sermaye piyasası kurulu lisanslama sınavları düzey 1 yatırım kuruluşları sınavı çalışma notları bu notlar yalnızca kişisel çalışma notlarından çıkarılmış küçük bölümlerdir

1. YATIRIM KURULUŞLARI
ÇALIŞMA NOTLARI 2
HAZIRLAYAN : İLKER YILDIZ

2. Bu notlar tamamen kendi çalışmalarım sonucu çıkardığım notların genel
hatlarıyla düzeltilmiş halidir. Yalnızca bu notlara çalışmayınız farklı kaynaklardan
yararlanarak sınava hazırlanınız. Yatırım kuruluşları neredeyse mevzuat kadar
zor ve ezber gerektiren bir derstir. Bu yüzden mümkün olduğunca tekrar
edilmesi faydanıza olacaktır.
BAŞARILAR.

3. Aracı kurumların kuruluşu
- Anonim ortaklık şeklinde kurulmaları
- Paylarının tamamının nama yazılı olması
- Paylarının nakit karşılığı çıkarılması
- Kuruluş sermayelerinin geniş yetkili kurumlar için aranan asgari özsermaye
tutarının altında olmamak kaydıyla kurulca belirlenecek tutardan az olmaması
- Ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması gerekmektedir
Aracı kurumlara, ortakların kuruluş sırasındaki durumlarında bir değişiklik
meydana gelmesi durumunda keyfiyeti 3 iş günü içinde kurul’a bildirmelidir.

4. Aracı kurumların isimlerinde ‘’menkul değerler’’ veya ‘’menkul kıymetler’’
ifadesinin bulunması zorunludur.
Geniş yetkili aracı kurumlar ise ‘’yatırım menkul kıymetler’’ veya ‘’yatırım
menkul değerler’’ ibarelerini kullanabilirler.
ARACI KURUMLARIN KURULUŞ VE FAALİYET İZNİ
- Aracı kurumlar kuruluş izni almak üzere esas sözleşmeleri ile birlikte kurula
başvuruda bulunurlar.
- Aracı kurumların kuruluşuna izin verilmesi faaliyet izni anlamına gelmemekte
olup, ayrıca faaliyete geçmek için kurula başvuru yapmaları gerekmektedir.
- Kuruluş iznini takiben 6 ay içinde faaliyete geçmek üzere başvuru yapmayan
aracı kurumun faaliyet izni alma hakkı düşer.

5. Kurul faaliyet izni alma süresini 1 yıla kadar uzatabilir.
- Faaliyet iznine ilişkin kurula yapılan başvurular tüm belgelerin
tamamlanmasını takiben azami 6 ay içerisinde sonuçlandırmak zorundadır.
- Faaliyet izinleri her bir yatırım ve faaliyet bazında verilir.
Aracı kurum müdür veya genel müdürü olmak için en az 7 yıllık mesleki
deneyime sahip olmak gerekmektedir.
- Atamaların kurula bildirilmesi şarttır. Bildirimden sonra 7 iş günü içerisinde
olumsuz görüş bildirilmezse atama yapılabilir. Atamaya ilişkin olarak aracı
kurum tarafından 10 iş günü içinde birliğe bildirim yapılır.
- Görevden ayrılmalar 3 iş günü içerisinde bildirilmelidir.

6. Aracı kurum yönetim kurulu
- Asgari 3 üyeden oluşur.
- Yönetim kurulu üyelerinin çoğunun 4 yıllık lisans eğitimi veren okullardan
mezun olmaları şarttır.
Aracı kurum personeli
- Yöneticiler ihtisas personeli
- Müfettişler
- İç kontrol elemenları
- Risk yönetim elemanları

7. Yatırım kuruluşu personeli ile ilgili ilkeler
- Mesleki yeterlilik ilkesi
- Mesleki özen ve titizlik ilkesi
- Dürüstlük ilkesi
- Sır saklama ilkesi
Yatırım enstrümanları arasında bir değişiklik olması durumunda değişikliğin
yatırım kuruluşu tarafından öğrenilmesini takip eden 3 iş günü içerisinde
değişiklik hakkında bildirimde bulunması zorunludur.
Bir müşteriye verilmiş olan müşteri ve hesap numarası, çerçeve sözleşmenin
sona erme tarihi üzerinden 10 yıl geçmedikçe bir başka müşteriye
verilememektedir.

8. Yatırım kuruluşlarının internet sitelerinde asgari olarak;
- Hangi tür hizmet sunmaya yetkili oldukları
- Varsa lehine faaliyet gösteren kuruluşu tanıtıcı bilgilere
- Yapılan işlemlerin asgari unsur ve risklerine
- Alınan kişisel verilerin saklama ve kullanım koşullarına
- Emir gerçekleştirme politikasına
Yer vermesi gerekmektedir.
Profesyonel müşteri: kendi yatırım kararlarını verebilecek ve üstlendiği riskleri
değerlendirebilecek tecrübe, bilgi ve uzmanlığa sahip müşterilerdir.

9. Profesyonel müşteriler:
- aracı kurumlar, bankalar, portföy yönetim şirketleri, kolektif yatırım
kuruluşları, emeklilik yatırım fonları, sigorta şirketleri, ipotek finansman
kuruluşları, varlık yönetim şirketleri
- Emeklilik ve yardım sandıkları
- Kamu kurumları, merkez bankası, dünya bankası, IMF
- Aktif toplamının 50m tl, yıllık net hasılatının 90 m tl, özsermayesinin 5 m tl,
şartlarından EN AZ İKİ TANESİNİ taşıyan kuruluşlar.

10. Talebe dayalı olarak profesyonel müşteri kabul edilecek müşteriler
- Son 1 yıl içerisinde her 3 aylık dönemde en az 500.000 tl hacminde ve en az
10 adet işlem gerçekleştirmiş olmaları
- Finansal varlık toplamının 1m tl tutarını aşması
- En az 2 yıl üst düzey yöneticilik yapması veya sermaye piyasası alanında 5 yıl
ihtisas personeli olarak çalışmış olması veya SPK ileri düzey veya türev araçlar
lisansına sahip olması
Profesyonel müşteriler için uygunluk testi yapılma zorunluluğu yoktur.

11. Uygunluk testi yapılmasına gerek olmayan sermaye piyasası araçları;
- Elektronik fon dağıtım platformunda işlem gören yatırım fonları ile para
piyasası fonları (likit fonlar) ve kısa vadeli tahvil ve bono fonları
- Hazine müsteşarlığı tarafından ihraç edilmiş borsalarda ve teşkilatlanmış diğer
Pazar yerlerinde işlem gören kamu borçlanma araçları
Uygunluk testi için gerekli bilgi ve belgeleri müşteriden temin ederek testi
uygulayacak personel ile müşteriye hesap açacak personelin sermaye piyasası
faaliyetleri düzey 1 lisans belgesine sahip olması gerekli değildir. Ancak,
yerindelik testinin en az SPK düzey 1’e sahip personel tarafından uygulanması
gerekir.

12. - Devir işlemlerinde 10 iş günü içerisinde kurula bildirilir.
- İşe almaları takiben 10 iş günü içinde SPK’ya bildirilir.
- Görevden alınma ve unvan değişikliği 10 iş günü içinde SPK’ya bildirilir.
- Yatırım kuruluşları fiktif hesap açamazlar.
- Müsaade edilen haller hariç olmak üzere, ihraç ettikleri payları kendi nam ve
hesaplarına alıp satamazlar.
- Bir mali yılda özsermayelerinin bin beşini aşacak miktarda bağış yapamazlar.

13. Yatırım kuruluşları tarafından düzenlenecek belgeler
- Nakit alındı / nakit ödendi belgesi
- Müşteri emir formu
- Türev piyasalar emir takip formu
- Seans takip formu
- İşlem sonuç formu, türev araç işlem sonuç formu ve kaldıraçlı alım satım
işlemleri işlem sonuç formu
- İşlem talimat formu
- Türev piyasalar teminat durum raporu
- Türev piyasalar pozisyon limit aşımı raporu
- Hesap ekstresi (aylık bildirimler)

14. Kaldıraçlı alım satım işlemleri hariç olmak üzere tezgahüstü piyasalarda
müşterilerle gerçekleştirilecek sermaye piyasası aracı işlemleri için yatırım
kuruluşu bir işlem talimat formu hazırlamak zorundadır.
Hesap ekstresi aylık dönemler itibariyle ilgili dönemi izleyen 7 iş günü içinde
müşterilerin adresine göndermek zorundadır.
Yatırım kuruluşlarının tüm belgeleri saklama zorunluluğu 10 yıldır.
Ses kayıtları için saklama süresi 3 yıldır.

15. Halka arza aracılık faaliyeti
- Aracılık yüklenimi
- A.) bakiyeyi yüklenim
- Satıştan sonra satılmayan kısmın tamamının bedeli satış süresinin sonunda
tam ve nakden ödenerek satın alınmasıdır.
- B.) tümünü yüklenim
- Satış başlamadan önce tam ve nakden ödenerek tamamının satın alınarak
halka arzı

16. - C.) Kısmen bakiyeyi yüklenim
- Sermaye piyasası araçlarının halka arzı yoluyla satışa sunulmasından sonra
kalan satılmayan kısmın bir bölümünün alınması
- D.) Kısmen bakiyeyi yüklenim
- Satış başlamadan önce bir kısmının satın alınması