SlideShare a Scribd company logo
1 of 29
บทเรียนสำำเร็จรูป
  เรื่อง นิรำศพระบำท
เล่มที่ ๑ เรื่อง คุณค่ำวรรณคดี
         นิรำศพระบำท
  ประกอบกำรเรียน รำยวิชำ
   ท๓๑๑๐๑ ภำษำไทย ๑
    ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ๔



          จัดทำำโดย

     นำงพรรณี มั่งคั่ง




กลุ่มสำระกำรเรียนรู้ภำษำไทย
      โรงเรียนสุธีวิทยำ
อำำเภอพระพุทธบำท จังหวัด
          สระบุรี
สำำนักงำนเขตพื้นที่กำรศึกษำ
       สระบุรก เขต ๑
             ี
                                 ก


                            คำำนำำ
       บทเรียนสำำเร็จรูป เรือง คุณค่ำวรรณคดีนรำศ
                             ่                                 ิ
พระบำท เล่มที่ ๑ เป็น วรรณคดี แหล่งเรียนรูโบรำณ            ้
สถำน โบรำณวัตถุของท้องถินอำำเภอพระพุทธบำท จังหวัด
                               ่
สระบุรี ทผูเรียนต้องศึกษำ ซึ่งจัดทำำขึนเพื่อประกอบกำร
             ี่ ้                              ้
เรียนในหน่วยกำรเรียนรู้เรื่อง นิรำศนรินทร์ วิชำ
ภำษำไทย ท๓๑๑๐๑ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ๔ เป็นสือ                       ่
นวัตกรรมกำรเรียนกำรสอนช่วยให้ผเรียนได้ศกษำด้วย      ู้       ึ
ตนเอง และตอบแบบฝึกหัดได้ดวยตนเอง ขณะศึกษำผู้
                                         ้
เรียนต้องประกอบด้วยคุณธรรมจริยธรรม ด้ำน
ควำมรับผิดชอบต่อหน้ำที่ มีควำมซือสัตย์สจริต และรูจัก
                                             ่           ุ       ้
ใช้เวลำว่ำงให้เกิดประโยชน์ โดยให้ผเรียนยืมไปศึกษำู้
ด้วยตนเอง ส่งเสริม กำรยืมเรียน และปลูกฝังนิสัย
รักกำรอ่ำน เพื่อจะช่วยให้ผเรียนได้คิดเอง ทำำเอง
                                    ู้
และแก้ปญหำเอง จักทำำให้ผเรียนได้รบควำมรู้ และ มี
               ั                 ู้                    ั
ควำมสุขในกำรเรียน
       ผูจดทำำหวังเป็นอย่ำงยิงว่ำ บทเรียน
         ้ ั                           ่
สำำเร็จรูป เรือง คุณค่ำวรรณคดีนรำศพระบำท จัก
                  ่                        ิ
ทำำให้ผเรียนมีควำมภำคภูมิใจ รักและหวงแหน
          ู้
โบรำณสถำนโบรำณวัตถุ ที่เป็นแหล่งเรียนรู้ใน
ท้องถิ่นตนเอง และคงอำำนวยประโยชน์แก่ผู้เรียน
และครูผู้สอนตำมควำมสนใจ
ข


สำระกำรเรี ย นรู ้ /มำตรฐำนกำรเรี ย นรู ้ /ตั ว ชี ้
วั ด
สำระที่ ๑ กำรอ่ำน
มำตรฐำน ท๑.๑ ใช้กระบวนกำรอ่ำนสร้ำงควำมรู้และ
ควำมคิด เพื่อนำำไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหำในกำร
ดำำเนินชีวิตและมีนิสัยรักกำรอ่ำน
ตั ว ชี ้ ว ั ด
         คำาแนะนำาในการใช้บทเรียนสำเา่องที่อ่ำน
                         ๑. วิเครำะห์และวิจำรณ์ รื เร็จรูป
 ในทุกๆ ด้ำนอย่ำงมีเหตุผล
ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๓)ค่ำวรรณคดีนำรณ์ แสดงควำมคิด
           เรื่อง คุณ ๕. วิเครำะห์ วิจ ิรำศพระบำท
เห็นโต้แย้งกับเรื่องทีเวลำ ๔๕ นำที
                           ่อ่ำน
และเสนอควำมคิดใหม่อย่ำงมีเหตุผล ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๕)
 ให้ผู้เรียนทำาแบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อประเมิน
                       ๓. มีมำรยำทในกำรอ่ำน ท ๑.๑
(ม.๔-๖/๙) ของตนเอง
 ความรูเดิม   ้
 ผู้
   เรียนอ่ำนแต่ละกรอบให้เข้ำใจแล้วตอบคำำถำมโดยเขียนคำำ
สำระที ่ ๕ วรรณคดี แ ละวรรณกรรม
มำตรฐำน ท ๕.๑ เข้าตอบตรงตำมกรอบของแต่ละ
 ตอบลงในชุดกระดำษคำำ ใจและแสดงความคิดเห็น
วิกรอบโดยไม่ตละวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่าและนำา
 จารณ์วรรณคดีแ้องดูเฉลย
มาประยุกต์ใาถามเสร็จริง วจึงเปิดดูคำาตอบ เพือตรวจ
 เมือตอบคำ ช้ในชีวิต จแล้
      ่                                              ่
ตั ว ชี ้ วาผูเรียน
 สอบว่ ั ด ้             ๑. วิเครำะห์และวิจอไม่ ถ้าถูกต้องให้
                                ทำาถูกต้องหรื ำรณ์วรรณคดีและ
 วรรณกรรมตำมหลัดกำราท้อใจ ให้อานทบทวนอีกครั้ง
 ทำาต่อไป ถ้าตอบผิก อย่                       ่
วิจำรณ์เบื้องต้น ท ๕.๑ (ม.๔-๖/๑)
 แล้วตอบคำาถามใหม่
                         ๒. วิเครำะห์ลักษณะเด่นของ
 วรรณคดีเชือมโยงกับาเร็จรูย จนครบทุกกรอบแล้และ
 เมื่อศึกษาบทเรียนสำกำรเรีปนรู้ทำงประวัติศำสตร์วให้
                  ่
 ประเมินความรูของตนเองโดยการทำาแบบทดสอบ
                     ้
 วิถีชีวิตของสังคมในอดีต ท ๕.๑ (ม.๔-๖/๒)
 หลังเรียน ๓. วิเครำะห์และประเมินคุณค่ำด้ำน
 การทดสอบหลังของวรรณคดี นเกณฑ์ในการผ่านผล
           วรรณศิลป์ เรียน จะถือเป็
 การเรียนรู้                   ทีคาดหวัง ผู้เรียนต้องทำา
                                 ่
และวรรณกรรมในฐำนะที่เป็นมรดกทำงวัฒนธรรมของ
 ชำติ ท ๕.๑ไ(ม.๔-๖/๓)๘๐ ของคะแนนเต็ม
 คะแนนให้ ด้ ร้อยละ
                 ๔. สังเครำะห์ข้อคิดจำกวรรณคดี และ
 ถ้ำผู้เรียนทำำคะแนนได้ไม่ถึงร้อยละ ๘๐ ของคะแนน
 เต็ม ต้วรรณกรรมเพื่ออมเสริมโดยศึกษำบทเรียนนี้อีก
            อง      เรียนซ่ นำำไป
 ครั้ง แล้วสอบใหม่จ ง ท ค ำคะแนนผ่
ประยุกต์ใช้ในชีวิตจรินกว่๕.๑ (ม.๔-๖/๔) ำนเกณฑ์
                                   ำจะทำ
 ร้อยละ ๘๐       ๕. รวบรวมวรรณกรรมพืนบ้ำนและอธิบำย
                                           ้
ภูมปญยนสำาเร็จรูปนีใช้ท กษาในห้องเรียน ในเวลา ๔๕
 บทเรีญำทำงภำษำ ้ ศึ ๕.๑ (ม.๔-๖/๔)
     ิ ั
คุ ณ ลั ก ษณะอั น พึ ง ประสงค์
นาที หรือผูเรียนจะนำาไปศึกษานอกเวลาได้ ไม่จำากัด
           ้
เวลา
ค




                            งง
                 แบบทดสอบก่ อ นเรี ย น
       เรื่อง คุณค่าวรรณคดีนิราศพระบาท เล่มที่ ๑
                  จำานวน ๘ ข้อ (เวลา ๔ นาที)
คำำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำาตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำาตอบเดียว
      โดยทำาเครื่องหมายกากบาท ()
ลงในกระดาษคำาตอบ
    1. คำำประพันธ์ข้อใดบอกถึงฐำนะของผู้เขียน
        ก. เจ้ำคุมแค้นแสนโกรธพิโรธพี่
        ข. จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม
        ค. ด้วยเรียมรองมุลิกำเป็นข้ำบำท
        ง. จำำนิรำศร้ำงนุชสุดสงสำร
    ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยถึงใคร
        “จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม”
        ก. รัชกำลที่ ๑
        ข. พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์
        ค. สุนทรภู่
        ง. กรมพระรำชวังหลัง
     ๓ . คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร
                “แต่ชื่อดินเจียวยังกลำยเป็นหลำยคำำ”
          ก. ดินมีหลำยชนิด
             ข. ศัพท์ที่แปลว่ำดินมีหลำยคำำ
          ค. ชื่อตำำบลเปลี่ยนไปได้ต่ำง ๆ
             ง. สถำนที่หนึ่ง ๆ มีชื่อเรียกได้หลำยอย่ำง
   ๔. คำำประพันธ์ต่อนี้สร้ำงควำมไพเรำะด้วยกลวิธีใด
                “เข้ำลำำคลองหัวรอตอระดะ       ดูเกะกะรอร้ำงทำง
พม่ำ
           เห็นรอหักเหมือนหนึ่งรักพี่รอรำ     แต่รอท่ำรั้งทุกข์มำ
ตำมทำง”
                 ก. ใช้กำรซำ้ำคำำ
                 ข. ใช้กำรเล่นคำำ
                 ค. ใช้คำำเปรียบเทียบ
                 ง. ใช้คำำเลียนเสียงธรรมชำติ
                               จ
      ๕. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร
           “ขอใจนุชที่ฉันสุจริตรัก ให้แน่นหนักเหมือนพุทธรูป
เลขำขำำ”
            ก. ฉันขอสำบำนต่อพระพุทธรูปว่ำจะรักนำงด้วยใจ
สุจริต
         ข. ขอให้ใจนำงที่ฉันรักหนักแน่นเหมือนพระพุทธรูป
         ค. ขอให้นำงที่ฉันรักอย่ำงสุจริตใจมีควำมงำมอย่ำง
พระพุทธรูป
        ง. ขอให้ใจนำงที่ฉันรักหนักแน่นเหมือนนำ้ำหนักของ
พระพุทธรูป
    ๖. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ต้องกำรตักเตือนในเรื่องใด
        “เจ้ำของตำลรักหวำนขึ้นเป็นต้น ระวังตนตีนมือระมัดมั่น
           เหมือนคบคนคำำหวำนรำำคำญครัน         ถ้ำพลั้งพลันเจ็บ
อกเหมือนตกตำล”
               ก. กำรคบคน
               ข. กำรพูด
               ค. กำรไม่ประมำทในชีวิต
               ง. กำรขึ้นต้นตำล
     ๗. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ผู้แต่งตำำหนิบุคคลตำมข้อใดมำกที่สุด
       “เห็นเทพีมีหนำมลงรำนำ้ำ เปรียบเหมือนคำำคนพูดไม่อ่อน
หวำน
                                 เฉลย
      เห็นกิ่งกีดมีดพร้ำเข้ำรำรำน ถึงหนำมกรำนก็ไม่เหน็บ
เหมือนเจ็บทรวง” แบบทดสอบก่ อ นเรี ย น
          ก. คนปำกกล้ง คำรมเป็นกรด นิรำศ
                     เรื่อ ำ คุณค่ำวรรณคดี
                                พระบำท
          ข. พูดประชดหมดสนุกเพื่อนลุกหนี
              ค. พูดก้ำวร้ำวไม่หวั่น๑ ำภัยมี
                                เล่มที่ ใจว่
              ง. พูดเสียดสีปวดแสบแปลบถึงใจ
                                 ๑. ค
        ๘. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ดีเด่นในข้อใด
       “ถึงเกำะเกิดเกิดเกำะขึ้นกลำงนำ้ำ เหมือนเกิดกรรมเกิด
รำชกำรหลวง                       ๒. ข
          จึงเกิดโศกขัดขวำงขึ้นกลำงทรวง จะตักตวงไว้ก็เติบ
กว่ำเกำะดิน”                     ๓. ค
              ก. พรรณนำ
              ข. กำรเล่นคำำ ๔. ข
              ค. กำรเปรียบเทียบ
              ง. กำรแสดงควำมรู้สข๕. ึก

                            ๖. ก
                              ฉ
                            ๗. ง

                            ๘. ข
๑
สวัสดีครับ เรื่อง “คุ ณ ค่ ำ วรรณคดี น ิ ร ำศ
พระบำท” เล่ ม ที ่ ๑ นี้เป็นหน้ำที่
ของ ต้น กับ โต้ ง จะพำไปตำมรอยสุนทรภูศึกษำ นิรำศ
                                              ่
พระบำท ณ วัดพระพุทธบำทฯ
ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้ โบรำณสถำน โบรำณวัตถุ ท้อง
ถิ่นบ้ำนเรำ ซึ่ง ต้ น กับ โต้ ง มี ควำมภำคภูมใจ รักและ
                                                ิ
หวงแหนมำกทีสุดครับ พอถึงเทศกำลงำนเดือนสำมของ
                ่
ทุกปี ต้ น กับ โต้ ง คิดถึงท่ำนกวีสนทรภู่ ทีได้พรรณนำ
                                    ุ       ่
ควำมสวยงำม สถำนที่ต่ำง ๆ ของบ้ำนเรำให้ชนรุ่น




                           ๒
ต้ น กับ โต้ ง จะพำไปศึกษำเรื่อง นิรำศ
พระบำท ซึ่งแต่งในสมัย
รัชกำลที่ ๑ เป็น นิรำศ เรื่องที่ ๒ แต่งทำำนองอัต
ชีวิตของท่ำนกวีสุนทรภู่ คุณค่ำวรรณคดีนิรำศ
พระบำท เล่มที่ ๑ เริ่มตั้งแต่ท่ำนกวีสุนทรภู่เป็น
มหำดเล็กในพระองค์เจ้ำปฐมวงศ์ ซึงทรงผนวชอยู่ ณ
                                     ่
วัดระฆังโฆสิตำรำม ท่ำนกวีสนทรภูได้ตำมเสด็จ ไป
                              ุ    ่
นมัสกำรรอยพระพุทธบำท อำำเภอพระพุทธบำท
จังหวัดสระบุรี ได้ออกเดินทำงใน เดือน ๓ ปีเถำะ
ตรงกับวันขึน ๑๒ คำ่ำ เดือน ๓ (วันจันทร์ที่๘ กุมภำพันธ์
              ้
พ.ศ. ๒๓๕๐) กำรเดินทำงครั้งนี้พำยเรือไปตำม
ลำำนำ้ำเจ้ำพระยำ




                           ๓

                                                กรอบที ่
ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำง ในฐำนะเป็นมหำดเล็กเสด็จตำม
พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์
ซึ่งทรงผนวชอยู่ ณ วัดระฆังโฆสิตำรำม ท่ำนกวีสุนทรภู่ได้
ตำมเสด็จไปนมัสกำร
รอยพระพุทธบำท อำำเภอพระพุทธบำท ออกเดินทำงตรงกับวัน
ขึน ๑๒ คำ่ำ เดือน ๓ ปีเถำะ (วันจันทร์ที่ ๘ กุมภำพันธ์ พ.ศ.
  ้
๒๓๕๐) ขณะนั้นอำยุประมำณ ๒๒ ปี ในระยะนั้นท่ำนกวี
สุนทรภู่ กับภรรยำที่ชื่อจันทร์ ยังโกรธเคืองกันอยู่ ตั้งแต่เดือน




                วัดพระพุทธบำทรำชวรมหำวิหำร


                                   โอ้อำลัยใจหำย
                              ไม่วำยห่วง
        ดังศรสักปักซำ้ำระกำำทรวง
        เสียดำยดวงจันทรำพะงำงำม
        เจ้ำคุมแค้นแสนโกรธพิโรธพี่       แต่เดือนยี่
        จนย่ำงเข้ำเดือนสำม
        จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม           จำก
        อำรำมแรมร้ำงทำงกันดำร


                      ทำ ำ แบบทดสอบใน
                       กรอบต่ อ ไปครั บ

                               ๔

    มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๑
    กันหน่อยซิครับ
ให้นกเรียนเลือกคำำตอบทีถกทีสดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย
    ั                   ่ ู ่ ุ                     ่
กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ
    1. คำำประพันธ์ข้อใดบอกถึงฐำนะของผู้เขียน
         ก. เจ้ำคุมแค้นแสนโกรธพิโรธพี่
         ข. จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม
         ค. ด้วยเรียมรองมุลิกำเป็นข้ำบำท
         ง. จำำนิรำศร้ำงนุชสุดสงสำร

     ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยถึงใคร
          “จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม”
       ก. รัชกำลที่ ๑
       ข. พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์
       ค. สุนทรภู่
       ง. กรมพระรำชวังหลัง




                         ตอบเสร็จไปดูเฉลย
                               ครับ


                                ๕
   เฉลยกรอบที ่ ๑
  ข้อ ๑. ค. ด้วยเรียมรองมุ ล ิ ก ำเป็นข้ำบำท “มุ ล ิ ก ำ ”แปลว่ ำ
กรอบที ่




           มหำดเล็ ก
            ข้อ ๒. ข. พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์
                                   เก่งมำกครับ อ่ำนกรอบ
                                   ต่อไปครับ

                                                                         กรอบที ่

                      ท่ำนกวีสนทรภูเดินทำงเมื่อเดินทำงผ่ำนตำ ำ บลบำงจำก
                                  ุ      ่
            ท่ำนกวีสุนทรภู่ก็ได้ใช้คำำว่ำ“จำก” จำกทีอยูและชือคลอง
                                                               ่ ่      ่
            บำงจำก เล่นคำำเพือแสดงกำรครำ่ำครวญถึงควำมเศร้ำของตนที่
                                     ่
            ต้องจำกนำง จำกทีอยู่ กำรเล่ น คำ ำ คำ ำ นอกจำกจะให้ ค วำม
                                       ่
            หมำยที ่ ด ี แ ล้ ว ยั ง ให้ อ ำรมณ์ ค วำมรู ้ ส ึ ก
            แก่ ผ ู ้ อ ่ ำ นด้ ว ย เล่ น คำ ำ มี ห ลำยลั ก ษณะ เช่ น เล่ น ซำ ้ ำ คำ ำ
                          ถึงคลองขวำงบำงจำกยิ่งตรมจิต               ใครช่ำงคิด
                      ชื่อบำงไว้กำงนั้น
                      ว่ำชื่อจำกแล้วไม่รักรู้จักกัน           พิเครำะห์ครัน
                      ฤำมำพ้องกับคลองบำง
            ทำ ำ แบบทดสอบครั บ
           ให้นกเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย
                 ั                     ่       ่                         ่
           กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ
             อ่ ำ นคำ ำ ประพั น ธ์ ต ่ อ ไปนี ้ แ ล้ ว ตอบคำ ำ ถำม ข้ อ ๑- ๒
            “ทั ้ ง จำกที ่ จ ำกคลองเป็ น สองข้ อ ยั ง จำกกอก็ ม ำขึ ้ น
                                         ที ่ ค ลองขวำง ”
           ๑. คำำว่ำ จำก ในคำำประพันธ์มีกี่ควำมหมำย
                   ก. ๒ ควำมหมำย ข. ๓ ควำมหมำย ค. ๔ ควำม
           หมำย ง. ๕ ควำมหมำย
           ๒. ลักษณะคำำประพันธ์ข้ำงต้นตรงกับคำำประพันธ์ในข้อใด
                   ก. นกขมิ้นจับเถำขมิ้นเครือ คำบเหยื่อเผื่อลูกแล้วโผ
           บิน
                   ข. ลำสิกำมำหมู่เที่ยวจู่บิน          เขำคูคู่ถิ่นอยู่ริมรก

                                                  ๖

              เฉลยกรอบที ่ ๒
ข้อ ๑ ก. ๒ ควำมหมำย คือ จำกที่อยู่ ชื่อคลองบำงจำก
   ข้อ ๒ ก. เล่นคำำ นกขมิ้นจับเถำขมิ้นเครือ คำบเหยื่อเผื่อลูก
แล้วโผบิน

                    เก่งมำกครับ อ่ำนกรอบ



                                                 กรอบที ่




                         แม่นำ้ำเจ้ำพระยำ

       ท่ำนกวีสนทรภูเดินทำงต่อถึงสำมเสนซึงเป็นตำำนำนแต่
               ุ      ่                       ่
  ก่อนเรียกสำมแสนต่อมำชือตำำบลเปลี่ยนกลำยเป็นสำมเสน
                           ่
  ท่ำนกวีสุนทรภู่จึงกล่ำวถึงให้ใจของจันทร์ภรรยำหนักแน่น
  เหมือนพระพุทธรูป ถึงบำงพลั ด กล่ำวว่ำต้องพลัดพรำกจำก
  จันทร์ภรรยำ ถึงบำงซื ่ อ ได้กล่ำวถึงควำมซื่อสัตย์ของ
  ภรรยำเดินทำงถึงบำงซ่ อ น แล้วเดินทำงต่อไป


                       ทบทวนควำมรู้กรอบต่อไปครับ


                                ๗
กรอบที ่




               มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๓
               กันหน่อยซิครับ




           ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย
                                      ่   ่                        ่
           กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ
             อ่ ำ นคำ ำ ประพั น ธ์ ต ่ อ ไปนี ้ แ ล้ ว ตอบคำ ำ ถำม ข้ อ ๑- ๒
                   “นี่หรือรักจะมิน่ำเป็นรำคิน แต่ชื่อดินเจียวยังกลำย
           เป็นหลำยคำำ
                  ขอใจนุชที่ฉันสุจริตรัก              ให้แน่นหนักเหมือนพุทธ
           รูปเลขำขำำ
                  ถึงแสนคนจะมำวอนชะอ้อนนำำ                 สักแสนคำำอย่ำให้
           เคลื่อนจงเหมือนใจ”
                  ๑. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร
                          “แต่ชื่อดินเจียวยังกลำยเป็นหลำยคำำ”
                         ก. ดินมีหลำยชนิด
                         ข. ศัพท์ที่แปลว่ำดินมีหลำยคำำ
                         ค. ชื่อตำำบลเปลี่ยนไปได้ต่ำง ๆ
                         ง. สถำนที่หนึ่ง ๆ มีชื่อเรียกได้หลำยอย่ำง

                ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร
                           “ขอใจนุชที่ฉันสุจริตรัก ให้แน่นหนัก
           เหมือนพุทธรูปเลขำขำำ”
                     ก. ฉันขอสำบำนต่อพระพุทธรูปว่ำจะรักนำงด้วย
           ใจสุจริต
                     ข. ขอให้ใจนำงที่ฉันหนักแน่นเหมือนพระพุทธ

                                   ตอบเสร็จไปดูเฉลย
                                         ครับ
                                           ๘
เฉลยกรอบที ่ ๓
 ข้อ ๑ ค. ชื่อตำำบลเปลี่ยนไปได้ต่ำง ๆ
ข้อ ๒ ข. ขอให้ใจนำงที่ฉันหนักแน่นเหมือนพระพุทธรูป
               เก่งมำกครับ ตอบถูกต้องอ่ำน
               กรอบต่อไป
               ตอบไม่ถูกอย่ำท้อแท้กลับไป

                                            กรอบที ่

            ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงถึง
            วั ด โบสถ์ ต ลำดแก้ ว
            ตลำดขวั ญ ปำกเกร็ ด บำง
            พู ด บำงพั ง




                       ตลำดขวัญ

         ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงต่อถึงวั ด เที ย น
        ถวำย ได้ให้แนวคิดสำำคัญ
        ในเรื่องกำรคบคนว่ำ เหมือนกับคนปีนต้นตำล
        เพรำะต้องระวังตัวอยู่ตลอดเวลำและเปรียบต้น
         “เจ้ำของตำลรักหวำนขึนปีนต้น ระวังตุนตีน
                             ้
    มือระมัดมั่น
    เหมือนคบคนคำำหวำนรำำคำญครัน       ถ้ำพลั้งพลัน
    เจ็บอกเหมือนตกตำล
    เห็นเทพีมีหนำมลงรำนำ้ำ            เปรียบเหมือน
    คำำคนพูดไม่ออนหวำน
                 ่
            ทบทวนควำมรู ้ ก รอบต่ อ ไปครั บ
                          ๙
กรอบที ่




           มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๔
           กันหน่อยซิครับ



           ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย
                                         ่    ่                    ่
           กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ
            ๑. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ต้องกำรตักเตือนในเรื่องใด
                  “เจ้ ำ ของตำลรั ก หวำนขึ ้ น เป็ น ต้ น ระวั ง ตนตี น
           มื อ ระมั ด มั ่ น
                  เหมื อ นคบคนคำ ำ หวำนรำ ำ คำญครั น ถ้ ำ พลั ้ ง พลั น
           เจ็ บ อกเหมื อ นตกตำล ”
                         ก. กำรคบคน
                  ข. กำรพูด
                         ค. กำรไม่ประมำทในชีวิต
                  ง. กำรขึ้นต้นตำล
           ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ผู้แต่งตำำหนิบุคคลตำมข้อใดมำกที่สุด
                   “เห็ น เทพี ม ี ห นำมลงรำนำ ้ ำ เปรี ย บเหมื อ นคำ ำ
           คนพู ด ไม่ อ ่ อ นหวำน
                  เห็ น กิ ่ ง กี ด มี ด พร้ ำ เข้ ำ รำรำน ถึ ง หนำมกรำนก็
           ไม่ เ หน็ บ เหมื อ นเจ็ บ ทรวง ”
                  ก. คนปำกกล้ำคำรมเป็นกรด
                  ข. พูดประชดหมดสนุกเพื่อนลุกหนี
                         ค. พูดก้ำวร้ำวไม่หวั่นใจว่ำภัยมี
                  ง. พูดเสียดสีปวดแสบแปลบถึงใจ




                                     ตอบเสร็จไปดู
                                      เฉลยซิครับ


                                       ๑๐
เฉลยกรอบที ่ ๔
 ข้อ ๑. ก. กำรคบคน
ข้อ ๒. ง. พูดเสียดสีปวดแสบแปลบถึงใจเพรำะถูกหนำมเทพี
       เกี่ยวแทงเท่ำใดก็ไม่เจ็บเท่ำ
             กำรถูกกล่ำววำจำเสียดสี

                 เยี่ยมมำกครับ ตอบถูกต้อง
                 อ่ำนกรอบต่อไปตอบไม่ถูก
                 อย่ำท้อแท้กลับไปศึกษำใหม่


                                 กรอบที ่

       ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงถึงบำงหลวง ถึงสำมโคกมอง
เห็นลักษณะหลังคำบ้ำนของชำวมอญหลังคำใหญ่พื้นเล็ก
ถึงวั ง ตำ ำ หนั ก พักรับประทำนอำหำรกลำงวัน ถึงบ้ ำ น
กระบื อ เกำะรำชครำม บำงไทร ถึงบ้ ำ นสี ก ุ ก มองเห็น
นกตะกรุมหัวล้ำน ท่ำนกวีสุนทรภู่ได้กล่ำวถึงศีรษะของ
ตนเองว่ำล้ำนเหมือ่ยนโล่งหัวล้ำนเลื่อม เหนียง อไปนี้
     “ศีรษะเตียนเลี นหัวนกตะกรุม ดังบทกลอนต่
     กระเพื่อมร้องแรงแสยงขน
     โอ้หัวนกนี้ก็ล้ำนประจำนคน      เมื่อยำมยลพี่ยิ่ง

     ท่ำนกวีสุนทรภู่มองผ่ำนเกำะเกิดได้เล่นคำำ “เกิ ด ” กับ
กำรเกิดควำมทุกข์ที่ต้องเดินทำงจำกนำงจันทร์ภรรยำเพรำะ
งำนรำชกำร โวหำรกำรเล่ น คำ ำ คื อ กำรเน้ น คำ ำ หรื อ
ข้ อ ควำมให้ เ กิเกิควำมประทั บ ใจหรื อ เน้ น ยำดกรรม
     “ถึงเกำะเกิด ด ดเกำะขึ้นกลำงนำ้ำ เหมือนเกิ ้ ำ ควำม
หมำยดรำชกำรหลวง ไปนี้
     เกิ ดังบทกลอนต่อ
     จึงเกิดโศกขัดขวำงขึ้นกลำงทรวง จะตักตวงไว้ก็


                      ไปทบทวนควำมรู้กัน
                         ก่อนนะครับ


                          ๑๑
มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๕
  กันหน่อยซิครับ




ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย
                        ่ ่                            ่
กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ
๑. จำกคำำประพันธ์ต่อไปนี้บรรยำยถึงข้อใด
    “ศีรษะเตียนเลี่ยนโล่งหัวล้ำนเลื่อม เหนียงกระเพื่อม
ร้องแรงแสยงขน”
      ก. นก                  ข. ปลำ
      ค. ชำวมอญ              ง. พระสงฆ์
๒. ผู้เขียนต้องกำรแสดงออกในข้อใด
      ก. ประชดประชัน         ข. ล้อเลียน
๓. คำำประพันธ์นี้เด่นที่สุดในด้ำนใด อน
      ค. เปรียบเปรย          ง. ตักเตื
         “ถึงเกำะเกิดเกิดเกำะขึ้นกลำงนำ้ำ    เหมือนเกิด
กรรมเกิดรำชกำรหลวง
        จึงเกิดโศกขัดขวำงขึ้นกลำงทรวง จะตักตวงไว้ก็
เติบกว่ำเกำะดิน”
     ก. กำรเล่นคำำ          ข. กำรเปรียบเปรย
     ค. กำรพรรณนำ           ง. กำรแสดงควำมรู้สึก




                             ตอบเสร็จไปดู
                              เฉลยซิครับ
๑๒


เฉลยกรอบที ่ ๕
ข้อ ๑. ก. นก (นกตะกรุม)
ข้อ ๒. ข. ล้อเลียน
 ข้อ ๓. ก. กำรเล่นเก่งมำกครับ ตอบถูกต้องอ่ำน
                   คำำ
                   กรอบต่อไปตอบไม่ถูกอย่ำ
                   ท้อแท้กลับไปศึกษำใหม่ครับ

                              กรอบที ่




                       กรุงศรีอยุธยำ

        ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงถึงบำงประอิ น เกำะพระ
 คลองตะเคี ย น วั ด ธำรมำใหม่
 คลองสระประทุ ม กรุ ง เก่ ำ (กรุงศรีอยุธยำ) ท่ำนกวี
 สุนทรภู่เสียดำยที่ตนเองนั้นเกิดมำไม่ทันเมื่อครั้งกรุง
 ศรีอยุธยำยังรุ่งเรืองและเห็นว่ำไม่น่ำที่พม่ำจะสำมำรถบุกรุก
 ได้ และได้กล่ำวเสียดสีต่ออีกว่ำ ทำำเหมือนกับเมืองนี้ไม่มี
 ชำยที่จะออกไปสู้รบกับพม่ำ ทำำให้เสียกรุงศรีอยุธยำไป ถ้ำ
 มำตีกรุงเทพฯจะตีเมืองไม่ได้เลย ดังบทกลอนต่อไปนี้
             “กษัตริย์สืบสุริย์วงศ์ดำำรงโลก     ระงับโศกสุข
 สุดจะสรรเสริญ
        เรำเห็นยับยังแต่รอยก็พลอยเพลิน          เสียดำยเกิด
 มำเมื่อเกินน่ำน้อยใจ
        กำำแพงรอบขอบคูก็ดูลึก                   ไม่น่ำศึกอ้ำย
 พม่ำจะมำได้
            ไปทบทวนควำมรู้ในกรอบต่อไปครับ
                         ๑๓
กรอบที ่




                มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๖
                กันหน่อยซิครับ




           ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำยกำกบำท
                                   ่ ่                            ่
           () ในกระดำษคำำตอบ
           อ่ำนคำำประพันธ์ต่อไปนี้แล้วตอบคำำถำมข้อ ๑-๒
                         “กำำแพงรอบขอบคูก็ดูลึก ไม่น่ำศึกอ้ำยพม่ำจะมำได้
                 ยังให้มันข้ำมเข้ำเอำเวียงชัย โอ้อย่ำงไรเหมือนบุรีไม่มีชำย
                 หรือธำนินทร์สิ้นเกณฑ์จึงเกิดยุค ไพรีรุกรบได้ดังใจหมำย
                 เหมือนทุกวันแล้วไม่คัณนำตำย ให้ใจหำยหวั่นหวั่นจึง
           จันทร์ดวง”
           ๑. กำรที่ต้องเสียกรุงแก่พม่ำอำจเป็นเพรำะสำเหตุใด
                 ก. ไม่มีผู้ชำยต่อสู้         ข. ชะตำเมืองขำด
                 ค. พม่ำมีกำำลังทหำรมำก             ง. กำำแพงและคูเมืองไม่ดี
           ๒. พม่ำตีกรุงเทพฯได้ยำกง่ำยเพียงใด
                 ก. ไม่ได้เลย                 ข. ได้ยำกกว่ำกรุงศรีอยุธยำ
                 ค. ได้ง่ำยกว่ำตีกรุงศรีอยุธยำ      ง. ได้ง่ำยเท่ำกับตีกรุง
           ศรีอยุธยำ




                              ตอบเสร็จไปดูเฉลยครับ




                                    ๑๔
เฉลยกรอบที ่ ๖
   ข้อ ๑. ข. ชะตำเมืองขำด
  ข้อ ๒. ก. ไม่ได้เลย
                   เก่งมำกครับ ตอบถูกต้องอ่ำน




                                                         กรอบที ่




       ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงถึงวัดแม่นำงปลื้มพักค้ำงคืน ๑ คืน
 เดินทำงผ่ำนคลองหั ว รอผ่ำนบ่ อ โพง บ้ ำ นบำงระกำ ำ
 พระนครหลวง อรั ญ ญิ ก วั ง ตะไล ถึงท่ ำ เรื อ ท่ำนกวีสุนทร
 ภู่                       “เฝ้ำแหงนดูดวงแขชะแง้พักตร์ เห็นจันทร์
                         ชักรถร่อนเวหำเหิน
 และคณะได้สิ้นสุดกำรเดินทำงทำงเรือได้พักแรมที่นี่ ๑ คืนท่ำน
 กวีสุนทรภู่ ได้กล่ำวเป็นดูดวงเดือนเหมือนชื่อรื้อเผอิญ          ระกำำเกินที่
 โวหำร บุ ค คลวั ต คื อจะเก็บประกอบกลอนี ช ี ว ิ ต ให้ ม ี ช ี ว ิ ต มี
                            กำรทำ ำ สิ ่ ง ที ่ ไ ม่ ม
ลองมำทบทวนควำมรู้กันจนไก่เถืคนเตือนขันสนั่นแจ้ว
                         หน่อยซิ ่อรับ                          ดุเหว่ำแว่ว
  ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย
                          ่ ่                            ่
  กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ
  ๑. คำำประพันธ์ในข้อใดใช้โวหำรบุคคลวัต
         ก. เฝ้ำแหงนดูดวงแขชะแง้พักตร์ เห็นจันทร์ชักรถร่อน
  เวหำเหิน
         ข. ดูดวงเดือนเหมือนชื่อรื้อเผอิญ ระกำำเกินที่จะเก็บ
  ประกอบกลอน
         ค. จนไก่เถื่อนเตือนขันสนั่นแจ้ว ดุเหว่ำแว่วหวำดหมำย
  ว่ำสำยสมร
         ง. เดือนแอร่มแจ่มลำ้ำในอัมพร กองกุญชรผูกช้ำงมำ
  ยืนเรียง                         ๑๕

  เฉลยกรอบที ่ ๗
   ข้อ ๑ ก. เฝ้ำแหงนดูดวงแขชะแง้พักตร์ เห็นจันทร์ชักรถ
ร่อนเวหำเหิน
            โวหำรบุคคลวัต คือเฝ้ำมองพระจันทร์กำำลังเคลื่อนที่
                ข้อ ๒ ข. เช้ำมืด
                             เยี่ยมมำกครับ อ่ำน



                                                  กรอบที ่


           ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงบกจำกท่ ำ เรื อ ผ่ ำ นบำง
  โขมด บ่ อ โศก หนองคนที ถึงเขำตก ได้กล่ำวถึง คำำว่ำ
  “ตก” ซึงหมำยถึง สถำนที่ ควำมยำกลำำบำก และกำรวิตกถึง
             ่
  ควำมรัก ดังบทกลอนที่ว่ำ
                “เห็นเขำตกเขำแตกมำตกลึก          อนำถนึกแล้ว
  น่ำนำ้ำตำไหล
           พี่ตกยำกจำกนำงมำกลำงไพร               วิตกใจตกมำ
  ถึงคีร”ี
       ท่ำนกวีสนทรภูเดินทำงเมือผ่ำนสระยอ จึงเข้ำเขตวัด
               ุ    ่         ่
  พระพุทธบำทในเวลำประมำณบ่ำยโมงถึงวัดพระพุทธบำท และ
   ลองมำทบทวนควำมรู ้ ก ั น หน่ อ ยนะครั บ
 ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย
                         ่ ่                            ่
 กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ
 ๑. จำกบทประพันธ์ต่อไปนี้ใช้กลวิธีอะไรในกำรแต่ง
        “เห็นเขำตกเขำแตกมำตกลึก                อนำถนึกแล้วน่ำนำ้ำตำ
 ไหล
         พี่ตกยำกจำกนำงมำกลำงไพร วิตกใจตกมำถึงคีร”              ี
        1. เล่นคำำ
        2. อุปมำ
        3. สร้ำงภำพอย่ำงละเอียด
        4. เล่นสัมผัสมำกเป็นพิเศษ   ๑๖
เฉลยกรอบที ่ ๘

  ข้อ ๑. ก. เล่นคำำ
                  “ตก” ซึ่งหมำยถึงสถำนที่ ควำมยำกลำำบำก
(ตกยำก) และกำรวิตกถึงควำมรัก



                                                    กรอบที ่

                      เก่งมำกครับ มำทบทวนควำมรู้




    กำรพิจำรณำคุณค่ำงำนประพันธ์ แบ่งเป็น ๒ ประเภท
    คือ คุณค่ำด้ำนวรรณศิลป์และคุณค่ำด้ำนสังคม
            ๑. คุ ณ ค่ ำ ด้ ำ นวรรณศิ ล ป์ คือ กำรพิจำรณำ
    คุณค่ำด้ำนกำรใช้ถ้อยคำำว่ำมี กำรเลือกสรรถ้อยคำำมำใช้
    ให้ตรงควำมหมำย หรือใช้อย่ำงมีควำมหมำยแฝงอย่ำงไร มี
        ควำมไพเรำะ มีกำรใช้คำำสะเทือนอำรมณ์ควำมรูสึก กระทบ
                                                   ้
    ใจผูอ่ำนอย่ำงไร โดยพิจำรณำว่ำกวีใช้กลวิธีใดในกำร
          ้
    สร้ำงสรรค์งำนกวีนิพนธ์นัน ๆ มี ๑๒ โวหำรได้แก่
                               ้
            ๑. กำรใช้บรรยำยโวหำร คือ ใช้คำำให้เห็นภำพชัดเจน
     ตำมลำำดับเหตุกำรณ์
            ๒. กำรใช้พรรณนำโวหำร คือ กำรใส่อำรมณ์ควำม
    รูสึกลงไปในบทประพันธ์
      ้
            ๓. กำรใช้เทศนำโวหำร คือ โวหำรทีกล่ำวสังสอนอย่ำง
                                               ่     ่
    มีเหตุผลประกอบ
            ๔. กำรใช้สำธกโวหำร คือ โวหำรทียกตัวอย่ำงหรือ
                                             ่
    เรืองรำวมำประกอบ
        ่
            ๕. กำรใช้อุปมำโวหำร คือ กำรเปรียบสิงหนึงเหมือนกับ
                                                 ่ ่

                              ๑๗
ไปศึกษำคุณค่ำด้ำนวรรณศิลป์
   ต่ออีกครับ



         ๘. กำรใช้โวหำรอุปลักษณ์ คือ กำรใช้คำำเปรียบ
 เทียบให้สงหนึงเป็นอีกสิงหนึง ทำำให้เห็นภำพได้ชัดเจน
            ิ่  ่         ่   ่
 ยิ่งขึน
       ้
         ๙. กำรใช้โวหำรบุคคลวัต คือ กำรทำำสิ่งที่ไม่มี
 ชีวิตให้มีชีวิต มีรูปร่ำง มีกิริยำอำกำรดังสิ่งมีชีวิต
                                          ่
         ๑๐. กำรใช้โวหำรอธิพจน์ คือ กำรเปรียบเทียบที่
 เกินจริง
         ๑๑. กำรใช้โวหำรสัทพจน์ คือ กำรใช้คำำเพื่อให้
 ได้ยินเสียง



             ไปศึกษำกำรพิจำรณำคุณค่ำงำน
             ประพันธ์ ต่อครับ



     ๒. คุ ณ ค่ ำ ด้ ำ นสั ง คม คือกำรพิจำรณำว่ำบท
ประพันธ์นั้นๆ ผูแต่งมีจุดประสงค์อย่ำงไร ให้ผู้อำนได้
                    ้                          ่
รับควำมรู้อะไรบ้ำง ผู้แต่งแสดงทรรศนะแนวคิดอย่ำงไร
 แสดงให้เห็นวิถีชีวิต ลักษณะวัฒนธรรม ควำมคิด
ควำมเชื่อของคนในสังคมสมัยที่แต่งอย่ำงไร ผู้อ่ำนต้อง
พิจำรณำสิ่งที่ผประพันธ์แฝงหรือสอดแทรกไว้ในบท
                 ู้
ประพันธ์ ซึ่งผูแต่งมักจะสอดแทรกเอำไว้อย่ำงแนบ
               ้


                        ๑๘
ต้ น กับโต้ ง จะพำไปตำมรอยสุนทรภู่กรำบ
นมัสกำรรอยพระพุทธบำท ณ วัดพระพุทธบำทรำช
วรมหำวิหำร ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้ โบรำณสถำน โบรำณ
วัตถุ ท้องถิ่นบ้ำนเรำ ซึ่งต้ น กับโต้ ง มี ควำมภำคภูมใจ รัก
                                                      ิ
และหวงแหนมำกทีสุดครับ พอถึงเทศกำลงำนเดือนสำมของทุก
                     ่
ปี ต้น กับโต้ง คิดถึงท่ำนกวีสุนทรภู่ทได้พรรณนำควำมสวยงำม
                                     ี่
สถำนทีตำง ๆ ของบ้ำนเรำให้ชนรุนหลังได้อนุรกษ์ไว้
          ่ ่                           ่         ั
จนถึงทุกวันนีครับ
               ้
       ต้น กับโต้ง จะพำไปกรำบนมัสกำรรอยพระพุทธบำท
ตำมรอยท่ำนกวีสุนทรภู่ เรือง คุณค่ำวรรรณคดีนรำศ
                               ่                    ิ
พระบำท ตอนที่ ๒ ในหน่วยต่อไป เรำมำทบทวนควำมรู้
๑๙
๑๙




                              ๒๑
                  แบบทดสอบหลั ง เรี ย น
         เรื่อง คุณค่าวรรณคดีนิราศพระบาท ตอนที่ ๑
                   จำานวน ๘ ข้อ (เวลา ๔ นาที)
 คำำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำาตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำาตอบเดียว
       โดยทำา เครื่องหมายกากบาท ( x)
              ลงในกระดาษคำาตอบ
    2. คำำประพันธ์ข้อใดบอกถึงฐำนะของผู้เขียน
        ก. เจ้ำคุมแค้นแสนโกรธพิโรธพี่
        ข. จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม
        ค. ด้วยเรียมรองมุลิกำเป็นข้ำบำท
        ง. จำำนิรำศร้ำงนุชสุดสงสำร
    ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยถึงใคร
        “จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม”
        ก. รัชกำลที่ ๑
        ข. พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์
        ค. สุนทรภู่
        ง. กรมพระรำชวังหลัง
     ๓ . คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร
                “แต่ชื่อดินเจียวยังกลำยเป็นหลำยคำำ”
          ก. ดินมีหลำยชนิด
             ข. ศัพท์ที่แปลว่ำดินมีหลำยคำำ
          ค. ชื่อตำำบลเปลี่ยนไปได้ต่ำง ๆ
             ง. สถำนที่หนึ่ง ๆ มีชื่อเรียกได้หลำยอย่ำง
   ๔. คำำประพันธ์ต่อนี้สร้ำงควำมไพเรำะด้วยกลวิธีใด
                “เข้ำลำำคลองหัวรอตอระดะ       ดูเกะกะรอร้ำงทำง
พม่ำ
            เห็นรอหักเหมือนหนึ่งรักพี่รอรำ แต่รอท่ำรั้งทุกข์มำ
ตำมทำง”
                 ก. ใช้กำรซำ้ำคำำ
                 ข. ใช้กำรเล่นคำำ
                 ค. ใช้คำำเปรียบเทียบ
                 ง. ใช้คำำเลียนเสียงธรรมชำติ
                              ๒๐
     ๕. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร
           “ขอใจนุชที่ฉันสุจริตรัก ให้แน่นหนักเหมือนพุทธรูป
เลขำขำำ”
            ก. ฉันขอสำบำนต่อพระพุทธรูปว่ำจะรักนำงด้วยใจ
สุจริต
ค. ขอให้นำงที่ฉันรักอย่ำงสุจริตใจมีควำมงำมอย่ำง
พระพุทธรูป
        ง. ขอให้ใจนำงที่ฉันรักหนักแน่นเหมือนนำ้ำหนักของ
พระพุทธรูป
    ๖. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ต้องกำรตักเตือนในเรื่องใด
        “เจ้ำของตำลรักหวำนขึ้นเป็นต้น ระวังตนตีนมือระมัดมั่น
           เหมือนคบคนคำำหวำนรำำคำญครัน         ถ้ำพลั้งพลันเจ็บ
อกเหมือนตกตำล”
               ก. กำรคบคน
               ข. กำรพูด
               ค. กำรไม่ประมำทในชีวิต
               ง. กำรขึ้นต้นตำล
     ๗. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ผเฉลยำหนิบุคคลตำมข้อใดมำกที่สุด
                                ู้แต่งตำ
       “เห็นเทพีมีหนำมลงรำนำ้ำ เปรีง เรี ย นอนคำำคนพูดไม่อ่อน
                      แบบทดสอบหลั ยบเหมื
หวำน                 เรื่อง คุณค่ำวรรณคดีนิรำศ
                               พระบำท
      เห็นกิ่งกีดมีดพร้ำเข้ำรำรำน ถึงหนำมกรำนก็ไม่เหน็บ
เหมือนเจ็บทรวง”                ตอนที่ ๑
          ก. คนปำกกล้ำคำรมเป็นกรด
                                ๑. ค
          ข. พูดประชดหมดสนุกเพื่อนลุกหนี
              ค. พูดก้ำวร้ำวไม่หวั่นใจว่ำภัยมี
                                ๒. ข
              ง. พูดเสียดสีปวดแสบแปลบถึงใจ
        ๘. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ดีเด่นในข้อใด
                                ๓. ค
       “ถึงเกำะเกิดเกิดเกำะขึ้นกลำงนำ้ำ เหมือนเกิดกรรมเกิด
รำชกำรหลวง
                                ๔. ข
          จึงเกิดโศกขัดขวำงขึ้นกลำงทรวง จะตักตวงไว้ก็เติบ
กว่ำเกำะดิน”
              ก. พรรณนำ ๕. ข
              ข. กำรเล่นคำำ
              ค. กำรเปรียบเที๖. ก
                                ยบ
              ง. กำรแสดงควำมรู้สึก
                                ๗. ง

                            ๘. ข

More Related Content

What's hot

แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทยแบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทยพัน พัน
 
แบบฝึกทักษะเรื่อง การแต่งโคลงสี่สุภาพ ชุดที่ ๑๐ เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
แบบฝึกทักษะเรื่อง  การแต่งโคลงสี่สุภาพ  ชุดที่ ๑๐  เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...แบบฝึกทักษะเรื่อง  การแต่งโคลงสี่สุภาพ  ชุดที่ ๑๐  เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
แบบฝึกทักษะเรื่อง การแต่งโคลงสี่สุภาพ ชุดที่ ๑๐ เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...Decha Sirigulwiriya
 
การจัดทัพของอิเหนา
การจัดทัพของอิเหนาการจัดทัพของอิเหนา
การจัดทัพของอิเหนาenksodsoon
 
การสังเกตคำที่มาจากภาษาอื่น
การสังเกตคำที่มาจากภาษาอื่นการสังเกตคำที่มาจากภาษาอื่น
การสังเกตคำที่มาจากภาษาอื่นkruthai40
 
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4Thanawut Rattanadon
 
แบบฝึกภาษาไทยป.4 ตำที่มีตัวการันต์ (1)
แบบฝึกภาษาไทยป.4 ตำที่มีตัวการันต์ (1)แบบฝึกภาษาไทยป.4 ตำที่มีตัวการันต์ (1)
แบบฝึกภาษาไทยป.4 ตำที่มีตัวการันต์ (1)Petsa Petsa
 
ข้อสอบอัจฉริยะ
ข้อสอบอัจฉริยะข้อสอบอัจฉริยะ
ข้อสอบอัจฉริยะKodchaporn Siriket
 
(M5) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
(M5) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี(M5) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
(M5) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรีSivagon Soontong
 
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อมแบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อมdnavaroj
 
เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่Sopa
 
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์bambookruble
 
การสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ในสังคมไทยปัจจุบัน
การสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ในสังคมไทยปัจจุบันการสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ในสังคมไทยปัจจุบัน
การสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ในสังคมไทยปัจจุบันTaraya Srivilas
 
ประโยคที่ซับซ้อน
ประโยคที่ซับซ้อนประโยคที่ซับซ้อน
ประโยคที่ซับซ้อนพัน พัน
 
เขียนเรื่องจากจินตนาการ ป.3
เขียนเรื่องจากจินตนาการ ป.3เขียนเรื่องจากจินตนาการ ป.3
เขียนเรื่องจากจินตนาการ ป.3เกษสุดา สนน้อย
 
142968777910465
142968777910465142968777910465
142968777910465YingZaa TK
 
กัณฑ์มัทรี
กัณฑ์มัทรีกัณฑ์มัทรี
กัณฑ์มัทรีMilky' __
 
หลักการเขียนแนะนำตนเอง
หลักการเขียนแนะนำตนเองหลักการเขียนแนะนำตนเอง
หลักการเขียนแนะนำตนเองRung Kru
 

What's hot (20)

แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทยแบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
 
แบบฝึกทักษะเรื่อง การแต่งโคลงสี่สุภาพ ชุดที่ ๑๐ เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
แบบฝึกทักษะเรื่อง  การแต่งโคลงสี่สุภาพ  ชุดที่ ๑๐  เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...แบบฝึกทักษะเรื่อง  การแต่งโคลงสี่สุภาพ  ชุดที่ ๑๐  เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
แบบฝึกทักษะเรื่อง การแต่งโคลงสี่สุภาพ ชุดที่ ๑๐ เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
 
การจัดทัพของอิเหนา
การจัดทัพของอิเหนาการจัดทัพของอิเหนา
การจัดทัพของอิเหนา
 
ประโยคที่ซับซ้อน
ประโยคที่ซับซ้อนประโยคที่ซับซ้อน
ประโยคที่ซับซ้อน
 
การสังเกตคำที่มาจากภาษาอื่น
การสังเกตคำที่มาจากภาษาอื่นการสังเกตคำที่มาจากภาษาอื่น
การสังเกตคำที่มาจากภาษาอื่น
 
8 การเขียนเชิงวิชาการ(238 262)
8 การเขียนเชิงวิชาการ(238 262)8 การเขียนเชิงวิชาการ(238 262)
8 การเขียนเชิงวิชาการ(238 262)
 
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
 
แบบฝึกหัด
แบบฝึกหัดแบบฝึกหัด
แบบฝึกหัด
 
แบบฝึกภาษาไทยป.4 ตำที่มีตัวการันต์ (1)
แบบฝึกภาษาไทยป.4 ตำที่มีตัวการันต์ (1)แบบฝึกภาษาไทยป.4 ตำที่มีตัวการันต์ (1)
แบบฝึกภาษาไทยป.4 ตำที่มีตัวการันต์ (1)
 
ข้อสอบอัจฉริยะ
ข้อสอบอัจฉริยะข้อสอบอัจฉริยะ
ข้อสอบอัจฉริยะ
 
(M5) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
(M5) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี(M5) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
(M5) แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
 
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อมแบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
 
เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
เงื่อนลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
 
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
 
การสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ในสังคมไทยปัจจุบัน
การสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ในสังคมไทยปัจจุบันการสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ในสังคมไทยปัจจุบัน
การสร้างความปรองดอง และสมานฉันท์ในสังคมไทยปัจจุบัน
 
ประโยคที่ซับซ้อน
ประโยคที่ซับซ้อนประโยคที่ซับซ้อน
ประโยคที่ซับซ้อน
 
เขียนเรื่องจากจินตนาการ ป.3
เขียนเรื่องจากจินตนาการ ป.3เขียนเรื่องจากจินตนาการ ป.3
เขียนเรื่องจากจินตนาการ ป.3
 
142968777910465
142968777910465142968777910465
142968777910465
 
กัณฑ์มัทรี
กัณฑ์มัทรีกัณฑ์มัทรี
กัณฑ์มัทรี
 
หลักการเขียนแนะนำตนเอง
หลักการเขียนแนะนำตนเองหลักการเขียนแนะนำตนเอง
หลักการเขียนแนะนำตนเอง
 

Similar to นิราศพระบาท1 52

ข้อสอบ O net ภาษาไทย ป.๖ ชุด ๒
ข้อสอบ O net ภาษาไทย ป.๖ ชุด ๒ข้อสอบ O net ภาษาไทย ป.๖ ชุด ๒
ข้อสอบ O net ภาษาไทย ป.๖ ชุด ๒Manas Panjai
 
หนังสืออ้างอิง...
หนังสืออ้างอิง...หนังสืออ้างอิง...
หนังสืออ้างอิง...krujee
 
การแต่งคำประพันธ์
การแต่งคำประพันธ์การแต่งคำประพันธ์
การแต่งคำประพันธ์kruthai40
 
อิศรญาณตอ..
อิศรญาณตอ..อิศรญาณตอ..
อิศรญาณตอ..phornphan1111
 
บทเรียนสำเร็จรูปกาพย์ฉบัง๑๖
บทเรียนสำเร็จรูปกาพย์ฉบัง๑๖บทเรียนสำเร็จรูปกาพย์ฉบัง๑๖
บทเรียนสำเร็จรูปกาพย์ฉบัง๑๖baicha1006
 
การแต่งบทร้อยกรอง
การแต่งบทร้อยกรองการแต่งบทร้อยกรอง
การแต่งบทร้อยกรองManee Prakmanon
 
บทนมัสการมาตาปิตุคุณ1
บทนมัสการมาตาปิตุคุณ1บทนมัสการมาตาปิตุคุณ1
บทนมัสการมาตาปิตุคุณ1Mameaw Pawa
 
เอกสารประกอบการเรียนเรื่องขุนช้างขุนแผน.pdf
เอกสารประกอบการเรียนเรื่องขุนช้างขุนแผน.pdfเอกสารประกอบการเรียนเรื่องขุนช้างขุนแผน.pdf
เอกสารประกอบการเรียนเรื่องขุนช้างขุนแผน.pdfssusere542d7
 
บทเรียน เรื่อง คำนาม ป.5
บทเรียน เรื่อง คำนาม ป.5บทเรียน เรื่อง คำนาม ป.5
บทเรียน เรื่อง คำนาม ป.5ปวริศา
 
กาพย์ยานี
กาพย์ยานีกาพย์ยานี
กาพย์ยานีkhorntee
 
คู่มือการเรียน ชั้น ม.๔
คู่มือการเรียน ชั้น ม.๔คู่มือการเรียน ชั้น ม.๔
คู่มือการเรียน ชั้น ม.๔r2d2ek
 
การแต่งคำประพันธ์กลอนสุภาพ
การแต่งคำประพันธ์กลอนสุภาพการแต่งคำประพันธ์กลอนสุภาพ
การแต่งคำประพันธ์กลอนสุภาพพัน พัน
 
หนังสือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เรื่องเส้นสายลาย...
หนังสือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เรื่องเส้นสายลาย...หนังสือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เรื่องเส้นสายลาย...
หนังสือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เรื่องเส้นสายลาย...0894239045
 

Similar to นิราศพระบาท1 52 (20)

ข้อสอบ O net ภาษาไทย ป.๖ ชุด ๒
ข้อสอบ O net ภาษาไทย ป.๖ ชุด ๒ข้อสอบ O net ภาษาไทย ป.๖ ชุด ๒
ข้อสอบ O net ภาษาไทย ป.๖ ชุด ๒
 
หนังสืออ้างอิง...
หนังสืออ้างอิง...หนังสืออ้างอิง...
หนังสืออ้างอิง...
 
การแต่งคำประพันธ์
การแต่งคำประพันธ์การแต่งคำประพันธ์
การแต่งคำประพันธ์
 
อิศรญาณตอ..
อิศรญาณตอ..อิศรญาณตอ..
อิศรญาณตอ..
 
บทเรียนสำเร็จรูปกาพย์ฉบัง๑๖
บทเรียนสำเร็จรูปกาพย์ฉบัง๑๖บทเรียนสำเร็จรูปกาพย์ฉบัง๑๖
บทเรียนสำเร็จรูปกาพย์ฉบัง๑๖
 
Manawakachan
ManawakachanManawakachan
Manawakachan
 
การแต่งบทร้อยกรอง
การแต่งบทร้อยกรองการแต่งบทร้อยกรอง
การแต่งบทร้อยกรอง
 
บทนมัสการมาตาปิตุคุณ1
บทนมัสการมาตาปิตุคุณ1บทนมัสการมาตาปิตุคุณ1
บทนมัสการมาตาปิตุคุณ1
 
ใบความรู้ไตรภูมิพระร่วง
ใบความรู้ไตรภูมิพระร่วงใบความรู้ไตรภูมิพระร่วง
ใบความรู้ไตรภูมิพระร่วง
 
Chitrapathachan
ChitrapathachanChitrapathachan
Chitrapathachan
 
เอกสารประกอบการเรียนเรื่องขุนช้างขุนแผน.pdf
เอกสารประกอบการเรียนเรื่องขุนช้างขุนแผน.pdfเอกสารประกอบการเรียนเรื่องขุนช้างขุนแผน.pdf
เอกสารประกอบการเรียนเรื่องขุนช้างขุนแผน.pdf
 
บทเรียน เรื่อง คำนาม ป.5
บทเรียน เรื่อง คำนาม ป.5บทเรียน เรื่อง คำนาม ป.5
บทเรียน เรื่อง คำนาม ป.5
 
กาพย์ยานี
กาพย์ยานีกาพย์ยานี
กาพย์ยานี
 
Buddha
BuddhaBuddha
Buddha
 
Korat
KoratKorat
Korat
 
คู่มือการเรียน ชั้น ม.๔
คู่มือการเรียน ชั้น ม.๔คู่มือการเรียน ชั้น ม.๔
คู่มือการเรียน ชั้น ม.๔
 
การแต่งคำประพันธ์กลอนสุภาพ
การแต่งคำประพันธ์กลอนสุภาพการแต่งคำประพันธ์กลอนสุภาพ
การแต่งคำประพันธ์กลอนสุภาพ
 
หนังสือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เรื่องเส้นสายลาย...
หนังสือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เรื่องเส้นสายลาย...หนังสือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เรื่องเส้นสายลาย...
หนังสือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เรื่องเส้นสายลาย...
 
พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์
พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์
พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์
 
Upenthrawichianchan
UpenthrawichianchanUpenthrawichianchan
Upenthrawichianchan
 

นิราศพระบาท1 52

  • 1. บทเรียนสำำเร็จรูป เรื่อง นิรำศพระบำท เล่มที่ ๑ เรื่อง คุณค่ำวรรณคดี นิรำศพระบำท ประกอบกำรเรียน รำยวิชำ ท๓๑๑๐๑ ภำษำไทย ๑ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ๔ จัดทำำโดย นำงพรรณี มั่งคั่ง กลุ่มสำระกำรเรียนรู้ภำษำไทย โรงเรียนสุธีวิทยำ
  • 2. อำำเภอพระพุทธบำท จังหวัด สระบุรี สำำนักงำนเขตพื้นที่กำรศึกษำ สระบุรก เขต ๑ ี ก คำำนำำ บทเรียนสำำเร็จรูป เรือง คุณค่ำวรรณคดีนรำศ ่ ิ พระบำท เล่มที่ ๑ เป็น วรรณคดี แหล่งเรียนรูโบรำณ ้ สถำน โบรำณวัตถุของท้องถินอำำเภอพระพุทธบำท จังหวัด ่ สระบุรี ทผูเรียนต้องศึกษำ ซึ่งจัดทำำขึนเพื่อประกอบกำร ี่ ้ ้ เรียนในหน่วยกำรเรียนรู้เรื่อง นิรำศนรินทร์ วิชำ ภำษำไทย ท๓๑๑๐๑ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ ๔ เป็นสือ ่ นวัตกรรมกำรเรียนกำรสอนช่วยให้ผเรียนได้ศกษำด้วย ู้ ึ ตนเอง และตอบแบบฝึกหัดได้ดวยตนเอง ขณะศึกษำผู้ ้ เรียนต้องประกอบด้วยคุณธรรมจริยธรรม ด้ำน ควำมรับผิดชอบต่อหน้ำที่ มีควำมซือสัตย์สจริต และรูจัก ่ ุ ้ ใช้เวลำว่ำงให้เกิดประโยชน์ โดยให้ผเรียนยืมไปศึกษำู้ ด้วยตนเอง ส่งเสริม กำรยืมเรียน และปลูกฝังนิสัย รักกำรอ่ำน เพื่อจะช่วยให้ผเรียนได้คิดเอง ทำำเอง ู้ และแก้ปญหำเอง จักทำำให้ผเรียนได้รบควำมรู้ และ มี ั ู้ ั ควำมสุขในกำรเรียน ผูจดทำำหวังเป็นอย่ำงยิงว่ำ บทเรียน ้ ั ่ สำำเร็จรูป เรือง คุณค่ำวรรณคดีนรำศพระบำท จัก ่ ิ ทำำให้ผเรียนมีควำมภำคภูมิใจ รักและหวงแหน ู้ โบรำณสถำนโบรำณวัตถุ ที่เป็นแหล่งเรียนรู้ใน ท้องถิ่นตนเอง และคงอำำนวยประโยชน์แก่ผู้เรียน และครูผู้สอนตำมควำมสนใจ
  • 3. ข สำระกำรเรี ย นรู ้ /มำตรฐำนกำรเรี ย นรู ้ /ตั ว ชี ้ วั ด สำระที่ ๑ กำรอ่ำน มำตรฐำน ท๑.๑ ใช้กระบวนกำรอ่ำนสร้ำงควำมรู้และ ควำมคิด เพื่อนำำไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหำในกำร ดำำเนินชีวิตและมีนิสัยรักกำรอ่ำน ตั ว ชี ้ ว ั ด คำาแนะนำาในการใช้บทเรียนสำเา่องที่อ่ำน ๑. วิเครำะห์และวิจำรณ์ รื เร็จรูป ในทุกๆ ด้ำนอย่ำงมีเหตุผล ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๓)ค่ำวรรณคดีนำรณ์ แสดงควำมคิด เรื่อง คุณ ๕. วิเครำะห์ วิจ ิรำศพระบำท เห็นโต้แย้งกับเรื่องทีเวลำ ๔๕ นำที ่อ่ำน และเสนอควำมคิดใหม่อย่ำงมีเหตุผล ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๕) ให้ผู้เรียนทำาแบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อประเมิน ๓. มีมำรยำทในกำรอ่ำน ท ๑.๑ (ม.๔-๖/๙) ของตนเอง ความรูเดิม ้ ผู้ เรียนอ่ำนแต่ละกรอบให้เข้ำใจแล้วตอบคำำถำมโดยเขียนคำำ สำระที ่ ๕ วรรณคดี แ ละวรรณกรรม มำตรฐำน ท ๕.๑ เข้าตอบตรงตำมกรอบของแต่ละ ตอบลงในชุดกระดำษคำำ ใจและแสดงความคิดเห็น วิกรอบโดยไม่ตละวรรณกรรมไทยอย่างเห็นคุณค่าและนำา จารณ์วรรณคดีแ้องดูเฉลย มาประยุกต์ใาถามเสร็จริง วจึงเปิดดูคำาตอบ เพือตรวจ เมือตอบคำ ช้ในชีวิต จแล้ ่ ่ ตั ว ชี ้ วาผูเรียน สอบว่ ั ด ้ ๑. วิเครำะห์และวิจอไม่ ถ้าถูกต้องให้ ทำาถูกต้องหรื ำรณ์วรรณคดีและ วรรณกรรมตำมหลัดกำราท้อใจ ให้อานทบทวนอีกครั้ง ทำาต่อไป ถ้าตอบผิก อย่ ่ วิจำรณ์เบื้องต้น ท ๕.๑ (ม.๔-๖/๑) แล้วตอบคำาถามใหม่ ๒. วิเครำะห์ลักษณะเด่นของ วรรณคดีเชือมโยงกับาเร็จรูย จนครบทุกกรอบแล้และ เมื่อศึกษาบทเรียนสำกำรเรีปนรู้ทำงประวัติศำสตร์วให้ ่ ประเมินความรูของตนเองโดยการทำาแบบทดสอบ ้ วิถีชีวิตของสังคมในอดีต ท ๕.๑ (ม.๔-๖/๒) หลังเรียน ๓. วิเครำะห์และประเมินคุณค่ำด้ำน การทดสอบหลังของวรรณคดี นเกณฑ์ในการผ่านผล วรรณศิลป์ เรียน จะถือเป็ การเรียนรู้ ทีคาดหวัง ผู้เรียนต้องทำา ่ และวรรณกรรมในฐำนะที่เป็นมรดกทำงวัฒนธรรมของ ชำติ ท ๕.๑ไ(ม.๔-๖/๓)๘๐ ของคะแนนเต็ม คะแนนให้ ด้ ร้อยละ ๔. สังเครำะห์ข้อคิดจำกวรรณคดี และ ถ้ำผู้เรียนทำำคะแนนได้ไม่ถึงร้อยละ ๘๐ ของคะแนน เต็ม ต้วรรณกรรมเพื่ออมเสริมโดยศึกษำบทเรียนนี้อีก อง เรียนซ่ นำำไป ครั้ง แล้วสอบใหม่จ ง ท ค ำคะแนนผ่ ประยุกต์ใช้ในชีวิตจรินกว่๕.๑ (ม.๔-๖/๔) ำนเกณฑ์ ำจะทำ ร้อยละ ๘๐ ๕. รวบรวมวรรณกรรมพืนบ้ำนและอธิบำย ้ ภูมปญยนสำาเร็จรูปนีใช้ท กษาในห้องเรียน ในเวลา ๔๕ บทเรีญำทำงภำษำ ้ ศึ ๕.๑ (ม.๔-๖/๔) ิ ั คุ ณ ลั ก ษณะอั น พึ ง ประสงค์ นาที หรือผูเรียนจะนำาไปศึกษานอกเวลาได้ ไม่จำากัด ้ เวลา
  • 4. งง แบบทดสอบก่ อ นเรี ย น เรื่อง คุณค่าวรรณคดีนิราศพระบาท เล่มที่ ๑ จำานวน ๘ ข้อ (เวลา ๔ นาที) คำำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำาตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำาตอบเดียว โดยทำาเครื่องหมายกากบาท ()
  • 5. ลงในกระดาษคำาตอบ 1. คำำประพันธ์ข้อใดบอกถึงฐำนะของผู้เขียน ก. เจ้ำคุมแค้นแสนโกรธพิโรธพี่ ข. จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม ค. ด้วยเรียมรองมุลิกำเป็นข้ำบำท ง. จำำนิรำศร้ำงนุชสุดสงสำร ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยถึงใคร “จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม” ก. รัชกำลที่ ๑ ข. พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์ ค. สุนทรภู่ ง. กรมพระรำชวังหลัง ๓ . คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร “แต่ชื่อดินเจียวยังกลำยเป็นหลำยคำำ” ก. ดินมีหลำยชนิด ข. ศัพท์ที่แปลว่ำดินมีหลำยคำำ ค. ชื่อตำำบลเปลี่ยนไปได้ต่ำง ๆ ง. สถำนที่หนึ่ง ๆ มีชื่อเรียกได้หลำยอย่ำง ๔. คำำประพันธ์ต่อนี้สร้ำงควำมไพเรำะด้วยกลวิธีใด “เข้ำลำำคลองหัวรอตอระดะ ดูเกะกะรอร้ำงทำง พม่ำ เห็นรอหักเหมือนหนึ่งรักพี่รอรำ แต่รอท่ำรั้งทุกข์มำ ตำมทำง” ก. ใช้กำรซำ้ำคำำ ข. ใช้กำรเล่นคำำ ค. ใช้คำำเปรียบเทียบ ง. ใช้คำำเลียนเสียงธรรมชำติ จ ๕. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร “ขอใจนุชที่ฉันสุจริตรัก ให้แน่นหนักเหมือนพุทธรูป เลขำขำำ” ก. ฉันขอสำบำนต่อพระพุทธรูปว่ำจะรักนำงด้วยใจ สุจริต ข. ขอให้ใจนำงที่ฉันรักหนักแน่นเหมือนพระพุทธรูป ค. ขอให้นำงที่ฉันรักอย่ำงสุจริตใจมีควำมงำมอย่ำง
  • 6. พระพุทธรูป ง. ขอให้ใจนำงที่ฉันรักหนักแน่นเหมือนนำ้ำหนักของ พระพุทธรูป ๖. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ต้องกำรตักเตือนในเรื่องใด “เจ้ำของตำลรักหวำนขึ้นเป็นต้น ระวังตนตีนมือระมัดมั่น เหมือนคบคนคำำหวำนรำำคำญครัน ถ้ำพลั้งพลันเจ็บ อกเหมือนตกตำล” ก. กำรคบคน ข. กำรพูด ค. กำรไม่ประมำทในชีวิต ง. กำรขึ้นต้นตำล ๗. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ผู้แต่งตำำหนิบุคคลตำมข้อใดมำกที่สุด “เห็นเทพีมีหนำมลงรำนำ้ำ เปรียบเหมือนคำำคนพูดไม่อ่อน หวำน เฉลย เห็นกิ่งกีดมีดพร้ำเข้ำรำรำน ถึงหนำมกรำนก็ไม่เหน็บ เหมือนเจ็บทรวง” แบบทดสอบก่ อ นเรี ย น ก. คนปำกกล้ง คำรมเป็นกรด นิรำศ เรื่อ ำ คุณค่ำวรรณคดี พระบำท ข. พูดประชดหมดสนุกเพื่อนลุกหนี ค. พูดก้ำวร้ำวไม่หวั่น๑ ำภัยมี เล่มที่ ใจว่ ง. พูดเสียดสีปวดแสบแปลบถึงใจ ๑. ค ๘. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ดีเด่นในข้อใด “ถึงเกำะเกิดเกิดเกำะขึ้นกลำงนำ้ำ เหมือนเกิดกรรมเกิด รำชกำรหลวง ๒. ข จึงเกิดโศกขัดขวำงขึ้นกลำงทรวง จะตักตวงไว้ก็เติบ กว่ำเกำะดิน” ๓. ค ก. พรรณนำ ข. กำรเล่นคำำ ๔. ข ค. กำรเปรียบเทียบ ง. กำรแสดงควำมรู้สข๕. ึก ๖. ก ฉ ๗. ง ๘. ข
  • 7.
  • 8. สวัสดีครับ เรื่อง “คุ ณ ค่ ำ วรรณคดี น ิ ร ำศ พระบำท” เล่ ม ที ่ ๑ นี้เป็นหน้ำที่ ของ ต้น กับ โต้ ง จะพำไปตำมรอยสุนทรภูศึกษำ นิรำศ ่ พระบำท ณ วัดพระพุทธบำทฯ ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้ โบรำณสถำน โบรำณวัตถุ ท้อง ถิ่นบ้ำนเรำ ซึ่ง ต้ น กับ โต้ ง มี ควำมภำคภูมใจ รักและ ิ หวงแหนมำกทีสุดครับ พอถึงเทศกำลงำนเดือนสำมของ ่ ทุกปี ต้ น กับ โต้ ง คิดถึงท่ำนกวีสนทรภู่ ทีได้พรรณนำ ุ ่ ควำมสวยงำม สถำนที่ต่ำง ๆ ของบ้ำนเรำให้ชนรุ่น ๒
  • 9. ต้ น กับ โต้ ง จะพำไปศึกษำเรื่อง นิรำศ พระบำท ซึ่งแต่งในสมัย รัชกำลที่ ๑ เป็น นิรำศ เรื่องที่ ๒ แต่งทำำนองอัต ชีวิตของท่ำนกวีสุนทรภู่ คุณค่ำวรรณคดีนิรำศ พระบำท เล่มที่ ๑ เริ่มตั้งแต่ท่ำนกวีสุนทรภู่เป็น มหำดเล็กในพระองค์เจ้ำปฐมวงศ์ ซึงทรงผนวชอยู่ ณ ่ วัดระฆังโฆสิตำรำม ท่ำนกวีสนทรภูได้ตำมเสด็จ ไป ุ ่ นมัสกำรรอยพระพุทธบำท อำำเภอพระพุทธบำท จังหวัดสระบุรี ได้ออกเดินทำงใน เดือน ๓ ปีเถำะ ตรงกับวันขึน ๑๒ คำ่ำ เดือน ๓ (วันจันทร์ที่๘ กุมภำพันธ์ ้ พ.ศ. ๒๓๕๐) กำรเดินทำงครั้งนี้พำยเรือไปตำม ลำำนำ้ำเจ้ำพระยำ ๓ กรอบที ่
  • 10. ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำง ในฐำนะเป็นมหำดเล็กเสด็จตำม พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์ ซึ่งทรงผนวชอยู่ ณ วัดระฆังโฆสิตำรำม ท่ำนกวีสุนทรภู่ได้ ตำมเสด็จไปนมัสกำร รอยพระพุทธบำท อำำเภอพระพุทธบำท ออกเดินทำงตรงกับวัน ขึน ๑๒ คำ่ำ เดือน ๓ ปีเถำะ (วันจันทร์ที่ ๘ กุมภำพันธ์ พ.ศ. ้ ๒๓๕๐) ขณะนั้นอำยุประมำณ ๒๒ ปี ในระยะนั้นท่ำนกวี สุนทรภู่ กับภรรยำที่ชื่อจันทร์ ยังโกรธเคืองกันอยู่ ตั้งแต่เดือน วัดพระพุทธบำทรำชวรมหำวิหำร โอ้อำลัยใจหำย ไม่วำยห่วง ดังศรสักปักซำ้ำระกำำทรวง เสียดำยดวงจันทรำพะงำงำม เจ้ำคุมแค้นแสนโกรธพิโรธพี่ แต่เดือนยี่ จนย่ำงเข้ำเดือนสำม จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม จำก อำรำมแรมร้ำงทำงกันดำร ทำ ำ แบบทดสอบใน กรอบต่ อ ไปครั บ ๔ มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๑ กันหน่อยซิครับ
  • 11. ให้นกเรียนเลือกคำำตอบทีถกทีสดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย ั ่ ู ่ ุ ่ กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ 1. คำำประพันธ์ข้อใดบอกถึงฐำนะของผู้เขียน ก. เจ้ำคุมแค้นแสนโกรธพิโรธพี่ ข. จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม ค. ด้วยเรียมรองมุลิกำเป็นข้ำบำท ง. จำำนิรำศร้ำงนุชสุดสงสำร ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยถึงใคร “จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม” ก. รัชกำลที่ ๑ ข. พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์ ค. สุนทรภู่ ง. กรมพระรำชวังหลัง ตอบเสร็จไปดูเฉลย ครับ ๕ เฉลยกรอบที ่ ๑ ข้อ ๑. ค. ด้วยเรียมรองมุ ล ิ ก ำเป็นข้ำบำท “มุ ล ิ ก ำ ”แปลว่ ำ
  • 12. กรอบที ่ มหำดเล็ ก ข้อ ๒. ข. พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์ เก่งมำกครับ อ่ำนกรอบ ต่อไปครับ กรอบที ่ ท่ำนกวีสนทรภูเดินทำงเมื่อเดินทำงผ่ำนตำ ำ บลบำงจำก ุ ่ ท่ำนกวีสุนทรภู่ก็ได้ใช้คำำว่ำ“จำก” จำกทีอยูและชือคลอง ่ ่ ่ บำงจำก เล่นคำำเพือแสดงกำรครำ่ำครวญถึงควำมเศร้ำของตนที่ ่ ต้องจำกนำง จำกทีอยู่ กำรเล่ น คำ ำ คำ ำ นอกจำกจะให้ ค วำม ่ หมำยที ่ ด ี แ ล้ ว ยั ง ให้ อ ำรมณ์ ค วำมรู ้ ส ึ ก แก่ ผ ู ้ อ ่ ำ นด้ ว ย เล่ น คำ ำ มี ห ลำยลั ก ษณะ เช่ น เล่ น ซำ ้ ำ คำ ำ ถึงคลองขวำงบำงจำกยิ่งตรมจิต ใครช่ำงคิด ชื่อบำงไว้กำงนั้น ว่ำชื่อจำกแล้วไม่รักรู้จักกัน พิเครำะห์ครัน ฤำมำพ้องกับคลองบำง ทำ ำ แบบทดสอบครั บ ให้นกเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย ั ่ ่ ่ กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ อ่ ำ นคำ ำ ประพั น ธ์ ต ่ อ ไปนี ้ แ ล้ ว ตอบคำ ำ ถำม ข้ อ ๑- ๒ “ทั ้ ง จำกที ่ จ ำกคลองเป็ น สองข้ อ ยั ง จำกกอก็ ม ำขึ ้ น ที ่ ค ลองขวำง ” ๑. คำำว่ำ จำก ในคำำประพันธ์มีกี่ควำมหมำย ก. ๒ ควำมหมำย ข. ๓ ควำมหมำย ค. ๔ ควำม หมำย ง. ๕ ควำมหมำย ๒. ลักษณะคำำประพันธ์ข้ำงต้นตรงกับคำำประพันธ์ในข้อใด ก. นกขมิ้นจับเถำขมิ้นเครือ คำบเหยื่อเผื่อลูกแล้วโผ บิน ข. ลำสิกำมำหมู่เที่ยวจู่บิน เขำคูคู่ถิ่นอยู่ริมรก ๖ เฉลยกรอบที ่ ๒
  • 13. ข้อ ๑ ก. ๒ ควำมหมำย คือ จำกที่อยู่ ชื่อคลองบำงจำก ข้อ ๒ ก. เล่นคำำ นกขมิ้นจับเถำขมิ้นเครือ คำบเหยื่อเผื่อลูก แล้วโผบิน เก่งมำกครับ อ่ำนกรอบ กรอบที ่ แม่นำ้ำเจ้ำพระยำ ท่ำนกวีสนทรภูเดินทำงต่อถึงสำมเสนซึงเป็นตำำนำนแต่ ุ ่ ่ ก่อนเรียกสำมแสนต่อมำชือตำำบลเปลี่ยนกลำยเป็นสำมเสน ่ ท่ำนกวีสุนทรภู่จึงกล่ำวถึงให้ใจของจันทร์ภรรยำหนักแน่น เหมือนพระพุทธรูป ถึงบำงพลั ด กล่ำวว่ำต้องพลัดพรำกจำก จันทร์ภรรยำ ถึงบำงซื ่ อ ได้กล่ำวถึงควำมซื่อสัตย์ของ ภรรยำเดินทำงถึงบำงซ่ อ น แล้วเดินทำงต่อไป ทบทวนควำมรู้กรอบต่อไปครับ ๗
  • 14. กรอบที ่ มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๓ กันหน่อยซิครับ ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย ่ ่ ่ กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ อ่ ำ นคำ ำ ประพั น ธ์ ต ่ อ ไปนี ้ แ ล้ ว ตอบคำ ำ ถำม ข้ อ ๑- ๒ “นี่หรือรักจะมิน่ำเป็นรำคิน แต่ชื่อดินเจียวยังกลำย เป็นหลำยคำำ ขอใจนุชที่ฉันสุจริตรัก ให้แน่นหนักเหมือนพุทธ รูปเลขำขำำ ถึงแสนคนจะมำวอนชะอ้อนนำำ สักแสนคำำอย่ำให้ เคลื่อนจงเหมือนใจ” ๑. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร “แต่ชื่อดินเจียวยังกลำยเป็นหลำยคำำ” ก. ดินมีหลำยชนิด ข. ศัพท์ที่แปลว่ำดินมีหลำยคำำ ค. ชื่อตำำบลเปลี่ยนไปได้ต่ำง ๆ ง. สถำนที่หนึ่ง ๆ มีชื่อเรียกได้หลำยอย่ำง ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร “ขอใจนุชที่ฉันสุจริตรัก ให้แน่นหนัก เหมือนพุทธรูปเลขำขำำ” ก. ฉันขอสำบำนต่อพระพุทธรูปว่ำจะรักนำงด้วย ใจสุจริต ข. ขอให้ใจนำงที่ฉันหนักแน่นเหมือนพระพุทธ ตอบเสร็จไปดูเฉลย ครับ ๘
  • 15. เฉลยกรอบที ่ ๓ ข้อ ๑ ค. ชื่อตำำบลเปลี่ยนไปได้ต่ำง ๆ ข้อ ๒ ข. ขอให้ใจนำงที่ฉันหนักแน่นเหมือนพระพุทธรูป เก่งมำกครับ ตอบถูกต้องอ่ำน กรอบต่อไป ตอบไม่ถูกอย่ำท้อแท้กลับไป กรอบที ่ ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงถึง วั ด โบสถ์ ต ลำดแก้ ว ตลำดขวั ญ ปำกเกร็ ด บำง พู ด บำงพั ง ตลำดขวัญ ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงต่อถึงวั ด เที ย น ถวำย ได้ให้แนวคิดสำำคัญ ในเรื่องกำรคบคนว่ำ เหมือนกับคนปีนต้นตำล เพรำะต้องระวังตัวอยู่ตลอดเวลำและเปรียบต้น “เจ้ำของตำลรักหวำนขึนปีนต้น ระวังตุนตีน ้ มือระมัดมั่น เหมือนคบคนคำำหวำนรำำคำญครัน ถ้ำพลั้งพลัน เจ็บอกเหมือนตกตำล เห็นเทพีมีหนำมลงรำนำ้ำ เปรียบเหมือน คำำคนพูดไม่ออนหวำน ่ ทบทวนควำมรู ้ ก รอบต่ อ ไปครั บ ๙
  • 16. กรอบที ่ มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๔ กันหน่อยซิครับ ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย ่ ่ ่ กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ ๑. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ต้องกำรตักเตือนในเรื่องใด “เจ้ ำ ของตำลรั ก หวำนขึ ้ น เป็ น ต้ น ระวั ง ตนตี น มื อ ระมั ด มั ่ น เหมื อ นคบคนคำ ำ หวำนรำ ำ คำญครั น ถ้ ำ พลั ้ ง พลั น เจ็ บ อกเหมื อ นตกตำล ” ก. กำรคบคน ข. กำรพูด ค. กำรไม่ประมำทในชีวิต ง. กำรขึ้นต้นตำล ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ผู้แต่งตำำหนิบุคคลตำมข้อใดมำกที่สุด “เห็ น เทพี ม ี ห นำมลงรำนำ ้ ำ เปรี ย บเหมื อ นคำ ำ คนพู ด ไม่ อ ่ อ นหวำน เห็ น กิ ่ ง กี ด มี ด พร้ ำ เข้ ำ รำรำน ถึ ง หนำมกรำนก็ ไม่ เ หน็ บ เหมื อ นเจ็ บ ทรวง ” ก. คนปำกกล้ำคำรมเป็นกรด ข. พูดประชดหมดสนุกเพื่อนลุกหนี ค. พูดก้ำวร้ำวไม่หวั่นใจว่ำภัยมี ง. พูดเสียดสีปวดแสบแปลบถึงใจ ตอบเสร็จไปดู เฉลยซิครับ ๑๐
  • 17. เฉลยกรอบที ่ ๔ ข้อ ๑. ก. กำรคบคน ข้อ ๒. ง. พูดเสียดสีปวดแสบแปลบถึงใจเพรำะถูกหนำมเทพี เกี่ยวแทงเท่ำใดก็ไม่เจ็บเท่ำ กำรถูกกล่ำววำจำเสียดสี เยี่ยมมำกครับ ตอบถูกต้อง อ่ำนกรอบต่อไปตอบไม่ถูก อย่ำท้อแท้กลับไปศึกษำใหม่ กรอบที ่ ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงถึงบำงหลวง ถึงสำมโคกมอง เห็นลักษณะหลังคำบ้ำนของชำวมอญหลังคำใหญ่พื้นเล็ก ถึงวั ง ตำ ำ หนั ก พักรับประทำนอำหำรกลำงวัน ถึงบ้ ำ น กระบื อ เกำะรำชครำม บำงไทร ถึงบ้ ำ นสี ก ุ ก มองเห็น นกตะกรุมหัวล้ำน ท่ำนกวีสุนทรภู่ได้กล่ำวถึงศีรษะของ ตนเองว่ำล้ำนเหมือ่ยนโล่งหัวล้ำนเลื่อม เหนียง อไปนี้ “ศีรษะเตียนเลี นหัวนกตะกรุม ดังบทกลอนต่ กระเพื่อมร้องแรงแสยงขน โอ้หัวนกนี้ก็ล้ำนประจำนคน เมื่อยำมยลพี่ยิ่ง ท่ำนกวีสุนทรภู่มองผ่ำนเกำะเกิดได้เล่นคำำ “เกิ ด ” กับ กำรเกิดควำมทุกข์ที่ต้องเดินทำงจำกนำงจันทร์ภรรยำเพรำะ งำนรำชกำร โวหำรกำรเล่ น คำ ำ คื อ กำรเน้ น คำ ำ หรื อ ข้ อ ควำมให้ เ กิเกิควำมประทั บ ใจหรื อ เน้ น ยำดกรรม “ถึงเกำะเกิด ด ดเกำะขึ้นกลำงนำ้ำ เหมือนเกิ ้ ำ ควำม หมำยดรำชกำรหลวง ไปนี้ เกิ ดังบทกลอนต่อ จึงเกิดโศกขัดขวำงขึ้นกลำงทรวง จะตักตวงไว้ก็ ไปทบทวนควำมรู้กัน ก่อนนะครับ ๑๑
  • 18. มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๕ กันหน่อยซิครับ ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย ่ ่ ่ กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ ๑. จำกคำำประพันธ์ต่อไปนี้บรรยำยถึงข้อใด “ศีรษะเตียนเลี่ยนโล่งหัวล้ำนเลื่อม เหนียงกระเพื่อม ร้องแรงแสยงขน” ก. นก ข. ปลำ ค. ชำวมอญ ง. พระสงฆ์ ๒. ผู้เขียนต้องกำรแสดงออกในข้อใด ก. ประชดประชัน ข. ล้อเลียน ๓. คำำประพันธ์นี้เด่นที่สุดในด้ำนใด อน ค. เปรียบเปรย ง. ตักเตื “ถึงเกำะเกิดเกิดเกำะขึ้นกลำงนำ้ำ เหมือนเกิด กรรมเกิดรำชกำรหลวง จึงเกิดโศกขัดขวำงขึ้นกลำงทรวง จะตักตวงไว้ก็ เติบกว่ำเกำะดิน” ก. กำรเล่นคำำ ข. กำรเปรียบเปรย ค. กำรพรรณนำ ง. กำรแสดงควำมรู้สึก ตอบเสร็จไปดู เฉลยซิครับ
  • 19. ๑๒ เฉลยกรอบที ่ ๕ ข้อ ๑. ก. นก (นกตะกรุม) ข้อ ๒. ข. ล้อเลียน ข้อ ๓. ก. กำรเล่นเก่งมำกครับ ตอบถูกต้องอ่ำน คำำ กรอบต่อไปตอบไม่ถูกอย่ำ ท้อแท้กลับไปศึกษำใหม่ครับ กรอบที ่ กรุงศรีอยุธยำ ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงถึงบำงประอิ น เกำะพระ คลองตะเคี ย น วั ด ธำรมำใหม่ คลองสระประทุ ม กรุ ง เก่ ำ (กรุงศรีอยุธยำ) ท่ำนกวี สุนทรภู่เสียดำยที่ตนเองนั้นเกิดมำไม่ทันเมื่อครั้งกรุง ศรีอยุธยำยังรุ่งเรืองและเห็นว่ำไม่น่ำที่พม่ำจะสำมำรถบุกรุก ได้ และได้กล่ำวเสียดสีต่ออีกว่ำ ทำำเหมือนกับเมืองนี้ไม่มี ชำยที่จะออกไปสู้รบกับพม่ำ ทำำให้เสียกรุงศรีอยุธยำไป ถ้ำ มำตีกรุงเทพฯจะตีเมืองไม่ได้เลย ดังบทกลอนต่อไปนี้ “กษัตริย์สืบสุริย์วงศ์ดำำรงโลก ระงับโศกสุข สุดจะสรรเสริญ เรำเห็นยับยังแต่รอยก็พลอยเพลิน เสียดำยเกิด มำเมื่อเกินน่ำน้อยใจ กำำแพงรอบขอบคูก็ดูลึก ไม่น่ำศึกอ้ำย พม่ำจะมำได้ ไปทบทวนควำมรู้ในกรอบต่อไปครับ ๑๓
  • 20. กรอบที ่ มำทบทวนควำมรู้ในกรอบที่ ๖ กันหน่อยซิครับ ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำยกำกบำท ่ ่ ่ () ในกระดำษคำำตอบ อ่ำนคำำประพันธ์ต่อไปนี้แล้วตอบคำำถำมข้อ ๑-๒ “กำำแพงรอบขอบคูก็ดูลึก ไม่น่ำศึกอ้ำยพม่ำจะมำได้ ยังให้มันข้ำมเข้ำเอำเวียงชัย โอ้อย่ำงไรเหมือนบุรีไม่มีชำย หรือธำนินทร์สิ้นเกณฑ์จึงเกิดยุค ไพรีรุกรบได้ดังใจหมำย เหมือนทุกวันแล้วไม่คัณนำตำย ให้ใจหำยหวั่นหวั่นจึง จันทร์ดวง” ๑. กำรที่ต้องเสียกรุงแก่พม่ำอำจเป็นเพรำะสำเหตุใด ก. ไม่มีผู้ชำยต่อสู้ ข. ชะตำเมืองขำด ค. พม่ำมีกำำลังทหำรมำก ง. กำำแพงและคูเมืองไม่ดี ๒. พม่ำตีกรุงเทพฯได้ยำกง่ำยเพียงใด ก. ไม่ได้เลย ข. ได้ยำกกว่ำกรุงศรีอยุธยำ ค. ได้ง่ำยกว่ำตีกรุงศรีอยุธยำ ง. ได้ง่ำยเท่ำกับตีกรุง ศรีอยุธยำ ตอบเสร็จไปดูเฉลยครับ ๑๔
  • 21. เฉลยกรอบที ่ ๖ ข้อ ๑. ข. ชะตำเมืองขำด ข้อ ๒. ก. ไม่ได้เลย เก่งมำกครับ ตอบถูกต้องอ่ำน กรอบที ่ ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงถึงวัดแม่นำงปลื้มพักค้ำงคืน ๑ คืน เดินทำงผ่ำนคลองหั ว รอผ่ำนบ่ อ โพง บ้ ำ นบำงระกำ ำ พระนครหลวง อรั ญ ญิ ก วั ง ตะไล ถึงท่ ำ เรื อ ท่ำนกวีสุนทร ภู่ “เฝ้ำแหงนดูดวงแขชะแง้พักตร์ เห็นจันทร์ ชักรถร่อนเวหำเหิน และคณะได้สิ้นสุดกำรเดินทำงทำงเรือได้พักแรมที่นี่ ๑ คืนท่ำน กวีสุนทรภู่ ได้กล่ำวเป็นดูดวงเดือนเหมือนชื่อรื้อเผอิญ ระกำำเกินที่ โวหำร บุ ค คลวั ต คื อจะเก็บประกอบกลอนี ช ี ว ิ ต ให้ ม ี ช ี ว ิ ต มี กำรทำ ำ สิ ่ ง ที ่ ไ ม่ ม ลองมำทบทวนควำมรู้กันจนไก่เถืคนเตือนขันสนั่นแจ้ว หน่อยซิ ่อรับ ดุเหว่ำแว่ว ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย ่ ่ ่ กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ ๑. คำำประพันธ์ในข้อใดใช้โวหำรบุคคลวัต ก. เฝ้ำแหงนดูดวงแขชะแง้พักตร์ เห็นจันทร์ชักรถร่อน เวหำเหิน ข. ดูดวงเดือนเหมือนชื่อรื้อเผอิญ ระกำำเกินที่จะเก็บ ประกอบกลอน ค. จนไก่เถื่อนเตือนขันสนั่นแจ้ว ดุเหว่ำแว่วหวำดหมำย ว่ำสำยสมร ง. เดือนแอร่มแจ่มลำ้ำในอัมพร กองกุญชรผูกช้ำงมำ ยืนเรียง ๑๕ เฉลยกรอบที ่ ๗ ข้อ ๑ ก. เฝ้ำแหงนดูดวงแขชะแง้พักตร์ เห็นจันทร์ชักรถ
  • 22. ร่อนเวหำเหิน โวหำรบุคคลวัต คือเฝ้ำมองพระจันทร์กำำลังเคลื่อนที่ ข้อ ๒ ข. เช้ำมืด เยี่ยมมำกครับ อ่ำน กรอบที ่ ท่ำนกวีสุนทรภู่เดินทำงบกจำกท่ ำ เรื อ ผ่ ำ นบำง โขมด บ่ อ โศก หนองคนที ถึงเขำตก ได้กล่ำวถึง คำำว่ำ “ตก” ซึงหมำยถึง สถำนที่ ควำมยำกลำำบำก และกำรวิตกถึง ่ ควำมรัก ดังบทกลอนที่ว่ำ “เห็นเขำตกเขำแตกมำตกลึก อนำถนึกแล้ว น่ำนำ้ำตำไหล พี่ตกยำกจำกนำงมำกลำงไพร วิตกใจตกมำ ถึงคีร”ี ท่ำนกวีสนทรภูเดินทำงเมือผ่ำนสระยอ จึงเข้ำเขตวัด ุ ่ ่ พระพุทธบำทในเวลำประมำณบ่ำยโมงถึงวัดพระพุทธบำท และ ลองมำทบทวนควำมรู ้ ก ั น หน่ อ ยนะครั บ ให้นักเรียนเลือกคำำตอบทีถูกทีสุดเพียงข้อเดียวแล้วกำเครืองหมำย ่ ่ ่ กำกบำท () ในกระดำษคำำตอบ ๑. จำกบทประพันธ์ต่อไปนี้ใช้กลวิธีอะไรในกำรแต่ง “เห็นเขำตกเขำแตกมำตกลึก อนำถนึกแล้วน่ำนำ้ำตำ ไหล พี่ตกยำกจำกนำงมำกลำงไพร วิตกใจตกมำถึงคีร” ี 1. เล่นคำำ 2. อุปมำ 3. สร้ำงภำพอย่ำงละเอียด 4. เล่นสัมผัสมำกเป็นพิเศษ ๑๖
  • 23. เฉลยกรอบที ่ ๘ ข้อ ๑. ก. เล่นคำำ “ตก” ซึ่งหมำยถึงสถำนที่ ควำมยำกลำำบำก (ตกยำก) และกำรวิตกถึงควำมรัก กรอบที ่ เก่งมำกครับ มำทบทวนควำมรู้ กำรพิจำรณำคุณค่ำงำนประพันธ์ แบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ คุณค่ำด้ำนวรรณศิลป์และคุณค่ำด้ำนสังคม ๑. คุ ณ ค่ ำ ด้ ำ นวรรณศิ ล ป์ คือ กำรพิจำรณำ คุณค่ำด้ำนกำรใช้ถ้อยคำำว่ำมี กำรเลือกสรรถ้อยคำำมำใช้ ให้ตรงควำมหมำย หรือใช้อย่ำงมีควำมหมำยแฝงอย่ำงไร มี ควำมไพเรำะ มีกำรใช้คำำสะเทือนอำรมณ์ควำมรูสึก กระทบ ้ ใจผูอ่ำนอย่ำงไร โดยพิจำรณำว่ำกวีใช้กลวิธีใดในกำร ้ สร้ำงสรรค์งำนกวีนิพนธ์นัน ๆ มี ๑๒ โวหำรได้แก่ ้ ๑. กำรใช้บรรยำยโวหำร คือ ใช้คำำให้เห็นภำพชัดเจน ตำมลำำดับเหตุกำรณ์ ๒. กำรใช้พรรณนำโวหำร คือ กำรใส่อำรมณ์ควำม รูสึกลงไปในบทประพันธ์ ้ ๓. กำรใช้เทศนำโวหำร คือ โวหำรทีกล่ำวสังสอนอย่ำง ่ ่ มีเหตุผลประกอบ ๔. กำรใช้สำธกโวหำร คือ โวหำรทียกตัวอย่ำงหรือ ่ เรืองรำวมำประกอบ ่ ๕. กำรใช้อุปมำโวหำร คือ กำรเปรียบสิงหนึงเหมือนกับ ่ ่ ๑๗
  • 24. ไปศึกษำคุณค่ำด้ำนวรรณศิลป์ ต่ออีกครับ ๘. กำรใช้โวหำรอุปลักษณ์ คือ กำรใช้คำำเปรียบ เทียบให้สงหนึงเป็นอีกสิงหนึง ทำำให้เห็นภำพได้ชัดเจน ิ่ ่ ่ ่ ยิ่งขึน ้ ๙. กำรใช้โวหำรบุคคลวัต คือ กำรทำำสิ่งที่ไม่มี ชีวิตให้มีชีวิต มีรูปร่ำง มีกิริยำอำกำรดังสิ่งมีชีวิต ่ ๑๐. กำรใช้โวหำรอธิพจน์ คือ กำรเปรียบเทียบที่ เกินจริง ๑๑. กำรใช้โวหำรสัทพจน์ คือ กำรใช้คำำเพื่อให้ ได้ยินเสียง ไปศึกษำกำรพิจำรณำคุณค่ำงำน ประพันธ์ ต่อครับ ๒. คุ ณ ค่ ำ ด้ ำ นสั ง คม คือกำรพิจำรณำว่ำบท ประพันธ์นั้นๆ ผูแต่งมีจุดประสงค์อย่ำงไร ให้ผู้อำนได้ ้ ่ รับควำมรู้อะไรบ้ำง ผู้แต่งแสดงทรรศนะแนวคิดอย่ำงไร แสดงให้เห็นวิถีชีวิต ลักษณะวัฒนธรรม ควำมคิด ควำมเชื่อของคนในสังคมสมัยที่แต่งอย่ำงไร ผู้อ่ำนต้อง พิจำรณำสิ่งที่ผประพันธ์แฝงหรือสอดแทรกไว้ในบท ู้ ประพันธ์ ซึ่งผูแต่งมักจะสอดแทรกเอำไว้อย่ำงแนบ ้ ๑๘
  • 25. ต้ น กับโต้ ง จะพำไปตำมรอยสุนทรภู่กรำบ นมัสกำรรอยพระพุทธบำท ณ วัดพระพุทธบำทรำช วรมหำวิหำร ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้ โบรำณสถำน โบรำณ วัตถุ ท้องถิ่นบ้ำนเรำ ซึ่งต้ น กับโต้ ง มี ควำมภำคภูมใจ รัก ิ และหวงแหนมำกทีสุดครับ พอถึงเทศกำลงำนเดือนสำมของทุก ่ ปี ต้น กับโต้ง คิดถึงท่ำนกวีสุนทรภู่ทได้พรรณนำควำมสวยงำม ี่ สถำนทีตำง ๆ ของบ้ำนเรำให้ชนรุนหลังได้อนุรกษ์ไว้ ่ ่ ่ ั จนถึงทุกวันนีครับ ้ ต้น กับโต้ง จะพำไปกรำบนมัสกำรรอยพระพุทธบำท ตำมรอยท่ำนกวีสุนทรภู่ เรือง คุณค่ำวรรรณคดีนรำศ ่ ิ พระบำท ตอนที่ ๒ ในหน่วยต่อไป เรำมำทบทวนควำมรู้
  • 26.
  • 28. ๑๙ ๒๑ แบบทดสอบหลั ง เรี ย น เรื่อง คุณค่าวรรณคดีนิราศพระบาท ตอนที่ ๑ จำานวน ๘ ข้อ (เวลา ๔ นาที) คำำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำาตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำาตอบเดียว โดยทำา เครื่องหมายกากบาท ( x) ลงในกระดาษคำาตอบ 2. คำำประพันธ์ข้อใดบอกถึงฐำนะของผู้เขียน ก. เจ้ำคุมแค้นแสนโกรธพิโรธพี่ ข. จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม ค. ด้วยเรียมรองมุลิกำเป็นข้ำบำท ง. จำำนิรำศร้ำงนุชสุดสงสำร ๒. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยถึงใคร “จนพระหน่อสุรีย์วงศ์ทรงพระนำม” ก. รัชกำลที่ ๑ ข. พระองค์เจ้ำปฐมวงศ์ ค. สุนทรภู่ ง. กรมพระรำชวังหลัง ๓ . คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร “แต่ชื่อดินเจียวยังกลำยเป็นหลำยคำำ” ก. ดินมีหลำยชนิด ข. ศัพท์ที่แปลว่ำดินมีหลำยคำำ ค. ชื่อตำำบลเปลี่ยนไปได้ต่ำง ๆ ง. สถำนที่หนึ่ง ๆ มีชื่อเรียกได้หลำยอย่ำง ๔. คำำประพันธ์ต่อนี้สร้ำงควำมไพเรำะด้วยกลวิธีใด “เข้ำลำำคลองหัวรอตอระดะ ดูเกะกะรอร้ำงทำง พม่ำ เห็นรอหักเหมือนหนึ่งรักพี่รอรำ แต่รอท่ำรั้งทุกข์มำ ตำมทำง” ก. ใช้กำรซำ้ำคำำ ข. ใช้กำรเล่นคำำ ค. ใช้คำำเปรียบเทียบ ง. ใช้คำำเลียนเสียงธรรมชำติ ๒๐ ๕. คำำประพันธ์ต่อไปนี้หมำยควำมว่ำอย่ำงไร “ขอใจนุชที่ฉันสุจริตรัก ให้แน่นหนักเหมือนพุทธรูป เลขำขำำ” ก. ฉันขอสำบำนต่อพระพุทธรูปว่ำจะรักนำงด้วยใจ สุจริต
  • 29. ค. ขอให้นำงที่ฉันรักอย่ำงสุจริตใจมีควำมงำมอย่ำง พระพุทธรูป ง. ขอให้ใจนำงที่ฉันรักหนักแน่นเหมือนนำ้ำหนักของ พระพุทธรูป ๖. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ต้องกำรตักเตือนในเรื่องใด “เจ้ำของตำลรักหวำนขึ้นเป็นต้น ระวังตนตีนมือระมัดมั่น เหมือนคบคนคำำหวำนรำำคำญครัน ถ้ำพลั้งพลันเจ็บ อกเหมือนตกตำล” ก. กำรคบคน ข. กำรพูด ค. กำรไม่ประมำทในชีวิต ง. กำรขึ้นต้นตำล ๗. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ผเฉลยำหนิบุคคลตำมข้อใดมำกที่สุด ู้แต่งตำ “เห็นเทพีมีหนำมลงรำนำ้ำ เปรีง เรี ย นอนคำำคนพูดไม่อ่อน แบบทดสอบหลั ยบเหมื หวำน เรื่อง คุณค่ำวรรณคดีนิรำศ พระบำท เห็นกิ่งกีดมีดพร้ำเข้ำรำรำน ถึงหนำมกรำนก็ไม่เหน็บ เหมือนเจ็บทรวง” ตอนที่ ๑ ก. คนปำกกล้ำคำรมเป็นกรด ๑. ค ข. พูดประชดหมดสนุกเพื่อนลุกหนี ค. พูดก้ำวร้ำวไม่หวั่นใจว่ำภัยมี ๒. ข ง. พูดเสียดสีปวดแสบแปลบถึงใจ ๘. คำำประพันธ์ต่อไปนี้ดีเด่นในข้อใด ๓. ค “ถึงเกำะเกิดเกิดเกำะขึ้นกลำงนำ้ำ เหมือนเกิดกรรมเกิด รำชกำรหลวง ๔. ข จึงเกิดโศกขัดขวำงขึ้นกลำงทรวง จะตักตวงไว้ก็เติบ กว่ำเกำะดิน” ก. พรรณนำ ๕. ข ข. กำรเล่นคำำ ค. กำรเปรียบเที๖. ก ยบ ง. กำรแสดงควำมรู้สึก ๗. ง ๘. ข