Advertisement
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
Advertisement
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
Advertisement
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
Advertisement
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
Upcoming SlideShare
Tembang MacapatTembang Macapat
Loading in ... 3
1 of 17
Advertisement

More Related Content

Advertisement

ACHMAD FAUZI XI MIPA 2

  1. ACHMAD FAUZI XI MIPA 2 / 01 Tembang macapat 1
  2. A. Halaman judul B. Filosofi tembang macapat C. Ancase tembang macapat D. Pangerten guru gatra, guru wilangan lan guru lagu E. Tabel guru gatra, wilangan, lagu saka tembang macapat F. Unsur kebasaan temban macapat lan tuladhane 2 Daftar isi
  3. 3 Macapat adalah tembang atau puisi tradisional Jawa. Setiap bait macapat mempunyai baris kalimat yang disebut gatra, dan setiap gatra mempunyai sejumlah suku kata (guru wilangan) tertentu, dan berakhir pada bunyi sajak akhir yang disebut guru lagu.Macapat dengan nama lain juga bisa ditemukan dalam kebudayaan Bali,Sasak,Madura,dan Sunda. Selain itu macapat juga pernah ditemukan di Palembangdan Banjarmasin.Biasanya macapat diartikan sebagai maca papat-papat (membaca empat-empat), yaitu maksudnya cara membaca terjalin tiap empat suku kata. Namun ini bukan satu-satunya arti, penafsiran lainnya ada pula.Macapat diperkirakan muncul pada akhir Majapahit dan dimulainya pengaruh Walisanga, tetapi hal ini hanya bisa dikatakan untuk situasi di Jawa Tengah. Sebab, di Jawa Timur dan Bali macapat telah dikenal sebelum datangnya Islam.Karya-karya kesusastraan klasik Jawa dari masa Mataram Baru, pada umumnya ditulis menggunakan metrum macapat. Sebuah tulisan dalam bentuk prosa atau gancaran pada umumnya tidak dianggap sebagai hasil karya sastra namun hanya semacam 'daftar isi' saja.Beberapa contoh karya sastra Jawa yang ditulis dalam tembang macapat termasuk Serat Wedhatama, Serat Wulangreh, dan Serat Kalatidha.
  4. Maskumambang nyritakake kahanane manungsa nalika isih ana ing alam roh kang banjur ditanem ing guwa garba utawa guwa garba. Mijil Pola metrum menika minangka gegambaran proses lairipun manungsa. Mijil utawa mbrojol lan jabang bayi jenenge manungsa metu. 4
  5. Sinom tegese gegambaran mudha. Pemuda ayu, kebak pangarep-arep lan impen. 5
  6. Wonten ing pola kinanthi menika dipunandharaken ngengingi jaman kabentukipun jati diri saha lumampah dhateng tujuwan. Kinanti asale saka tembung kanthi utawa tuntunan kang ateges butuh tuntunan utawa dalan kang bener supaya cita-cita kita bisa kawujud 6 Asmara tegese tresna. Satemah ilustrasi ing pola meter iki nyritakake crita asmara, asmara, utawa larut ing samodra katresnan.
  7. Purwakanthi tembung gambuh yaiku jumbuh utawa manunggal. Mula pola meter iki nyritakake bab prasetya jroning bebrayan kanggo manunggalake katresnan ing sak omah. 7 Andharan ngenani pola metrik iki, yaiku panguripan kang wis tekan tataran stabilitas sosial lan karaharjan, cukup sandhang, papan, lan pangan.
  8. Pola metrik iki nggambarake karep manungsa. Pangkur utawa mungkur tegese nyingkirake hawa nepsu lan nepsu, uga pepenginan negatif sing ngrusak jiwa. Durma asale saka tembung dharma. Pola meter iki nggambarake yen wong kudu sedekah lan bareng karo wong liya. 8
  9. Pucung tegese pocong utawa awak manungsa dibungkus nganggo kain putih. Pola metrum iki nyritakake awak manungsa sing mung ninggalake awak dibungkus kain kafan nalika dikubur ing papan istirahat sing langgeng. Megatruh utawi megat roh tegesipun misahaken jiwa saking raga kita, uculipun roh utawi nyawa tumuju ing kalanggengan. Dadi pola metrik iki nyritakake babagan pati manungsa. 9
  10. Ancase Ancase tembang macapat yaiku, dipunginakaken wonten ing pagesangan sosial, antawisipun minangka hiburan, estetika, pendhidhikan, pagelaran tradhisional, sarana korespondensi, tembang rekan, mantra tolak bala, upacara kumpul isi Tembang macapat 10
  11. Pangerten guru gatra guru wilangan lan guru lagu Guru lagu salajengipun guru lagu inggih menika podho e rima ing pungkasaning gatra saben larik. Guru gatra dene guru gatra yaiku cacahing larik ing sak bait. Guru wilangan guru wilangan yaiku cacahing gatra saben larik ing tembang macapat. 11
  12. Tabel Guru gatra, guru wilangan, guru lagu 12
  13. Tembung Garba Maharsi saka tembung maha + resi Jalwestri saka tembung jalu + estri Papeki saka tembung papa + iki Tembung loro utawa luwih menawa digarba banjur muncul aksara “y”. Tembung loro utawa luwih menawa digarba banjur muncul aksara “w”. Tembung loro utawa luwih sing kagarba nganggo tembung maha, ananging tembung maha kasebut mung muni “mah”. Japa mantra Padhang jingglang Lila legawa Mangerteni Unsur Kebahasaan Teks Tembang Macapat 1. Tembung garba yaiku tembung loro sing digandheng dadi siji sarana kanggo nyuda cacahe wanda, kanggo nyocogake cacahe wanda ing sajroning tembang, lan kanggo ngringkes tembung ing sajroning ukara. Tuladha : Tembung garba kaperang dadi 3, yaiku : 1. 2. 3. 2. Tembung Saroja Tembung saroja yaiku tembung loro utawa luwih kang tegese padha utawa meh padha dienggo bebarengan ancase kanggo mbangetake. Tuladha :
  14. Sira = kowe Samirana = angin Ratri = dalu Sira = kowe, sampeyan, panjenengan Rina = rinten, siyang, awan Sudra = papa, mlarat, sengsara, kere Misuwur = kawentar, kaloka, kondhang, kasub, komuk, kajanapriya, lsp. Anak = suta, sunu, siwi, tanaya, weka, atmaja, lsp. 3. Tembung Kawi Tembung kawi yaiku tembung – tembung kanga sale saka basa Jawa Tengahan utawa Jawa Kuna. Tembung kawi rinaket banget karo basa rinengga jalaran tembung kawi akeh digunakake ing basa rinengga. Basa rinengga yaiku basa kang digunakake kanggo nggambarake kaendahan lan kawibawan. Tuladha : 4. Dasanama Dasanama yaiku wong siji duwe jeneng nganti sepuluh, malah kadhang luwih, kang padha tegese utawa meh padha tegese. Tuladha : 5. Sandi Asma lan Sandi Karsa Sandi asma yaiku jeneng kang sinamun ana ing tembang macapat, lumrahe wujud jeneng asli pengarage utawa panciptane tembang. Tuladha : Rarasing kang sekar sarkara mrik, den aksama dening sudyarsa, ngawikan wengkuning reh beraweng para ratu, ilanga kang sesengker sarik, rongas westhining angga, 13
  15. 5. Sandi Asma lan Sandi Karsa Sandi asma yaiku jeneng kang sinamun ana ing tembang macapat, lumrahe wujud jeneng asli pengarage utawa panciptane tembang. Tuladha : Rarasing kang sekar sarkara mrik, den aksama dening sudyarsa, ngawikan wengkuning reh beraweng para ratu, ilanga kang sesengker sarik, rongas westhining angga, gagating tyot antuk, wartaning kang para tama, sinung tengran sembah trus sukaning budi, tataning kang carita Wanda – wanda wiwitan saben gatrane tembang ing dhuwur yen digathukake saka wiwitan nganti pungkasan mujudake asmane pujangga kang nganggit tembang mau, yaiku Raden Ngabei Ranggawarsita. Sandi Karsa yaiku tujuan, ancas, utawa karep kang sinamun utawa sinamar ana ing tembang. Ana uga wong kang ngarani sandi karsa kuwi sandi ukara yaiku ukara (ukarane kanggo medharake cipta, gagasan, rasa – pangrasa, utawa kekarepan). 14
  16. 1 2 3 3
  17. Selesai lah E-book saya, terimakasih mohon maaf jika ada kekurangan karena kesempurnaan hanya milik Tuhan dan kesalahan datang dari setan. Kita hanyalah korban Buku digital tembang macapat @Achmad fauzi XI MIPA 2 SMAN 1 PASURUAN
Advertisement