SlideShare a Scribd company logo
1 of 21
EL SALVADOR
ÜLKE RAPORU

Hazırlayan : Sedat ÜREY

Ankara - February, 2013
EL SALVADOR
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Sosyal Göstergeler
Devletin Adı

El Salvador Cumhuriyeti

Başkenti*

San Salvador (1.567.000)

Başlıca Şehirler*

Santa Ana (524.000), Sonsonate (438.000), San Miguel (434.000)

Yönetim Biçimi

Cumhuriyet

Resmi Dili**

İspanyolca

Nüfus

6,2 milyon

Yüzölçümü**

21.041 km 2

Dini**

Katolik (%57), Protestan(%21), Diğer (%22)

Para Birimi

Amerikan Doları (USD), El Salvador Kolonu (SVC)

Kaynak: EIU Country Forecast Report, Ağustos 2012, *Dirección General de Estadistica y Censos (2007 nüfus sayımı verileri), **CIA
Factbook, Eylül 2012

Temel Ekonomik Göstergeler
2009a

2010a

2011a

2012b

2013b

20.66

21.09

22.50

23.60

25.17

-3.1

1.4

1.5

2.2

2.7

3,350

3,410

3,610

3,770

4,000

1.1

1.2

5.1

2.4

3.7

Mal İhracatı (milyon $) fob

3,930

4,577

5,402

5,804

6,455

Mal İthalatı (milyon $) fob

7,038

8,189

9,801

10,440

11,360

GSYİH (milyar $)
Reel GSYİH Büyüme (%)
Kişi başına GSYİH ($)
Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %)

Cari İşlemler Dengesi (milyon $)

-3,108

-3,612

-4,399

-4,637

-4,905

Dış borç (brüt - milyar $)*

10.1

11.1

12.2

12.8

13.8

Döviz kuru (ortalama, ABD$:€)

1.39

1.33

1.39

1.28

1.26

a: Gerçekleşen, b: Projeksiyon
Kaynak: EIU Country Forecast Report Ağustos 2012

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
BCIE, CACM, CD, CELAC, FAO, G-11, G-77, IADB, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICRM, IDA, IFAD, IFC,
IFRCS, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, LAES, LAIA (gözlemci), MIGA,
MINURSO, NAM (gözlemci), OAS, OPANAL, OPCW, PCA, SICA, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNIFIL,
Union Latina, UNMIL, UNMISS, UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO

Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Orta Amerika’nın en küçük ülkesi olan El Salvador kuzey ve doğusunda Honduras, batısında ise
Guatemala ile komşudur. Pasifik okyanusunda 307 km sahil şeridi bulunan ülke bulunduğu bölgede
Karayip Denizi’ne kıyısı olmayan tek ülkedir. Canlı sismik aktivite sebebiyle yanardağlar diyarı olarak
bilinen ülke dar sahil şeridi ve ortasında yüksek düzlükleri ile dağlık bir araziye sahiptir. Ülkenin
batısında bulunan Santa Ana ve doğusunda bulunan San Miguel yanardağları aktiftir. Ülke yağışlı ve
kuru mevsimleri olan tropikal bir iklime sahiptir. Yıl boyunca genellikle 15-30 derece aralığında
seyreden sıcaklık değerleri mevsimsel olarak çok fark etmemekle birlikte daha çok yüksekliğe bağlı
olarak değişir. Pasifik kıyıları genellikle sıcaktır. Orta plato ve dağlık bölgelerde ılıman bir iklim
hakimdir. Mayıs Ekim arası yağışlı dönemdir. Kasım Nisan arasında yaz mevsimi hakimdir. Bu dönemde
-, 2013

2 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
çok yüksek bölgeler dışında kalan yerlerde sıcak ve kuru bir hava hüküm sürer.
Siyasi ve İdari Yapı
El Salvador 84 üyeli tek meclisli bir parlamento ve bir başkan tarafından idare edilen demokratik bir
cumhuriyettir. Başkan 5 yılda bir genel seçimle mutlak çoğunluk ilkesine göre seçilir. İlk seferde oyların
en az %50’sini alan bir aday olmazsa ikinci bir oylama yapılır. Parlamento üyeleri üye oldukları siyasi
partilerin ülkeyi teşkil eden 14 vilayetten aldıkları oy sayısına göre belirlenir ve 3 yıl görevde kalır. Son
parlamento seçimleri Mart 2012’de, başkanlık seçimi ise Mart 2009’da yapılmıştır.
El Salvador uzun yıllar askeri yönetimle idare edilmiştir. 1980’de patlak veren iç savaş sonrası Birleşmiş
Milletler’in desteğiyle 1992’de imzalanan bir barış anlaşması ile demokratik yönetime geçmiş ve 1994’te
ilk çok partili seçimini gerçekleştirmiştir. Ülkede iki siyasi partinin öne çıktığı görülmektedir: 1989 2009 yılları arasında başkanlık makamını elinde tutmuş sağ görüşlü Alianza Republicana Nacionalista
(Arena) partisi ve 2009’da ilk defa başkanlık seçimlerini kazanan sol görüşlü Frente Farabundo Marti
para la Liberacion Nacional (FMLN) partisi. FMLN partisinin aday göstermesiyle başkan seçilen Mauricio
Funes’un görev süresi 2014’te dolmaktadır. Funes, liberal politikalara ılımlı, merkeze yakın bir duruş
sergilemektedir.
El Salvador’da yargının bağımsızlığı ilkesi benimsenmektedir. Bağımsız bir yüksek mahkeme mevcuttur.
Ülkenin idari yapısına ilişkin sorunların başında iltimas ve yolsuzluk gelmektedir. Funes yönetimi bu
sorunları aşacak çözümler üretmeye gayret etmektedir.

Nüfus ve İşgücü Yapısı
2011 yılında 6,2 milyon olan El Salvador’un nüfusunun düşük bir hızla artarak 2016 yılında 6,4 milyon
olacağı tahmin edilmektedir. El Salvador, genç nüfusun ağırlıklı olduğu demografik bir profile sahiptir.
% 36'sı 14 yaşın altında olan nüfusun sadece %5’i 65 yaşın üzerindedir. Son yıllarda ABD’de iş
fırsatlarında azalma, Meksika’da uygulanan sıkı göçmen kontrolleri ve yaşanan şiddet olayları gibi
faktörler sebebiyle ülkeden göçün cazibesini kaybetmesi sebebiyle nüfus artışının hızlanması
beklenmektedir. Genç nüfus sebebiyle büyümesi beklenen iş gücünün ekonomik büyümeyi
hızlandıracağı öngörülmektedir.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
El Salvador’un kıyı düzlükleri ve yüksek volkanik arazilerden müteşekkil coğrafyası üzerinde bir çok
alan zirai faaliyetler için uygundur. Ülkede en iyi tarım arazileri şeker ve kahve üretimi için kullanılır. El
Salvador Latin Amerika’daki en yüksek yağış oranına sahip ülkelerden biridir. Bununla birlikte
ormanların tahrip edilmesi ve erozyon gibi çevre sorunları ciddi düzeylerdedir. Erozyon sebebiyle
biriken maddelerin barajları doldurması ülkenin hidroelektrik santrallerinin üretim kapasitesini de
olumsuz etkilemektedir. Tatlı su kaynakları çok olmakla birlikte ırmakların çoğunda sinai ve organik
atıklar sebebiyle kirlilik düzeyi çok yüksektir. Bu durum kaynakların bir çoğunun içme suyu tedariğinde
kullanılmasına engel olmaktadır.

Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Orta Amerika’nın coğrafi olarak en küçük ülkesi olan El Salvador bölgedeki en büyük üçüncü ekonomi
konumundadır. 2009’da yaşanan küresel daralma sebebiyle reel GSYİH’sı %3,1’lik bir küçülme
kaydetse de 2010 itibarı ile gerek gelişen ihracat gerekse yurtdışından para transferleri sayesinde
ekonomi yavaş bir iyileşme sürecine girmiştir. Yatırım ortamına ilişkin sorunlar, mali kontrol
zorunlulukları, özel tüketim harcamalarının düşük düzeyde olması, büyüyen dış ticaret açığı gibi
meseleler ekonomik büyümeyi yavaşlatan faktörler olarak sıralanmaktadır.
Son 30 yıl içinde El Salvador ekonomisi kahve üretimi ağırlıklı bir tarım ekonomisinden ticaret ve
finansal hizmetlere odaklı bir hizmet ekonomisine dönüşmüştür. 1985’de tarım GSYİH’nın %27’sini,
hizmetler ise %50’sini teşkil ediyorken, 2011’de tarımın GSYİH içindeki payı %10,5 iken hizmetler
%59’un üzerinde bir paya sahip olmuştur. 2003’ten bu yana sanayinin GSYİH içindeki payı %30
civarında seyretmektedir.
El Salvador’un en önemli döviz -ve özel tüketimin harcamalarının- kaynağı yurt dışında çalışanların
ülkeye aktardığı yabancı para olmaya devam etmektedir. Hane halklarının yaklaşık üçte biri tarafından
alınan yurtdışı para transferleri 2011 GSYİH’sının 17%’sini teşkil etmektedir.
Kamu harcamaları özel tüketim harcamaları ile kıyaslandığında oldukça düşük düzeydedir. Yatırım
harcamaları da düşük tasarruf oranları, yüksek suç oranı, kredi imkanlarının yetersizliği gibi sebeplerle
kısıtlanmaktadır. 2003’ten bu yana ithalatın hızla yükselmesi ve ihracatın buna paralel bir artış
gösterememesi sebebiyle net ihracatın ülke ekonomisine etkisi de olumsuz olmaya devam etmektedir.
IMF verilerine göre El Salvador’un kamu dış borcu Aralık 2011’de 12,95 milyar dolar ile GSYİH’sının
%57.3’ü seviyesine ulaşmıştır. El Salvador’un toplam kamu borcu; finansal olmayan kamu kesimi
borcu, finansal kamu kesimi borcu ve merkez bankası borcunu içermektedir.

El Salvador Ülke Raporu

3 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Ekonomi Politikaları
El Salvador’da 1990’lar ve 2000’li yıllar boyunca görevde olan hükümetler parasal istikrar, ticaretin
serbestleşmesi ve yabancı yatırımın artırılması hedeflerine dayalı bir ekonomi politikası izlemişlerdir.
Son yıllarda telekomünikasyon, elektrik dağıtımı, emeklilik fonları, bankacılık, gibi alanlarda
özelleştirmeye gidilmiştir.
Hükümet gerek iç savaş sonrası gerek 2001’de gerçekleşen deprem ve 1998 ve 2005’de gerçekleşen
kasırga felaketleri sonrasında yeniden yapılanma çalışmaları sırasında mali disipline bağlılığını
sürdürmüştür. IMF ile yapılan ve 2013’te süresi dolacak olan 3 yıllık stand-by anlaşması çerçevesinde
hükümet yatırımcıları cezbedecek teminatlar sunarken mali konsolidasyon çabalarını da sıkı tutmak
zorunda kalmaktadır.
İş fırsatları bakımından vergilendirme açısıyla değerlendirildiğinde El Salvador Latin Amerika’daki en iyi
ikinci ekonomidir. Kurumlar vergisi $150,000’ın üstünde kalan kurumsal kazançlar için %30 oranında
uygulanmaktadır. Gelir vergisi kademeli olarak %10-%30 arasında değişen oranlarla alınmaktadır.
2011 yılında toplam vergi gelirinin %51’7 sini oluşturan KDV oranı 2003’ten beri %13 olarak
uygulanmakta ve ilaç ve gıda ürünlerinden alınmamaktadır.

Ekonomik Performans
Son yıllarda özellikle serbest ticaret anlaşmalarıyla ekonomik partnerlerini artırma çabalarına rağmen El
Salvador ekonomik açıdan hala ciddi düzeyde ABD ekonomisine bağımlıdır. 2001’den beri uygulanan
dolarizasyon politikası ile daha da derinleşen bağımlılığı El Salvador’un 2008’de patlak veren küresel
ekonomik krizden önemli ölçüde etkilenmesine sebep olmuştur. 2009 yılında küçülen reel GSYİH cari
açık ve dış borçta hızlı bir yükselişe neden olmuş, yurtdışından, özellikle ABD’den gelen para
transferinin azalması da ekonomik istikrarın sağlanmasını zorlaştırmıştır.
Daha öncesinde yıllık ortalama %4 olan reel GSYİH’deki büyüme oranı krizden sonra girilen iyileşme
sürecinde 2010 ve 2011 yıllarında yıllık yaklaşık %1,5 düzeyinde kalmıştır. Yatırım ortamına ilişkin
varolan sorunlar, zayıf özel tüketim harcamaları, mali kontrol gereklilikleri ve dış ticaret açığı sebebiyle
2012 yılında büyümenin % 2,2 düzeyinde gerçekleşmesi ve 2014 yılı sonuna kadar yıllık %3’ün altında
seyretmesi beklenmektedir. Yurtdışından para transferlerinde ve yurtiçi yatırımlardaki artışın büyüme
hızını artırması beklenmektedir ancak mali konsolidasyon tedbirleri sebebiyle bu artış da sınırlı olacaktır.
2011’de uygulamaya alınan mali konsolidasyon programı mali açığın azaltılması ve toplam borç/ GSYİH
oranının düşürülmesini hedeflemektedir. 2012’de IMF hedefi olan %3,5’i aşarak GSYİH’nın %4’ü
düzeyinde gerçekleşen mali açığın aralık 2011’de uygulamaya alınan vergi reformu ve harcamalarda
kesinti yapılması sayesinde 2012 yılı sonuna kadar %3 düzeyine inmesi beklenmektedir. Yüksek
borçlanma sebebiyle toplam borçların GSYİH’ye oranı 2012 içinde %57,4 düzeyine ulaşmıştır. Bu oranın
da hızlı ekonomik büyüme ve daha küçük mali açık hedeflerine paralel olarak birkaç sene içinde %50
civarına inmesi beklenmektedir.
Dolarizasyon politikası ve düşük özel tüketim ve kamu harcamaları sayesinde düşük seyreden
enflasyon 2011’de %5,1 oranında gerçekleşmiştir. İç talepte ve uluslararası gıda ve petrol fiyatlarındaki
yükselme yukarı yönlü bir baskıya neden olsa da enflasyonun daha sonraki birkaç yıl içerisinde
ortalama %3,6 düzeyinde seyredeceği öngörülmektedir.

Para Politikaları
2001’de uygulanmaya başlayan dolarizasyon politikası ile birlikte El Salvador Kolonu yerine Amerikan
Dolarının kullanılmaya başlaması sonucu El Salvador Merkez Bankası para politikalarını sadece
bankacılık sisteminde düzenleme yapmak suretiyle yürütübilmektedir. Paraz arzı ve faiz oranlarının
kontrolü çoğu yabancı olan ticari bankaların elindedir. %6-6,5 civarında olan faiz oranlarının 2014
sonrasında daha sıkı para politikaları sebebiyle biraz daha yükselmesi ve %7-8 seviyesine çıkması
beklenmektedir. Özel sektör kredi imkanları iyileşmektedir ancak değişken küresel şartlar ve kredi
sağlayıcılarının temkinli politikaları hızlı bir büyümeyi mümkün kılmamaktadır.

Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
El Salvador’da tarım sektörü, ekonomi içindeki payı gittikçe düşüyor olsa da yaratılan katma değer ve
istihdam açısından hala önemli bir yere sahiptir. 2011 yılı içinde GSYİH’daki payı %10,5 olan tarım
sektörü toplam işgücünün 1/3’üne istihdam sağlamakta, ihracat gelirlerinin 1/3’üne kaynak
oluşturmakta ve ülkenin yiyecek ihtiyacının %70’ini karşılamaktadır. Ancak son yıllarda ucuza tahıl ithal
edebilme imkanı sebebiyle tarım ihmal edilmekte ve bu alana yeterli yatırım yapılmamaktadır.
Yetiştirilen başlıca tahıl ürünleri mısır, fasulye, pirinç ve sorgum, ihraç edilen başlıca tarım ürünleri ise
kahve ve şekerdir.
Hasatı kasım ve mart ayları arasında yapılan kahve halen El Salvador’un en büyük tarım ihraç
ürünüdür. Kahve üreticileri deprem, kuraklık gibi doğal afetler ve düşük fiyatlardan etkilenmektedirler.
Ülkede hayvancılık fazla gelişmiş değildir. Yerli üretim yanında ABD ve Nikaragua’dan da et ürünleri
ithal edilmektedir.
-, 2013

4 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Son yıllarda El Salvador’da balıkçılık sektörüne verilen önem azalmıştır. En büyük geleneksel ihraç
ürünlerinden olan karidesten elde edilen ihracat geliri önemli ölçüde düşmüştür. 2001’de gerçekleşen
deprem felaketi sebebiyle çiftleşme alanlarının zarar görmesi ve su kirliliği gibi faktörler avlanabilir
balık sayısında ciddi düşüşe sebep olmuştur.

Sanayi
El Salvador’da sanayi üretimi GSYİH’sinin yaklaşık %23’ünü oluşturmaktadır. 60’lı yıllarda Orta Amerika
Ortak Pazarının (Central American Common Market, CACM) kurulmasıyla gelişmeye başlayan sektör
80’li yıllarda iç savaş ve resesyon sebebiyle küçülmüştür. 90’lı yıllara gelindiğinde serbest bölgelerde
ihracata yönelik üretim yapan firmalardan müteşekkil maquila sektörünün gelişmesiyle canlanan sanayi
2000’li yıllarda artan uluslararası rekabet karşısında yeniden güç kaybetmiştir.
2006 yılında onaylanan DR-CAFTA serbest ticaret anlaşması ile kabul edilen hükümler çerçevesinde
anlaşma öncesi dönemden farklı olarak El Salvador, ABD ve Meksika dışındaki ülkelerden de kumaş
ithal edip bu kumaşlardan üretilen eşyaları gümrük vergisine tabii tutulmaksızın ABD’ne ihraç
edebilmektedir. Bu sebeple DR-CAFTA ile rekabet avantajı yakalayan maquila sektörü iyileşme
sürecine girmiş ve gelişmeye devam etmiştir.
Maquila sektörü son yirmi yılda tarım ürünleri gibi geleneksel ihraç ürünlerinin yerini alarak ülkenin
ihracat gelirlerinin temel kaynağı konumuna gelmiştir. Bununla birlikte yavaşlayan sektörün ihraç
gelirleri içindeki payı son birkaç yıl içinde ortaya çıkıp hızlı bir yükseliş grafiği çizen işlenmiş gıda, etil
alkol, küçük el aletleri, mineraller gibi geleneksel olmayan ihraç ürünleri lehine küçülmeye devam
etmektedir.

Madencilik
El Salvador’da madencilik sektörünün GSYİH içindeki payı 2011 yılında %0,1’in altında kalmıştır. Ülkede
çeşitli maden rezervleri olduğu düşünüldüğü halde son 30 sene içinde bunları tespit etmek için gereken
yatırım yapılmamıştır. Ülkenin başlıca madenleri altın, alçıtaşı, deniz tuzu ve kireçtaşıdır.
Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
El Salvador’da ulaşım altyapısının zayıf ancak gelişiyor olduğu görülmektedir. Ülkenin karayolu ağının
omurgası niteliğindeki iki ana yol olan pasifik kıyısı boyunca uzanan Carreto Litoral ve iç bölgeleri
bağlayan Pan-American Highway sık sık gerçekleşen doğal afetler sebebiyle geçen yıllarda zarar
görmüş ve onarılmıştır. Kırsal ve tali yollar yağmurlu Mayıs-Ekim döneminde seller nedeniyle bir çok
araç için kullanılamaz hale gelmektedir. Kentsel bölgelerde trafik yoğunluğu ulaşımı zorlaştırmaktadır.
Karayolu altyapının güçlendirilmesine yönelik çeşitli projeler yürütülmektedir. Trafik yoğunluğunu
azaltmak için Başkent San Salvador çevresinde bir anayol inşaatı sürmektedir. Ayrıca ülkenin kuzey
bölgesinde MCC (Milennium Challenge Corporation) ile yapılan 5 yıllık 461 milyon dolarlık anlaşma
çerçevesinde 223 km uzunluğunda bir otoban inşa edilmiştir. Bununla birlikte kırsal bölgelerde ulaşım
altyapısını geliştirmeye yönelik Dünya Bankası fonlarıyla çeşitli projeler sürdürülmektedir.
El Salvador Ulusal Demiryollarına ait 526 km uzunluğundaki demiryolu ağı Ulusal Liman ve Taşımacılık
Kurulu (CEPA) tarafından işletilmektedir. Her iki kuruluş da devlet teşkilatıdır. Yüksek bakım onarım
maliyetleri sebebiyle hizmetine 2002 yılında ara veren El Salvador Ulusal Demiryolları 2007 yılından
beri hizmetlerini sürdürmektedir.
El Salvador’da iki liman bulunmaktadır: Acajutla ve La Union. Acajutla başkent San Salvador’un 85 km
batısında kalmaktadır. La Union ülkenin güneydoğusunda yer alan inşaası yakın zaman önce bitmiş bir
liman olup El Salvador hükümeti tarafından özelleştirilmek istenmektedir. İhale süreci halen devam
etmektedir. Her iki liman da halihazırda Ulusal Liman ve Taşımacılık Kurulu (CEPA) tarafından
işletilmektedir.
El Salvador hava taşımacılığını temel olarak dört havaalanından gerçekleştirmektedir. En önemli
havalimanı San Salvador’un 30 km güneyinde, San Luis’de bulunan El Salvador Uluslararası
Havalimanı’dır (Comalapa veya Cuscatlan Havalimanı olarak da bilinir). Orta Amerika’daki en geniş
havayolu ağlarından birine sahip TACA havayolu şirketi merkezi bağlantı noktası olarak bu havalimanını
kullanmaktadır. Nisan 2012’de hükümet tarafından El Salvador Uluslararası Havalimanı’nın geliştirilmesi
için bir kamu özel ortaklığı girişimi düşünüldüğü açıklanmıştır.
El Salvador’da telekomünikasyon hizmetlerini tekelden yürüten kuruluş 1998 yılında kablolu ve
kablosuz altyapılarla hizmet sunan firmalar olmak üzere ayrılarak özelleştirilmiştir. Kablolu telefon
ağlarını işleten El Salvador Telefon Şirketi (Compania Telefonica de El Salvador, CTE) Meksikalı America
Movil firması tarafından alınmıştır. Kablosuz iletişim hizmetlerini Telefonica De El Salvador firması
yürütmektedir. CTE pazara hakim olsa da, uzun mesafe iletişim, kablosuz ağlar ve internet hizmetleri
alanlarında piyasa rekabete açıktır. GSM pazarında CTE, Telefonica, Telemovil ve Digicel firmaları
rekabet etmektedir. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği istatistiklerine bakıldığında El Salvador’da
2011 yılında 950 bin sabit telefon hattı, 8 milyona yakın mobil telefon kullanıcısı olduğu görülmektedir.
Ülkede internet kullanım oranı 2007’de %6.11’den 2011’de %17.69’a yükselmiştir.

Enerji
El Salvador Ülke Raporu

5 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Bilinen petrol ve kömür yatakları olmadığından El Salvador’da elektrik enerjisi hidroelektrik ve
jeotermal santrallerden sağlanır. Ülkenin enerji tedariği önceden daha çok termal santrallerden
sağlanıyorken, 70’lerde yaşanan petrol krizi sonrasında hükümetler hidroelektrik kaynakların
geliştirilmesine önem vermiştir. Ülkede elektrik üretiminde faaliyet gösteren dört hidroelektrik santral
mevcuttur (Guayajo, Cerron, 5 de Noviembre, 15 de Septiembre) El Chapparal’da 5. hidroelektrik
santralin inşası devam etmektedir. Üretilen elektriğin %42’si jeotermal %26’sı hidroelektrik santraller
vasıtasıyla üretilmektedir.
Elektrik üretimi ve dağıtımı konusunda 1998 ve 1999 yıllarında özelleştirmeye gidilmiş dağıtım ve üç
termal santralin işletilmesi özel firmalara devredilmiştir. Ancak özelleştirmeler sonrasında elektrik
fiyatlarında azalma veya tedarik güvenirliğinin iyileşmesi gibi beklenen faydalar henüz piyasada etkisini
gösterebilmiş değildir. Enerji talebinin artması ve bu durumun üretim kapasitesinin artırılmasına dönük
yatırım imkanları yaratması beklenmektedir.
Hükümet kırsal bölgelere elektrik iletiminin sağlanması için de çeşitli çalışmalar yapmaktadır. Kırsal
bölgelerde yaklaşık 230.000 kişinin elektrik erişimi olmadan yaşadığı tahmin edilmektedir. Ayrıca enerji
konusunda hükümet Brezilya ve Kolombiya’nın desteğiyle alternatif bioyakıt projeleri de geliştirmeye
çalışmaktadır.

Bankacılık
El Salvador’da ticari banka hizmetleri onu özel banka, ikisi devlet bankası ve biri yabancı bir bankanın
şubesi (Citibank N.A. Sucursal El Salvador) olmak üzere 13 kuruluş tarafından yürütülmektedir. Hepsi
özel banka olan Banco Agricola, Banco Citibank de El Salvador, HSBC ve Scotiabank bankacılık
sektörünün %80’ine hakimdir. Banko Hipotecario ve Banco de Fomento Agropecuario ülkede faaliyet
gösteren devlet bankalarıdır.
Mevzuat gereği bankalarda yapılan tüm işlemler Amerikan doları üzerinden gerçekleştirilir. Faizler ve
harçlar piyasa şartlarına göre belirlenir. Özel bankalar devlet bankaları ve yabancı banka şubeleri
dışında kredi kooperatifleri de mevduat toplama yetkisine sahiptir. Bankacılık kanunu ve yabancı
bankaların varlığı sebebiyle sektör rekabete oldukça açıktır.

Finansal Hizmetler
El Salvador’da tüm finansal kurumların işleyişini düzenleyen ve denetleyen kuruluş bağımsız bir
düzenleme kurulu olan Finansal Sistem Denetleme Kuruludur (Superintendencia del Sistema
Financiora, SSF). Ülkenin genel anlamda iyi düzenlenmiş ve şeffaf bir finansal sistemi vardır. Ancak
finansal piyasalar sığ ve özsermaye finansmanı yetersizdir. Bir çok firma finansal gereksinimlerini
bankalardan borç almak ya da borç senedi ihraç etmek yoluyla karşılamaktadır. Dolarizasyon politikası
sayesinde ortadan kalkan kur riski sebebiyle faiz oranları düşük seviyelerdedir. (2011’de ortalama %6
olan borç verme faiz oranının önümüzdeki birkaç sene içinde kademeli olarak 1-1.5 puan yükselmesi
beklenmektedir.) Bununla birlikte büyük firmaların bir çoğu uzun vadeler ve düşük faiz oranları
sebebiyle yurt dışı kaynaklara yönelmektedir. KOBİ’ler için kredi bulma güçlüğü devam etmektedir. Bu
sebeple devlet bankaları ve ulusal kalkınma bankacılığı sistemi vasıtasıyla bu firmalara çeşitli kredi
programları sunulmaktadır.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
El Salvador’un DYY (Doğrudan Yabancı Yatırım) stoğu 2012’nin ilk çeyreğinde 8.3 milyar dolar
seviyesine yükselmiştir. Bununla birlikte kişi başına düşen DYY diğer DR-CAFTA ülkelerinden daha
düşük seviyededir. Düşük nitelikli iş gücü ve güvenlik sorunu ülkeye yatırımın cazip olmasının önündeki
temel engeller olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ülkedeki DYY’nin en büyük kaynakları ABD ve Panama’dır. Bunlar dışında ülke Meksika ve İspanya’dan
da önemli ölçüde yatırım almaktadır. Sektörel bazda bakıldığında (2012, ilk çeyrek) DYY’lerin %33,9’u
finans ve sigortacılık sektörü, %24,7’si imalat sektörü, %14,5’i elektrik, %13,7’si telekomünikasyon
sektörü, %9,1’i ise toptancılık ve perakendecilik sektörüne yapıldığı görülmektedir. (Finans sektörünün
payının yüksek olması 2007’de HSBC ve Citigroup tarafından yapılan şirket alımlarına bağlıdır.)
DR-CAFTA, Tayvan ve Kolombiya ile imzalanan serbet ticaret anlaşmaları ve Haziran 2012’de yürürlüğe
giren El Salvador ve diğer bazı orta amerika ülkelerinin AB ile imzaladığı ticaret anlaşması gibi
önlemlerle DYY kaynaklarının çeşitlendirilmesi hedeflenmektedir. Jeotermal enerji kaynaklarının
kullanımı, uluslarası havalimanın geliştirilmesi ve yeni karayollarının inşaası gibi altyapı çalışmaları için
DYY’ye ihtiyaç duyulmaktadır. Mevcut hükümet bu çalışmaları doğrudan özelleştirme faaliyetleri yerine
kamu özel ortaklığı projeleri ile yürütmeyi planlamaktadır.
2009’daki gerileme ve 2010-2011 dönemindeki yavaş iyileşme sürecine rağmen El Salvador 10 yıl
öncesine göre daha güçlü bir mali ve ekonomik yapıya sahiptir. Politik açıdan da daha istikrarlı bir
sürece giren ülkede sanayi, altyapı ve turizm alanlarında büyük yatırım fırsatları doğmaktadır. Son
yıllarda imzalanan serbest ticaret anlaşmaları ile girilen ekonomik entegrasyon sürecinin ülkedeki genç
iş gücü faktörü de göz önüne alınınca, önümüzdeki yıllarda DYY akışını önemli ölçüde artırması
-, 2013

6 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
beklenmektedir.

Dış Ticaret
Genel Durum
2000’li yıllar boyunca El Salvador’un dış ticaret açığı 2008 yılına kadar her yıl artarak devam etmiştir.
Küresel krizin etkileri sebebiyle 2009 yılında açık bir yıl öncesine göre %33,5 oranında azalmıştır
bununla birlikte iyileşmeyle birlikte büyümeye devam etmektedir. Dış ticaret hacmi 2008 yılında
maksimum seviyesi olan 14,46 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. 2002-2011 döneminde ihracat % 36
oranında artarken, aynı dönemde ithalat % 75 oranında artmıştır. 2002 yılında ihracatın ithalatı
karşılama oranı % 57 iken, 2011 yılına gelindiğinde bu oran % 44’e gerilemiştir. 2011 yılında ihracat
4,06 milyar dolar, ithalat 9,08 milyar dolar olmuştur.
Ülkenin Dış Ticareti
Dış Ticaret Göstergeleri (1000 Dolar)
YILLAR

İHRACAT

İTHALAT

HACİM

DENGE

2002

2.995.069

5.184.498

8.179.567

-2.189.429

2003

3.128.003

5.754.223

8.882.226

-2.626.220

2004

3.304.581

6.328.971

9.633.552

-3.024.390

2005

3.418.224

6.689.651

10.107.875

-3.271.427

2006

3.705.583

7.662.580

11.368.163

-3.956.997

2007

4.014.539

8.820.612

12.835.151

-4.806.073

2008

4.641.070

9.817.654

14.458.724

-5.176.584

2009

3.866.080

7.306.202

11.172.282

-3.440.122

2010

4.499.243

8.484.578

12.983.821

-3.985.335

2011

4.065.087

9.084.450

13.149.537

-5.019.363

Kaynak : ITC_Trademap (Ekim 2012)

İhracatında Başlıca Ürünler
Geleneksel ihraç ürünü kahve ve şeker olan El Salvador’da 90’lı yıllarda gelişen Maquila sektörü
(Yurdışından vergisiz olarak ithal edilen hammadde ve aramalları ile ihraç edilmek üzere üretilen
malların imal edildiği, serbest bölgelerde ağırlıklı olarak hazır giyim ve konfeksiyon alanında faaliyet
gösteren imalathanelerden müteşekkil sektör) geleneksel ihraç ürünlerinin yerini almış ve bu yıllarda
ihracat gelirlerinin birinci kaynağı haline gelmiştir. 2001 yılına gelindiğinde toplam ihracat içindeki payı
%56’ya ulaşan sektörün son yıllarda payı azalarak 2011 yılında %25 seviyelerine kadar düşmüştür.
Buna karşın geleneksel olmayan ihraç ürünlerinin payının giderek arttığı görülmektedir. Bu ürünlerin
2001 yılında toplam ihracat içinde %35 olan payı, 2011 yılına gelindiğinde %65 seviyesine ulaşmıştır.
Geleneksel olmayan ihraç ürünlerinden işlenmiş gıda, mineraller, plastik taşıma ambalajlama
malzemeleri gibi malların ihracatında büyük artışlar görülmektedir.

İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
TOPLAM İHRACAT

2009

2010

2011

3,866,080 4,499,243 4,065,087

0901 Kahve; kahve kabuk ve kapcıkları

230,309

213,232

464,123

6109 Tişört, fanila, diger ic giyim eşyası (örme)

621,981

739,496

202,811

83,771

167,676

197,323

6115 Çorap; külotlu, kısa; uzun konçlu, soketler (örme)
1701 Kamış/Pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde)

101,568

160,602

164,657

2710 Petrol yağları ve bitumenli minerallerden elde edilen yağlar

95,686

118,97

150,197

3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül

90,477

118,457

145,837

6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. eşya (örme)

135,402

175,535

124,313

4818 Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş, masa Örtüsü vb.

104,354

98,742

117,283

97,744

104,823

104,576

3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar
(dozlandırılmış)
El Salvador Ülke Raporu

7 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
7112 Kıymetlı metallerın, kaplamalarının artık ve döküntüleri

55,803

80,508

93,992

2202 Sular, alkolsüz içecekler (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş)

78,574

85,905

93,202

1905 Ekmek, bisküvi, gofret, kek ve hamur işleri

59,761

67,519

87,401

4819 Karton, selüloz vatka, örtü, kağıt, konteyner ambalaj

60,810

58,800

71,322

1604 Hazırlanmış/konserve edilmiş balıklar, balık yumurtası ve havyar

73,753

65,047

67,706

6212 Sutyen, korse, korse kemer, pantolon askısı, çorap bağı, jartiyer

46,835

56,935

57,565

2009 Meyve ve sebze suları (fermente edilmemiş, alkol katılmamış)

35,543

44,373

54,333

6103 Erkek/erkek çocuk için takım elbıse, takım, ceket, pantolon vs.
(örme)
1904 Hububat esaslı kabartılmış gıda mamulleri, kahvaltılık tahıl ve tahıl
barları

55,516

54,737

52,482

51,641

58,746

50,636

5205 Pamuk (dikiş hariç) ipliği (ağırlık; =>%85 pamuk) (toptan)

23,743

36,977

48,484

1102 Hububat unları (bugday/mahlut unu hariç)

34,198

32,586

45,774

3402 Yıkama, temizleme mustahzarları-sabunlar hariç

41,885

42,788

44,870

7209 Demir/çelik yassı mamul, soğuk haddelenmiş kaplanmış
(600mm’den geniş)

23,725

35,000

44,691

7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)

33,555

32,911

43,694

3924 Plastikten sofra, mutfak ve diger ev eşyası, tuvalet eşyası

30,646

33,367

38,609

6104 Kadın/kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, pantolon vs. (örme)

53,803

75,363

36,220

6006 Diğer örme mensucat (kumaş, örme ve dantelli 30 cm'den geniş)

32,377

40,973

35,609

5806 Dokunmuş kordelalar, boldükler

23,877

37,603

34,591

6107 Erkek iç çamaşırı, pijama, bornoz (örme)

79,421

91,983

34,381

6403 Ayakkabı; yüzü deri, tabanı kauçuk, plastik, tabii, suni vb kösele

21,617

25,500

31,362

6302 Yatak çarsafı, masa örtülerı, tuvalet, mutfak bezleri

38,050

37,511

30,558

6111 Bebek için giyim eşyası (örme)

28,244

32,213

29,039

9,385

14,027

28,622

6108 Kadın iç çamaşırları, pijama, bornoz, vb (örme)

24,096

29,101

27,809

1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil)

15,166

21,900

26,908

6,681

17,176

26,645

1703 Şeker Ekstraksiyonundan/ rafinajından elde edilen melaslar

14,094

23,961

24,160

3920 Diğer tabakalar, levhalar, filmler, folyo, bant, plastik şerit Vb,

18,657

21,095

23,336

9403 Diğer mobilyalar vb. aksam, parçaları

22,144

19,481

22,859

9,789

18,576

22,781

17,630

17,311

20,350

4803 Tuvalet-temizlik kağıtları

7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri

7602 Alüminyum döküntü ve hurdaları
7604 Alüminyum çubuk ve profiller
Kaynak : ITC_Trademap

İthalatında Başlıca Ürünler
El Salvador’un en çok ithal ettiği ürün petrol ürünleridir. 2010 yılında 1 milyar 341 milyon dolar
değerinde ithal edilen petrol ürünleri, 2011 yılında 1 milyar 682 milyon dolara yükselmiştir. 2011
yılında ithalatın % 19’unu petrol ürünleri oluşturmuştur. Değer olarak en çok ithal edilen ikinci ürün
ilaçlardır. 2010 yılında 277 milyon dolar olan ilaç ithalatı 2011 yılında %16 artarak 323 milyon dolara
ulaşmıştır. Toplam İthalatın yaklaşık olarak %3,5’ini ilaçlar oluşturmaktadır. Önemli ölçüde tahıl ithal
eden El Salvador’un 2011 ithalatında en çok ithal edilen tarım ürünü olan mısırın payı %2,3
civarındadır.
El Salvador’un ithal ettiği diğer ürünler sırasıyla, elektrikli iletişim cihazları, veri işleme cihaz ve
makinaları, poliasetaller ve polieterler, gıda maddeleri, demir çelik ürünleri, motorlu taşıtlar, palm yağı
olarak sıralanmaktadır.

İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER

-, 2013

2009

2010

2011

8 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
TOPLAM İTHALAT

7.306.202 8.484.578 9.084.450

2710 Petrol yağları ve bitumenli minerallerden elde edilen yağlar

592.643

683.744

928.013

2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitumenli minerallerden elde edilen
yağlar)
3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar
(dozlandırılmış)

367.656

473.339

565.736

257.857

277.884

323.320

1005 Mısır

115.784

117.594

209.327

2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar

123.867

184.414

189.171

8517 Telli telefon-telgraf icın elektrikli cihazlar

166.861

198.890

188.016

68.297

94.360

121.572

8471 Otomatik veri işleme makineleri, optik okuyucu, vb.
3907 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksit-alkid reçineler vb (ilk şekilde)

55.457

78.963

119.534

113.979

107.959

107.319

3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde)

59.397

90.867

105.937

7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamüllerı-genişlik 600mm’den fazla

29.372

72.515

100.229

8703 Otomobil, Steyşın vagonlar, yarış arabaları

77.372

79.354

97.757

1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

58.116

75.714

95.445

1001 Buğday ve mahlut

68.357

63.544

89.348

6115 Çorap; külotlu, kısa; uzun konçlu, soketler (örme)

37.576

71.728

88.123

5201 Pamuk (kardesiz, taranmamış)

43.185

63.799

87.940

'0406 Peynir ve lor

72.701

78.785

86.027

236.285

300.501

84.605

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

63.209

71.311

83.102

3920 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikul ve lamlar

41.316

58.992

68.985

3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsul

79.180

84.101

68.979

8443 Matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı makineler

44.394

59.425

67.964

5402 Sentetik lif ipliği (dikiş ipliği hariç) (toptan)

53.214

83.760

67.412

8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler

46.874

70.942

65.262

2304 Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar

61.169

64.634

64.073

3102 Azotlu mineral/ kimyasal gübreler

48.357

44.562

63.757

7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm’den geniş)

35.073

53.992

60.309

5205 Pamuk (dikiş hariç) ipliği (ağırlık; =>%85 pamuk) (toptan)

72.503

102.801

58.612

0201 Sığır eti (taze/soğutulmuş)

51.253

52.910

57.920

3401 Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler

45.042

46.773

55.954

4707 Kağıt ve karton döküntü ve kırpıntıları

31.064

42.600

54.902

3808 Hasarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici

34.053

42.608

51.705

0713 Kuru baklagiller

25.911

22.176

48.128

2202 Sular, alkolsüz içecekler (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş)

43.549

39.580

47.486

4804 Kraft kağıt/ kartonlar -sıvanmamış- rulo veya tabaka halinde

32.993

47.285

46.984

4818 Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş, masa örtüsü vb.

37.672

43.733

46.783

4811 Kağıt/karton, selüloz vatka ve selüloz liften tabakalar

31.391

40.682

45.496

1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı mustahzarlar

31.002

39.864

45.238

4011 Kauçuktan yeni dış lastikler

40.578

48.035

43.894

8523 Ses ve diğer fenomenleri kaydetmek için disk, bant, depolama
aygıtları
Kaynak : ITC_Trademap

39.412

50.063

43.093

2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda mustahzarları

6006 Diğer örme mensucat

Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
El Salvador ihracatının % 32’sini en büyük ticaret ortağı olan ABD’ye yapmaktadır. 2011 yılında El
Salvador, ABD’ye yaklaşık 1,3 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirmiştir. ABD’ye yapılan
ihracatın büyük çoğunluğunu kahve ve maquila sektöründe üretimi yapılan hazır giyim, konfeksiyon
El Salvador Ülke Raporu

9 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
ürünleri oluşturmaktadır.
El Salvador’un son yıllarda Orta Amerika ülkelerine ihracatının arttığı görülmektedir. Diğer C4 ülkeleri
olan Guatemala, Honduras ve Nikaragua’ya yapılan ihracat son 5 sene içinde %36 artış göstermiştir.
ABD ve Diğer orta Amerika ülkeleri dışında önemli ihracat pazarları Almanya, İspanya, Kanada, Japonya
ve Tayvan olarak sıralanmaktadır.
El Salvador gelecek yıllarda ABD ve Orta Amerika ülkelerine ihracat bağımlılığını azaltmak için pazar
çeşitlendirmesi politikaları uygulayarak AB, Çin H. C., Hindistan, Singapur,Tayvan gibi uzak pazarlarla
ilişkilerini pekiştirmeyi hedeflemektedir.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1 000 Dolar)
Sıra Ülkeler

2009

2010

2011

3.866.080

4.499.243

4.065.087

1.802.683

2.176.017

1.296.312

2 Guatemala

541.538

628.854

724.585

3 Honduras

519.518

579.376

656.952

4 Nikaragua

213.028

244.021

291.283

5 Kostarika

137.126

161.369

212.033

89.808

81.920

130.919

7 Panama

110.860

102.358

108.797

8 Meksika

59.207

76.234

80.228

9 İspanya

65.346

51.691

72.937

10 Dominik Cumhuriyeti

67.448

84.173

67.859

11 Kanada

33.170

67.716

63.271

12 Japonya

19.149

18.673

49.319

13 Tayvan

14.761

14.684

33.349

7.505

9.421

30.119

TOPLAM İHRACAT
1 ABD

6 Almanya

14 Şili
15 G. Kore
…
Türkiye*

3.829
…

16.189
…

355

28.098
…

384

615

Kaynak : ITC_Trademap, *TUİK

2011 yılında El Salvador’un en çok ithalat yaptığı ülke, 3,26 milyar dolar ve % 36 pay ile ABD’dir. Bu
pazardan ithal ettiği başlıca ürünler, petrol yağları ve gazları, ilaç, elektronik ekipman ve tahıldır. El
Salvador’un ithalatında ikinci sırada yer alan Guatemala’dan 977 milyon dolar değerinde ithalat
yapılmıştır. Guatemala’dan ithal edilen başlıca ürünler, palm yağı ve fraksiyonları, alkolsüz içecekler,
ilaçlar ve elektriktir. Orta ve Güney Amerika ülkeleri dışında Çin H. C., Japonya, Tayvan ve Almanya en
çok ithalat yapılan pazarlardır.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (1 000 Dolar)
Sıra Ülkeler

2009

2010

2011

7.306.202

8.484.578

9.084.450

2.641.483

3.130.029

3.264.441

2 Guatemala

747.774

802.549

977.507

3 Meksika

545.463

752.051

731.592

4 Çin H. C.

331.982

482.710

481.118

5 Honduras

351.782

374.113

366.177

6 Kostarika

225.105

261.214

293.012

7 Ekvador

223.191

254.140

255.768

TOPLAM İTHALAT
1 ABD

8 Venezuela

97.499

132.198

232.705

9 Panama

179.727

227.136

208.514

10 Japonya

102.671

151.556

207.545

11 Nikaragua

195.032

181.758

195.498

93.273

85.432

181.773

177.229

121.680

133.210

12 Kolombiya
13 Brezilya
-, 2013

10 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
14 Tayvan

87.466

…

132.084

110.202

15 Almanya

98.418
136.715

131.878

…

Türkiye*

…
5.031

…
2.105

772

Kaynak: ITC Trade Map, *TUİK

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
El Salvador dış ticaretinde büyük ölçüde Amerika’ya bağımlı bir ülkedir. Bununla birlikte pazar
çeşitlendirme ve serbestleşme politikaları ile ticaret ortaklarının sayısını ve mevcut ortaklarla olan
ticaret hacmini geliştirmeyi hedeflemektedir. Dünya Ticaret Örgütü üyesi olan ülkenin Şili, Meksika,
Dominik Cumhuriyeti, Panama, Tayvan, Kolombiya ve Orta Amerika ülkeleri ile serbest ticaret
anlaşmaları vardır. Kanada ve Peru ile bu tür bir anlaşma imzalamaya yönelik müzakereler devam
etmektedir.
El Salvador 2006 yılında DR-CAFTA (Dominik Cumhuriyeti, Orta Amerika Serbest Ticaret Anlaşması)’nı
onaylayan ilk ülke olmuştur. ABD, Costa Rica, Guatemala, Honduras, Nikaragua, Dominik Cumhuriyeti
ve El Salvador arasında imzalanan bu anlaşma sayesinde El Salvador Asya ülkelerinin artan rekabeti
karşısında işlenmiş gıda, şeker, etanol ihracatının ve hazır giyim sektöründeki yatırım düzeyinin
iyileştirilmesini amaçlamaktadır. Haziran 2012’de Avrupa Birliği’yle de benzer bir anlaşma
imzalanmıştır. Bu anlaşmayla da ABD’ne ticari bağımlılığın azaltılması, ülkenin ihracat pazarlarını
çeşitlendirip artırarak cari dengenin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Serbest ticaret politikaları
çerçevesinde Çin H. C. ve diğer Asya ülkeleri ile ilişkilerin geliştirilmesi de mevcut hükümetin önem
verdiği konulardan biridir.

İthalat Rejimi
Bir çok durumda El Salvador gümrükleri ithalat izin belgesi talep etmez. İthalat işlemleri için ticari
fatura ve konşimento yeterlidir. http://appm.aduana.gob.sv/sacelectronico/ web adresinden belirli bir
ürün için ithalat vergisi oranı, ithalat izni gerekip gerekmediği, ithalat kısıtlaması olup olmadığı ve
hangi kamu kuruluşunun gereken izni verdiği bilgilerine ulaşılabilmektedir.
Tüm tarımsal ürünler, canlı hayvanlar ve taze gıda ürünlerinin ithalatı için Tarım Bakanlığı’ndan ve
Sağlık Bakanlığı’ndan sağlık sertifikası, temel tahılların ithalatı için Tarım Bakanlığı’ndan, süt ve süt
ürünleri için Sağlık Bakanlığı’ndan ithalat izin belgesi alınması gerekmektedir. Farmasötik ürünlerin
Halk Sağlığı Ulusal Konseyi’ne (CSSP) tescilletilmesi gerekmektedir.
2011 yılında El Salvador hükümeti ithalat ve ihracat işlemlerinin tek merkezden yürütülmesini
sağlamak amacıyla Ulusal Merkez Bankası (BCR) bünyesinde İthalat ve İhracat İşlem Merkezi’ni (CIEX)
kurmuştur. İthalat prosedürlerine ilişkin bakanlık ve kuruluşların CIEX’te temsilcileri bulunmaktadır.
BCR tarafından oluşturulan bir yazılımın temelini oluşturduğu sistem ithalatçıların ithalat işlemleri için
sarfettikleri süreyi kısaltmayı ve süreci kolaylaştırmayı hedeflemektedir.
El Salvador’a yüksek kalibreli belirli silahların ithalatı yasaktır. Kişisel savunma veya avcılık için
kullanılan silahların ithalatı yapılabilmektedir. Ancak bunlar da polis ve Savunma Bakanlığı’nın sıkı
kontrollerine tabidir.
Kokain, afyon ve barbitüratlar Kamu Sağlığı Yüksek Konseyi (Consejo Superior de Salud Publica) izni ile
yalnızca tıbbi kullanıma mahsus olmak üzere ithal edilebilmektedir. Kumarhanelerde kullanılmak üzere
üretilmiş kumar makineleri, masaları vb. ürünlerin ithalatı Maliye Bakanlığı ve yerel idarelerin iznine
bağlıdır.
İthalatı yasaklı olan diğer mallar şu şekilde listelenmektedir:
- Kurulu politik, ekonomik ve sosyal düzeni tehdit edici karakteri olan kitap, kitapçık, poster vb. ürünler
- Müstehcen içerikli kitap, kitapçık, almanak, dergi, gazete, pul fotoğraf, kart vb. ürünler
- Genel ahlaka aykırı filmler.
- Kürtaj için kullanılan ilaç ve cihazlar.
- Bandrolsüz sigara kağıtları
- Para basma makina ve cihazları
- Sahte para ve banknotlar
- Saflık derecesi 0.90’ın altında olan gümüş paralar
- Yasal kullanımda olan bozuk para ve jetonların yerine kullanılabilecek metal veya alaşım jeton/paralar
- Kahve ağaç ve (ekim için kullanılan) tohumları
- 8 yıldan daha uzun süre kullanılmış ağır motorlu taşıtlar veya 15 yıldan daha uzun süre kullanılmış
ağır motorlu taşıtlar

El Salvador Ülke Raporu

11 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Türkiye gibi El Salvador’la bir serbest ticaret anlaşması olmayan ülkeler için gümrük vergi oranlarının
çoğu El Salvador’un da üyesi olduğu Orta Amerika Ortak Pazarı tarafından belirlenen maksimum ortak
gümrük vergisi olan %15’i geçmemektedir. Bununla birlikte yeni ve kullanılmış giyim eşyaları genel
olarak %25 oranında, kumaşlar %20 ve daha yüksek oranlarda vergilendirilmektedir. Motorlu
taşıtlardan %25-30 oranında gümrük vergisi alınmaktadır. Tarım ürünleri ithalatta en yüksek oranlarla
vergilendirilen ürünlerdir. Bazı süt ürünleri, kümes hayvanlarının eti, domuz eti ve pirinç %40 gümrük
vergisine tabiidir. Alkollü içecekler için %20-%40 arasında değişen gümrük vergilerine ek olarak alkol
içeriğine göre belirlenen tüketim vergileri ve fiyat üzerinden %8 vergi ödenmektedir. Tüm bunlara ek
olarak ürünlere %13 KDV uygulanmaktadır. (GTIP kodu veya anahtar sözcük kullanarak ürün bazında
sorgulama yapmak için: http://appm.aduana.gob.sv/sacelectronico/
Tarife Dışı Engeller
El Salvador’da mamül malların ithalatını etkileyen tarife dışı engel olarak nitelendirilebilecek fazla
uygulama bulunmamaktadır. Pirinç ve domuz eti %40 gümrük vergisine ek olarak ithalat kotasına
tabiidir. Bunlar dışında kümes hayvanları ve yumurta ithalatında gözetilen bazı sağlık standartları
mevcuttur.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
El Salvador’da Ulusal Bilim ve Teknik Konseyi (CONACYT) standartlarla ilgili düzenlemeleri yapan
kuruluş olarak 1992’den beri faaliyet göstermektedir. Eylül 2011’de bir yasayla yürürlüğe giren El
Salvador Kalite Sistemi’nin (Quality Salvadoran System) başında Ulusal Kalite Konseyi bulunur. Genel
uygulama bu konseye bağlı komitelerin standart oluşturmaktansa var olan uluslararası standartları
benimsemesidir. Benimsenen standartların başında ISO, COPANT ve CODEX bulunur. Buna ek olarak
bir süredir Kolombiya ve Meksika tarafından belirlenen bir takım standartlara da başvurulmaktadır.

Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Ticaret verileri incelendiğinde Türkiye’nin El Salvador’a düzenli bir ihracatının olmadığı görülmektedir.
2008’e kadar düzensiz olarak 1-2,5 milyon dolar aralığında seyreden yıllık ihracat değeri 2008’de
yükselişe geçmiş 2009 yılında 5 milyon dolarla zirve yapmış ve 2011 yılında tekrar 0,8 milyon dolar
seviyelerine gerilemiştir. 2012 yılında El Salvador’a gerçekleştirilen ihracat miktarının geçen senenin
aynı dönemine ait verilerle kıyaslandığında önemli ölçüde yükselmiş olduğu görülmektedir. Türkiye’nin
ülkeden ithalatı da oldukça sınırlı düzeyde kalmıştır. Düzenli olarak ithal edilen belli bir ürün grubu
olmadığı gibi yıllar itibarı ile ithalatta düzenli bir seyir gözlenmemektedir.
Türkiye-El Salvador Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
YILLAR

İHRACAT

İTHALAT

HACİM

DENGE

2002

892

928

1820

-36

2003

1163

47

1210

1116

2004

1400

412

1811

988

2005

1555

2945

4500

-1390

2006

2205

259

2464

1946

2007

1350

405

1755

944

2008

1918

476

2394

1441

2009

5031

355

5386

4676

2010

2105

384

2489

1721

2011

772

615

1387

157

2011 (Ocak-Aralık)

772

615

1387

157

2012 (Ocak-Aralık)

2017

455

2473

1563

Kaynak: TUİK

Türkiye'nin El Salvador'a İhracatında Başlıca Ürünler
2010 yılında, Türkiye’nin 2,1 milyon dolar olan El Salvador’a ihracatı, 2011 yılında % 63 oranında
azalarak 772 bin dolara gerilemiş, 2012’de artarak tekrar 2 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. El
Salvador’a ihracatımızında öne çıkan bir ürün grubu bulunmamaktadır. Bununla birlikte dozlandırılmış
ilaçlar, demir/çelik profil, traktörler, reçel/marmelat, çikolata, bisküvi/gofret, ve mermer son yıllarda bu
ülkeye ihracatı gerçekleştirilmiş ürünlerin başında gelmektedir.
-, 2013

12 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Türkiye'nin El Salvador'a İhracatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP Ürünler
GENEL TOPLAM
4803 Tuvalet ve yüz temizliği için ince kağıt, havlu veya kağıt peçete vb. kağıtlar

2010 2011 2012
2.105

772 2.018

0

0

641

130

161

254

7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş

0

0

127

0307 Yumuşakçalar (canlı, taze, soğutulmuş, dondurulmuş, kurutulmuş, tuzlanmış vs.)

0

0

125

8701 Traktörler

96

124

103

1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları

51

16

84

9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları

0

0

82

5205 Pamuk ipliği (dikiş ipliği hariç) (ağırılık itibariyıe pamuk oranı >=%85 ve perakende
olarak satılacak hrç)
7208 Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak
haddelenmiş)

41

0

59

30

0

57

119

39

52

2007 Reçel, jöle, marmelat, meyve püresi ve pastları (pişirilerek hazırlanmış)

41

18

47

7228 Diğer alaşımlı çelikten çubuk ve profiller;alaşımlı veya alaşımsız çelikten sondaj
işlerinde kullanılan
8437 Tohum, hububat, kuru baklagilleri temizleme, tasnif etme ayıklama ve öğütmeye
mahsus makina ve cihaz

0

45

45

0

0

41

7311 Demir veya çelikten sıkıştırılmış veya sıvı hale getirilmiş gazlar için kaplar

0

0

38

155

77

36

0

0

31

19

48

31

4822 Kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan bobin, masura, makara vb.

0

16

29

7017 Camdan laboratuvar ve eczane eşyası ile sağlığı koruyucu eşya (taksimatlı veya
ölçülü olsun olmasın)
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür
güllacı, pirinç
Kaynak: TUİK

17

31

29

65

28

10

3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller

6802 Yontulmaya veya inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan taşı hariç), mozik için küp
şeklinde taşlar
7211 Demir ve alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri (genişlikleri 600 mm.den az ve
kaplanmamış olanlar
8409 Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve
parçaları

Türkiye’nin El Salvador’dan İthalatında Başlıca Ürünler
Türkiye’nin El Salvador’dan ithalatı 2011 yılında 615 bin dolar iken 2012 yılında 455 bin dolar olmuştur.
El Salvador’dan düzenli olarak ithal edilen bir ürün olmamakla birlikte son yıllarda küçük çapta örme
giyim eşyası, kahve, elektrik kondansatörleri, canlı tropikal hayvan (sürüngenler), canlı bitkilerin aşı
kalemi gibi ürünler ithal ettiğimiz görülmektedir.

Türkiye'nin El Salvador'dan İthalatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
GENEL TOPLAM

2010 2011 2012
384

615

455

0

377

232

8532 Sabit, değişken veya ayarlanabilir (ön ayar yapılabilir) elektrik kondansatörleri

28

39

121

6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme)

92

66

50

6310 Kullanılmış veya yeni paçavralar, sicim, ip ve halat döküntüleri

1301 Lak, tabii sakızlar, reçineler ve sakız reçineler ve yağ reçineler (pelesenkler gibi)

0

0

7

37

5

7

6403 Dış tabanı kauçuktan, plastik maddeden, tabii veya terkip yoluyla elde edilen
köseleden ve yüzü deri ayakkabı

0

0

6

8541 Diyodlar, transistörler vb yarı iletken tertibat; ışık yayan diyodlar

6

2

6

15

5

5

3

9

5

0106 Canlı diğer hayvanlar

0901 Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve
yerine kullanılan
6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme)
El Salvador Ülke Raporu

13 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
0602 Diğer canlı bitkiler (kökleri dahil) çelikler, aşı kalem ve gözleri; mantar miselleri

23

62

3

6107 Erkek ve erkek çocuk için külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar,
robdöşambrlar

0

12

3

8543 Kendine has fonksiyonlu diğer elektrikli makina ve cihazlar

0

0

2

6104 Kadın ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, etek, pantolon, tulum ve
şort (örme)

0

3

1

6211 Spor, kayak ve yüzme kıyafetıeri; diğer giyim eşyası

8

1

1

8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler

0

5

1

6202 Kadın ve kız çocuk için manto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anoraklar (kayak ceketleri
dahil)

0

0

1

8412 Diğer motorıar ve kuvvet hasıı eden makinalar

0

0

1

5807 Dokumaya elverişli maddelerden işlenmemiş etiketler, armalar ve benzeri eşya

0

0

1

8511 Motorlarda kullanılılan elektrikli ateşleme veya hareket ettirme tertibat ve cihazları

0

0

1

8533 Elektrik rezistansları (reostalar ve potansiyometreler dahil) (ısıtıcı rezistanslar hariç)

0

1

0

Kaynak: TUİK

Pazar ile İlgili Bilgiler
Dağıtım Kanalları
El Salvador’da büyük mağazalar ve alışveriş merkezleri çoğunlukla doğrudan imalatçı veya ihracatçıdan
ithalat yapmaktadır. Çoğu tüketim malı büyük distribütörler tarafından ithal edilmektedir. Büyük
distribütörlerin genellikle iyi yapılanmış alıcı ağları olmakla birlikte dağıtımını yaptıkları ürünlerin çok
çeşitli olması sebebiyle yeni ve az bilinen ürünlerin tanıtımı konusunda etkili olmaları pek mümkün
olmamaktadır.
El Salvador’da başlıca dağıtım merkezleri Orta Amerika bölgesi dışına ihracat yapmak için serbest
ticaret bölgelerinde konumlanmıştır. Konteynerler içinde ithal edilen mallar genellikle Guatemala ve
Honduras’ta bulunan Atlantik limanları yoluyla ülkeye girer. Bunun dışında El Salvador’un Pasifik
kıyısında olan limanları olan Acajutla ve La Union da ithal edilen malların girişi için kullanılmaktadır.
Ancak malların büyük oranı Atlantik okyanusu üzerinden geldiğinden ilk yöntem daha yaygın olarak
kullanılmaktadır. Hava yolu vasıtasıyla gelen mallar Başkent San Salvador’un 30 km güneyinde San
Luis’de bulunan El Salvador Uluslararası Havalimanı’nda gümrüğe girmektedir.

Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Tüketiciyi koruma yasası çerçevesinde genel bir kural olarak perakendeciler ürünün fiyatını paket
üzerinde ya da açıkça görülebilecek farklı bir şekilde göstermelidir. Ağırlık, hacim ya da başka cins bir
ölçüm birimi ile satılan ürünlerin ürün muhteviyatının bu ölçülerini belirten etiketler taşıması gerekir.
Ayrıca dondurulmuş ve konservelenmiş gıda ürünlerinde son kullanma tarihi belirtilmelidir. Eczacılık
ürünlerinde içindekiler, son kullanma tarihi, dozaj, kontrendikasyonlar, kullanıma ilişkin riskler, kalıcı
etkiler vs. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş şekle uygun olarak etiket üzerinde gösterilmelidir.
Tüm bunlara ek olarak etiketleme İspanyolca olarak yapılmalıdır.
Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler
Satın almada anahtar faktörler fiyat kalite ve satış sonrası hizmet olarak sıralanmaktadır. Bununla
birlikte her sektörün kendine has karakteristik özellikleri ve teknikleri olduğu unutulmamalıdır. Özellikle
yeni bir ürün veya marka tanıtımı yapılacaksa, ithal ürünlerin yerel dağıtıcılarının büyük bir çoğunluğu,
kendi tedarikçilerinden reklam ve promosyon desteği beklemektedir. Tüm satış promosyon materyalleri
ve teknik dokümanlar İspanyolca olmalıdır.
Son yıllarda e-mail ve internet kullanımındaki önemli artış ticari uygulamalar üzerinde de büyük ölçüde
etkili olmaktadır. El Salvador Ticaret ve Sanayi Odası üyelerinin yaklaşık yarısının internet üzerinden
ve %90’ından fazlasının e-mail yoluyla iş yaptıklarını rapor etmektedir.

Kamu İhaleleri
El Salvador hükümeti tarafından gerçekleştirilen küçük çaplı kamu alımlarında bakanlıkların ya da özerk
kuruluşların web sayfalarında alımlara ilişkin duyurular yayımlanmaktadır. Satıcılar ilgili kurumların
tedarik birimleriyle iletişime geçerek konuya ilişkin bilgi alabilmektedir. Ayrıca www.comprasal.gob.sv
internet sitesi vasıtasıyla da kamu alımlarına ilişkin ihale ve çağrılar takip edilebilir.
53,784 doların üstündeki alımlarda hükümet büyük gazetelerde yayımlanan çağrılar ve/veya çeşitli
-, 2013

14 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
elçiliklere yazılı olarak yapılan bildirimlerle teklifler toplamaktadır. Mevzuat gereği El Salvador
hükümetinin fonlarıyla yürütülen inşaat ve altyapı projelerinde seçimin yerli firmalar lehine yapılması
öngörülmektedir. Ancak çoğu büyük çaplı proje uluslararası kuruluşlardan temin edilen fonlarla
desteklendiğinden yabancı firmaların da dahil olabildiği ihaleler sıklıkla açılmaktadır.

İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
El Salvador’da iş görüşmeleri resmi bir çerçevede gerçekleştirilir. Görüşmelere takım elbise ve kravatla
iştirak etmek gerekir. İlk toplantıda görüşmeye başlamadan önce kartvizit değişimi yapılması
standartlaşmış bir prosedürdür. Bu yüzden görüşme esnasında kartvizit bulundurmak mutlaka dikkat
edilmesi gereken bir husustur. Bir yüzü ispanyolca olan kartvizitler hazırlamak faydalı olabilir.
İş yemekleri iş görüşmeleri için sıklıkla tercih edilen bir organizasyon biçimidir. Öğle yemeğinde
12:30-13:00, akşam yemeğinde ise 20:00-21:00 başlangıç için uygun vakitlerdir. İş yemekleri 2-3 saat
sürebilmektedir. Bu görüşmelerin öncesi ve sonrası için sıkışık bir plan yapmamak uygun olacaktır.
1 Ocak Yılbaşı, 2-6 Nisan Kutsal Hafta (Semana Santa), 1 Mayıs İşçi Bayramı, 3-6 Ağustos San
Salvador Bayramı, 15 Eylül Bağımsızlık Günü, 2 Kasım Día de Difuntos, 25 Aralık Noel ülkede tatil
günleri olarak kabul edilmiştir. Semana Santa ve San Salvador Bayramı haftalarında devlet daireleri
tüm hafta boyunca kapalı olmaktadır. Ayrıca 15 Aralık’tan Ocağın ilk haftası sonuna kadar birçok ofis
kapalı olacağından iş görüşmeleri için bu tarihlerin tercih edilmemesi gerekir

Pasaport ve Vize İşlemleri
Diplomatik, Hizmet, Hususi ve Umuma Mahsus Pasaport hamilleri 90 güne kadar ikamet süreli
seyahatlerinde vizeden muaftır. El Salvador Berlin’deki Büyükelçiliği ülkemize akreditedir ve İstanbul’da
Fahri Konsolosluğu bulunmaktadır
Haberleşme
El Salvador’un uluslararası telefon kodu 503’tür. Dünyanın bir çok ülkesine direkt arama ve faks
hizmeti mevcuttur. Kablo, teleks, faks, çağrı ve internet hizmetleri yaygındır. Cep telefonları yaygın
olarak kullanılmaktadır. Posta servisi çok gelişmiş olmasa da DHL, Federal Express ve UPS gibi bir çok
firma taşımacılık hizmeti sunmaktadır.
Sağlık
Ahuachapán, La Unión, ve Santa Ana vilayetlerinin kırsal kesimlerinde deng humması ve sıtma vakaları
görülmektedir. Bu bölgelere gidecek kişilerin bu riske karşı tedbirli olması gerekir. Bunun dışında içme
suyu ve yemek konusunda da titiz olunması, bakteri taşıma riski yüksek çiğ yiyeceklerden uzak
durulması tavsiye edilmektedir.
Güvenlik
El Salvador’da yüksek suç oranı sebebiyle ülkeye yapılan seyahatlerde temkinli olmakta fayda vardır.
Hırsızlık, yankesicilik ve soygun suçları yaygın olarak işlenir. Geç vakitlerde sokaklarda yalnız yürümek
tehlikeli olabilmektedir. Hırsız ve yankesicilerden korunmak için her zaman dikkatli ve tedbirli olunması
tavsiye edilmektedir.

Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz

El Salvador Ülke Raporu

15 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Sektör

Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkenin Türkiye'ye
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında
Potansiyel İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
ve Rakip Ülkelere
GTİP
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ürün
2012
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
Uyguladığı Gümrük
2012 Aylık 2013 Aylık
ve Pazar
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2012
2011-2012
2011-2012
Oranları
Veriler*
Veriler*
Payları (%)
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)

Şili 48,4
Kostarika
14,5
Türkiye %15
2007 Reçel,
Şili %0
Konserve Meyve Sebze
11,88
0,047
236,7
0,5
159
2
0,047
- Meksika
Marmelat
11,6
ABD%4,5,%0
Arjantin
Meksika %0
8,9 Çin H.
C. 7,8
Guatemala
37,7
Kostarika
18,7
Türkiye %15 ABD
1905 Bisküvi,
Bisküvi
41,10
0,01
739,35
0,2
-64
4
0,010
- Honduras %4,5 Meksika %0
Gofret
13,2 ABD Guatemala%0
7,5
Nikaragua
7,2
ABD 56,6
Meksika
15,9
Guatemala Türkiye %15 ABD
Şekerli ve Çikolatalı
1806
Çikolata
19,54
0,084
478,89
0,1
440
-2
0,084
- 13,2
%4,5 Şili %0
Mamüller
Brezilya
Meksika %0
2,7
Kostarika
2,1
Kostarika
34,3
Honduras Türkiye
21,4
2005 Konserve
%15 ABD%4,5,%0
Konserve Meyve Sebze
edilmiş
11,93
0
190
0,1
-8
0
- Guatemala Meksika %0
sebze
19,7 ABD Guatemala%0
13,1
Meksika
1,2
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 12 aylıktır.

-, 2013

16 / 21
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz

El Salvador Ülke Raporu

17 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
Sektör

GTİP

Potansiyel Ürün

Tekstil Yan Sanayi 6004

Örme Mensucat

Ayakkabı

Kauçuk, Plastik
Ayakkabı

Doğal Taşlar

Sofra ve Mutfak
Eşyaları

Demir-Çelik

6402

6802

7013

7208

İşlenmiş Mermer

Cam Eşya

Demir, Çelik

Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye ve
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında
Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
2012
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
2012 Aylık 2013 Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2012
2011-2012
2011-2012
Veriler*
Veriler*
Payları (%)
Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları

11,2

37,4

10,6

5,11

78,52

0

0

0,036

0

0,057

435,4

116,44

942,16

460,75

689,35

0.2

0.1

0

0.1

0.1

-

-

-53

-

-

8

-7

-7

26

-22

0

0

0,036

0

0,057

-

-

-

-

-

ABD 82,9
Guatemala
10,2
Kolombiya
1,6 İtalya
1,4
Nikaragua
1,2
Çin H. C.
59,5
Panama
12,7
Vietnam
6,9 ABD
5,4
Guatemala
4,2
Guatemala
23,4 Çin
H. C. 22,5
Kolombiya
17
Honduras
14,8
Türkiye 6,1
ABD 30,6
Meksika
17
Çin
H. C.
14,3
Guatemala
14,2
Panama
8,3
Japonya
82
Guatemala
6,9
Meksika
6,3
Çin
H. C.
3

Türkiye
%5,10 ABD
%0
Guatemala
%0 İtalya
%5,10

Türkiye %15
ABD %0
Panama
%0 Çin H.
C. %15

Türkiye %15
Guatemala
%0 Çin H.
C. %15
Kolombiya
%15

Türkiye %15
ABD %0
Meksika
%0 Çin H.
C. %15

Türkiye
%0,%10
Japonya
%0,%10
Guatemala
%0 Meksika

-, 2013

18 / 21
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
Almanya
0,7

Demir-Çelik

Makine

Elektrikli
Makineler ve
Kablolar

Otomotiv Ana ve
Yan Sanayi

İlaç

Doğal Taşlar

7216

8443

8544

8701

3004

2515

Demir Çelikten
Profil

Baskı Makineleri

İzole edilmiş Tel,
Kablo

Traktör

İlaç

Blok Mermer

19,6

59,2

30,5

8

304,5

0,23

0,052

0

0

0,103

0,254

0

1.237,05

47,02

2.382,63

400,85

581,29

928,24

0.1

0.1

0

0

0.1

0

-35

-

-

-17

58

-

8

-13

-10

11

-6

-17

%0

Guatemala
37,9
Kostarika
26,5
- Meksika
20,4 ABD
12,1
Panama 1

Türkiye
%0,5,15
Guatemala
%0
Kostarika
%0 Meksika
%0 ABD
%0,1.5,4.5

0

ABD
70
İtalya 8,2
- Almanya
3,7 Çin
H. C. 3,1
İspanya
3,1

Türkiye %0
ABD %0
İtalya %0
Almanya %0
Çin H. C.
%0

0

Kostarika
40,5 ABD
22,9
- Meksika
18,1 Çin
H. C. 4,7
İsveç 2,6

Türkiye
%0,5,15
Kostarika
%0 ABD
%0,4.5
Meksika
%0
Çin H.C.
%0,5,15

0,052

0,103

0,254

0

ABD 57,8
Meksika
21,6
Japonya
- 10
İngiltere
2,9
Brezilya
2,8
ABD 34,9
Guatemala
9,4
- Meksika
9,3
Almanya 7
Panama
6,5
Guatemala
64,4
Türkiye
15,5
- İspanya

Türkiye%0
ABD %0
Meksika %0
Japonya %0

Türkiye %5
ABD
%0,%1,5
Guatemala
%0 Meksika
%0

Türkiye %10
Guatemala
%0

El Salvador Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

19 / 21
%0
13,3
İspanya%10
Meksika
Meksika %0
3,2 İtalya
1,4
ABD 84,3
Honduras Türkiye %5
4,2
ABD %0
Meksika
Tekstil Yan Sanayi 5206
Pamuk İpliği
15,1
0
54,2
0.8
18
0
- 4,2
Çin Honduras
%0 Çin H.C.
H. C. 3,7
Endonezya %5
1,9
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 12 aylıktır.

-, 2013

20 / 21
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
El Salvador - Düzenlenen Önemli Fuarlar

El Salvador Ülke Raporu

21 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

More Related Content

What's hot (20)

Nijer ulke raporu_2013
Nijer ulke raporu_2013Nijer ulke raporu_2013
Nijer ulke raporu_2013
 
Myanmar ulke raporu_2013
Myanmar ulke raporu_2013Myanmar ulke raporu_2013
Myanmar ulke raporu_2013
 
Papua (yeni gine)-ulke_raporu_2013
Papua (yeni gine)-ulke_raporu_2013Papua (yeni gine)-ulke_raporu_2013
Papua (yeni gine)-ulke_raporu_2013
 
Nikaragua ulke raporu_2013
Nikaragua ulke raporu_2013Nikaragua ulke raporu_2013
Nikaragua ulke raporu_2013
 
Ekvator ginesi ulke_raporu_2013
Ekvator ginesi ulke_raporu_2013Ekvator ginesi ulke_raporu_2013
Ekvator ginesi ulke_raporu_2013
 
Pakistan ulke raporu_2013
Pakistan ulke raporu_2013Pakistan ulke raporu_2013
Pakistan ulke raporu_2013
 
Nepal ulke raporu_2013
Nepal ulke raporu_2013Nepal ulke raporu_2013
Nepal ulke raporu_2013
 
Mali ulke raporu_2013
Mali ulke raporu_2013Mali ulke raporu_2013
Mali ulke raporu_2013
 
Fildisi sahili ulke_raporu_2013
Fildisi sahili ulke_raporu_2013Fildisi sahili ulke_raporu_2013
Fildisi sahili ulke_raporu_2013
 
Mogolistan ulke raporu_2013
Mogolistan ulke raporu_2013Mogolistan ulke raporu_2013
Mogolistan ulke raporu_2013
 
Meksika ülke raporu 2013
Meksika ülke raporu 2013Meksika ülke raporu 2013
Meksika ülke raporu 2013
 
Meksika ulke raporu_2013
Meksika ulke raporu_2013Meksika ulke raporu_2013
Meksika ulke raporu_2013
 
Kambocya ulke raporu_2013
Kambocya ulke raporu_2013Kambocya ulke raporu_2013
Kambocya ulke raporu_2013
 
Hindistan ulke raporu_2013
Hindistan ulke raporu_2013Hindistan ulke raporu_2013
Hindistan ulke raporu_2013
 
Malavi ulke raporu_2013
Malavi ulke raporu_2013Malavi ulke raporu_2013
Malavi ulke raporu_2013
 
Malezya ulke raporu_2013
Malezya ulke raporu_2013Malezya ulke raporu_2013
Malezya ulke raporu_2013
 
Filipinler ulke raporu_2013
Filipinler ulke raporu_2013Filipinler ulke raporu_2013
Filipinler ulke raporu_2013
 
Kolombiya ulke raporu_2013
Kolombiya ulke raporu_2013Kolombiya ulke raporu_2013
Kolombiya ulke raporu_2013
 
Mozambik ulke raporu_2013
Mozambik ulke raporu_2013Mozambik ulke raporu_2013
Mozambik ulke raporu_2013
 
Ozbekistan ulke raporu_2013
Ozbekistan ulke raporu_2013Ozbekistan ulke raporu_2013
Ozbekistan ulke raporu_2013
 

Similar to El salvador ulke_raporu_2013

Similar to El salvador ulke_raporu_2013 (15)

Endonezya ulke raporu_2013
Endonezya ulke raporu_2013Endonezya ulke raporu_2013
Endonezya ulke raporu_2013
 
Letonya ulke raporu_2013
Letonya ulke raporu_2013Letonya ulke raporu_2013
Letonya ulke raporu_2013
 
Kongo ulke raporu_2013
Kongo ulke raporu_2013Kongo ulke raporu_2013
Kongo ulke raporu_2013
 
Madagaskar ulke raporu_2013
Madagaskar ulke raporu_2013Madagaskar ulke raporu_2013
Madagaskar ulke raporu_2013
 
Brezilya ulke raporu_2013
Brezilya ulke raporu_2013Brezilya ulke raporu_2013
Brezilya ulke raporu_2013
 
Norveç satur kpdf
Norveç satur kpdfNorveç satur kpdf
Norveç satur kpdf
 
Kenya ulke raporu_2013
Kenya ulke raporu_2013Kenya ulke raporu_2013
Kenya ulke raporu_2013
 
Litvanya ulke raporu_2013
Litvanya ulke raporu_2013Litvanya ulke raporu_2013
Litvanya ulke raporu_2013
 
Dominik cumhuriyeti ulke_raporu_2013
Dominik cumhuriyeti ulke_raporu_2013Dominik cumhuriyeti ulke_raporu_2013
Dominik cumhuriyeti ulke_raporu_2013
 
Yok ve gel dağ 2015 öğr kop 1
Yok ve gel dağ 2015 öğr kop 1Yok ve gel dağ 2015 öğr kop 1
Yok ve gel dağ 2015 öğr kop 1
 
Yok ve gel dağ 2015 öğr kop 1
Yok ve gel dağ 2015 öğr kop 1Yok ve gel dağ 2015 öğr kop 1
Yok ve gel dağ 2015 öğr kop 1
 
Italya ulke raporu_2013
Italya ulke raporu_2013Italya ulke raporu_2013
Italya ulke raporu_2013
 
Kamerun ulke raporu_2013
Kamerun ulke raporu_2013Kamerun ulke raporu_2013
Kamerun ulke raporu_2013
 
Etiyopya ulke raporu_2013
Etiyopya ulke raporu_2013Etiyopya ulke raporu_2013
Etiyopya ulke raporu_2013
 
Misir ulke raporu_2013
Misir ulke raporu_2013Misir ulke raporu_2013
Misir ulke raporu_2013
 

More from UlkeRaporlari2013

More from UlkeRaporlari2013 (12)

Norvec ulke raporu_2013
Norvec ulke raporu_2013Norvec ulke raporu_2013
Norvec ulke raporu_2013
 
Moritanya ulke raporu_2013
Moritanya ulke raporu_2013Moritanya ulke raporu_2013
Moritanya ulke raporu_2013
 
Moldovya ulke raporu_2013
Moldovya ulke raporu_2013Moldovya ulke raporu_2013
Moldovya ulke raporu_2013
 
Maldiv adalari ulke_raporu_2013
Maldiv adalari ulke_raporu_2013Maldiv adalari ulke_raporu_2013
Maldiv adalari ulke_raporu_2013
 
Makedonya ulke raporu_2013
Makedonya ulke raporu_2013Makedonya ulke raporu_2013
Makedonya ulke raporu_2013
 
Makao ulke raporu_2013
Makao ulke raporu_2013Makao ulke raporu_2013
Makao ulke raporu_2013
 
Macaristan ulke raporu_2013
Macaristan ulke raporu_2013Macaristan ulke raporu_2013
Macaristan ulke raporu_2013
 
Luksemburg ulke raporu_2013
Luksemburg ulke raporu_2013Luksemburg ulke raporu_2013
Luksemburg ulke raporu_2013
 
Lubnan ulke raporu_2013
Lubnan ulke raporu_2013Lubnan ulke raporu_2013
Lubnan ulke raporu_2013
 
Libya ulke raporu_2013
Libya ulke raporu_2013Libya ulke raporu_2013
Libya ulke raporu_2013
 
Laos ulke raporu_2013
Laos ulke raporu_2013Laos ulke raporu_2013
Laos ulke raporu_2013
 
Kuzey kibris ulke_raporu_2013
Kuzey kibris ulke_raporu_2013Kuzey kibris ulke_raporu_2013
Kuzey kibris ulke_raporu_2013
 

El salvador ulke_raporu_2013

  • 1. EL SALVADOR ÜLKE RAPORU Hazırlayan : Sedat ÜREY Ankara - February, 2013
  • 2. EL SALVADOR Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler Temel Sosyal Göstergeler Devletin Adı El Salvador Cumhuriyeti Başkenti* San Salvador (1.567.000) Başlıca Şehirler* Santa Ana (524.000), Sonsonate (438.000), San Miguel (434.000) Yönetim Biçimi Cumhuriyet Resmi Dili** İspanyolca Nüfus 6,2 milyon Yüzölçümü** 21.041 km 2 Dini** Katolik (%57), Protestan(%21), Diğer (%22) Para Birimi Amerikan Doları (USD), El Salvador Kolonu (SVC) Kaynak: EIU Country Forecast Report, Ağustos 2012, *Dirección General de Estadistica y Censos (2007 nüfus sayımı verileri), **CIA Factbook, Eylül 2012 Temel Ekonomik Göstergeler 2009a 2010a 2011a 2012b 2013b 20.66 21.09 22.50 23.60 25.17 -3.1 1.4 1.5 2.2 2.7 3,350 3,410 3,610 3,770 4,000 1.1 1.2 5.1 2.4 3.7 Mal İhracatı (milyon $) fob 3,930 4,577 5,402 5,804 6,455 Mal İthalatı (milyon $) fob 7,038 8,189 9,801 10,440 11,360 GSYİH (milyar $) Reel GSYİH Büyüme (%) Kişi başına GSYİH ($) Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %) Cari İşlemler Dengesi (milyon $) -3,108 -3,612 -4,399 -4,637 -4,905 Dış borç (brüt - milyar $)* 10.1 11.1 12.2 12.8 13.8 Döviz kuru (ortalama, ABD$:€) 1.39 1.33 1.39 1.28 1.26 a: Gerçekleşen, b: Projeksiyon Kaynak: EIU Country Forecast Report Ağustos 2012 Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar BCIE, CACM, CD, CELAC, FAO, G-11, G-77, IADB, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, LAES, LAIA (gözlemci), MIGA, MINURSO, NAM (gözlemci), OAS, OPANAL, OPCW, PCA, SICA, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNIFIL, Union Latina, UNMIL, UNMISS, UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO Genel Bilgiler Coğrafi Konum Orta Amerika’nın en küçük ülkesi olan El Salvador kuzey ve doğusunda Honduras, batısında ise Guatemala ile komşudur. Pasifik okyanusunda 307 km sahil şeridi bulunan ülke bulunduğu bölgede Karayip Denizi’ne kıyısı olmayan tek ülkedir. Canlı sismik aktivite sebebiyle yanardağlar diyarı olarak bilinen ülke dar sahil şeridi ve ortasında yüksek düzlükleri ile dağlık bir araziye sahiptir. Ülkenin batısında bulunan Santa Ana ve doğusunda bulunan San Miguel yanardağları aktiftir. Ülke yağışlı ve kuru mevsimleri olan tropikal bir iklime sahiptir. Yıl boyunca genellikle 15-30 derece aralığında seyreden sıcaklık değerleri mevsimsel olarak çok fark etmemekle birlikte daha çok yüksekliğe bağlı olarak değişir. Pasifik kıyıları genellikle sıcaktır. Orta plato ve dağlık bölgelerde ılıman bir iklim hakimdir. Mayıs Ekim arası yağışlı dönemdir. Kasım Nisan arasında yaz mevsimi hakimdir. Bu dönemde -, 2013 2 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 3. çok yüksek bölgeler dışında kalan yerlerde sıcak ve kuru bir hava hüküm sürer. Siyasi ve İdari Yapı El Salvador 84 üyeli tek meclisli bir parlamento ve bir başkan tarafından idare edilen demokratik bir cumhuriyettir. Başkan 5 yılda bir genel seçimle mutlak çoğunluk ilkesine göre seçilir. İlk seferde oyların en az %50’sini alan bir aday olmazsa ikinci bir oylama yapılır. Parlamento üyeleri üye oldukları siyasi partilerin ülkeyi teşkil eden 14 vilayetten aldıkları oy sayısına göre belirlenir ve 3 yıl görevde kalır. Son parlamento seçimleri Mart 2012’de, başkanlık seçimi ise Mart 2009’da yapılmıştır. El Salvador uzun yıllar askeri yönetimle idare edilmiştir. 1980’de patlak veren iç savaş sonrası Birleşmiş Milletler’in desteğiyle 1992’de imzalanan bir barış anlaşması ile demokratik yönetime geçmiş ve 1994’te ilk çok partili seçimini gerçekleştirmiştir. Ülkede iki siyasi partinin öne çıktığı görülmektedir: 1989 2009 yılları arasında başkanlık makamını elinde tutmuş sağ görüşlü Alianza Republicana Nacionalista (Arena) partisi ve 2009’da ilk defa başkanlık seçimlerini kazanan sol görüşlü Frente Farabundo Marti para la Liberacion Nacional (FMLN) partisi. FMLN partisinin aday göstermesiyle başkan seçilen Mauricio Funes’un görev süresi 2014’te dolmaktadır. Funes, liberal politikalara ılımlı, merkeze yakın bir duruş sergilemektedir. El Salvador’da yargının bağımsızlığı ilkesi benimsenmektedir. Bağımsız bir yüksek mahkeme mevcuttur. Ülkenin idari yapısına ilişkin sorunların başında iltimas ve yolsuzluk gelmektedir. Funes yönetimi bu sorunları aşacak çözümler üretmeye gayret etmektedir. Nüfus ve İşgücü Yapısı 2011 yılında 6,2 milyon olan El Salvador’un nüfusunun düşük bir hızla artarak 2016 yılında 6,4 milyon olacağı tahmin edilmektedir. El Salvador, genç nüfusun ağırlıklı olduğu demografik bir profile sahiptir. % 36'sı 14 yaşın altında olan nüfusun sadece %5’i 65 yaşın üzerindedir. Son yıllarda ABD’de iş fırsatlarında azalma, Meksika’da uygulanan sıkı göçmen kontrolleri ve yaşanan şiddet olayları gibi faktörler sebebiyle ülkeden göçün cazibesini kaybetmesi sebebiyle nüfus artışının hızlanması beklenmektedir. Genç nüfus sebebiyle büyümesi beklenen iş gücünün ekonomik büyümeyi hızlandıracağı öngörülmektedir. Doğal Kaynaklar ve Çevre El Salvador’un kıyı düzlükleri ve yüksek volkanik arazilerden müteşekkil coğrafyası üzerinde bir çok alan zirai faaliyetler için uygundur. Ülkede en iyi tarım arazileri şeker ve kahve üretimi için kullanılır. El Salvador Latin Amerika’daki en yüksek yağış oranına sahip ülkelerden biridir. Bununla birlikte ormanların tahrip edilmesi ve erozyon gibi çevre sorunları ciddi düzeylerdedir. Erozyon sebebiyle biriken maddelerin barajları doldurması ülkenin hidroelektrik santrallerinin üretim kapasitesini de olumsuz etkilemektedir. Tatlı su kaynakları çok olmakla birlikte ırmakların çoğunda sinai ve organik atıklar sebebiyle kirlilik düzeyi çok yüksektir. Bu durum kaynakların bir çoğunun içme suyu tedariğinde kullanılmasına engel olmaktadır. Genel Ekonomik Durum Ekonomik Yapı Orta Amerika’nın coğrafi olarak en küçük ülkesi olan El Salvador bölgedeki en büyük üçüncü ekonomi konumundadır. 2009’da yaşanan küresel daralma sebebiyle reel GSYİH’sı %3,1’lik bir küçülme kaydetse de 2010 itibarı ile gerek gelişen ihracat gerekse yurtdışından para transferleri sayesinde ekonomi yavaş bir iyileşme sürecine girmiştir. Yatırım ortamına ilişkin sorunlar, mali kontrol zorunlulukları, özel tüketim harcamalarının düşük düzeyde olması, büyüyen dış ticaret açığı gibi meseleler ekonomik büyümeyi yavaşlatan faktörler olarak sıralanmaktadır. Son 30 yıl içinde El Salvador ekonomisi kahve üretimi ağırlıklı bir tarım ekonomisinden ticaret ve finansal hizmetlere odaklı bir hizmet ekonomisine dönüşmüştür. 1985’de tarım GSYİH’nın %27’sini, hizmetler ise %50’sini teşkil ediyorken, 2011’de tarımın GSYİH içindeki payı %10,5 iken hizmetler %59’un üzerinde bir paya sahip olmuştur. 2003’ten bu yana sanayinin GSYİH içindeki payı %30 civarında seyretmektedir. El Salvador’un en önemli döviz -ve özel tüketimin harcamalarının- kaynağı yurt dışında çalışanların ülkeye aktardığı yabancı para olmaya devam etmektedir. Hane halklarının yaklaşık üçte biri tarafından alınan yurtdışı para transferleri 2011 GSYİH’sının 17%’sini teşkil etmektedir. Kamu harcamaları özel tüketim harcamaları ile kıyaslandığında oldukça düşük düzeydedir. Yatırım harcamaları da düşük tasarruf oranları, yüksek suç oranı, kredi imkanlarının yetersizliği gibi sebeplerle kısıtlanmaktadır. 2003’ten bu yana ithalatın hızla yükselmesi ve ihracatın buna paralel bir artış gösterememesi sebebiyle net ihracatın ülke ekonomisine etkisi de olumsuz olmaya devam etmektedir. IMF verilerine göre El Salvador’un kamu dış borcu Aralık 2011’de 12,95 milyar dolar ile GSYİH’sının %57.3’ü seviyesine ulaşmıştır. El Salvador’un toplam kamu borcu; finansal olmayan kamu kesimi borcu, finansal kamu kesimi borcu ve merkez bankası borcunu içermektedir. El Salvador Ülke Raporu 3 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 4. Ekonomi Politikaları El Salvador’da 1990’lar ve 2000’li yıllar boyunca görevde olan hükümetler parasal istikrar, ticaretin serbestleşmesi ve yabancı yatırımın artırılması hedeflerine dayalı bir ekonomi politikası izlemişlerdir. Son yıllarda telekomünikasyon, elektrik dağıtımı, emeklilik fonları, bankacılık, gibi alanlarda özelleştirmeye gidilmiştir. Hükümet gerek iç savaş sonrası gerek 2001’de gerçekleşen deprem ve 1998 ve 2005’de gerçekleşen kasırga felaketleri sonrasında yeniden yapılanma çalışmaları sırasında mali disipline bağlılığını sürdürmüştür. IMF ile yapılan ve 2013’te süresi dolacak olan 3 yıllık stand-by anlaşması çerçevesinde hükümet yatırımcıları cezbedecek teminatlar sunarken mali konsolidasyon çabalarını da sıkı tutmak zorunda kalmaktadır. İş fırsatları bakımından vergilendirme açısıyla değerlendirildiğinde El Salvador Latin Amerika’daki en iyi ikinci ekonomidir. Kurumlar vergisi $150,000’ın üstünde kalan kurumsal kazançlar için %30 oranında uygulanmaktadır. Gelir vergisi kademeli olarak %10-%30 arasında değişen oranlarla alınmaktadır. 2011 yılında toplam vergi gelirinin %51’7 sini oluşturan KDV oranı 2003’ten beri %13 olarak uygulanmakta ve ilaç ve gıda ürünlerinden alınmamaktadır. Ekonomik Performans Son yıllarda özellikle serbest ticaret anlaşmalarıyla ekonomik partnerlerini artırma çabalarına rağmen El Salvador ekonomik açıdan hala ciddi düzeyde ABD ekonomisine bağımlıdır. 2001’den beri uygulanan dolarizasyon politikası ile daha da derinleşen bağımlılığı El Salvador’un 2008’de patlak veren küresel ekonomik krizden önemli ölçüde etkilenmesine sebep olmuştur. 2009 yılında küçülen reel GSYİH cari açık ve dış borçta hızlı bir yükselişe neden olmuş, yurtdışından, özellikle ABD’den gelen para transferinin azalması da ekonomik istikrarın sağlanmasını zorlaştırmıştır. Daha öncesinde yıllık ortalama %4 olan reel GSYİH’deki büyüme oranı krizden sonra girilen iyileşme sürecinde 2010 ve 2011 yıllarında yıllık yaklaşık %1,5 düzeyinde kalmıştır. Yatırım ortamına ilişkin varolan sorunlar, zayıf özel tüketim harcamaları, mali kontrol gereklilikleri ve dış ticaret açığı sebebiyle 2012 yılında büyümenin % 2,2 düzeyinde gerçekleşmesi ve 2014 yılı sonuna kadar yıllık %3’ün altında seyretmesi beklenmektedir. Yurtdışından para transferlerinde ve yurtiçi yatırımlardaki artışın büyüme hızını artırması beklenmektedir ancak mali konsolidasyon tedbirleri sebebiyle bu artış da sınırlı olacaktır. 2011’de uygulamaya alınan mali konsolidasyon programı mali açığın azaltılması ve toplam borç/ GSYİH oranının düşürülmesini hedeflemektedir. 2012’de IMF hedefi olan %3,5’i aşarak GSYİH’nın %4’ü düzeyinde gerçekleşen mali açığın aralık 2011’de uygulamaya alınan vergi reformu ve harcamalarda kesinti yapılması sayesinde 2012 yılı sonuna kadar %3 düzeyine inmesi beklenmektedir. Yüksek borçlanma sebebiyle toplam borçların GSYİH’ye oranı 2012 içinde %57,4 düzeyine ulaşmıştır. Bu oranın da hızlı ekonomik büyüme ve daha küçük mali açık hedeflerine paralel olarak birkaç sene içinde %50 civarına inmesi beklenmektedir. Dolarizasyon politikası ve düşük özel tüketim ve kamu harcamaları sayesinde düşük seyreden enflasyon 2011’de %5,1 oranında gerçekleşmiştir. İç talepte ve uluslararası gıda ve petrol fiyatlarındaki yükselme yukarı yönlü bir baskıya neden olsa da enflasyonun daha sonraki birkaç yıl içerisinde ortalama %3,6 düzeyinde seyredeceği öngörülmektedir. Para Politikaları 2001’de uygulanmaya başlayan dolarizasyon politikası ile birlikte El Salvador Kolonu yerine Amerikan Dolarının kullanılmaya başlaması sonucu El Salvador Merkez Bankası para politikalarını sadece bankacılık sisteminde düzenleme yapmak suretiyle yürütübilmektedir. Paraz arzı ve faiz oranlarının kontrolü çoğu yabancı olan ticari bankaların elindedir. %6-6,5 civarında olan faiz oranlarının 2014 sonrasında daha sıkı para politikaları sebebiyle biraz daha yükselmesi ve %7-8 seviyesine çıkması beklenmektedir. Özel sektör kredi imkanları iyileşmektedir ancak değişken küresel şartlar ve kredi sağlayıcılarının temkinli politikaları hızlı bir büyümeyi mümkün kılmamaktadır. Sektörler Tarım ve Hayvancılık El Salvador’da tarım sektörü, ekonomi içindeki payı gittikçe düşüyor olsa da yaratılan katma değer ve istihdam açısından hala önemli bir yere sahiptir. 2011 yılı içinde GSYİH’daki payı %10,5 olan tarım sektörü toplam işgücünün 1/3’üne istihdam sağlamakta, ihracat gelirlerinin 1/3’üne kaynak oluşturmakta ve ülkenin yiyecek ihtiyacının %70’ini karşılamaktadır. Ancak son yıllarda ucuza tahıl ithal edebilme imkanı sebebiyle tarım ihmal edilmekte ve bu alana yeterli yatırım yapılmamaktadır. Yetiştirilen başlıca tahıl ürünleri mısır, fasulye, pirinç ve sorgum, ihraç edilen başlıca tarım ürünleri ise kahve ve şekerdir. Hasatı kasım ve mart ayları arasında yapılan kahve halen El Salvador’un en büyük tarım ihraç ürünüdür. Kahve üreticileri deprem, kuraklık gibi doğal afetler ve düşük fiyatlardan etkilenmektedirler. Ülkede hayvancılık fazla gelişmiş değildir. Yerli üretim yanında ABD ve Nikaragua’dan da et ürünleri ithal edilmektedir. -, 2013 4 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 5. Son yıllarda El Salvador’da balıkçılık sektörüne verilen önem azalmıştır. En büyük geleneksel ihraç ürünlerinden olan karidesten elde edilen ihracat geliri önemli ölçüde düşmüştür. 2001’de gerçekleşen deprem felaketi sebebiyle çiftleşme alanlarının zarar görmesi ve su kirliliği gibi faktörler avlanabilir balık sayısında ciddi düşüşe sebep olmuştur. Sanayi El Salvador’da sanayi üretimi GSYİH’sinin yaklaşık %23’ünü oluşturmaktadır. 60’lı yıllarda Orta Amerika Ortak Pazarının (Central American Common Market, CACM) kurulmasıyla gelişmeye başlayan sektör 80’li yıllarda iç savaş ve resesyon sebebiyle küçülmüştür. 90’lı yıllara gelindiğinde serbest bölgelerde ihracata yönelik üretim yapan firmalardan müteşekkil maquila sektörünün gelişmesiyle canlanan sanayi 2000’li yıllarda artan uluslararası rekabet karşısında yeniden güç kaybetmiştir. 2006 yılında onaylanan DR-CAFTA serbest ticaret anlaşması ile kabul edilen hükümler çerçevesinde anlaşma öncesi dönemden farklı olarak El Salvador, ABD ve Meksika dışındaki ülkelerden de kumaş ithal edip bu kumaşlardan üretilen eşyaları gümrük vergisine tabii tutulmaksızın ABD’ne ihraç edebilmektedir. Bu sebeple DR-CAFTA ile rekabet avantajı yakalayan maquila sektörü iyileşme sürecine girmiş ve gelişmeye devam etmiştir. Maquila sektörü son yirmi yılda tarım ürünleri gibi geleneksel ihraç ürünlerinin yerini alarak ülkenin ihracat gelirlerinin temel kaynağı konumuna gelmiştir. Bununla birlikte yavaşlayan sektörün ihraç gelirleri içindeki payı son birkaç yıl içinde ortaya çıkıp hızlı bir yükseliş grafiği çizen işlenmiş gıda, etil alkol, küçük el aletleri, mineraller gibi geleneksel olmayan ihraç ürünleri lehine küçülmeye devam etmektedir. Madencilik El Salvador’da madencilik sektörünün GSYİH içindeki payı 2011 yılında %0,1’in altında kalmıştır. Ülkede çeşitli maden rezervleri olduğu düşünüldüğü halde son 30 sene içinde bunları tespit etmek için gereken yatırım yapılmamıştır. Ülkenin başlıca madenleri altın, alçıtaşı, deniz tuzu ve kireçtaşıdır. Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı El Salvador’da ulaşım altyapısının zayıf ancak gelişiyor olduğu görülmektedir. Ülkenin karayolu ağının omurgası niteliğindeki iki ana yol olan pasifik kıyısı boyunca uzanan Carreto Litoral ve iç bölgeleri bağlayan Pan-American Highway sık sık gerçekleşen doğal afetler sebebiyle geçen yıllarda zarar görmüş ve onarılmıştır. Kırsal ve tali yollar yağmurlu Mayıs-Ekim döneminde seller nedeniyle bir çok araç için kullanılamaz hale gelmektedir. Kentsel bölgelerde trafik yoğunluğu ulaşımı zorlaştırmaktadır. Karayolu altyapının güçlendirilmesine yönelik çeşitli projeler yürütülmektedir. Trafik yoğunluğunu azaltmak için Başkent San Salvador çevresinde bir anayol inşaatı sürmektedir. Ayrıca ülkenin kuzey bölgesinde MCC (Milennium Challenge Corporation) ile yapılan 5 yıllık 461 milyon dolarlık anlaşma çerçevesinde 223 km uzunluğunda bir otoban inşa edilmiştir. Bununla birlikte kırsal bölgelerde ulaşım altyapısını geliştirmeye yönelik Dünya Bankası fonlarıyla çeşitli projeler sürdürülmektedir. El Salvador Ulusal Demiryollarına ait 526 km uzunluğundaki demiryolu ağı Ulusal Liman ve Taşımacılık Kurulu (CEPA) tarafından işletilmektedir. Her iki kuruluş da devlet teşkilatıdır. Yüksek bakım onarım maliyetleri sebebiyle hizmetine 2002 yılında ara veren El Salvador Ulusal Demiryolları 2007 yılından beri hizmetlerini sürdürmektedir. El Salvador’da iki liman bulunmaktadır: Acajutla ve La Union. Acajutla başkent San Salvador’un 85 km batısında kalmaktadır. La Union ülkenin güneydoğusunda yer alan inşaası yakın zaman önce bitmiş bir liman olup El Salvador hükümeti tarafından özelleştirilmek istenmektedir. İhale süreci halen devam etmektedir. Her iki liman da halihazırda Ulusal Liman ve Taşımacılık Kurulu (CEPA) tarafından işletilmektedir. El Salvador hava taşımacılığını temel olarak dört havaalanından gerçekleştirmektedir. En önemli havalimanı San Salvador’un 30 km güneyinde, San Luis’de bulunan El Salvador Uluslararası Havalimanı’dır (Comalapa veya Cuscatlan Havalimanı olarak da bilinir). Orta Amerika’daki en geniş havayolu ağlarından birine sahip TACA havayolu şirketi merkezi bağlantı noktası olarak bu havalimanını kullanmaktadır. Nisan 2012’de hükümet tarafından El Salvador Uluslararası Havalimanı’nın geliştirilmesi için bir kamu özel ortaklığı girişimi düşünüldüğü açıklanmıştır. El Salvador’da telekomünikasyon hizmetlerini tekelden yürüten kuruluş 1998 yılında kablolu ve kablosuz altyapılarla hizmet sunan firmalar olmak üzere ayrılarak özelleştirilmiştir. Kablolu telefon ağlarını işleten El Salvador Telefon Şirketi (Compania Telefonica de El Salvador, CTE) Meksikalı America Movil firması tarafından alınmıştır. Kablosuz iletişim hizmetlerini Telefonica De El Salvador firması yürütmektedir. CTE pazara hakim olsa da, uzun mesafe iletişim, kablosuz ağlar ve internet hizmetleri alanlarında piyasa rekabete açıktır. GSM pazarında CTE, Telefonica, Telemovil ve Digicel firmaları rekabet etmektedir. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği istatistiklerine bakıldığında El Salvador’da 2011 yılında 950 bin sabit telefon hattı, 8 milyona yakın mobil telefon kullanıcısı olduğu görülmektedir. Ülkede internet kullanım oranı 2007’de %6.11’den 2011’de %17.69’a yükselmiştir. Enerji El Salvador Ülke Raporu 5 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 6. Bilinen petrol ve kömür yatakları olmadığından El Salvador’da elektrik enerjisi hidroelektrik ve jeotermal santrallerden sağlanır. Ülkenin enerji tedariği önceden daha çok termal santrallerden sağlanıyorken, 70’lerde yaşanan petrol krizi sonrasında hükümetler hidroelektrik kaynakların geliştirilmesine önem vermiştir. Ülkede elektrik üretiminde faaliyet gösteren dört hidroelektrik santral mevcuttur (Guayajo, Cerron, 5 de Noviembre, 15 de Septiembre) El Chapparal’da 5. hidroelektrik santralin inşası devam etmektedir. Üretilen elektriğin %42’si jeotermal %26’sı hidroelektrik santraller vasıtasıyla üretilmektedir. Elektrik üretimi ve dağıtımı konusunda 1998 ve 1999 yıllarında özelleştirmeye gidilmiş dağıtım ve üç termal santralin işletilmesi özel firmalara devredilmiştir. Ancak özelleştirmeler sonrasında elektrik fiyatlarında azalma veya tedarik güvenirliğinin iyileşmesi gibi beklenen faydalar henüz piyasada etkisini gösterebilmiş değildir. Enerji talebinin artması ve bu durumun üretim kapasitesinin artırılmasına dönük yatırım imkanları yaratması beklenmektedir. Hükümet kırsal bölgelere elektrik iletiminin sağlanması için de çeşitli çalışmalar yapmaktadır. Kırsal bölgelerde yaklaşık 230.000 kişinin elektrik erişimi olmadan yaşadığı tahmin edilmektedir. Ayrıca enerji konusunda hükümet Brezilya ve Kolombiya’nın desteğiyle alternatif bioyakıt projeleri de geliştirmeye çalışmaktadır. Bankacılık El Salvador’da ticari banka hizmetleri onu özel banka, ikisi devlet bankası ve biri yabancı bir bankanın şubesi (Citibank N.A. Sucursal El Salvador) olmak üzere 13 kuruluş tarafından yürütülmektedir. Hepsi özel banka olan Banco Agricola, Banco Citibank de El Salvador, HSBC ve Scotiabank bankacılık sektörünün %80’ine hakimdir. Banko Hipotecario ve Banco de Fomento Agropecuario ülkede faaliyet gösteren devlet bankalarıdır. Mevzuat gereği bankalarda yapılan tüm işlemler Amerikan doları üzerinden gerçekleştirilir. Faizler ve harçlar piyasa şartlarına göre belirlenir. Özel bankalar devlet bankaları ve yabancı banka şubeleri dışında kredi kooperatifleri de mevduat toplama yetkisine sahiptir. Bankacılık kanunu ve yabancı bankaların varlığı sebebiyle sektör rekabete oldukça açıktır. Finansal Hizmetler El Salvador’da tüm finansal kurumların işleyişini düzenleyen ve denetleyen kuruluş bağımsız bir düzenleme kurulu olan Finansal Sistem Denetleme Kuruludur (Superintendencia del Sistema Financiora, SSF). Ülkenin genel anlamda iyi düzenlenmiş ve şeffaf bir finansal sistemi vardır. Ancak finansal piyasalar sığ ve özsermaye finansmanı yetersizdir. Bir çok firma finansal gereksinimlerini bankalardan borç almak ya da borç senedi ihraç etmek yoluyla karşılamaktadır. Dolarizasyon politikası sayesinde ortadan kalkan kur riski sebebiyle faiz oranları düşük seviyelerdedir. (2011’de ortalama %6 olan borç verme faiz oranının önümüzdeki birkaç sene içinde kademeli olarak 1-1.5 puan yükselmesi beklenmektedir.) Bununla birlikte büyük firmaların bir çoğu uzun vadeler ve düşük faiz oranları sebebiyle yurt dışı kaynaklara yönelmektedir. KOBİ’ler için kredi bulma güçlüğü devam etmektedir. Bu sebeple devlet bankaları ve ulusal kalkınma bankacılığı sistemi vasıtasıyla bu firmalara çeşitli kredi programları sunulmaktadır. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü El Salvador’un DYY (Doğrudan Yabancı Yatırım) stoğu 2012’nin ilk çeyreğinde 8.3 milyar dolar seviyesine yükselmiştir. Bununla birlikte kişi başına düşen DYY diğer DR-CAFTA ülkelerinden daha düşük seviyededir. Düşük nitelikli iş gücü ve güvenlik sorunu ülkeye yatırımın cazip olmasının önündeki temel engeller olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkedeki DYY’nin en büyük kaynakları ABD ve Panama’dır. Bunlar dışında ülke Meksika ve İspanya’dan da önemli ölçüde yatırım almaktadır. Sektörel bazda bakıldığında (2012, ilk çeyrek) DYY’lerin %33,9’u finans ve sigortacılık sektörü, %24,7’si imalat sektörü, %14,5’i elektrik, %13,7’si telekomünikasyon sektörü, %9,1’i ise toptancılık ve perakendecilik sektörüne yapıldığı görülmektedir. (Finans sektörünün payının yüksek olması 2007’de HSBC ve Citigroup tarafından yapılan şirket alımlarına bağlıdır.) DR-CAFTA, Tayvan ve Kolombiya ile imzalanan serbet ticaret anlaşmaları ve Haziran 2012’de yürürlüğe giren El Salvador ve diğer bazı orta amerika ülkelerinin AB ile imzaladığı ticaret anlaşması gibi önlemlerle DYY kaynaklarının çeşitlendirilmesi hedeflenmektedir. Jeotermal enerji kaynaklarının kullanımı, uluslarası havalimanın geliştirilmesi ve yeni karayollarının inşaası gibi altyapı çalışmaları için DYY’ye ihtiyaç duyulmaktadır. Mevcut hükümet bu çalışmaları doğrudan özelleştirme faaliyetleri yerine kamu özel ortaklığı projeleri ile yürütmeyi planlamaktadır. 2009’daki gerileme ve 2010-2011 dönemindeki yavaş iyileşme sürecine rağmen El Salvador 10 yıl öncesine göre daha güçlü bir mali ve ekonomik yapıya sahiptir. Politik açıdan da daha istikrarlı bir sürece giren ülkede sanayi, altyapı ve turizm alanlarında büyük yatırım fırsatları doğmaktadır. Son yıllarda imzalanan serbest ticaret anlaşmaları ile girilen ekonomik entegrasyon sürecinin ülkedeki genç iş gücü faktörü de göz önüne alınınca, önümüzdeki yıllarda DYY akışını önemli ölçüde artırması -, 2013 6 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 7. beklenmektedir. Dış Ticaret Genel Durum 2000’li yıllar boyunca El Salvador’un dış ticaret açığı 2008 yılına kadar her yıl artarak devam etmiştir. Küresel krizin etkileri sebebiyle 2009 yılında açık bir yıl öncesine göre %33,5 oranında azalmıştır bununla birlikte iyileşmeyle birlikte büyümeye devam etmektedir. Dış ticaret hacmi 2008 yılında maksimum seviyesi olan 14,46 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. 2002-2011 döneminde ihracat % 36 oranında artarken, aynı dönemde ithalat % 75 oranında artmıştır. 2002 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 57 iken, 2011 yılına gelindiğinde bu oran % 44’e gerilemiştir. 2011 yılında ihracat 4,06 milyar dolar, ithalat 9,08 milyar dolar olmuştur. Ülkenin Dış Ticareti Dış Ticaret Göstergeleri (1000 Dolar) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2002 2.995.069 5.184.498 8.179.567 -2.189.429 2003 3.128.003 5.754.223 8.882.226 -2.626.220 2004 3.304.581 6.328.971 9.633.552 -3.024.390 2005 3.418.224 6.689.651 10.107.875 -3.271.427 2006 3.705.583 7.662.580 11.368.163 -3.956.997 2007 4.014.539 8.820.612 12.835.151 -4.806.073 2008 4.641.070 9.817.654 14.458.724 -5.176.584 2009 3.866.080 7.306.202 11.172.282 -3.440.122 2010 4.499.243 8.484.578 12.983.821 -3.985.335 2011 4.065.087 9.084.450 13.149.537 -5.019.363 Kaynak : ITC_Trademap (Ekim 2012) İhracatında Başlıca Ürünler Geleneksel ihraç ürünü kahve ve şeker olan El Salvador’da 90’lı yıllarda gelişen Maquila sektörü (Yurdışından vergisiz olarak ithal edilen hammadde ve aramalları ile ihraç edilmek üzere üretilen malların imal edildiği, serbest bölgelerde ağırlıklı olarak hazır giyim ve konfeksiyon alanında faaliyet gösteren imalathanelerden müteşekkil sektör) geleneksel ihraç ürünlerinin yerini almış ve bu yıllarda ihracat gelirlerinin birinci kaynağı haline gelmiştir. 2001 yılına gelindiğinde toplam ihracat içindeki payı %56’ya ulaşan sektörün son yıllarda payı azalarak 2011 yılında %25 seviyelerine kadar düşmüştür. Buna karşın geleneksel olmayan ihraç ürünlerinin payının giderek arttığı görülmektedir. Bu ürünlerin 2001 yılında toplam ihracat içinde %35 olan payı, 2011 yılına gelindiğinde %65 seviyesine ulaşmıştır. Geleneksel olmayan ihraç ürünlerinden işlenmiş gıda, mineraller, plastik taşıma ambalajlama malzemeleri gibi malların ihracatında büyük artışlar görülmektedir. İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar) GTİP ÜRÜNLER TOPLAM İHRACAT 2009 2010 2011 3,866,080 4,499,243 4,065,087 0901 Kahve; kahve kabuk ve kapcıkları 230,309 213,232 464,123 6109 Tişört, fanila, diger ic giyim eşyası (örme) 621,981 739,496 202,811 83,771 167,676 197,323 6115 Çorap; külotlu, kısa; uzun konçlu, soketler (örme) 1701 Kamış/Pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) 101,568 160,602 164,657 2710 Petrol yağları ve bitumenli minerallerden elde edilen yağlar 95,686 118,97 150,197 3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsül 90,477 118,457 145,837 6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. eşya (örme) 135,402 175,535 124,313 4818 Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş, masa Örtüsü vb. 104,354 98,742 117,283 97,744 104,823 104,576 3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) El Salvador Ülke Raporu 7 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 8. 7112 Kıymetlı metallerın, kaplamalarının artık ve döküntüleri 55,803 80,508 93,992 2202 Sular, alkolsüz içecekler (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) 78,574 85,905 93,202 1905 Ekmek, bisküvi, gofret, kek ve hamur işleri 59,761 67,519 87,401 4819 Karton, selüloz vatka, örtü, kağıt, konteyner ambalaj 60,810 58,800 71,322 1604 Hazırlanmış/konserve edilmiş balıklar, balık yumurtası ve havyar 73,753 65,047 67,706 6212 Sutyen, korse, korse kemer, pantolon askısı, çorap bağı, jartiyer 46,835 56,935 57,565 2009 Meyve ve sebze suları (fermente edilmemiş, alkol katılmamış) 35,543 44,373 54,333 6103 Erkek/erkek çocuk için takım elbıse, takım, ceket, pantolon vs. (örme) 1904 Hububat esaslı kabartılmış gıda mamulleri, kahvaltılık tahıl ve tahıl barları 55,516 54,737 52,482 51,641 58,746 50,636 5205 Pamuk (dikiş hariç) ipliği (ağırlık; =>%85 pamuk) (toptan) 23,743 36,977 48,484 1102 Hububat unları (bugday/mahlut unu hariç) 34,198 32,586 45,774 3402 Yıkama, temizleme mustahzarları-sabunlar hariç 41,885 42,788 44,870 7209 Demir/çelik yassı mamul, soğuk haddelenmiş kaplanmış (600mm’den geniş) 23,725 35,000 44,691 7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş) 33,555 32,911 43,694 3924 Plastikten sofra, mutfak ve diger ev eşyası, tuvalet eşyası 30,646 33,367 38,609 6104 Kadın/kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, pantolon vs. (örme) 53,803 75,363 36,220 6006 Diğer örme mensucat (kumaş, örme ve dantelli 30 cm'den geniş) 32,377 40,973 35,609 5806 Dokunmuş kordelalar, boldükler 23,877 37,603 34,591 6107 Erkek iç çamaşırı, pijama, bornoz (örme) 79,421 91,983 34,381 6403 Ayakkabı; yüzü deri, tabanı kauçuk, plastik, tabii, suni vb kösele 21,617 25,500 31,362 6302 Yatak çarsafı, masa örtülerı, tuvalet, mutfak bezleri 38,050 37,511 30,558 6111 Bebek için giyim eşyası (örme) 28,244 32,213 29,039 9,385 14,027 28,622 6108 Kadın iç çamaşırları, pijama, bornoz, vb (örme) 24,096 29,101 27,809 1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil) 15,166 21,900 26,908 6,681 17,176 26,645 1703 Şeker Ekstraksiyonundan/ rafinajından elde edilen melaslar 14,094 23,961 24,160 3920 Diğer tabakalar, levhalar, filmler, folyo, bant, plastik şerit Vb, 18,657 21,095 23,336 9403 Diğer mobilyalar vb. aksam, parçaları 22,144 19,481 22,859 9,789 18,576 22,781 17,630 17,311 20,350 4803 Tuvalet-temizlik kağıtları 7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri 7602 Alüminyum döküntü ve hurdaları 7604 Alüminyum çubuk ve profiller Kaynak : ITC_Trademap İthalatında Başlıca Ürünler El Salvador’un en çok ithal ettiği ürün petrol ürünleridir. 2010 yılında 1 milyar 341 milyon dolar değerinde ithal edilen petrol ürünleri, 2011 yılında 1 milyar 682 milyon dolara yükselmiştir. 2011 yılında ithalatın % 19’unu petrol ürünleri oluşturmuştur. Değer olarak en çok ithal edilen ikinci ürün ilaçlardır. 2010 yılında 277 milyon dolar olan ilaç ithalatı 2011 yılında %16 artarak 323 milyon dolara ulaşmıştır. Toplam İthalatın yaklaşık olarak %3,5’ini ilaçlar oluşturmaktadır. Önemli ölçüde tahıl ithal eden El Salvador’un 2011 ithalatında en çok ithal edilen tarım ürünü olan mısırın payı %2,3 civarındadır. El Salvador’un ithal ettiği diğer ürünler sırasıyla, elektrikli iletişim cihazları, veri işleme cihaz ve makinaları, poliasetaller ve polieterler, gıda maddeleri, demir çelik ürünleri, motorlu taşıtlar, palm yağı olarak sıralanmaktadır. İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar) GTİP ÜRÜNLER -, 2013 2009 2010 2011 8 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 9. TOPLAM İTHALAT 7.306.202 8.484.578 9.084.450 2710 Petrol yağları ve bitumenli minerallerden elde edilen yağlar 592.643 683.744 928.013 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitumenli minerallerden elde edilen yağlar) 3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 367.656 473.339 565.736 257.857 277.884 323.320 1005 Mısır 115.784 117.594 209.327 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 123.867 184.414 189.171 8517 Telli telefon-telgraf icın elektrikli cihazlar 166.861 198.890 188.016 68.297 94.360 121.572 8471 Otomatik veri işleme makineleri, optik okuyucu, vb. 3907 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksit-alkid reçineler vb (ilk şekilde) 55.457 78.963 119.534 113.979 107.959 107.319 3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde) 59.397 90.867 105.937 7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamüllerı-genişlik 600mm’den fazla 29.372 72.515 100.229 8703 Otomobil, Steyşın vagonlar, yarış arabaları 77.372 79.354 97.757 1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 58.116 75.714 95.445 1001 Buğday ve mahlut 68.357 63.544 89.348 6115 Çorap; külotlu, kısa; uzun konçlu, soketler (örme) 37.576 71.728 88.123 5201 Pamuk (kardesiz, taranmamış) 43.185 63.799 87.940 '0406 Peynir ve lor 72.701 78.785 86.027 236.285 300.501 84.605 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 63.209 71.311 83.102 3920 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikul ve lamlar 41.316 58.992 68.985 3923 Eşya taşıma ambalajı için plastik mamulleri, tıpa, kapak, kapsul 79.180 84.101 68.979 8443 Matbaacılığa mahsus baskı makineleri, yardımcı makineler 44.394 59.425 67.964 5402 Sentetik lif ipliği (dikiş ipliği hariç) (toptan) 53.214 83.760 67.412 8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve projektörler 46.874 70.942 65.262 2304 Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar 61.169 64.634 64.073 3102 Azotlu mineral/ kimyasal gübreler 48.357 44.562 63.757 7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm’den geniş) 35.073 53.992 60.309 5205 Pamuk (dikiş hariç) ipliği (ağırlık; =>%85 pamuk) (toptan) 72.503 102.801 58.612 0201 Sığır eti (taze/soğutulmuş) 51.253 52.910 57.920 3401 Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler 45.042 46.773 55.954 4707 Kağıt ve karton döküntü ve kırpıntıları 31.064 42.600 54.902 3808 Hasarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici 34.053 42.608 51.705 0713 Kuru baklagiller 25.911 22.176 48.128 2202 Sular, alkolsüz içecekler (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) 43.549 39.580 47.486 4804 Kraft kağıt/ kartonlar -sıvanmamış- rulo veya tabaka halinde 32.993 47.285 46.984 4818 Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş, masa örtüsü vb. 37.672 43.733 46.783 4811 Kağıt/karton, selüloz vatka ve selüloz liften tabakalar 31.391 40.682 45.496 1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı mustahzarlar 31.002 39.864 45.238 4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 40.578 48.035 43.894 8523 Ses ve diğer fenomenleri kaydetmek için disk, bant, depolama aygıtları Kaynak : ITC_Trademap 39.412 50.063 43.093 2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda mustahzarları 6006 Diğer örme mensucat Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti El Salvador ihracatının % 32’sini en büyük ticaret ortağı olan ABD’ye yapmaktadır. 2011 yılında El Salvador, ABD’ye yaklaşık 1,3 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirmiştir. ABD’ye yapılan ihracatın büyük çoğunluğunu kahve ve maquila sektöründe üretimi yapılan hazır giyim, konfeksiyon El Salvador Ülke Raporu 9 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 10. ürünleri oluşturmaktadır. El Salvador’un son yıllarda Orta Amerika ülkelerine ihracatının arttığı görülmektedir. Diğer C4 ülkeleri olan Guatemala, Honduras ve Nikaragua’ya yapılan ihracat son 5 sene içinde %36 artış göstermiştir. ABD ve Diğer orta Amerika ülkeleri dışında önemli ihracat pazarları Almanya, İspanya, Kanada, Japonya ve Tayvan olarak sıralanmaktadır. El Salvador gelecek yıllarda ABD ve Orta Amerika ülkelerine ihracat bağımlılığını azaltmak için pazar çeşitlendirmesi politikaları uygulayarak AB, Çin H. C., Hindistan, Singapur,Tayvan gibi uzak pazarlarla ilişkilerini pekiştirmeyi hedeflemektedir. Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1 000 Dolar) Sıra Ülkeler 2009 2010 2011 3.866.080 4.499.243 4.065.087 1.802.683 2.176.017 1.296.312 2 Guatemala 541.538 628.854 724.585 3 Honduras 519.518 579.376 656.952 4 Nikaragua 213.028 244.021 291.283 5 Kostarika 137.126 161.369 212.033 89.808 81.920 130.919 7 Panama 110.860 102.358 108.797 8 Meksika 59.207 76.234 80.228 9 İspanya 65.346 51.691 72.937 10 Dominik Cumhuriyeti 67.448 84.173 67.859 11 Kanada 33.170 67.716 63.271 12 Japonya 19.149 18.673 49.319 13 Tayvan 14.761 14.684 33.349 7.505 9.421 30.119 TOPLAM İHRACAT 1 ABD 6 Almanya 14 Şili 15 G. Kore … Türkiye* 3.829 … 16.189 … 355 28.098 … 384 615 Kaynak : ITC_Trademap, *TUİK 2011 yılında El Salvador’un en çok ithalat yaptığı ülke, 3,26 milyar dolar ve % 36 pay ile ABD’dir. Bu pazardan ithal ettiği başlıca ürünler, petrol yağları ve gazları, ilaç, elektronik ekipman ve tahıldır. El Salvador’un ithalatında ikinci sırada yer alan Guatemala’dan 977 milyon dolar değerinde ithalat yapılmıştır. Guatemala’dan ithal edilen başlıca ürünler, palm yağı ve fraksiyonları, alkolsüz içecekler, ilaçlar ve elektriktir. Orta ve Güney Amerika ülkeleri dışında Çin H. C., Japonya, Tayvan ve Almanya en çok ithalat yapılan pazarlardır. Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (1 000 Dolar) Sıra Ülkeler 2009 2010 2011 7.306.202 8.484.578 9.084.450 2.641.483 3.130.029 3.264.441 2 Guatemala 747.774 802.549 977.507 3 Meksika 545.463 752.051 731.592 4 Çin H. C. 331.982 482.710 481.118 5 Honduras 351.782 374.113 366.177 6 Kostarika 225.105 261.214 293.012 7 Ekvador 223.191 254.140 255.768 TOPLAM İTHALAT 1 ABD 8 Venezuela 97.499 132.198 232.705 9 Panama 179.727 227.136 208.514 10 Japonya 102.671 151.556 207.545 11 Nikaragua 195.032 181.758 195.498 93.273 85.432 181.773 177.229 121.680 133.210 12 Kolombiya 13 Brezilya -, 2013 10 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 11. 14 Tayvan 87.466 … 132.084 110.202 15 Almanya 98.418 136.715 131.878 … Türkiye* … 5.031 … 2.105 772 Kaynak: ITC Trade Map, *TUİK Dış Ticaret Politikası ve Vergiler Dış Ticaret Politikası El Salvador dış ticaretinde büyük ölçüde Amerika’ya bağımlı bir ülkedir. Bununla birlikte pazar çeşitlendirme ve serbestleşme politikaları ile ticaret ortaklarının sayısını ve mevcut ortaklarla olan ticaret hacmini geliştirmeyi hedeflemektedir. Dünya Ticaret Örgütü üyesi olan ülkenin Şili, Meksika, Dominik Cumhuriyeti, Panama, Tayvan, Kolombiya ve Orta Amerika ülkeleri ile serbest ticaret anlaşmaları vardır. Kanada ve Peru ile bu tür bir anlaşma imzalamaya yönelik müzakereler devam etmektedir. El Salvador 2006 yılında DR-CAFTA (Dominik Cumhuriyeti, Orta Amerika Serbest Ticaret Anlaşması)’nı onaylayan ilk ülke olmuştur. ABD, Costa Rica, Guatemala, Honduras, Nikaragua, Dominik Cumhuriyeti ve El Salvador arasında imzalanan bu anlaşma sayesinde El Salvador Asya ülkelerinin artan rekabeti karşısında işlenmiş gıda, şeker, etanol ihracatının ve hazır giyim sektöründeki yatırım düzeyinin iyileştirilmesini amaçlamaktadır. Haziran 2012’de Avrupa Birliği’yle de benzer bir anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmayla da ABD’ne ticari bağımlılığın azaltılması, ülkenin ihracat pazarlarını çeşitlendirip artırarak cari dengenin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Serbest ticaret politikaları çerçevesinde Çin H. C. ve diğer Asya ülkeleri ile ilişkilerin geliştirilmesi de mevcut hükümetin önem verdiği konulardan biridir. İthalat Rejimi Bir çok durumda El Salvador gümrükleri ithalat izin belgesi talep etmez. İthalat işlemleri için ticari fatura ve konşimento yeterlidir. http://appm.aduana.gob.sv/sacelectronico/ web adresinden belirli bir ürün için ithalat vergisi oranı, ithalat izni gerekip gerekmediği, ithalat kısıtlaması olup olmadığı ve hangi kamu kuruluşunun gereken izni verdiği bilgilerine ulaşılabilmektedir. Tüm tarımsal ürünler, canlı hayvanlar ve taze gıda ürünlerinin ithalatı için Tarım Bakanlığı’ndan ve Sağlık Bakanlığı’ndan sağlık sertifikası, temel tahılların ithalatı için Tarım Bakanlığı’ndan, süt ve süt ürünleri için Sağlık Bakanlığı’ndan ithalat izin belgesi alınması gerekmektedir. Farmasötik ürünlerin Halk Sağlığı Ulusal Konseyi’ne (CSSP) tescilletilmesi gerekmektedir. 2011 yılında El Salvador hükümeti ithalat ve ihracat işlemlerinin tek merkezden yürütülmesini sağlamak amacıyla Ulusal Merkez Bankası (BCR) bünyesinde İthalat ve İhracat İşlem Merkezi’ni (CIEX) kurmuştur. İthalat prosedürlerine ilişkin bakanlık ve kuruluşların CIEX’te temsilcileri bulunmaktadır. BCR tarafından oluşturulan bir yazılımın temelini oluşturduğu sistem ithalatçıların ithalat işlemleri için sarfettikleri süreyi kısaltmayı ve süreci kolaylaştırmayı hedeflemektedir. El Salvador’a yüksek kalibreli belirli silahların ithalatı yasaktır. Kişisel savunma veya avcılık için kullanılan silahların ithalatı yapılabilmektedir. Ancak bunlar da polis ve Savunma Bakanlığı’nın sıkı kontrollerine tabidir. Kokain, afyon ve barbitüratlar Kamu Sağlığı Yüksek Konseyi (Consejo Superior de Salud Publica) izni ile yalnızca tıbbi kullanıma mahsus olmak üzere ithal edilebilmektedir. Kumarhanelerde kullanılmak üzere üretilmiş kumar makineleri, masaları vb. ürünlerin ithalatı Maliye Bakanlığı ve yerel idarelerin iznine bağlıdır. İthalatı yasaklı olan diğer mallar şu şekilde listelenmektedir: - Kurulu politik, ekonomik ve sosyal düzeni tehdit edici karakteri olan kitap, kitapçık, poster vb. ürünler - Müstehcen içerikli kitap, kitapçık, almanak, dergi, gazete, pul fotoğraf, kart vb. ürünler - Genel ahlaka aykırı filmler. - Kürtaj için kullanılan ilaç ve cihazlar. - Bandrolsüz sigara kağıtları - Para basma makina ve cihazları - Sahte para ve banknotlar - Saflık derecesi 0.90’ın altında olan gümüş paralar - Yasal kullanımda olan bozuk para ve jetonların yerine kullanılabilecek metal veya alaşım jeton/paralar - Kahve ağaç ve (ekim için kullanılan) tohumları - 8 yıldan daha uzun süre kullanılmış ağır motorlu taşıtlar veya 15 yıldan daha uzun süre kullanılmış ağır motorlu taşıtlar El Salvador Ülke Raporu 11 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 12. Tarifeler ve Diğer Vergiler Türkiye gibi El Salvador’la bir serbest ticaret anlaşması olmayan ülkeler için gümrük vergi oranlarının çoğu El Salvador’un da üyesi olduğu Orta Amerika Ortak Pazarı tarafından belirlenen maksimum ortak gümrük vergisi olan %15’i geçmemektedir. Bununla birlikte yeni ve kullanılmış giyim eşyaları genel olarak %25 oranında, kumaşlar %20 ve daha yüksek oranlarda vergilendirilmektedir. Motorlu taşıtlardan %25-30 oranında gümrük vergisi alınmaktadır. Tarım ürünleri ithalatta en yüksek oranlarla vergilendirilen ürünlerdir. Bazı süt ürünleri, kümes hayvanlarının eti, domuz eti ve pirinç %40 gümrük vergisine tabiidir. Alkollü içecekler için %20-%40 arasında değişen gümrük vergilerine ek olarak alkol içeriğine göre belirlenen tüketim vergileri ve fiyat üzerinden %8 vergi ödenmektedir. Tüm bunlara ek olarak ürünlere %13 KDV uygulanmaktadır. (GTIP kodu veya anahtar sözcük kullanarak ürün bazında sorgulama yapmak için: http://appm.aduana.gob.sv/sacelectronico/ Tarife Dışı Engeller El Salvador’da mamül malların ithalatını etkileyen tarife dışı engel olarak nitelendirilebilecek fazla uygulama bulunmamaktadır. Pirinç ve domuz eti %40 gümrük vergisine ek olarak ithalat kotasına tabiidir. Bunlar dışında kümes hayvanları ve yumurta ithalatında gözetilen bazı sağlık standartları mevcuttur. Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar El Salvador’da Ulusal Bilim ve Teknik Konseyi (CONACYT) standartlarla ilgili düzenlemeleri yapan kuruluş olarak 1992’den beri faaliyet göstermektedir. Eylül 2011’de bir yasayla yürürlüğe giren El Salvador Kalite Sistemi’nin (Quality Salvadoran System) başında Ulusal Kalite Konseyi bulunur. Genel uygulama bu konseye bağlı komitelerin standart oluşturmaktansa var olan uluslararası standartları benimsemesidir. Benimsenen standartların başında ISO, COPANT ve CODEX bulunur. Buna ek olarak bir süredir Kolombiya ve Meksika tarafından belirlenen bir takım standartlara da başvurulmaktadır. Türkiye ile Ticaret Genel Durum Ticaret verileri incelendiğinde Türkiye’nin El Salvador’a düzenli bir ihracatının olmadığı görülmektedir. 2008’e kadar düzensiz olarak 1-2,5 milyon dolar aralığında seyreden yıllık ihracat değeri 2008’de yükselişe geçmiş 2009 yılında 5 milyon dolarla zirve yapmış ve 2011 yılında tekrar 0,8 milyon dolar seviyelerine gerilemiştir. 2012 yılında El Salvador’a gerçekleştirilen ihracat miktarının geçen senenin aynı dönemine ait verilerle kıyaslandığında önemli ölçüde yükselmiş olduğu görülmektedir. Türkiye’nin ülkeden ithalatı da oldukça sınırlı düzeyde kalmıştır. Düzenli olarak ithal edilen belli bir ürün grubu olmadığı gibi yıllar itibarı ile ithalatta düzenli bir seyir gözlenmemektedir. Türkiye-El Salvador Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2002 892 928 1820 -36 2003 1163 47 1210 1116 2004 1400 412 1811 988 2005 1555 2945 4500 -1390 2006 2205 259 2464 1946 2007 1350 405 1755 944 2008 1918 476 2394 1441 2009 5031 355 5386 4676 2010 2105 384 2489 1721 2011 772 615 1387 157 2011 (Ocak-Aralık) 772 615 1387 157 2012 (Ocak-Aralık) 2017 455 2473 1563 Kaynak: TUİK Türkiye'nin El Salvador'a İhracatında Başlıca Ürünler 2010 yılında, Türkiye’nin 2,1 milyon dolar olan El Salvador’a ihracatı, 2011 yılında % 63 oranında azalarak 772 bin dolara gerilemiş, 2012’de artarak tekrar 2 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. El Salvador’a ihracatımızında öne çıkan bir ürün grubu bulunmamaktadır. Bununla birlikte dozlandırılmış ilaçlar, demir/çelik profil, traktörler, reçel/marmelat, çikolata, bisküvi/gofret, ve mermer son yıllarda bu ülkeye ihracatı gerçekleştirilmiş ürünlerin başında gelmektedir. -, 2013 12 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 13. Türkiye'nin El Salvador'a İhracatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar) GTİP Ürünler GENEL TOPLAM 4803 Tuvalet ve yüz temizliği için ince kağıt, havlu veya kağıt peçete vb. kağıtlar 2010 2011 2012 2.105 772 2.018 0 0 641 130 161 254 7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş 0 0 127 0307 Yumuşakçalar (canlı, taze, soğutulmuş, dondurulmuş, kurutulmuş, tuzlanmış vs.) 0 0 125 8701 Traktörler 96 124 103 1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları 51 16 84 9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 0 0 82 5205 Pamuk ipliği (dikiş ipliği hariç) (ağırılık itibariyıe pamuk oranı >=%85 ve perakende olarak satılacak hrç) 7208 Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak haddelenmiş) 41 0 59 30 0 57 119 39 52 2007 Reçel, jöle, marmelat, meyve püresi ve pastları (pişirilerek hazırlanmış) 41 18 47 7228 Diğer alaşımlı çelikten çubuk ve profiller;alaşımlı veya alaşımsız çelikten sondaj işlerinde kullanılan 8437 Tohum, hububat, kuru baklagilleri temizleme, tasnif etme ayıklama ve öğütmeye mahsus makina ve cihaz 0 45 45 0 0 41 7311 Demir veya çelikten sıkıştırılmış veya sıvı hale getirilmiş gazlar için kaplar 0 0 38 155 77 36 0 0 31 19 48 31 4822 Kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan bobin, masura, makara vb. 0 16 29 7017 Camdan laboratuvar ve eczane eşyası ile sağlığı koruyucu eşya (taksimatlı veya ölçülü olsun olmasın) 1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç Kaynak: TUİK 17 31 29 65 28 10 3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller 6802 Yontulmaya veya inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan taşı hariç), mozik için küp şeklinde taşlar 7211 Demir ve alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri (genişlikleri 600 mm.den az ve kaplanmamış olanlar 8409 Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları Türkiye’nin El Salvador’dan İthalatında Başlıca Ürünler Türkiye’nin El Salvador’dan ithalatı 2011 yılında 615 bin dolar iken 2012 yılında 455 bin dolar olmuştur. El Salvador’dan düzenli olarak ithal edilen bir ürün olmamakla birlikte son yıllarda küçük çapta örme giyim eşyası, kahve, elektrik kondansatörleri, canlı tropikal hayvan (sürüngenler), canlı bitkilerin aşı kalemi gibi ürünler ithal ettiğimiz görülmektedir. Türkiye'nin El Salvador'dan İthalatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar) GTİP ÜRÜNLER GENEL TOPLAM 2010 2011 2012 384 615 455 0 377 232 8532 Sabit, değişken veya ayarlanabilir (ön ayar yapılabilir) elektrik kondansatörleri 28 39 121 6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme) 92 66 50 6310 Kullanılmış veya yeni paçavralar, sicim, ip ve halat döküntüleri 1301 Lak, tabii sakızlar, reçineler ve sakız reçineler ve yağ reçineler (pelesenkler gibi) 0 0 7 37 5 7 6403 Dış tabanı kauçuktan, plastik maddeden, tabii veya terkip yoluyla elde edilen köseleden ve yüzü deri ayakkabı 0 0 6 8541 Diyodlar, transistörler vb yarı iletken tertibat; ışık yayan diyodlar 6 2 6 15 5 5 3 9 5 0106 Canlı diğer hayvanlar 0901 Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan 6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme) El Salvador Ülke Raporu 13 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 14. 0602 Diğer canlı bitkiler (kökleri dahil) çelikler, aşı kalem ve gözleri; mantar miselleri 23 62 3 6107 Erkek ve erkek çocuk için külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar 0 12 3 8543 Kendine has fonksiyonlu diğer elektrikli makina ve cihazlar 0 0 2 6104 Kadın ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, etek, pantolon, tulum ve şort (örme) 0 3 1 6211 Spor, kayak ve yüzme kıyafetıeri; diğer giyim eşyası 8 1 1 8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler 0 5 1 6202 Kadın ve kız çocuk için manto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anoraklar (kayak ceketleri dahil) 0 0 1 8412 Diğer motorıar ve kuvvet hasıı eden makinalar 0 0 1 5807 Dokumaya elverişli maddelerden işlenmemiş etiketler, armalar ve benzeri eşya 0 0 1 8511 Motorlarda kullanılılan elektrikli ateşleme veya hareket ettirme tertibat ve cihazları 0 0 1 8533 Elektrik rezistansları (reostalar ve potansiyometreler dahil) (ısıtıcı rezistanslar hariç) 0 1 0 Kaynak: TUİK Pazar ile İlgili Bilgiler Dağıtım Kanalları El Salvador’da büyük mağazalar ve alışveriş merkezleri çoğunlukla doğrudan imalatçı veya ihracatçıdan ithalat yapmaktadır. Çoğu tüketim malı büyük distribütörler tarafından ithal edilmektedir. Büyük distribütörlerin genellikle iyi yapılanmış alıcı ağları olmakla birlikte dağıtımını yaptıkları ürünlerin çok çeşitli olması sebebiyle yeni ve az bilinen ürünlerin tanıtımı konusunda etkili olmaları pek mümkün olmamaktadır. El Salvador’da başlıca dağıtım merkezleri Orta Amerika bölgesi dışına ihracat yapmak için serbest ticaret bölgelerinde konumlanmıştır. Konteynerler içinde ithal edilen mallar genellikle Guatemala ve Honduras’ta bulunan Atlantik limanları yoluyla ülkeye girer. Bunun dışında El Salvador’un Pasifik kıyısında olan limanları olan Acajutla ve La Union da ithal edilen malların girişi için kullanılmaktadır. Ancak malların büyük oranı Atlantik okyanusu üzerinden geldiğinden ilk yöntem daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Hava yolu vasıtasıyla gelen mallar Başkent San Salvador’un 30 km güneyinde San Luis’de bulunan El Salvador Uluslararası Havalimanı’nda gümrüğe girmektedir. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme Tüketiciyi koruma yasası çerçevesinde genel bir kural olarak perakendeciler ürünün fiyatını paket üzerinde ya da açıkça görülebilecek farklı bir şekilde göstermelidir. Ağırlık, hacim ya da başka cins bir ölçüm birimi ile satılan ürünlerin ürün muhteviyatının bu ölçülerini belirten etiketler taşıması gerekir. Ayrıca dondurulmuş ve konservelenmiş gıda ürünlerinde son kullanma tarihi belirtilmelidir. Eczacılık ürünlerinde içindekiler, son kullanma tarihi, dozaj, kontrendikasyonlar, kullanıma ilişkin riskler, kalıcı etkiler vs. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiş şekle uygun olarak etiket üzerinde gösterilmelidir. Tüm bunlara ek olarak etiketleme İspanyolca olarak yapılmalıdır. Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler Satın almada anahtar faktörler fiyat kalite ve satış sonrası hizmet olarak sıralanmaktadır. Bununla birlikte her sektörün kendine has karakteristik özellikleri ve teknikleri olduğu unutulmamalıdır. Özellikle yeni bir ürün veya marka tanıtımı yapılacaksa, ithal ürünlerin yerel dağıtıcılarının büyük bir çoğunluğu, kendi tedarikçilerinden reklam ve promosyon desteği beklemektedir. Tüm satış promosyon materyalleri ve teknik dokümanlar İspanyolca olmalıdır. Son yıllarda e-mail ve internet kullanımındaki önemli artış ticari uygulamalar üzerinde de büyük ölçüde etkili olmaktadır. El Salvador Ticaret ve Sanayi Odası üyelerinin yaklaşık yarısının internet üzerinden ve %90’ından fazlasının e-mail yoluyla iş yaptıklarını rapor etmektedir. Kamu İhaleleri El Salvador hükümeti tarafından gerçekleştirilen küçük çaplı kamu alımlarında bakanlıkların ya da özerk kuruluşların web sayfalarında alımlara ilişkin duyurular yayımlanmaktadır. Satıcılar ilgili kurumların tedarik birimleriyle iletişime geçerek konuya ilişkin bilgi alabilmektedir. Ayrıca www.comprasal.gob.sv internet sitesi vasıtasıyla da kamu alımlarına ilişkin ihale ve çağrılar takip edilebilir. 53,784 doların üstündeki alımlarda hükümet büyük gazetelerde yayımlanan çağrılar ve/veya çeşitli -, 2013 14 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 15. elçiliklere yazılı olarak yapılan bildirimlerle teklifler toplamaktadır. Mevzuat gereği El Salvador hükümetinin fonlarıyla yürütülen inşaat ve altyapı projelerinde seçimin yerli firmalar lehine yapılması öngörülmektedir. Ancak çoğu büyük çaplı proje uluslararası kuruluşlardan temin edilen fonlarla desteklendiğinden yabancı firmaların da dahil olabildiği ihaleler sıklıkla açılmaktadır. İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler El Salvador’da iş görüşmeleri resmi bir çerçevede gerçekleştirilir. Görüşmelere takım elbise ve kravatla iştirak etmek gerekir. İlk toplantıda görüşmeye başlamadan önce kartvizit değişimi yapılması standartlaşmış bir prosedürdür. Bu yüzden görüşme esnasında kartvizit bulundurmak mutlaka dikkat edilmesi gereken bir husustur. Bir yüzü ispanyolca olan kartvizitler hazırlamak faydalı olabilir. İş yemekleri iş görüşmeleri için sıklıkla tercih edilen bir organizasyon biçimidir. Öğle yemeğinde 12:30-13:00, akşam yemeğinde ise 20:00-21:00 başlangıç için uygun vakitlerdir. İş yemekleri 2-3 saat sürebilmektedir. Bu görüşmelerin öncesi ve sonrası için sıkışık bir plan yapmamak uygun olacaktır. 1 Ocak Yılbaşı, 2-6 Nisan Kutsal Hafta (Semana Santa), 1 Mayıs İşçi Bayramı, 3-6 Ağustos San Salvador Bayramı, 15 Eylül Bağımsızlık Günü, 2 Kasım Día de Difuntos, 25 Aralık Noel ülkede tatil günleri olarak kabul edilmiştir. Semana Santa ve San Salvador Bayramı haftalarında devlet daireleri tüm hafta boyunca kapalı olmaktadır. Ayrıca 15 Aralık’tan Ocağın ilk haftası sonuna kadar birçok ofis kapalı olacağından iş görüşmeleri için bu tarihlerin tercih edilmemesi gerekir Pasaport ve Vize İşlemleri Diplomatik, Hizmet, Hususi ve Umuma Mahsus Pasaport hamilleri 90 güne kadar ikamet süreli seyahatlerinde vizeden muaftır. El Salvador Berlin’deki Büyükelçiliği ülkemize akreditedir ve İstanbul’da Fahri Konsolosluğu bulunmaktadır Haberleşme El Salvador’un uluslararası telefon kodu 503’tür. Dünyanın bir çok ülkesine direkt arama ve faks hizmeti mevcuttur. Kablo, teleks, faks, çağrı ve internet hizmetleri yaygındır. Cep telefonları yaygın olarak kullanılmaktadır. Posta servisi çok gelişmiş olmasa da DHL, Federal Express ve UPS gibi bir çok firma taşımacılık hizmeti sunmaktadır. Sağlık Ahuachapán, La Unión, ve Santa Ana vilayetlerinin kırsal kesimlerinde deng humması ve sıtma vakaları görülmektedir. Bu bölgelere gidecek kişilerin bu riske karşı tedbirli olması gerekir. Bunun dışında içme suyu ve yemek konusunda da titiz olunması, bakteri taşıma riski yüksek çiğ yiyeceklerden uzak durulması tavsiye edilmektedir. Güvenlik El Salvador’da yüksek suç oranı sebebiyle ülkeye yapılan seyahatlerde temkinli olmakta fayda vardır. Hırsızlık, yankesicilik ve soygun suçları yaygın olarak işlenir. Geç vakitlerde sokaklarda yalnız yürümek tehlikeli olabilmektedir. Hırsız ve yankesicilerden korunmak için her zaman dikkatli ve tedbirli olunması tavsiye edilmektedir. Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz El Salvador Ülke Raporu 15 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 16. Sektör Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin Türkiye'nin Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin Ülke Toplam Ülkeye Toplam Dünya Ülkeye Toplam Ülkenin Türkiye'ye Ülkeye Ülkeye İthalatında Potansiyel İthalatı İhracatı İhracatı İthalatında İhracatındaki İthalatındaki ve Rakip Ülkelere GTİP İhracatı İhracatı İlk 5 Ülke Ürün 2012 2012 2012 Ülkenin Değişim Değişim Uyguladığı Gümrük 2012 Aylık 2013 Aylık ve Pazar (milyon (milyon (milyon Payı 2012 2011-2012 2011-2012 Oranları Veriler* Veriler* Payları (%) dolar) dolar) dolar) (%) (%) Şili 48,4 Kostarika 14,5 Türkiye %15 2007 Reçel, Şili %0 Konserve Meyve Sebze 11,88 0,047 236,7 0,5 159 2 0,047 - Meksika Marmelat 11,6 ABD%4,5,%0 Arjantin Meksika %0 8,9 Çin H. C. 7,8 Guatemala 37,7 Kostarika 18,7 Türkiye %15 ABD 1905 Bisküvi, Bisküvi 41,10 0,01 739,35 0,2 -64 4 0,010 - Honduras %4,5 Meksika %0 Gofret 13,2 ABD Guatemala%0 7,5 Nikaragua 7,2 ABD 56,6 Meksika 15,9 Guatemala Türkiye %15 ABD Şekerli ve Çikolatalı 1806 Çikolata 19,54 0,084 478,89 0,1 440 -2 0,084 - 13,2 %4,5 Şili %0 Mamüller Brezilya Meksika %0 2,7 Kostarika 2,1 Kostarika 34,3 Honduras Türkiye 21,4 2005 Konserve %15 ABD%4,5,%0 Konserve Meyve Sebze edilmiş 11,93 0 190 0,1 -8 0 - Guatemala Meksika %0 sebze 19,7 ABD Guatemala%0 13,1 Meksika 1,2 Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır. * Veriler 12 aylıktır. -, 2013 16 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 17. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz El Salvador Ülke Raporu 17 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 18. Sektör GTİP Potansiyel Ürün Tekstil Yan Sanayi 6004 Örme Mensucat Ayakkabı Kauçuk, Plastik Ayakkabı Doğal Taşlar Sofra ve Mutfak Eşyaları Demir-Çelik 6402 6802 7013 7208 İşlenmiş Mermer Cam Eşya Demir, Çelik Ülkenin Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin Türkiye'nin Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin Ülke Türkiye'ye ve Toplam Ülkeye Toplam Dünya Ülkeye Toplam Ülkeye Ülkeye İthalatında Rakip İthalatı İhracatı İhracatı İthalatında İhracatındaki İthalatındaki İhracatı İhracatı İlk 5 Ülke Ülkelere 2012 2012 2012 Ülkenin Değişim Değişim 2012 Aylık 2013 Aylık ve Pazar Uyguladığı (milyon (milyon (milyon Payı 2012 2011-2012 2011-2012 Veriler* Veriler* Payları (%) Gümrük dolar) dolar) dolar) (%) (%) Oranları 11,2 37,4 10,6 5,11 78,52 0 0 0,036 0 0,057 435,4 116,44 942,16 460,75 689,35 0.2 0.1 0 0.1 0.1 - - -53 - - 8 -7 -7 26 -22 0 0 0,036 0 0,057 - - - - - ABD 82,9 Guatemala 10,2 Kolombiya 1,6 İtalya 1,4 Nikaragua 1,2 Çin H. C. 59,5 Panama 12,7 Vietnam 6,9 ABD 5,4 Guatemala 4,2 Guatemala 23,4 Çin H. C. 22,5 Kolombiya 17 Honduras 14,8 Türkiye 6,1 ABD 30,6 Meksika 17 Çin H. C. 14,3 Guatemala 14,2 Panama 8,3 Japonya 82 Guatemala 6,9 Meksika 6,3 Çin H. C. 3 Türkiye %5,10 ABD %0 Guatemala %0 İtalya %5,10 Türkiye %15 ABD %0 Panama %0 Çin H. C. %15 Türkiye %15 Guatemala %0 Çin H. C. %15 Kolombiya %15 Türkiye %15 ABD %0 Meksika %0 Çin H. C. %15 Türkiye %0,%10 Japonya %0,%10 Guatemala %0 Meksika -, 2013 18 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 19. Almanya 0,7 Demir-Çelik Makine Elektrikli Makineler ve Kablolar Otomotiv Ana ve Yan Sanayi İlaç Doğal Taşlar 7216 8443 8544 8701 3004 2515 Demir Çelikten Profil Baskı Makineleri İzole edilmiş Tel, Kablo Traktör İlaç Blok Mermer 19,6 59,2 30,5 8 304,5 0,23 0,052 0 0 0,103 0,254 0 1.237,05 47,02 2.382,63 400,85 581,29 928,24 0.1 0.1 0 0 0.1 0 -35 - - -17 58 - 8 -13 -10 11 -6 -17 %0 Guatemala 37,9 Kostarika 26,5 - Meksika 20,4 ABD 12,1 Panama 1 Türkiye %0,5,15 Guatemala %0 Kostarika %0 Meksika %0 ABD %0,1.5,4.5 0 ABD 70 İtalya 8,2 - Almanya 3,7 Çin H. C. 3,1 İspanya 3,1 Türkiye %0 ABD %0 İtalya %0 Almanya %0 Çin H. C. %0 0 Kostarika 40,5 ABD 22,9 - Meksika 18,1 Çin H. C. 4,7 İsveç 2,6 Türkiye %0,5,15 Kostarika %0 ABD %0,4.5 Meksika %0 Çin H.C. %0,5,15 0,052 0,103 0,254 0 ABD 57,8 Meksika 21,6 Japonya - 10 İngiltere 2,9 Brezilya 2,8 ABD 34,9 Guatemala 9,4 - Meksika 9,3 Almanya 7 Panama 6,5 Guatemala 64,4 Türkiye 15,5 - İspanya Türkiye%0 ABD %0 Meksika %0 Japonya %0 Türkiye %5 ABD %0,%1,5 Guatemala %0 Meksika %0 Türkiye %10 Guatemala %0 El Salvador Ülke Raporu Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır. 19 / 21
  • 20. %0 13,3 İspanya%10 Meksika Meksika %0 3,2 İtalya 1,4 ABD 84,3 Honduras Türkiye %5 4,2 ABD %0 Meksika Tekstil Yan Sanayi 5206 Pamuk İpliği 15,1 0 54,2 0.8 18 0 - 4,2 Çin Honduras %0 Çin H.C. H. C. 3,7 Endonezya %5 1,9 Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır. * Veriler 12 aylıktır. -, 2013 20 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
  • 21. El Salvador - Düzenlenen Önemli Fuarlar El Salvador Ülke Raporu 21 / 21 Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.