Gabon ulke raporu_2013

GABON
ÜLKE RAPORU

Hazırlayan : Gülsevin ONUR

Ankara - February, 2013

GABON
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Ekonomik Göstergeler
2010 a

2011 b

2012 c

2013 c

13.012

15.097

14.344

14.254

5,7

3,9

3,2

3,8

15.900 b

16.483

17.045

17.714

1,3

2,7a

2,5

2,4

471,9

511,0a

519,6

523,7

İhracat (fob-milyon dolar)

10.855

10.806

10.076

10.108

İthalat (fob-milyon dolar)

3.194

3.554

4.089

4.625

3.514b

3.649

2.484

1.947

GSYİH (Nominal, milyon dolar)
Reel büyüme (%)
Kişi başına GSYİH b (PPP, dolar)
Tüketici enflasyonu (ort., %)
Döviz kuru (CFAfr: 1 $, ortalama)

Cari işlemler dengesi (milyon dolar)

a Gerçekleşen. b Economist Intelligence Unit tahmini. c Economist Intelligence Unit projeksiyonu Kaynak: The Economist Intelligence
Unit Country Report, February 2013

Temel Sosyal Göstergeler
Resmi Adı

Gabon Cumhuriyeti

Devlet Şekli

Cumhuriyet (Başkanlık Sistemi)

Nüfus

1,6 milyon (2012 EIU Tahmini)

Dil

Fransızca (Resmi), Fangca, Myenece ve diğer Bantu dilleri; Batéké,Bapounou,Eshira, Bandjabi

Din

Hıristiyan (%55-%75), Diğer Afrika dinleri (%30),Müslüman (%1’den az)

Başkent

Libreville (797 bin) (2012 World Gazetteer tahmini)

Yüzölçümü

267.667 sq km

Başlıca
Şehirleri

Port-Gentil (150 bin), Franceville (59 bin) (2012 World Gazetteer tahmini)

Fang, Bapounou, Nzebi ve Obamba kabilelerini içeren Bantu boyu ve diğer Afrikalılar ve
Avrupalılar (10.700 Fransız)
Kaynak: The Economist Intelligence Unit Country Report, Gabon, June 2012
Etnik Yapı

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
Afrika Karayip ve Pasifik Ülkeleri Topluluğu (ACP), Afrika Kalkınma Bankası (AfD), Afrika Birliği (AU),
Orta Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu (CEMAC), Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Frank Bölgesi (FZ),
G-24, G-77, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Uluslar arası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), Dünya
Bankası (IRDB-World Bank), Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Örgütleri Federasyonu ( IFRCS) Uluslararası
Çalışma Örgütü (ILO) , Uluslararası Para Fonu (IMF), Uluslar arası Denizcilik Örgütü (IMO), Uluslar
arası Uydu Örgütü (IMSO), Uluslar arası Polis Örgütü (Interpol), Uluslar arası Olimpiyat Komitesi (IOC),
Uluslar arası Parlamentolararası Birlik (IPU), Uluslar arası Standardizasyon Örgütü (ISO), Uluslar arası
Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü (ITSO), Uluslar arası Telekomünikasyon Birliği (ITU), İslam
Konferansı Örgütü (OIC), Birleşmiş Milletler, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı
(UNCTAD), Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Dünya Ticaret Örgütü (WTO),
Uluslar arası Posta Birliği (UPU), Dünya Gümrük Örgütü (WCO), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Dünya
Fikir Hakları Örgütü (WIPO), Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Kimyasal Silahların Yasaklanması
Örgütü (OPCW), Fransızca Konuşan Ülkeler Örgütü (OIF)

Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Gabon, Orta Afrika’nın batısında yer almaktadır. Batıda Atlantik Okyanusu, kuzeyde Ekvator Ginesi ve
-, 2013

2 / 23

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

Kamerun, doğuda ve güneyde ise Kongo ile çevrilidir. Toplam 267.665 km2 yüzölçümü ile 885 km kıyı
uzunluğa sahiptir. Başkenti Libreville Atlas Okyanusu kıyısındadır.
Gabon, üç adet bölgesel iklime ayrılmıştır; ülkenin kuzey bölgesinde tipik ekvatoral iklim
yaşanmaktadır. İkisi yağışlı (Eylül-Aralık ile Şubat-Mayıs dönemleri), ikisi kurak mevsim (Mayıs-Eylül
ile Aralık-Ocak dönemleri) olmak üzere toplam 4 mevsim yaşanır. Ülkenin orta bölgesinde, geçişli
ekvatoral iklim yaşanmaktadır. Çok büyük bir yağışlı mevsim ile çok büyük bir kurak mevsimden
oluşur. Güneybatı ve kıyı bölgesinde 4-5 ay süren uzun bir kurak mevsim yaşanır.
Gabon toprakları mineral rezervleri açısından zayıftır. Ülkenin büyük bir bölümü ormanlarla kaplıdır.
1200 km uzunluğunda Ogooué adında önemli bir akarsuya sahiptir.
Gabon 9 bölgeye ayrılmıştır; Estuaire (Libreville) , Haut-Ogooué (Franceville) ,Moyen-Ogooué
(Lambaréné) ,Ngounié (Mouila) ,Nyanga (Tchibanga) , Ogooué-Ivindo (Makokou) , Ogooué-Lolo
(Koulamoutou) , Ogooué-Maritime (Port-Gentil) ,Woleu-Ntem (Oyem).

Siyasi ve İdari Yapı
1886 yılında Fransız sömürgesi olan Gabon, 1956 yılında özerklik kazandı. 1958 yılında Gabon
Cumhuriyeti kuruldu ve 1960’ta tam bağımsızlık kazandı.
Leon M’Ba Gabon’un ilk cumhurbaşkanıdır. 1961 – 1967 yılları arasında ülkeyi yönetmiştir. 1967
yılında Omar BONGO iktidara geldi ve tek partili sistem ile ülkeyi 1990 yılına kadar yönetti. 1990
yılında çok partili yaşama geçildi ve 1991 anayasa değişikliği ile Partiler Yasası kabul edildi. Omar
BONGO 2009 Haziran’da öldü ve 32 yıl ülkeyi yöneterek, en uzun süre iktidarda kalan lider oldu. 2009
Ağustos’unda yapılan seçimler sonucunda Ali Ben BONGO (Omar BONGO’nun oğlu) iktadara geldi.
Siyasi tarihinin aksine, dış destekler ve doğal kaynaklarının zenginliği sayesinde Gabon, Afrika’nın en
istikrarlı ve refah ülkeleri arasındadır. Ocak 2010’da Gabon, 2010-2011 dönemi için Birleşmiş Milletler
Güvenlik Konseyine geçici üye olmuştur.
Gabon başkanlık sistemi ile yönetilmektedir. Devlet başkanı yedi yıllığına halk oylaması ile
seçilmektedir. Seçimler en son 30 Ağustos 2009 yılında yapıldı ve sonraki seçim 2016 yılında
yapılacaktır. 15 Temmuz itibarı ile Paul BIYOGHE MBA başkan seçilmiştir.
Kabinede görev alacak bakanlar Başkan ve Cumhurbaşkanı tarafından seçilmektedir. Yasama organı
Senato ve Halk Meclisi olmak üzere çift yapıdan oluşmaktadır. Senato, 6 yıllığına seçilir 102 kişiden
oluşur. Halk Meclisi, üyeleri halk oylaması 5 yıllığına seçilen 120 üyeden oluşur.
Yargı organı adli, idari ve sayıştay yüksek mahkemeleri ile anayasa mahkemesi, yargıtay, devlet
güvenlik mahkemesi ve yerel mahkemelerden oluşmaktadır.
Nüfus ve İşgücü Yapısı
Gabon, Orta Afrika bölgesinde en az nüfusa sahip ülkelerden biridir. Gabon’un toplam nüfusu 2011 yılı
tahminlerine göre 1,5 milyondur. Nüfus artış oranı yaklaşık %2,025’dir. Bu oran doğum oranının
gerilemesi, ölüm artış oranın yavaşlaması ve Ekvator Ginesi’ne göçlerle beraber gerileme
kaydetmektedir.
Kentleşme oranı %80 iken kırsalda yaşayanların oranı %20 olmuştur. Nüfus dengesiz bir şekilde
dağılmaktadır. Nüfusun büyük bir bölümü Libreville( 797 bin), Port Gentil (150 bin) ve Franceville (59
bin) gibi önemli kentlerde yoğunlaşmıştır. Nüfus yoğunluğu km2 başına 5,3’dir. Nüfusun yaklaşık
%42,2’si 15 yaşın altındadır.
Ülkede Fanglar, Etsiraslari Bapounouslar, Myeneler, Bandzabisler ve Batekeler olmak üzere birçok
etnik grup yaşamaktadır. Gabon çok az göç alan bir ülkedir.
Ülkede en yaygın din %75 ile katalolik olan Hristiyanlardır. Ardından %20 ile Protestanlar,%4 ile
Ateistler ve son olarak %1 ile Müslümanlar gelmektedir.
2009 verilerine göre Gabon’un toplam işgücü 713.796 kişi dolaylarındadır. İşgücünün %60’ı tarım
sektöründe, %15’i sanayi sektöründe ve %25’i ise hizmet sektöründe çalışmaktadır. İşsizlik oranı %25
dolayındadır. Aşırı fakirlik belirgin bir şekilde azaltılmaya çalışırken hala nüfusun üçte biri fakirlik
sınırının altında yaşamaktadır. Gabon’un sosyal yardım sistemi yinede diğer bölgedeki ülkelerle
kıyaslandığında iyi durumdadır.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Gabon, ülkenin yaklaşık %80’ine tekabül eden 21,5 milyon hektarlık orman alanına sahiptir. Gabon
ormanlarında “okoumé” ve “Ozigo” ağaç türleri başta olmak üzere birçok ağaç türüne rastlanmaktadır.
Petrol hariç GSYİH’nın %60’ını ormanlar oluşturmaktdır. Gabon makamları, işsizliği azaltmak ve
ekonomik büyümeyi teşvik etmek için 2010 yılı Ocak ayı itibariyle ülkeden kereste ihracatını
yasaklamıştır.
Balıkçılıkda da önemli bir potansiyele sahip olan ülkede 800 km uzunluğunda sahil şeridi olmakla
beraber, çeşitli balık türlerine ev sahipliği yapan 10000 km2 göl ve nehir bulunmaktadır.
Gabon, Sahra-altı Afrika Bölgesinde 6. büyük petrol üreticisidir. Petrolün yanı sıra demir (1 milyar ton
rezerv), manganez, altın, uranyum başta olmak üzere önemli maden yataklarına sahiptir.

Gabon Ülke Raporu

3 / 23


Su kaynakları açısından dünyanın üçüncü en büyük yenilenebilir su rezervlerine sahiptir.

Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Gabon ekonomisi büyük ölçüde petrol, manganez ve orman ürünlerine dayanmaktadır. Zengin doğal
kaynaklara sahiptir ve az nüfusu ile Sahra-Altı Afrika ülkelerine kıyasla yüksek kişibaşına düşen gelire
sahip ülkeler arasındadır.
Gabon’un GSYİH’sı cari fiyatlarla 2011 yılı itibariyle 15 milyar dolar civarındadır. 2012 yılında 14,3
milyar dolar civarında olması beklenmektedir. Gabon ekonomisi 2009 yılında petrol fiyatlarının düşüşe
geçmesi ve kereste ile manganez fiyatlarının düşük seyretmesi nedeniyle %1 küçülürken 2010 yılında
toparlanma sürecine girmiştir ve %5,7 civarında büyümüştür. 2011 ve 2012 yıllarında sırasıyla % 3,9
ve % 3,2 büyüme beklenmektedir. Satın alma gücü paritesine göre kişi başına gelir yaklaşık 16.000
dolardır.
Gabon, eski bir Fransız sömürgesi olması nedeniyle Fransa ile ekonomik, politik ve siyasi bağları güçlü
bir şekilde devam etmektedir.
Gabon’da tarım sektörü, ülkenin GSYİH’sının %5’den daha fazlasını oluşturmamaktadır. Ekonomide öne
çıkan ürün petroldür. Petrol ihracatı, ülke gelirlerinin yaklaşık %63’ünü, GSYİH’nın ise %50’den
fazlasını oluşturmaktadır.

Ekonomi Politikaları
Gabon, 2011-2012 döneminde ekonomik büyümeyi hızlandırmak amacı ile bazı planlamalar
yapmaktadır. Petrole olan bağımlılığı azaltma ve doğrudan yatırımları ülkeye getirme alanında
çalışmalar yapılmaktadır. İşlenmemiş ağaç ürünleri ihracatını yasaklayarak, katma değer eklenmiş
ürünlerin ihracatına izin verme alanında çalışmalar yapılmaktadır.
Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler
2011 ve 2012’de yaklaşık ortalama %5,4 büyüme beklenmekte olup kamu harcamalarının ve kereste
ile manganez sekötörlerinin desteği ile 2010 yılında %6’ya ulaşacaktır. Ayrıca orta vadede büyüme
oranı nüfus artış oranın altında kalacaktır.
Gabon hükümeti, çeşitliliği arttırmak amacıyla teşvik programı kapsamında belirgin bir şekilde altyapı
yatırımlarına yönelmiştir ve petrole bağımlılığı azaltmaya çalışmaktadır. Bunların yanı sıra petrol
fiyatlarındaki oynaklık, yaygınlaşan fakirlikle mücadele sürmeye devam edecektir.
Ülkenin uzun dönemli sorunu ise; petrol rezervlerinin azalmasından kaynaklanan problemleri
hafifletecek finansal kaynakları kullanmasıdır. Bu doğrultuda petrolün bittiği zamana ülkeyi hazırlamak
amacıyla, hükümet yıllık büyüme hedefini petrol dışı sektörler için %5 şeklinde belirlemiştir.

Enflasyon
2010 yılındaki ortalama %1,5’lik fiyat artışından sonra 2011 yılında da fiyat artışlarının devam etmesi
beklenmektedir. IMF tahminlerine göre 2011 ve 2012 yıllarında enflasyon oranının sırasıyla %2,3 ve
%3,4 şeklinde olucaktır. Bu artışın sebebi daha çok petrol fiyatlarının artması ile birlikte ithalat
maliyetlerinin artması ve yüksek elektrik su fiyatlarıdır.
Para Politikaları
Para politikası bölgesel bir Merkez Bankası olan Orta Afrika Ülkeleri Bankası (Banque des Etats de
l’Afrique Centrale – BEAC) tarafından belirlenmekte ve yürütülmektedir. Para politikasında öncelik
enflasyonun kontrolü ve CFA Frangı’nın Euro’ya endeksli durumunun devam ettirilmesidir. Bankanın
bağımsızlığı para politikasının siyasi etkilerden uzak olarak belirlenmesi ve sürüdürülmesinin garantisini
oluşturmaktadır.
CFA Frangı, 655,96 CFA Frangı = 1 Euro olacak şekilde endekslendiğinden, CFA Frangı’nın dolar
karşısındaki değeri, dolar ve Euro arasındaki değişime göre belirlenmektedir.
Orta Afrika Ülkeleri Bankası (BAEC) , 2009 yılı sonu itibariyle bankaların sermaye yapılarını yeniden
düzenlemeyi ayrıca borçlanma oranlarını düşürmeyi amaçlamakta olup bunların yanı sıra istikrarlı ve
esnek olan minimum zorunlu rezerv politikasını sürdürmeyi devam edecektir.
BAEC’nin müdahele oranları ve şartları 2010 yılında değişmemiş olup ihale faiz oranı %4,25, repo oranı
%6 ve minimum kredi faiz oranı %3,25 şeklindedir.

Maliye Politikaları

-, 2013

4 / 23


Gabon’un cari açığı yüksek petrol gelirleri ile 2012 yılındaki daralmadan önce 2011 yılına kadar artacağı
öngörülmektedir. 2011 bütçe taslağına göre 2010 yılında 2,2 trilyon CFAfr (4.4 milyar dolar) olan
harcama artarak 2,37 trilyon CFAfr olması beklenmektedir.
Buğday fiyatlarının yüksekliği nedeniyle, Ekim ayında ekmek yardımı yapılmaya başlandı ve Ocak
ayında zorunlu tüketim mallarında vergi kesintilerine ve tavan fiyat uygulamasına geçildi. Başkan
ayrıca özel sektöre olan uzun dönem borçlanmaları temizlemek istediğini ve bazı ödemeler için yerel
bankalara borçlanma yoluna giderek 911 Milyar CFAfr para kaynağı sağlamayı düşündüğünü bildirdi.
Döviz Politikaları
Bölgesel merkez bankası olan Orta Afrika Ülkeleri Bankası tarafından çıkarılan ve CEMAC üyesi
ülkelerin ortak para birimi olan CFA Frangı, Fransa ile ile yapılan özel anlaşmalar sonucu Euro’ya
sabitlenerek konvörtıble hale getirilmiştir. CFA’nın konvertibilitesi ve istikrarı Fransız Hazinesi
garantisinde bulunmaktadır. Buna karşılık Orta Afrika Ülkeleri Bankası döviz rezervlerinin minimum
%50’sini Euro olarak tutmaktadır. Ayrıca, CFA Frangı’nın istikrarı sıkı para ve kredi disiplini ile
sağlanmaktadır. FCA Frangı en son 1994 yılında %50 oranında devalue edilmiştir.
CEMAC dışına yapılacak tüm para transferleri, yerleşik firmaların yurtdışından aldıkları krediler de dahil
olmak üzere, beyan edilmek zorunda olup, istatistiki amaçlı özel kontrol önlemlerine tabi
bulunmaktadır. 5 milyon CFA Frangı’nı aşan transferler Orta Afrika Ülkeleri Bankası tafarından
yetkilendirilmiş bir banka aracılığı ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Ayrıca ithalat sırasında, karşılığı
100 milyon CFA Frangı’nı aşan döviz ödemelerinde gerekli dökümanların otoritelere sunulması
gerekmektedir.
100 milyon CFA Frangı’nı aşan tüm doğrudan yabancı yatırımların önceden Finans Bakanlığı’na
bildirilmesi gerekmektedir.
Yabancı işçiler, kazançlarının bir bölümünü düzenli olarak CEMAC dışına aktarmak için otoritelere
başvuru yapabilirler. Bu durumdaki bir çalışan net maaşının en fazla %20’sini CEMAC dışına aktarabilir.
Ailesi veya bakmakla yükümlü oldukları CEMAC dışında ise, çalışan, net kazancının %50’sine kadarını
dışarı çıkarma izni alabilmektedir.
Hayat Standardı ve İşsizlik
Her ne kadar gelir dağılımı büyük ölçüde eşit dağılmamış olsa da ülke, kişibaşına düşen gelir
sıralamasında yukarılarda yer almaktadır. Bu nedenle, değerlendirmelerde sadece kişibaşına düşen
geliri dikkate almak gerçek durumu görmede yanıltıcı olacaktır.
Zengin kesimi oluşturan %20’lik nüfus ülke gelirinin %90’ını almaktadır. Yapılan istatistiklere göre
yaklaşık olarak ülke nüfusunun üçte birini oluşturan fakir kesimin %27’si ise işsizdir.
Sağlık hizmetleri eğitimden sonra gelen ikinci büyük sorun olup mahalli polikinliklerin ve tıbbi tedavi
kapasitesinin ivedilikle arttırılması gerekmektedir.
Güvenli içme suyu ve elektrik temini başlıca problemlerinden biridir. Devlet kurumu her iki ihtiyacı
karşılamaya yönelik yeniden yapılandırma faaliyetleri sürdürmektedir. Ayrıca devlet sektörde
düzenleyici bir rol üstlenmeketdir.
2011 İnsani Gelişme Raporu, UNDP'ye göre İnsani gelişmişlik açısından dünyada 187 ülke içinde 106.
sıradadır.İnsani gelişmişlik indeksi sıralaması kişibaşına dayalı sıralamayla uyuşmamaktadır.
Ortalama yaşam süresi 1980 yılında 54,5 yıl iken bu rakam 2010 yılında 61,3’e ve ortalama öğrenim
süresi ise 2,3 yıldan 7,5 yıla yükselmiştir.

Bölgesel Eğilimler
Orta Afrika Ekonomik ve Para Birliği (CEMAC): Mart 1994’te Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad,
Kongo, Ekvator Ginesi ve Gabon tarafından kurulmuştur. Merkezi, Orta Afrika Cumhuriyeti’nin başkenti
Bangui’dedir. CEMAC’ın temel amacı üye ülkeler arasında mal, hizmet, sermaye ve kişilerin serbest
dolaşımına dayalı bir tek pazarın yaratılmasıdır. Bu amaçla tek para birimine geçilmiş ve CFA Frangı
para birimi olarak kabul edilmiştir. 1 Ocak 1999 itibarıyla CFA Frangı, 655,96 CFA Frangı = 1 Euro
olacak şekilde Euro’ya sabitlenmiştir.
Birlik içerisindeki ticari ilişkiler hali hazırda beklenen seviyeden çok uzaktır. Birliğin toplam ithalatının
sadece %2 kadarı, toplam ihracatının ise %1’i kadarı bölge içerisinde gerçekleştirilmektedir. Birlik
içerisinde ticaretin gelişememesinde, ülke ekonomilerinin birbirlerini tamamlayacak yapıdan yoksun
olmaları yanında, ülkeler arasındaki entegrasyonun tam sağlanamaması, gümrüklerdeki keyfi
uygulamalar, yerel otoritelerin ortak ekonomik oluşuma direnç göstermeleri de mal, hizmet ve kişilerin
dolaşımında büyük engeller oluşturmaktadır.
CEMAC birlik dışından gerçekleştirilen ithalata ortak gümrük tarifesi uygulamaktadır. Ortak gümrük
tarifesi 4 farklı kategoride uygulanmaktadır. İlaç ve gübre gibi temel ihtiyaç maddelerine %5; makine,
traktör, buğday vb. ürünlerin yer aldığı ikinci kategorideki ürünlere %10; malt, işlenmiş kauçuk gibi
aramallara %20; gıda maddeleri, kozmetik ürünleri, içkiler, elektrikli ev aletleri gibi tüketim mallarına
ise %30 gümrük vergisi uygulanmaktadır.
Afrika Birliği (AU): Afrika Birliği 2002’de kurulmuş olup, 52 ülke üyedir. Avrupa Birliği’ne benzer yapısı
ve hedefleri vardır. Gine’nin ülkedeki darbe nedeniyle, Madagaskar’ın ise ülkedeki politik kriz nedeniyle
Gabon Ülke Raporu

5 / 23


üyelikleri durdurulmuştur. Eritre de Somali’deki Radikal İslamcılara destek verdikleri söylentileri üzerine
AU’nun Birleşmiş Milletler’e tedbir alma çağrısı üzerine kendi üyeliğini askıya almıştır. Birliğe ilişkin
önemli kararlar yılda iki defa yapılan genel toplantılarda alınmaktadur. Sekreteryası Etiyopya’nın
başkenti Addis Ababa’dadır.
Fas Afrika Birliği’ne üye olmayan tek Afrika ülkesidir. Fas Afrika Birliği’nin kuruluşuna temel teşkil eden
Afrika Birliği Organizasyonu üyesi iken, 1984 yılında gruptan çekilme kararı almıştır. Fas’ın bu kararı
aralarında gerginlik çıktığında birçok ülkenin Şahravi Arap Demokratik Cumhuriyeti’ni desteklemiş
olmaları nedeniyle almıştır. Fas’ın müttefiki olan Zaire (Demokratik Kongo Cumhuriyeti) de Fas gibi bu
kararı protesto ederek 1984-86 yıllarında boykot uygulamıştır. Bazı ülkeler de bu tutum karşısında
zaman içinde Şahravi Arap Demokratik Cumhuriyeti’ne desteklerini geri çekmiştir.

Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Ülkenin %85’nin ekvatoral ormanlarla kaplı olmasından dolayı Gabon’da tarımsal alan kısıtlıdır. Tarım
sektöründe nüfusun yaklaşık %35’i çalışırken, tarımın GSYİH’ya katkısı %5 civarındadır ve tarıma
elverişli arazinin sadece %2’si işlenmektedir. Tarım daha çok gıda ithalatına dayanmaktadır. Geçimlik
tarım üretimi yapan ülkedeki yerel pazara yönelik başlıca ürünleri manyok, muz, tatlı patates,
kulkasdır. Çok az miktarda kakao, kahve, şekerkamışı, palm yağı, fındık ve karabiber ihracat için
yetiştirilmektedir.
Gabon’da hayvancılık sektöründe hayvan miktarı 38 bin sığır, 300 bin koyun, 20 bin domuz ve 10
milyon kümes hayvanı civarındadır.
Gabon 800 km kıyı uzunluğuna ve 10 000 km2 akarsuya sahip olmasına rağmen su kaynaklarını
kullanımı gelişmemiştir. Ülkede tutulan balık miktarı yaklaşık 12 bin tondur.
Tarımsal Üretim İstatistikleri
Kakao ve Kahve İstatistikleri, 2007-09 (ton)
2007

2008

2009

Yerel Kahve Satın Alımı

83,3

90,7

153,4

Yerel Kakao Satın Alımı

109

167

136

Kahve İhracatı

66,3

25,9

40,7

Kakao İhracatı

93,5

160

70,5

Kaynak: Economic Dashboard 2010, (The Report Gabon 2011, Oxford Business Group)

Ormancılık
Ormancılık ülke ekonomisinde 2. önemli sektör olmasına rağmen toplam ihracatın sadece %9’unu
oluşturmaktadır. Bunun nedeni ise 2009 yılındaki küresel kriz ve özellikle üretimin %60’ını ithal eden
bir numaralı ithalatçısı olan Çin ile uluslar arası siparişlerdeki düşüşden dolayı yaklaşık olarak %24
azalmıştır. Ayrıca 15 Mayıs 2010’dan beri ham kereste ihracatı yasaklanmıştır.
Kereste ihracatı petrol ve manganezden sonra 3. önemli ihraç malıdır. 21,5 milyon hektar ormanlarla
kaplıdır. Okoumé türü ağaç, üretimin %66’sını kapsamakta olup, kontraplak yapımında kullalnılan hafif
sert kerestedir ve ticari açıdan çok önemmli bir kereste cinsidir

Sanayi
Ülke çeşitli endüstriyel alanlarda faaliyet göstermektedir. Petrol çıkarımı ve rafinesi, manganez, altın en
önde gelen alanlardır. Gabonun endüstriyel altın operasyonlarını geliştirmesi için Goldstone Resources
firmasına altın arama lisansı verilmiştir. Gabon’un ilk endüstriyel altın üretimi Managem tarafından
Bakoudou-Manigma’da yapılmaktadır.
Madencilik
Ülkedeki en önemli ekonomik faaliyetlerden biri madenciliktir. Manganez ve uranyum dışında demir,
altın, pırlanta, gümüş, fosfat, kurşun-çinko, niyobyum, barit gibi önemli madenlere sahiptir. 900
mevcut veya potansiyel maden rezervlerine sahip alan vardır.
Manganez: Gabon dünyanın 2. en büyük manganez yataklarına sahip ülkesi olup manganez üretiminde
dünyada 3. sıradadır. Moanda bölgesinde, yaklaşık 200 milyon ton rezerve sahiptir. Fransız şirketi
ERAMET’in bağlı kuruluşu olan COMİLOG (Compagnie Miniere de l’Ogooué) ülkede 1953’den beri
manganez çıkartımı ve üretimi faaliyetlerini sürdürmektedir. Sektörde Çin firmaları da faaliyete
bulunmaktadır. CICMH ( Huazhou Industrial and Commercial Mining Company) Çin firması Ndjole
yakınlarındaki Bembélé dağlarındaki manganez yatağını 30 yıllığına işletim imtiyazını almıştır. Bu bölge
-, 2013

6 / 23


yaklaşık 31 milyon ton rezerv bulunmakta olup firma 2012’den itibaren yıllık 500.000 ton üretim
yapmayı planlamaktadır.
Demir Cevheri: Gabon’da çok fazlasıyla kullanılmamış demir cevheri potansiyeli vardır. Başlıca
rezervler Libreville’in 500 km doğusunda Belinga bölgesinde yer almakta olup, %64’den fazlası saf
olmakla birlite 1 milyar ton maden filizine sahip olduğu düşünülmektedir. Belinga Madencilik Şirketi
(COMİBEL) konsorsiyum şeklinde 2006 Eylül ayında 25 yıllık kontratlı kurulmuştur. Bu konsorsiyumu,
Gabon hükümeti, CMEC (China National Machinery and Equipment Import and Export Cooperation) ve
Çinli Panzhihua Demir ve Çelik Grubu oluşturmaktadır. Maden ocağı, CMEC tarafından işletilecektir ve
en fazla 20-30 milyon ton kapasiteye ulaşması beklenmektedir. 2,25 milyar euro’luk proje Çin İhracat
ve İthalat Bankası tarafından finanse edilmektedir. Ayrıca COMIBEL sözleşmesinin koşulları gereği
Santa Clara limanı, 320 km’lik demir yolu ve maden ocağına elektrik sağlamak için Hidroelektrik tesisi
kurulmuştur.
Uranyum: 1956 yılında Fransız Atom Enerji Komisyonu, Gabon’un güneydoğusunda uranyum maden
yatakları keşfetmiştir. 1960-1999 yıllarında, Gabon hükümeti ve Fransız hükümetinin sahip olduğu
COGEMA Nükleer Grubu arasında joint-venture şeklinde kurulan Franceville Uranyum Madencilik Şirketi
28.000 ton uranyum üretmiştir. Ancak bu proje ekonomik anlamda uygulanabilir olmadığından üretimi
1999 yılında sonlandırılmıştır.
Altın: Gabon zengin altın ocaklarına sahip olmasına rağmen, sınırlı maden çıkarma kapasitesi
yatırımcıların pazara girmesini engellemektedir. Ancak 2010 Mayıs ayında Fas’ın Managem Grubunun
bağlı kuruluşu olan Golden Gram Resources yaklaşık 2,4 milyon ton rezerve sahip Bakoudou bölgesini
işletmek için Gabon Madencilik, Petrolcülük ve Hidrocarbon Bakanlığı ile sözleşme imzalamıştır. Maden
ocağının yıllık potansiyel üretim miktarı 1200-1400kg olacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca 150 Gabonlu
çalışan ile 20 göçmen istihdam edilecektir ve hükümet yıllık 12 milyon euro kazanacaktır.
Başlıca Madenlerin Üretim İstatistikleri
Madencilik Faaliyetleri, 2007-09
2007

2008

2009

2008/2009 Değişim (%)

Üretim (m ton)

3,33

3,25

1,99

-38,7

İhracat (m ton)

3,29

3,22

2,15

-32,9

Ciro ( CFA m)

272,5

632,8

178,4

-71,8

Kaynak: COMILOG (The Report Gabon 2011, Oxford Business Group)

Turizm
Gabon uluslar arası turistlerin ilgisini çeken el değmemiş bakir bir doğaya sahip olup Gabon hükümeti
turizm sektörünün gelişmesi ve düzenlenmesine daha da çok önem vermeye başlamıştır. Gabon’daki
birçok turizm faaliyeti iş turizmine dayanmaktadır ve daha çok Libreville ve Port Gentil’deki oteller
faydalanmaktadır. Uzun vadede hükümet 13 ulusal parkta tatil yerlerinin geliştirilmesini planlamaktadır
ve turizm ekonominin temel göstergelerinden biri olarak değerlendirilmektedir.
2011 World Travel & Tourism Council’in en güncel Gabon raporuna göre turizmin GSMH’ya doğrudan
katkısı yaklaşık %1 civarında olacaktır. Toplam katkısı ise 246,59 milyon euro civarında olacağı tahmin
edilmektedir. Turizm gelirlerinin her yıl %5,1 büyümesi hedeflendiğinde GSMH’ya katkısının 2021
yılında %2,5’e yükselmesi ve 405 milyon euro gelire ulaşması planlanmaktadır.

Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
Dünya Bankası, Afrika Kalkınma Bankası, Fransız Kalkınma Ajansınında dahil olduğu uluslar arası kredi
verenler ve Avrupa Komisyonu gibi hibeciler bölgesel ticareti ve ekonomik kalkınmayı teşvik etmek
amacıyla tüm ülke çapında ulaştırma projelerini entegre ederek Gabon hükümeti ile beraber
çalışmaktadır.
Gabon lojistik merkez olarak Merkez Afrika’daki kara ile çevrili komşularına hizmet sunma gibi çok
yüksek bir potansiyele sahiptir.
Gabon’da 650 km uzunluğunda, ülkenin en büyük limanı olan Owendo’yu doğudaki Franceville’e
bağlayan demir ağı bulunmaktadır.
Karayolları ağı toplam 9170 km uzunluğunda yollardan oluşmaktadır.
Gabon’daki derin su limanları olan Owendo ve Port-Gentil ülke ticaret hacminin %80’ini
oluşturmaktadır ve malların, hammaddelerin ulaşımı için ekonomik anlamda önemli rol oynamaktadır.
Libreville’in yakınında bulunan Owendo, ülkenin temel ticaret limanıdır ve ağaç ile ağaç ürünleri,
mineraller ve genel malların ihracatında önemlidir. Gabon ulusal sivil havacılık ajansı ANAC’a göre 35
kamuya ait havalimanı, yaklaşık 150 tane ise özel havalimanı vardır. Fakat bunlardan 18’i kamu 13 ise
özel olmak üzere sadece 31 tane havalimanı aktiftir. Ticari faaliyetlerinde yapıldığı ana havalimanları
ise başkentteki Leon M’BA İnternational Airport, doğuda yer alan Franceville’deki Mvengue El Hadj
Omor Bonjo Ondimba uluslar arası havalimanı ve ülkenin batısındaki Port-Gentil’dir.
Gabon’da sabit hatlarda Gabon Telekomu monopol konumdadır. Mayıs 2011 itibariyle kullanıcı sayısı
Gabon Ülke Raporu

7 / 23


24.000’dir. Sabit telefon kullanımı düşmektedir. Mobil telefon sektöründe 4 firma bulunmaktadır. Airtel
%47 Pazar payına sahiptir.
İnternet ülkede giderek yaygınlaşmaktadır.

Enerji
Hidrokarbonlar Gabon’un GSMH’sının %50’sinden fazlasını oluşturmaktadır. Ülkenin üretime dönük
petrol sektörü fazlasıyla yabancı yatırımlara bağımlıdır ve hampetrolün büyük bir kısmı ihraç
edilmektedir. Petrol başlıca kamu gelirlerinin kaynağıdır ve kamu bütçesinin %63’ünü oluşturmakatdır.
Mart 2011 itibariyle Gabon’da gaz ve petrol sektöründe faaliyette bulunan yaklaşık 20 firma olup
bunlar: Addax Petroleum, Anadorka petroeum, ATAS İnternational, CNR International Olowi, ENI Oil
Holdings, GGPC Gabon, Harvest Energy, Maurel&Prom, MPDC Gabon, Oil India, Ophir Gabon (Petro
Gabon), Perenco Gabon, Setanta Energy Gabon, Shell Gabon, Sino Gabon Oil & Gas, Stream Oil
Holding, Total Gabon, Tullow Oil ve Vaolco şeklindedir. Shell (70.000 varil/gün), Perenco Gabon
(65.000 varil/gün) ve Total Gabon (66.000 varil/gün) en büyük üç üretici firmalardır.
Ülkede offshore bölgeleri en büyük sondaj alanlarını oluşturmaktadır. Birçok büyük şirket mevcut
kuyulardaki üretimlerini devam ettirebilmek ve yeni sondaj alanları bulabilmek için yatırım yapmaktadır.
Gabon’da, petrolün yanı sıra özellikle dünyada artan likit doğal gaz (LNG) talebi nedeniyle doğalgaz da
büyük yatırımcıların ilgisini çekmeye başlamıştır. Fakat Gabon doğal gaz, yerel enerji tüketiminin
sadece %20’sini oluşturmaktadır.
Gabon’un elektrifikasyon oranı yaklaşık %60’dır. Elektriğin ulaşma oranı ise şehirlerde %80, kırsalda
ise %35’dir. Hükümet 2020 yılına kadar elektrifikasyon oranını %100’e elektrik ihracatını ise %16’ya
yükseltmeyi hedeflemektedir.
Gabon’un birbirine bağlı bütün ülkeyi kapsayan elektrik şebekesi yoktur. Bunun yerine Libreville,
Franceville ve Louetsi olmak üzere 3 tane bölgesel şebekesi vardır.
2010 yılında SEEG’in termal ve hidroelektrik tesisi 170 MW ve 226 MW elektrik üretmiş ve 229.655
aboneye hizmet sunmuştur.
Gabon 6000MW kullanılmamış kapasiteyle hidroelektrikte önemli bir potansiyele sahiptir. Şuan
hidroelektrik barajları ülke içinde 166 MW elektrik üretmektedir ve toplam talebin %55’ini
karşılamaktadır. En büyük barajlar olan Mbei River’ın üstündeki Tchimbele ve Kinguele 69 MW ve 59
MW elektrik üretmektedir. Ogooue üstündeki Poubara barajı ise 36 MW elektrik üretmeketdir. Hükümet
2020 yılına kadar 6 ilave baraj yapmayı planlamaktadır.
Gabon’da her geçen yıl elektrik üretimi yaklaşık 15-20 MW artmaktadır bu nedenle 2012’de arz
noksanlığı ile karşı karşıya kalmamak için yeni barajların inşası planlanmaktadır.
Gabon’da dört tür yenilenebilir enerji kullanılmaktadır: Güneş, rüzgar, biomass ve hidroelektrik(en
çok) Rüzgar enerjisi açısından Haut Ogooue platoları potansiyeldir. Point Denis, Moukaraba ve Bateke
olmak üzere üç tane rüzgar enerjisi tesisi vardır.

Bankacılık
Gabon’da hali hazırda faaliyette bulunan 9 banka vardır; Banque Gabonaise de Développement (BGD),
şubesi olan Banque de l’habitat du Gabon (BHG), Banque Internationale pour le Commerce et
L’industrie du Gabon (BICIG), BGFI Bank, Citibank, Ecobank Gabon, Orabank, Union gabonaise de
Banques (UGB), United Bank for Africa (UBA).
BGFI Bankası ülkenin en büyük bankasıdır ve pazardaki mevduatların %47’sine kredilerin ise %52’sine
sahiptir. BGFI bankasından sonra ikinci sırada yer almaktadır ve mevduatlarda %21,2, kredilerde
%16,81 pazar payına sahiptir. BGD Bankasında Gabon hükümetinin hissesi %69’dur ve ulusal
kalkınmayı teşvik kapsamında tahsis edilmiştir.
Para politikası BEAC tarafından belirlendiği için bankacılık sektörü “The Central African Banking
Comission” COBAC aracılığıyla düzenlenmektedir.
Gabon’da bankacılık sektörü geçmiş yıllarda önemli bir kriz yaşamadığı için istikrarlı bir sektördür.
Düşük gelir seviyesi nedeniyle nüfusun büyük bir bölümü banka kullanmamaktadır ve ayrıca banka
kullanlardan da banka masaraflarının alınmaması bankaların karlılıklarını olumsuz yönde etkilemektedir.
Gabon’daki bankaların önemli müşterilerinden biri devlettir. Bankalar hükümet yatırım programlarının
finanslanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
Gabondaki bankaların uzun dönemli (24 aydan fazla) fon sağlamasında sıkıntılar vardır.

Finansal Hizmetler
Gabon’da 8 tane sigorta şirketi bulunmaktadır. OGAR, NSIA, Axa, Assinnco ve Colina hasar sigortası
hizmeti sunarken OGAR Vie, NSIA Vie ve UAG Vie ise hayat sigortası yapmaktadır.
-, 2013

8 / 23


Diğer Hizmetler
Gabon altyapı hizmetlerini artırma yolunda büyük adımlar atmaktadır. Hidroelektrik santraller ve doğal
gaz sayesinde 2016 yılı itibari ile elektrik üretimi 3 katına çıkmış olacaktır. Böylece elektrik
maliyetlerinde azalma olacaktır.
Ulusal Altyapı Ana Planı 6 yıllık bir süre için 21 projeyi içermekte ve 5.913 milyar XAF (11.831 Milyar $)
yatırım hedeflemektedir. Bu Gabon için hem sosyo-ekonomik alanda hemde ulusal ekonomik çeşitliliği
alanında büyük bir adım demektir. Bu plana ait taslaklar:
1. Libreville şehir planlama,
2. Enerji (tahmini 1.504 milyar XAF / 3.008 milyar $),
3. Ulaştırma (yollar, demiryolları vs…) (tahmini 1.763 milyar XAF / 3.530 milyar $),
4. Madencilik sektörünün geliştirilmesi (tahmini 1.630 milyar XAF / 3.260 milyar $),
5. Turizm sektörünün geliştirilmesi (tahmini 43 milyar XAF / 85 milyar $),
6. Mandji Adası özel ekonomik bölgesi,
7. Ulusal bir ajans kurulumu (tahmini 170 milyar XAF / 340 milyar $)
Dijital ekonominin ulusal ekonomi içindeki yerini sağlamlaştırmak amacı ile iki adım atılmaktadır.
Bunlardan birincisi iletişim ağını genişletme ve erişimi kolaylaştırma. Diğeri ise Microsoft ile imzalanan
partnership antlaşması.
İletişim ağını genişletme çalışmaları Alcatel ile yapılan antlaşma ile devam etmektedir. 2012 bitmesi
planlanan proje kapsamında 17.000 km uzunluğunda 40Gbps kapasiteli bir iletişim ağı kurulmaktadır.
Bu ağ sayesinde Gabon’uda içine alan 23 Afrika ülkeleri ile Avrupa arasında bir köprü kurulacaktır. Bu
proje kapsamında Gabon, deniz altından geçecek fiber-optik ağı için 14 milyar CFA yatırım yapmaktadır.
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Gabon 2008, 2009 ve 2010 yıllarına sırasıyla 209, 33 ve 170 milyon dolar civarında doğrudan yabancı
sermaye yatırımı çekmiştir. Birleşmiş Milletler’in 2011 Dünya Yatırım Raporuna göre 2010 yılı itibariyle
Gabon’un doğrudan yabancı sermaye stoğu yaklaşık 1,4 milyar dolardır. Batı Afrika ülkeleri arasında 8.
sırada bulunmaktadır.
Fransa Gabon’a en fazla yatırım yapan ülkeler arasında yer almaktadır. Fransız yatırımları daha çok
petrol (TOTAL) sektöründe ve manganez sektöründe (COMILOG/ERAMET) yoğunlaşmaktadır. Çin’de
Gabon’ önemli miktarda yatırım yapan ülkeler arasındadır.
Gabon’da altyapı yatırımları, kerestecilik, telekomünükasyon ve turizm yatırım yapılabilecek kilit
sektörler olarak belirlenmiştir.
Yatırım konusunda detaylı bilgi http://www.gabon-investir.com/ alınabilir.

Ülkedeki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
Port-Gentil yakınlarında Mandji Serbest Ticaret Bölgesi bulunmktadır. 2011 yılında faaliyete geçen yeni
serbest ekonomik bölgesi, NKOK Libreville’e 27 km uzaklıkta faaliyete geçmiştir ve ağırlıklı olarak
kerestecilik sektöründe faaliyet gösterecektir.

Dış Ticaret
Genel Durum
Gabon, dış ticaret fazlası veren bir Afrika ülkesidir. Trademap 2011 geçici verilerine göreİhracatı 9
milyar dolar, ithalatı ise 3 milyar dolar civarında bulunmaktadır. İthalatın önümüzdeki yıllarda sermaye
mallarına yoğun talebin etkisiyle artacağı tahmin edilmektedir.
Ülkenin Dış Ticareti
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)
2009

2010

2011 a

2012 b

2013 b

İhracat FOB

9.371

10.855

10.806

10.076

10.108

İthalat FOB

2.500

3.194

3.554

4.089

4.625

11.871

14.049

14.360

14.165

14.733

6.871

7.661

7.252

5.987

5.086

Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
a: tahmini, b: projeksiyon

Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Country Report, December 2012

Gabon Ülke Raporu

9 / 23


İhracatında Başlıca Ürünler
Gabon’un başlıca ihraç ürünleri; ham petrol, manganez, ağaç ve ağaç ürünleri, kauçuk, tütün,
hurdalar, palm yağı, altın, pamuktur. İhracatın yaklaşık %72’sinin ham petrolden, %13’ünü ise
manganezden elde etmiştir.
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER

2009

2010*

2011*

2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 4.347.155 5.298.279 7.837.578
2602 Manganez cevherleri ve konsantreleri

157.548

850.123

769.674

64.348

90.135

155.586

105.448

77.430

139.560

4408 Kaplamalık ve kontrplak için yapraklar; kalın >6mm.

98.605

116.849

118.734

4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb tabii sakızlar

28.192

50.587

87.856

4412 Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar

12.377

41.594

40.023

377.211

393.261

22.422

2.192

4.792

6.428

4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

4403 Yuvarlak ağaçlar
7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri
7404 Bakır hurda ve döküntüler
4406 Ağaçtan demiryolu, tramvay traversleri
7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde)
8412 Diğer motorlar ve kuvvet üreten makineler
1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık)
9706 Eskiliği yüzyılı aşan antika eşya
8410 Su türbinleri, çarklar vb. İçin regülatörler
305 Balıklar (kurutulmuş/tuzlanmış/salamura edilmiş/tütsülenmiş)
8542 Elektronik entegre devreler

99

4.507

5.142

5.871

5.719

3.255

0

899

3.195

1.033

1.976

2.302

73

88

1.766

0

3.041

1.450

489

1.421

0

811

1.066

4

1.931

1.019

8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri

255

800

872

9015 Arazi ölçme, hidrografik, oşinografik, jeofizik vb. Alet ve cihazları,
telemetrel

923

635

860

5.246

2.352

816

0

900

769

8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri

158

1.773

681

8413 Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri

403

1.172

653

14

1.275

651

472

46

640

0

581

635

8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları
2618 Demir ve çeliğin imalinden elde edilen granüle cüruf

4418 Bina, inşaat için marangozluk, doğrama mamulleri
8425 Palanga, vinç (basamaklı hariç)bucurgat, ırgat, krikolar
4409 Kenarına, yüzüne şekil verilmiş ağaçlar
8428 Kaldırma, istifleme, yükleme, boşaltma makine ve cihazları

0

15

614

8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri

236

326

551

8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları

161

57

550

8803 Balon, hava gemisi, planör vb. Diğer hava taşıtlarının aksam ve parçaları

5.636

755

548

8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların
aksamı

70

69

507

2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar

8.347

3.994

454

59

80

417

871

92

406

8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler
8414 Hava-vakum pompası, hava/gaz kompresörü, vantilatör, aspiratör
802 Diğer kabuklu meyveler (taze/kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış/soyulmuş)
9030 Alfa, gama, beta, x ışını, kozmik vb. Işınları ölçen alet ve cihazları
9703 Heykel/yontu sanatının orijinal eserleri
8479 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar
Diğer Ürünler
Genel Toplam
-, 2013

0

380

953

354

374

4

2.859

355

959

1.555

331

130.566

247.030

40.561

5.355.978 7.208.742 9.251.102
10 / 23


Kaynak: Trade Map, *Mirror Data

İthalatında Başlıca Ürünler
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
8905 Fener, yangın söndürme, tarak gemileri, yüzer vinçler vb.
8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları

2009

2010*

2011*

313

228.701

121.343

83.911

53.805

81.556

207 Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı

57.643

59.123

80.723

8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları

65.544

96.962

79.334

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

36.331

62.703

78.372

7304 Demir/çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş profil

140.434

35.724

73.661

8429 Dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb.

24.634

49.702

72.372

3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

68.330

53.447

60.436

7308 Demir/çelikten inşaat ve aksamı

95.905

33.363

53.298

1006 Pirinç

40.797

31.636

48.056

8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar

13.825

21.096

47.621

8481 Muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf dahil

61.590

34.658

36.847

8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri

15.206

64.822

36.335

8430 Toprak, maden, cevheri taşıma, ayırma, seçme vb. İş makineleri

10.212

8.037

31.298

8413 Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri

35.967

25.110

31.251

1001 Buğday ve mahlut

39.360

21.337

30.918

8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik
k

31.929

20.315

30.352

1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

13.277

24.226

30.305

0402 Süt, krema (konsantre edilmiş, tatlandırıcı madde içerenler)

27.599

24.032

30.137

8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları

26.451

25.402

29.779

3.710

10.814

29.373

12.899

19.685

29.067

9.372

23.681

28.270

158.675

29.573

26.627

6.854

7.764

25.526

2523 Çimento

18.560

16.970

25.116

8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı

16.196

13.232

23.983

4011 Kauçuktan yeni dış lastikler

17.301

14.750

23.652

8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri

17.458

15.289

23.262

8479 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar

14.699

34.036

23.033

7.362

6.564

22.773

8465 Ağaç, mantar, kemik, sert kauçuk, plastik vb. İşleme makineleri
9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları
7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
8702 Toplu halde yolcu taşımağa mahsus motorlu taşıtlar

9018 Tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet ve cihazları
8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları

4.245

13.373

21.929

11.010

13.212

21.693

9406 Prefabrik yapılar

7.051

9.952

21.239

8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. Ayıklama, eleme vb. İçin makineler

8.510

28.501

20.404

8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları

25.246

19.515

19.756

2204 Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil)üzüm şırası

10.377

14.969

19.567

1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar

14.150

16.228

19.373

2713 Petrol yağlarının/bitümenli minerallerden elde edilen yağların kalıntıları

8.236

9.306

18.617

9015 Arazi ölçme, hidrografik, oşinografik, jeofizik vb. Alet ve cihazları,
telemetrel

8.698

33.871

18.569

8701 Traktörler

Diğer Ürünler
Gabon Ülke Raporu

1.230.995 1.481.636 1.368.334
11 / 23


Genel Toplam

2.500.862 2.807.122 2.914.157


Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1 000 Dolar)
ÜLKELER
ABD
MALEZYA
AVUSTRALYA
JAPONYA

2009

2010*

2011*

1.283.322

2.276.509

4.659.045

306.582

770.724

949.879

346

346.014

937.047

22.125

51.560

659.171

ÇİN

713.886

969.744

577.976

İSPANYA

300.035

324.099

544.896

55.175

145.982

228.494

FRANSA

325.207

283.489

159.702

NORVEÇ

38.175

42.451

91.602

273.387

136.563

81.169

16.666

28.748

58.738

İTALYA

ALMANYA
BELÇİKA
HOLLANDA

44.872

184.197

43.482

210.582

29.083

39.643

UKRANYA

28.043

79.983

36.972

SİNGAPUR

39.492

9.461

32.224

YUNANİSTAN

23.255

16.680

31.094

GÜNEY AFRİKA

52.377

11.197

20.811

2.041

1.205

18.884

6

3

18.297

G.KORE

TAYLAND
İSVEÇ
MEKSİKA

3.019

10.829

11.832

DİĞER ÜLKELER

1.048.555

1.490.221

50.144

GENEL TOPLAM

4.787.148

7.208.742

9.251.102


Gabon’un en büyük ticaret ortakları ise Fransa, ABD ve Çindir.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (1 000 Dolar)
ÜLKELER

2009

2010*

2011*

FRANSA

693.201

751.382

1.084.643

ÇİN

154.710

205.807

269.915

ABD

170.823

242.938

204.022

BELÇİKA

108.287

132.611

194.209

İTALYA

69.845

86.925

128.305

HOLLANDA

93.145

103.040

116.032

ALMANYA

63.825

84.410

111.580

BİRLEŞİK KRALLIK

67.894

69.114

87.431

JAPONYA

46.845

49.596

86.843

İSPANYA

36.563

47.014

61.088

TAYLAND

38.099

43.031

57.918

GÜNEY AFRİKA

35.172

47.454

54.403

BREZİLYA

38.608

29.631

39.179

G.KORE

10.538

11.619

38.511

-, 2013

12 / 23


AVUSTURYA

20.672

14.522

30.346

TÜRKİYE

13.946

18.697

29.972

MALEZYA

10.803

15.081

27.548

SİNGAPUR

21.341

19.571

22.233

KANADA

30.505

19.479

20.674

İSVEÇ

12.150

3.096

18.266

668.178

812.104

231.038

2.405.150

2.807.122

2.914.156

DİĞER ÜLKELER
GENEL TOPLAM

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Alt Bölüm Başlığı Seçiniz...
Gabon’un dış ticaret politikası temel olarak 1994’te yürürlüğe giren Orta Afrika Ekonomik ve Para Birliği
(CEMAC) ortak dış tarifesine dayanmaktadır. CEMAC ortak dış tarifesi, genel olarak diğer Sahra-Altı
Afrikası ülkelerine oranla daha yüksektir. Gabon aynı zamanda Dünya Ticaret Örgütü üyesidir.
İthalat Rejimi
Tarifeler ve Diğer Vergiler
İthalatında CEMAC’ın uyguladığı ortak dış tarife oranlarını uygulamaktadır. Ortak dış tarife oranları 4
farklı kategoride gösterilmiştir. İlaç ve gübre gibi temel ihtiyaç maddelerine %5; makine, traktör,
buğday vb. ürünlerin yer aldığı ikinci kategorideki ürünlere %10; malt, işlenmiş kauçuk gibi aramallara
%20; gıda maddeleri, kozmetik ürünleri, içkiler, elektrikli ev aletleri gibi tüketim mallarına ise %30
gümrük vergisi uygulanmaktadır. CEMAC içi ticaret ise Ocak 1998’den beri gümrük vergisinden muaf
olup, sadece KDV’ye tabidir. Ayrıca %2-%80 arasında CIF üzerinden RUSİD vergisi uygulanmaktadır.
KDV genel olarak %18’dir. Gabonda üretilen mineralli su, çimento, şeker ve tavuklarda %10 olan
indirimli KDV uygulanmaktadır. Süt ürünleri, tereyağ, margarin, hububat, gübre, ilaç ve medikal
ürünler KDV’den muaftır.
CEMAC’ın uyguladığı ortak gümrük tarifelerine Orta Afrika Ülkeleri Ekonomik ve Para Topluluğu
Gümrükler Ağı’nın web sitesinin (www.sydonia.cemac.int) “Le Tarif Douanier CEMAC” linkinden 8’li
ürün bazında ulaşabilirsiniz.

Tarife Dışı Engeller
Bütün katagorideki ürünler, yumurta ve şeker hariç, Gabon’a ihraç edilebilir. SUCAF Yerel Şeker sanayi
rekabetini arttırmak için şekere yönelik korumacı bir yöntem uygulamaktadır. Diğer sabun, yemeklik
yağ ve un gibi ürünlerinde yerel üretimi korumak amacıyla ağır vergiler uygulamaktadır. Ayrıca petrol
sanayisinde de birkaç engel bulunmaktadır.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Gabon’da genellikle standartlar ile ilgili mevzuat Fransa kaynaklıdır ama bu konuda belli başlı
standartlar ve düzenleyici bir kurum bulunmamaktadır.
Telekomünikasyon cihazları tedarikçileri Gabon’un telekomünikasyon düzenleme kurumu olan
ARTEL’den sertifaka temin etmeleri gerekmektedir.

Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye-Gabon Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
YILLAR

İHRACAT

İTHALAT

DENGE

HACİM

2002

4.395

7.464

-3.069

11.859

2003

2.567

8.297

-5.730

10.864

Gabon Ülke Raporu

13 / 23


2004

3.306

18.459

-15.153

21.765

2005

4.709

22.738

-18.029

27.447

2006

6.109

14.935

-8.826

21.044

2007

22.775

23.812

-1.037

46.587

2008

13.228

27.041

-13.813

40.269

2009

13.946

11.584

2.362

25.530

2010

18.697

4.966

13.731

23.663

2011

29.972

3.474

26.498

33.446

2012

52.511

5.751

46.760

58.262

Kaynak:Trademap

Türkiye Gabon’a çoğunlukla demir/çelik çubuklar, demir çelik filmaşin, demir çelik soba, ocak ve benzeri
ev eşyası, demir çelik sıcak hadde ürünleri, çimento, prefabrik yapılar, otomotiv yan sanayi, beyaz eşya,
sabun, kablo ve teller, makarna ve bisküvi ihraç etmektedir.
Türkiye'nin Gabon'a İhracatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP Ütrünler

2010 2011

2012

7214 Demir/Çelik Çubuklar (Sıcak Haddeli, Dövülmüş, Burulmuş, Çekilmiş)

3226 4713 13195

9406 Prefabrik Yapılar

1170

7321 Demir-Çelik Soba, Ocak, Izgara, Ocak, Mangal Vb. Ev Eşyası

5125

0 2201

7213 Demir/Çelik Filmaşin (Sıcak Haddelenmiş, Rulo Halinde)

730

4430

1689 1623

2774

7208 Demir/Çelik Sıcak Hadde Yassı Mamulleri-Genişlik 600mm. Fazla

814 1779

2411

2523 Çimento

852 1119

2156

7216 Demir/Alaşımsız Çelikten Profil

607 1278

1658

1160 1033

1590

231 1098

1247

1087 1096

909

1902 Makarnalar
0207 Kümes Hayvanlarının Etleri Ve Yenilen Sakatatı
1905 Ekmek, Pasta, Kek, Bıskuvı Vs. Ile Bos Ilac Kapsulu Muhur Gullacı Vs.
8708 Kara Tasıtları Icın Aksam, Parcaları

853

907

813

8418 Buzdolapları, Dondurucular, Soğutucular, Isı Pompaları

437

649

794

58 3130

717

7306 Demir/Çelikten Diğer Tüpler, Borular, İçi Boş Profiller
7215 Demir/Çelik Çubuklar (Diğer)

217

525

649

8450 Çamaşır Yıkama Makineleri

331

410

509

8474 Toprak, Tas, Metal Cevherı Vb. Ayıklama, Eleme Vb. Icın Makıneler

0

935

500

18

189

470

382

358

450

0

134

439

7308 Demir/Çelikten İnşaat Ve Aksamı

141

410

412

8544 Izole Edılmıs Tel, Kablo; Dıger Izole Edılmıs Elektrık Iletkenlerı; Fıber Optık K

805

60

393

3917 Plastıkten Tupler, Borular, Hortumlar; Conta, Dırsek, Rakor Vb

5

8

381

3307 Tras Mustahzarları, Vucut Deodorantları, Tuvalet Mustahzarları

256

397

363

9403 Diğer Mobilyalar Vb. Aksam, Parçaları
3401 Sabunlar
1601 Etten, Sakatattan/Kandan Yapılmış Sosisler Vb. Ürünler

8481 Muslukcu, Borucu Esyası-Basınc Dusurucu, Termostatık Valf Dahıl

1

19

341

6305 Eşya Ambalajında Kullanılan Torba Ve Çuval

0

557

309

Kaynak:Trademap

Türkiye’nin Gabon’dan ithalatının çoğunu ağaç ürünleri oluşturmaktadır.
Türkiye'nin Gabon'dan İthalatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP Ürünler

2010

2011

2012

596

2 220

3 202

7204 Demır/Celık Dokuntu Ve Hurdaları, Bunların Kulcelerı

0

0

2 133

4407 Uzunlamasına Kesilmiş, Biçilmiş Ağaç; Kalın >=6 Mm

466

1 063

367

3 903

168

50

4408 Kaplamalık Ve Kontrplak İçin Yapraklar; Kalın >6mm.

4403 Yuvarlak Ağaçlar
-, 2013

14 / 23


4411 Lıf Levha, Orta Yogunlukta

0

0

0

4418 Bına, Insaat Icın Marangozluk, Dograma Mamullerı

0

0

0

4502 Tabıı Mantar (Islenmıs)

0

0

0

Kaynak:Trademap

İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller
İki Ülke Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller
ANLAŞMANIN ADI

İMZA TARİHİ

İMZA
YERİ

Genel Ticaret, Ekonomik, Kültürel ve Teknik
İşbirliği Anlaşması
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

21.09.2000 (Ülkemizde 2005’te, Gabon tarafında
2009’da yürürlüğe girmiştir.)

Libreville

İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Pasaport ve Vize İşlemleri
Gabon için vize başvuruları Fransa Büyükelçiliği ya da Başkonsolosluğu'na yapılmaktadır. Tüm Türkiye
Cumhuriyeti pasaportlarına vize uygulanmaktadır.
GABON ANKARA FAHRİ KONSOLOSLUĞU
Adres: Kuleli Sokak No:8/1 GOP Ankara
Telefon: (0312) 447 00 20
Faks: (0312) 447 12 30
gtc@gtc.com.tr, toperi@gtc.com.tr
Görev Bölgesi: Ankara, Konya, Karaman, Eskişehir, Kayseri, Nevşehir, Sivas, Yozgat, Kırşehir,
Kırıkkale, Çankırı, Tokat, Amasya, Çorum, Zonguldak, Karabük, Bartın, Kastamonu, Sinop, Samsun,
Ordu, Niğde, Aksaray
Bay Kaya Güngör TOPERİ
Fahri Konsolos
GABON İSTANBUL FAHRİ KONSOLOSLUĞU
Adres: Halaskargazi Cad. 121/4 Harbiye İSTANBUL
Telefon: (0212) 296 00 02
Faks: (0212) 246 01 21, 223 59 16
bergl@superonline.com
Görev Bölgesi: İstanbul, Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, İzmit, Adapazarı,
İzmir, Bilecik, Aydın, Manisa, Muğla, Afyon, Denizli, Uşak, Kütahya
Bay Tuğrul ERKİN
Fahri Konsolos

Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri
Resmi daireler ve özel şirket için 7:30 AM-3:30 PM
Yılbaşı : 1 Ocak
Anneler Günü : 17 Nisan
Paskalya Bayramı : 25 Nisan
İşçi Bayramı : 1 Mayıs
Bağımsızlık Günü : 16-17 Ağustos
Cadılar Bayramı : 1 Kasım
Noel : 25 Aralık
Tarihi değişen diğer Tatiller: Ramazan ve Kurban Bayramı

Kullanılan Lisan
Gabon’un resmi dili Fransızcadır. İngilizce çok nadir kullanılmaktadır. Oteller tercüman ayarlamaları
yapabilmektedir.
Ulaşım
Air France, Air Ivoire, Asky, Air Nigergia, Air Burkina, Ethiopian Airlines, Gabon Airlines, Royal Maroci
South African Airways, Kenya Airways ve Lufthansa Libreville’e uçuş yapan uluslar arası havayolu
Gabon Ülke Raporu

15 / 23


şirketleridir. Uluslar arası Libreville Havalimanının şehir merkezine uzaklığı 10 dakkikadır.
Gabon’da kara ulaşımı çok gelişmemiştir ve bu nedenle bütün bölgelerin başlıca şehirlerinde Port
Gentil, Franceville, Oyem, Gamba vb. gibi havalimaları vardır. Allegiance, 2AG, Gabon Airlines, Afrijet
ve la Nationale’in dahil olduğu birçok havayolu şirketi bölgesel uçuş yapmaktadır. Demiryolu hizmeti
sadece Libreville ve Franceville arasında vardır.
Libreville’de taksiler kullanılabilir. Araba kiralama mevcuttur fakat pahalıdır. Büyük oteller Libreville’den
uluslar arası uçuşlar için otobüs hizmeti sunmaktadırlar.

Haberleşme
Haberleşme genel olarak yeterli ve güvenilir olmakla birlikte internet bağlantılarına kıyasla sesle
iletişim daha etkin kullanılmaktadır. Bölgesel ve uzun mesafeli telefon hizmeti 24 saat boyunca
mevcuttur. Cep telefonu hizmeti Libreville’de sunulmaktadır. İnternet yerel bağlantısı Gabon Telecom
ve diğer az sayıda olan özel bölgesel tedarikçiler(Internet Gabon, Digicom, Airtel, Solsi) aracılığıyla
sağlanmaktadır. Genişbantlı İnternet şuan şirketlerde kullanılmaktadır.
Yerel Saat
Resmi daireler ve özel şirket için 7:30 AM-3:30 PM
Yerel Ölçü Birimleri
Sağlık
Tıbbi tesisler çok sınırlıdır. Sıtma yaygın olarak görülmektedir. Sıtmayı önleyici ilaçların Gabon’a
gelmeden alınması gerekmektedir. Yolcular sadece şişe suyu veya şişedeki içecekleri içmelidirler.
Hijyen restoranlara göre değişkenlik göstermektedir ama genelde pahalı restoranlarda daha iyidir.
Güvenlik
Gabon’da saldırılar ve hırsızlıklar yaygın olarak görülen suçlardandır
Hukuki Yapı
1960’da bağımsızlığını kazandıktan sonra Gabon yasal sistemini Fransızlardan almıştır. İş hukukunun
büyük bir kısmı Fransız hukukuna dayanmaktadır ve iş kültürü Fransanınkine benzerlik göstermektedir.

Genel Değerlendirme ve Öngörüler
Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz

-, 2013

16 / 23


Sektör

GTİP

Potansiyel Ürün

Domates salçası

2002

Domates Salçası

Kanatlı Etler

0207

Unlu Mamuller

Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
2011
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
2012 Aylık 2013 Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2011-2012
2010-2011
Veriler*
Veriler*
Payları (%) Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları

6,36

0,001

142,4

0,2

0

-11

0,001

Horoz ve tavukların
parçalanmış etleri ve
sakatatı
(dondurulmuş)

80,79

1,2

527,3

0,3

20

37

1,2

1905

Bisküvi

13,51

0,908

739,3

0,1

-17

33

0,908

Meyve Suyu

2009

Meyve ve Sebze Suları

5,11

0,039

214,4

0

-57

91

0,039

Makarna

1902

Makarna

4,33

1,5

358,2

0,1

50

3

1,5

İtalya
%96,5 Çin
%1,7
Fransa
%1
Arjantin
%0,4
Togo %0,3
Brezilya
%16 ABD
%33
Hollanda
%10,1
Fransa
%9,5
Kanada
%8,4
Fransa
%69,5
Türkiye
%8,1
Tunus
%6,8
Kolombiya
%3,7
Hollanda
%2,2
G.Afrika
%63,8
Mısı r
%9,2
Belçika
%7,6
Fransa
%6,7
Avusturya
%3,5
Fransa
%31,1
Türkiye
%23,8
İtalya

Gabon Ülke Raporu

%30

%20

%30

%30

%30
17 / 23

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

%22,1
Tunus
%13,2
İspanya
%4,6
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 12 aylıktır.

-, 2013

18 / 23

Bisküvi
BİSKÜVİ (gtip: 1905)
Bisküvi ve Gofret vb.
Ülkede bisküvi ve gofrete olan talep 2007-2011 döneminde %25 artarak 12,4 milyon dolara ulaşmıştır.
Türkiye’nin Gabon’a bisküvi ve gofret ihracatı 2010-2011 yılında %29 artmıştır. Türkiye, Gabon’un
bisküvi ve gofret vb. ithalatı pazarında Fransa’dan (%76,7) sonra %9’luk payla 2. sırada yer
almaktadır.

Kanatlı Etleri
HOROZ VE TAVUKLARIN PARÇALANMIŞ ETLERİ VE SAKATATI ( gtip: 0207)
Ülkede horoz ve tavukların parçalanmış etleri ve sakatatına olan talep 2007-2011 döneminde %15
artarak 80,7 milyon dolara ulaşmıştır. Türkiye’nin Gabon’a horoz ve tavukların parçalanmış etleri ve
sakatat ihracatı 2010-2011 döneminde %375 artarak 1 milyon dolar olmuştur.

Makarna
MAKARNA (gtip: 1902)
Ülkede makarnaya olan talep 2007-2011 döneminde %15 artarak 3,7 milyon dolara ulaşmıştır.
Türkiye’nin Gabon’a makarna ihracatı 2010-2011 döneminde % 11 azalarak 1 milyon dolar olmuştur.
Türkiye pazarda %27,6 payla 2. sırada yer almaktadır.
Meyve Suyu
MEYVE VE SEBZE SULARI (gtip: 2009)
Bu pazarda Türkiye’nin çok küçük bir payı vardır fakat gelişmeye açık bir pazardır. Gabon’dameyve ve
sebze suyuna olan talep 2007-2011 döneminde %30 artarak 5,09 milyon dolara ulaşmıştır. Pazarda G.
Afrika %64,1 payla egemen durumdadır

Domates Salçası
DOMATES SALÇASI (gtip: 2002)
Gabon’da domates salçası ithalatında İtalya %96,8 payla pazara egemen durumdadır. Gabon’un
2007-2011 dönemindeki domates salçası ithalatı %1 artarak 2011 yılında 6,3 milyon dolara ulaşmıştır.

Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz

Gabon Ülke Raporu

19 / 23


Sektör

GTİP

Potansiyel Ürün

Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
Ülkelere
2011
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
2012 Aylık 2013 Aylık
ve Pazar
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2011-2012
2010-2011
Veriler*
Veriler*
Payları (%) Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları

Fransa
%37,9 Çin
%35,4
Singapur
Beyaz Eşya
8415
Klima cihazları
17,7
0,120
243,5
0
96
13
0,120
%9,6
%10-%30
Hindistan
%4,6
Tayland
%4,6
Fransa
%36
F.Sahili
%19,2
Sabunlar, yüzey aktif
Malezya
Temizlik Maddeleri 3401
3,76
0,449
453,8
0
25
44
0,449
%30
organik maddeler
%10,4
Türkiye
%9,5
Endonezya
%6,8
Tunus
%59,6
Fransa
%19,9
Kağıt ve Karton
4818
Hijyenik Kağıtlar
13,3
0,016
117,0
0,1
-96
33
0,016
F.Sahili
%30
Ürünleri
%3,9
Türkiye
%3,5 Çin
%3,3
Çin %18,6
Türkiye
%16,7
Portekiz
Demir Çelik
7214
Demir/çelik çubuklar
28,27
13,1
5 408
0,1
178
21
13,1
%14,8
%10-%20
İspanya
%14,7
Brezilya
%14,2
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 12 aylıktır.

-, 2013

20 / 23

Beyaz Eşya
BEYAZ EŞYA (gtip: 8415, 8418, 8450)
Türkiye Gabon’a klima, buzdolapları, derin dondurucular vb, çamaşır makineleri ihracatı yapmaktadır.
Bu pazarda genel olarak rakipleri Çin ve Fransa’dır.

Demir Çelik
DEMİR/ÇELİK ÇUBUKLAR (gtip: 7214)
Ülkede demir/çelik çubuklara olan talep 2007-2011 döneminde %17 artarak 28 milyon dolara
ulaşmıştır. 2011 yılında Türkiye’nin Gabon’a demir/çelik çubuk ihracatı 4,7 milyon dolar olmuştur.
Türkiye, Gabon’un demir/çelik çubuk ithalatı pazarında %16,7 payla 2.sıradadır ve pazarda en büyük
rakipleri Portekiz ve Çin’dir.

Elektrikli Makineler ve Kablolar
İZOLE KABLO VE TELLER (gtip: 8544)
Ülkede izole kablo ve tellere olan talep 2007-2011 döneminde %13 artarak 30 milyon dolara
ulaşmıştır. Türkiye’nin Gabon’a izole kablo ve tel ihracatı 2011 yılında 0,060 milyon dolar olmuştur.
Pazardaki rakipleri Fransa, Çin’dir.

İnşaat Malzemeleri
ÇİMENTO (gtip: 2523)
Ülkede çimentoya olan talep 2007-2011 döneminde %30 artarak 25 milyon dolara ulaşmıştır.
-2010-2011 döneminde Türkiye’nin Gabon’a çimento ihracatı %31 artarak 1,12 milyon dolar olmuştur.
Türkiye pazarda %4,5 gibi çok düşük bir paya sahiptir. Pazara Çin %76,9 payla hakimdir.

Kağıt ve Karton Ürünleri
HİJYENİK KAĞITLAR (gtip: 4818)
Ülkede hijyenik kağıtlara olan talep 2007-2011 döneminde %9 artarak 4,98 milyon dolara ulaşmıştır.
Türkiye’nin Gabon’a hijyenik kağıt ihracatı %43 artarak 2011 yılında 0,464 milyon dolar olmuştur.
Türkiye, Gabon’un hijyenik kağıt ithalatı pazarında %9,3 payla 3.sıradadır.

Otomotiv Ana ve Yan Sanayi
KARA TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇALAR (gtip: 8708)
Ülkede kara taşıtları için aksam, parçalara olan talep 2007-2011 döneminde %6 artarak 29,7 milyon
dolara ulaşmıştır. Türkiye’nin Gabon’a kara taşıtları için aksam, parçalar ihracatı %6,3 artarak 2011
yılında 0,9 milyon dolar olmuştur. Pazardaki rakipleri Fransa ve Çin’dir.

Temizlik Maddeleri
SABUN (gtip: 3401)
Ülkede sabunda olan talep 2007-2011 döneminde %13 artarak 3,7 milyon dolara yükselmiştir.
2010-2011 döneminde Türkiye’nin Gabon’a sabun ihracatı %6 azalarak 358 bin dolar olmuştur.
Türkiye, Gabon’un sabun ithalatı pazarında 4. sırada yer almaktadır.

Gabon - Düzenlenen Önemli Fuarlar
-, 2013

22 / 23


Gabon Ülke Raporu

23 / 23


Gabon ulke raporu_2013

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Gabon ulke raporu_2013

Similar to Gabon ulke raporu_2013 (13)

More from UlkeRaporlari2013

More from UlkeRaporlari2013 (17)

Gabon ulke raporu_2013