Ekvator ulke raporu_2013

EKVATOR
ÜLKE RAPORU

Hazırlayan : İnci Selin AYDIN

Ankara - February, 2013

EKVATOR
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Sosyal Göstergeler
Yüzölçümü

276.840 km 2

Nüfus

14,5 milyon (2010 nüfus sayımı) 14,9 milyon (EIU 2012 tahmini)

Başkent

Quito

Önemli Şehirler (2010,
nüfus sayımı)

Guayaquil (2,4 milyon), Quito (2,2 milyon), Cuenca (506 bin), Santo Domingo
(368 bin), Machala (246 bin), Manta (226 bin)

Dili

Resmi dil: İspanyolca. Yarı Resmi dil: Kızılderili dilleri (Keçuva ve Shuar)

Etnik Gruplar

%65 Melez (Amerikan Kızılderili ve beyaz), %25 Amerikan Kızılderili, %7
İspanyol ve diğer, %3 siyahi
ABD Doları (Mart 2000’den bu yana 1 ABD $ = 25.000 Sucre olarak
belirlenmiştir)

Para Birimi
Kaynak: CIA The World Factbook

EIU Ecuador Main Country Report, Ekim 2012.

Temel Ekonomik Göstergeler
2011 a

2012 b

2013 c

2014 c

66,7b

72,1

77,5

83,6

8.675b

9.077

9.478

9.985

7,8

4,4

4,0

4,8

10,1

5,8

3,1

4,0

6,4

4,0

3,0

3,3

499,6

504,6

509,1

514,2

6,0b

5,9

6,2

6,1

Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %)

4,5

5,3

5,1

4,1

Kredi Faiz Oranı (%)

8,3

8,7

8,7

8,8

Mal İhracatı, fob (milyar Dolar)

23,1

23,8

25,7

29,1

Mal İthalatı, fob (milyar Dolar)

23,2

24,7

26,9

30,5

Nominal GSYİH (milyar $)
Kişi Başı GSYİH* (ABD $)
Reel GSYİH Artışı (%)
Sanayi Üretimi Artışı (%)
Brüt tarımsal üretim artışı (%)
Ham Petrol ve LNG Üretimi ('000 v/g)
İşsizlik Oranı (ort, %)

Cari Denge (milyar Dolar)
Cari Denge (GSYİH’nin %’si)
Dış Borç (yıl sonu; milyar Dolar)
Döviz Kuru, Sucre:ABD$ (ort)

-0,3

-1,4

-1,5

-1,5

-0,4 b

-1,9

-2,0

-1,7

18,6

20,0

21,1

21,8

25.000

25.000

25.000

25.000

a Gerçekleşen b EIU tahmini c EIU öngörüsü * Satın Alma Gücü Paritesi ile
Kaynak: EIU Ecuador Main Country Report, Ekim 2012.

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
Birleşmiş Milletler (BM)
Uluslararası Para Fonu (IMF)
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)
-, 2013

2 / 34

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)
Latin Amerika Entegrasyonu Birliği (LAIA)
AND Topluluğu (CAN)
Güney Ortak Pazarı (MERCOSUR, ortak üye)
Güney Amerika Birliği (UNASUR)
Latin Birliği (Union Latina)
Amerika Ülkeleri Kalkınma Bankası (IADB)

Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Güney Amerika’nın batısında Pasifik kıyısında yer alan Ekvator, Kolombiya ile 590 km, Peru ile 1.420
km sınıra sahiptir. Galapagos Adaları da ülke sınırları içindedir. Ekvator, batıda kıyı düzlüklerinin, orta
kesimlerde And Dağlarının ve volkanların, doğuda ise vahşi Amazon ormanlarının yer aldığı zengin bir
topografik yapıya sahiptir. Ülke topraklarının %5,7’si ekilebilir topraklardan, %4,8’i ise düzenli hasat
sağlanan alanlardan oluşmaktadır.
Siyasi ve İdari Yapı
24 Mayıs 1822 tarihinde İspanya’dan bağımsızlığını kazanan Ekvator’un yürürlükteki Anayasası, 20
Ekim 2008’de kabul edilmiştir.
Ekvator’da Devlet Başkanı aynı zamanda Başbakanlık görevini de yürütmektedir. Dört yılda bir
yenilenen seçimlerle ve halkoyuyla seçilen Devlet Başkanı, Bakanlar Kurulu üyelerini atama yetkisine
sahiptir. 124 üyeli Ekvator Parlamentosu’na milletvekilleri 4 yıllık bir dönem için seçilmektedir. 15 Ocak
2007’den bu yana Devlet Başkanlığı görevini Rafael CORREA Delgado yürütmektedir. Bir sonraki
seçimler 26 Nisan 2013 tarihinde gerçekleştirilecektir.
Ülke idari açıdan 24 eyaletten oluşmaktadır (Azuay, Bolivar, Canar, Carchi, Chimborazo, Cotopaxi, El
Oro, Esmeraldas, Galapagos, Guayas, Imbabura, Loja, Los Rios, Manabi, Morona-Santiago, Napo,
Orellana, Pastaza, Pichincha, Santa Elena, Santo Domingo de los Tsachilas, Sucumbios, Tungurahua,
Zamora-Chinchipe).

Nüfus ve İşgücü Yapısı
Yaklaşık 15 milyon nüfusa sahip olan Ekvator’da nüfus artış hızı %1,4, yaş ortalaması 26’dır. Nüfusun
%30’u 0–14 yaş arasında, %64’ü 15–64 yaş arasında, %6’sı ise 65 yaşın üstündedir. Okur-yazarlık
oranı yaklaşık %91 olup, ülke nüfusunun %67’si kentlidir.
?
İşgücü Projeksiyonu
2010 a

2011 b

2012 b

2013 c

2014 c

İşgücü (milyon)

4,6

4,7

4,8

4,9

4,9

İşgücü (% değişim)

2,1

1,9

1,9

1,8

1,7

7,6b

6,0

5,9

6,2

6,1

İşsizlik Oranı (%)
a Gerçekleşen bEIU tahmini. cEIU öngörüsü.
Kaynak: EIU Ecuador Country Forecast Updater, Ekim 2012.

Ülkedeki 4,8 milyon civarındaki toplam işgücünün %28’i tarım, %19’u sanayi ve %54’ü hizmetler
sektöründe istihdam edilmektedir. Nüfusun %29’u yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. İşgücü
piyasası diğer Latin Amerika ülkeleri gibi esnek değildir. 2008 Anayasası, saatlik ve yarı-zamanlı
çalışma koşullarını sınırlandırmıştır.
6-15 yaş arası zorunlu eğitim şarttır, ancak kırsal bölgelerde eğitim oranı daha düşüktür. Nitelikli
olmayan ve düşük ücretlerde çalışan işgücü oranı yüksektir. Finans ve mühendislik gibi meslek
dallarında yetişmiş işgücü bulmak zordur. Yüksek lisans ve doktora eğitimi imkanları oldukça kısıtlıdır.
Aasgari ücret tutarı aylık 265 Dolar olup, ek prim ve katkılarla 300 Dolar’a ulaşmaktadır. Kırsal
alanlarda işsizlik daha yüksektir. Ülkedeki ekonomik koşulların güçlüğü nedeniyle 5 milyon
Ekvatorlu’nun ABD ve İspanya gibi ülkelere göç ettiği tahmin edilmektedir.
İstihdamla ilgili bu karmaşık düzenlemelere, hem yabancı hem yerli şirketler aynı şekilde uymakla
yükümlüdür. Haftalık çalışma saati 40 saat, yıllık izin hakkı 15 gündür. ILO standartlarını benimseyen
Ekvator’da 2006 yılında yürürlüğe giren İş Kanunu’na göre çocuk işçi çalıştırmak yasak olup, işveren
işçilerinin güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Şirketler vergi öncesi gelirlerinin %15’ini işçilerine
dağıtmalıdır.
30 işçiden daha fazla işçi istihdam edilen özel işyerlerinde sendika kurulabilmektedir. Anayasada sağlık,
Ekvator Ülke Raporu

3 / 34


çevre sağlığı, eğitim, adalet, itfaiye, sosyal güvenlik, elektrik enerjisi, su ve kanalizasyon, hidrokarbon
üretimi, petrol işleme/taşıma ve dağıtımı, toplu taşıma, postacılık ve telekomünikasyon olarak belirtilen
stratejik sektörlerde çalışan kamu görevlilerine (kamuda çalışıp İş Kanunu hükümlerine bağlı olarak
istihdam edilenler hariç) grev hakkı tanınmamaktadır.

Doğal Kaynaklar ve Çevre
Ekvator’un başlıca doğal kaynakları; petrol, balıkçılık, kereste ve hidroelektrik enerjisidir. Ülkenin
başlıca tarım ve hayvancılık ürünleri; muz, kahve, kakao, pirinç, patates, manyok (tapioca) ve şeker
kamışı olmakla beraber; et ve süt ürünleri üretiminin yanı sıra balıkçılık da yaygındır. Ülke sanayisi
petrol, gıda işleme, tekstil, ahşap ve kimya sanayi ağırlıklıdır.
Ormanlık alanların tahribi, erozyon, kuraklık, su kirliliği, Amazon’da ve Galapagos Adalarında petrol
atıklarından doğan kirlilik, toprak kayması ve seller ülkenin başlıca çevre sorunlarıdır. Ayrıca And
Dağları çevresinde çok sayıda aktif volkan bulunmakta olup, Cotopaxi dünyadaki en yüksek aktif
volkandır.
Biyoçeşitlilik açısından Ekvator dünyanın en zengin bölgelerinden biridir. Yeryüzünün %0,2’lik bir
bölümünde dünyadaki bitki türlerinin %10’unu ve kuş türlerinin %18’ini barındırmaktadır.

Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Pasifik Okyanusu kıyısında yer alması ve Panama Kanalı’na yakınlığı dolayısıyla stratejik bir konuma
sahip olan Ekvator’da, 1999-2000 yıllarında yaşanan ekonomik kriz sonrasında yoksulluk önemli ölçüde
artmış, bankacılık sistemi zarar görmüş ve ülke borçlarını ödeyemez hale gelmiştir. Nitekim bölgenin en
yoksul ülkelerinden olan ve nüfusunun yarısından fazlasının yoksulluk sınırının altında yaşadığı ülkede
en zengin %10’luk kesim, en fakir %10’luk kesimden 37 kat daha fazla gelir elde etmektedir.
Quito ve Guayaquil, ülkenin başlıca ticari merkezleri olmasına rağmen iki bölgenin kültürü ve ekonomik
yapısı birbirinden farklıdır. Quito petrol şirketlerinin merkezinin ve kamu kurumlarının bulunduğu bir
kent olup, Guayaquil ise tarım ve balıkçılık üretimine dayanan liman ve sanayi kentidir. İki bölgenin
birbiriyle rekabet içinde olduğu söylenebilir.
Ülke ekonomisi ağırlıklı olarak petrol, tarım, balıkçılık, madencilik (özellikle altın ve bakır), tekstil, gıda
işleme ve mobilya sektörlerine dayalı bir yapı sergilemektedir. Ülkede resmi para birimi olarak ABD
Doları’nın kullanılması, Latin Amerika ülkelerinin bir kısmındaki kur kaynaklı sıkıntıların bertaraf
edilmesini sağlarken; ekonomik büyümenin ağırlıklı olarak petrol üretimine ve fiyatlarına bağlı olması
ise belirsizliğe yol açmaktadır. Nitekim Latin Amerika’nın en yüksek petrol rezervine sahip ülkelerinden
olan Ekvator, kamu gelirlerinin %40’ını, ihracat gelirlerinin ise %61’ini bu sektörden elde etmektedir.
Petrol ve elektrik sektörleri devletin kontrolündedir.

Ekonomi Politikaları
Kamu maliyesinin 2012-2016 döneminde de açık vermesi beklenmektedir. Artan petrol gelirlerinin ve
2013 yılında yapılacak seçimlerin etkisiyle yatırım projelerine devam edileceği ve vergi gelirlerinin
artacağı öngörülmektedir. Dolarizasyon nedeniyle bağımsız bir para politikası yürütemeyen Ekvator
ekonomisi, döviz girişi ve yabancı yatırımlara bağımlı bir yapı sergilemektedir.
Ekonomik Performans
Mart 2000’de gerçekleştirilen yapısal reformlar ile birlikte ABD Doları’nın ülkenin resmi para birimi
olarak kabul edilmesi, yüksek seyreden petrol fiyatları, yurt dışı işçi gelirlerindeki artış ve ihraç
ürünlerinin çeşitlendirilmesi politikaları ile Ekvator ekonomisi son yıllarda yüksek büyüme oranları
kaydetmiştir. 2002-2006 yılları arasındaki yıllık ortalama ekonomik büyüme oranı (%5,5), son 25 yılda
kaydedilen en yüksek beş yıllık ortalama olmuştur.
2008 yılında %7,2’lik büyüme sonrasında 2009 yılında yaşanan küresel ekonomik kriz Ekvator
ekonomisini önemli ölçüde etkilemiş, aynı yıl %0,4 büyüme kaydedilebilmiştir. 2010 yılında ise küresel
krizin etkilerinin daha az hissedilmesi ile büyüme oranı %3,6 olarak gerçekleşmiş, 2011 yılında ise
%7,8 gibi rekor düzeyde bir büyüme gerçekleşmiştir. Bu süreçte petrol fiyatlarındaki artış, ihracatının
%56’sı petrolden oluşan Ekvator ekonomisine olumlu katkı yapmıştır.

Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler
Kamu harcamalarındaki artışın etkisiyle, Ekvator’un 2012 yılı reel ekonomik büyüme oranının %4,4
olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Şubat 2013 tarihinde yapılacak seçimler öncesinde kamu
harcamalarının daha da artması beklenmektedir. Ülkenin en büyük petrol rafinerisinde (Refinería
Esmeraldas) yapılması planlanan bakım çalışmaları nedeniyle 2013-2014 yılları arasında kapalı kalacak
-, 2013

4 / 34


olması ise büyüme ve cari açık üzerindeki olumsuz etkisini bu dönemde gösterecektir.
Orta vadede (2014-2017) ise büyümenin yine hız kaxzanacağı ve yıllık ortalama %5 düzeyinde
gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Bu dönemde de artmaya devam etmesi beklenen sabit
yatırımlarına kıyasla, özel yatırım harcamalarındaki artışın kısıtlı olacağı beklenmektedir. Yeni
madencilik yatırımlarının ve hidroelektrik santrali ve Pacifico petrol rafinerisi gibi büyük çaplı altyapı
projelerinin hayata geçirilmesiyle enerji ve madencilik sektörlerindeki yatırımların 2013 yılından sonra
hızla artacağı düşünülmektedir.
Ücret artışları ve yardım programlarıyla özel tüketim harcamalarının 2013-2017 döneminde yıllık
ortalama %4,2 oranında büyümesi beklenmektedir. 2007-09 döneminde yıllık ortalama %7,2 oranında
artan kamu harcamalarının ise aynı dönemde %3,2 artacağı öngörülmektedir. İhracattaki artışın
2012-2015 döneminde yavaşlaması, iç talepteki artışın ve yerel sanayinin zayıf olmasının etkisiyle
ithalatın artması, ekonominin petrole bağımlılığı nedeniyle de dış şoklara açık ekonomik yapının
sürmesi beklenmektedir.
Devletin petrol şirketi Petroecuador’un yeni yatırımlar sayesinde artan üretimi ve yeni rezervlerin keşfi
sayesinde petrol üretimi ve ihracatının da 2012-2016 döneminde artması beklenmektedir. Tarım
üretiminin 2013-2017 döneminde ortalama %3,4 büyüyeceği, inşaat sektörünün ise düşük ve orta
gelirli ailelere yönelik toplu konut projeleri ile büyüme hızının artacağı öngörülmektedir.

Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Tropikal iklimin hakim olduğu Ekvator’da tarım sektörü GSYİH’nin yaklaşık %6,3’ünü, toplam
işgücünün ise yaklaşık %8’ini oluşturmaktadır. Olumsuz doğa şartları ve verimsizlik, tarım sektörünün
gelişiminin önündeki en büyük engellerdir.
Dünyanın en büyük muz tedarikçisi, bölgenin de en büyük kesme çiçek üreticisi ve ihracatçısı olan
Ekvator, hayvancılık ve balıkçılık sektörlerinde de oldukça gelişmiştir. Kahve, kakao, pirinç, patates,
manyok ve şeker kamışı ise ülkede üretilen diğer başlıca tarım ürünleridir. Ayrıca, lifleri dokumacılıkta
kullanılan kapok ağacı, yaprakları Panama Şapkası'nın yapımında kullanılan toquilla önemli tarım
ürünleri arasındadır.
Ekvator’un ihracat ürünleri arasında muz, konserve balık ve karides önemli yer tutmaktadır. Muzun
2006-2010 yılları arasında Ekvator ihracatındaki ortalama payı %10,5’tir. Karidesin aynı dönemde
%4,2 oranında; konserve balığın ise %4,4 oranında ihracatta payı vardır.

Sanayi
Ekvator endüstrisindeki başlıca sektörler petrol, gıda işleme, tütün, balıkçılık, madencilik, tekstil,
mobilya ve kimyadır. 2010 yılında Ekvator sanayi üretimi artış hızı yaklaşık %2’dir. İmalat sanayi
içinde önemli bir paya sahip olan otomotiv sektörü, 2009 yılında yaşanan küresel krizden olumsuz
etkilenmiştir. Araç satışlarının 2009 yılında %38 azaldığı tahmin edilmektedir.
Madencilik
Zengin altın, bakır, gümüş, demir, kurşun, çinko, uranyum, magnezyum, fosfat, kireçtaşı, kaolin,
mermer ve sülfür rezervlerine sahip olan Ekvator’da, madencilik sektörü yeni yeni gelişmektedir.
Güneydeki Zamora-Chinchipe, El Oro ve Azuay eyaletleri madenciliğin geliştiği bölgedir. Ayrıca
“Oriente” adı verilen doğudaki Amazon bölgesinde ve kara sularında petrol rezervleri ve az miktarda
doğal gaz rezervleri yer almaktadır. Ülkede büyük çaplı petrol üretimi 1970’li yıllarda başlamıştır.
Petrol ve Doğal Gaz Verileri
Petrol
Petrol üretimi (milyon varil/gün)

0,5 (2011 tahmini)

Petrol tüketimi (milyon varil/gün)

0,2 (2011 tahmini)

Petrol ihracatı (milyon varil/gün)

0,3 (2011 tahmini)

Petrol ithalatı (milyon varil/gün)

0,1 (2011 tahmini)

Petrol rezervi, kanıtlanmış (milyar varil)

6,51 (1 Ocak 2011 tahmini)

Doğal Gaz
Doğal gaz üretimi (milyon m3 )

331 (2010 tahmini)

Doğal gaz tüketimi (milyon m3 )

331 (2010 tahmini)

Doğal gaz ihracatı (milyn m3 )

0 (2010 tahmini)

Doğal gaz ithalatı (milyon m3 )

0 (2010 tahmini)

Doğal gaz rezervi, kanıtlanmış (milyar m3 )

8,0 (1 Ocak 2011 tahmini)


5 / 34


Kaynak: CIA The World Factbook.

İnşaat
Ekvator inşaat endüstrisi 2009 yılında %5,4 büyüme kaydetmiştir. Bu büyümenin 2010 yılında %4,5
olduğu tahmin edilmekte, 2011 yılı için de %4 oranında büyüme beklenmektedir. 2012-2015 yılları
arasında ise ortalama %2,3’lük bir büyüme hızı öngörülmektedir.
Ülkedeki siyasi karışıklıklar yabancı yatırımcıları tedirgin edebilmektedir. Dış borç ve kredi teminindeki
sıkıntılar sebebiyle Ekvator’un inşaat sektöründe oluşan yatırım boşluğunu Çin’in doldurması
beklenmektedir. Çin, Eylül 2010’da Ekvator’daki 672 milyon Dolarlık bir Hidro-elektrik santrali ihalesini
üstlenmiştir. Proje, kısmen Çin İhracat-İthalat Bankası tarafından desteklenmektedir.
Ülkede birçok yabancı inşaat firması faaliyette olmakla birlikte, siyasi belirsizlik, inşaat sektöründeki
canlanmanın hızını kesmektedir. Petrol gelirlerinin düşmesi, kamunun altyapı ve inşaat yatırımlarını da
kısıtlayacağından bu alandaki ekonomik faaliyetlerin azalması beklenmektedir. Ülkenin altyapısının zayıf
olması sebebiyle bu alanda büyük potansiyel mevcuttur. Ayrıca, doğal gaz rezervlerinin işlenip
ekonomiye kazandırılmasıyla, inşaat ve altyapı sektöründe canlanma sağlanabilecektir.

Turizm
Ekvator And yükseklerindeki en küçük ülkedir. Turizm açısından da volkanik manzaraları, yağmur
ormanları, koloniyel mimarisi, plajları ve Galapagos Adaları ile büyük bir potansiyele sahiptir.
Dolarizasyon politikası nedeniyle ülkenin turizm gelirleri bölgedeki diğer ülkelere kıyasla bir miktar
düşmüştür. Ülkeyi her yıl yaklaşık 1 milyon turist ziyaret etmekte olup, turistlerin çoğu Kolombiya,
Peru ve ABD kökenlidir.
Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
Ekvator’da 2010 yılı itibarıyla 12 adet havaalanı bulunmaktadır. Ülkenin toplam kara yolu uzunluğu
43.670 km’dir. Ülkenin demir yolu uzunluğu yaklaşık 965 km’dir. 41 adet uluslararası ticari limana
sahip olan Ekvator’un başlıca limanları; Esmeraldas, Guayaquil, Manta ve Puerto Bolivar’dır.
Ülkedeki sabit hat abonelerinin sayısı 2 milyon, mobil telefon kullanıcılarının sayısı ise 13,6 milyon
civarındadır. Ülke genelinde bilgisayar sahipliğinin Şili, Brezilya ve Arjantin gibi diğer bölge ülkelerine
kıyasla düşük olması nedeniyle internet kullanım oranı düşüktür. Internet abonelerinin sayısı 2010 yılı
itibarıyla 68.000 olup, internet kullanıcılarının sayısı ise yaklaşık 3,4 milyondur.

Enerji
Ekvator, ihracat gelirlerinin yaklaşık %40’ını ve kamu gelirlerinin %65’ini petrolden elde etmektedir.
2000-2006 yılları arasında ülke ekonomisinde ortalama %5,5 büyüme sağlanmış, 2008 yılında ise
küresel petrol fiyatlarındaki artışla %7,2’lik bir büyüme hızı yakalanmıştır. 2009 yılında Ekvator
ekonomisinin %0,4’lük bir büyüme sergilemesinde de küresel ekonomik krizin ve petrol fiyatlarındaki
düşüşün etkisi önemlidir.
Günlük yaklaşık 500.000 varillik üretim ile Ekvator, dünya petrol üretiminde 32. sıradadır. Petrol
ihracatında ise günlük 347.000 varil ile 37. sırada yer almaktadır. Ülkenin 6,5 milyar varil kanıtlanmış
petrol rezervi bulunmaktadır.
Doğal gaz kaynakları açısından bakıldığında, 2008 yılındaki 260 milyon metreküplük üretim ile Ekvator
71. sırada olup, kanıtlanmış rezervleri itibarıyla da 8 milyar m3 ile 82. sıradadır. Ekvator Hükümeti,
Ocak 2010’da petrol araştırmalarının ve üretiminin artırılması amacıyla Yeni Hidrokarbon Yasası
çıkarmıştır. Bu alanda, 1,2 milyar Dolarlık yatırım beklenmektedir. 2 milyar Dolar değerinde olan ve
maaliyetinin büyük kısmı Çin hükümeti tarafından karşılanacak Coca Codo Sinclair Hidroelektrik
Santrali faaliyete geçtiğinde, ülkenin enerji ihtiyacının %45’ini karşılayacaktır.
Elektrik Kullanım İstatistikleri
Elektrik üretimi

16,88 milyar kws (2008 tahmini)

Elektrik tüketimi


Elektrik ihracatı

14,1 milyon kws (2008 tahmini)

Elektrik ithalatı


Kaynak: CIA The World Factbook.

-, 2013

6 / 34


Bankacılık
Ekvator, 2000 yılında ABD Doları’nı resmi kur olarak kabul etmiştir. Dolarizasyon ile kur riskinin
ortadan kaldırılması amaçlanmıştır. Ekonomik Dönüşüm Yasası ile bankaların denetimi sıkılaştırılmıştır.
Ekvator ile ticaret yapan iş adamları ABD bankaları ve diğer küresel bankalar ile çalışabilmektedir.
Banka ve Sigortacılık Şirketleri Denetim Kurulu (Superintendencia de Bancos y Seguros), 1927 yılından
bu yana finans sistemini denetlemekle görevli kurumdur.
Ülkenin en büyük üç bankası Pichincha, Guayaquil ve Pacífico; orta büyüklükteki bankaları ise
Produbanco, Bolivariano ve Banco Internacional’dır. Bunların yanında 18 küçük banka ve 1 uluslararası
banka (Citibank) hizmet vermektedir. Bir Ekvator bankasında kişi başına 27.000 Dolar’a kadar tutulan
mevduatlar Mevduat Sigorta Şirketi (COSEDE) tarafından sigorta kapsamındadır.

Perakende Sektörü
Özellikle gıda ürünleri için pazar payının artırılmasında, fiyatların %10-20 daha düşük olduğu indirimli
satış mağazaları (discount store), süpermarketlerde özel market markalarının (private brand) kullanımı,
üst ve orta sınıf gelir düzeyine sahip tüketicilerin alışveriş yapmayı tercih ettiği bakkal tipi market
(grocery store) yapılanmaları değerlendirilebilir. Süpermarket zincirleri, doğrudan üreticilerden ithalat
yapmaktadır. Ancak ülkeye ilk defa ihracat gerçekleştirecek firmalarımızın acenteler vasıtasıyla iş
yapmaları tavsiye edilmektedir.
Ekvatorlu tüketicilerin üçte biri bakkal tipi marketlerden, %30’u ise süpermarketlerden alışveriş
yapmayı tercih etmektedir. Ülkedeki en büyük süpermarket zincirleri; sektörün %60’ını elinde tutan La
Favorita (Supermaxi) ve El Rosado’dur (Micomisariato). Tiendas Industriales Asociadas, Mega Santa
Maria, Supermercados Coral ve Magda Espinosa ise daha orta büyüklükteki supermarket zincirleridir.
Anneler Günü, Babalar Günü, Noel, Karnaval ve Sevgililer Günü gibi özel günlerde satış hacmi
artmaktadır.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Ekvator’da yabancı yatırımlar geleneksel olarak petrol sektöründedir. Andean Petrol Boruhattı gibi
büyük çaplı projeler ile petrol arama ve işleme gibi faaliyetler, bu yatırımlarda etkili olmuştur.
Madencilik şirketlerinin ilerleyen yıllarda maden arama aşamasından üretime geçmesiyle, bu alandaki
yabancı yatırımların da hızla artması beklenmektedir. Telekomünikasyon, ticaret, hizmetler ve tarım
sektörlerine yönelik yabancı yatırımlar da giderek artmaktadır.
Tek seferlik büyük çaplı yatırımlara rağmen, doğrudan yabancı yatırım girişi genel olarak düzenli bir
seyir izlemektedir. 2010 yılında ülkeye 157 milyon Dolar (GSYİH’nin %0,3’ü) değerinde net DYY girişi
gerçekleşmiştir.
Mevcut yatırımcılar kriz döneminde stoklamaya yönelmiş ve yeni makine alımlarını ertelemişlerdir.
Ancak büyük altyapı ve hidroelektrik santrali projeleri sayesinde özellikle enerji sektöründe gelişim
beklenmektedir. Ancak uzun vadede özel şirketlerin petrol sektöründe yatırım yapamamaları,
Kolombiya ve Peru gibi bölge ülkelerinin hem AB hem de ABD gibi önemli ülkelerle Ticaret Anlaşması
imzalama sürecinde daha hızlı yol almaları nedeniyle Ekvator’un gelişimi bu ülkelere kıyasla daha sınırlı
olacaktır.

Ülkeler İtibarı ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Ülkeler İtibarıyla Net DYY Girişleri (milyon Dolar)
Ülke

2006

2007

2008

2009

2010

Net DYY Girişi

271

194

1.005

318

157

Net DYY Girişi/ GSYİH (%)

0,7

0,4

1,9

0,6

0,3

67

77

73

118

136

Panama
Kanada

-252

49

44

53

79

Çin

12

85

47

56

45

Uruguay

15

2

-32

-12

40

-17

-117

-25

-2

39

Bahamalar
Hollanda

38

8

-4

5

17

İspanya

7

85

129

73

16

Venezuela

0

16

20

8

14

-7

3

32

14

13

Peru

7 / 34


Kolombiya

20

21

25

-6

13

0

11

17

1

11

370

100

46

3

10

İtalya
Brezilya
Kaynak: Ekvator Merkez Bankası

Sektörler İtibarı ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Sektörler İtibarıyla Net DYY Girişleri (milyon Dolar)
Sektör

2006

2007

2008

Petrol/Madenciilik

2009

2010

-117

-103

244

-6

159

İmalat

90

99

206

127

123

Ticaret

32

92

121

75

70

Hizmetler

89

85

141

-24

66

İnşaat

8

20

49

-14

28

Sosyal Hizmetler

29

17

16

20

22

Tarım

48

25

19

52

9

7

12

-8

0

-6,5

83

-52

217

88

-314

Elektrik
Ulaştırma ve Telekomünikasyon
Kaynak: Ekvator Merkez Bankası

Ülkedeki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
2010 yılı sonunda onaylanan yeni Üretim Yasası’nın hükümleri, 1991 tarihli Serbest Bölgeler Yasası’nın
yerini almıştır. Yeni Üretim Yasası, Özel Ekonomik Gelişim Bölgelerinin (ZEDE) kurulmasına izin
vermektedir. Özel ticaret, vergi ve finansal düzenlemelere tabi olan bu bölgelere ithal edilen mallar
gümrük vergisinden muaftır. Bu bölgeler sadece ihracat amaçlı imalat için kurulmamıştır. Bir projeye
ZEDE statüsü verilmesi için hükümet projenin teknoloji transferine, yenilikçiliğe, endüstriyel
çeşitlendirmeye ve kombine hizmetlere yaptığı katkıyı değerlendirmektedir.
Mevcut serbest ticaret bölgeleri faaliyetlerine devam etmekle birlikte, ZEDE ile belirlenen yeni idari
düzenlemelere uymakla yükümlüdür. 1990 yılından beri yürürlükte olan Dahilde İşleme (Maquila)
Kanunu uyarınca Ekvator’daki dahilde işleme faaliyetlerinin çoğunluğu tekstil ve balıkçılık işleme
sektörlerindedir. Üretim Yasası’nın dahilde işleme rejimi üzerindeki etkileri henüz yönetmeliklerle
belirlenmiş değildir.

Ülkede İş Kurma Mevzuatı
Şirket kurma işlemlerini genellikle avukatlar yürütmektedir. Maliyet, firmanın sermaye payına bağlı
olarak değişmektedir. Yabancılar birçok endüstriyel sektörde Ekvatorlu bir firmaya sahip olabilmektedir.
Ekvator’da iş yapmaya başlayacak olan yabancı yatırımcılar genellikle yerel bir şirket kurmakta veya
deniz aşırı kuruluşların yerel şubelerini açmaktadır. Alternatif yasal kuruluş biçimleri sınırlı sorumlu
şirketler, ortaklıklar veya devletle işbirliği yapılacaksa karma ekonomik şirketlerdir. Kuruluşlar, şubeler,
sınırlı sorumlu şirketler ve karma ekonomik şirketler Şirket Denetim Birimine (Superintendency of
Companies) kayıtlı olup, bu kuruluş tarafından denetlenmekte ve Şirketler Kanunu’na tabi olmaktadır.
Kanuni temsilci, Ekvator vatandaşı ya da Ekvator’da yaşayan veya ticari vizeye sahip olan yabancılar
olabilmektedir.
Yabancı firmalar sermayeleri hamiline değil de ortakları veya paydaşları adına tedavüle çıkmış hisseler
veya stoklarca temsil ediliyorsa, Ekvatorlu firmalarda yalnızca hissedar olabilmektedir.
1) Kuruluşlar
Kuruluş, hukuki varlıkların en esnek biçimi olduğundan yabancı ve yerli sermayenin karışımına izin
vermektedir. Özel limitet şirketler, kapalı şirketler olarak kullanışlı olsa da sermayenin satışı ve
transferi hususunda dezavantajlıdır ve yabancı yatırımcılar için avantajlı değildir. Kuruluş, diğer
ülkelerdeki kurumsal firmaların sunduğu aynı avantajları yatırımcılara sunmaktadır: (1) hissedarların
-, 2013

8 / 34


sorumluluğunun çıkarılmış sermaye miktarı oranında sınırlandırılması; (2) hissedarların stokları için
pazarlık yapma konusunda serbest olması; (3) kuruluşların her an işine son verilebilen yöneticiler
tarafından temsil edilmesi (4) iş devamlılığı konusunun, ölüm veya yönetim ve sahiplik yapısında
meydana gelen değişimlere bakılmaksızın, garanti altına alınması.
Kuruluşların yapısı ve operasyonları Şirketler Kanununa tabidir. Şirket kuruluşunda gerekli olan
belgeler; şirket tüzüğü, “Şirket Denetim Birimi” tarafından düzenlenen firma kaydı, şirketin sermaye
hesabını açtığı bankadan alınmış olan bir belge ve hissedarları gösteren belgedir. Şirketin ismi mevcut
bir başka şirketin ismine benzer olmamalıdır. Ticaret ünvanının korunması, Ekvator Fikri Mülkiyet
Enstitüsü’ne (IEPI) kayıtlı olmasına bağlıdır.
Şirketler Kanunu şunları öngörmektedir: (a) yabancı hissedarın ikamet ettiği ülkenin yetkili
makamlarınca verilmiş olan bir iyi hal belgesi, (b) yabancı hissedar, Ekvator’da temsil etmesi için bir
vekil atamalıdır; (c) tüzüğü hamiline hisse çıkartmaya olanak veren yabancı kuruluşlar, Ekvatorlu
kuruluşlarda ve sınırlı sorumlu şirketlerde hissedar olamaz. Belgeler, kaynak ülkedeki ilgili makam
tarafından çıkarılacaktır ve liste, yasal olarak yetkilendirilmiş sekreter, yönetici veya avukat tarafından
bir kamu noterinde imzalanmalı ve onaylanmalıdır. Ayrıca söz konusu belge ve liste Ekvator
Büyükelçiliği tarafından tasdik edilmelidir.
Kuruluşun sermayesi tüzükte, hisse sayısının itibari değerleri ile çarpımından elde edilen toplam değer
olarak belirtilmelidir. Sermaye şunlardan oluşabilir: (1) tüzükte belirtilmiş olan kayıtlı sermaye; (2)
hissedarların ödemesi gereken taahhüt edilmiş sermaye; veya (3) ödenmiş sermaye. Anonim bir
kuruluş için en az sermaye miktarı 800 ABD Doları olmak zorundadır ve sermayenin en az %25’i şirket
kuruluşu esnasında, geri kalanı ise iki yıl içinde ödenmiş olmalıdır.
Şirketler, “Şirket Denetim Birimi”ne verilecek mali beyannamelerinde, diğer bilgiler ile birlikte kanuni
temsilciden, kurumsal denetmenden ve dış denetçiden gelen raporlar da dahil olmak üzere yıllık
cirolarını bildirmelidir. Bankacılık Teftiş Kurulu’nun denetimine tabi olan şirketler, Haziran ve Aralık ayı
mali beyannamelerini yerel bir gazetede yayımlamak zorundadır.
2) Şube Açma
Şube açılması için gerekli belgeler; (1) yabancı şirketin merkezinin yasal olarak kurulmuş bir şirket
olduğunu kanıtlayan bir belge, (2) yabancı şirketin kurulu olduğu ülke kanunlarına göre şube açmasının
ve başka bir ülkede iş yapmasının mümkün olduğunu kanıtlayan bir belge, (3) Ekvator’da kanuni
temsilcisinin bulunduğunu gösterir belge, (4) asgari 2.000 Dolar ödenmiş sermayedir.
Bu belgeler, yabancı şirketin merkez ofisine en yakın olan Ekvator Büyükelçiliği tarafından onaylatılmalı
ve “Şirket Denetim Birimi”ne sunulmalı; böylece şirketin kendi kaynak ülkesinde kurulmuş olduğu,
yasallığı ve yurtdışında iş yapma yetkisine sahip olduğu onaylanmalıdır.
3) Sınırlı Sorumlu Şirketler
Bu işletme türü, sınırlı ortaklığa benzemektedir ve bu tür faaliyetler için uygundur. Sınırlı sorumlu bir
şirketin özellikleri şöyledir: (1) 15’i aşmamak üzere iki veya daha fazla üyeye sahip olmak (2) üyelerin
şirket sorumluluklarının bireysel katkıları ile sınırlı olması (3) yabancı kuruluşların üyelikten hariç
tutulması (4) sermayenin en az 400 ABD Doları tutarında olması ve en az %50’sinin kuruluş
aşamasında ödenmiş olup geri kalanının bir yıl içinde ödenmesi; (5) kanuni yedek akçenin sermayenin
%20’sine eşit oluncaya kadar yıllık karın %5’inin aktarılmasıyla oluşturulması.
Hey yıl Ocak ayında sınırlı sorumlu şirketin bir yasal temsilcisi, ortağı veya hissedarı olan yabancı
şirketlerin listesini isimleri, milletleri, ikametgahları ve yukarıda bahsedilen belgenin onaylı fotokopileri
ile birlikte “Şirket Denetim Birimi”ne sunmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, kuruluşlar için de
geçerlidir.
4) Karma Ekonomik Şirketler
Bu işletme türü, hem özel hem de kamusal sermayeye sahip bir şirkettir. Kamu sektörü kaynakları
merkezi hükümetten, belediyeden veya yerel yönetimlerden, kamusal veya yarı-kamusal kuruluşların
kanuni temsilcilerinden gelebilir.
5) Şahıs Şirketleri
Şirketler Kanunu, bir tek bireyden oluşan şahıs şirketlerinin kuruluşuna izin vermektedir. Kuruluşlar ve
sınırlı sorumlu şirketler, bir tek ortak veya hissedarla kaldıklarında şahıs şirketlerine dönüştürülebilir.

Yatırımlara Sağlanan Teşvikler
Ülkenin Yeni Üretim Yasası’nda, yerli ve yabancı yatırımları çekmek için vergi teşviki ile desteklenecek
sektörler, taze ve işlenmiş gıda, ormancılık, zirai ormancılık, maden işçiliği, petrokimya, eczacılık,
turizm, yenilenebilir enerji, lojistik hizmetleri, biyoteknoloji ve uygulamalı yazılım ve stratejik ithal
ikame sektörleri olarak belirlenmiştir. Bu teşvikler vergi muafiyeti, kurumlar vergisi indirimi, beş yıllık
vergi muafiyeti şeklinde olmakla birlikte, yalnızca Quito ve Guayaquil dışındaki bölgeler için geçerlidir.
Teşviklerden yararlanmak için yatırım projesi, Sektörel Üretim Konseyi tarafından onaylanmalıdır.
AND Topluluğu Ortak Otomotiv Politikası gereğince Ekvator ve Kolombiya, ülkede montajı yapılan
otomobillerin indirimli gümrük tarifesinden yararlanması için yerli içerik zorunluluğu getirmiştir. DTÖ
hükümlerine aykırı olmakla birlikte, 2011 yılı için bu oran %24,3’tür.
InvestEcuador programı çerçevesinde Ekvator Hükümeti, özellikle bazı öncelikli kalkınma alanlarında
yerli ve yabancı yatırımı teşvik etmeye ve hızlandırmaya yönelik adımlar atmıştır. Ekvator Dışişleri
Bakanlığı’na bağlı yatırım teşvik kurumu haricinde, ülkenin farklı eyaletleri de yatırımları çekmeye
yönelik kamu-özel sektör işbirliğiyle çeşitli programlar yürütmektedir. Bazı eyaletler merkezi
hükümetten aldığı mali yardımların da katkısıyla, yatırımı cazip kılmak için büyük çaplı altyapı projeleri
yürütmektedir.

9 / 34


Ülkedeki İhaleler
Ekvator’da yerli ve yabancı şirketler arasında ayrımcılık yapılmamaktadır. Özel şirketler pek çok alanda
kamu ile eşit koşullarda rekabet edebilmektedir. Ancak bazı durumlarda devlet açıkça kamusal
girişimlere iş vermeyi tercih etmektedir. Ağustos 2008’de onaylanan yeni Kamu İhale Kanunu’nda,
yabancı şirketler ihale sürecine katılabilmekle birlikte kamu alımlarında yerli üretimlere öncelik
verilmektedir. Yerli üretim kriterinin yanı sıra kalite ve fiyat gibi faktörler de değerlendirmede esastır.
Ekvator, DTÖ Anlaşmasının Kamu Alımları kısmını imzalamamıştır. 2008 tarihli Kamu İhale Kanunu
alım, kiralama, kamu işleri, profesyonel ve danışmanlık hizmetleri konularındaki kamu ihalelerini
düzenlemektedir. Hidrokardon kaynaklarının aranması ve işletilmesi ile milli savunma için gerekli olan
stratejik ürünlerin alımı konusundaki anlaşmalar bu kanuna değil; sırasıyla Hidrokarbon Kanunu’na ve
Silahlı Kuvvetler Kanunu’na tabidir. Ancak, stratejik olmayan savunma sözleşme/alımları 2008 Kamu
İhale Kanunu’na tabidir. Bu kanun ayrıca bir “Katalog Alımlar” sistemi ve Ters İhale Sistemi kurarak bir
kamu kurumuna belirli bir ürünün sağlanabilmesi için her yüklenicinin teklifi düşürebilmesine olanak
sağlamaktadır.
İhalelerinin duyuruları El Comercio ve El Universo gibi büyük yerel gazetelerde yayınlanmaktadır.
Yabancı şirketler kamu ihalelerine yerel acenteleri ya da ülkedeki şubeleri aracılığıyla katılabilmektedir.
Devlete satış yapabilmek için tedarikçiler www.compraspublicas.gov.ec web sitesinde Tek Tedarikçi
Kaydı (Unique Registry for Suppliers, RUP) yaptırmalıdır. Bu elektronik işlem zorunludur ve bir kamu
ihale sürecinde yer almanın tek yoludur. Yıllık İhale Planının yanı sıra teknik, mali ve projenin
yürütülmesi ile ilgili gerekli bilgiler ve şartnameler yukarıda adı geçen web sitesinin “pliegos” (sayfalar)
başlığı altında ve ilgili kurumların web sitelerinde yer almaktadır. Teklifler, ihaleyi açan kurumun
belirlediği formatta İspanyolca olarak yapılmalı ve ilgili kuruma şahsen veya internet üzerinden,
“pliegos” bölümünde istendiği gibi, gönderilmelidir.
Her ihale süreci ihaleyi açan kuruluş tarafından kendi bütçesi ve koşulları altında yönetilse de Kamu
İhale Kurumu (The National Institute for Public Contracting, INCOP), kamu ihale süreçlerinin genel
kontrolünü yapan kurumdur.
Kamu ihalelerine teklif verme süreci külfetli olabilmektedir. Yabancılara resmi olarak bir ayrıcalık
yapılmamakla birlikte, Kamu İhale Kanunu masgari yerel tedarikçi katılım kriteri belirlemiştir.
Bir şirketin (yabancı bir şirketin Ekvator’daki şubesi olsa bile) kamu tedarikçisi veya başarılı bir teklifçi
olabilmesi için hissedarlarının, paydaşlarının veya bağlı kuruluşlarının listesini sunması gerekmektedir.
Hissedar, paydaş veya bağlı kuruluşlardan herhangi biri, bir “vergi cennetinde” ikamet eden bir
kurumsal varlıksa teklifçi ihale sürecinden elenmektedir. Şubeler merkez ofislerinin hissedarlarının
listesini sunmalıdır. Her iki durumda da şirketler Teknik Teklife tam olarak doldurulmuş formu
eklemelidir. Vergi cennetlerinin listesi ve ilgili bilgiler http://www.sri.gob.ec adresinde verilmektedir.
Sözleşmeler kamuya açık olarak yapılmamakta; özel belgelendirme ile yapılmakta ve yalnızca noterde
kaydedilmektedir. Sözleşme teminatı toplam miktarın %5’i oranındadır. Sözleşmeler, gözden geçirme
ve kabulden sonra yüklenici kamu kuruluşu ile imzalanmakta olup, bir diğer makamın onayını
gerektirmemektedir. Hakem kararı gerektiren spesifik sözleşme maddeleri Başsavcı tarafından
yetkilendirilmelidir.

Şirket Birleşmeleri ve Marka Satınalmalar
Belirli bir iş faaliyetini yürütmek için iki veya daha fazla taraf Ortak Girişim (Joint Venture) sözleşmesi
imzalayabilir. Bu sözleşmenin ticari kayıt zorunluluğu yoktur. Şirketler Kanununa göre, ortak girişim bir
ortaklık veya iştirak şeklinde olabilir.
Şirketler Kanunu gereğince bir işletme diğerlerine (ortaklarına) iş faaliyetlerine katılma hakkı verebilir,
ancak bu haklar bağışlanan kaynaklar ile elde edilen kar veya zarar konusunda bilgi edinmeyle
sınırlıdır. Ortaklar üçüncü taraflara karşı sorumlu değildir. Eğer işletme iflas ederse ortaklar, yalnızca
yatırımdaki payları tutarınca sorumludur. Diğer bütün konular ise ortaklık sözleşmesinin koşullarına
tabidir.
Ekvator’da bu tür ortak girişimler genellikle yabancı kuruluşların, devlet kurumları ile belirli projelerin
yürütülmesi için ortak olarak akdedilmesi yoluyla gerçekleşir. Bu tür sözleşmeler yapan yabancı
kuruluşların yerel bir şube açması normaldir.

Dış Ticaret
Genel Durum
Ekvator, dış ticaretinin önemli bir kısmını tercihli ticaret anlaşmaları imzaladığı ve ortak bir kültüre
sahip olduğu Latin Amerika ülkeleriyle gerçekleştirmektedir. Kolombiya, Meksika, Peru ve Şili gibi bölge
ülkelerinin son dönemde pazardaki paylarını artırdığı görülmektedir. İhraç pazarlarının ve ürünlerinin
çeşitlendirilmesi, ülkenin dış ticaretindeki önceliklerdendir. Nitekim Kuzey ve Güney Amerika ülkeleri
Ekvator’un ihracatının %76’sını, Avrupa ülkeleri ise %20’sini oluşturmakta; ihracat petrol ve madencilik
ürünleri ağırlıklı bir yapı sergilemektedir. Ülkenin ithalatında ise Kuzey ve Güney Amerika ülkelerinin
toplam payı %67’yi bulmaktadır.
-, 2013

10 / 34


Ekvator’un ihracat rakamları 2009 yılına kadar istikrarlı bir şekilde artmış ancak küresel kriz ve ülke
içinde yaşanan olaylar nedeniyle 2009 yılında ülke ihracatında %26, ithalatında %19, dış ticaret
hacminde ise %20 küçülme yaşanmıştır. 2010 yılından itibaren ise dış ticaret göstergelerinin iyileştiği
görülmektedir. 2011 yılında ihracatta %28, ithalatta %18 oranında artış kaydedilmiş, dış ticaret açığı
%37 azalırken, dış ticaret hacmi %22 artmıştır.

Alt Bölüm Başlığı Seçiniz...
Ekvator’un Dış Ticaret Göstergeleri (1000 Dolar)
Yıl

İhracat

İthalat

Denge

Hacim

2001

4.647.487

5.362.845

-715.358

10.010.332

2002

5.041.492

6.431.042

-1.389.550

11.472.534

2003

6.038.494

6.534.323

-495.829

12.572.817

2004

7.606.116

7.861.007

-254.891

15.467.123

2005

9.869.357

9.608.701

260.656

19.478.058

2006

12.727.796

12.113.558

614.238

24.841.354

2007

13.800.364

13.565.297

235.067

27.365.661

2008

18.510.599

18.685.546

-174.947

37.196.145

2009

13.724.285

15.093.254

-1.368.969

28.817.539

2010

17.489.922

20.590.848

-3.100.926

38.080.770

2011

22.345.204

24.286.061

-1.940.857

46.631.265

Kaynak: ITC Trademap.

İhracatında Başlıca Ürünler
Mineral yakıtlar ve yağlar (%58), muz (%10), deniz ürünleri (ton balığı, karides, konserve balık, balık
fileto), kesme çiçek, kakao, palm yağı, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, otomobil ve steşın
vagonlar, kahve ve altın Ekvator’un ihracatında öne çıkan ürünlerdir. Ülkenin 2011 yılı ihracatının üçte
biri tarım ve gıda ürünlerinden oluşmaktadır.
Ekvator’un İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
2011

Değişim
(%)

Tüm Ürünler

17.489.922 22.345.204

27,76

İlk 40 Ürün Toplamı

16.100.022 20.952.749

30,14

2709 Ham Petrol

8.951.941 11.802.653

31,84

0803 Muz (Taze/Kurutulmuş)

GTİP Ürün Adı

2010

2.033.794

2.246.350

10,45

0306 Kabuklu Hayvanlar (Canlı/Taze/Soğutulmuş/ Dondurulmuş/
Kurutulmuş/Tuzlanmış Vs.)

850.686

1.176.453

38,29

2710 Petrol Yağları Ve Bitümenli Minerallerden Elde Edilen Yağlar

677.175

1.033.870

52,67

1604 Hazırlanmış/Konserve Edilmiş Balıklar; Balık Yumurtası Ve Havyar

598.269

870.254

45,46

0603 Buket Yapmaya Elverişli/Kesme Çiçek Ve Tomurcuklar

607.761

679.902

11,87

1801 Kakao Dane Ve Kırıkları (Ham/Kavrulmuş, Bütün/Kırık)

350.199

471.652

34,68

1511 Palm Yağı Ve Fraksiyonları (Kimyasal Olarak Değiştirilmemiş)

140.487

302.175

115,09

8704 Eşya Taşımaya Mahsus Motorlu Taşıtlar

147.577

192.919

30,72

8703 Otomobil, Steyşın Vagonlar

179.929

153.846

-14,50

2101 Kahve, Çay Ve Paraguay Çayı Hülasası, Esans, Konsantreleri Ve
Müstahzarları

104.689

143.269

36,85

0304 Balık Filetoları Ve Diğer Balık Etleri
(Taze/Soğutulmuş/Dondurulmuş)

129.207

137.113

6,12

70.082

131.305

87,36

102.919

119.529

16,14

7108 Altın (Ham, Yarı İşlenmiş, Pudra Halinde)
2301 Et, Sakatat, Deniz Hayvanı Vs. (Yemeye Uygun Olmayan) Unu,
Pelleti, Kıkırdakları


11 / 34


0901 Kahve; Kahve Kabuk Ve Kapçıkları

56.258

115.349

105,04

2008 Başka Yerde Belirtilmeyen Meyve Ve Yenilen Diğer Bitki Parçaları
Konserveleri

93.427

110.234

17,99

0303 Balıklar (Dondurulmuş)

62.165

106.726

71,68

7321 Demir-Çelik Soba, Ocak, Izgara, Ocak, Mangal Vb. Ev Eşyası

79.591

85.844

7,86

4407 Uzunlamasına Kesilmiş, Biçilmiş Ağaç; Kalın >=6 Mm

78.083

82.703

5,92

2707 Yüksek Sıcaklıkta Taşkömürü Katranının Damıtılmasından Elde
Yağlar Ve Diğer Ürünler

43.122

75.218

74,43

2009 Meyve Ve Sebze Suları (Fermente Edilmemiş, Alkol Katılmamış)

86.331

71.059

-17,69

0804 Hurma, İncir, Avokado Ve Guava Armudu, Mango, Mangost
(Taze/Kurutulmuş)

59.866

65.996

10,24

4011 Kauçuktan Yeni Dış Lastikler

27.377

60.622

121,43

4410 Yonga Pano Vb. Levhalar

39.590

54.988

38,89

5911 Teknik İşler İçin Dokumaya Elverişli Maddeden Diğer Eşya

89.948

51.939

-42,26

0302 Balık (Taze/Soğutulmuş)

45.258

50.769

12,18

3920 Plastikten Diğer Levha, Yaprak, Pelikül Ve Lamlar

39.246

48.389

23,30

1704 Kakao İçermeyen Şeker Mamulleri (Beyaz Çikolata Dahil)

41.634

47.434

13,93

7404 Bakır Hurda Ve Döküntüler

31.034

47.382

52,68

0710 Sebze, Pişirilmiş (Dondurulmuş)

27.736

44.854

61,72

1516 Hayvansal Ve Bitkisel Yağlar Vb. Fraksiyonları

29.003

44.215

52,45

2007 Reçel, Jöle, Marmelat, Meyve Püresi Ve Pastları

36.237

42.274

16,66

2401 Yaprak Tütün Ve Tütün Döküntüleri

38.190

41.672

9,12

1.855

40.692

2093,64

8702 Toplu Halde Yolcu Taşımağa Mahsus Motorlu Taşıtlar

18.401

39.898

116,83

2309 Hayvan Gıdası Olarak Kullanılan Müstahzarlar

23.902

37.327

56,17

1803 Kakao Hamuru

21.302

33.144

55,59

1805 Kakao Tozu (İlave Şeker/Diğer Tatlandırıcı Maddeler İçermeyen)

18.911

31.562

66,90

6305 Eşya Ambalajında Kullanılan Torba Ve Çuval

19.450

31.494

61,92

3004 Tedavide/Korunmada Kullanılmak Üzere Hazırlanan İlaçlar
(Dozlandırılmış)

47.390

29.675

-37,38

2918 Başka Oksijen Fonksiyonlu Grubu Olan Karboksilik Asitler Ve
Türevleri

İthalatında Başlıca Ürünler
Mineral yakıtlar ve yağlar (%22), otomobil ve steyşın vagonlar (%3,6), ilaç (%3,1), eşya taşımaya
mahsus motorlu taşıtlar (%2,5), makine ve cihazlar, demir-çelik boru, kara taşıtları aksamı,
dondurulmuş balık, demir-çelik yassı mamulleri, TV alıcıları, soya küspesi, izole tel ve kablolar, elektrik
konvertisörleri ve kauçuk lastik ülkenin ithal ettiği başlıca ürün gruplarıdır.
Ekvator’un İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
2011

Değişim
(%)

Tüm Ürünler

20.590.848 24.286.061

17,95

İlk 40 Ürün Toplamı

12.097.152 14.178.525

17,21

GTİP Ürün Adı

2710 Petrol Yağları Ve Bitümenli Minerallerden Elde Edilen Yağlar

2010

2.663.172

2.857.294

7,29

968.511

1.533.650

58,35

1.068.466

876.870

-17,93

575.357

858.551

49,22

640.165

761.998

19,03

8704 Eşya Taşımaya Mahsus Motorlu Taşıtlar

699.762

610.774

-12,72

8517 Telli Telefon-Telgraf İçin Elektrikli Cihazlar

387.897

500.119

28,93

7304 Demir/Çelikten (Dökme Hariç) Dikişsiz Tüp, Boru, İçi Boş Profil

265.293

352.358

32,82

2707 Yüksek Sıcaklıkta Taşkömürü Katranının Damıtılmasından Elde
Yağlar Ve Diğer Ürünler
8703 Otomobil, Steyşın Vagonlar
2711 Petrol Gazları Ve Diğer Gazlı Hidrokarbonlar
3004

Tedavide/Korunmada Kullanılmak Üzere Hazırlanan İlaçlar
(Dozlandırılmış)

-, 2013

12 / 34


8471 Otomatik Bilgi İşlem Makineleri, Üniteleri

291.444

330.806

13,51

8708 Kara Taşıtları İçin Aksam, Parçaları

237.498

280.112

17,94

0303 Balıklar (Dondurulmuş)

211.919

275.286

29,90

7208 Demir/Çelik Sıcak Hadde Yassı Mamulleri-Genişlik 600mm. Fazla

195.633

268.870

37,44

8528 Televizyon Alıcıları, Video Monitörleri Ve Projektörler

245.443

266.437

8,55

2304 Soya Fasulyesi Yağı Üretiminden Arta Kalan Küspe Ve Katı Atıklar

200.938

253.148

25,98

8544 İzole Edilmiş Tel, Kablo; Diğer İzole Edilmiş Elektrik İletkenleri;
Fiber Optik K

194.026

238.196

22,76

8502 Elektrojen Grupları, Rotatif Elektrik Konvertisörleri

188.459

223.712

18,71

4011 Kauçuktan Yeni Dış Lastikler

212.436

223.263

5,10

3901 Etilen Polimerleri (İlk Şekillerde)

197.057

221.029

12,17

1001 Buğday Ve Mahlut

180.515

220.798

22,32

3808 Haşarat Öldürücü, Dezenfekte Edici, Zararlıları Yok Edici

216.944

215.708

-0,57

8429 Dozerler, Greyder, Skreyper, Ekskavatör, Küreyici, Yükleyici Vb.

142.473

203.830

43,07

3102 Azotlu Mineral/Kimyasal Gübreler

140.704

194.311

38,10

1005 Mısır

133.615

183.255

37,15

8443 Matbaacılığa Mahsus Baskı Makineleri, Yardımcı Makineler

179.225

182.345

1,74

7210 Demir/Çelik Yassı Mamul, Kaplı, Sıvanmış (600mm. Den Geniş)

136.567

156.255

14,42

93.953

149.630

59,26

1507 Soya Yağı Ve Fraksiyonları (Kimyasal Olarak Değiştirilmemiş)

114.719

142.778

24,46

3907 Poliasetaller, Diğer Polieterler, Epoksit-Alkid Reçineler Vb (İlk
Şekilde)

115.871

141.141

21,81

3002 İnsan Ve Hayvan Kanı, Serum, Aşı, Toksin Vb. Ürünler

109.045

139.068

27,53

95.328

135.761

42,41

8701 Traktörler

127.547

133.491

4,66

8413 Sıvılar İçin Pompalar, Sıvı Elevatörleri

156.431

130.687

-16,46

9018 Tıp, Cerrahi, Dişçilik, Veterinerlik Alet Ve Cihazları

3902 Propilen Ve Diğer Olefinlerin Polimerleri (İlk Şekillerde)

7207 Demir/Alaşımsız Çelikten Yarı Mamuller

70.311

129.224

83,79

2106 Tarifenin Başka Yerinde Yer Almayan Gıda Müstahzarları

120.551

128.467

6,57

8418 Buzdolapları, Dondurucular, Soğutucular, Isı Pompaları

100.894

121.660

20,58

82.195

114.280

39,04

8421 Santrifüjle Çalışan Kurutma, Filtre, Arıtma Cihazları
2716 Elektrik Enerjisi

120.171

107.247

-10,75

8430 Toprak, Maden, Cevheri Taşıma, Ayırma, Seçme Vb. İş Makineleri

58.005

105.893

82,56

8481 Muslukçu, Borucu Eşyası-Basınç Düşürücü, Termostatik Valf Dahil

88.353

105.330

19,21

7213 Demir/Çelik Filmaşin (Sıcak Haddelenmiş, Rulo Halinde)

70.259

104.893

49,29


Dış Ticaretin Madde Grupları İtibarıyla Dağılımı
Ekvator’un İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1000 Dolar) (2’li GTİP bazında)
GTİP GTİP Tanımı
Toplam
Liste Toplamı
27 Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve
Müstahsalları, Mumlar
08 Yenilen Meyveler, Kabuklu Yemişler,
Turuncgil ve Kavun Kabuğu

2009

Değişim
2009/08, %)

13.800.364 18.510.600 13.724.285

-25,9

12.351.558 16.929.779 12.293.882

-27,4

2007

2008

8.279.080 11.672.344

6.963.905

-40,3

1.378.797

1.716.941

2.086.605

21,5

03 Balıklar, Kabuklu Hayvanlar, Yumuşakçalar,
Diğer Omurgasızlar
16 Et, Balık, Kabuklu Hayvan, Yumuşakça vb
Hayvansal Müstahzarlar

743.517

868.910

886.813

2,1

584.705

815.394

630.764

-22,6

06 Canlı Bitkiler ve Çiçekçilik Müstahsalları

406.194

566.691

510.135

-10,0


13 / 34


18 Kakao ve Kakao Mustahzarları

227.214

260.204

379.829

46,0

87 Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet,
Motosiklet ve Diğer
20 Sebze, Meyve, Bitki Parçaları, Sert Kabuklu
Yemiş Konserveleri
15 Hayvansal ve Bitkisel Yağlar ve Bunların
Müstahsalları

241.408

403.936

251.538

-37,7

189.337

197.728

218.666

10,6

153.251

258.172

215.466

-16,5

44 Agaç ve Ağaçtan Mamul Eşya; Odun Kömürü

148.055

169.459

150.161

-11,4

2008

2009

Değişim
2009/08, %)

13.565.297 18.685.546 15.093.254

-19,2

9.412.014 13.094.166 10.557.152

-19,4

27 Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve
Müstahsalları, Mumlar

2.824.433

3.443.125

2.670.634

-22,4

84 Kazan; Makine ve Cihazlar, Aletler, Parçaları

1.507.661

2.078.090

2.006.387

-3,5

87 Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet,
Motosiklet ve Diğer
85 Elektrikli Makine ve Cihazlar, Aksam ve
Parçaları

1.365.514

2.007.257

1.590.702

-20,8

1.210.359

1.793.552

1.320.411

-26,4

30 Eczacılık Ürünleri

524.492

651.353

683.366

4,9

39 Plastik ve Plastikten Mamul Eşya

615.710

839.197

646.762

-22,9

72 Demir ve Çelik

622.817

1.224.043

526.577

-57,0

73 Demir veya Çelikten Eşya

264.194

395.871

447.672

13,1

193.768

279.480

339.824

21,6

283.066

382.198

324.817

-15,0

Kaynak: Trademap (www.trademap.org)

Ekvator’un İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1000 Dolar) (2’li GTİP bazında)
GTİP GTİP Tanımı

2007

Toplam
Liste Toplamı

90 Optik, Fotoğraf, Sinema, Ölçü, Kontrol, Ayar
Cihazları, Tıbbı Aletler
48 Kağıt ve Karton; Kağıt Hamurundan Kağıt ve
Kartondan Eşya
Kaynak: Trademap (www.trademap.org)

Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
2011 yılı itibarıyla Ekvator’un ihracat gerçekleştirdiği başlıca pazarlar içinde ABD %45 pay ile yine
liderdir. Peru aynı yıl %7,7 pay ile dördüncü sıradan ikinci sıraya yükselmiş, onu Venezuela (%6,6),
Panama (%4,6), Kolombiya (%4,6) ve Şili (%4) takip etmiştir. Türkiye, Ekvator’un 2011 yılı
ihracatında %0,4 pay ile 37. sıradan 26. sıraya yükselmiştir.
Ekvator’un İhracatında Başlıca Ülkeler (1000 Dolar)
Ülke

2009

2010

2011

Değişim (2011/10) (%)

Tüm Ülkeler

13.863.050

17.489.922

22.345.204

27,76

İlk 20 Ülke Toplamı

12.969.669

16.112.161

20.885.237

29,62

ABD

4.625.857

6.077.496

10.034.710

65,11

Peru

939.436

1.335.590

1.724.356

29,11

Venezuela

563.933

973.960

1.473.870

51,33

1.963.836

2.139.170

1.035.753

-51,58

Kolombiya

678.338

793.062

1.023.209

29,02

Şili

899.982

846.629

899.213

6,21

Rusya Fed.

619.738

596.657

699.889

17,30

İtalya

578.799

582.412

580.380

-0,35

Almanya

326.865

320.264

491.941

53,60

30.674

131.161

470.721

258,89

İspanya

317.037

354.200

416.175

17,50

Hollanda

303.894

331.553

349.164

5,31

Panama

Hollanda Antilleri

-, 2013

14 / 34


Japonya

109.239

401.977

348.854

-13,22

Belçika

190.138

244.398

264.959

8,41

El Salvador

156.439

183.810

225.706

22,79

Fransa

157.262

206.359

211.782

2,63

Çin

124.208

328.738

191.850

-41,64

Honduras

60.861

76.326

185.082

142,49

Birleşik Krallık

98.519

84.399

139.062

64,77

224.614

104.000

118.561

14,00

Guatemala

2011 yılı itibarıyla Ekvator’un başlıca tedarikçileri içinde ABD %21 pay ile yine ilk sırada yer almıştır.
Çin aynı yıl %14 pay ile üçüncü sıradan ikinci sıraya yükselirken, onu Kolombiya (%8,7), Panama
(%6,1), Meksika (%4,4), Venezuela (%4), Brezilya (%3,9) ve Güney Kore (%3,9) izlemiştir. Türkiye,
Ekvator’un 2011 yılı ithalatında %0,2 pay ile 42. sıradan 32. sıraya yükselmiştir.
Ekvator’un İthalatında Başlıca Ülkeler (1000 Dolar)
Ülke

2009

2010

2011

Değişim (2011/10) (%)

Tüm Ülkeler

15.089.885

20.590.848

24.286.061

17,95

İlk 20 Ülke Toplamı

13.208.179

18.283.540

21.476.647

17,46

ABD

3.962.365

5.736.443

5.138.353

-10,43

Çin

1.100.283

1.606.562

3.326.991

107,09

Kolombiya

1.537.899

2.022.329

2.108.100

4,24

Panama

394.045

1.027.241

1.471.602

43,26

Meksika

581.397

727.609

1.070.892

47,18

Venezuela

739.274

549.762

962.091

75,00

Brezilya

673.461

853.815

949.896

11,25

Güney Kore

522.316

896.907

946.701

5,55

Peru

665.684

1.035.594

915.136

-11,63

Japonya

560.127

692.676

900.948

30,07

Almanya

384.293

475.647

650.255

36,71

Arjantin

495.285

584.879

559.187

-4,39

Şili

498.761

564.254

529.108

-6,23

İtalya

242.191

274.640

331.649

20,76

İspanya

167.851

268.831

322.080

19,81

Kanada

172.678

265.177

313.757

18,32

89.330

131.830

258.310

95,94

Tayland

199.300

311.502

256.465

-17,67

Tayvan

122.947

168.241

234.698

39,50

Fransa

98.692

89.601

230.428

157,17

Hindistan


Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
İthalatın azaltılması ve ihracatın artırılması için ithal ikameci bir politika izleyen Ekvator, ürün
standardizasyonu ve belgelendirme ile ilgili de yeni düzenlemelere gitmekte ve yabancı yatırımı teşvik
edici politikalar uygulamaktadır.
AND Topluluğu’na (CAN), Latin Amerika Birliği’ne (ALADI) ve Dünya Ticaret Örgütü’ne üye olan
Ekvator, MERCOSUR (Brezilya, Arjantin, Paraguay ve Uruguay) ve Venezuela ile Serbest Ticaret
Anlaşması imzalanmıştır. ABD ile yürütülen ve 2006 yılında askıya alınan STA müzakerelerinin ise kısa
vadede tekrar başlaması beklenmemektedir.

15 / 34


İthalat Rejimi
Sevkiyat öncesi gümrük muayenesi ve uluslarası denetim şirketleri tarafından yapılan ithalat
kontrolleri, 2008 yılında yürürlükten kaldırılmıştır. Ekvator’un uyguladığı ithalat prosedürleri, izin vb.
işlemler hakkında AB Pazara Giriş Sayfasının “Import Formalities” bölümünden
(http://madb.europa.eu) ülke adı ve ürün adı/GTİP’i girilerek arama yapılabilmektedir.
Geçici İthalat
Ekvator’a ticari fuarlarda veya tanıtım amacıyla 15 güne kadar, serbest bölgelere ya da özel projeler
için ise 180 güne kadar geçici olarak ithalat yapılabilmektir. Özel projeler için Gümrük İdaresi’nden izin
almak koşuluyla 6 aya kadar süre uzatılması mümkündür. İthal edilen ürünlerin yeniden ihraç edilmesi
koşuluyla, bu sürede vergi ve harç ödemeleri askıya alınmaktadır.
Ürünler, gerekli vergi ve ücretler ödenerek milli statü de kazanabilmektedir. Gümrük vergisi muafiyeti
sağlanmakla birlikte, SENAE’ye mal bedelinin %100-120’si oranında bir banka garantisi veya sigortası
sunulması gerekmektedir. Bu bedel, mal kaynak ülkeye geri gönderildiğinde iade edilmektedir. Ayrıca,
malın CIF bedeli üzerinden belli bir oranda ek gümrük kontrol vergisi ödenmektedir.
Dahilde işleme faaliyetleri için ise, belirli bir teminat karşılığında ve ön izin alınması gerekmeden,
montajda kullanılan ekipmanlar gümrük vergisiz ithal edilebilmektedir.
Ekvator ithalat rejimine göre, ticari mal bakım amaçlı geçici olarak yurt dışına ihraç edildiğinde, malın
ithalatı esnasında gümrük vergisi malın toplam değeri üzerinden hesaplanmaktadır. Bu ürünler SENAE
tarafından işaretlenmektedir.

Tarifeler ve Diğer Vergiler
Gümrük Vergileri
Gümrük vergileri ad valorem bazlı ve ürünün CIF bedeli üzerinden hesaplanmaktadır. 1996 yılında
Dünya Ticaret Örgütü’ne üyeliği ile birlikte, birçok ürüne uyguladığı gümrük tarifelerini %30 ve altına
çeken Ekvator’un Ocak 2011 itibarıyla uyguladığı ortalama gümrük vergisi oranı %12’dir.
AND Birliği’ne (CAN) üyeliği dolayısıyla Ekvator, bu birliğin üyeleri (Bolivya, Kolombiya, Peru) arasında
uygulanan gümrük vergisi indirimlerinden yararlanmakta ve üyelere muafiyet sağlamaktadır. Üye
ülkeler arasında ANDEAN Serbest Ticaret Bölgesi oluşturulmuş olup, 1995 yılından itibaren üçüncü
ülkelere Ortak Gümrük Tarifesi uygulanmaktadır.
AND Birliği üyeleri arasında ANDEAN Fiyat Bandı Sistemi uygulanmamakta, ancak üçüncü ülkelere
uygulanmaktadır. Buna göre Ekvator, üçüncü ülkelerden ithal edilen 153 tarım ürününde ANDEAN Fiyat
Bandı Sistemi uygulamaktadır. Bu ürünlerden 13’ü gösterge ürün niteliğindedir (buğday, pirinç, şeker,
arpa, beyaz ve sarı mısır, soya fasulyesi, soya küspesi, Afrika palm yağı, soya yağı, tavuk eti, domuz
eti ve süt tozu).
ANDEAN Fiyat Bandı Sistemi, temel (ad-valorem) tarifenin değişken bir vergi kullanılarak ayarlandığı
(artırıldığı veya azaltıldığı) bir dahili fiyat istikrar mekanizması şeklinde işlemektedir. Değişken verginin
miktarı, her gösterge ürün için CAN tarafından belirlenen tavan fiyatlar ile iki haftalık referans fiyatlar
arasındaki ilişkiye göre belirlenmektedir. Fiyat bandı, dünyadaki fiyatlar düştüğünde tarifeleri yüksek
tutarak veya tam tersi şekilde yurtiçi sektörler için koruma sağlamaktadır.
DTÖ üyeliğinin bir parçası olarak Ekvator fiyat band sistemini Ocak 1996’dan başlamak üzere Aralık
2001’e kadar aşamalı olarak kaldırmayı taahhüt etmiştir. Ancak bu konuda hiçbir adım atılmamıştır.
Ekvator, bu uygulamayı sürdürmenin DTÖ kurallarına uygun olduğunu ve tarım ürünlerine yönelik nihai
tarifeler %31,5 ila %85,5 arasında sınırlandığı için (aynı oranlar ANDEAN Fiyat Bandı Sisteminde de
geçerlidir) DTÖ üyeliğine aykırı bir durum teşkil etmediğini öne sürmektedir.
Ekvator’un genel olarak %0-20 arasında uyguladığı gümrük vergileri (otomotivde bu oran %35’i
bulmaktadır) ile ilgili detaylı bilgi, ALADI veritabanından (http://nt5000.aladi.org/siiarancelesesp) ülke
adı ve ürün GTİP’i girilerek temin edilebilmektedir. Yerel vergiler ve ek ücretler ile ilgili bilgiler ise AB
Pazara Giriş Sayfasından ürünün 6’lı GTİP numarasının üzerine tıklanarak görüntülenebilmektedir.
Ayrıca gümrüklerde sunulan muayene, depolama, tasdik ve güvenlik gibi hizmetler dolayısıyla harç
ödenmesi söz konusudur.
Diğer Vergiler
Gümrük vergilerine ek olarak, birçok kalemde gümrük vergisi ödenen değer üzerinden %12 oranında
katma değer vergisi (IVA) uygulanmaktadır. Bazı satış işlemleri ve transferler KDV’den muaftır. Bunlar
Vergi Rejiminde Organik Yasası’nın (LORTI) 54, 55 ve 56. maddelerinde sıralanmıştır. KDV’nin yanı
sıra ürünün CIF bedeli üzerinden %0,5 oranında Çocuk Kalkınma Fonu (FODINFA) vergisi alınmaktadır.
Yerli ve ithal sigara, bira, meşrubat, likör ve lüks ürünlere özel tüketim vergisi (ICE) de
uygulanmaktadır. Bunlar LORTI bölüm I, II, III ve IV’de listelenmiştir. ICE’den muaf olan ürünler de
LORTI bölüm 77’de sıralanmaktadır.
İthalatta özel tüketim vergisi oranları CIF bedeli ve gümrük vergisi toplamı üzerinden hesaplandığından
ithal ürünlere uygulanan oran yerli ürünlere kıyasla daha yüksektir. Ocak 2011 itibarıyla geçerli ICE
oranları aşağıdaki gibidir:
-, 2013

16 / 34


1. Grup
Sigara -%150
Bira - %30
Alkolsüz içkiler - %10
Damıtılmış alkol (bira hariç) - %40
Parfüm ve kolonya - %20
Video oyunu - %35
Ateşli silahlar, spor amaçlı silahlar, mühimmat - %300
Akkor telli lamba - %100
2. Grup
1. Tür (3,5 tona kadar araçlar)
30.000 Dolar’a kadar kamyonetler ve karavanlar- %5
20.000 Dolar’a kadar araçlar - %5
20.000 - 30.000 Dolar arasındaki araçlar - %15
30.000 - 40.000 Dolar arasındaki araçlar - %25
40.000 Dolar’dan fazla araçlar - %35
2. Tür
Jet, pervaneli uçak, helikopter (ticari amaçlı yolcu, kargo ve hizmet uçakları hariç); motosiklet, dört
tekerlekliler (tüm arazi araçları, ATV’ler), yatlar ve lüks botlar - %15
3. Grup
Kablo TV (peşin ödenen) -15%
Kumarhane hizmetleri, kumar odaları (bingo) ve diğer kumar aktiviteleri - %35
4. Grup
Yıllık 1.500 Dolar’dan fazla sosyal kulüp üyelikleri - %35
Ekvatorlu ve Ekvator’da şubesi bulunan yabancı şirketler Ekvator kurumlar vergisine tabidir. Bu vergi
şirketin karına uygulanır (yasa gereği önce karın %15’i şirket çalışanlarına dağıtılır). Halihazırda %25
oranında uygulanan kurumlar vergisi oranının 2013 yılında %22’ye düşürülmesi hedeflenmektedir.
Şirketin yeni bir ekipman ve/veya makineye ihtiyacı varsa bu oran %15’e düşürülmektedir. 29 Aralık
2010 tarihinde yürürlüğe giren Yeni Üretim Yasası gereğince aktif kaynak yatırımları için vergi muafiyeti
ve indirimleri getirilmiştir. Ayrıca hükümetin belirlediği öncelikli ekonomik sektörlerde (taze ve işlenmiş
gıda, ormancılık, zirai ormancılık, maden işçiliği, petrokimya, eczacılık, turizm, yenilenebilir enerji,
lojistik hizmetleri, biyoteknoloji ve uygulamalı yazılım) Quito ve Guayaquil harici bölgelerde yapılan
yeni yatırımlara 5 yıl süreyle vergi muafiyeti sağlanmaktadır. Verimlilik artışı sağlanması, çevreci
teknolojilerin kullanımı, istihdam yaratılması ve ücret artışı sağlanması durumunda da ek teşvikler
mevcuttur.
Mali sistemin müdahil olduğu veya olmadığı tüm sınır ötesi para işlemlerinde, 1 Ocak 2010’dan itibaren
1.000 Dolar’ın üzerindeki tüm sermaye transferlerinde gönderilen paranın %2’si tutarında vergi
kesilmektedir. 8.910 Dolar’dan az miktarla ülkeden çıkış yapan Ekvatorlu ve yabancı turistler, %2
vergiden muaftır. Yerel finans kuruluşları ve özel ekonomik gelişim bölgeleri (ZEDE) de bu
uygulamadan muaftır. Lehdarlara gelir oluşturan diğer yurt dışına gönderilen havaleler (yabancı
transferler, ödemeler, işletme payları), kaynakta tutulması gereken %25’lik kurumlar vergisine tabiidir.
Olağan dışı gelirden de %70 oranında vergi kesilmektedir. Bu yıllık vergi, yenilenemeyen kaynakların
keşif ve işlenmesi için devletle sözleşme yapan şirketlerin gelirine uygulanmaktadır. Bu vergi, gelir
vergisinden düşülebilen bir harcamadır. 19 Ekim 2010 tarihinde onaylanan yeni yasa (The Code of
Territorial Organization, Autonomy, and Decentralization) emlak sahipliğine ve sermaye kazanç
vergisine ilişkin de hükümler içermektedir. 25 hektardan büyük kırsal mülkler için de ayrıca yıllık vergi
mevcuttur.

Tarife Dışı Engeller
Ekvator’a 80 tarım ürününün ithalatı için Tarım Bakanlığı gibi çeşitli kamu kuruluşlarından ön izin
alınması gereklidir. İşlenmiş gıdaların, gıda katkı maddelerinin, içeceklerin, kozmetik ürünlerin,
eczacılık ürünlerinin, reaktiflerin, doğal ürünlerin ve zirai ilaçların ithalatı için Sağlık Bakanlığı’ndan da
ön izin (sağlık kaydı) istenmektedir. Bu izin yerli üreticilerden de istenmektedir.
Aralık 2008’de fren yağı, lastik, fren pedalı, fren sıvısı, konfeksiyon ve ayakkabı gibi birçok ürün için
yeni uygunluk değerlendirme gereklilikleri ve prosedürleri getirilmiştir.
Ekvator 1996 yılında DTÖ hükümlerine uygun şekilde absorpsiyon programlarını kademeli olarak
kaldırmayı taahhüt etmesine rağmen, tarım ürünleri ithalatı halihazırda ithalat izni veren Danışma
Komitelerinin kararlarına tabiidir. Genellikle yerli üreticilerden oluşan bu komiteler Tarım Bakanlığı’na
mısır, soya küspesi, süt ve et ürünleri gibi ürünlerin ithalatına izin verilip verilmemesine ilişkin tavsiye
bildirmektedir.
2008 Anayasası 401. Madde Ekvator’da aktarma genli (transgenik) ekin ve tohumların bulunmadığını
belirtmektedir. Ancak, aynı madde genetik değişiklik yapılarak üretilen tarımsal ekin ve tohumların
ithalatı konusunda Devlet Başkanı’na münhasır yetki vermektedir. Şubat 2009’da, Ekvator
Parlamentosu, biyoteknoloji kullanımını düzenleyen Gıda Bağımsızlığı Yasası’nı onaylamıştır. Yasanın
net olmaması sebebiyle, arada geçen zamanda ithalatlar normal şekilde devam etmiştir. Özel sektör ile
Ekvatorlu otoriteler işbirliği içinde, biyoteknoloji ile elde edilen ürünlerin ticaretine engel olmayan
düzenlemeler geliştirmeye çalışmaktadır.
Psikotropik ilaçların ve uyuşturucu yapımında kullanılan bazı öncü kimyasalların ithalatında Ulusal İlaç
Konseyi’nden (CONSEP) ön izin almak gerekmektedir. Silah, mühimmat, patlayıcı, zırhlı araçlar, gemi

17 / 34


ve diğer ilgili malzemelerin ithalatı için Milli Savunma Bakanlığı’ndan ön izin gerekmektedir. Yabancı
sigorta şirketleri kamu ihalelerinde teklif sunabilmektedir. Ancak, ihaleyi aldıkları takdirde Ekvator’da
faaliyet gösterebilmek için Bankacılık Teftiş Kurulu’ndan izin almaları gerekmektedir. Deniz taşımacılığı
hizmetleri diğer ülkelerle mütekabiliyete açıktır.
Ekvator’un karmaşık yasal düzenlemeleri de, bu ülke ile ticarette ilave bir tarife dışı engel
yaratmaktadır. Dış ticaret politikası ve ilgili düzenlemelerden sorumlu birim, Dış Ticaret ve Yabancı
Yatırım Konseyi’dir (COMEXI).
İthalat Gereklilikleri ve Belgeler
2008 yılından itibaren, sevk öncesi denetim rejiminin yerine Ekvator Gümrük İdaresi (SENAE)
tarafından yürütülen risk analiz sistemi getirilmiştir. Geçmiş performansı iyi olan ve düşük riskli olarak
tanımlanan ithalatçıların kargoları genellikle sıkı denetime tabi olmayıp, gecikmeler yaşanmamaktadır.
Düşük riskli şirketler için yeni sistemin süreci kolaylaştırdığı ve hızlandığı görülmektedir. Yeni Üretim
Yasası ile gümrük prosedürlerinin daha da basitleştirilmesi, informal uygulamaların azaltılması ve daha
katı cezaların getirilmesi hedeflenmekte olup, uygulamanın detayları henüz netleşmemiştir.
İthalatçıların Gümrük İdaresi’ne kayıt olması ve Ekvator Gelir İdaresi’nden (SRI) şirket vergi numarası
alması (RUC) gerekmektedir.
Ekvator’a ürün ithalatı için gerekli belgeler; ticari fatura, konşimento aslı veya kopyası, Sigorta
Kanununa uygun sigorta poliçesi, gelir vergisi sicil no (RUC), tercihli tarife rejiminden faydalanmak için
gerektiğinde menşe şahadetnamesi ve standartlara uygunluğu kanılamak gerektiğinde INEN-1
sertifikasıdır. Bu belgelere ek olarak sevkiyatta ürünün ağırlığına ilişkin detaylı bilgi (her bir kalemin
brüt ve net ağırlığı bilgisi dahil) sunulmalıdır.
Ticari malın varışından sonra Gümrük İdaresi, gümrük vergisinin ödenmesini ve malların teslimini
onaylamaktadır. Bu süreç normalde 2 gün sürmektedir, ancak gecikmeler de yaşanabilmektedir. Süreci
hızlandırmak için uzman bir gümrük komisyoncusuyla çalışılması tavsiye edilmektedir.
Ürünün niteliğine göre gerekli olabilecek diğer belgeler konusunda, AB Pazara Giriş Sayfası’nda
(http://madb.europa.eu) ülke ve ürün GTİP’i girilerek “Import Formalities” bölümünden bilgi edinilmesi
mümkündür.
İthalat Yasakları ve Kısıtlamaları
İkinci el motorlu taşıtlar, giysi, lastik, ayakkabı, bazı zirai ilaçlar, bazı epoksi ve esterler, sürüngen
derisi, işlenmiş fildişi ve fildişi ürünlerinin ülkeye ithalatı yasaktır. Ambulans, mobil klinik, yol süpürme
aracı ve itfaiye aracı gibi bağışla verilen ikinci el özel amaçlı araçlar bunların dışındadır.

Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Ulusal standartlar Ekvator Standartlar Enstitüsü (INEN) tarafından belirlenmekte ve uluslararası
uygulamalar takip edilmektedir. Ekvator Kalite Konseyi (CONCAL), zorunlu standartlara tabi ürünleri
belirlemekle yükümlüdür. Aralık 2008 ve Ocak 2009’da standartlara ve uygunluk gereksinimlerine tabi
ürünlerin listesi güncellenmiştir. Bu listedeki ürünlerin gümrük muayenesinden geçmek için INEN-1
sertifikası alması gerekmektedir. INEN web sitesinde (www.inen.gov.ec) bu ürünlerin listesine
erişilebilmektedir.
Aralık 2008’de SESA’nın yerini alan, Tarım Bakanlığı’na bağlı yeni Tarımsal Kalite Güvence Ajansı
(AGROCALIDAD), sağlık ve bitki sağlığı kontrollerini gerçekleştirmekle görevli birimdir. DTÖ üyeliği
gereğince ilgili hükümlere uyulmak zorunludur. Çoğu durumda SPS sertifikası, uygun belgeler
sunulduğu takdirde kısa zamanda alınabilmektedir.
AGROCALIDAD, AND Topluluğu sağlık standartlarını da takip etmektedir. Üçüncü ülkelerden istenen
standartlar, üye ülkelerle farklı olabilmektedir. DTÖ hükümlerine de uyumlaştırılmaya çalışılmakla
birlikte, iki düzenleme arasında hala farklılıklar mevcuttur.
Otomotiv, beyaz eşya, soba ve ocak, lastik, elektrik jeneratörü, otomotiv yedek parça (emniyet camı,
buji, fren pedalı, fren sıvısı, fren yağı gibi), inşaat malzemeleri (Portland çimento, çelik çubuk, boru
gibi), tekstil, hazır giyim, ayakkabı ve aksesuarların etiketi, seramik sofra ve mutfak eşyası, doğum
kontrol hapı gibi pek çok ürün için Ekvator standartlarına uygunluk aranmaktadır.
Ekvator Akreditasyon Kurumu (OAE), akredite laboratuarları belirleyen resmi kurumdur. Sevkiyat
öncesi uygunluk değerlendirmesi istenen ürünler için geçerli bir laboratuvardan alınıp INEN’e sunulacak
olan uygunluk sertifikalarının (INEN-1) OAE tarafından onaylanması ve Gümrük İdaresine sunulması
gerekmektedir.

Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye ile Ekvator arasındaki ticarette denge geleneksel olarak ülkemiz aleyhine açık vermektedir. İki
ülkenin ticaret hacmi 2008 yılında en üst noktaya ulaşarak 172 milyon Dolar olarak gerçekleşmiş, aynı
yıl söz konusu ülkeye ihracatımız 68 milyon Dolar’a ulaşmıştır. 2009 yılında dünya ticaretindeki
daralmanın da etkisiyle %76 oranında azalan ihracatımız, 2010 yılında ise yeniden artış trendine
girerek %113 oranında artmıştır. 2011 yılında Ekvator’a ihracatımız %42,7 artarken, bu ülkeden
-, 2013

18 / 34


ithalatımız %30 artmış ve dış ticaret açığı ülkemiz aleyhine 53 milyon Dolar olarak
gerçekleşmiştir. 2012 yılında ise Ekvator’a ihracatımızdaki %2,4’lük artışa karşılık bu ülkeden
ithalatımız %2,7 oranında artmış, ticaret hacminde %2,6’lık, dış ticaret açığında ise %3 artış meydana
gelmiştir.
Türkiye-Ekvator Dış Ticaret Göstergeleri (1.000 Dolar)
Yıl

İhracat

İthalat

Denge

Hacim

2000

8.043

38.040

-29.997

46.083

2001

8.141

13.963

-5.822

22.103

2002

5.190

22.507

-17.317

27.697

2003

2.110

28.050

-25.939

30.160

2004

26.158

39.412

-13.253

65.570

2005

7.273

45.863

-38.591

53.136

2006

26.264

71.091

-44.827

97.355

2007

24.790

97.203

-72.413

121.994

2008

68.232

104.670

-36.438

172.902

2009

16.461

77.406

-60.944

93.867

2010

35.131

79.051

-43.920

114.183

2011

50.122

102.867

-52.744

152.989

2012

51.306

105.652

-54.346

156.958

Kaynak: TÜİK

Demir-çelik profiller %29 pay ve %15 artış ile 2012 yılında Ekvator’a en fazla ihraç ettiğimiz ürün
grubu olurken, demir-çelik çubuklar %19 pay ile ikinci sırada yer almıştır. Traktör (%4,8), elektrik
transformatörleri (%4,1), kauçuk lastik, fındık, sanayide tipi elektrik fırınları, döküm potaları ve külçe
kalıpları, elektrik kontrol ve dağıtım tabloları, kauçuk boru ve hortumlar, vazelin-parafin-linyit mumu,
kara taşıtları aksamı, ilaç, demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri, buzdolabı, dondurucu ve
soğutucular, metalleri dövme, işleme, kesme, şataflama presleri de bu ülkeye ihracatımızda öne çıkan
başlıca ürün gruplarıdır.
Türkiye’nin Ekvator’a İhracatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP Ürün Adı

2011

2012

50.122

51.306

7216 Demir/alaşımsız çelikten profil

12.850

14.761

7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)

13.622

9.770

2.501

2.455

180

2.098

4011 Kauçuktan yeni dış lastikler

1.204

1.532

0802 Diğer kabuklu meyveler (taze/kurutulmuş) (kabuğu çıkarılmış/soyulmuş)

1.280

1.394

0

981

69

873

1

776

4009 Vulkanize edilmiş kauçuktan boru ve hortumlar ve donanımları

368

645

2712 Vazelin; parafin, yağlı mum, ozakerit, linyit mumu, turb mumu vb.

829

601

8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları

443

580

3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

452

501

Tüm Ürünler

8701 Traktörler
8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler

8514 Sanayi-laboratuarlarda kullanılan elektrik ocak ve fırınları vb.
8454 Tav ocakları, döküm potaları, külçe kalıpları, döküm makineleri
8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, mücehhez tablolar

7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. Fazla

365

477

3.094

411

8462 Metalleri dövme, işleme, kesme, şataflama presleri, makineleri

707

381

3207 Seramik, emaye/cam sanayinde kullanılan boya, sır, cila vb.

224

364

3917 Plastikten tüpler, borular, hortumlar; conta, dirsek, rakor vb

281

362

4006 Diğer şekillerdeki vulkanize edilmemiş kauçuk, bundan eşyalar

388

354

2847 Hidrojen peroksit

296

340

6802 Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan hariç)

121

340

8418 Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları


19 / 34


9021 Ortopedik cihazlar, kırıklara mahsus cihazlar, işitme cihazı vb.

602

323

7013 Masa, mutfak, tuvalet, ev tezyinatı vb için cam eşya

392

294

8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. Ayıklama, eleme vb. İçin makineler

3

277

8437 Tohumları temizleme, ayırma, öğütme, işleme makine ve cihazları

66

268

169

254

5206 Pamuk (dikiş hariç) ipliği (ağırlık; >%85 pamuk (toptan)
4411 Lif levha, orta yoğunlukta

0

253

307

252

3507 Enzimler, müstahzar enzimler

99

230

8479 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar

49

227

9402 Tıpta, cerrahide, dişçilikte vb kullanılan mobilyalar

8409 İçten yanmalı, pistonlu motorların aksam-parçaları

86

209

147

190

53

167

349

147

2529 Feldispat; lösit; nefelin ve siyenit nefelin; florspat

2

140

8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları

61

134

102

122

0

121

0

119

91

117

8451 Dokuma maddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazları
9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları
8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik k

8477 Kauçuk, plastik eşya imal ve işleme makine ve cihazları
6804 Değirmen taşı; bileği taşı, parlatma, bileme taşları
8426 Gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler
3002 İnsan ve hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler
Kaynak: ITC Trademap

Tarım ve gıda ürünleri, 2012 yılı itibarıyla Ekvator’a ihracatımızda %2,9 pay teşkil ederken, söz konusu
ülkeden gerçekleştirdiğimiz ithalatın %98’sini oluşturmaktadır. Dünyanın en büyük muz üreticisi olan
Ekvator’dan ithalatımızın %92’sini muz oluşturmaktadır. Kahve, tekstil aksesuarları, meyve
konserveleri, kaako yağı, ağaçtan eşya, tütün, kesme çiçek ve kakao ise bu ülkeden ithal edilen diğer
başlıca ürün gruplarıdır. Ekvator’un 2011 yılı ithalatında 32. sırada yer alan Türkiye’nin payı ise %0,2’dir.

Türkiye’nin Ekvator’dan İthalatında Başlıca Ürünler (1000Dolar)
GTİP Ürün Adı
Tüm Ürünler
0803 Muz (taze/kurutulmuş)

2011

2012

102.867 105.652
95.085

96.840

2101 Kahve, çay ve paraguay çayı hülasası, esans, konsantreleri ve müstahzarları

3.833

4.279

9606 Düğme, çıtçıt, yapışan fermuar, düğme kalıbı, vb aksamı, parçaları

2.030

1.669

437

555

0

515

2008 Başka yerinde belirtilmeyen meyve ve yenilen diğer bitki parçaları konserveleri
1804 Kakao yağı
4421 Ağaçtan diğer eşya

10

417

2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri

299

414

0603 Buket yapmaya elverişli/kesme çiçek ve tomurcuklar

100

175

1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık)

79

170

1211 Bitki ve bitki kısımları (parfümeride, eczacılıkta vs. kullanılan)

43

81

0

79

97

78

0

40

9030 Alfa, gama, beta, x ışını, kozmik vb. Işınları ölçen alet ve cihazları
0804 Hurma, incir, avokado ve guava armudu, mango, mangost (taze/kurutulmuş)
4802 Sıvanmamış kağıt ve karton (perfore edilmemiş kart ve şeritler)
4104 Sığır ve at cinsi hayvanların dabaklanmış derileri

0

34

15

24

8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar

0

24

4805 Diğer sıvanmamış kağıt/kartonlar (rulo veya tabaka)

0

21

2933 Sadece azotlu heterosiklik bileşikler

0

19

7905 Çinko saclar, levhalar, yapraklar ve şeritler

-, 2013

20 / 34


6504 Her nevi maddeden şerit. Birleştirilmesi/örülmesiyle yapılan şapka ve başlıklar

15

17

8448 Yardımcı tekstil makine, cihazları ve aksam-parçalar

0

16

8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları

0

16

8438 Yiyecek/içecek sanayinde kullanılan makine ve cihazlar

0

14

4408 Kaplamalık ve kontrplak için yapraklar; kalın >6mm.

4

13

0807 Kavunlar (karpuzlar dahil) ve papaya (taze)

8

12

8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri

0

11

8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, mücehhez tablolar

0

11

3906 Akrilik polimerleri (ilk şekilde)

0

11

0306 Kabuklu hayvanlar (canlı/taze/soğutul../donduru../kurutul../tuzlan.. Vs.)

0

11

4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm

0

11

7223 Paslanmaz çelikten teller

0

10

3402 Yıkama, temizleme müstahzarları-sabunlar hariç

0

9

8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı

0

9

8435 Şarap, meyve suları vb. İçin kullanılan presler, fulvarlar vb.

0

6

1404 Tarifenin başka yerinde yer almayan bitkisel ürünler

0

6

9026 Sıvı-gaz akışı, seviyesi, basıncı vb. Ölçen alet ve cihazlar

0

4

2919 Fosforik esterler vb. tuzları, türevleri

0

4

8208 Makineler, mekanik cihazlar için bıçaklar, kesici ağızlar

0

3

6505 Parça halinde keçe, dantel, dokuma maddelerinden şapka, başlık

1

3

5402 Sentetik lif ipliği (dikiş ipliği hariç) (toptan)

0

2

9031 Diğer ölçme, kontrol alet ve cihazları, profil projektörleri

0

2

Kaynak: ITC Trademap

İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller
Ülkemiz ile Ekvator arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla 1 Aralık 2010
tarihinde imzalanan Ticaret İşbirliği Anlaşması 19.10.2011 tarihinde onaylanmıştır. Ayrıca iki ülke
arasında halihazırda Serbest Ticaret Anlaşması (STA) müzakereleri devam etmektedir.
İhracat Potansiyeli Olan Başlıca Sektörler
Ekvator Hükümeti yerel üretim kapasitesinin gelişimini desteklemekte ve altyapı projelerine yatırım
yapmayı hedeflemektedir. Zengin bakır ve gümüş rezervlerine sahip olan Ekvator’da, madencilik
sektörü yeni yeni gelişmektedir. Dolayısıyla madencilik makineleri talebi yüksektir.
İş makineleri, tekstil makineleri, otomotiv yedek parça, traktör, medikal cihazlar, kozmetik, kimya,
elektrikli kablolar, demir-çelik ürünleri, kauçuktan eşya, iplik ve turizm sektörlerinde de iş potansiyeli
yüksektir. Tarım ve gıda ürünlerinden ise fındık, baharat, zeytinyağı, şekerli ve çikolatalı mamuller,
biksüvi ve tütün öne çıkmaktadır.

Türkiye-Ekvator Yatırım İlişkileri
Ekvator’da büyük çaplı bir Türk yatırımı bulunmamaktadır.
İki Ülke Arasındaki Ticarette Yaşanan Sorunlar
Coğrafi uzaklık ve ulaşım imkanlarının zayıflığı, Türkiye ile Ekvator iş çevrelerinin temas kurmasını
zorlaştıran ve rafların hızlı yenilendiği sektörlerde lojistik açısından dezavantaj yaratan faktörlerdir.
Ekvator’da yürürlükte olan ithalat izni uygulaması, yüksek gümrük vergileri ve bazı ürünlere getirilen
ithalat yasakları da ikili ticaretin gelişmesinin önündeki engellerdendir.
Öte yandan, yakın zamanda Ekvator Cumhuriyeti’nin Türkiye’de Büyükelçilik açmış olması ve iki ülke
arasında ticari ve ekonomik ilişkilerin temelini oluşturan "Ticaret İşbirliği Anlaşması" ve "Ekonomik ve
Ticari Ortaklık (JETCO) Protokolü”nün 1 Aralık 2010 tarihinde imzalanmış olması; hem son yıllarda
artan karşılıklı ilgiyi yansıtmakta, hem de ilişkilerin daha da gelişeceğine işaret etmektedir.
Ekvator ile ticaret yapmayı amaçlayan firmalarımızın pazara giriş konusunun uzun vadeli bir süreç

21 / 34


olduğunu göz önünde bulundurarak, sabırlı olmalarında yarar vardır. Firmalarımızın pazarlama
açılımlarına ilişkin girişimleri, İhracatta Pazar Araştırması Desteği, Yurt Dışında Pazarlama ve
Ofis-Mağaza Açma Desteği gibi devlet yardımlarıyla da desteklenmektedir. Bu desteklerin daha etkin
kullanımının pazara girişte etkili olacağı düşünülmektedir.
Bu ülke ile iş yapan firmalarımıza geri dönülemez akreditifle çalışmaları tavsiye edilmektedir.
Ekvator’daki ticari bankalar veya Citibank aracıığıyla gerçekleştirilebilen akreditif işlemi ilk başta zor
gibi görünse de, düzenli olarak aynı banka ile çalışan veya iyi bir kredi geçmişine sahip firmalar için
giderek kolaylaşmaktadır. Bu işlem için risk ve kredi kayıtlarına göre yıllık ortalama %3 ücret
alınmaktadır.

Pazar ile İlgili Bilgiler
Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları
Bir ülkede kayıtlı bir patentin başka bir ülkede de otomatik olarak korunması gibi bir durum söz konusu
olmadığından, fikri mülkiyet haklarının Ekvator’da koruma altına alınması için ülkenin kanunlarına göre
kayıt ettirilmesi şarttır.
Ekvator’da lisans, patent ve ticari markalar Fikri Mülkiyet Hakları Kanunu’na tabidir. Andean
Community and the Patents, Trademarks, and Licenses Law 486 Hükmü de lisansları denetler. Ticari
markaların, patentlerin, kullanım biçimlerinin, endüstriyel tasarımların ve ticari isim ve logoların lisansı
için yapılan sözleşmeler Ekvator Fikri Mülkiyet Enstitüsü’nde (IEPI) kayıtlı olmalıdır. Teknoloji transferi
sözleşmeleri de burada kayıtlı olmalıdır, ancak yabancı bir yatırım olarak kabul edildiklerinde Ekvator
Merkez Bankası’nda da (Banco Central del Ecuador) kayıtlı olmalıdır.
Lisanslar, talep edilmelerinden itibaren 6 ay içinde verilmektedir. Belirli bir markanın kullanımını kayıt
ettirmek için marka kullanımına izin veren noter onaylı bir sözleşme ile bir avukat tarafından
imzalanmış talep, IEPI’ye gönderilmelidir.

Dağıtım Kanalları
Ekvator pazarına girişte izlenecek en iyi strateji, ilk etapta pazara doğrudan ihracat yapmak yerine;
satışlar ve marka bilinirliği belirli bir düzeye ulaşıncaya kadar komisyon karşılığında yerel bir
temsilci/distribütör ile çalışmak ya da ürünün niteliği ve rekabet koşullarına bağlı olarak yatırım
ortaklığı (joint venture) kurmaktır.
Distribütörler orta ve büyük çaplı şirketler olup, yabancı üreticilerden büyük miktarda ithalat yapmakta
ve bu ürünlerin dağıtımını ülke içinde kendi belirledikleri fiyattan yapmaktadır. Belli bir komisyon
karşılığında çalışan acenteler ise, yurt içindeki eğitimli ve deneyimli satış ekibi aracılığıyla aldığı
siparişlere göre kendi kaynaklarıyla ithalat yapmakta ve iç piyasada satmaktadır. Doğrudan alım yapan
firmalar ise genellikle kendi kullanımları için doğrudan imalatçıdan ithalat yapan büyük imalat şirketler,
kamu kurumları veya perakende zincirleridir.
Yatırım ve iş ilişkilerinde kişisel bağlantılar önemli olup, büyük yatırım ve iş ortaklıkları için özellikle ilk
zamanlarda ülkenin bizzat ziyaret edilerek kamu ve özel sektördeki yetkililerle görüşülmesi zaruridir.
Bu ziyaretler, temsilcinin ürün ile ilgili iyileştirme ve gelişmelerden haberdar edilmesi için de faydalıdır.
Acente veya distribütörlük anlaşmasında miktar, teslim süresi, fiyat, ortak pazarlama giderleri, eğitim,
finansal araçlar, kredi, anlaşmanın geçerlilik süresi ve anlaşmazlıkların halli gibi konular üzerinde
durulması faydalıdır.
Ekvatorlu alıcılar güven ilişkisi kurulduktan sonra aracıları ortadan kaldırıp daha düşük maliyetle
doğrudan imalatçıdan alım yapmayı tercih etmektedir. Makine ve ekipman satışları, yedek parça
tedariki ve satış sonrası hizmetler önemli başarı faktörleridir. Quito ve Guayaquil, ithal edilen ürünlerin
dağıtımında en önemli merkezlerdir. Manta, Cuenca ve Santo Domingo de los Colorados ise diğer
başlıca dağıtım merkezleridir. Distribütörlerin çoğunluğu kendi satış ekibiyle tüm ülkeye dağıtım
yapabilmekte, çoğunun büyük şehirlerde şubeleri ve depoları bulunmaktadır.

Tüketici Tercihleri
Peru ve Kolombiya gibi son yıllarda bölge içinde hatta dünyada hızlı bir gelişim ve değişim sergileyen
ülkelerle komşu olması dolayısıyla, altyapı yatırımları tamamlanıp yatırımcılara cazip bir ortam
sunulduğu takdirde, ülkenin komşularının büyüme hızlarından ve pazar potansiyelinden yararlanarak
hızla gelişeceği öngörülmektedir.
Artan ücretler ve kredi imkanlarının genişlemesiyle beraber, özellikle orta sınıfın hanehalkı harcamaları
artma eğilimindedir. Tüketim harcamalarındaki ortalama artış oranı 2011-2015 yılları için %4,1 olarak
öngörülmektedir. Bu oran 2007-2009 yıllarında %7,2 olarak gerçekleşmiştir.
Pazarın küçük olması, büyük çaplı iş yapma isteğindeki firmalar açısından caydırıcı görünmekle birlikte,
niş pazarlara ve üst düzey gelir gruplarına hitap eden ürünler açısından büyük fırsatlar mevcuttur.
Turizm sektöründeki hızlı gelişim sebebiyle, büyük otel zincirlerinin doğrudan alımları ile ilgili ve
müteahhitlik alanındaki fırsatlar değerlendirilmelidir.
Ülkede etnik çeşitlilik yüksek olup, dört ayrı bölgede (kıyı bölgeleri, yüksek alanlar, Amazon bölgesi ve
-, 2013

22 / 34


Galapagos Adaları) 24 etnik grup yaşamaktadır. Bu etnik grupların özellikle gıda tüketimlerindeki farklı
tercihleri araştırılmalı ve buna uygun ürünler sunulması, fark yaratacak faktölerdendir.
Marka bağımlılığının yüksek olmasından dolayı, reklam ve tanıtım faaliyetleri önem arz etmektedir.
Kadınların iş hayatına daha fazla aktif katılım göstermesi ve ev-işyeri arası yolculuk süresinin uzaması
sebebiyle, hazır gıda ve “fast food” tüketimi artmaktadır.

Reklam ve Promosyon
Televizyon ve radyo reklamları, bu pazarda en etkili tanıtım araçlarıdır. Ülke genelinde 8 milyon TV
izleyicisi bulunmaktadır. Ecuavisa, Teleamazonas, Telerama, RTS, Canal Uno, TC Television, GamaTV
ve ECTV en büyük ulusal TV kanallarıdır. Quito, Guayaquil ve Cuenca medya ve reklam sektörünün
merkezidir. Radyo reklamları daha çok hedef kitlenin şehir dışında ya da kırsal bölgelerde yaşaması
durumunda etkilidir. Ülke genelinde yayın yapan yaklaşık 350 radyo istasyonu, günde yaklaşık 8
milyon dinleyiciye ulaşmaktadır.
Günlük gazeteler, dergiler ve ticari kataloglar da reklam amaçlı kullanılabilmektedir. El Universo, El
Comercio, Hoy, El Telegrafo, La Hora ve Expreso ülke genelinde dağıtımı yapılan en büyük
gazetelerdir. El Universo ülkenin, El Comercio ise başkent Quito’nun en popüler gazeteleridir.
Fiyat rekabeti Ekvator pazarında önemli bir satış faktörüdür. Satış materyalleri İspanyolca olarak
hazırlanmalıdır. İşadamlarımızın yerel temsilcileri ile birlikte tanıtım yöntemine karar vermesi, reklam
ajansları ile çalışmaları faydalı olacaktır. Internet kullanımı da ülke genelinde son yıllarda artmaktadır.
Ekvator pazarında doğrudan pazarlama imkanları sınırlıdır. Tüketici ürünleri, elektrikli eşya ve spor
aletlerinin yerel ve kablolu televizyon kanallarında reklamı yapılmakta; yerel satış ve iletişim noktası
bilgileri sağlanmaktadır. Yerel bir şirket ürün depolaması yapmakta, sipariş almakta ve genellikle
adrese teslim çalışmaktadır. Kozmetik ürünleri tüketiciye doğrudan pazarlanmakta olup; Kolombiya
markaları bu dağıtım yoluyla güçlü pazar payı elde etmişlerdir. Teleamazonas, Ecuavisa, TC Televisión,
GamaTV ve RTS gibi yerel televizyonlar doğrudan pazarlama konusunda aktiftir.

Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Etiketleme düzenlemeleri ile ilgili detaylı bilgi Ekvator Standartlar Enstitüsü’nün (INEN) web sitesinde
mevcuttur. Genel olarak ürünün etiketinde imalatçının ismi, adresi ve telefonu, vergi kayıt numarası
(RUC), ürünün menşei, birimi, net ağırlığı ve sağlık kayıt numarası bilgilerinin İspanyolca dilinde
gösterilmesi zorunludur.
Aralık 2008’de Ekvator Kalite Konseyi (CONCAL) bagaj, ayakkabı ve giyim için etiketleme uygunluk
gereksinimlerini değiştirmiştir. Sevkiyat öncesinde ithalatçı ya da temsilci aracılığıyla INEN’den güncel
etiketleme gereksinimlerinin doğrulatılması tavsiye edilmektedir. Bu değişiklikler aynı zamanda Ekvator
resmi gazetesinde de yayınlanmaktadır.

Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler
Ekvator küçük ve konsantre bir pazardır. Az sayıda oyuncu birçok sektöre hakimdir. Bu nedenle
distribütörlerin fiyat belirleme gücü yüksektir. Perakende zincirlerinin sayısı azdır. Dikey bütünleşme
yaygındır, imalatçı dağıtımını da kendi yapmaktadır.
Fiyatlandırma
Elektrik enerjisi, petrol ürünleri, telefon ücretleri, gübre, tarım kimyasalları ve eczacılık ürünlerinin
fiyatı devlet tarafından belirlenmektedir. Süt, ekmek ve bazı tarım ürünlerinde asgari destek fiyatı
uygulanmaktadır. Diğer ithal edilen ürünlerin fiyatı ise piyasa koşullarına göre belirlenmekte ve
herhangi bir fiyat kontrolüne tabi bulunmamaktadır.
Satış Sonrası Hizmetler
Tüketicileri Koruma Kanunu, mal ve hizmet tedarikçilerinin sattıkları ürünlere uygun garanti
sunmasınını öngörmektedir. Eğitimli ve yetkin hizmet teknisyenlerinin ve yedek parçaların
mevcudiyeti, bir ekipmanı, makineyi veya teknik açıdan karmaşık ürünleri satın alma kararını
etkilemektedir. Bakım ve yedek parça gerektiren ürünleri ihraç eden şirketler, Ekvatorlu
distribütörlerinin bu hizmetleri sağladığına dikkat etmeli, gerekirse bu konuda eğitim vermelidir.
Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri
Türkiye’den Ekvator’a doğrudan uçak seferleri yapılmamaktadır. Avrupa üzerinden KLM ve IBERIA
Havayollarının Quito ve Guayaquil Havaalanlarına her gün Amsterdam ve Madrid çıkışlı düzenli seferleri
bulunmaktadır. Bu iki havaalanında depolama ve kargo taşımacılığı hizmeti verilmektedir.
Diğer ulaşım alternatifleri ise ABD (Miami, Houston ve Atlanta) üzerinden düzenli sefer yapan
American, Continental ve Delta Havayolları ve Latin Ameirka kökenli olan LAN ve Avianca gibi
Avrupa’ya düzenli seferleri bulunan Havayolları ile ulaşımdır. Şehir merkezine yakın konumdaki Quito
ve Guayaquil Havaalanlarından şehre ulaşım ve taksi bulmak kolay olup, taksiler oldukça ucuzdur.

23 / 34


Ekvator ulke raporu_2013

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Ekvator ulke raporu_2013

Similar to Ekvator ulke raporu_2013 (15)

More from UlkeRaporlari2013

More from UlkeRaporlari2013 (16)

Ekvator ulke raporu_2013