Tradución ao galego dunha presentación do prof. Tomás Pérez Molina, que mostra as características principais da arquitectura gótica

1. a arte gótica A ARQUITECTURA

3. A CATEDRAL GÓTICA A sé do bispo: Monumentalidade urbana A desaparición do muro: Deus é luz As vidreiras: a Xerusalén celestial A portada A planta: cabeceira con capelas absidiais

4. A DIFUSIÓN DO GÓTICO

5. AS PRINCIPAIS CATEDRAIS GÓTICAS DE EUROPA

6. A arte gótica é a EXPRESIÓN DA CULTURA URBANA da Baixa Idade Media europea, da súa prosperidade económica e da súa hexemonía cultural ARQUITECTURA RELIXIOSA (a catedral substitúe á abadía ou mosteiro coma edificio paradigmático) ARQUITECTURA CIVIL (Lonxas, Palacios, Casas do Concello)

7. A ARQUITECTURA GÓTICA: A CATEDRAL Exterior da CATEDRAL DE LAON (FRANCIA). A catedral é a SÉ DO BISPO, como o mosteiro era a sé do abade

9. O EXTERIOR DA CATEDRAL: VOLUMETRÍA DO EDIFICIO No gótico o sentido ascensional das formas e a intensa luminosidade do interior dos edificios recrean o espazo ideal para se achegar a un Deus máis humano É un reflexo da Xerusalén Celestial , da que fala o Apocalipse, coas súas “ portas de perlas”, “as súas rúas de ouro puro e vidro transparente” Os avances na técnica construtiva do gótico fará posible plasmar en pedra e de forma simbólica tales visións

10. A PLANTA DA CATEDRAL GÓTICA Planta basilical Planta de salón

11. CONCEPCIÓN ESPACIAL: PLANTA DUNHA CATEDRAL GÓTICA As plantas son moi semellantes ás románicas: tres ou cinco naves lonxitudinais e cabeceira con transepto, presbiterio e remate en ábside ou deambulatorio con capelas radiais

12. O espazo e a construción articúlanse a partir de módulos xeométricos que se repiten ; cada tramo da bóveda xenera un espazo modular que ten entidade tectónica autónoma Esta repetición xenera un ritmo ascensional e lonxitudinal que converxe no altar Planta da Catedral de Notre-Dame (París, 1163)

13. A cabeceira da catedral gótica: DEAMBULATORIO OU XIROLA CON CAPELAS ABSIDIAIS CabeceIra da abadía de Saint Denis (Francia) A cabeceira gótica é máis ampla cá románica; os brazos do transepto acórtanse e adquire protagonismo o deambulatorio ou xirola arrodeado de capelas radiais chamadas absidiolos Nelas as confrarías e gremios artesanais, que participaran no financiamento da catedral, instalaban as capelas dos seus santos patróns

14. A PLANTA DE SALÓN Dividida en cinco naves, que na cabeceira xeneran un dobre deambulatorio . O transepto non sobresae exteriormente, xa que fica integrado no corpo lonxitudinal do edifico, aínda que se seguen a abrir pórticos ao exterior do mesmo

15. ALZADO E SECCIÓN DUNHA CATEDRAL GÓTICA A organización do alzado interior segue o seu precedente románico: arcadas que conducen ás naves laterais; un triforio (estreito corredor con arquerías), que substitúe á tribuna románica; e un claristorio ou corpo de xanelas con vidreiras coloreadas

17. INTERIOR DA CATEDRAL DE LAON (FRANCIA)

18. O INTERIOR DUNHA CATEDRAL GÓTICA Está dominado pola luz e produce unha sensanción de intensa “ desmaterialización ” arquitectónica, grazas á desaparición do muro ” como elemento sustentante. Este efecto produce sensación de ingravidez e transparencia que subliñan o carácter místico e simbólico do espazo da catedral, que se converte así no mesmo ceo , non nun cauce para se comunicar co ceo

19. A arquitectura gótica é luz e cor , grazas á profusión de vidreiras que ocupan o espazo do “desaparecido” muro Esta combinación de luz e cor é a mellor representación simbólica da catedral como “X erusalén Celestial ” “Amosoume a cidade santa, Xerusalén, que descendía do ceo de parte de Deus, que tiña a gloria de Deus. O seu brillo era semellante á pedra máis preciosa, como a pedra de xaspe pulimentado ” (Apocalipse, 21, 10-12)

20. A CUBIERTA: A BÓVEDA DE CRUZARÍA OU NERVADA CLAVE NERVOS ARCO TORAL OU FEIXÓN O arco apuntado ou oxival é o que fai posible a grande novidade do gótico, a bóveda de cruzaría PLEMENTO

22. Bóveda de terceletes Bóveda estrelada

23. A bóveda de cruzaría é o resultado do cruzamento entre dous arcos apuntados, que forman un esquelete de nervos ; o espazo entre os nervos de pedra énchese con plementería (material lixeiro de recheo). A clave da bóveda é a dovela central que a pecha. O arco apuntado permite elevar considerablemente a altura da nave sen que se resinta a súa estabilidade polo peso da bóveda, xa que as presións tanxenciais se reduciron. BÓVEDA DE CRUCERÍA DA CATEDRAL DE CHARTRES (NAVE CENTRAL)

26. O ALZADO DO TEMPLO GÓTICO

27. A FÁBRICA GÓTICA

29. A proxección vertical da catedral gótica resólvese tectonicamente con gran elegancia, de tal xeito que a beleza formal e a estabilidade técnica do edificio son valores complementarios que arrincan da perfección das formas xeométricas

31. O EXTERIOR DO SISTEMA CONSTRUTIVO O obxectivo prioritario é contrarrestar o empuxe tanxencial da bóveda interior por medio de contrafortes e arcobotantes (arcos externos dispostos en diagonal, que transmiten os empuxes da bóveda interior ao contraforma exterior)

32. Imaxe real do sistema exterior de contrafortes e arcobotantes

33. CONTRAFORTES DA CATEDRAL DE CHARTRES AGULLA GÓTICA As torres , agullas , chapiteis (remate piramidal), pináculos (remate cónico ou piramidal), gabletes (remate en punta a modo de Frontón), son utilizados plasticamente para acentuar o impulso ascensional da construción gótica

34. Contrafortes, pináculos e vidreiras

35. Arquitectura gótica: a fachada da catedral Catedral de Chartres Catedral de París Adoita estar flanqueada por dúas torres rematadas en chapiteis (ou non); nas imaxes dous exemplos distintos

37. A fachada da catedral gótica

38. A VIDREIRA E O ROSETÓN GÓTICO VISTA INTERIOR DO ROSETÓN DA CATEDRAL DE CHARTRES (PARÍS) VISTA EXTERIOR

39. A VIDREIRA

40. A PORTADA GÓTICA

41. a arquitectura gótica: a portada arquivoltas tímpano parteluz derrame

42. ARCOS GÓTICOS máis característicos Arquitectura gótica: elementos construtivos arcos góticos apuntados arco conopial arco carpanel

43. xanelas góticas Arquitectura gótica: elementos construtivos gablete gótico gárgolas capiteis

45. A ARQUITECTURA CIVIL: A CASA DO CONCELO CASA DO CONCELLO DE BRUSELAS CASTELO DE VINCENNES

46. ARQUITECTURA CIVIL: A LONXA O S. XV coñeceu o impulso definitivo da arquitectura civil, que no eido das finanzas tivo o seu máximo expoñente na construción de lonxas ( edificios destinados a albergar actividades mercants e que eran o reflexo do dinamismo da clase comercial ). As lonxas, ao principio simples espazos porticados onde realizar as transaccións pasaron a ser impoñentes edificios de pedra que reflictían a riqueza dunha cidade LONXA DE PALMA DE MALLORCA

47. LONXA DE VALENCIA OU LONXA DA SEDA, S. XV. Dimensións: 51,47 m x 39,10 m. O edificio consta de Sala de Contratación, á dereita da imaxe, e do Consulado do Mar, á esquerda O arquitecto que iniciou e deu o seu carácter primixenio á obra foi o mestre catalán PERE COMPTE, que se instalara en Valencia en 1492 para colaborar na ampliación da catedral

48. A LONXA DE VALENCIA: PLANTA E SECCIÓN DO EDIFICIO

49. SECCIÓN DA LONXA DE VALENCIA O C onsulado do Mar está constituído por tres andares que se abren ao exterior con fermosas ventás; a Sala de contratación , de planta de salón, está dividida por 8 piares exentos en 3 tramos lonxitudinais e 5 transversais. Os piares elévanse até os 16 m. e, en colaboración coas 16 columnas inseridas nos muros laterais, sosteñen a complexa bóveda de cruzaría.

50. Interior da Lonxa de Valencia Ao entrarmos na sala, vémonos sorprendidos polo efecto de amplitude e altura, potenciado pola separación entre os altos piares e pola ausencia de obstáculos no plano horizontal. Esta sensación vese reforzada polos fustes helicoidais das columnas exentas, formadas por molduras que ascenden nun movemento envolvente e que dirixen a mirada cara á bóveda. As molduras parecen continuar nos nervios que configuran as bóvedas de cruzaría

51. Lonxa de Perpiñán (Francia)

52. A ARQUITECTURA CIVIL: O PALACIO PALACIO DUCAL DE VENECIA PALACIO GÓTICO O palacio urbano é tecnicamente semellante en canto a solucións construtivas, mais a súa riqueza ornamental e suntuosidade son o mellor expoñente do florecemento da burguesía mercantil e financeira, da aparición da nova “aristocracia do diñeiro”