Η παρουσίαση της εργασίας "Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το Scratch από μαθητές Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία Bloom και SOLO" στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία» της ΕΤΠΕ (10-12 Μαΐου 2013, Πανεπ.Πειραιώς).

1. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013
3ο
Πανελλήνιο Συνέδριο
«Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»
Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το
Scratch από μαθητές Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια
μεικτή ταξινομία Bloom και SOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας
Εκπαιδευτικοί ΠΕ19
Πειραιάς, 2013
ΕΤΠΕ, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς

2. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 2
Εισαγωγή - Αφορμή για την υλοποίηση της έρευνας
Αξιοποίηση περιβάλλοντος Scratch
 Ελκυστικό περιβάλλον για τους μικρούς μαθητές
 Προτεινόμενο εκπαιδευτικό εργαλείο/ υλικό από το πρόγραμμα σπουδών
του μαθήματος ΤΠΕ των Δημοτικών Σχολείων με ΕΑΕΠ (θεματική ενότητα
«Προγραμματίζω τον υπολογιστή» για τις τάξεις Ε’ και ΣΤ’)
Αξία της μάθησης εννοιών προγραμματισμού
 Ο προγραμματισμός υπολογιστών είναι βασική ικανότητα ώστε οι μαθητές
(πολίτες) να καταστούν ενεργοί δημιουργοί ψηφιακού περιεχομένου.
 Δυσκολίες στη μάθηση του προγραμματισμού μειώνουν την αυτοεκτίμηση
των μαθητών για την ικανότητα περαιτέρω σπουδών τους στην Επιστήμη
των Υπολογιστών.

3. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 3
Εισαγωγή - Επιλογή εννοιών προγραμματισμού
 Από το πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος ΤΠΕ των δημοτικών
με ΕΑΕΠ
• γεγονότα, δομή επανάληψης, διαδικασίες
• αλλά και.. δομή ακολουθίας
 Από σχετικά μαθήματα πχ ΑΕΠΠ
• δομή ακολουθίας, εντολή εκχώρησης, δομές επιλογής και
επανάληψης, διαδικασίες
 Από τα αποτελέσματα ερευνών μάθησης εννοιών με το Scratch
• επικοινωνία με μηνύματα αντί μεταβλητών για το συγχρονισμό
• διαχείριση γεγονότων με πλήκτρα
αρχικοποίηση

4. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 4
Εισαγωγή - Αναζήτηση της κατάλληλης μεθοδολογίας
Meerbaum-Salant, O., Armoni, M. & Ben-Ari, M. (2010). Learning Computer Science Concepts with
Scratch. Sixth international workshop on Computing education research, pp. 69-76, Aaarhus,
Denmark. doi:10.1145/1839594.1839607.
 Πλειοψηφία εργασιών σε Πανελλήνια Συνέδρια: Αξιοποίηση του
Scratch κυρίως σε διαθεματικά πλαίσια και όχι για τη μάθηση
εννοιών προγραμματισμού.
 Αξιολόγηση της μάθησης προγραμματιστικών εννοιών με
καταμέτρηση των εννοιών που οι μαθητές (φοιτητές)
χρησιμοποίησαν στις δημιουργίες τους.
 Σχεδιασμός μαθησιακών στόχων και αξιολόγηση της μάθησης
προγραμματιστικών εννοιών με αξιοποίηση ταξινομιών
(Meerbaum-Salant, Armoni & Ben-Ari, 2010).

5. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 5
Θεωρητικό υπόβαθρο: Ταξινομία Bloom
Ταξινομία μαθησιακών στόχων Bloom
 Κατάταξη των μαθησιακών στόχων που προτάθηκε από τον Αμερικανό
εκπαιδευτικό – ψυχολόγο Benjamin Bloom το 1956
Ταξινομία γνωστικών στόχων Bloom
 γνώση, κατανόηση, εφαρμογή, ανάλυση, σύνθεση, αξιολόγηση.
 Ιεραρχημένες κατηγορίες: η πρώτη (γνώση) είναι η κατωτέρου επιπέδου
ενώ η έκτη (αξιολόγηση) είναι η ανωτέρου επιπέδου.
 Προϋπόθεση για την επίτευξη γνωστικών στόχων μιας κατηγορίας είναι η
επίτευξη γνωστικών στόχων της αμέσως κατώτερης κατηγορίας.

6. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 6
Θεωρητικό υπόβαθρο: Ταξινομία Bloom
Αρχική και αναθεωρημένη ταξινομία γνωστικών στόχων Bloom
Πηγή: www4.uwsp.edu

7. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 7
Θεωρητικό υπόβαθρο: Ταξινομία Bloom
Αναθ. ταξινομία γνωστικών στόχων Bloom (διάσταση γνωστικής διεργασίας)
Κατηγορία Ορισμός Υποκατηγορίες (γνωστικές διεργασίες)
Θυμάμαι Ανακαλώ την προηγούμενη γνώση αναγνωρίζω (recognize), ανακαλώ (recall)
Κατανοώ
Προσδιορίζω το νόημα των διδακτικών
μηνυμάτων
ερμηνεύω (interpret), δείχνω με παράδειγμα
(exemplify), ταξινομώ (classify), συνοψίζω
(summarize), συμπεραίνω (infer), συγκρίνω
(compare), εξηγώ (explain)
Εφαρμόζω
Εκτελώ ή χρησιμοποιώ μια διαδικασία σε
μια δεδομένη κατάσταση
εκτελώ (execute), υλοποιώ (implement)
Αναλύω
Αναλύω το υλικό στα συστατικά μέρη
ώστε να το κατανοήσω ως σύνολο
διαφοροποιώ (differentiate), οργανώνω
(organize), αποδίδω (attribute)
Αξιολογώ Κάνω κρίσεις με βάση κριτήρια ή κανόνες εξετάζω (check), κρίνω (critique)
Δημιουργώ
Συνθέτω στοιχεία για να σχηματίσω ένα
καινοτόμο λειτουργικό σύνολο ή φτιάχνω
ένα πρωτότυπο προϊόν
δημιουργώ (generate), σχεδιάζω (plan),
παράγω (produce)
ΕρωτήσειςΕρωτήσεις κατανοώκατανοώ

8. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 8
Θεωρητικό υπόβαθρο: Ταξινομία SOLO
Ταξινομία SOLO (Structure of the Observed Learning Outcome)
 Κατάταξη των μαθησιακών αποτελεσμάτων που προτάθηκε από τους Αυστραλούς
εκπαιδευτικούς – ψυχολόγους John Biggs and Kevin Collis το 1982
 προδομικό, μονοδομικό, πολυδομικό, σχεσιακό, αφαιρετικό
 Ιεραρχημένη διότι περιγράφει επίπεδα μάθησης αυξανόμενης πολυπλοκότητας
Επίπεδο Περιγραφή
Προδομικό Δεν εστιάζω σε κανένα από τα στοιχεία που σχετίζονται με το εξεταζόμενο αντικείμενο
Μονοδομικό Εστιάζω σε ένα από τα στοιχεία που σχετίζονται με το εξεταζόμενο αντικείμενο
Πολυδομικό
Εστιάζω σε άνω του ενός στοιχεία που σχετίζονται με το εξεταζόμενο αντικείμενο αλλά
αδυνατώ να τα συσχετίσω
Σχεσιακό
Εστιάζω στα περισσότερα στοιχεία που σχετίζονται με το εξεταζόμενο αντικείμενο και τα
συσχετίζω σε ένα εννοιολογικό σχήμα
Αφαιρετικό
Επιπλέον ως προς το προηγούμενο, το εννοιολογικό σχήμα ανακαλείται και αξιοποιείται
σε νέα περιβάλλοντα

9. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 9
Θεωρητικό υπόβαθρο: Μεικτή ταξινομία Bloom και SOLO
Προδομικό Μονοδομικό Πολυδομικό Σχεσιακό Αφαιρετικό
Θυμάμαι
Κατανοώ
Εφαρμόζω
Αναλύω
Αξιολογώ
Δημιουργώ
Προδομικό Μονοδομικό Πολυδομικό Σχεσιακό Αφαιρετικό
Θυμάμαι
Κατανοώ
Εφαρμόζω
Αναλύω
Αξιολογώ
Δημιουργώ
Προδομικό Μονοδομικό Πολυδομικό Σχεσιακό Αφαιρετικό
Θυμάμαι
Κατανοώ 1 4 7
Εφαρμόζω 2 5 8
Αναλύω
Αξιολογώ
Δημιουργώ 3 6 9
Το μοντέλο των Meerbaum-Salant, Armoni και Ben-Ari (2010)

10. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 10
Θεωρητικό υπόβαθρο: Μεικτή ταξινομία Bloom και SOLO
Στο πλαίσιο της μάθησης προγραμματισμού:
 Κατανοώ: Εξηγώ μια προγραμματιστική έννοια
 Εφαρμόζω: Εκτελώ κώδικα που περιέχει μια προγραμματιστική έννοια
 Δημιουργώ: Δημιουργώ κώδικα αξιοποιώντας μια προγραμματιστική έννοια
 Μονοδομικό: Μερική, μονοδιάστατη γνώση μιας έννοιας στο Scratch
 Σχεσιακό: Πλήρης γνώση μιας έννοιας σε σχέση με άλλες έννοιες και δομές
του Scratch

11. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 11
Μεθοδολογία: Σκοπός, είδος έρευνας – ερευνητικό ερώτημα
Σκοπός: Η μάθηση μέσω του Scratch των προγραμματιστικών εννοιών δομή
ακολουθίας, αρχικοποίηση, εκτέλεση γεγονότων και επικοινωνία με μηνύματα,
από μαθητές των τάξεων Ε’ και ΣΤ’, με βάση τις εννέα γνωστικές κατηγορίες
των Meerbaum-Salant et al. (2010).
Ερευνητικό Ερώτημα: Το ποσοστό επιτυχόντων μαθητών ανά διδασκόμενη
έννοια σε καθεμία από τις εννέα κατηγορίες.
Αξία του Ε.Ε.: Διαπίστωση του γνωστικού επιπέδου στο οποίο είναι εφικτό οι
μαθητές αυτών των τάξεων να μάθουν τις διδασκόμενες έννοιες εντός του
προτεινόμενου χρόνου διδασκαλίας.
Είδος έρευνας: Προ-πειραματικό σχέδιο - μελέτη περίπτωσης με έλεγχο μιας
πειραματικής ομάδας μετά τη διαδικασία.

12. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 12
Μεθοδολογία: Ορισμός εννοιών
Αρχικοποίηση: Καθορισμός της αρχικής θέσης και κατεύθυνσης
Εκτέλεση γεγονότων με πλήκτρα:
1.Εκτέλεση ενός γεγονότος μιας φιγούρας παράλληλα με την
εκτέλεση ενός γεγονότος μιας άλλης φιγούρας.
2.Παράλληλη εκτέλεση άνω του ενός γεγονότων για την ίδια
φιγούρα.
Επικοινωνία με μηνύματα: Εκτέλεση της εντολής «μετάδωσε…» από
μια φιγούρα και της «όταν λάβω…» από μια άλλη (συγχρονισμός
δύο φιγούρων μόνο).
Συνολικά: (5 έννοιες) x (9 γνωστικές κατηγορίες)

13. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 13
Μεθοδολογία: Περιγραφή της διαδικασίας
 78 μαθητές (Ε1, Ε2, ΣΤ1, ΣΤ2) στο 15ο
Δημοτικό Σχολείο Χανίων
 Μάθημα ΤΠΕ (10 δ.ω.), Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2012
 Εκπαιδευτικό υλικό: Πρωτογενές υλικό (σημειώσεις), διαφάνειες επτά
μαθημάτων, τεστ αξιολόγησης 45 κατηγοριών
Ώρα Περιεχόμενο μαθήματος Έννοια
1η
Ακολουθία, συντεταγμένες και κατευθύνσεις Δομή ακολουθίας
2η
Συντεταγμένες (συνέχεια), χωρική αρχικοποίηση Αρχικοποίηση
3η
Γεγονότα με πλήκτρα (ένα ανά φιγούρα) Γεγονότα - Ι
4η
Γεγονότα με πλήκτρα (άνω του ενός ανά φιγούρα) Γεγονότα - ΙΙ
5η
Μετάδοση και λήψη μηνυμάτων Επικ. μηνύματα
6η
1ο
επαναληπτικό μάθημα για τα διδασκόμενα την 1η
, 2η
και 5η
ώρα
7η
2ο
επαναληπτικό μάθημα για τα διδασκόμενα την 3η
και 4η
ώρα
8η
- 10η
Τεστ (8η
ώρα: Κατανόηση, 9η
ώρα: Εφαρμογή, 10η
ώρα: Δημιουργία)

14. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 14
Μεθοδολογία: Σχεδιασμός post-test
Για κάθε έννοια
Μ Π Σ
Κ 1η
4η
7η
Ε 2η
5η
8η
Δ 3η
6η
9η
SOLO
Bloom
Αρχικοποίηση
Ερωτήσεις
1η
2η
3η
Κατανοώ
Τι σημαίνει για μια
φιγούρα η εντολή
«δείξε στην
κατεύθυνση 180»
Τι σημαίνει για μια
φιγούρα η εντολή
«πήγαινε στο x:10
y:-20»;
Για ποιο λόγο χρειάζεται για κάθε
φιγούρα στο Scratch να
καθορίσουμε μια αρχική θέση και
κατεύθυνση;
Μ Π Σ
Κ 3 ερωτήσεις
Ε 3 ερωτήσεις
Δ Δημιουργία κοινού έργου - κριτήρια
BloomBloom ΑποτελέσματαΑποτελέσματα κατανοώκατανοώ

15. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 15
Μεθοδολογία: Σχεδιασμός post-test
Επικοινωνία
με μηνύματα
Ερωτήσεις
1η
2η
3η
Εφαρμόζω
Ποια φιγούρα
λαμβάνει το μήνυμα
«έφυγα!» και από
ποια εντολή φαίνεται;
Ποιες από τις φιγούρες
επικοινωνούν με το μήνυμα
«σούταρε πάλι!» και από
ποιες εντολές φαίνεται;
Πόσες φορές σε όλο το
σενάριο επικοινωνούν με
μηνύματα το αγόρι και η
μπάλα;
Δομή
ακολουθίας
Δημιουργία κοινού έργου - Κριτήρια
Μ Π Σ
Δημιουργώ
Έχουν ενωθεί ορθά σχεδόν
όλες οι εντολές της
μεγαλύτερης από τις
ζητούμενες στοίβες εντολών
Έχουν ενωθεί ορθά
σχεδόν όλες οι εντολές
σε επιπλέον δύο
στοίβες εντολών
Έχουν ενωθεί ορθά
όλες εντολές του
προγράμματος

16. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 16
Μεθοδολογία: Εκπαιδευτικό υλικό

17. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 17
Αποτελέσματα και ανάλυση
 15 ερωτήσεις κατανόησης
 15 ερωτήσεις εφαρμογής
 δημιουργία έργου Scratch με κριτήρια
 78 μαθητές σε 39 ζεύγη
 ανάλυση ποιοτικά και ποσοτικά
 στατιστικά μη σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα 4 τμήματα
ανά γνωστική κατηγορία
ανά προγραμματιστική έννοια

18. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 18
Αποτελέσματα και ανάλυση: ανά γνωστική κατηγορία
Μέσο ποσοστό % επιτυχόντων ζευγών μαθητών ανά
γνωστική κατηγορία
Διατηρήθηκε η ιεράρχηση των
επιπέδων SOLO…
…αλλά όχι των κατηγοριών
Bloom.
Οι μαθητές αδυνατούν να
εξηγήσουν τις έννοιες.
Η άσκηση δημιουργίας
απαιτούσε ικανότητες
κατανόησης της εκφώνησης
που ήταν αρκετά αναλυτική.

19. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 19
Αποτελέσματα και ανάλυση: ανά έννοια προγραμματισμού
Δομή Ακολ. Αρχικοπ. Γεγονότα Ι Γεγονότα ΙΙ Επικ.Μην.
Μ Π Σ Μ Π Σ Μ Π Σ Μ Π Σ Μ Π Σ
Κ 67 62 23 77 33 0 85 56 18 67 33 0 77 56 5
Ε 79 59 41 79 41 0 69 41 31 59 0 0 69 59 51
Δ 90 69 59 90 69 0 97 69 59 69 69 59 79 69 69
Δομή Ακολ. Αρχικοπ. Γεγονότα Ι Γεγονότα ΙΙ Επικ.Μην.
Κ Πολυδομικά Μονοδομικά Πολυδομικά Μονοδομικά Πολυδομικά
Ε Πολυδομικά Μονοδομικά Μονοδομικά Μονοδομικά Σχεσιακά
Δ Σχεσιακά Πολυδομικά Σχεσιακά Σχεσιακά Σχεσιακά
Ποσοστό % επιτυχόντων ανά έννοια και ανά γνωστική κατηγορία
To ανώτερο επίπεδο SOLO που επιτεύχθηκε από την πλειοψηφία, ανά έννοια προγραμματισμού

20. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 20
Αποτελέσματα και ανάλυση: ανά έννοια προγραμματισμού
Πλήρης γνώση μιας έννοιας: σχεσιακό επίπεδο
 Καμμία έννοια δεν έγινε πλήρως κατανοητή από την πλειοψηφία
 Η πλειοψηφία των μαθητών δυσκολεύτηκε να κατανοήσει:
• την αρχικοποίηση διότι η έννοια σχετίζεται με το καρτεσιανό
σύστημα συντεταγμένων της σκηνής Scratch και τις
κατευθύνσεις, δηλαδή με μαθηματικές έννοιες της
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,
• τα γεγονότα ΙΙ (άνω του ενός παράλληλα γεγονότα ανά φιγούρα)
διότι η έννοια απαιτεί την ερμηνεία εντολών σε τουλάχιστον δύο
στοίβες εντολών ανά φιγούρα.
Κατανοώ

21. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 21
Αποτελέσματα και ανάλυση: ανά έννοια προγραμματισμού
Πλήρης γνώση μιας έννοιας: σχεσιακό επίπεδο
 Η πλειοψηφία εφάρμοσε στο ανώτερο επίπεδο SOLO την
επικοινωνία με μηνύματα.
 Η πλειοψηφία δυσκολεύτηκε να εφαρμόσει (να εκτελέσει σχετικό
κώδικα):
• τα γεγονότα Ι και ΙΙ διότι αυτές οι έννοιες σχετίζονται με στοίβες
εντολών που ενεργοποιούνται ως ενιαίο σύνολο με την επιλογή
ενός πλήκτρου,
• την αρχικοποίηση, και πάλι λόγω των καρτεσιανών
συντεταγμένων.
Εφαρμόζω

22. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 22
Αποτελέσματα και ανάλυση: ανά έννοια προγραμματισμού
Πλήρης γνώση μιας έννοιας: σχεσιακό επίπεδο
 Η πλειοψηφία των μαθητών αξιοποίησε για τη δημιουργία έργου στο
ανώτερο επίπεδο SOLO τις έννοιες επικοινωνία με μηνύματα, δομή
ακολουθίας, γεγονότα Ι και ΙΙ.
 Η πλειοψηφία δεν αξιοποίησε πλήρως την αρχικοποίηση. Η εντολή
που προξένησε δυσκολία ήταν η «δείξε στην κατεύθυνση -90».
Δημιουργώ

23. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 23
Συζήτηση – Μελλοντικές κατευθύνσεις
 Μη αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα ως προς την ταξινομία Bloom.
 Ειδικά για την κατηγορία κατανοώ σχεσιακά η πιθανή ερμηνεία που δίνουμε
είναι η δυσκολία που έχουν οι μαθητές αυτής της ηλικίας να εξηγήσουν
γραπτώς τις έννοιες.
 Μελλοντική επανάληψη της έρευνας σε μαθητές τέτοιας ηλικίας είναι οι
ερωτήσεις κατανόησης να ζητούν παραδείγματα (δείχνω με παράδειγμα -
exemplify) και όχι διατύπωση εξηγήσεων (εξηγώ - explain). Εξάλλου, ο
Krathwohl που αναθεώρησε την ταξινομία Bloom παραδέχτηκε ότι η γνωστική
διεργασία εξηγώ (κατηγορία κατανοώ) είναι ανώτερη νοητικά από τη γνωστική
διεργασία εκτελώ (κατηγορία εφαρμόζω).
Ως προς την επιλογή της μεικτής ταξινομίας Bloom και SOLO:

24. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013 24
Συζήτηση – Μελλοντικές κατευθύνσεις
 Κατάταξη εννοιών, με αύξουσα διάταξη δυσκολίας: Επικοινωνία με μηνύματα,
δομή ακολουθίας, γεγονότα Ι, γεγονότα ΙΙ, αρχικοποίηση.
 Η πλειοψηφία των μαθητών μπόρεσε να μάθει σε επτά διδακτικές ώρες πολύ
ικανοποιητικά τις έννοιες δομή ακολουθίας και επικοινωνία με μηνύματα.
 Κοινά συμπεράσματα με την έρευνα των Meerbaum-Salant et al. (2010) είναι
ότι οι μαθητές δυσκολεύτηκαν με την αρχικοποίηση, έννοια η οποία σχετίζεται
με το καρτεσιανό σύστημα συντεταγμένων της σκηνής Scratch, ενώ τα
κατάφεραν σχετικά εύκολα με την επικοινωνία με μηνύματα, κάτι που
παρατηρήθηκε και σε έρευνες στην ελληνική βιβλιογραφία.
Ως προς τη μάθηση εννοιών προγραμματισμού εντός 10 δ.ω.:
Meerbaum-Salant, O., Armoni, M. & Ben-Ari, M. (2010). Learning Computer Science Concepts with
Scratch. Sixth international workshop on Computing education research, pp. 69-76, Aaarhus,
Denmark. doi:10.1145/1839594.1839607.

25. Διερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με τοΔιερεύνηση της μάθησης εννοιών προγραμματισμού με το ScratchScratch από μαθητέςαπό μαθητές
Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομίαΕ’ και ΣΤ’ δημοτικού με βάση μια μεικτή ταξινομία BloomBloom καικαι SOLOSOLO
Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3Κώστας Κατσούλας, Στάθης Κατσούλας, Χρίστος Κατσούλας -- 3οο
Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,Πανελλήνιο Συνέδριο «Ένταξη των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική Διαδικασία»,
Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιάς, 10-12 Μαΐου 2013
www.kostaskatsoulas.info
Slideshare (λογαριασμός
kwstaskats)
Εκπαιδευτικό υλικό – σημειώσεις
Scratch για τη διδασκαλία των εννοιών
προγραμματισμού της έρευνας
Διαφάνειες των επτά
μαθημάτων
Post-test