.
Για παράδειγμα :
 η προσωπικότητα του ατόμου
 οι ορμόνες
 τα κοινωνικά στερεότυπα
 η αντίδραση της πρόκλησης βίας βάση της αρχής της αμοιβαιότητας
(οφθαλμόν αντί οφθαλμού)
 το αλκοόλ
 ο περιορισμένος χώρος
 η σχετική αποστέρηση, όταν δηλαδή κάποιος αισθάνεται ότι είναι
χειρότερα από ό,τι οι άλλοι.

11. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ…
1) Σωματική
Η σωματική κακοποίηση περιλαμβάνει
επιθετικές πράξεις όπως: σπρωξίματα,
τραβήγματα, χαστούκια, χτυπήματα με μέλη
του σώματος ή με διάφορα αντικείμενα,
δαγκώματα, μαχαίρωμα, τραβήγματα
μαλλιών, κλωτσιές, μπουνιές.

12. …
2) Σεξουαλική
Στην σεξουαλική βία περιλαμβάνονται ο
βιασμός από σύζυγο σε σύζυγο ή σε παιδί ,
από αδελφό σε αδελφό/ή , ο βιασμός σε
ραντεβού, ο εξαναγκασμός σε πορνεία, ο
εξαναγκασμός σε σεξουαλική πράξη με
τρίτα πρόσωπα και η χρήση πορνογραφικού
υλικού.

13. …
3) Ψυχολογική
Η ψυχολογική κακοποίηση αναφέρεται σε
πράξεις όπως: συστηματική μείωση του θύματος,
απομόνωσή του απο το κοινωνικό πλαίσιο
και άρνηση οποιασδήποτε ψυχολογικής
υποστήριξης. Η μορφή αυτή κακοποίησης
εκδηλώνεται συνήθως με συμπεριφορές όπως
συχνή, αυστηρή και κακοπροαίρετη κριτική,
λεκτική μείωση, βρισιές και διακοπή της
επικοινωνίας.

14. …
4) Σύνδρομο του <αμέτοχου θεατή>
Ως «σύνδρομο του αμέτοχου θεατή»
ορίζεται η έκθεση του παιδιού (μόνο) για
μακρό χρονικό διάστημα σε διάφορες
μορφές ενδοοικογενειακής βίας χωρίς το
ίδιο να υφίσταται σωματικές κακώσεις. Η
βία μεταξύ των συζύγων είναι η
χαρακτηριστικότερη μορφή ενώ άλλες
μορφές είναι η κακοποίηση- σωματική-
σεξουαλική -άλλου αδελφού μέσα στην
οικογένεια ή η βία εναντίον του.

15. Η ενδοοικογενειακή βία ασκείται
κυρίως :
1) ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 2) ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ

16. ΒΙΑ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Αν και η βία μπορεί να ασκηθεί και από τα δύο φύλα,
στο 95% των περιπτώσεων το θύμα είναι η γυναίκα.
Καθημερινά χιλιάδες γυναίκες πέφτουν θύματα
ενδοοικογενειακής βίας.
Ας αφήσουμε όμως τους αριθμούς να μιλήσουν…

17. Η ώρα των αριθμών
 Το 2% μόνο των γυναικών που κακοποιούνται
δεν φοβούνται να το δηλώσουν και ζητούν
ΒΟΗΘΕΙΑ …
 Το 98% των γυναικών αφήνει την κακοποίηση να
κυριαρχήσει στην ζωή τους χωρίς να αντιδρούν.
 3 στις 5 γυναίκες που υπήρξαν
θύματα κακοποίησης βιώνουν τόσο
ψυχολογική όσο και σωματική βία.

18. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ….
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΡΑΣΤΗ
 Κατά 82% ο δράστης είναι ο σύζυγος.
 Κατά 12% ο δράστης είναι ο σύντροφος.
 Σε μικρότερα ποσοστά ο δράστης είναι
άτομο του οικογενειακού ή κοινωνικού της
περίγυρου (πατέρας, αδελφός, τέκνο).

20. Το προφίλ των κακοποιημένων
γυναικών
 Χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πιστεύουν ότι ο ρόλος τους ως σύζυγοι, νοικοκυρές
και μητέρες τους δίνει αυτοαξία. Έχουν παραδοσιακές αντιλήψεις σε θέματα
οικογένειας και πιστεύουν στην ενότητά της και στα στερεότυπα του
γυναικείου ρόλου. Οι περισσότερες έχουν υπάρξει θύματα κακοποίησης από
τους γονείς τους στην παιδική τους ηλικία.
 Παθητική συμπεριφορά. Υπομένουν, ανέχονται τον εξευτελισμό και την
προσβολή, δέχονται την ευθύνη για τις βίαιες πράξεις των συζύγων τους. Ενώ
χαρακτηρίζονται παθητικές από τους άλλους, αντιμετωπίζουν όμως τη βία
στο σπίτι με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγουν μεγαλύτερη κακοποίηση ή και
δολοφονία.
 Ανασφάλεια και αναξιότητα. Νιώθουν ξεκρέμαστες χωρίς την παρουσία του
συζύγου, αποφεύγουν να αναλάβουν ευθύνες και πρωτοβουλίες γιατί
φοβούνται ότι αν αποτύχουν θα κατακριθούν και θα κακοποιηθούν. Συχνά
χρησιμοποιούν τα σεξ ως μέσο διατήρησης της σχέσης τους.
 Ενοχές. Πιστεύουν ότι ευθύνονται οι ίδιες για την κακοποίησή τους και
αρνούνται τον θυμό που νιώθουν από την κακοποίηση.
 Ψυχοσωματικά συμπτώματα. Έχουν έντονες αντιδράσεις άγχους και
ψυχοσωματικές ασθένειες.
 Αίσθημα αβοηθησίας. Πιστεύουν ότι κανείς δεν μπορεί να τις βοηθήσει και
να τις στηρίξει πέρα από τον ίδιο τον εαυτό τους.

21. ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Πολύ συχνά τα παιδιά της οικογένειας πέφτουν θύματα
οικογενειακής βίας . Όλες οι μορφές βίας
παρατηρούνται στα παιδιά ιδιαίτερα σε αυτά με μικρές
ηλικίες. Κακοποίηση , βρίσιμο , τιμωρίες , βιασμοί και
εκμετάλλευση είναι λίγες μόνο από τις καθημερινές
μορφές βίας.
Βία όμως τα παιδιά δέχονται ανάλογα και με :
1) την θέση της μητέρας στην ιεραρχία της
οικογένειας,
2) την ύπαρξη ή όχι του πατέρα στην οικογένεια.

22. ΣΥΝΕΧΕΙΑ…
ΘΕΣΗ ΜΗΤΕΡΑΣ
 Κίνδυνος της κακής σχέσης με το άλλο φύλο .
 Κίνδυνος της πτωχής συναισθηματικής έκφρασης.
 Κίνδυνος της απαξίωσης της γυναίκας με όλες τις
συνακόλουθες πιθανότητες παρέκκλισης από το
φυσιολογικό.
 Κίνδυνος της χαμηλής αυτοεκτίμησης η οποία
οδηγεί σε κακή σχολική επίδοση,
αυτοκαταστροφικές τάσεις και υιοθέτηση κακών
συνηθειών καθώς και στον κίνδυνο αρνητικής
κοινωνικής συμπεριφοράς.

24. Η ενδοοικογενειαή βία στον ελληνικό νόμο
Στη χώρα μας υπάρχει νόμος ( με αριθμό 3500/2006 ) που σκοπεύει στην αντιμετώπιση της
ενδοοικογενειακής βίας αντιμετωπίζοντας τις σοβαρότερες μορφές της (σωματικές κακώσεις)
βάσει των αρχών της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του ατόμου, ώστε να ενισχυθεί η
αρμονική συμβίωση των προσώπων στο πλαίσιο της οικογένειας. Για τον νόμο βία θεωρείται
η τέλεση αξιόποινης πράξης, σε βάρος μέλους της οικογένειας.
Μέλη της οικογένειας είναι :
 Σύζυγοι-γονείς
 Παιδιά
 συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τετάρτου βαθμού, εφόσον συνοικούν με τα
παραπάνω μέλη.

25. ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
 Υπάρχουν έξι τεχνικές αντιμετώπισης :
 Η εκτόνωση μέσα από τη φαντασία και τη σωματική άσκηση
 Η αρνητική ενίσχυση της επιθετικότητας με αποθάρρυνση και
αδιαφορία
 Η παροχή συμβουλευτικής και κοινωνικής υποστήριξης θυτών και
θυμάτων
 Η δημιουργία ασυμβίβαστων αντιδράσεων όπως το χιούμορ και η
αλληλεγγύη
 Ο περιορισμός της επιθετικότητας με παροχή ηπίων προτύπων
 Η χρήση γνωστικών στρατηγικών όπως η συνειδητοποίηση της
βίας των ΜΜΕ και η πληροφόρηση του ανδρικού πληθυσμού για
το μύθο του βιασμού.

26. ΓΡΑΜΜΕΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ
Υπάρχουν πολλές γραμμές στις οποίες μπορεί το
θύμα να απευθυνθεί ( και ανώνυμα ) και να
ζητήσει βοήθεια. Κάποιες από αυτές είναι :
 Γραμμή SOS ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ κατά της οικογενειακής
βίας του Δικτύου Γυναικών
Ευρώπης (πανελλαδικής εμβέλειας), χωρίς
χρέωση: 800 11 88881
 Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ):
2310 471101
 Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και
του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε) : 116-111
 ΜΚΟ W.I.N HELLAS : 11707

28. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΑΡΓΑ ΓΙΑ ΝΑ
ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΒΗΜΑ….

29. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Νόμος 3500/2006
 www.swm.gr
 www.pame.gr
 www.gonis.gr
 www.familyviolence.gov.cy
 http://womensos.gr/morfes-vias/
 http://www.vlioras.gr/Philologia/Com
position/Via.htm