2. Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από
τη Μεγάλη Σαρακοστή. Ταυτίζονται με την περίοδο
του Τριωδίου, μια κινητή περίοδο στην Ορθόδοξη
Χριστιανική παράδοση από την Κυριακή του Τελώνου και
του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής.
3. Μασκαράς ονομάζεται ο μεταμφιεσμένος κατά τις Απόκριες. Η λέξη
προέρχεται απ' την Ιταλική λέξη maska και σημαίνει
προσωπιδοφόρος. Φυσικά σήμερα στη γλώσσα μας τη λέξη αυτή την
χρησιμοποιούμε για να χαρακτηρίσουμε τους μεταμφιεσμένους
ανθρώπους την περίοδο των Απόκρεων είτε έχουν καλυμμένο το
πρόσωπό τους με μάσκα είτε όχι. Οι μασκαράδες κυκλοφορούν στο
δρόμο, μπαίνουν στα κέντρα, χορεύουν, πειράζονται και γλεντούν.
4. Αποκριάτικο έθιμο αλλά και παιχνίδι, όπου οι άνθρωποι παίρνουν
την άκρη από ένα μακρύ κορδόνι που το άλλο άκρο του είναι
στερεωμένο σε ένα κεντρικό κοντάρι και γυρνούν γύρω-γύρω ή
κάνουν συγκεκριμένες κινήσεις, ώστε να πλεχθεί κανονικό
γαϊτάνι σαν πλεξούδα,είδος χορού που χορεύεται κατά την τέλεση
του εθίμου
5. Με διονυσιακή
καταγωγή, το έθιμο
«Γενίτσαροι και
Μπούλες», συνεχίζει
μέχρι και τις μέρες
μας, να ζωντανεύει
στην πόλη της
Νάουσας. Την
Κυριακή της
Αποκριάς υπό τους
χαρακτηριστικούς
ήχους του νταουλιού
και του ζουρνά, ένα
μπουλούκι με
«γενίτσαρους»
περιφέρεται στους
δρόμους της πόλης
με τελικό προορισμό
το δημαρχείο, όπου
και κορυφώνεται η
γιορτή.
6. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, στην Ξάνθη, στη
γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου, αναβιώνει το «κάψιμο του
Τζάρου». Πρόκειται για ένα κατασκευασμένο ανθρώπινο
ομοίωμα, τοποθετημένο πάνω σε πουρνάρια, που καίγεται
και «ξορκίζει το κακό». Σε αυτή την περίπτωση, το κακό
είναι… η απομάκρυνση των ψύλλων το καλοκαίρι.
7. Αν θέλετε να ακούσετε τα γεγονότα
της χρονιάς, με σατυρική διάθεση
τότε η Σκύρος την περίοδο των
αποκριών, είναι ο ιδανικός
προορισμός. Οι κάτοικοι (κυρίως οι
ψαράδες) του νησιού, επιδίδονται
σε μια μορφή απαγγελίας έμμετρης
σάτιρας, κάνοντας την ανασκόπηση
των γεγονότων της χρονιάς που
πέρασε, με τη δική τους ιδιαίτερη
ματιά. Μόλις ανοίγει το Τριώδιο,
στα σοκάκια της Σκύρου
τριγυρίζουν ομάδες
μεταμφιεσμένων, μπορείτε να
συναντήσετε «Γέρους» με
κουδούνια, «Κορέλες» και
«Φράγκους.
8. Την Κυριακή της Κρεατινής ντύνονται κορδελάτοι μόνο οι άντρες.
Φορούν στη μέση γύρους κεντητούς και από πάνω ένα πουκάμισο
άσπρο. Ολο το πουκάμισο και ο γύρος είναι σκεπασμένα από
χρωματιστές κορδέλες και άλλα στολίδια.
Την Κυριακή του Τυροφάγου ντύνονται κορδελάτισσες τα κορίτσια.
Και αυτά φοράνε γύρους και μπόλικες κορδέλες χρωματιστές και
στα κεφάλια βάζουν ωραίες ψάθες στολισμένες με λουλουδάκια και
χρυσές κλωστές
9. Οι «τζαμάλες», οι αποκριάτικες φωτιές, θα ανάψουν σε
διάφορες συνοικίες της πόλης των Ιωαννίνων το βράδυ της
τελευταίας Κυριακής, πριν τη νηστεία της Σαρακοστής.
10. Οι Κουδουνοφόροι είναι ένα δρώμενο, που συνδέεται με την ευφορία
της γης, και τελείται την περίοδο της Αποκριάς, με αποκορύφωμα το
τριήμερο της Τυρινής και της Καθαρής Δευτέρας. Έθιμο πανάρχαιο,
που τα χαρακτηριστικά του φανερώνουν καθαρά κατάλοιπα των
εορτών της Άνοιξης, τα οποία είχαν σχέση με τη γονιμότητα και την
καρποφορία της γης. Σύμβολο αυτής της διαδικασίας της φυσικής
βλάστησης θεωρείται ο θεός Διόνυσος.
