Tugas tembang macapat Izzam Prayoga H XI MIPA 2 / 14

1. Tembang macapat
Lestarikan budaya jawa
Izzam Prayoga H
XI MIPA 2
14

2. Daftar Isi
Cover
Daftar Isi
Jenise tembang
Ancase
Paugerane
Tabel guru gatra, wilagan, lagu
Ubsur kebahasaan
Sandi Asma
i
ii
1
7
8
9
10
11

3. Tembang macapat
Tembang macapat yaiku tembang utawa geguritan sik dilagukke.Tembang
macapat yaiku salah sawijining tembang sing sampek saiki isih diuni uni. Ana
11 tembang macapat saben saben tembangan duweni ciri langsung karakter
kang bedo bedo
Jenis jenis tembang macapat
Tembung maskumambang menika asalipun saking kalih tembung inggih menika
mas ingkang tegesipun ‘emas’ saha kumambang ingkang tegesipun ‘ngambang’.
Dados tegesipun tembang macapat Maskumambang menika ngandharaken
wiwitaning lelampahanipun manungsa nalika taksih jabang bayi.
Maskumambang
1.

4. Mijil
mijil asalipun saking tembung wijil ingkang tegesipun 'metu'.
Tembang kasebut nglambangake laire jabang bayi saka guwa garbane ibu
Sinom
Tembang macapat kang katelu yaiku Sinom kang tegese
enom utawa 'muda'.
Tembang iki nggambarake remaja.
2.

5. Kinanthi
Kinanti lan Kinanti iku tembang macapat kang kaping papat.
Kinanti tegese "tuntunan" utawa "bimbingan".
Tembang Kinanti ngandhut panguripane bocah kang mbutuhake tuntunan utawa
tuntunan sajrone urip.
Asmaradana
Asmarandana dumadi saka rong tembung, yaiku asmara kang tegese
tresna lan dahana kang tegese geni.
Tembang macapat iki nggambarake lelampahaning uripe manungsa kang
wiwit ngerti katresnan.
3.

6. Gambuh
Tembang macapat ke enem yaiku Gambuh.
Gambuh tegese 'cocok' utawa 'berjodoh'.
Dadi, sawise nemokake katresnan, manungsa bakal pindhah
menyang tingkat sabanjure, yaiku jodo (nikah).
Tembang Gambuh nggambarake keselarasan lan kawicaksanan.
Dhandhanggula
Tembang macapat ke pitu yaiku Dhandhanggula.
Dhandhanggula dumadi saka rong tembung, yaiku “dhandhang”
kang ateges ‘harapan’ lan “gula” kang ateges manis.
Sakabèhé Dhandhanggula ateges samubarang kang éndah kang
minangka wohing bebrayan.
4.

7. Durma
Tembang macapat ke wolu yaiku Durma.
Durma asale saka tetembungan, “krama mundur” utawa ‘krama
ngurangi’.
Tembang iki nggambarake watake manungsa, kayata nesu,
umuk, gumedhe, lan sapanunggalane.
Pangkur
Tembang macapat ke sanga yaiku Pangkur.
Pangkur asale saka tembung mungkur, tegese 'undur diri'.
Tembang Pangkur nggambarake kahanane manungsa kang saya
tuwa lan sangsaya ngalami kemunduran utamane saka segi fisik.
5.

8. Megatruh
Tembang macapat ke sepuluh yaiku Megatruh.
Megatruh asalipun saking kalih kata inggih menika megat
ingkang tegesipun 'pisah' lan ruh ingkang tegesipun 'nyawa'
Pocung
Tembang macapat ke sewelas utawa pungkasan yaiku Pucung.
Tembang iki nggambarake pungkasaning uripe manungsa, yaiku
nalika wis seda lan ana ing alam kubur.
6.

9. Ancase tembamg macapat
2. Kangge ngarang/nganggir kepustakaan
jawi
1.Kangge mbawani utawi nggerongi
gendhing.
3. Kangge lagu-lagu ketoprak lan ringgit
4 .Supaya ngerti carane mbentuk jati diri
seng apik
7.

10. paugeran ing tembang macapat
1. Guru Gatra
Guru gatra yaiku cacahing larik utawa larik ing
sak bait
2. Guru Wilangan
Guru wilangan adalah banyaknya jumlah suku
kata dalam setiap baris.
3. Guru Lagu
Guru lagu adalah persamaan bunyi pada akhir kata
di setiap baris.
8.

11. Tabel guru gatra, guru lagu
lan guru wilangan
9.

12. Unsur kebahasaan tebang macapat
1. Tembang Kawi
Tembang kag asale saka jawa kuno
2. Tembang Garba
Tembag loro sing digandeng dadi siji
kanggo nyocokake cacahe wanda ing
sajroning tembung lan kanggo ngringkes
tembung ing sajroning ukara
3. Tembung Saroja
Tebung loro utowo luwih seng tegese
padha utowo meh padha lan dieggo
bebaregan kanggo mbangetake
4. Tembung Dasanama
Wong siji duwe jeneng nganti 10 utowo
luwih langpodo tegese
5. Sandi Asma
Aran kang biasane aran asli penciptane
tebang asli
10.

13. Sandi Asma
11.