2. LAOS
Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Coğrafi Konum
Laos; uzakdoğuda denize sınırı olmayan kararlarla çevrili, coğunluğu dağlık arazilerden oluşan bir
pasifik ülkesidir. Laos; kuzeyden Çin Halk Cumhuriyeti, kuzeybatıdan Myanmar, doğudan Vietnam,
güneyden Kamboçya ve batıdan Tayland ile komşudur. Laos’un toprakları 14° - 23° kuzey paralelleri
ve 100° - 108° doğu meridyenleri arasında yer alır. Laos; gür ormanlı ve engebeli dağlardan oluşan bir
coğrafi yapıya sahiptir. Ülkenin en yüksek noktası Phou Bia dağıdır(2818 metre). Batısındaki Tayland ile
sınırlarının büyük bir çoğunluğunu Mekong Nehri, doğusundaki Vietnam ile sınırlarını ise sıra dağlar
oluşturur. Vientiane, Laos’un başkenti ve en büyük şehridir. Luangpabang, Savannaket ve Pakse diğer
büyük şehirleridir.
Fiziki Yapı
Laos’un büyük bölümü ormanlık ve dağlıktır. Doğuya doğru 2700 metre yüksekliğe ulaşan Anmamite
Cordillerası (dağ silsilesi), kuzeydoğu hariç ülkenin Vietnam’la sınırını teşkil eder. Güneydeki sıra
dağlar, takriben 1500 metrelik bir yüksekliğe erişir. Derin geçitler ve dar vadiler, dağları birbirinden
ayırır. Güneyde Balovenler yaylası ve Luang Prabang yakınında Jarlar Ovası gibi bazı yüksek yaylalar
bulunur.
Mekong Nehri, ülkenin batı sınırının büyük bölümünü teşkil eder. Bütün Laos, kuzeydoğu uç kısmı
hariç, Mekong Havzası boyunca uzanır. Bu nehir, Laos’un ulaşımında önemli bir yer tutar. Mekong
Nehrine karışan kollar, Nam Thai ve Nam Hai nehirleridir. Mekong Nehri ve kolları etrafındaki ovalar,
güneyde oldukça geniştir. Her ne kadar Vientiane’de önemli bir ova bulunuyorsa da, nehrin orta
kesimine yakın yerlerde ovalar daha sınırlıdır.
İklim
Laos’un iklimi sıcak ve nemli olup, subtropikal ve tropikal iklim arasında değişir. Mayıs ayından ekim
ayına kadar muson yağmurları yağar. Bu dönemde aylık yağış miktarı 280-300 mm olabilmektedir. En
fazla yağış Balovenler Yaylası’nda görülmektedir. Burada yıllık yağış miktarı, 4000 mm’nin altına
düşmemektedir. Sıcaklığın en fazla olduğu aylar, nisan ve mayıs aylarıdır. (32°C-38°C). Sıcaklığın en
düşük olduğu ocak ayında kuzeydeki dağlarda ısı -3°C’ye kadar düşer.
Siyasi ve İdari Yapı
Tarihi
Laoslular orijinalde atalarını ve asıllarını göçebe olarak Orta Asya’ya ve Kuzey Çin’e kadar
dayatmaktadır. İlk defa Laoslular Ailao adı ile milattan önce 200 lü yıllarda Mekong Nehri çevresinde
yerleşik hayata geçmişlerdir. O zamanki Çin’in hükümdarları olan Han hanedanlığının Laosluların ve
Thailerin ataları olan Ailaoluları yurtlarından güneye doğru sürmesi ile dünyada tarih sahnesine yeni bir
başlangıç yapmışlardır. Laos devamı olduğu Ailao ile beraber aynı zamanda Çin de güçlü gelenekleri ile
tanınan Zhuo hanedanlığının da devamıdır. Han İmparatorları Ailao topraklarına Çin nüfusunu
yerleştirmiş ve şu anki Kunming ve Yunnan eyaletleri kurulmuştur. Halen daha bu bölgelerde yaşayan
çok sayıda Laoslu kabileler ve etnik gruplar vardır.
Büyük Laos krallarından Cao Fa Ngum döneminde 14. Yüzyıl, Laos altın çağını yaşamıştır ve Budizm’de
bu dönemde Kral Fa Ngum’un Kmer(Kamboçya) prensesi ile evlenmesi sonucu ülkeye girer ve yayılır.
Kral Fa Ngum şimdiki Vietnam’ın, Myanmar’ın, Tayland’ın da bir kısmının, içinde bulunduğu büyük bir
ülke kurar ve adına da Lan Xang (Lan Sang) yani milyon filin ülkesi adı verilir. Laos becerikli
kumandanları, avantajlı coğrafi yapısı ve milyonlarca fillerin desteği ile sömürgeci güçler bu bölgeleri
keşfedip ateşli silahlarla tanışana kadar bölgede büyük bir güç olmuştur.
16. ve 17. yüzyıllarda zayıflayan Lanxang Krallıgı yerini Luangprabang, Champasak, ve Vientiane şehir
krallıkları olarak üç ayrı feodal yönetime bırakır. 17. yüzyıldan sonra bölgeye gelen Fransızlar ve
İngilizler Mekong Nehri’ni aralarında sınır yaparlar ve Laos yüzyıldan fazla sürecek bir sömurge altına
girer. Fransızlar Çinhindi’nde(Indochina) Kamboçya ve Laos’u da Vietnam ile beraber İkinci Dünya
Savaşı’nın başlamasına kadar idare etmişlerdir.
İkinci Dünya Savaşı’nda Fransızların Almanlara karşı verdiği kayıplar ve dönemin süper güçlerinden
Japon İmparatorluğunun da bölgedeki bağımsızlık hareketlerini desteklemesi, yükselen komünizm akımı
Laos’un Fransız himayesi altındaki günlerine son vermiş ve yeni bir krallık dönemi başlamıştır.
-, 2013
2 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
3. Fransızların Vietnam’daki komümistlerle girdikleri savaş Laos’a da ağır kayıplar verdirmiştir. ABD
taraftarı krallık ile Ho Chi Minh taraftarı komünist devrimciler arasında bir iç savaş başlamış ve 1975
yılında ABD’nin da savaşı kaybedip bölgeden çekilmesi ile Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti
kurulmuştur. Vietnam Savaşı sırasında Laos’a 3 milyon ton bomba düşmüş ve bu bombardımanların
acıları halen Vietnam sınırı boyunca uzanan şehirlerde hissedilmektedir. Bölgede patlamamış bombalar
zaman zaman can yakmaktadır. Yine bu zorlu yıllarda Laos’taki fil nüfusu milyonlardan on binlere
düşmüş, yüzbinlerce Laoslu mağaraları mesken tutup bombardımanlardan hayatlarını
kurtarabilmişlerdir.
Siyasi ve İdari Yapı
1975’den beri Devlet başkanı, başbakan ve komünist parti yönetim kurulu ile tek partili yönetim
biçimiyle dengeli bir siyasi yapı izlenmektedir. Yönetim biçimi olarak Laos, tek partili komünizm ile
yönetilen bir ülkedir. Ülke politikaları partinin en güçlü 9 üyesi ve 49 üyeden oluşan merkez komite
tarafından kararlaştırılır. Önemli yönetim kararları bakanlar kurulu tarafından incelenir.
Genel Ekonomik Durum
Ekonomi Politikaları
Laos 1986 yılından bu yana, serbest pazar ekonomisine geçişe yönelik “Yeni Ekonomik Mekanizma”
(YEM) adıyla anılan bir ekonomik reform politikası uygulamaya başlamış ve bu sayede 1997 yılındaki
Asya ekonomik krizi ve bu krizi takip eden birkaç yıl haricinde yüksek büyüme oranları yakalamıştır.
Bununla birlikte, kişi başına düşen milli gelir 350 dolar civarında kalmış, yüksek büyüme hızı halkın
önemli bir kesimine olumlu bir şekilde yansımamıştır. Altyapıya yapılan yeni yatırımlara rağmen,
özellikle kırsal kesimlerde yaşayan halk hala elektrik, temiz içme suyu, sağlık ve eğitim gibi temel
hizmetlerden mahrum bir şekilde yaşamlarını idame ettirmektedir.
Laos’un ekonomik kalkınma politikasının temel hedefi 2020 yılına kadar ülkeyi “En Az Gelişmiş Ülkeler”
kategorisinden çıkarmak ve yoksulluğu ortadan kaldırmaktır. Birleşmiş Milletler (UN-HABITAT), Dünya
Bankası ve ASEAN gibi uluslararası mekanizmaların yanı sıra Çin ve Tayland gibi bölge ülkelerinin de
altyapı projelerine verdiği destekler Laos’un kalkınma sürecinde önem taşıyan unsurlar olarak ortaya
çıkmaktadır.
Laos 1997 yılında ASEAN Serbest Ticaret Bölgesi’ne (AFTA) katılmış, Dünya Ticaret Örgütü için üyelik
başvurusunda bulunmuş, üyeliğe yönelik ilk çalışma toplantısı 2004 yılının Ekim ayında yapılmıştır.2012
yılında bu süreç hızlandırılmaya çalışılmıştır.
Maden keşfinin yapıldığı alanlar Laos topraklarının % 10’una tekabül etmektedir. Nüfusunun % 70’ini
küçük çaplı çiftçilerin oluşturduğu Laos’da dağlık ve engebeli alanların fazla oranda olmasına rağmen
kısa vadede tarım arazisi sıkıntısı yaşanması beklenmemektedir. Ancak tarım alanlarının zaman zaman
yabancı iştiraklerin yatırımları için ayrılması çiftçiler tarafından protesto edilmektedir. Bu kapsamda
Laos Planlama ve Yatırım Bakanlığı, kauçuk ve madencilikte yatırımların dört yıl boyunca
durdurulmasına karar vermiştir. Maliye Bakanı Phouphet uzun dönemde yabancı yatırımlardan elde
edilen karlara yönelik vergi oranlarının artış göstereceğini açıklamıştır. Doğal kaynaklar ağırlıklı
sektörler dışındaki imalat ve hizmetler gibi sektörlerde yatırımların artışına yönelik hizmetler gibi
sektörlerde yatırımların artışına yönelik desteklerin ön planda olacağını belirtti. Bunun yanında tarım
alanları hizmetlere daha yakın alanlara taşınmaya başlamaktadır.
Laos’un imalat alanında hazır giyim sektörü egemendir. Fakat son dönemde ileri teknoloji ürünleri
üreticileri de Laos’da yatırımlar yapmaktadırlar. Hükümet bu yatırımlara tam destek sağlamaktadır.
Laos’da nitelikli işgücü sıkıntısı eğitim alanındaki reformlarla orta vadede çözülmeye çalışılacaktır. Eğer
orta vadede merkezi hükümetin yabancı yatırımı yayma amacı doğrultusunda hareket edilmezse
bölgesel yönetimlere daha çok müdahale edileceği düşünülmektedir.
Ekonomik Performans
Birleşmiş Milletler’in “En Az Gelişmiş Ülkeler” kategorisinde yer alan Laos dünyanın en fakir
ülkelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Nüfusun % 40’ı yoksulluk sınırı altında yaşamakta, %
26,3’ü günde 1 Dolar’ın, % 70’i günde 2 Dolar’ın altında kazanmaktadır.
Laos, coğrafyasının üçte ikisinin dağlık olması ve denize çıkışının bulunmaması, tarım, ticaret, iletişim
ve ulaşım bakımından zorluklar yaratmaktadır. Nüfus artış hızının çok yüksek olması (% 2,44) ve
eğitim seviyesinin düşüklüğü (nüfusun yaklaşık % 40’ı okuma-yazma bilmemektedir) de ekonomik
gelişmenin önünde engel teşkil etmektedir.
Laos’un AFTA’ya katılımıyla altın ve bakır ihracatı başlatılmış mal ticaretinde önemli bir artış meydana
gelmiştir. Laos, hemen hemen tüm sermaye mallarını, petrol ve petrol ürünlerini ve çimentoyu ithal
etmektedir. Dış ticaretinde büyük ölçüde Tayland’a bağımlı olmaya devam eden Laos’un Tayland
dışındaki başlıca ihraç pazarları ise sırasıyla, Vietnam, Çin, Malezya, Almanya, Fransa ve Belçika’dır.
İthalat yaptığı başlıca ülkeler ise Tayland, Çin, Vietnam, Singapur, Japonya, Güney Kore ve
Avustralya’dır.
Laos’un ekonomisi yabancı yatırımların desteklenmesi, iş dünyasındaki reformlar ve teşviklerin ışığında
2007-11 döneminde reel olarak yıllık ortalama % 8’lik bir büyüme göstermiştir. Büyümedeki öncü
sektörler madencilik, hidroelektrik ve tarım olmuştur. Özellikle devletin tarım alanında sağladığı
Laos Ülke Raporu
3 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
4. imtiyazlar devletin tüm imkanlarını seferber etmesiyle sağlanabilmiştir.
Laos’un 2011-15 Kalkınma Planındaki Hedefler
•
•
•
•
•
•
•
En az yıllık ortalama % 8 büyüme.
Özel yatırımların ekonomi içindeki payını arttırma.
Sürdürülebilir ve verimli arazi ve kaynak kullanımı.
İmalat, hizmetler, turizm ve müteahhitlikte hızlı büyüme.
Yatırım süreçlerini daha pratik hale getirerek hızlandırma.
İş çevresi için özel sektör gereksinimlerine uygun ortam hazırlama.
İlgili bakanlıkları bu konuda ortak ve koordineli hareket ettirme.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Laos’da doğrudan yabancı yatırımları son yirmi 1000 kat artarak 5 milyar $ seviyesine ulaşmıştır. Bu
yükseliş yılda ortalama % 200 oranında bir büyümeyi temsil etmektedir. Başlıca yabancı yatırımcı
ülkeler: Çin(%22), Tayland(%20) ve Vietnam(%11) olmuştur. Yabancı yatırımın gerçekleştiği başlıca
alanlar; hidroelektrik(%32), sanayi ve el sanatları(%17), hizmetler sektörü(%11), tarım(%10) ve
madencilik(%9) olmuştur.
Laos’taki hidroelektrik enerjisi alanındaki yabancı yatırımlar her geçen gün artış kaydetmektedir. Bu
alandaki yatırımlara en çok ilgi duyan ülke Tayland’dır. Çinli yatırımcılar genellikle Laos’un kuzeyinde
görülürken, Thai ve Vietnaml yatırımcılar ise genellikle ülkenin orta ve güney kesiminde
yoğunlasmaktadır. En önemli yabancı yatırım hidroelektrik, madencilik, hizmet ve tarım sektörlerinde
gerçekleşmektedir.
Laos ekonomisi uluslararası yardımlardan ve yabancı yatırımcıların hidroelektrik ve madencilik
sektörlerine yaptıkları yatırımlardan kazanç elde etmeye devam edecektir. Müteahhitlik sektörü
ekonomiyi güçlendiren diğer sektörlerden bir tanesidir. Özellikle baraj inşaatları ve yol projeleri gibi
altyapı yatırımları buna örnektir. Laos önümüzdeki yıllarda Dunya Ticaret Örgütü (WTO) girmeye
hazırlanmaktadır.
Ülkeler İtibarı ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Laos’da doğrudan yabancı yatırımları son yirmi 1000 kat artarak 5 milyar $ seviyesine ulaşmıştır. Bu
yükseliş yılda ortalama % 200 oranında bir büyümeyi temsil etmektedir. Başlıca yabancı yatırımcı
ülkeler: Çin(%22), Tayland(%20) ve Vietnam(%11) olmuştur. Yabancı yatırımın gerçekleştiği başlıca
alanlar; hidroelektrik(%32), sanayi ve el sanatları(%17), hizmetler sektörü(%11), tarım(%10) ve
madencilik(%9) olmuştur.
Laos’taki hidroelektrik enerjisi alanındaki yabancı yatırımlar her geçen gün artış kaydetmektedir. Bu
alandaki yatırımlara en çok ilgi duyan ülke Tayland’dır. Çinli yatırımcılar genellikle Laos’un kuzeyinde
görülürken, Tayland ve Vietnam yatırımcılar ise genellikle ülkenin orta ve güney kesiminde
yoğunlaşmaktadır. En önemli yabancı yatırım hidroelektrik, madencilik, hizmet ve tarım sektörlerinde
gerçekleşmektedir.
Laos ekonomisi uluslararası yardımlardan ve yabancı yatırımcıların hidroelektrik ve madencilik
sektörlerine yaptıkları yatırımlardan kazanç elde etmeye devam edecektir. Müteahhitlik sektörü
ekonomiyi güçlendiren diğer sektörlerden bir tanesidir. Özellikle baraj inşaatları ve yol projeleri gibi
altyapı yatırımları buna örnektir. Laos önümüzdeki yıllarda Dunya Ticaret Örgütü (WTO) girmeye
hazırlanmaktadır.
Yatırımlara Sağlanan Teşvikler
Laos’taki Yatırım Fırsatları
Yatırım Politikası:
Laos hükümetinin yatırım politikası iç ve dış yatırımcıyı davet ve destekleme üzerine biçimlendirilmiştir.
2009’dan itibaren yatırım yasaları yerli ve yabancı yatırımcının işini rahatlıkla ve hızlı bir şekilde
kurması yönünde yeniden formülleştirilmiştir. Laos hükümeti, milli güvenlik, doğal çevre, kamu sağlığı
ve milli kültür dışında, her sektör ve sahada yatırımcıyı teşvik etmektedir.
Laos’ta Yatırım Avantajları:
• Bol su kaynakları ve mineral bakımından zengin dogal kaynaklar, enerji kaynağı, ormanlık alan, ve
bunları teknolojik bakımdan geliştirip uluslar arası marketlere ihraç edebilme imkanı.
• Düşük ücretli çalışma gücü
• Laos az gelişmiş bir ülke olduğundan dolayı, Amerika ile normal ticaret ilişkisi (NTR) olan bir ülkedir.
Ek olarak; Avrupa ülkeleri ve Japonya, Laos’a 200’den fazla listelenmiş ihraç malı için vergi muafiyeti
uygulayıp, ticari imtiyazlar vermiştir. Bu açıdan, Laos ürünleri dünya piyasasında düşük ihracat
vergisiyle ya da vergiden muaf bir şekilde ulaşılabilir bir hale getirilmiştir.
• Ticaretin % 70’i direk komşularla yapılan ticarettir.
• Nüfusun % 50’si sınır bölgelerde yaşamaktadır.
-, 2013
4 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
5. • Politik istikrar, yüksek güvenlik düzeyi, doğal afetlerde bölgelerdeki diğer ülkelere göre daha düşük
oran, düşük işçi maliyetleri, doğal kaynakların bolluğu. Dünya nüfusunun % 30’una komşu olması
Pazar erişebilirligi açısından oldukça büyük bir avantaj olarak dikkat çekmektedir.
• Laos’un Vietnam ve Tayland ile direk bağlantısını sağlayan Savannakhet bölgesindeki özel ekonomik
bölgedir.
• AB, Japonya, Kanada, Çin, Güney Kore, Avustralya, Hindistan ülkeleri başta olmak üzere 39 ülke ile
tek taraflı ticaret anlaşması.
• Avrupa’dan Asya’ya 25 ülke ile ikili yatırım anlaşması imzalanmıştır.
• 10 yıllık vergi muafiyeti
• Üretimde kullanılan ham madde ve sermaye ekipmanlarında vergi muafiyeti
Dış Ticaret
Genel Durum
Tayland, Laos’un ihracattaki en büyük pazarıdır. 2011 yılında Tayland’a ihracat 1,13 milyar $ olarak
gerçekleşmiştir. Tayland’ın yanı sıra Laos’un önemli miktardaki ihracatı, Asya kıtasından Çin ve
Japonya’ya yönelmiştir. Diğer taraftan Almanya, Fransa ve İtalya gibi AB ülkeleri Laos’un ithalatında ve
karşılıklı ticarette giderek önemi artan ticari partnerleridir. ABD de Laos’un önde gelen ticari partnerleri
arasındadır.
İhracatında Başlıca Ürünler
Bakır ve elektrik enerjisi başlıca ihracat ürünleridir. Laos ihracatının % 43’ünü bakır ihracatı
oluşturmaktadır. Yabancı destekli baraj inşalarının tamamlanmasıyla elektrik enerjisi ihracatı son 2
yılda % 390 artış göstermiştir. Bunları kereste, hazır giyim ve kahve takip etmektedir.
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
2009
GTİP Ürün Adı
7403 Rafine Edilmiş Bakır ve Bakır Alaşımları (Ham)
2716 Elektrik Enerjisi
2603 Bakır Cevherleri ve Konsantreleri
4403 Yuvarlak Ağaçlar
4407 Uzunlamasına Kesilmiş, Biçilmiş Ağaç; Kalınlık > 6 Mm
2010
2011
1.402,68 1.686,34 2.359,86
372,06
368,82
580,65
92,80
272,07
452,36
261,68
412,64
441,87
52,56
70,83
172,31
132,10
75,91
105,38
0901 Kahve, Kahve Kabuk Ve Kapçıkları, İçinde Herhangi Bir Oranda Kahve
Bulunup Kahve Yerine Kullanılan
6203 Erkekler ve Erkek Çocuk İçin Takım Elbise, Takım, Ceket, Blazer, Pantolon,
Tulum Ve Şort (Yüzme Kıy.)
35,66
39,43
81,94
47,51
47,26
67,50
4001 Tabii Kauçuk, Balata, Güta-Perka, Guayül, Çıkıl (Chicle) vb. Tabii Sakızlar
14,44
23,72
33,39
6205 Erkekler ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler
31,80
31,64
31,62
1005 Mısır
31,74
28,84
28,78
0,00
0,00
25,13
13,26
15,75
18,38
6109 Tişörtler, Fanilalar, Atletler, Kaşkorseler Ve Diğer İç Giyim Eşyası (Örme)
17,35
15,80
14,63
2701 Taşkömürü; Taşkömüründen Elde Edilen Briketler, Topak Vb. Katı Yakıtlar
10,45
13,84
13,73
6105 Erkekler Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler (Örme)
17,91
7,81
11,13
3,04
12,66
10,78
25,68
14,07
10,58
1212 Keçiboynuzu, Deniz Otları Ve Diğer Algler, Şeker Pancarı, Şeker Kamışı Vs.
5,34
9,10
10,45
3105 Azot, Fosfor Ve Potasyumun İkisini Veya Üçünü İçeren Mineral Veya
Kimyasal Gübreler
0,00
1,05
9,55
6211 Spor, Kayak Ve Yüzme Kıyafetleri; Diğer Giyim Eşyası
5,97
7,35
9,55
0704 Lahanalar, Karnabaharlar, Alabaşlar, Yaprak Lahanalar Ve Benzeri Yenilen
Brassikalar (Taze/Soğutulmuş)
2,93
4,37
9,31
4402 Odun Kömürü
2,83
3,98
9,21
8544 İzole Edilmiş Teller, Kablolar Ve Diğer Elektrik İletkenler; Tek Tek Kaplanmış
Liflerden Oluşan Fibe
6403 Dış Tabanı Kauçuktan, Plastik Maddeden, Tabii Veya Terkip Yoluyla Elde
7,78
12,45
8,88
7,99
8,22
8,37
2805 Alkali Metaller veya Toprak Alkali Metaller, Nadir Toprak Metaller,
Skandiyum, İtriyum, Cıva
6107 Erkek Ve Erkek Çocuk İçin Külotlar, Slipler, Gece Gömlekleri, Pijamalar,
Bornozlar, Robdöşambrlar Ve
8112 Berilyum, Krom, Germanyum, Vanadyum, Galliyum, Hafniyum, İndiyum,
Niobyum, Renyum, Talyum (Döküntü V
6110 Kazak, Süveter, Hırka, Yelek Vb. Eşya (Örme)
Laos Ülke Raporu
5 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
6. Edilen Köseleden Ve Yüzü Deri
2804 Hidrojen, Asal Gazlar Ve Diğer Ametaller
17,88
17,98
7,97
6204 Kadınlar Ve Kız Çocuk İçin Takım Elbise, Takım, Ceket, Blazer, Elbise, Etek,
Pantolon Etek, Vb.(Yüzm
6108 Kadın Ve Kız Çocuk İçin Kombinezon, Jüp Veya Jüpon, Slip Ve Külot,
Gecelik, Pijama, Lizöz, Bornoz Vb
6,19
5,81
7,09
5,55
6,81
6,93
1202 Yer Fıstığı
2,74
1,61
6,92
1008 Kara Buğday, Darı (Cin Ve Kum Darı)Kuş Yemi; Diğer Hububat
4,89
3,29
6,81
0714 Manyok, Ararot, Salep, Yer Elması, Tatlı Patates Ve Benzeri Kök Ve
Yumrular, Sagu Özü
4409 Şekil Verilmiş Ağaçlar (Lambalanmış, Yiv Açılmış, Set Açılmış, Şevlenmiş,
Ortaları (V) Şeklinde Oluk
1,95
1,78
6,03
6,89
5,39
5,77
4103 Diğer Ham Post ve Deriler
0,05
0,40
5,25
Kaynak:trademap
İthalatında Başlıca Ürünler
Laos’da yerli üretim artık ihtiyacı karşılamaktan uzak olduğundan ithalatın yarısını ana maddeler
oluşturmaktadır. Laos’da hasadın kötü olduğu yıllarda gıda ithalatında artışlar görülmektedir. Son
yıllarda yatırım artışı sonucu ülkeye gelen yabancılardan kaynaklı olarak kümes hayvanlarının eti ve
sığır eti ithalatında artış görülmüştür. Laos, maruz kaldığı yatırım artışı sonucu önümüzdeki yıllarda
büyük miktarlarda ara malı da ithal edecektir. Bunun yanısıra tarımda büyük ölçekli üretime geçilmesi
sonucu traktör gibi tarım makineleri ithalatında artış gözlemlenmektedir. Laos gelişmemiş bir ülke
olmasına ragman az olan zengin nüfusta mücevherat olgusu gelişmektedir. Bunun paralelinde elmas
ithalatı artış göstermektedir.
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (Miyon Dolar)
-
-
GTİP Ürün Adı
2009
2010
2011
2.610,83 3.064,35 3.949,84
2710 Petrol yağları ve bitumenli minerallerden elde edilen yağlar
384,50
463,02
688,71
8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları
153,47
208,04
276,45
8704 Eşya taşımaya mahsus motorIu taşıtIar
77,42
79,75
124,59
8802 Diğer hava taşıtları (helikopterler, uçaklar gibi); uzay araçları (uydu-lar
dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları
Kendinden hareketli buldozerler, angledozerler, greyderler, toprak
8429 tesviyesine mahsus makinalar, skreyperler, mekanik küreyiciler,
ekskavatörler, küreyici yükleyiciler
72,52
40,55
123,17
54,98
78,74
121,02
2716 Elektrik enerjisi
59,73
107,20
73,26
0,09
17,44
71,17
8701 Traktörler (87.09 pozisyonuna giren traktörler hariç)
29,61
44,68
67,37
8471 Tarifenin başka bir yerinde belirtilmeyen veya yer almayan otomatik bilgi
işlem makinaları ve bunlara ait birimler
16,38
23,79
66,19
8517 Telefon cihazları
90,19
61,42
60,30
2202 Sular (mineral sular ve gazlı sular dahil) (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı
maddeler katılmış ve aromalandırılmış)
8711 Motosikletler (mopedler dahil) ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli
taşıtlar
40,93
30,69
46,46
30,07
35,24
45,00
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
30,72
29,02
41,50
2523 Portland çimentosu, şaplı çimento ("ciment fondu"), cüruf çimentosu, süper
sülfat çimentosu ve benzeri su altında sertleşen çimentolar
33,29
36,38
41,20
7102 Elmaslar (işlenmiş olsun olmasın, fakat mıhlanmamış veya takılmamış)
13,34
19,62
40,63
4,88
8,61
39,23
0207 01.05 pozisyonuna giren kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı
(taze, soğutulmuş veya dondurulmuş)
9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları
8705 Özel amaçlı motorlu taşıtlar
11,17
9,89
38,60
7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar
24,22
28,71
38,22
8702 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus (sürücü dahil) motorlu taşıtlar
16,01
39,08
34,52
8474 Toprak, taş, cevher veya katı haldeki diğer mineral maddeleri
13,93
10,24
33,67
1701 Kamış veya pancar şekeri ve kimyaca saf sakaroz (katı halde)
19,40
18,49
32,29
0,08
3,36
31,47
0202 Sığır eti (dondurulmuş)
-, 2013
6 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
7. 7308 Demir veya çelikten inşaat (94.06 pozisyonundaki prefabrik yapılar hariç) ve
inşaat aksamı
30,92
32,92
31,07
8408 Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel)
17,19
26,45
29,16
8708 87.01 ila 87.05 pozisyonlarında yer alan motorlu taşıtların aksam, parça ve
aksesuarı
Esasını tabii asfalt, tabii bitümen, petrol bitümeni, mineral katran veya
2715 mineral katran zifti (bitümenli sakızlar, cut-backs gibi) teşkil eden bitümenli
karışımlar
31,08
26,07
27,78
3,81
3,91
27,16
2922 Oksijen gruplu amino - bileşikleri
20,67
21,22
27,09
8544 İzole edilmiş (emaye kaplanmış veya anodize edilmiş olanlar dahil) teller,
kablolar
Alkol derecesi hacim itibariyle % 80'den az olan tağyir (denatüre) edilmemiş
2208 etil alkol; damıtım yoluyla elde edilen alkollü içkiler, likörler ve diğer alkollü
içecekler
27,04
21,36
26,17
32,01
16,76
25,72
6811 Amyantlı çimentodan, selülozlu çimentodan ve benzerlerinden eşya
16,73
18,21
25,71
8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve
endüktörler
2101 Kahve, çay ve Paraguay çayı hülasası, esans ve konsantreleri ve esası bu
ürünler veya kahve, çay, Paraguay çayı olan müstahzarlar;
20,37
15,54
25,63
20,47
28,35
25,61
2309 Hayvan gıdası olarak kullanılan müstahzarlar
16,86
18,40
23,37
3707 Fotoğrafçılıkta kullanılan kimyasal müstahzarlar
0,37
0,62
22,44
17,93
21,26
21,93
4,13
5,02
21,90
1902 Makarnalar
13,54
16,98
21,34
3402 Yüzeyaktif organik maddeler (sabunlar hariç); yüzeyaktif müstahzarlar
15,31
15,34
20,03
6908 Cilalı veya sırlı seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım taşları
8419 Isı değişikliği yoluyla maddelerin işlenmesi için makinalar ve tesis veya
laboratuvar cihazları
Kaynak:trademap
Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Tayland, Laos’un ihracattaki en büyük pazarıdır. 2011 yılında Tayland’a ihracat 1,13 milyar $ olarak
gerçekleşmiştir. Tayland’ın yanı sıra Laos’un önemli miktardaki ihracatı, Asya kıtasından Çin ve
Japonya’ya yönelmiştir. Diğer taraftan Almanya, Fransa ve İtalya gibi AB ülkeleri Laos’un ithalatında ve
karşılıklı ticarette giderek önemi artan ticari partnerleridir. ABD de Laos’un önde gelen ticari partnerleri
arasındadır.
Laos’un ihracatındaki ilk 30 ülke aşağıdaki tabloda verilmiştir:
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Milyon Dolar)
Sıra Ülke Adı
Toplam
2009
2010
2011
1.402,68
1.686,34
2.359,86
1 Tayland
462,71
749,41
1.129,72
2 Çin
367,32
601,49
827,59
3 Japonya
26,96
37,73
97,33
4 Almanya
52,83
58,89
78,17
5 ABD
45,81
61,87
60,37
6 Fransa
23,76
25,52
26,35
7,15
14,20
21,66
8 Belçika
16,32
18,93
17,88
9 Polonya
13,31
9,60
14,17
10 Hollanda
7 İtalya
15,18
15,01
13,44
11 Tayvan
6,02
7,03
11,21
12 İspanya
3,68
5,44
8,03
13 Kanada
5,93
7,87
6,64
14 Danimarka
4,63
4,84
6,31
15 Avustralya
1,57
1,84
6,21
16 Hong Kong
2,55
3,42
4,49
Laos Ülke Raporu
7 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
8. 17 G. Kore
17,53
19,99
4,33
18 İrlanda
1,56
4,15
3,21
19 Portekiz
1,68
0,87
2,84
20 Brezilya
0,23
0,30
2,66
21 Rusya
0,49
0,50
2,02
22 İsviçre
0,64
1,28
1,91
23 Slovakya
0,51
1,02
1,84
24 İsveç
0,27
1,29
1,47
25 Endonezya
0,44
0,62
1,29
26 Türkiye
0,54
1,31
1,15
27 Ermenistan
0,00
0,01
0,91
28 Romanya
0,09
0,38
0,87
29 Ukrayna
0,18
0,30
0,76
30 Malezya
0,11
2,27
0,75
kaynak:trademap
Laos’un ithalatındaki ilk 30 ülke ve bu ülkelerin aldıkları pay, aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (Milyon Dolar)
Sıra Ülke Adı
Toplam
1 Tayland
2009
2010
2011
2.610,83
3.064,35
3.949,84
1.642,62
2.135,94
2.789,52
376,65
483,62
476,26
3 G. Kore
55,76
112,25
154,46
4 Fransa
56,06
55,11
136,27
5 Japonya
75,97
62,30
77,65
6 Almanya
16,55
21,77
38,30
7 Singapur
36,48
22,97
34,72
8 Belçika
27,57
18,56
31,13
9 Hong Kong
16,77
27,18
29,48
20,45
12,00
26,08
11 Avustralya
8,41
22,14
24,61
12 İngiltere
1,82
7,25
21,33
13 Danimarka
2,44
0,35
17,95
14 Malezya
6,85
15,09
13,75
15 İtalya
15,24
15,25
12,80
16 Rusya
10,07
7,62
10,15
17 Endonezya
4,66
5,50
8,61
18 Kanada
3,02
2,71
7,14
19 Romanya
0,00
0,02
6,30
20 Avusturya
1,12
2,75
4,81
21 Finlandiya
0,41
0,66
4,69
22 Türkiye
0,40
1,24
4,00
23 İrlanda
0,77
2,17
2,98
24 Şili
0,24
0,65
2,58
25 Tayvan
3,26
3,91
2,24
26 Yeni Zelanda
2,46
0,80
2,15
27 Hollanda
1,10
1,76
1,50
28 İsviçre
2,08
1,28
1,30
2 Çin
10 ABD
-, 2013
8 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
9. 29 Polonya
1,04
0,03
1,25
30 İspanya
0,64
0,58
0,99
kaynak:trademap
Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye-Laos Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
İHRACAT
İTHALAT
HACİM
DENGE
2002
1.468,88
237,95
1.706,83
1.230,93
2003
666,93
463,86
1.130,78
203,07
2004
713,08
461,04
1.174,12
252,03
2005
-
546,69
546,69
-546,69
2006
233,13
639,17
872,30
-406,04
2007
22,08
733,51
755,59
-711,43
2008
259,54
699,32
958,86
-439,78
2009
395,03
543,78
938,82
-148,75
2010
1.242,73
1.314,08
2.556,81
-71,35
2011
3.996,34
1.152,81
5.149,15
2.843,54
2011*
3.851,91
1.097,51
4.949,42
2.754,40
2012*
2.491,74
1.727,22
4.218,96
764,52
* 11 Aylık
KAYNAK: Tuik
Laos Ülke Raporu
9 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
10. Sektör
GTİP
Potansiyel Ürün
Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Dünya
Türkiye'nin
Ülkenin
Toplam
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında ve Rakip
İthalatında
Ülkeye
Toplam
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
Ülkenin
İhracatındaki İthalatındaki
(milyon
(milyon
(milyon
Aylık
Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
Payı
Değişim (%) Değişim (%)
dolar)
dolar)
dolar)
Veriler*
Veriler*
Payları (%) Gümrük
Oranları
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
-, 2013
10 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
11. Laos Ülke Raporu
11 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
12. Sektör
GTİP
Potansiyel Ürün
Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Dünya
Türkiye'nin
Ülkenin
Toplam
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında ve Rakip
İthalatında
Ülkeye
Toplam
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
Ülkenin
İhracatındaki İthalatındaki
(milyon
(milyon
(milyon
Aylık
Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
Payı
Değişim (%) Değişim (%)
dolar)
dolar)
dolar)
Veriler*
Veriler*
Payları (%) Gümrük
Oranları
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
-, 2013
12 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
13. Laos - Düzenlenen Önemli Fuarlar
Laos Ülke Raporu
13 / 13
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.