1. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургууль
Компьютерийн техник Менежментийн Сургууль
“Эрдмийн шувуу” эрдэм шинжилгээний бага хурал
Сэдэв: Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
Гүйцэтгэсэн: Э.ЭрдэнэбямбаСанхүүгийн Удирдлагын 3-р курсын оюутан
Удирдагч багш: Д.Ганболд
2009 он

2. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
Агуулга
1. Оршил
2. Олон Улсын Санхүүгийн Корпораци (ОУСК) (IFC)
3. Олон Улсын Санхүүгийн Корпораци (ОУСК) (IFC)-ийн үйл ажиллагаа
түүний санхүүгийн бүтээгдэхүүнүүд
4. Монгол улс ба Олон Улсын Санхүүгийн Корпораци (ОУСК) (IFC)-ийн
хамтын ажиллагаа
5. Дүгнэлт
6. Ашигласан материал

3. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
1. Оршил
Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах асуудал хөгжингүй улс орнуудад төдийлэн хурц
тавигддаггүй байхад хөгжиж буй орнуудад тухайн асуудлыг нухацтай авч үздэг байна.
Хөгжингүй эдийн засагтай улс орон ихэнхдээ гадаадын хөрөнгө оруулалтыг
зохицуулах салбар тусгайлсан эрх зүйн тогтолцоо байдаггүй байна. Тэдгээр улсад
хөрөнгө оруулалтын хангалттай дотоод эх үүсвэртэй байдаг.
Хөрөнгө
оруулалтын харилцаанд, тэр дундаа гадаадын хөрөнгө оруулалтын асуудалд онцгой
байр суурийг төр эзэлдэг.
Дэлхийн банкны зvгээс Монгол Улсад vзvvлэх зээл, тусламжийн стратегийн баримт
бичиг (Country Assistance Strategy)-ийг батлан гаргадаг. 1998-2000 оны Монгол Улстай
хамтран ажиллах стратегийн баримт бичгийг 1998 оны 06 дугаар сарын 02-нд ДБ-ны
Зeвлeлeeр баталсан. Энэ стратегийн баримт бичиг нь зах зээлийн эдийн засгийн
шилжилтийг дуусгах, амьжиргааны тvвшинг дээшлvvлэх, ядуурлыг бууруулахад
зээлийн болон зээлийн бус vйлчилгээ vзvvлэх замаар Засгийн газрыг дэмжих, тvvнээс
гадна макро эдийн засгийг тогтворжуулж, бvтцийн шинэчлэлийг хийснээр Монгол
Улсын eсeлтийг хангах зорилготой байв.
2. Олон Улсын Санхүүгийн Корпораци (ОУСК) (IFC)
Олон Улсын Санхүүгийн Корпораци (ОУСК) (IFC), 1956 онд байгуулагдсан бөгөөд
хувийн хэвшилд хөрөнгө оруулах, техникийн туслалцаа үзүүлэх, засгийн газар болон
бизнес эрхлэгчдэд зөвлөгөө өгөх замаар хөгжиж буй орнуудын эдийн засгийн
хөгжлийг дэмждэг байгууллага юм. ОУСК нь хувийн хөрөнгө оруулагчидтай түншлэн,
хөгжиж буй орнуудын аж ахуйн нэгжүүдэд зээл олгохоос гадна компанийн
хувьцаанаас худалдаж авах замаар тэдгээрт хөрөнгө оруулдаг юм.
ЖДБ-ийн хэлтэс хөгжиж буй орнуудад орон нутгийн жижиг бизнесийн хөгжлийг
дэмжихийн тулд Олон улсын санхүүгийн корпорацийн зах зээлийн хэтийн төлвийн
талаархи дүгнэлтийг дэлхийн банкны бодлогын мэргэжлийн дүгнэлттэй хослуулан
ажилладаг. Эдгээр чадвар нэгдсэнээр улам хүчтэй болдог бөгөөд жижиг бизнесийн
боломж нөхцлийг бүрдүүлэх замаар амьжиргааг дээшлүүлэх стратегийн зорилтыг
онцлон анхаардаг.
Дэлхийн банкны бүлгийн гишүүн ОУСК-ийн эрхэм зорилго нь хөгжиж буй орнуудад
ядуурлыг бууруулж, хүмүүсийн амьжиргааг сайжруулахын тулд хувийн хэвшлийн
тогтвортой хөрөнгө оруулалтыг дэмжихэд оршино. ОУСК нь хөгжиж буй ертөнцөд
хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтыг санхүүжүүлж, олон улсын санхүүгийн зах зээл

4. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
дээр хөрөнгө эргэлтэнд оруулж, засгийн газар, бизнесүүдэд техникийн туслалцаа,
зөвлөлгөө өгдөг.
3. Олон Улсын Санхүүгийн Корпораци (ОУСК) (IFC)-ийн үйл ажиллагаа
түүний санхүүгийн бүтээгдэхүүнүүд
Юуг хэрэгжүүлдэг
IFC нь хөгжиж буй орнуудыг амьжиргааг дээшлүүлэх болон тэдэнд боломж бололцоог
нээж өгөхөд оршино. Байгууллагын засаглал болон түншлэлийн үнэ цэнийг
нэмэгдүүлэхэд тус болохуйц зөвлөгөө хөрөнгө оруулалтыг олгодог.
 Хөгжлийн хөдөлгөөн. IFC нь хүмүүсийн амьдралыг дээшлүүлэх, үйлдвэрлэл
аж ахуй эрхлэх боломж бололцоог дээшлүүлэх, нийнэм, эдийн засаг, хүрээлэн
буй орчны хөгжилд бодитой хувь нэмэр оруулах арга замыг эрж хайж байдаг ба
хуучин туршлагад тулгуурлан хөрөнгө оруулалтын болон зөвлөгөө өгөх
үйлчилгээ үзүүлдэг.
 Дэлхийн банктай хамтын ажиллагаа. Ямарч байгууллагаас илүү зөвлөх
үйлчилгээ үзүүлнэ.
 Зах зээлд байр сууриа олох. IFC нь 1956 оноос эхлэн хувийн хөрөнгө оруулалт
хийдэг болсон нь хөгжиж буй орнуудад ашигтай, тогтвортой бизнесийн зах
зээлээ олох боломжийг бүрдүүлж өгсөөр ирсэн.
 Санхүүгийн салбарын нөлөөлөл. IFC нь санхүүгийн салбарт их хэмжээний
хөрөнгө оруулалт оруулдаг бөгөөд арилжааны банкуудыг 3-4 хувийн секторт
хөрөнгө оруулалт оруулж хөрөнгө оруулсан доллар тутмыг үржүүлэх
боломжийг олгодог.
 Урт хугацааны хамтын ажиллагаа. Урт хугацааны хамтын ажиллагааны үр
дүнд хөрөнгө оруулалт болон зөвлөх үйлчилгээг илүү их ач холбогдол өгнө.
 Тогтвортой хөгжлийн хөрөнгө оруулалт. IFC хөрөнгө оруулалтаа тухайн
байгууллагын үлдэгдлийн тэнцэл хэр өсч байгааг их анхаардаг.
 Компанийн засаглал. IFC компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн эрх, тэдэнд
үзүүлэх үйлчилгээ, ил тод байдал, хяналтыг сайжруулахыг зорьдог.
 Тодорхой нэг улс орнуудад мөнгөн тэмдэгтийн үнэгүйдэл гарахад тэдгээрт зээл
олгоно.
3.1. IFC-ийн өөрийн данснаас олгодог зээл: А-хэлбэрийн зээл
Энэ зээлийг 7-12 жилийн хугацаатай олгодог ба эргэн төлөлтийн графикийг мөнгөн
гүйлгээний тайлангаас үндэслэнэ. Зарим төслийн шаардлагаас 20 жилийн хугацаатай
зээо олгох нь бий.
Бусад хувийн хөрөнгө оруулагчдыг дэмжихийн тулд, A-зээлийг төслийн шаардлагатай
хөрөнгийн хэмжээний 25% хүртэл харин жижиг төслийн 35% гэж хязгаарладаг.
Үйлдвэрлэлээ өргөжүүлэх төслийн 50%-г, гэхдээ шаардлагатай хөрөнгийн хэмжээ нийт
хөрөнгийн 25%-иас хэтрэхгүй байх хэрэгтэй. Зээлийн хэмжээ ерөнхийдөө 1-100 сая
доллар байдаг.
3.2. Хувьцаагаарх хөрөнгө оруулалт
IFC нь хөгжиж буй орнуудын хөрөнгө оруулалтын сан санхүүгийн байгууллага болон
хувийн хэвшлийн компаниудыг багц болгон эзэмшдэг.

5. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
IFC энэ хөрөнгө оруулалтыг 8-15 жилийн хугацаатай оруулдаг ба худалдах
болохоороо хувьцааг тухайн аж ахуйн нэгжид ашигтай байхаар тухайн орны
хөрөнгийн
зах
зээлд
худалддагихэвчлэн
нээлттэй
байдлаар.
IFC арилжааны үндсэн дээр үйл ажиллагаа явуулдаг. Ашигтай төсөлд хөрөнгө оруулж
бүтээгдэхүүн үйлчилгээний зах зээлийн өргөжилтөд анхаардаг.
Бусад хувийн хөрөнгө оруулагчдыг дэмжихийн тулд 5-15%-ыг нь захиалдаг. IFC хэзээ
ч хамгийн том хувьцаа эзэмшигч болдоггүй ба 35-аас дээш хувийг эзэмшдэггүй.
IFC нь зөвхөн хэрэгцээтэй хөрөнгө оруулалт дээр суурилдаг ба компанийн удирдлагад
үүрэг гүйцэтгэдэггүй. IFC өөрийн хөрөнгөөр эрсдлийг үүрдэг бөгөөд засгийн газрын
батлан даалт шаарддаггүй. Гэвч тухайн орны хүн эзэмшихгүй байгаагаараа аюултай.
3.3. Бараг хувьцаагаарх хөрөнгө оруулалт хэлбэрийн зээл: С-хэлбэрийн зээл
IFC нь хөгжиж буй орнуудын хувийн хэвлийн салбарт өрийн болон хувьцаа эзэмшлийн
шинжтэй бүрэн хэмжээний бараг-өмчлөх санхүүгийн бүтээгдэхүүнийг санал болгодог.
Илүү зөөлөн эргэн төлөлтийн нөхцөлтэй зээлийн хөрөнгө оруулалт, шилжих өрийг
санал болгох ба хэзээ ч хамаагүй шаардлагатай бол энэ хөрөнгө оруулалтыг хийх
боломжтой.
IFC арилжааны үндсэн дээр үйл ажиллагаа явуулдаг. Ашигтай төсөлд хөрөнгө оруулж
бүтээгдэхүүн үйлчилгээний зах зээлийн өргөжилтөд анхаардаг.
3.4. Эзэмшигчийн өмчийн болон өрийн сан
IFC гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг шинээр хөгжиж буй орнуудад хөрөнгө оруулах
явдлыг нэмэгдүүлэхийн тулд шинээр бий болж байгаа үнэт цаасны зах зээлд хөрөнгө
оруулах олон төрлийн сангуудыг үүсгэж хөрөнгө төвлөрүүлэхийг дэмжиж өгдөг.
үүгээрээ шинээр хөгжиж буй орнууд дах том жижиг компаниуд урт хугацааны
санхүүжилт олдог тэдний ихэнх нь анх удаагаа энэ хөтөлбөрт хамрагдаж байгаа. Олон
улсын зах зээлээс санхүүжих нь дэлхий даяар илүү нээлттэй зах зээлд өрсөлдөх
чадварыг
нэмэгдүүлж
өгч
байгаа
юм.
3.5. Бүтэцлэгдсэн санхүүжилт
IFC has developed products that provide clients with forms of cost-effective financing not
otherwise available to them. Санхүүгийн бүтээгдэхүүнүүд нь зээлийн батлан даалт,
эрсдлийг сарниулах, үнэт цаас худалдан авалтын бонд болон зээлийн бүтцийг
сайжруулах зээл юм. Products include credit enhancement structures for bonds and loans
through partial credit guarantees, risk-sharing facilities, and participations in securitizations.
•
•
Зээлийн хэсэгчилсэн батлан даалт нь олон улсын гарвалсан зээлийн үйлчилгээ
нь санхүүжих эх үүсвэрээ олон хэлбэртэй болгох, урт хугацаатай, санхүүжих
мөнгөн тэмдэгтээ сонгох боломжтой юм.Олон улсын болон тухайн орны
хөрөнгийн зах зээлд нэвтрүүлэх боломжийг олгоно.
Ýðñäëèéã õóâààëöàõ ººðñäèéí òîäîðõîé íýã áàãöààñ ¿¿ñýõ ¿¿ñýõ ýðñäýëèéã
IFC ð¿¿ øèëæ¿¿ëíý. Õàðèëöàã÷ààñ áóñ IFC ººðèéí òàëààñ áàòëàí äààëòûã

6. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
ãàðãàäàã. Åðºíõèé人 õàðèëöàã÷äàà èéì áîëîìæèéã îëãîñíîîð IFC ººðèéí
õ¿ðýýã òýëæ òàíèë áîëîõûã ñàöóó øèíý õºðºíãèéí áàãòààìæàà íýìýãä¿¿ëíý.
•
Securitization- IFC-èéí õàðèëöàã÷ îëîí çýýë ºðòýé áàéñíààñ áîëîîä IFC-èéí
ñàíõ¿¿æèëò ¿ð ä¿íä õ¿ð÷ ÷àäàõã¿é áàéæ áîëíî. Òèéìýýñ ìºíãºí ã¿éëãýýíèé
òàéëàíòàé óÿëäóóëàí òºëºãäºõ ¿íýò öààñíû ñàíõ¿¿ãèéí хөрөнгө болон
äààòãàë зэргээр батлан даалт гаргадаг. Мортгейж, зээлийнкарт, хэрэглээний
болон авто машины зээл, дундын өр болон бусад мөнгөн гүйлгээтэй холбоотой
хөрөнгүүдэд хамаарна.
3.6. Санхүүгийн зуучлагчид
IFC-ийн хөгжиж буй орнуудын хувийн секторын санхүүжилтын ихэнх хэсэгт нь
зуучлагч байгууллагаар дамждаг. Тэдний тусламжтайгаар IFC илүү олон компаниудад
ялангуяа жижиг дунд бизнес болон бичил санхүүжилтэд урт хугацаат хөрөнгө
оруулалт хийнэ.
Дэлхийн ихэнх улс оронд хувийн жижиг компаниуд эдийн засгийн өсөлт, ажлын байр
бий болгоход гол түлхэц нь болдог. Гэвч жижиг дунд хөрөнгө оруулалтууд нь
шилжүүлэлтийн өндөр зардал болоод жижиг компаниудад урт хугацаат зээлийн
хязгаарлалттай байдаг. IFC тухайн орон нутгийн мэргэжлийн санхүүгийн
байгууллагатай
хамтран
ажилласнаар
тэдэнд
хүрч
үйлчилж
чаддаг.
IFC арилжааны үндсэн дээр үйл ажиллагаа явуулдаг. Ашигтай төсөлд хөрөнгө оруулж
бүтээгдэхүүн үйлчилгээний зах зээлийн өргөжилтөд анхаардаг.
Санхүүгийн зуучлагчдын хөрөнгө оруулалтын жишээ:
•
•
•
Тухайн орны компаниудад банкаар дамжуулан зээл олгох болон хувьцаа
эзэмшинэ. Энэ нь банкуудыг ажлын капитал болон хөрөнгө оруулалтаар
хэрэглэгчдээ хангахад нь тус болдог.
Хувийн хөрөнгө оруулалтын сан буюу янз бүрийн сангууд болон улсын сан
орно. Мөн түүнчлэн хувьцаа гаргаж бүртгүүлээгүй болон томоохон хөрөнгө
оруулагчдын хараанд өртөж чадаагүй компаниудад эргэлтийн хөрөнгийн
хөрөнгө оруулалт олгоно.
Лизингийн компаниуд буюу өндөр үнэтэй тоног төхөөрөмж түрээслүүлэх нь
жижиг дунд компаниудад хөгжих эх үндэс нь болдог. Лизингийн үйлчилгээ нь
жижиг эдийн засагтай бага орлоготой орнуудын санхүүгийн салбарын
хөгжилтөд голлох байр суурь үүргийг гүйцэтгэдэг. IFC дэлхийн улс орнуудын
үйлдвэрүүдэд лизингийг идэвхтэй дэмждэг.
3.7. Эрсдлийн удирдлагын бүтээгдэхүүнүүд
IFC-ээр дамжуулсан даатгалын санхүүгийн бүтээгдэхүүнүүд
IFC бол шинээр үүсч бий болж байгаа зах зээлийн харилцагчиддаа урт хугацааны
санхүүгийн удирдлагын бүтээгдэхүүн санал болгодог цөөн байгууллагуудын нэг юм.
Мөнгөн тэмдэгт, хүүгийн хувь хэмжээ, өргөн хэрэглээний барааны үнийн өсөлтөөс

7. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
зайлсхийлгүүлэхийн тул бий болж буй зах зээлийн хувийн хэвшлийн харилцагчидад
олон улсын уламжлалт зах зээлд оруулж тэдний үр ашгийг дээшлүүлдэг.
IFC-ийн өрсөлдөөний давуу тал
IFC нь хөгжиж буй орнуудад олон төрлийн санхүүгийн эрсдлийн бүтээгдэхүүнийг
санал болгодог. Тэдгээрийн зарим нэг ашигтай талыг дурьдвал:
•
•
Урт хугацааны зээлийн эрсдлийг даах чадвар
Дэлхийн санхүүгийн зах зээлд нэвтрэх гурвалсан давхар батлан даалт
•
Зах зээлийн харилцаа холбоо
•
Техникийн болон хуулийн ноу-хау, санхүүгийн эрсдлийн удирдлагын хүрээнд
3.8. Мөнгөн тэмдэгтийн санхүүжилт
Валютын ханшны зөрүүтэй байдлаас үүдэн өөрийн орны мөнгөн тэмдэгтээр зээл хийх
шаардлагатай байдаг.
IFC дараах төрлөөр зээл олгоно:
•
•
Тухайн орны мөнгөн тэмдэгтэн зээл;
Тухайн орны мөнгөн тэмдэгтийг өөр нэг эх үүсвэрээс газраас зээлж;
•
Тухайн орны санхүүгийн байгууллагуудаас олгох зээл
ОУСК ямар төсөлд хөрөнгө оруулалт хийдэггүй вэ?
1. Тухайн орны хуулинд харшлах, олон улсын гэрээ хэлэлцээрт харшлах химийн
үйлдвэрлэл, озоныг цоолох, хортон шавж устгах, шарилж устгах бүтээгдэхүүний
үйлдвэрлэл
2. олноор хөнөөх зэвсгийн үйлдвэр
3.Архи, шар айраг, дарсны үйлдвэрлэл
4. тамхины үйлдвэрлэл

8. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
5.Мөрийтэй тоглоом, казино зэрэг үйл ажиллагаа
6.радио идэвхит материалын худалдаа үйлдвэрлэл
7. 2,5км-аас урт тортой загасны худалдаа
Бүх санхүүгийн зуучлагчид дараах зүйлсийг мэдэгдэх ёстой
1. Хүчээр хөдөлмөр эрхлүүлэх, хүүхдийн хөдөлмөрийг мөлжиж байгаа үйл
ажиллагаа
2. Ойг устгах үйл ажиллагаа
3. Ерөнхий боломжит хэмжээнээс хэтрүүлэн ойг устгах
4. Монгол улс ОУСК-ын хамтын ажиллагаа
Монгол улс 1991 оны Дэлхийн банкны/ДБ/-ны гишvvн болсон.
ДБ-ны бvлгийн гол байгууллага болох Олон улсын хeгжлийн ассоциаци, Олон улсын
санхvvгийн корпораци хоёрын шугамаар манай улсад тeслvvд хэрэгжvvлж байна.
Манай улс ДБ-ны Хятад, Монголын газар хамрагддаг байснаа ДБ-ны 1997 оны
бvтцийн eeрчлeлтeeр Зvvн eмнeд Азийн орнуудын /Малайз, Бирм, БНСУ, БНАЛАУ,
Камбож зэрэг орнууд/ асуудал хариуцсан газарт харъяалагддаг болсон бeгeeд 2004
оны 7 дугаар сарын 1-ний eдрeeс эхлэн Зvvн eмнeд Ази, Номхон Далайн Бvс нутгийн
Монг ол Улс, БНХАУ-ыг хариуцах Захирал ноён Дэвид Доллар томилогдох ба
Монгол Улсыг БНХАУ-ын нийслэл Бээжин хотод байрлах дэлхийн банкны Суурин
тeлeeлeгчийн газраас хариуцах юм.
Монгол улсын хувьд 2006 оны эцсийн байдлаар 1990 оноос хойш 93 орны 6165
компани нийтдээ 1.8 тэрбум гаруй ам. долларын хөрөнгө оруулахаар бүртгүүлсэн
байна.
2006 онд 366 сая ам.долларын гадаадын хөрөнгө оруулалт хийгдсэн
нь өмнөх оныхоос 15 хувиар өссөн байна. Гадаадын хөрөнгө оруулалт нь жил ирэх
тусам нэмэгдэж байгаа нь гадаад хөрөнгө оруулалтын эрх зүйн зохицуулалт, зохион
байгуулалт, үр нөлөөг шинэчлэн судлах шаардлага өндөржиж байна. Тухайлбал,
гадаадын хөрөнгө оруулалтыг ашигтай, үр нөлөөтэй болгох, хамтын үйлдвэрийн
асуудал, хөрөнгө оруулалтын гэрээ гэх мэт асуудлын эрх зүйн үндэс, үндэсний
аюулгүй байдлын талаас судлах хэрэгцээ, шаардлага тулгамдаж байгааг харуулж
байна.

9. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
Global Financial Markets Commitments by Region (FY 2008) in $Millions
Country
Sector
Project Name
Risk
Loans
& Equity & Quasi Management
Quasi Loans
Equity
&Guarantees
Total
East Asia and Pacific
China
SME Banking/ Sustainability
CHUEE II SPDB
0
0
71.4
71.4
China
SME Banking/ Sustainability
CHUEE II
0
0
102.49
102.49
Vietnam
SME Banking
TCB SME Loan
19.86
0
0
19.86
China
SME Banking
BRCB
0
32.35
0
32.35
Cambodia
Microfinance
ACLEDA_RI07
0
2.45
0
2.45
China
Microfinance
Chifeng MFI
0
1.27
0
1.27
China
Microfinance
MC Nanchong
0
1.06
0
1.06
China
Microfinance
Zhong An Credit
2.5
0
0
2.5
Indonesia
Microfinance
Bank of Banks
0
5
0
5
Mongolia
Microfinance
Khan Bank Loan
15
0
0
15
Mongolia
Microfinance
Xac Bank Equity
0
2.51
0
2.51
Philippines
SME Banking
BDO Tier 2
153.34
0
0
153.34
Vietnam
SME Banking
ACB C/Bond 2007
5.91
0
0
5.91
Vietnam
Housing Finance
Sacom LTF 07
18.78
0
0
18.78
Cambodia
Trade Finance
0
0.12
0.12
Mongolia
Trade Finance
GTFP Acleda Bank 0
GTFP
Golomt
Bank
0
0
0.28
0.28

10. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
Mongolia
Trade Finance
Vietnam
Trade Finance
Vietnam
GTFP
Mongol
TDB
0
0
2.96
2.96
0
0
9.91
9.91
Trade Finance
GTFP Sacombank
GTFP
Techcombank
0
0
19.68
19.68
Vietnam
Trade Finance
GTFP Viet Exim
0
0
5.22
5.22
China
Distressed Assets
Cinda RJVC
0
5.7
0
5.7
China
Thailand
Distressed Assets
Distressed Assets
NPL JV
ACAP Thailand
0
0
55.26
4.25
0
55.26
4.25
China
SME Banking
Bus Devt Bank
45
0
0
45
Indonesia
SME Banking
Hana Indonesia
0
5
0
5
Indonesia
Microfinance
Right Issue I
0
4
0
4
Mongolia
Microfinance
Khan Bank RI2007
0
0.45
0
0.45
0

11. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
Манай орны хувьд IFC байгууллагын гишүүн болсон 5 банк байдаг. Зөвхөн бичил
санхүүгийн үйлчилгээ болон худалдааны санхүүжилтийн үйлчилгээнд хамрагддаг.
Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах зэрэг санхүүжилтүүдэд
хамрагдах боломжтой юм.
ОУСК (IFC)-аас 1996 оноос эхлэн хөрөнгө оруулалт татаж эхэлсэн бөгөөд төслийн хамт
байгаль орчинг сэргээх, нийгмийн сайн сайхны тулд хийх ажлын төлөвлөгөө гаргаж өгөх
шаардлагатай байдаг.
төслийн
шаардлагата
хугац
й
хөрөнгө
аа
оруулалтын
хэмжээ
хувьцаагаарх
хөрөнгө
оруулалт
А-зээл
MCS Group
45жил
3 жил
С-зээл
$15,0
дүн
огноо
Эзэмших
эрхийн
хэмжээ
$10,0
Oct
2007
Xac Bank Equity
$15,0
$15,0 10%
Sept
2007
Khan Bank Loan
$15,0
7жил
$15,0 9,10%
May
2007
XacBank
$5,4
7жил
$5,4
Jan
2007
Mobicom Corp
$82,0
$20,0
May
2006
Trade
& $5,0
$3,5
$1,5
10%
Apr
Development ...
2004
Agricultural Bank $3,0
$3,0
Mar
of...
2004
GEF
Mongolia $1,9
Apr
Egin-Uu...
2003
SEF
XAC- $2,6
$0,4
May
Microstart M...
2001
SEF
G+M $3,5
$1,8
$1,4
$0,3
Dec
Industrial L...
1996
Хүрээлэн буй орчин нийгэм эдийн засгийн хөгжилд бодитой хувь нэмрээ оруулж
чадах төслүүдэд бүрэн хэмжээний хөрөнгө оруулах боломжтой бөгөөд
хувьцаагаар хөрөнгө оруулсан тохиолдолд шийдвэр гаргах компанийн
удирдлагад оролцдоггүйг.
Хөрөнгө оруулалт бүс нутгаарсая доллараар
зээл
эрсдлийн
хувьцаагаар
менежмен
х
хөрөнгө
нийт
т
батлан
оруулалт
даалт
31,
28,
8,
18,
3,
27,
22,
3,
18,
12,

12. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
11.2368
4
9.64407
4
төв зүүн Европ
12.61263158
East Asia and Pacific
Латин
Америк
карибийн
тэнгисийн орнууд
14.1549
4.96969
төв зүүн өмнөд Африк
7
4.418518519
өмнөд Ази
Европ төв Ази
6.47
4.3995
0
16.354
6.43904
8
3
Сахар Африк
Монгол
4.151428571
3.797272727
0.517857143
0.592
2.12157894
7
7.85407407
4
10.2163265
3
9.67333333
3
3.22214285
7
1.21
14.1726190
5
0.648
25.9710
5
21.9166
7
28.5226
5
18.4403
9.69214
3
21.9635
21.1295
2
4.24
Õºãæèæ áóé îðíóóäûí õóâèéí õөðөíãө îðóóëàëòûí ñàí íü áàòàëãààòàéãààð õóäàëäàí
àâàõ, ñàëàíãè áàéãàà үéëäâýðүүäèéã íýãòãýõ, àç òóðøèõ êàïèòàëààð õºðºíãº
îðóóëàëò õèéõ çýðýã ÀÍÓ-ä òүãýýìýë áîëñîí õýëöë үүäèéã õèéäýã. Áóñàä õºãæèæ
áóé îðíóóäûí àäèë Ìîíãîë Óëñàä áèçíåñ үүäýä óðò õóãàöààíû үéëäâýðëýëèéí õ ү÷èí
÷àäëûã õºãæүүëýõýä òóñëàëöàà үçүүëýõ òîíîã òºõººðºìæ, áàðàà, үéë÷èëãýýã
ñàíõүүæүүëýõýä øààðäëàãàòàé äóíä õóãàöààíû õºðºí㺠øààðäàãäàæ áàéíà. Çàõ
çýýëä øèëæèæ áóé îðíóóäûí áàíêóóä áàðàã á үãä áàðüöààò
õºðºí㺠äýýð үíäýñëýí áîãèíî áóþó èõýâ÷ëýí õî¸ð æèëýýñ áàãà õóãàöààãààð çýýë
îëãîäîã áºãººä ýíý íü үéëäâýðëýëèéí ºñºëò, ºðãºæèëòèéã õÿçãààðëàãäìàë áîëãîæ
áàéãàà þì.
Хөрөнгө оруулалтын хэмжээ төрлөөр
зээл
Country
Худалдааны
ажиллагаа
банкны
эрсдлийн
хувьцаагаарх
менежмент
хөрөнгө
батлан
оруулалт
даалт
нийт
11.71429
29.33714286
41.05142857
үйл
0

13. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
хэрэглэгчдийг санхүүжүүлэх
гамшигт үйл явдалд зориулсан
хөрөнгө
орон сууцжуулах санхүүжилт
даатгал
хамтарсан үйлдвэр
санхүүгийн түрээсийн үйлчилгээ
бичил
санхүүжилт
дэлхийн
дундаж
бичил санхүүжилт Монголын
дундаж
үнэт цаасны зах зээл
жижиг
дунд
үйлдвэрлэлийг
дэмжих банкны үйл ажиллагаа
худалдааны санхүүжилт дэлхийн
дундаж
худалдааны
санхүүжилт
Монголын дандаж
12.18333
2.616666667
0
14.8
27.15
18.94
11.25
2.5
18.92
17.4025
5.4725
27.1475
0.828333333
4.045
0
0.195833333
0
2.326666667
0
44.5525
24.60833333
38.3975
5.655
22.965
4.0905
2.368
1.435
7.8935
5
0
0.986666667
37.52
0
0
5.986666667
37.52
26.0483
5.953404255
4.976382979 36.97808511
0
0
18.09050633 18.09050633
0
0
1.62
1.62
¯íäñýí åðäèéí áà äàâóó ýðõòýé õóâüöààíààñ ãàäíà çàõ çýýëä øèëæèæ áóé îðíóóäûí
ñàíãóóä øóëóóí õóãàöààòàé çýýë, õóâüöààíä øèëæүүëýõ áîëîìæòîé çýýë, áàòàëãàà,
íºõöºëòýé ººðèéí õºðºí㺠áà ÀÍÓ-ûí íºõöºëä òүãýýìýë áóñ õýä õýäýí òºðëèéí õýëöýë
çýðýã èëүү ººðèéí õºðºíãºòýé àäèëòãàõ õºðºí㺠îðóóëàëò õèéäýã.
Õºðºí㺠îðóóëàëòûí үíýò öààñíû ñîíãîëò íü õóâèéí õºðºí㺠îðóóëàëòûí áүëýã áóñ õàðèí
òóõàéí óëñûí ýðõ çүéí áîëîí ýäèéí çàñãèéí íºõöºë áàéäëààð òàéëáàðëàãäàæ áàéíà.
Õөðөíãèéí çàõ çýýë òºëºâøñөí îðíóóäàä õºðºí㺠îðóóëàëòàíä åðäèéí õóâüöàà áóþó
åðäèéí çýýëèéã õýðýãëýäýã õàðèí õºðºíãèéí çàõ çýýë ìóó õºãæñºí Ìîíãîë Óëñ áîëîí
õóó÷èí ÇÕÓ-ûí òөðèéí äàâàìãàéëàëòàé ýäèéí çàñãèéí òîãòîëöîîòîé áàéñàí îðíóóäàä
òºðºë áүðèéí áàòàëãààòàé äàâóó ýðõòýé õóâüöààã õýðýãëýõ õàíäëàãà èëүү èõ
áàéäàã.

14. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах болон ашиглах асуудлыг төрөөс тогтоосон эрх зүйн
Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах асуудлыг бүх улс оронд өөр өөр талаас авч үздэг
бөгөөд өөрийн орны онцлогийг харгалзан зохицуулах механизм нь ч өөр өөр байдаг.
Энэ нь Бразил Улс, БНХАУ, Япон улс зэрэг орны жишээнээс харагдаж байгаа болов уу.
Газар нутгийн хувьд уужим БНХАУ нь гадаад хөрөнгө оруулагч нарыг татах гол
хөшүүрэг нь чөлөөт бүс байгуулах явдал болж ирсэн байхад, харин газар нутгийн хувьд
хязгаарлагдмал Япон улс нь өндөр дэвшилтэт техник, технологи, орчин үетэйгээ
нийцсэн бодлогыг ашиглах замаар гадны хөрөнгө оруулагчдыг татаж байна.
Иймээс ч улс орнуудын гадаад хөрөнгө оруулагч нарыг татах бодлого, зохицуулалтыг
нарийвчлан судалж, туршлагыг нь өөрийн орны онцлогт нийцүүлэн нэвтрүүлэх нь ач
холбогдолтой юм. Дээр дурдсан орнуудын адил Монгол улс байгалийн их хэмжээний
баялаг, өргөн уудам газар нутаг, техник технологийг нэвтрүүлэх боломж, бололцоо
бүгд байгаа билээ.
5. Дүгнэлт
Манай орны томоохон аж ахуйн нэгжүүд ОУСК-тай шууд холбоо барьж хөрөнгө
оруулалт татах боломж бололцоо нээлттэй байгаа юм. ОУСК нь уян хатан
зээлийн болон хөрөнгө оруулалтын санал тавьж хөгжиж буй орнуудын эдийн
засгийн бодитой үр дүнд хүрэхийн тулд үйл ажиллагаа явуулдаг цөөн
байгууллагуудын нэг билээ. Сүүлийн жилүүдэд дэлхийн улс орнуудын эдийн
засгийн хөгжил хөдөлгөөн бие биенээсээ харилцан хамаарч хувьсан
өөрчлөгдөх хандлага улам бүр идэвхжиж байна. Өөрөөр хэлбэл, гадаадын
хөрөнгө оруулалтыг татах өрсөлдөөн ширүүсч, эрх зүйн тогтвортой орчинг
шаардах боллоо.
Гадаадын хөрөнгө оруулалт нь жил ирэх тусам

15. Дэлхийн банкны ОУСК-аас хөрөнгө оруулалт татах боломж
нэмэгдэж байгаа нь гадаад хөрөнгө оруулалтын эрх зүйн зохицуулалт,
зохион байгуулалт, үр нөлөөг шинэчлэн судлах шаардлага өндөржиж
байна. Тухайлбал, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг ашигтай, үр нөлөөтэй
болгох, хамтын үйлдвэрийн асуудал, хөрөнгө оруулалтын гэрээ гэх мэт
асуудлын эрх зүйн үндэс, үндэсний аюулгүй байдлын талаас судлах
хэрэгцээ, шаардлага тулгамдаж байгааг харуулж байна.
6. Ашигласан материал
1. www.ifc.org
2. www.worldbank.com
3. www.openforum.mn