More Related Content
Similar to การดูดเสมหะ Paramedic msu (20)
การดูดเสมหะ Paramedic msu
- 2. วัตถุประสงค์ การเรี ยนรู้
บอกความหมายการดูดเสมหะได้
ประเมินสภาพผูป่วยที่ควรได้รับการดูดเสมหะได้
้
ระบุขอวินิจฉัยทางการพยาบาลเพื่อการดูดเสมหะได้
้
วางแผนการพยาบาลเพื่อการดูดเสมหะได้ถกต้อง
ู
ปฏิบติการดูดเสมหะได้ถูกต้อง
ั
ประเมินผูป่วยที่ได้รับการดูดเสมหะได้ถูกต้อง
้
- 3. หลักการ
เสมหะ เป็ นสิ่ งคัดหลังที่ถูกสร้างจาก submucal gland วันละ 10่
100cc
เป็ นกลไกการป้ องกันตัวของร่ างกาย โดยเก็บกักสิ่ งแปลกปลอม
หรื อฆ่าเชื้อโรคที่ระคายเคืองต่อเซลในทางเดินหายใจ
ในผูที่ใส่ ท่อหลอดลมเทียม (ETT,TT ) เนื่ องจากการแลกเปลี่ยน
้
กาซลดลง อันเนื่องมาจากพยาธิสภาพของโรคเช่น เนื้องอก
ทางเดินหายใจเป็ นอัมพาต ท่อเหล่านี้กระตุนให้หลัง mucous มาก
้
่
ขึ้น +ไอออกเองไม่ได้+ทางเดินหายใจส่ วนบนแห้ง เสมหะอุดกั้น
ได้
- 4. ความหมายของการดูดเสมหะ
การเอาเสมหะออกจากทางเดินหายใจ ในกรณี ที่ไอออกเองไม่ได้ ทา
โดยใส่ สายยางดูดเสมหะที่สะอาดปราศจากเชื้อ ผ่านเข้าหลอดลม
เทียม หรื อทางเดินหายใจส่ วนบน
ท่อหลอดลม (ETT) ท่อยางที่ใส่ เข้าไปในปากจนถึงหลอดลมคอ เป็ น
่
การใส่ ชวคราว เพื่อเป็ นทางผ่านออกซิเจน ปลายด้านที่อยูในหลอดลม
ั่
จะมีกระเปาะ (cuff)
ETT1 เทคนิคการใส่ ETT sniffing position
ETT2 ตัวอย่าง case difficult airway
ETT3 เทคนิคการใส่ ETT
ETT4 เทคนิค ETT suction
- 5. ความหมายของการดูดเสมหะ 2
ท่อเจาะหลอดลม (TT) ท่อที่ใส่ เข้าไปในหลอดลมคอทางแผล
ผ่าตัดเปิ ดผิวหนังจากบริ เวณคอเข้าไปในหลอดลมคอ ท่อทาด้วย
วัสดุหลายชนิด ขนาดเบอร์ต่างๆกัน เช่น โลหะเงิน พลาสติกชนิด
ซิลิโคน มี inner, outer tube
TT1 เทคนิ คเจาะคอ cricoid thyroidotomy
TT2 เทคนิ ค tracheostomy suction
แนะนาตัว-check pt.-บอกวัตถุประสงค์-ปั ญหาที่พบ-บอกหายใจ
ลึกๆ-ล้างมือ-ใส่ ถุงมือ-เปิ ดเครื่ องเช็ค-ประเมินผูป่วยอีกก่อนทา้
วางผ้าสะอาด-เริ่ มปฏิบติ
ั
- 6. ความหมายของการดูดเสมหะ 3
ทางปากและจมูก เมื่อมีน้ ามูก น้ าลาย เลือด และสิ่ งคัดหลัง หรื อ
่
คลื่นไส้อาเจียน
Nasotracheal suction
ล้างมือ-ปรับหัวสู ง- เตรี ยมพร้อมอุปกรณ์-O2100%-RRลึกๆ-วาง
พื้นที่สะอาด-เปิ ดสายaseptic tech-NSS-KY jelly-เปิ ดsuction-มือ
ข้างaseptic ถือสายดูด 10-15 sec/timeพร้อมหมุนมือ-ล้างสายด้วย
NSS
Oral suction
เพิม v/s, Ox sat
่
- 8. การประเมินสภาพผู้ป่วยที่ต้องได้ รับการดูดเสมหะ
assessment clients need
ข้อบ่งชี้
หายใจเสี ยงดัง มีเสี ยงเสมหะภายในท่อหลอดลม ฟังปอดมี rhonchi
PR,RR เพิมโดยไม่มีสาเหตุอื่น
่
สี หน้าท่าทางไม่สุขสบาย กระสับกระส่ าย
ผิวหนังเขียวคล้ า จากพร่ องออกซิ เจนอย่างรุ นแรง
ผูป่วยไม่รู้สึกตัว ก่อนจัดท่าต้องดูดเสมหะให้
้
ก่อนใส่ NG tube
ก่อนและหลัง off cuff ETT,TT
ภายหลังกระตุนไอ ไอไม่มีประสิ ทธิ ภาพ
้
ต้องการให้ดูดให้
- 11. การวางแผนการพยาบาล II
การวางแผน nursing plan
เตรี ยมผูป่วย
้
◦ ให้การพยาบาลแบบองค์รวม ทั้งกาย จิต สังคม
◦ คานึงถึงความสุ ขสบายผูป่วย
้
◦ ป้ องกันภาวะแทรกซ้อน
เตรี ยมอุปกรณ์ ครบถ้วน ถูกต้อง
ปฏิบติการตามขั้นตอน ถูกวิธี
ั
- 12. การปฏิบัติการกิจกรรมการพยาบาล
nursing intervention
1.ให้การพยาบาลผูป่วยแบบองค์รวม ทั้งร่ างกายจิตใจ อธิบายให้
้
ทราบวัตถุประสงค์
2.คานึงถึงความสุ ขสบาย
◦ บรรเทาความเจ็บปวดจากการดูดเสมหะ โดยการประเมินสัญญาณต่างๆ
การ keep warmทารก
◦ จัดท่าให้สะดวกในการใส่ สายเพราะเป็ นการกระตุน gag reflex
้
Consciousness : semi fowler’s position กระบังลมเคลื่อนเต็มที่
ตะแคงหน้ามาทางพยาบาลลิ้นจะตกมาทางหน้า
Unconsciousness : นอนราบ เอียงหน้ามาทางพยาบาล เสมหะออก
ง่าย ป้ องกันสาลัก
- 14. การปฏิบัตการกิจกรรมการพยาบาลIII
ิ
3.2 ป้ องกันเกิดภาวะhypoxemia, hypoxia, anoxia_II
3.2.2 กรณี on respirator/ventilator
Volume ventilator ก่อน/หลัง suction ต้องให้ออกซิ เจนความเข้มข้น
เพิ่ม: hyperoxygenate 20% นาน 1-2min.
Pressure control ให้ออกซิ เจน 100% แล้วบีบ self inflating bag/ambu
bag นาน2-3 ครั้ง ป้ องกัน PaO2 ลดลง ลดการเกิด atelectasis
่
Secretion อยูส่วนบน trachea ห้ามบีบ ambu bag
ถ้ายังคง restless, HR ช้าลง ต้องหยุด แสดงว่าขาดออกซิ เจนO2
100% ทาง ambu bag จนดีข้ ึน
ในเด็กเล็ก ก่อน/หลัง suction ต้อง hyper inflate ปอด >=3 ครั้งด้วย
O2 100% ทาง mask/ท่อช่วยหายใจ
- 16. การปฏิบัตการกิจกรรมการพยาบาลV
ิ
3.3 ป้ องกันเกิดเซลเยือบุหลอดลมอักเสบ เลือดออก
่
3.3.1 ถ้าOn ETT with cuff ต้อง deflate cuff ก่อนดูด ลดแรงกดของ
กระเปาะต่อเยือบุหลอดลมลด tissue necrosis, เสมหะบนท่อไหลลง
่
3.3.2 ปรับ negative pressure ให้ถกต้อง เหมาะสม เพราะแรงดูดมากไป
ู
hypoxia
-pipeline suction :
Adult 80-120 mmHg.,เด็กโต 80-100 mmHg.,เด็กเล็ก 60-90 mmHg.,ทารก
แรกเกิด 40-60 mmHg.
-mobile suction:
Adult 10-15mmHg.,เด็กโต 5-10 mmHg., เด็กเล็ก 2-5 mmHg.
- 17. การปฏิบัตการกิจกรรมการพยาบาลVI
ิ
3.4 ป้ องกันเกิดภาวะปอดแฟบ (lung collapse)
เลือกใช้สายดูดให้เหมาะสม ควรมีขนาดเส้นผ่าศก.ภายนอกไม่
เกินครึ่ งหนึ่งของ เส้นผ่าศก.ภายในของ trachea เพราะสาย
ขนาดใหญ่เกินไปช่องว่างที่เหลือไม่พอสาหรับอากาศภายนอก
เข้าไปแทนที่
Adult #14-16Fr.,เด็ก 8-10Fr., ทารก 5-8 Fr.
- 18. การปฏิบัตการกิจกรรมการพยาบาลVII
ิ
4. เตรี ยมอุปกรณ์ ครบถ้วนถูกต้อง
4.1 อุปกรณ์ suction
4.1.1 Stethoscope
4.1.2 เครื่ อง suction + ท่อยาง + joint รู ปตัว Y ควบคุมแรงดัน(ถ้าไม่มีให้
หักพับสายเมื่อไม่ตองการดูด)
้
4.1.3 สายดูดเสมหะปลอดเชื้อ ยาว 50-60 cms. ควรใช้แล้วทิ้งหาก reuse
อาจพบสิ่ งตกค้าง+สายไม่นิ่ม
4.1.4 ถุงมือปราศจากเชื้อ 1 ข้าง/คู่
- 21. การปฏิบัตการกิจกรรมการพยาบาลX
ิ
5. ปฏิบติการ suction อย่างถูกวิธี
ั
5.1 ประเมินเสี ยงหายใจ ปริ มาณเสมหะ
5.2 แจ้งผูป่วยทราบเพื่อลดวิตกกังวล
้
5.3 จัดท่าให้เหมาะสม
5.4 ล้างมือ
5.5 ใช้สาลีAlc.เช็ด joint วางสายไม่ให้ contaminate
5.6 เตรี ยมสาย suction ฉี กถุงยาวประมาณ 1.5 cms ไม่ให้ contaminate
5.7 สวมถุงมือปราศจากเชื้อข้างที่ถนัด
5.8 หยิบสายดูดเสมหะด้วยมือที่สวมถุงมือsterile ระวัง contaminate มืออีก
ข้างหยิบjoint มาต่อ
- 22. การปฏิบัตการกิจกรรมการพยาบาลXI
ิ
5. ปฏิบติการ suction อย่างถูกวิธี
ั
5.9 ใช้หลัก aseptic technique สอดสายยางผ่านช่องทางเดินหายใจ
5.9.1 กรณี on ETT, TT ห้ามใส่ ขณะกลืน เพราะท่อจะลงหลอดอาหาร
ขณะใส่ สายไม่เปิ ดแรงดูด ใส่ ลึกถึง carina หากรู ้สึกมีสิ่งกีดขวางให้ดึง
สายขึ้น 1cm.
5.9.2 กรณี nasopharynx suction ให้กะระยะความยาวสายจากปลายจมูกถึง
ติ่งหู: adult=13cms,เด็กโต 8-12cms, เด็กเล็ก 4-8cms ใช้นิ้วมือข้างที่
sterile ทาเครื่ องหมายไว้ หล่อลื่นสายด้วย jelly สอดสายเข้าชิดผนังจมูก
ด้านล่าง
- 23. การปฏิบัตการกิจกรรมการพยาบาลXII
ิ
5. ปฏิบติการ suction อย่างถูกวิธี_II
ั
5.9.3 oropharynx suction สอดสายดูดเข้าทางข้างๆปาก(กันการขย้อน)
จนถึง oropharynx ลึกประมาณ 10 cms
5.10 เริ่ มดูดเสมหะโดยใช้มือข้างไม่sterile ปิ ดปาก joint / ปล่อยสายที่พบ
ั
ขณะดึงสายขึ้นให้หมุนสาย 360 องศาเพื่อให้ดูดได้มากที่สุด
5.11 กรณี ยงเหลือเสมหะค้าง
ั
เว้นระยะให้ผป่วยหายใจลึกๆ 3-5 ครั้งหรื อ 30วินาที- 2นาที หรื อให้
ู้
ออกซิ เจน
ไม่ดูดเกิน 3 ครั้ง
- 24. การปฏิบัตการกิจกรรมการพยาบาลXIII
ิ
5. ปฏิบติการ suction อย่างถูกวิธี_II
ั
5.12 ขณะดูดสังเกต สี จานวน อาการแสดงผูป่วย
้
5.13 หากเสมหะเหนียวมากกระตุนการไอ และช่วยละลายเสมหะ ด้วย NSS:
้
adult 2cc, เด็ก 0.5-1cc, ทารก 0.5cc ต้องบีบambu bag 3-5 ครั้ง
5.14 เมื่อเลิกsuction ล้างสายป้ องกันเสมหะอุดตัน
5.15 ทาความสะอาด joint ด้วยสาลี alc.
5.16 กรณี ถอด inner tube ล้างด้วยผงซักฟอก ต้มน้ าเดือด 30 นาที
5.17 เมื่อต้องการส่ ง sputum c/s ต่อสายดูด เมื่อดูดได้เสมหะแล้วปลดสายแล้วตัด
ด้วยกรรไกรตัดไหม
5.18 บันทึกผล อาการ อาการแสดง สี กลิ่นเสมหะ
ตัวอย่าง suction 1
- 25. การประเมินผลการsuction
1. หายใจเสี ยงปกติ ทรวงอกขยายเท่ากัน ไม่ได้ยนเสี ยงเสมหะจาก
ิ
ภายในปอด
2. สัญญาณชีพปกติ อัตราการหายใจสม่าเสมอ (5cc.BP ปป. 5
mmHg.)
3. ผิวหนังสี ปกติ
4. สี หน้าสุ ขสบาย
5. เสมหะไม่มีลกษณะติดเชื้อ สี ใส ไม่มาก ไม่มีกลิ่น
ั
6. แผลหลอดคอไม่ติดเชื้อ บวมแดง