2. FİLDİŞİ SAHİLİ
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Sosyal Göstergeler
Devletin Adı
Fildişi Sahili Cumhuriyeti
Başkenti
Yamoussoukro (259 bin)
Başlıca Şehirler
Abidjan (4.351bin),Bouaké (695bin),Daloa (262bin),Korhogo (226bin)
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Resmi Dili
Fransızca, Dioula,Baoulé,Bété ve diğer yerel diller
Nüfus
22,6 milyon
Yüzölçümü
322.463 km 2
Dini
Müslüman (%38,6), Hıristiyan (%32,8), yerel dinler (%11,9)
Para Birimi
CFA Franc (CFAfr)
Kaynak: EIU Country Report November 2012
Temel Ekonomik Göstergeler
2009 a
2010 b
2011 b
2012 b
2013 c
23.043
22.947
22.688
25.431
27.287
3,6
3
-4,5
8,5
7,0
1.843b
1.885
1.801
1.942
2.073
-1,6
4,9a
2a
3,7
-0,2
Mal İhracatı (milyon $) fob
10.503
10.470
11.442
11.508
11.688
Mal İthalatı (milyon $) fob
6.318
7.019
7.916
8.555
9.379
Cari İşlemler Dengesi (milyon $)
1.670
549
-226
-761
-1.280
11.702
11.430a
8.547
4.764
5.461
455,3
490,9a
507a
508,5
522,7
GSYİH (milyon $)
Reel GSYİH Büyüme (%)
Kişi başına GSYİH ($) (SGP)
Tüketici Fiyat Enflasyonu (dönemsonu, %)
Dış borç (brüt – milyon$)
Döviz kuru (dönemsonu, CFAfr:ABD $)
a: Gerçekleşen, b: Tahmin, c:Projeksiyon
Kaynak: EIU Country Report November 2012
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
ACP, AfDB, AU, ECOWAS (askıda), Entente, FAO, FZ, G-24, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IDB,
IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, MIGA, NAM, OIC,
OIF, OPCW, UN, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, Union Latina, UNWTO, UPU, WADB (bölgesel),
WAEMU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO
Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
322.463 km2 büyüklüğe sahip olan Fildişi Sahili’nin Atlantik Okyanusunda 515 km uzunluğunda kıyı
şeridi vardır. Batıda Liberya ile Gine, kuzeyinde Mali ve Burkina Faso ve doğusunda Gana ile komşu
olup, sınır uzunluğu 3.110km’dir.
En büyük şehri olan Abidjan ülkenin kıyı şeridindedir ve ticaretin başkentidir. Yamoussoukor ise ülkenin
resmi başkenti olup, iç kısımda yer almaktadır.
Ülke coğrafyası kuzey batısındaki dağlar haricinde oldukça düzdür. Güneyinde ormanlar, kuzeyinde ise
savanalar vardır. Fildişi Sahili’nin güney kıyılarında tropikal, kuzey bölgelerinde ise yarı kurak iklim
yaşanmaktadır. Ülkenin başlıca şehri olan Abidjan’ da sıcaklık çok fazla değişmemekte, bütün bir yıl
sıcaklık 24-28 derece arasında seyretmektedir. En fazla yağışlar Haziran ayında görülmektedir.
-, 2013
2 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
3. Siyasi ve İdari Yapı
2000 yılından itibaren, devlet başkanı mevcut anayasaya göre en fazla iki kere olmak üzere beş yıllık
dönem için halkoylaması ile seçilmekte olup aynı zamanda silahlı kuvvetlerin de başkomutanıdır. Devlet
başkanı hükümetin başkanı olan ve kabineyi oluşturan başbakanı atamaktadır. Yasama, 225 üyeden
oluşan tek meclis olan Ulusal Meclisten oluşmaktadır.
En son başkanlık seçimleri 2010 yılında yapılmıştır ve seçim sonuçlarına göre seçimi kaybeden eski
devlet başkanı Laurent Gbagbo görevini bırakmamasından dolayı siyasi kriz yaşanmıştır. 2011 yılından
bu yana Alassane Ouattara devlet başkanı, 2007’den beri ise Guillaume Sorro başbakandır.
Nüfus ve İşgücü Yapısı
Fildişi Sahili 22 milyon civarında nüfusu vardır ve nüfusunun çoğu ülkenin güney kıyı bölgesinde
yoğunlaşmıştır. Fildişi Sahili genç nüfusa sahiptir. Nüfusun yaklaşık %40’ı 15 yaş altındadır ve medyan
yaşı ise 20 yaşın neredeyse altında seyretmektedir. Ülke yaklaşık 4 etnik bölgeye ayrılmaktadır; Akan
etnik grubu ülkenin doğu ve güney doğu bölgesinde, Kru halkı ise güney batı bölgesinde, Voltaic halkı
kuzey doğu bölgesinde ve Mande halkı ise batı ve kuzey batı bölgesinde yaşamaktadır. En büyük etnik
grup Akanlardır ve nüfusun %42’sini oluşturmaktadır. Bunu %25 nüfusla Mandeler, %18 nüfusla
Voltaicler ve %11 nüfusla da Krulular takip etmektedir. Komşu ülkelerden özellikle Burkina Faso, Mali,
Liberya, Gana’dan çok fazla göç almaktadır. Ülkede zaman zaman etnik çatışmalar yaşanmaktadır.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Fildişi Sahili dünyanın en büyük kakao çekirdeği üreticisi olup, 2010 yılında 1,29 milyar $ değerinde
1,24 milyon ton üretim gerçekleştirmiştir. Son on yılda ortalama her yıl 1,2-1,4 milyon ton arasında
üretim yapmaktadır. Fildişi Sahili tatlı patates ve kaju fıstığında dünyanın üçüncü büyük üreticisi
konumundadır. Aynı zamanda dünyanın en büyük ikinci kola cevizi ve en büyük üçüncü brezilya cevizi
üreticisidir. Ayrıca dünyadaki en iyi 15 kahve üreticisi içindedir ve palm yağında dünyadaki en büyük
yedinci üretici ülkesidir.
Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Fildişi Sahili’nin ekonomisi büyük ölçüde tarıma ve buna bağlı faaliyetlere dayalıdır. Dünyanın en
önemli kakao çekirdeği, kahve ve palm yağı ihracatçısı olduğundan ekonomisi bu ürünlerin uluslararası
fiyat dalgalanmalarından ve iklim koşullarından etkilenmektedir. Tarım ürünlerin yanında ülke
ekonomisine altın üretiminin katkısı da oldukça fazladır.
Ekonomik Performans
Fildişi Sahili, Batı Afrika Ekonomik ve Para Birliği’nin (WAEMU) en büyük ülkesi olup, 2009 ve 2010
yılında kişi başına gelirde pozitif büyüme elde etmiş ancak; 2011 yılında reel GSYİH’si iç savaş
nedeniyle %5,8 daralmıştır. 2012 için reel GSYH’de %8,5 büyüme beklenmektedir.
Kamu ve özel yatırımlar kriz öncesi seviyelerde seyretmektedir ve hatta yatırımlar artmaya
başlamıştır. Kamu yatırımları daha çok hasar görmüş altyapılara yönlendirilmiştir. Ayrıca 2009-2011
için eğitim ve sağlık alanında harcamalar öngörülmüştür.
Fildişi Sahili için yolsuzluk ciddi bir sorundur. Analistlere göre borç servisi, hükümet gelirinin %56’sını;
kamu borçları ise GSYH’nin %66,1’ini oluşturmaktadır. Seçim sonrası çıkan kriz nedeniyle iç ve dış
borçlarda birikme olmuş ancak daha sonra kredi verenlerle müzakereler sonucunda dış borçlar
yapılandırılmıştır.
Cari işlemler dengesi, 2011 yılında kakao fiyatları sayesinde GSYH’nın %1’i kadar fazla vermiş olup,
2012 yılı için ithalat artışları nedeniyle %0,4’ü kadar bir açık vermesi beklenmektedir.
Para Politikaları
Fildişi Sahili, Frank Bölgesi Bölgesel Grubunun “Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği” (UEMOA)
üyesidir. Fildişi Sahili’nin para politikası, sekiz üye ülkedeki enflasyon hedeflemesi önceliğine sahip olan
Bölgesel Merkez Bankası (BCEAO) tarafından belirlenmektedir. BCEAO’nun politikası, Avrupa Merkez
Bankası (ECB) tarafından oldukça fazla etkilenmektedir.
Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Fildişi Sahili Ülke Raporu
3 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
4. Fildişi Sahili’nin ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayanmaktadır. İşgücünün yaklaşık %60-70’i tarım
sektöründe çalışmaktadır. Dünya kakao çekirdeğinin yaklaşık %40’ını tedarik eden Fildişi Sahili aynı
zamanda kahve ve kereste ihracatçısıdır. Bu ürünlerin ihracatından elde edilen gelirler Fildişi Sahilinin
GSYİH’ sinin %40’ını ve yaklaşık olarak toplam ihracat gelirlerinin de %70’ini oluşturmaktadır. Pamuk
sektöründe verimliliğin arttırılmasına yönelik çalışmalarınla uzun vadede büyüme beklenmektedir ve
nitekim 2011 yılında bu sektörde de iyi kazançlar elde edilmiştir.
Sanayi
Fildişi Sahili’nin sanayisi iç savaş ve seçim sonrası krizden ciddi bir biçimde etkilenmiştir.
Telekomünikasyon, makine, elektrik, tekstil, hazırgiyim gibi sanayi alt sektörlerinde üretimde düşüş
yaşanmıştır. Ancak 2011’in son çeyreğinde toparlanma sürecine girerek sanayi üretimi kriz öncesi
seviyelere yaklaşmıştır.
Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
Fildişi Sahili Batı Afrika Bölgesinde en fazla gelişmiş telekomünikasyon altyapısına sahip ülkedir. Ülkede
aktif faaliyet veren 5 adet mobil telefon şirketi olup, yaklaşık 15 milyon abone vardır. Sabit telefon
abone sayısı ise 280 bin civarındadır.
Yararlı link:zhttp://www.atci.ci/index.php/QUALITE-DE-SERVICES/
Fildişi Sahili’ndeki ana havalimanı Abidjan’daki Felix Houphouet Havaalanıdır.
Enerji
100 milyon varil petrol rezervine sahip Fildişi Sahili, rafine petrol ürünleri üretiminde kendi kendine
yeterlidir ve ayrıca Batı Afrika Bölgesinde başlıca tedarikçilerden biridir. Günde yaklaşık 100.000 varil
üretmektedir, Petrol ve gaz kuyularının sadece %7’si karadadır. Ayrıca Petrol sanayinin büyük bir
bölümü offshore şeklinde olması nedeniyle krizden çok fazla etkilenmemiştir. Petrol ihracatı, toplam
ihracatın yaklaşık beşte birini oluşturmaktadır.
Fildişi Sahili’nin doğal gaz rezervleri 1 trilyon kübik metredir. Hükümet, doğal gaz tüketiminin orta
vadede %50 artacağını öngörmektedir. Ayrıca Fildişi Sahili’nin bölgenin doğal gaz ihracatçısı olması
beklenmektedir. Doğal gaz üretimi önümüzdeki 20 yılda günlük ortalama 35 milyon kübik metre
olacaktır.
Yıllık brüt elektrik üretimi yaklaşık 5.800 GWH olup, bunun yaklaşık %27’si hidrolik; %73’ü ise termik
üretimdir.
Bankacılık
Bankacılık iç savaştan ciddi şekilde etkilenmiştir. Birçok banka yetersiz sermayeye sahiptir. Ayrıca
Devlet birçok zayıf bankanın sermayesindeki payını arttırmıştır. Bankacılık alanında denetim oldukça
gevşektir.
Ülkede faaliyet gösteren başlıca bankalar; SGBCI, BICICI, BNI, BIAO-CI, SIB, CITIBANK, ECOBANK
Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) 2012 Dünya Yatırım Raporu’na göre;
2000 yılında 2,5 milyar dolar doğrudan yatırım alan Fildişi Sahili’nde, 2000 yılından sonra aldığı
doğrudan yatırım değeri artış göstermiş ve 2011 yılında 6,9 milyar dolara ulaşmıştır. 2011 yılı itibariyle
Batı Afrika ülkeleri arasında Nijerya (69 milyar dolar) ve Gana’dan (12,3 milyar dolar) sonra doğrudan
yabancı yatırım girişi olan 3. ülke konumundadır. 2010 yılında 339 milyon dolar tutarında doğrudan
yatırım alan Fildişi Sahili’nde, 2011 yılında 344 milyon dolar yatırım girişi gerçekleşmiştir. Alt yapı,
konut, sağlık, ulaştırma ve enerji alan yatırım fırsatları bulunmaktadır.
Doğrudan yatırımları geliştirmek adına 1993 yılında Fildişi Sahili’nde yatırımı geliştirme merkezi olan
CEPICI (Centre de Promotion des İnvestissements) kurulmuştur. Yatırım konusunda detaylı bilgi bu
kurumdan alınabilir. (http://www.cepici.gouv.ci/)
Dış Ticaret
Genel Durum
Fildişi Sahili dış ticaret fazlası veren bir ülkedir. 2010-2011 döneminde ihracat %7 oranında artarken,
-, 2013
4 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
5. aynı dönemde ithalat %14 oranında azalmıştır. 2011 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı 1,64
olarak gerçekleşmiştir.Trade Map verilerine göre 2011 yılında ihracatta 84., ithalatta ise 113. sırada
yer almaktadır.
Batı Afrika ekonomisinin başlıca lokomotiflerinden biri olan Fildişi Sahili, Batı Afrika Ülkeleri ekonomik
topluluğunun (CEDEAO) mal ticaretinin %10’unu gerçekleştirmektedir. Son 10 yıl boyunca ardarda
yaşanan krizlere rağmen mal dış ticareti sürekli artmıştır. IMF verilerine göre 1990-2011 yılları
arasında mal ticareti 3 kat artmış olup, 1990 yılında 2,9 milyar dolar olan ihracatı 2011 yılında 11
milyar dolara yükselmiştir. Her yıl ortalama olarak ihracatı %7 artmaktadır. Aynı dönemde ithalatı 2,1
milyar dolardan 9 milyar dolara yükselmiş olup, yıllık ortalama %8 artmıştır. İhracatının büyük bir
kısmını tarım ürünlerin, ithalatını ise tarım dışı ürünlerinin oluşturduğu gözlemlenmektedir. Genel
olarak Fildişi Sahili, Avrupa ve BRIC ülkelerine hammadde ihracatı yapmaktadır. Diğer sahra altı
ülkelerine ise mamul ihraç etmektedir.
Ülkenin Dış Ticareti
Fildişi Sahili'nin Dış Ticaret Göstergeleri (1000 Dolar)
YILLAR
İHRACAT
İTHALAT
DENGE
HACİM
2003
5.326.973
3.278.554
2.048.419
8.605.527
2004
6.578.856
4.714.733
1.864.123
11.293.589
2005
7.247.936
5.864.962
1.382.974
13.112.898
2006
8.147.736
5.820.429
2.327.307
13.968.165
2007
8.067.713
6.683.117
1.384.596
14.750.830
2008
9.778.784
7.883.679
1.895.105
17.662.463
2009
10.280.077
6.959.934
3.320.143
17.240.011
2010
10.283.509
7.849.331
2.434.178
18.132.840
2011
11.049.063
6.719.987
4.329.076
17.769.050
Kaynak: ITC-Trademap
İhracatında Başlıca Ürünler
Fildişi Sahili’nin başlıca ihracat ürünü “kakao”’dur. 2007-2011 döneminde kakao ihracatı %20 artmıştır
ve 2011 yılında 3 milyar dolar civarında gerçekleşmiştir. Kakao ihracatında dünyada 1. sırada yer
almaktadır. Petrol ürünleri ihracatı ise son yıllarda yaşanan fiyat artışlarına bağlı olarak artış
göstermektedir. 2011 yılında petrol ürünleri ihracatın %24’ünü oluşturmakta olup, 2,7 milyar dolar
ihracat gerçekleşmiştir. Fildişi Sahili’nin ihraç ettiği diğer ürünler ise, kauçuk, değerli taşlar, palm yağı,
hindistancevizi, muz, kahve, pamuk’tur.
Fildişi Sahili'nin İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
2009
2010
2011
1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık)
2.596.121
2.492.515
3.017.377
2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen
yağlar)
1.141.077
1.091.340
1.306.010
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
1.409.297
1.206.644
1.289.229
4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb tabii sakızlar
344.758
680.427
1.136.397
7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde)
210.665
183.316
573.274
1803 Kakao hamuru
488.370
601.845
539.155
801 Hindistan cevizi, Brezilya ve kaju cevizi (taze/kurutulmuş)
178.008
320.642
279.005
1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)
124.054
151.738
264.190
1804 Kakao yağı
323.319
302.244
218.919
1802 Kakao kabukları, iç kabukları, zarları ve diğer kakao döküntüleri
119.999
189.066
165.239
68.052
125.895
137.270
112.529
136.234
133.389
78.299
113.439
113.444
1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları
118.289
127.814
104.395
2713 Petrol yağlarının/bitümenli minerallerden elde edilen yağların
kalıntıları
456.618
131.758
91.275
5201 Pamuk (kardesiz, taranmamış)
803 Muz (taze/kurutulmuş)
1805 Kakao tozu (ilave şeker/diğer tatlandırıcı maddeler içermeyen)
Fildişi Sahili Ülke Raporu
5 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
6. 8526 Radar cihazları; hava, deniz trafiğine yardımcı, radyo-kontrol
cihazları
157
87
90.757
3304 Güzellik/makyaj ve cilt bakımı için müstahzarları
91.187
86.093
90.691
3401 Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler
73.739
77.920
86.353
4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm
90.009
90.636
78.561
3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül
67.475
78.628
69.855
2101 Kahve, çay ve paraguay çayı hülasası, esans, konsantreleri ve
müstahzarları
82.814
59.433
66.833
134.447
170.835
48.890
4408 Kaplamalık ve kontrplak için yapraklar; kalın >6mm.
37.464
48.345
47.360
8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları
81.338
12.665
47.258
2104 Çorba, et suyu ve karışım halindeki homojenize gıda müstahzarları
55.308
47.407
40.948
2403 Homonize edilmiş tütün ve tütün yerine geçen madde hülasaları
35.047
37.249
40.565
4819 Kağıt/karton vb. esaslı kutu, kılıf, torba vb. eşya
40.762
39.499
36.161
28.401
29.263
34.942
1902 Makarnalar
26.937
25.787
32.174
8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları
39.947
51.509
31.617
1513 Hindistan cevizi, palm çekirdeği/babassu yağları (kimyasal olarak
değiştirilmemiş
10.098
20.929
30.805
3303 Parfümler ve tuvalet suları
20.533
26.381
29.283
4403 Yuvarlak ağaçlar
39.188
39.804
27.016
5208 Pamuk men (ağırlıkça %85 ve fazla pamuk m.kare 200gr)
18.917
16.208
26.818
6402 Ayakkabı; dış tabanı, yüzü kauçuk ve plastik diğer
27.450
24.168
26.538
4412 Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar
23.267
21.485
23.905
1101 Buğday unu/mahlut unu
23.089
24.409
22.762
6305 Eşya ambalajında kullanılan torba ve çuval
13.411
21.776
22.692
3305 Saç müstahzarları
25.893
17.220
21.055
4.906
6.651
21.035
1.418.838
1.354.205
585.621
901 Kahve; kahve kabuk ve kapçıkları
804 Hurma, incir, avokado ve guava armudu, mango, mangost
(taze/kurutulmuş)
7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)
Diğer ürünler
Genel Toplam
10.280.077 10.283.509 11.049.063
Kaynak: ITC-Trademap
İthalatında Başlıca Ürünler
Fildiş Sahili'nin İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
2009
2010
2011
2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 1.622.939 1.689.710 1.749.372
1006 Pirinç
597.301
460.190
567.934
353.488
277.727
326.154
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)
212.355
208.452
231.271
1001 Buğday ve mahlut
129.347
147.499
185.290
8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları
175.078
183.788
134.317
77.086
86.218
104.841
3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde)
108.533
95.812
100.605
8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar
148.537
152.158
95.986
78.163
116.946
93.641
102.853
102.370
87.433
76.467
105.955
85.157
565
2.927
75.237
303 Balıklar (dondurulmuş)
2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
2523 Çimento
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
9306 Bombalar, torpil, mayın, mermi vb. Harp mühimmatı vb. Aksamı, parçası
-, 2013
6 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
7. 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar
27.535
51.380
73.620
44.914
69.648
58.666
3808 Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici
46.697
59.956
56.912
7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. Den geniş)
79.623
62.319
52.248
402 Süt, krema (konsantre edilmiş, tatlandırıcı madde içerenler)
43.784
40.230
48.497
3902 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde)
206 Sığır, domuz, koyun, keçi, at, eşeklerin yenilen sakatatı
39.049
46.313
44.773
3302 Sanayide hammadde olarak kullanılan koku veren maddelerin karışımları
38.464
43.231
44.327
1.787
73.666
41.510
7213 Demir/çelik filmaşin (sıcak haddelenmiş, rulo halinde)
41.309
49.279
38.508
8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları
57.903
51.785
37.518
5208 Pamuk men (ağırlıkça %85 ve fazla pamuk m.kare 200gr)
39.354
29.299
35.566
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
32.272
40.620
33.312
8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri
38.742
33.393
33.264
3102 Azotlu mineral/kimyasal gübreler
18.718
19.660
32.004
2204 Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil)üzüm şırası
30.370
31.279
28.814
3904 Vinil klorür/halojenli diğer olefin polimerleri (ilk şekilde)
43.338
23.880
28.230
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları
37.219
33.296
26.371
1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar
17.237
19.632
26.063
3002 İnsan ve hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler
28.687
17.602
25.254
8429 Dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb.
62.147
51.245
25.019
3907 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksit-alkid reçineler vb (ilk şekilde)
18.366
23.766
24.393
20.297
26.286
24.365
2618 Demir ve çeliğin imalinden elde edilen granüle cüruf
16.910
30.857
24.126
4804 Kraft kağıt/kartonlar-sıvanmamış-rulo veya tabaka halinde
35.373
24.586
23.904
3104 Potaslı mineral/kimyasal gübreler
19.909
38.889
22.299
8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik
k
46.253
23.242
21.642
3920 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve lamlar
17.044
20.141
21.343
1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)
703 Soğan, salot, sarımsak, pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler
(taze/soğutulmuş)
Diğer Ürünler
2.333.921 3.184.099 1.930.201
Genel Toplam
6.959.934 7.849.331 6.719.987
Kaynak: ITC-Trademap
Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Fildişi Sahili’nin İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler
Avrupa Birliği, Fildişi Sahili’nin başlıca ihraç pazarlarından biridir. Uzun yıllar Fildişi Sahili’nin
ihracatında ilk sıralarda yer alan Fransa, 2011 yılında 6. sıraya gerilemiştir. İhracat yaptığı başlıca
ülkeler ABD, Hollanda, Almanya ve Nijerya’dır. Genel olarak Avrupa Birliği’ne ihracatı gerilerken, Kuzey
Amerika kıtasının Fildişi Sahili’nin toplam ihracatındaki payı 2001-2011 döneminde %8’den %18’e
yükselmiştir. Ayrıca bazı Asya ülkelerine (özellikle Hindistan) ve Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik
Topluluğu (CEDEAO) ülkelerine (özellikle Gana, Nijerya, Burkina Faso ve Mali) Fildişi Sahili’nin ihracatı
artmıştır. Nijerya’ya ihracatının tamamına yakınını işlenmiş petrol ürünleri, Hollanda’ya ihracatının
tamamına yakınını da kakao oluşturmaktadır.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1 000 Dolar)
ÜLKE
ABD
2009
2010
2011
800.287
1.060.103
1.318.512
1.428.163
1.462.041
1.296.367
ALMANYA
738.049
521.684
818.878
NİJERYA
715.570
668.582
663.914
KANADA
144.798
242.884
634.090
FRANSA
1.123.141
715.922
630.069
HOLLANDA
Fildişi Sahili Ülke Raporu
7 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
8. GÜNEY AFRİKA
26.073
110.222
605.438
MALEZYA
133.143
154.752
386.843
BELÇİKA
238.551
5.120
361.467
BURKİNA FASO
381.411
360.393
343.931
İTALYA
328.135
319.660
312.597
GANA
563.905
783.135
303.859
0
304.961
280.931
AMERİKA KITASI (yeri belirsiz)
MALİ
266.996
226.135
241.819
LİBERYA
43.285
56.864
183.912
İSPANYA
191.088
253.169
181.267
ESTONYA
132.014
232.517
175.525
SENEGAL
146.310
113.019
172.163
İSVİÇRE
218.149
170.324
163.562
TOGO
70.414
66.826
140.978
POLONYA
97.045
113.605
139.494
BREZİLYA
77.697
56.836
130.901
BİRLEŞİK KRALLIK
259.255
279.676
126.583
EKVATOR GİNESİ
112.636
249.438
123.585
54.802
79.445
116.090
ÇİN
VİETNAM
TÜRKİYE
66.031
92.228
105.627
100.446
111.935
108.372
BENİN
96.941
110.609
97.422
DEMOKRATİK KONGO
66.507
75.179
71.041
MEKSİKA
DİĞER ÜLKELER
GENEL TOPLAM
34.967
72.140
66.279
1.632.486
1.212.195
741.239
10.280.077
10.283.509
11.049.063
Kaynak: ITC-Trademap
Fildişi Sahili’nin İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler
AB ülkeleri ithalatta da Fildişi Sahili’nin en önemli ticaret partnerleridir. Nijerya ve Fransa ilk sırada yer
almaktadır. 2006-2011 döneminde Asya’dan yapılan ithalatın payı %17,2’den %25,4’e yükselmiş olup
başlıca ticaret yaptığı ülkeler Tayland, Çin, Vietnam ve Japonya’dır.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (1 000 Dolar)
ÜLKELER
2009
2010
2011
NİJERYA
1.434.777
2.064.384
1.570.467
FRANSA
991.459
931.378
791.100
ÇİN
500.965
545.703
460.538
TAYLAND
355.187
331.801
347.246
72.889
264.980
258.836
VİETNAM
144.554
105.869
199.561
ALMANYA
205.227
216.387
183.700
0
143.921
179.115
MORİTANYA
117.244
163.408
177.993
İTALYA
152.681
169.394
155.567
İSPANYA
182.308
153.868
150.174
JAPONYA
146.655
176.098
138.642
HOLLANDA
163.533
140.160
135.428
KOLOMBİYA
AMERİKA KITASI (yeri belirsiz)
-, 2013
8 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
9. ABD
228.315
235.740
128.216
PAKİSTAN
38.370
50.477
93.130
G.KORE
99.253
97.694
88.350
BREZİLYA
67.654
59.455
87.465
GÜNEY AFRİKA
98.920
135.579
84.233
BELÇİKA
96.862
24.753
83.664
BİRLEŞİK KRALLIK
103.097
119.249
73.594
MALEZYA
27.040
37.074
68.035
SENEGAL
56.507
49.868
67.352
FAS
62.748
67.652
62.329
TÜRKİYE
41.668
49.258
60.666
MİYANMAR
63.797
30.623
59.879
İSVİÇRE
27.397
49.356
48.225
UKRANYA
28.416
44.147
40.087
S. ARABİSTAN
21.780
45.028
38.166
İSVEÇ
31.459
48.290
37.915
DİĞER ÜLKELER
1.399.172
1.297.737
850.314
GENEL TOPLAM
6.959.934
7.849.331
6.719.987
Kaynak: ITC-Trademap
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
Fildişi Sahili, “Batı Afrika CFA Parasal Bölgesi”nin bir üyesidir. Bölgesel entegrasyon faaliyetlerinin
devam etmesi halinde “Fransızca konuşulan Batı Afrika CFA Parasal Bölgesi”nin çok daha büyük bir
pazar potansiyeline ulaşacağı tahmin edilmektedir. Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birlik’inin (WAEMU)
bir üyesidir. Ayrıca Fildişi Sahili, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun (ECOWAS) bir üyesidir.
1993 yılında yürürlüğe giren ECOWAS Gümrük Birliği Anlaşması, 15 üye ülke (Benin, Burkina Faso,
Cape Verde, Fildişi Sahili, Gambia, Gana, Gine, Gine Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijeriya, Senegal,
Sierra Leone, Togo) arasında imzalanmıştır. WAEMU Gümrük Birliği Anlaşması 8 ülke (Benin, Burkina
Faso, Fildişi Sahili, Gine Bissau, Mali, Nijer, Senegal, Togo) arasında imzalanarak 2000 yılında
yürürlüğe girmiştir.
Yararlı link: http://www.commerce.gouv.ci/
İthalat Rejimi
Banka işlemlerinden sonra Fildişi Sahili’ndeki ithalatçıların, gümrük komisyoncusu veya ithalat denetim
şirketleri (COTECNA veya BIVAC) aracılığıyla SYDAM (Otomatik Gümrük Sistemi)’dan ithalat beyanını
(DAI) hazırlamaları gerekmektedir. İhracatçı/İthalatçılar, Dış Ticareti Geliştirme Müdürlüğü’ne (La
Direction de la Promotion du Commerce Exterieur) kaydedilmeleri ve kayıt numarası almaları
gerekmektedir.
Mal gemiye yüklenmeden önce Fildişi Sahili’nin gümrük bölgesinde miktar ve kalite kontrolü yapan iki
kurum bulunmaktadır: BIVAC ve COTECNA İnspestion LTD..
Malların sevki için genel olarak gerekeli belgeler; Ticari fatura, menşe belgesi, ambalaj listesi,
konişmento, proforma fatura, Bureau Veritas kontrol belgesi.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
WAEMU Ortak Dış Tarife (CET) altında, ithalat dört kategoriye ayrılır:
1. Kategori (0%): Sosyal, kültürel ve bilimsel ürünler, tarım girdileri, sermaye malları ve yerel üretimi
olmayan bilgisayar ve veri işleme ekipmanları.
2. Kategori (% 5): Hammaddeler, ham petrol ve işlenmemiş tahıllar.
3. Kategori (% 10): Yarı mamul, ara malı, diğer tahıllar, motorin ve fuel oil.
4. Kategori (% 20): Nihai tüketim malları, sermaye malları ve yerel üretimi olan bilgisayar ve veri
işleme ekipmanı, yeni ve ikinci el araçlar.
WAEMU Ortak Dış Tarife’ye ek olarak, WAEMU’nun diğer üyeleri, üçüncü ülkelerden yapılan ithalattan
Fildişi Sahili Ülke Raporu
9 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
10. % 2 ek vergi almaktadır. ECOWAS ülkelerinden ise % 0,5 alınmaktadır.
Vergiye konu ürünlerde kıymetler CIF üzerinden değerlendirilmekte ve ayrıca vergiye konu bütün
işlemlere %18 oranında KDV uygulanmaktadır.
Geçici veya mevsimsel ithalat vergisi olarak adlandırılan TIC (la taxe conjoncturelle a l’imporation);
%2,5-%5 oranlarında, sınırlı sayıdaki ürünlerde özellikle yerel üreticiyi korumak amacıyla özel ithalat
vergisi uygulamaktadır.
Daha detaylı bilgi için; http://www.gouv.ci/autresimages/Regime_importations_douanieres_CI.pdf
http://www.douanes.ci/?page=Infos.Basesreglement.base_reg_circulaire&rub=base_reg_circulaire
Tarife Dışı Engeller
Fildişi Sahili’nin diğer Batı Afrika ülkelerinde de olduğu gibi Fransa ile tarihsel ekonomik bağlarının
olması ve Fransız temelli hukuk, ticaret ve finans sisteminin olması nedeniyle pazarda Fransa’yı en
güçlü rakip haline getirmiştir. Dil sorunu, Avrupalılara tanınan uygun krediler, yozlaşmış yasal sistem,
düşük satın alma gücü gibi faktörler pazara girişte engel oluşturmaktadır.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Genel olarak mal ve hizmet ithalatı serbesttir. Ürünlerin büyük bir kısmı için kota veya ithalat lisans
belgesi gerekmemektedir. Ancak bazı tekstil ürünlerinde Ticaret Bakanlığı’nın Dış Ticaret
Müdürlüğü’nden; petrol ürünleri için Enerji ve Madencilik Bakanlığı’ndan; canlı hayvan ve bazı
hayvansal ürünler için Tarım Bakanlığı’ndan izin gerekmektedir.
Fildişi Sahili’nde standartları ilgili CODINORM kurumu faaliyet göstermektedir.
Detaylı bilgi içi: http://www.codinorm.org/
Etiketleme
Genel olarak ürünler üzerinde şu bilgiler Fransızca olarak yazılı olmalıdır:
1. Menşe ülke,
2. Gün, ay ve yıl ile belirtilen ürün üretim tarihi, (GG / AA / YY)
3. Üretim tarihi gibi aynı tarzda yazılmış son kullanım tarihi,
4. İçerik
Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye’nin Fildişi Sahili’ne ihracatı son 10 yılda istikrarlı bir şekilde artarak 2012 yılında 76 milyon
ABD Dolarına ulaşmıştır. Türkiye’nin Fildişi Sahili’nden ithalatı ise 2012 yılında 121 milyon ABD Doları
olmuştur. Türkiye 2012 yılında Fildişi Sahili ile yaptığı ticarette 44 milyon dolar dış ticaret açığı
vermektedir.
Türkiye-Fildişi Sahili Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
İHRACAT
İTHALAT
HACİM
DENGE
2002
15.590
29.767
45.357
-14.177
2003
14.025
43.687
57.712
-29.662
2004
14.296
61.336
75.632
-47.040
2005
26.601
33.063
59.664
-6.462
2006
29.853
43.975
73.828
-14.122
2007
32.322
86.016
118.338
-53.694
2008
39.436
118.257
157.693
-78.821
2009
59.676
90.843
150.519
-31.167
2010
47.924
97.215
145.139
-49.291
2011
65.759
138.920
204.679
-73.161
2012
76.577
121.288
197.866
-44.710
Kaynak: TÜİK, Trademap
2012 yılında, Türkiye’nin Fildişi Sahili’ne ihracatı 76 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Fildişi
Sahili’ne ihracatımızda başlıca ürünler, demir çelik filmaşin ve profiller, çimento, demir çelik yassı
ürünler, makarna, motorlu taşıtlar, bisküvi ve mayalar, ayçiçeği yağı, zeytinyağı, motorlu taşıt
-, 2013
10 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
11. lastikleri, bira, sabun ve nişastalardır.
Türkiye'nin Fildişi Sahili'ne İhracatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP Ürünler
GENEL TOPLAM
2010
2011
2012
47.926 65.773 76.578
7213 Demir veya alaşımsız çelikten filmaşin (sıcak haddelenmiş, kangal halinde)
2.992 18.874 13.030
7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller
3.795
5.315 7.924
2523 Çimento
1.451
3.985 6.330
7208 Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak
haddelenmiş)
1.956
2.792 2.843
933
1.341 2.762
2.057
1.367 2.561
1902 Makarnalar ve kuskus
8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer
motorlu taşıtlar (yarış
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
277
745 2.135
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü
mühür güllacı, pirinç
1.648
2.760 2.129
2102 Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar
2.634
2.558 2.119
41
1.278 1.960
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
3.359
1.474 1.841
1509 Zeytinyağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)
1.259
323 1.565
2203 Biralar (malttan)
1.382
1.095 1.336
3401 Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar
1.571
1.436 1.312
1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar
1.017
1.127 1.204
1512 Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak
değiştirilmemiş)
9619 Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya
8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış
liflerden oluşan fibe
-
-
991
1.609
1.683
987
2522 Kireç
454
580
862
1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları
399
661
818
8418 Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı
pompaları
833
451
788
7217 Demir veya alaşımsız çelikten teller
487
664
788
3906 Akrilik polimerleri (ilk şekillerde)
962
825
747
3307 Traş müstahzarları, vücut deodorantları, banyo müstahzarları, tüy dökücüler, vb.
311
433
673
2712 Vazelin, parafin, petrol mumu, yağlı mum, ozakerit, linyit mumu, turb mumu vb.
101
1.064
617
96
603
8701 Traktörler
-
7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş,
haddeleme işleminden sonra buru
429
736
586
9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları
438
630
576
7607 Aluminyumdan yaprak ve şeritler (kalınlık <= 0, 2mm)
225
11
559
8477 Kauçuk veya plastiğin işlenmesine veya kauçuk veya plastikten eşyanın imaline
mahsus diğer makina ve
176
667
525
3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz)
345
628
507
75
64
503
7013 Sofra, mutfak, tuvalet, yazıhane, ev tezyinatı ve benzeri işler için cam eşya
391
388
498
9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları
243
354
492
5702 Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları
364
318
484
7007 Emniyet camları
357
35
464
18
95
455
4819 Kağıttan, kartondan, selüloz vatkadan veya selüloz lif tabakalarından kutu,
mafhaza, torba vb.
6
4
434
2618 Demir ve çeliğin imalinden elde edilen granüle cüruf
-
-
396
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
-
9405 Diğer aydınlatma cihazları, ışıklı panolar, ışıklı tabelaları ve benzer eşya ve bu
eşyanın aksam ve
1101 Buğday unu/mahlut unu
369
378
Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere
Fildişi Sahili Ülke Raporu
11 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
12. 7308
hazırlanmış demir veya çelik
Kaynak: Trademap, TÜİK
1.568
159
314
Türkiye’nin Fildişi Sahili’nden İthalatında Başlıca Ürünler
Türkiye’nin Fildişi Sahili’nden ithalatı 2012 yılında 121 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.
İthalatımızın büyük bir kısmını kakao ürünleri oluşturmaktadır. Fildişi Sahili’nden ithal ettiğimiz diğer
başlıca ürünler, kauçuk ve balıklardır.
Türkiye'nin Fildişi Sahili'nden İthalatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP Ürünler
GENEL TOPLAM
1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık)
1804 Kakao yağı
4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül, çıkıl (chicle) vb. Tabii sakızlar
1805 Kakao tozu (ilave şeker/diğer tatlandırıcı maddeler içermeyen)
1803 Kakao hamuru
0303 Balıklar (dondurulmuş)
2010
2011
2012
97.215 138.920 121.289
86.355 114.527
146
-
93.154
9.853
3.445
10.626
5.688
669
3.227
5.139
4.259
5.920
4.912
-
-
1.263
4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm
1.299
1.031
736
4408 Kaplama, kontrplak vb. İçin yapraklar; kalın <= 6mm.
137
125
223
44
75
200
250
342
99
0801 Hindistan cevizi, brezilya ve kaju cevizi (taze/kurutulmuş)
2602 Manganez cevherleri ve konsantreleri
3307 Traş müstahzarları, vücut deodorantları, banyo müstahzarları, tüy dökücüler,
vb.
8432 Toprağı hazırlamaya, işlemeye, ekmeye, ormancılıkta kullanılan makina ve
cihazlar; çimen, spor sahal
-
-
21
-
-
1
9028 Gaz, sıvı ve elektrik sayaçları (bunların kalibre cihazları dahil)
-
-
1
Kaynak: Trademap, TÜİK
Pazar ile İlgili Bilgiler
Dağıtım Kanalları
Fildişi Sahili’nde ihracat yapan yabancı firmalar için, yerel acente veya distribütör aracılığı ile ticaret
yapma zorunluluğu yoktur. Ancak pazara girecek firmalara ülkede ikamet eden kişiler aracılığıyla
ticaret yapılması tavsiye edilmektedir.
Ekonominin belli başlı sektörlerinde bir ya da iki tane büyük distribütör, imalatçı veya acente
bulunmakta olup genelde pazarın büyük bir kısmını tedarik etmektedir.
İhracatçı, pazar segmentindeki satış için potansiyel arz eden bütün işbirlikçileri/ firmaları
değerlendirmelidir.
Acente veya distribütörün iyi bir ticaret ve Fransızca bilgisine sahip olması gerekir.
Çoğu toptancı ve modern perakende satıcılar Abidjan şehrinde toplanmışlardır. Genelde toptan ve
perakende dağıtım konusunda küçük ölçekli ve şahıs şirketleri bulunmaktadır. Perkandecilikte Lübnanlı
şirketlerin ağırlı vardır.
Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler
Genel olarak firmalar dil ve kültür farklılıklarından doğan engellerle karşılaşmaktadırlar. Fildişi
Sahili’nde kişisel iletişim önemli olup, telefon, faks yada internet yoluyla iş yapmak çok fazla tavsiye
edilmemektedir.
Satış Sonrası Hizmetler
Satış sonrası destek ve servis hizmeti, daha çok telekomünikasyon ekipmanları, endüstriyel makine,
bilgisayar gibi gelişmiş ve ağır sanayi ekipmanları için aranmaktadır.
-, 2013
12 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
13. İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Pasaport ve Vize İşlemleri
Fildişi Sahili’ne seyahat edecek umuma mahsus ya da resmi pasaport hamili Türkiye Cumhuriyeti
vatandaşlarının Fildişi Sahili temsilciliklerinden vize almış olmaları gerekmektedir.
Fildişi Sahili Cumhuriyeti Bursa Fahri Konsolosluğu
Telefon: (0224) 444 04 58
Faks: (0224) 482 49 90
vitoz@galpi.com.tr / konsolos@fckonsolosluk.com
www.fckonsolosluk.com
Bay Vittorio Zagaia
Fahri Konsolos
Fildişi Sahili Cumhuriyeti İstanbul Fahri Konsolosluğu
Adres: Büyükçavuşlu beldesi Sazlıdere mevkii/Silivri İstanbul
Telefon: 212 745 35 05
Faks: 212 745 35 15
aynur@hazref.com
Görev Bölgesi: İstanbul
Bay Zekai EREZ/6 Ağustos 2003
Fahri Konsolos
Fildişi Sahili Cumhuriyeti İzmir Fahri Konsolosluğu
Adres: Isçiler Caddesi No : 176/1 Alsancak 35230 İzmir
Telefon: (0232) 421 36 80, 479 13 63
Faks: (0232) 422 25 49
unsaln@superonline.com
Görev Bölgesi: Türkiye
Bay Ethem Altan ÜNSAL
Fahri Konsolos
Kullanılan Lisan
Fildişi Sahili’nin resmi dili, işadamlarının ve hükümet yetkililerinin konuştuğu dil olan Fransızcadır. Bazı
iş adamları İngilizce konuşsa da çok yaygın değildir.
Haberleşme
Fildişi Sahili’nde çoğu ülke ile uluslararası telefon görüşmesi yapılabilir. Fildişi Sahili’nin uluslararası
telefon kodu 225’dir. Kablo, teleks, faks, çağrı ve internet hizmetleri mevcuttur. Cep telefonları yaygın
olarak kullanılmaktadır.
Sağlık
Sarı humma aşısı zorunludur. Sınır kapısında aşı kartı sorulabilmektedir. Tetanos, polio, difteri,
menenjit, tifo, hepatit A ve hepatit B’ye karşı aşılanmış olmakta yarar vardır. Aşısı olmayan belli başlı
hastalık sıtma yaygındır. Sözkonusu hastalığa karşı alınabilecek önlemler konusunda bir sağlık
merkezine danışmak gerekmektedir. Kuş gribine karşı da dikkatli olunması tavsiye edilmektedir.
Güvenlik
Fildişi Sahili’nde Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrasındaki kriz sona ermiş olmakla birlikte, Devlet
otoritesinin ülkede tam olarak yerleşme süreci tamamlanmamıştır. Özellikle ülkenin Batı kesimine
seyahat risklidir.
Abidjan’da adi suç oranı yüksektir. Suç oranının yüksek olması kişilerin kentte dolaşmasını
engellememektedir. Ancak, özellikle gece saatlerinde silahlı araç soygunu ve hırsızlık olaylarının
arttığının dikkate alınması gerekmektedir.
Banka kartı yerine nakit ödeme yapılması tercih edilmelidir. Banka kartı ile yapılan ödemelerde usulsüz
çekim yapıldığına dair çok sayıda şikayet duyulmaktadır.
İnternet dolandırıcılığı giderek yaygınlaşmaktadır. Banka bilgisi talepleri karşısında dikkatli olunmalıdır.
Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz
Fildişi Sahili Ülke Raporu
13 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
14. Sektör
GTİP
Potansiyel
Ürün
Kakao
içermeyen
şeker
Şeker ve Çikolatalı Mamuller 1704 mamulleri
(beyaz
çikolata
dahil)
Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında İlk ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
5 Ülke ve
Ülkelere
2011
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
2012 Aylık 2013 Aylık Pazar Payları Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2011-2012
2010-2011
Veriler*
Veriler*
(%)
Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları
3
0,21
403
0
-5
8
0,21
-
58,6
0
7
0,3
0
-16
0
-
26
1,20
30
0,2
6
33
1,20
-
Süt ürünleri
Süt, krema
(konsantre
edilmiş,
0402 tatlandırıcı
madde
içerenler)
Malt
Malt
hülasası;
un, nişasta
1901 ve malt
esaslı
müstahzarlar
Makarna
1902 Makarnalar
2
2,76
358
0
105
-7
2,76
-
Bisküvi
1905 Bisküvi
9
2,12
739
0
-22
21
2,12
-
Alkolsüz İçecekler
2202 Meşrubat
11,1
0,10
108
0,1
-16
-5
0,10
-
Maya
2102 Mayalar
8,8
2,11
195
0,4
-17
-10
2,11
-
Çin %32,9
Fransa %20,5
Amerika
kıtası%13,4
Senegal %9,3
S. Arabistan
%8,4
Hollanda
%29,5 İrlanda
%27,1 Yeni
Zelanda%12,4
Arjantin
%10,6 Fransa
%8,5
Fransa %54,1
Hollanda
%15,7
Arjantin
%13,1 Gana
%5,2 İrlanda
%2,7
Fransa %36,1
İtalya %28,3
Tunus %15,3
Fas %3,9
Belçika %3,6
Fransa %37,5
Türkiye
%13,2 İran
%10,2 İtalya
%7,8
S.Arabistan
%4,3
Almanya %22
Togo %20,7
Tunus %15,8
Fransa %11,1
ABD %8,2
Fransa %38
Türkiye
%36,1 Çin
%8,2 Portekiz
-, 2013
%20
(Senegal
%0)
%5-%20
%5-%20
%20
%20
%20
(Togo %0)
%5
14 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
15. %5,5 Belçika
%5,2
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 12 aylıktır.
Fildişi Sahili Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
15 / 20
16. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz
-, 2013
16 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
17. Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında
ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
GTİP Potansiyel Ürün
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke ve Ülkelere
2011
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
2012 Aylık 2013 Aylık
Pazar
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2011-2012
2010-2011
Veriler*
Veriler*
Payları (%)
Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları
Sektör
İlaç Sanayi
Haşarat
öldürücü,
3808 dezenfekte
edici, zararlıları
yok edici
56,9
0,10
76
0,2
-56
-5
0,10
-
Plastik Sanayi
Plastikten diğer
3920 levha, yaprak,
pelikül ve lamlar
21,3
0,50
756
0
-19
6
0,50
-
İnşaat Malzemeleri
2523 Çimento
87,4
6,33
798
0,9
58
-15
6,33
-
Otomotiv ana ve yan
sanayisi
4011 Kauçuktan yeni
dış lastikler
33,3
1,84
1.229
0
24
-18
1,84
-
Tekstil
5208 Pamuk men
35,6
0
250
0,3
0
21
0
-
Demir/çelik
Çin %47,3
Nijerya
%8,8
%5-%20
Fransa
%6,8
Belçika %4,6
Amerika
Kıtası%26,8
Almanya
%18,8
Endonezya %10-%20
%12,7
Fransa
%7,5 İtalya
%6,2
Kolombiya
%26,3
Japonya
%16,2
G.Kore
%10-%20
%13,3
İspanya
%10,1
Türkiye %9,4
Çin %37,3
Japonya
%11,6
Amerika
%10-%20
Kıtası%10,4
Türkiye %5
Brezilya
%4,7
Çin %58,9
Benin
%21,7
Hollanda
%10-%20
%8,7
Amerika
Kıtası%5,4
Gana %1,2
Türkiye
%51
Fildişi Sahili Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
17 / 20
18. çubuklar (sıcak
haddeli,
7214
dövülmüş,
burulmuş,
çekilmiş)
Demir Çelik
3,3
0,58
5.408
0
-20
-38
0,58
-
Demir Çelik
7216 Demir/alaşımsız
çelikten profil
6,8
7,92
1.237
0
49
-36
7,92
-
Demir Çelik
Demir/çelikten
7308 inşaat ve
aksamı
7,5
0,31
1.345
0
97
-77
0,31
-
Elektrikli makineler ve
kablolar
Elektrik
8507 akümülatörleri,
separatörleri
11,9
0,16
247
0
-66
5
0,16
-
Elektrikli makineler ve
kablolar
Gerilimi 1000
voltu geçmeyen
8536 elektrik devresi
teçhizatı
13,2
0,13
527
0
-29
-36
0,13
-
Elektrikli makineler ve
kablolar
8544 İzole edilmiş
tel, kablo
21,6
0,98
2.382
0
-41
-7
0,98
-
Ukrayna
%30,3
Fransa
%20
%12,4
Portekiz
%2,6 Çin
%1,1
Türkiye
%43,5
İspanya
%18
Ukrayna
%20
%13,3
Fransa
%8,9
G.Afrika
%8,4
Fransa
%23,9
Belçika
%16,1
Tayland
%5-%20
%13,3 Çin
%8,6
Almanya
%6,7
Çin %18,2
Fransa %17
G.Kore
%8,7
%10-%20
Almanya
%5,8 İsveç
%5,7
Fransa
%42,2 Çin
%11,2
Almanya
%3,2
%20
Belçika
%2,7
İspanya
%2,1
Fransa
%49,6 Çin
%13,3 Fas %5-%20
%5,9 İsveç
%4,4
Türkiye %3,4
Japonya
%35,3
-, 2013
18 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
19. Almanya
- %18,1
%20
G.Kore
%13,6
Fransa %10
ABD %4,7
Japonya
%19,5
Tayland
Eşya taşımaya
%16,7
Otomotiv ana ve yan
8704 mahsus
93,6
2,13
3.385
0,1
186
-20
2,13
- Almanya
%10
sanayisi
motorlu taşıtlar
%15,8
G.Kore %9
G.Afrika
%8,7
Fransa
%27,2
Japonya
Kara taşıtları
%8,9
Otomotiv ana ve yan
8708 için aksam,
26,3
0,09
3.403
0
-39
-21
0,09
- Almanya
%10
sanayisi
parçaları
%7,4 Çin
%6,8
Avustralya
%5,8
Ukrayna
%50,1
Türkiye
Demir/çelik
%33,9
filmaşin (sıcak
Demir Çelik
7213 haddelenmiş,
38,6
13,03
688
0,3
-31
-22
13,03
- Portekiz
%5
%8,9
rulo halinde)
G.Afrika
%4,2 Çin
%1,3
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
Otomotiv ana ve yan
sanayisi
8703 Otomobil
134,3
2,56
6.069
0
87
-27
2,56
* Veriler 12 aylıktır.
Fildişi Sahili Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
19 / 20
20. Fildişi Sahili - Düzenlenen Önemli Fuarlar
-, 2013
20 / 20
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
