Nijer ulke raporu_2013

NİJER
ÜLKE RAPORU

Hazırlayan : Tarhan SEZGİN

Ankara - February, 2013

NİJER
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Sosyal Göstergeler
Devletin Adı

Nijer Cumhuriyeti

Başkenti

Niamey (1.059.000)

Başlıca Şehirler Zinder (254.000), Maradi (188.000), Arlit (129.000), Agadez (119.000), Tahoua (110.000)
Yönetim Biçimi Cumhuriyet
Resmi Dili

Fransızca

Nüfus

16,4 milyon

Yüzölçümü

1.267.000 km 2

Dini

Müslüman (%80), Yerel inançlar ve Hıristiyan (%20)

Para Birimi

CFA Franc (CFAfr)

Kaynak: EIU Country Forecast Report Mayıs 2012

Temel Ekonomik Göstergeler
2007a

2008a

GSYİH (milyar $)

4,3

5,4

Reel GSYİH Büyüme (%)

3,3

9,5

321,8

391,9

Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %)

0,1

11,3

Mal İhracatı (milyar $) fob

663

912

997

1.040

1.165

Mal İthalatı (milyar $) fob

915

1.350

1.794

1.821

1.969

-351

-652

-1.320

-1.338

-1.343

326

335

388

438

537

479,3

447,8

Kişi başına GSYİH ($)*

Cari İşlemler Dengesi (milyar $)
Dış borç (brüt - milyar CFAfr)*
Döviz kuru (ortalama, CFAfr:ABD $)

2009a

2010b

2011b

5,3

5,6

6,3

-0,9 8,0a
371,2

3,8
370,4

4,3 0,8a

399,2
2,9a

472,2 495,3a

471,9a

a: Gerçekleşen, b: Tahmin
Kaynak: EIU Country Forecast Report May 2012
* IMF World Economic Outlook Database, April 2012

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
ACP, AfDB, AU, ECOWAS, Entente, FAO, FZ, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC,
IFRCS, ILO, IMF, Interpol, IOC, IOM, ITSO, ITU, ITUC, MONUSCO, NAM, OIC, OIF, OPCW, UN,
UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNMIL, UNOCI, UNWTO, UPU, WADB (regional), WAEMU, WCO, WFTU,
WHO, WIPO, WMO, WTO.

Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Kuzeybatı Afrika'nın merkezinde yer alan Nijer, denize kıyısı olmayan büyük bir ülkedir. Nijer,
kuzeybatıda Cezayir, kuzeyde Libya, doğuda Çad, güneyde Nijerya, batı ve güneybatıda ise Benin,
Burkina Faso ve Mali ile komşudur. Ülkede ekilebilir topraklar sadece Nijer Nehri boyunca
uzanmaktadır. Toplam yüzölçümün yaklaşık % 90’ını çöl ya da savanadır. Kurak tropikal iklime sahip
olan Nijer’de yağış sezonu Mayıs ile Eylül ayları arasındadır. Denizden 216 m. yükseklikte olan başkent
-, 2013

2 / 21

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

Niamey’de en sıcak ay Mayıs (27-41 derece), en soğuk ay ise Ocak (14-34 derece)dır. En kurak ay
olan Kasım’da yağış yağmazken en yağışlı ay olan Ağustos ayındaki ortalama yağış miktarı 188 mm.dir.
Siyasi ve İdari Yapı
Nijer 1974 yılından itibaren, parlamenter demokratik sisteme geçildiği 1993 yılına kadar askeri yönetim
tarafından idare edilmiştir. 1996 yılında dönem başkanlığını devralan İbrahim Bare Mainassara, 1999
yılında öldürülmüştür. Mevcut anayasaya göre, başkanlar beş yıllık dönem için seçilebilmektedir. Ulusal
meclis, 105 üyenin çok koltuklu seçim bölgesinde, 8 üyenin ise tek koltuklu ulusal azınlık seçim
bölgesinde seçildiği toplam 113 üyeye sahiptir. Seçilen meclis üyelerinin görev süreleri beş yıldır.
Nüfus ve İşgücü Yapısı
Birleşmiş Milletler’in verilerine göre; 1975 yılında 5,3 milyon olan Nijer’in nüfusunun 2011 yılında 16,4
milyon olduğu tahmin edilmektedir. Nijer, son derece genç nüfusun olduğu demografik bir profile
sahiptir. % 49'u 15 yaşın altında olan nüfusun sadece %2’si 65 yaşın üzerindedir. Neredeyse ortalama
her kadının 8 doğum yaptığı ve bu nedenle yıllık nüfus artışının % 3,3 olduğu Nijer, Sahra Altı
Afrika’nın en yüksek nüfus artışına sahip ülkelerinden biridir. Çölleşme ve tarıma elverişli arazi kaybı ile
birlikte nüfusun hızlı artması, ekonomik büyümenin tarıma dayalı olduğu ülkede büyük bir tehdit
oluşturmaktadır.
Doğal Kaynaklar ve Çevre
Yerleşik tarımın yapılabildiği Nijer Nehri’nin etkilediği Nijer’in güneybatısının haricindeki bölgelerde
arazi sert ve kurudur. Ülke yüzölçümünün sadece % 12’si tarıma uygundur. Ülkenin sadece %1’i
ormanlık alandır. Resmi rakamlara göre, her yıl 80.000-100.000 ha ormanlık alan yakıt olarak
kullanılmak üzere tahrip edilmektedir.
Az yağış nedeniyle, susuzluk ülkedeki en önemli sorunlardan biridir. Tahoua, Zinder ve Diffa
Bölgelerinin kuzeyi yılda 100-200 mm’den az yağış almaktadır. Başkent Niamey’in aldığı yıllık yağış
miktarı 500 mm civarındadır. Hükümet, tarımsal alanların sulanabilmesi için Nijer nehri boyunca birkaç
küçük baraj inşa etmiştir.

Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Nijer’de, GSYİH’nın % 40’ını oluşturan tarım geliri, nüfusun % 80’den fazlasının geçim kaynağıdır.
Artan uranyum üretiminin yanı sıra petrol ihracatının da başlaması ile Nijer’de ekonomik büyümenin
zirveye çıkması beklenmektedir.
2011 yılı insanı gelişme indeksine göre Nijer, dünyanın en az gelişmiş ikinci ülkesidir. Nüfusun üçte biri,
yağışların yetersizliği ve ekinlerin sık sık haşereler tarafından istila edilmesi nedeniyle her an açlıkla
karşı karşıyadır.
Petrol rafinerisinin tamamlanmasıyla Nijer, petrolde kendi kendine yetebilen bir ülke olmuştur. Ancak,
Japonya’daki Fukushima felaketinden bu yana, dünyada uranyum fiyatlarının % 30 oranında
gerilemesi, dünyanın sayılı uranyum cevheri üreten ülkelerinden olan Nijer’deki Imouraren uranyum
madeni inşaatındaki sorunları artırmıştır.

Ekonomi Politikaları
IMF, 16 Mart 2012 tarihinde Nijer için 121 milyon dolarlık genişletilmiş krediyi ve 17,3 milyon dolarlık
acil ödemeyi onaylamıştır.
Program, dış şoklara karşı ekonominin esnekliğini artırarak makroekonomik istikrarı geliştirmeyi, kamu
maliyesi yönetimini oluşturulmayı, doğal kaynak sektörü için şeffaf bir denetim sistemi oluşturulmayı
ve özel sektör ile finans sektörünün gelişmesini desteklemeyi amaçlamaktadır.
Çinliler tarafından geliştirilen Nijer’in doğusundaki Agadem petrol sahası ile Zider’deki ülkenin ilk petrol
rafinerisi 2011 yılının sonlarında üretime geçmiştir.
Çinli yatırımcılar, sektörün büyümesinde itici güç olan, Azelik’in yakınındaki küçük bir uranyum
madenini geliştirmek için çalışmalara devam etmektedirler.
Nijer’in ilk hidroelektrik projesi olan Kandadji barajının, 2013 yılının sonlarında üretime başlamasıyla,
ülkedeki yapısal enerji açığının azalacağı ve ekonomik büyümenin artacağı tahmin edilmektedir.
Fransız nükleer enerji şirketi Areva tarafından Imouraren’de yeni dev bir uranyum madeni inşaatının
tamamlanması, 2014 yılına ertelenmiş olup finansman ile ilgili şüpheler ve inşaat sahasındaki işçi
grevleri nedeniyle gecikmenin daha uzun süreceği tahmin edilmektedir.
Ülkenin kendi kendine yeterliliğini ve esnekliliğini geliştirmeye yönelik, uzun vadeli önlemleri içeren dış
yardımı kanalize etmek için hükümetin başarılı çabalarına rağmen, Nijer,
Nijer Ülke Raporu

3 / 21


2010 yılında olduğu gibi 2012 yılında da yine acil gıda yardıma muhtaç durumdadır. Nijer’de kronik
gıda yetersizliğinin başlıca nedenleri, yüksek nüfus artışı (dünyadaki en yüksek oranlardan biri) ve
düzensiz ve yetersiz mevsimsel yağışlardır. İnsani yardım örgütlerine göre, ülkede yeterli yağışın
olduğu yıllarda bile 300.000 çocuk yetersiz beslenme tehdidi ile karşı karşıyadır. Gıda krizinin erken
sinyallerinin görüldüğü geçen yılın Ağustos ayından itibaren, Nijer hükümeti gıda stokları oluşturmaya
başlamıştır. Dış yardım ihtiyacına ilişkin erken uyarı işaretleri olmasına rağmen, talep edilen 229
milyon dolarlık bağış talebinin sadece %40’ı Nisan ayının ortalarında sağlanabilmiştir. Bağış fonlarının
400 milyon doların üzerinde revize edilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Hükümet, gıda güvenliğinin en üst önceliklerinden biri olan “Nijerliler Nijerlileri Besler” (3N) adında yeni
bir sistem kurmuştur. Hükümet bu sistemle, damla sulama kullanımının yaygınlaştırılması ve basit su
tutma önlemleri, kuraklığa dayanıklı hububat yetiştirilmesi gibi üretim tekniklerini geliştirmeyi, gübre,
tohum, hayvan yemlerini sübvanse etmeyi içeren sürdürülebilir tarım yatırımlarını yaparak gıda
krizlerine dayanıklılığı artırmayı amaçlamaktadır. Bu sistemde, direnci artırmayı sağlamak için altyapı
yatırımları da önemli bir konudur.
Hükümet, ülkenin batısındaki Nijer Nehri üzerinde halen inşaatı devam eden Kandadji Barajının,
önümüzdeki beş yıl içerisinde tamamlanarak, 10 bin hektarlık arazinin sulanmasını beklemektedir.
Ancak, finansman eksikliği, 3N programının uygulanmasında gecikmeye neden olacak ve tekrarlayan
gıda krizleri Nijer’in ekonomik gelişimini engellemeye devam edecek gibi görünmektedir.
Mart 2012 de Çin devletine ait “Sinolight Corporation” şirketi, Nijer’de 100 bin ton kapasiteli bir şeker
rafinerisi kurmayı planladığını açıklamıştır. Başkent Niamey’in 140 km. doğusunda kurulacak rafineri
10 bin kişiye istihdam sağlayacaktır. Ülkenin yıllık 200 bin tonluk ham şeker kamışı üretimine katma
değer sağlayacak olan rafinerinin üretiminin neredeyse tamamı iç piyasada tüketilecektir.

Ekonomik Performans
Nijer’in reel GSYİH’deki büyümenin 2012 yılında % 9,4’e çıkacağı, 2013 yılında ise % 5,5 oranına
gerileyeceği tahmin edilmektedir. Ekonomik büyümedeki bu yüksek oranın, Nijer’in petrol ihraç etmeye
başlamasından ve uranyum üretiminin artmasından kaynaklanacağı tahmin edilmektedir. 2013
yılındaki ekonomik büyümenin, yol ve baraj inşası, maden, petrol ve elektrik ve ulaştırma altyapısının
daha fazla geliştirilmesi için sağlanacak yabancı finansmanlar tarafından destekleneceği tahmin
edilmektedir.
Nijer’deki petrol rafinerisinin üretime başlamasının ardından, ülkede yakıt fiyatlarının 2012 yılında
düşmesi beklenmektedir. Bununla birlikte, 2011 yılında felaket getiren yetersiz yağışlar ile çekirge ve
tırtıllar tarafından saldırıya uğrayan hasat nedeniyle, gıda fiyatlarının 2012 yılında yükseleceği tahmin
edilmektedir. Tüketici fiyat endeksinde, ağırlığın büyük bir kısmını gıda fiyatları oluşturmaktadır. 2011
yılında %2,9 olan enflasyonun, 2012 yılında % 3,6’a yükseleceği ve normal hasat yapılacağı varsayımı
ile 2013 yılında ise % 2,8’e gerileyeceği tahmin edilmektedir. 2013 yılına kadar enflasyonist baskının
devam edeceği ve özel tüketimin daha yüksek ekonomik büyümeyi uyaracağı tahmin edilmektedir.
Enflasyonun azalması, dengeli olarak daha yüksek iç talep ile telafi edilecektir. Gıda mahsulü
hasatlarının daha kötü olması durumunda, yapılan enflasyon tahminlerinin yukarı yönlü olarak revize
edilmesi gerekecektir.
Dünya Bankası’nın Kasım 2012’de yayınlanan “Doing Business 2012” raporuna göre, İş yapma
zorluğunda Nijer, çok küçük bir ilerleme kaydetmiştir. Dünyada araştırma yapılan 183 ülke içerinde,
2012 yılında Nijer, 2011 yılı sıralamasındaki yerinden bir alta inerek Zimbabve, Irak ve Afganistan’ın
altında yer almıştır. Nijer’in performansı kıtasal ve bölgesel standartlardan bile daha kötüdür. Sahra Altı
Afrika’da 46 ülke sıralamasında 38. ve 7 üyesi bulunan “Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği”
(UEMOA)’inde ise altıncı sıradadır.

Para Politikaları
Nijer, Frank Bölgesi Bölgesel Grubunun “Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği” (UEMOA) üyesidir.
Nijer’in para politikası, sekiz üye ülkedeki enflasyon hedeflemesi önceliğine sahip olan Bölgesel Merkez
Bankası (BCEAO) tarafından belirlenir. BCEAO’nun politikası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından
oldukça fazla etkilenmektedir. Euro bölgesindeki kriz tırmanmaya devam ederken ECB, Aralık 2011’de,
2012 ve 2013 yılları için yeniden finanse etme oranını %1 çekmiştir. Nijer’in dış politikası, ekonomik
gelişme ve komşular ile güvenlik işbirliği üzerinde odaklanmıştır.
Nijer ayrıca, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Sahil Sahra Devletleri Topluluğu
(CEN-SAD) ve Afrika Birliği üyesidir.

Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Nijer’de nüfusun % 80’den fazlası tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık ile uğraşmakta olup bu
nüfusun GSYİH içindeki payı % 38,5’dir. Çölleşme nedeniyle, ülkedeki toprakların sadece % 12,5’i
tarıma uygundur. Tarıma uygun olan bu alan, ülkenin güneyindeki Nijerya ve Benin sınırları boyunca
Nijer Nehri vadisine kadar 200 km genişliğinde bir şerit şeklindedir.
-, 2013

4 / 21


Bugün ki nüfusun dörtte biri kadar olduğu 1960 yıllarda Nijer, ülke yüzölçümünün % 25’i kadar
ekilebilir topraklara sahipti. Çölleşmeyle başa çıkabilmek için, ülkede sığır ve yerfıstığının yerini,
kuraklığa dayanabilen geviş getiren hayvanlar ve börülce almıştır. Çölün daha güneye ilerlemesi ve
hayvan sahiplerinin yeni meralar aramaları nedeniyle, çobanlar ve çiftçiler arasındaki rekabet daha da
artmıştır.
Darı ve sorgum Nijer’in başlıca tahıl ürünleridir. Mısır, daha çok küçük ölçekli olarak yetiştirilmektedir.
Geleneksel olarak nehir kıyılarında yetiştirilmesine rağmen pirinç, Asya’dan ithal edilen pirinçle rekabet
edemediğinden daha az ekilmeye başlanmıştır. Kuraklığa dayanıklı olması ve komşu ülkelere büyük
miktarlarda ihraç edilmesi nedeniyle, börülce üretimine ayrılan alanlar 1980lerden itibaren çok hızlı
artmıştır. Bölgesel pazarlara ihraç edilmek üzere soğanın da üretimi artmıştır. Benin, Mali ve Burkina
Faso’nun aksine kurak iklim nedeniyle Nijer’de pamuk üretimi yok denecek kadar azdır.
GSYİH’nın % 13,3’ünü temsil eden hayvancılık daha çok kurak bölgelerde yürütülen ekonomik bir
faaliyettir. 1973, 1974 ve 1984 yıllarında yaşanan kuraklık nedeniyle, ülkedeki hayvan sayısında büyük
bir düşüş yaşanmış, ancak 2006 yılında 7,5 milyon sığır, 21 milyon koyun ve 28,4 milyon keçi ile bir
rekora ulaşılmıştır. Canlı sığır, uranyumdan sonra en çok döviz getiren ihracat kalemidir. Ulaşım
altyapısının yetersizliği ve mezbahaların sınırlı olması nedeniyle süt, et, post ve deri gibi daha yüksek
katma değerle elde edilen ürünlerin ihracatından yararlanılamamaktadır.
2004 yılındaki kuraklık ve çekirge istilaları nedeniyle, yiyecek yokluğundan ve hastalıklardan birçok
hayvanın ölmesi, hayvancılık üretimi ve ihracatını çok ciddi olarak etkilemiştir.

Sanayi
Nijer’de sanayi üretimi GSYİH’nın sadece %1’ini oluşturmaktadır. Başlıca sanayi faaliyetleri, sabun,
deterjan, şişelenmiş içecekler, yağlı tohum, pirinç, pamuk üretimi ve hayvan ürünlerinin işlenmesidir.
Son yıllarda kamu yatırımlarından vazgeçildiği için çimento üretimi hariç, ülkedeki fabrikaların çoğu
düşük kapasite ile çalışmaktadır.
2002 yılında “Société des Nigérienne Cuirs et Peaux” şirketinin tasfiye edilmesinden sonra, deri ve
postların işlenmesi sadece el sanatı olarak yapılmaktadır. Pamuk, Société cotonnière du Nijer (SCN) ve
1999 yılından sonra da Çin-Nijer Birleşik Pamuklu Sanayi (CNUCI) tarafından işlenmektedir. 1997
yılında “Parastatal Société Nigérienne des Textiles” şirketinin %80 hissesinin Çinlilere satılması ve
adının “Enitex” olarak değişmesinin ardından, 2002 yılında tekstil üretimi 5,2 milyon metreden, 7
milyon metreye yükselmiştir. Ancak, Dünya Ticaret Örgütü’nün Çoklu-Fiber Düzenlemesi ile iç pazar
için sağlanan korumanın kalkması yanı sıra, sayıları sürekli artan Asyalı üreticiler ile rekabetin artması
nedeniyle üretim yeniden düşmüştür. Bu durum, 2006 yılında Enitex şirketinin tekstil ihracatının
durmasına ve 715 çalışanın işine son verilmesine neden olmuştur. Yönetim, yeniden yapılanma planını
açıklamasına karşın şirketin geleceği karanlık görünmektedir.
Beş yıl boyunca kapalı kaldıktan sonra, 5,8 milyon dolarlık yatırımla Nijerli özel bir grup tarafından
2000 yılında devralınan ulusal un fabrikası “Les Moulins du Sahel” 2004 yılı ortalarında yeniden
açılmıştır.

Madencilik
Ülkenin güneyindeki Zinder petrol rafinerisi, düzenleme ve depolama tesislerindeki yetersizlikler
nedeniyle depolama ve dağıtım sorunları ile karşı karşıyadır. Kasım 2011 de açılan rafinerinin petrol
işleme kapasitesi 20.000 varil/gün’dür. Günlük işlenen petrolün 7000 varili iç talebi karşılamak, kalan
13.000 varili ise ihracat için ayrılmıştır. Rafine ürünlerin pazarlanmasından, devletin sahip olduğu
Sonidep şirketi sorumludur. Rafinerinin tek müşterisi olan Sonidep şirketi, henüz dağıtım faaliyetinde
bulunmadığı gibi ihracat işlemi de gerçekleştirmemiştir. Ülkede petrol depolama tesislerinin yetersiz
olması, rafinerinin zaman zaman faaliyetlerini durdurmasına neden olmaktadır.
Diğer taraftan, Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC) tarafından geliştirilen ve yaklaşık 5 milyar dolar
değerinde olan Agadem Petrol alanında üretime 2011 yılında başlanmıştır. Agadem petrol sahasından
çıkarılacak ham petrolün, Çad-Kamerun boru hattı ile Kamerun güneyindeki Kribi kasabası kıyısına
kadar ulaştırılması için Mart 2012 de Nijer ile Çad arasında anlaşmaya varılmıştır. Tahmini olarak 480
milyon varil rezerve sahip Agadem petrol sahasındaki petrolün, Çad-Kamerun boru hattı ile ihraç
edilebilmesi için öncelikle bir rafinerinin inşa edilmesi gerekmektedir.
Imouraren de, Fransız devletine ait nükleer enerji şirketi Areva tarafından inşa edilmekte olan dev
uranyum madeninin inşası ile ilgili yaşanan sorunlara rağmen Nijer hükümeti, 2014 yılında üretime
başlanması konusunda ısrar etmektedir. Nijer’in yıllık mevcut uranyum üretiminin iki katından fazla
kapasiteye sahip (5000 ton/yıl) olan uranyum madeninin üretime geçmesiyle Nijer, dünyanın ikinci
büyük uranyum üreticisi olacaktır.

Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
Geçmiş yıllarda bağış fonlarından önemli miktarda harcama yapılmasına rağmen, karayolu ağının
ekonomik kalkınmaya etkisi pek fazla olmamıştır. Trans-Saharan Highway projesine bağlanmak
amacıyla yapılan yol inşaatlarının, komşu ülkelere ulaşımı kolaylaştıracağı beklenmesine rağmen,
gerekli fon temin edilememesi, Nijer’in yapmakla sorumlu olduğu 200 km.lik yol inşaatı
tamamlanamamıştır.
Nijer Ülke Raporu

5 / 21


Ulaşımın gelişebilmesi için en önemli husus, özellikle Lome (Togo) ve Tema (Gana) limanlarına erişimin
çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesidir. Diğer öncelik ise tarım ve hayvancılık ürünlerinin pazarlanması için
önemli bir rota olan Burkina Faso yol bağlantılarının geliştirilmesidir.
Başkent Niamey, nehir ulaşımı ile Gaya’ya bağlanmıştır. Komşu ülkeler arasında, Hint yatırım fonlarının
desteği ile demiryolu ağı oluşturulması konusundaki tartışmalar halen devam etmektedir.
Biri Niamey’de diğeri Agadez’de olmak üzere, ülkede iki uluslararası havaalanı ve diğer merkezlerde ise
25 küçük havaalanı veya iniş pisti bulunmaktadır. Paris ve Niamey arasında doğrudan uçuşları olan tek
havayolu şirketi, Fransa Havayollarıdır. Diğer Batı Afrika ve Mağrip ülkelerinin başkentlerine hava
bağlantıları çoğunlukla bölgesel havayolları tarafından sağlanmaktadır. Yerel bir şirket olan “Air
Continental” 2003 yılında faaliyete başlamıştır.
Bölgedeki diğer ülkelerde olduğu gibi, mobil telekominikasyondaki büyüme, sabit telefon şebekesini
gölgede bırakmıştır. Ülkedeki her bin kişiden 2’sinin sabit telefon hattı bulunmaktadır. Ulusal telefon
şirketi Sonitel’in 2001 yılında özelleştirilmesine rağmen sektörde durgunluk meydana gelmiştir.
Hükümet, sabit hatlar üzerindeki tekelini sona erdirerek, 2004 yılında France Telekom’a küresel sabit,
mobil ve internet lisansı vermiştir. Mobil telekominikasyon hızla büyümüş ve “Telecel Nijer” ve “Celtel
Nijer” lisansları verilmiştir. Uluslararası Telekominikasyon Birliği’ne göre, Nijer’de 100 kişiden 2,3’ü cep
telefonu abonesi olup cep telefonu kullanıcı sayısı 324 bindir. Her 1000 kişiden 31’inin internet
kullandığı Sahra altı Afrika ile kıyaslandığında, Nijer’de 1000 kişiden yaklaşık 2,8’inin internet
kullanılması, ülkede internet kullanımının ne kadar düşük olduğunu göstermektedir.
10.000 kişiden 224’ünün kişisel bilgisayara sahip olduğu Sahra altı Afrika’daki ortalama ile
kıyaslandığında, 10.000 kişiden sadece 7 kişinin bilgisayar sahibi olduğu Nijer, Sahraaltı Afrika’daki
bilgisayar sahibi sayısının en az olduğu ülke olduğu görülmektedir.
Ülkede, devletin sahibi olduğu günlük “Le Sahel” haftalık “Sahel Dimanche” iki gazete bulunmaktadır.
Televizyon yayın hizmeti, devlete ait “Voix du Sahel” ve devlet kontrolündeki ORTN olmak üzere iki
televizyon kanalı tarafından verilmektedir.

Enerji
Nijer, dünyada enerji tüketiminin en düşük olduğu ülkelerden biridir. Ülkede enerji ihtiyacının % 80’i
odunun yakılması ile elde edilmektedir. Nüfusun sadece % 6,6’sı elektrik kullanabilmektedir. Ülkenin
yıllık enerji ihtiyacı 400 milyon Kwh’in üzerindedir. Elektrik ihtiyacının yarısı, çoğunluğu (%78) kömür
yakıtlı elektrik santrallerinden sağlanmak üzere ülke içerisinden, diğer yarısı ise Nijerya’dan ithal
edilmektedir.
Çin araştırma ekibi tarafından, Niamey’in 400 mil kuzey-doğusunda Salkadamna’da 30 milyon tonluk
tahmini rezerve sahip bir kömür damarı bulunmuştur. Nijer hükümeti, ülkede yakıt olarak odun
kullanma bağımlılığını azaltmak ve kömür kullanımı teşvik etmek istemektedir. Bu nedenle, bu kömür
havzasını geliştirmeye yardımcı olmak için yabancı yatırımcılar aramaktadır.

Bankacılık
Ülkede faaliyet gösteren bankalar; “Banque Internationale pour l’Afrique au Niger”, “Société Nigérienne
de Banque”, “Ecobank Niger” ve “Bank of Africa-Niger (BOA-Niger)”dir. Bu bankalar, ülkedeki
mevduatın %96’sını ve banka kaynaklarının % 87,5’ini oluşturmaktadır.
Finansal Hizmetler
Nijer, ticari bankalar, sigorta şirketleri, mikro-finans kurumları ve ulusal sosyal güvenlik kurumu gibi
çeşitli finansal kurumlara sahiptir. Bununla birlikte, Nijer bankacılık sistemi açısından bölge ülkeleri
içerisinde en zayıf olan ülkelerden biridir. Ekonominin küçük olması nedeniyle, özel sektöre verilen
kredi GSYİH’nın % 10’unun da altındadır. Nijer ekonomisini oluşturan ticari faaliyetler kısa vadeli
krediler üzerinde yoğunlaşmıştır.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Nijer, yeteri kadar doğrudan yabancı yatırımı ülkeye çekememesi nedeniyle, ülkenin finansman
ihtiyacını karşılayacak başlıca geleneksel kaynaklar, ayrıcalıklı oranlara sahip olan uzun dönemli
krediler ve bağışlardır. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) Dünya Yatırım
Raporu’na göre; 2000 yılında 8 milyon ABD Doları doğrudan yatırım alan Nijer, 2000 yılından sonra
aldığı doğrudan yatırım değeri, her yıl sürekli artış göstermiş ve 2010 yılında 947 milyon ABD Dolarına
ulaşmıştır. Bu artış, daha çok ülkedeki madencilik sektörüne yapılan yatırımlardan kaynaklanmaktadır.

Dış Ticaret
Genel Durum
-, 2013

6 / 21


Nijer’in dış ticaret açığı her yıl artarak devam etmektedir. 2002-2011 döneminde ihracat % 113
oranında artarken, aynı dönemde ithalat % 280 oranında artmıştır. 2002 yılında ihracatın ithalatı
karşılama oranı % 54 iken, 2011 yılına gelindiğinde bu oran % 30’a gerilemiştir. 2011 yılında ihracat
497 milyon dolar ithalat 1,6 milyar dolar olmuştur.
Ülkenin Dış Ticareti
Dış Ticaret Göstergeleri (Bin ABD Doları)
YILLAR

İHRACAT

İTHALAT

HACİM

DENGE

2002

233.280

432.040

665.320

-198.760

2003

259.428

565.612

825.040

-306.184

2004

314.873

667.174

982.047

-352.301

2005

407.385

735.570

1.142.955

-328.185

2006

393.828

860.212

1.254.040

-466.384

2007

550.052

955.685

1.505.737

-405.633

2008

503.106

1.247.490

1.750.596

-744.384

2009

628.012

1.627.150

2.255.162

-999.138

2010

483.502

2.290.039

2.773.541

-1.806.537

2011

497.317

1.641.627

2.138.944

-1.144.310

Kaynak : ITC_Trademap

İhracatında Başlıca Ürünler
Nijer’in ihracatında en önemli ürün uranyumdur. 2011 yılında toplam ihracatın % 63’ünü uranyum
oluşturmuştur. 2010 yılında 242 milyon dolar olan uranyum ihracatı 2011 yılında 312 milyon dolara
yükselmiştir. İkinci sırada en çok ihraç edilen ürün ham altındır. 2010 yılında 75 milyon dolar olan ham
altın ihracatı, 2011 yılında 77 milyon dolara yükselmiştir. 2011 yılında ham altın ihracatının toplam
içerisindeki payı % 15 olmuştur. Nijer’in ihraç ettiği diğer ürünler canlı hayvanlar, soğan, sarımsak ve
kuru baklagillerdir.
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
GENEL TOPLAM
2612 Uranyum ve toryum cevherleri ve konsantreleri

2009

2010

2011

628.012 483.502 497.317
348.645 242.756 312.478

7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde)

44.141

75.140

77.468

0102 Canlı sığır

51.257

26.940

36.059

0104 Koyun ve keçiler

70.198

14.659

18.549

0703 Soğan, salot, sarımsak, pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler (taze/soğutulmuş)

32.261

9.641

13.878

0713 Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış)

2.838

1.691

11.945

0106 Canlı diğer hayvanlar

8.322

2.458

6.044

0101 Canlı at, eşek, katır ve bardolar

2.946

3.173

5.536

1212 Keçiboynuzu, deniz otları ve diğer algler, şeker pancarı, şeker kamışı vs.

1.059

1.857

2.154

0804 Hurma, incir, avokado ve guava armudu, mango, mangost (taze/kurutulmuş)

234

640

1.299

1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler

652

786

1.035

0

0

1.020

2520 Alçı taşı, anhidrit ve alçılar
0305 Balıklar (kurutulmuş/tuzlanmış/salamura edilmiş/tütsülenmiş)
5208 Pamuk men (ağırlıkça %85 ve fazla pamuk m.kare 200gr)
2501 Tuz, saf sodyum klorür ve deniz suyu
7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
0708 Baklagiller (taze/soğutulmuş)
1005 Mısır

Nijer Ülke Raporu

317

266

1.013

12.685

12.871

876

168

71

635

9

115

541

36

15

509

1.144

970

452

0

43

396

7 / 21


6205 Erkek/erkek çocuk için gömlek

55

120

384

128

234

370

23

2

316

0

0

315

3917 Plastikten tüpler, borular, hortumlar; conta, dirsek, rakor vb

121

212

272

1515 Diğer bitkisel sabit yağlar (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

926

265

270

7106 Gümüş (ham/yarı işlenmiş, pudra halinde)

124

221

240

1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar

253

97

222

58

87

205

6210 Plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan hazır giyim eşyası

163

124

184

4105 Koyun ve kuzuların dabaklanmış derileri

176

101

175

1

794

159

696

194

153

3.657

6.209

150

164

240

105

4

3

93

54

53

91

124

143

72

7010 Cam damacana, şişe, kavanoz, çanak, ilaç tüpleri, kaplar

25

0

72

8483 Transmisyon milleri, kranklar, yatak kovanları, dişliler, çarklar

31

4

65

7.227

7.563

58

0904 Piper, capsicum ve pimenta cinsi biberler (kurutulmuş)
2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları
1102 Hububat unları (buğday/mahlut unu hariç)

4102 Koyun ve kuzuların ham derileri

2104 Çorba, et suyu ve karışım halindeki homojenize gıda müstahzarları
9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları
1006 Pirinç
1209 Ekim amacıyla kullanılan tohum, meyve ve sporlar
2523 Çimento
1202 Yer fıstığı
4106 Diğer hayvanların dabaklanmış derileri

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

İthalatında Başlıca Ürünler
Nijer’in en çok ithal ettiği ürün refine petrol ürünleridir. 2010 yılında 258 milyon dolar değerinde ithal
edilen petrol ürünleri, 2011 yılında 306 milyon dolara yükselmiştir. 2011 yılında ithalatın % 19’unu
petrol ürünleri oluşturmuştur. Değer olarak en çok ithal edilen ikinci ürün ilaçlardır. 2010 yılında 30
milyon dolar olan ilaç ithalatı 2011 yılında üç katın üzerinde artarak 109 milyon dolara ulaşmıştır.
Toplam İthalatın yaklaşık olarak %7’sini ilaçlar oluşturmaktadır.
Nijer’in ithal ettiği diğer ürünler sırasıyla, çimento, pirinç, kablo, sıvılar için pompalar, iş makinelerinin
aksam ve parçaları, demir çelik boru bağlantı parçaları, sigara, süt, elektrik enerjisi ve otomobildir.
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP ÜRÜNLER
GENEL TOPLAM
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

2009

2010

2011

1.627.150 2.290.039 1.641.627
172.494

258.105

306.187

3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

54.516

30.478

109.631

2523 Çimento

49.599

59.360

65.771

1006 Pirinç

68.037

71.587

54.275

8.336

18.927

52.243

8413 Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri

12.095

25.804

50.284

8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları

55.360

58.116

45.445

3.750

13.100

42.337

32.287

38.072

40.532

27.064

23.157

31.842

2716 Elektrik enerjisi

16.194

22.136

26.362

8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları

31.498

33.984

25.680

8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar

41.210

18.922

24.493

5.739

35.406

22.501

8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik
k

7307 Demir/çelikten boru bağlantı parçaları (rakor, dirsek, manşon)
2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar
402 Süt, krema (konsantre edilmiş, tatlandırıcı madde içerenler)

8481 Muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf dahil
-, 2013

8 / 21


8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

55.526

86.723

18.814

1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

20.903

16.432

18.655

8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı

1.643

12.081

17.398

2503 Her nevi kükürt (süblime, presipite ve kolloidal kükürt hariç)

8.561

9.238

16.491

7308 Demir/çelikten inşaat ve aksamı

43.562

192.542

15.501

1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde)

22.192

23.643

15.016

8529 Radyo, televizyon, radar cihazları vb cihazların aksam ve parçaları

11.224

5.542

14.017

8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri

13.154

11.145

13.744

8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri

10.279

4.563

13.557

8479 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar

2.148

4.738

13.110

7304 Demir/çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş profil

41.564

26.923

12.856

7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş)

14.100

14.312

12.178

3102 Azotlu mineral/kimyasal gübreler

18.594

10.487

11.810

4011 Kauçuktan yeni dış lastikler

8.643

14.779

10.860

1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar

4.044

7.264

10.391

83

1.360

9.236

11.889

32.606

9.147

8531 Elektrikli ses/görüntülü işaret cihazları
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları
3101 Hayvansal/bitkisel gübreler

25

11

9.005

1101 Buğday unu/mahlut unu

9.628

14.442

8.502

1102 Hububat unları (buğday/mahlut unu hariç)

4.256

16.708

7.317

7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. Den geniş)

5.704

4.806

7.104

8535 Gerilimi 1000 voltu geçen elektrik devresi teçhizatı

186

1.427

7.002

8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar

1.950

9.405

6.907

1515 Diğer bitkisel sabit yağlar (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

4.693

8.270

6.847

2104 Çorba, et suyu ve karışım halindeki homojenize gıda müstahzarları

7.080

11.983

6.695

1902 Makarnalar

5.321

9.341

6.638

Kaynak: ITC Trade Map

Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Nijer’in İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler
Nijer ihracatının % 60’ını Fransa’ya yapmaktadır. 2011 yılında Nijer, Fransa’ya 299 milyon dolar
değerinde ihracat gerçekleştirmiştir. Fransa’ya yapılan ihracatın tamamını uranyum cevheri
oluşturmaktadır. İkinci sırada yer alan İsviçre’ye, Nijer 75 milyon dolar değerinde gümüş ihraç
etmektedir. Üçüncü sırada olan Nijerya’ya ise ihraç edilen başlıca ürün canlı hayvanlardır. 2011 yılında
Nijerya’ya 51 milyon dolar değerinde canlı hayvan ihraç edilmiştir. Nijer toplam ihracatının % 90’ını
Fransa, İsviçre ve Nijerya’ya yapmaktadır.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1 000 Dolar)
Sıra Ülkeler

2009

2010

2011

628.012

483.502

497.317

295.723

43.532

299.037

2 İsviçre

44.288

75.482

75.627

3 Nijerya

139.056

53.555

62.807

4 Benin

2.483

1.169

15.538

5 Gana

24.088

6.577

11.199

3.012

2.979

2.273

373

158

2.081

8 Fildişi Sahili

11.488

8.868

1.433

9 İspanya

13.456

19.867

599

GENEL TOPLAM
1 Fransa

6 Burkina Faso
7 BAE

Nijer Ülke Raporu

9 / 21


10 Çad

7

96

504

11 Mali

506

304

483

12 Kenya

26

0

241

13 İtalya

904

1.267

179

49.222

80.560

163

14 ABD
15 Togo

1.063

…

…

307
…

97 Türkiye

24

144
…

1.343

0


2011 yılında Nijer’in en çok ithalat yaptığı ülke, 412 milyon dolar ve % 25 pay ile Çin’dir. Nijer’in
Çin’den ithal ettiği başlıca ürünler, makineler, elektrik, elektronik ekipman ve demir-çelik eşyadır.
Nijer’in ithalatında ikinci sırada yer alan Fransa’dan 210 milyon dolar değerinde ithalat yapılmıştır.
Fransa’dan ithal edilen başlıca ürünler, makine, elektrik, elektronik ekipman ve eczacılık ürünleridir.
Nijer, Birleşik Krallık’tan ise 2011 yılında 159 milyon dolar değerinde petrol ürünleri ithal etmiştir.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (1 000 Dolar)
Sıra Ülkeler

2009

2010

2011

1.627.150

2.290.039

1.641.627

1 Çin

499.095

1.002.457

412.706

2 Fransa

Genel TOPLAM

219.682

252.455

210.347

3 Birleşik Krallık

43.965

118.423

159.535

4 Nijerya

81.979

88.389

93.555

5 Hollanda

70.207

73.401

92.862

6 ABD

79.185

138.922

90.340

7 Togo

42.002

52.006

83.177

8 Fildişi Sahili

62.605

51.462

54.582

9 Japonya

70.392

75.382

42.078

10 Belçika

19.686

32.079

28.974

11 Pakistan

22.089

13.019

26.245

12 Almanya

42.373

46.688

24.762

13 Hindistan

26.196

11.082

24.200

14 Tayland

39.663

20.148

23.981

582

689

19.712

15 İsrail
…

…

28 Türkiye

…
3.271

…
5.529

8.461

Kaynak: ITC Trade Map

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
Nijer, “Batı Afrika CFA Parasal Bölgesi”nin bir üyesidir. Bölgesel entegrasyon faaliyetlerinin devam
etmesi halinde “Fransızca konuşulan Batı Afrika CFA Parasal Bölgesi”nin çok daha büyük bir pazar
potansiyeline ulaşacağı tahmin edilmektedir. Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birlik’inin (WAEMU) bir
üyesi olarak Nijer, iç ticaret için kalıcı tercihli tarifeleri kabul etmiştir. WAEMU üyesi diğer ülkeler gibi
Nijer de EURO’ya sabitlenmiş olan ortak para birimi olan CFA’yı kullanmaktadır. Nijer aynı zamanda,
köklü yasal ve düzenleyici sisteme sahip Afrika İş Kanunu Uyum Örgütü’nün de (OHADA) üyesidir.
Buna ek olarak Nijer, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun (ECOWAS) bir üyesidir. 1993
yılında yürürlüğe giren ECOWAS Gümrük Birliği Anlaşması, 15 üye ülke (Benin, Burkina Faso, Cape
Verde, Fildişi Sahili, Gambia, Gana, Gine, Gine Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijeriya, Senegal, Sierra
Leone, Togo) arasında imzalanmıştır. WAEMU Gümrük Birliği Anlaşması 8 ülke (Benin, Burkina Faso,
Fildişi Sahili, Gine Bissau, Mali, Nijer, Senegal, Togo) arasında imzalanarak 2000 yılında yürürlüğe
girmiştir.
-, 2013

10 / 21


İthalat Rejimi
İthalat şirketlerinin, Ticaret Bakanlığı’ndan “İş Belgesi” ve Ticaret Odası ve Nijer Kamu Ulaştırma
Müşavirliği’nden “Aidat Ödeme Belgesi” alması gerekmektedir (yaklaşık maliyeti 1.300 ABD Doları).
Tüm şirketlerin, ticaret ve işveren listesinde kaydının olması ve iş ve ithalat lisanslarına sahip olması
gerekmektedir.
1- 1 milyon CFA fr (2,275 ABD Doları) değeri ve üzerindeki ithalatlarda, ithalatçı ithal edilecek mallar
gelmeden 7 gün önce, Ön İthalat Beyannamesini vermesi gerekmektedir,
2- Yüklenen mallara ait Proforma faturanın 3 kopyası gönderilerek, Ön İthalat Beyannamesi’nin
otomatik olarak kabulü sağlanabilir.
3- Ön İthalat Beyannamesi altı ay için geçerlidir ve üç ay uzatılabilir. Eğer tedarikçide bir değişiklik,
sipariş değerinde % 10’dan fazla değişiklik veya miktarda bir değişiklik varsa Ön İthalat bildirimleri
iptal edilir ve yenilenmesi gerekebilir.
4- Bir milyon CFA fr (2.275 ABD Doları) değerine eşit veya üzerindeki ithalatlarda, Nigerian Bank veya
Finans Kurumu aracılığı ile ödeme yapılması gerekmektedir.
5- İki milyon CFA fr (4.545 ABD Doları) FOB değerine eşit veya üzerindeki ithalatlarda, mal gemiye
yüklenmeden önce tedarikçinin ülkesinde COTECNA (müşavirlik firması) tarafından kontrol edilmelidir.
6- COTECNA tarafından elde edilen sonuçların rapor olarak sunulması zorunludur.
7- COTECNA tarafından verilen Sevk Öncesi Gözetim Belgesi.
Sevk Öncesi Muayenesinden muaf tutulan ürünler;
- Toplam FOB sipariş değeri 2 milyon CFA veya altında olan ithalatlar,
- Sanat eserleri, değerli taşlar, altın,
- Kullanılmış araç da (1 adet) dahil olmak üzere kullanılmış kişisel ve ev eşyaları,
- Silahlar ve avcılık ve / veya spor dışındaki mühimmatlar,
- Canlı hayvanlar,
- Bozulabilir gıdalar (dondurulmuşlar dahil) (et, balık, sebze ve meyve)
- Hurda metaller,
- Bitkiler ve çiçekler,
- Sinematografik film,
- Güncel gazete ve dergi, posta ve mali pulları, damgalı kağıtlar, banknotlar ve çek defterleri
- Kişisel hediyeler
- Ham petrol
- Uluslararası kuruluşlar, yardım kuruluşları, yabancı hükümetler ve hayırsever kuruluşlar tarafından
kamuya yararlı olması için sunulan bağışlar,
- Diplomatik Kuruluşlar ve Birleşmiş Milletler Kuruluşları tarafından ithalat edilen ve Nijer'de özel
kullanım amaçlı küçük hediyeler,
- Kamu sektörü tarafından alınan veya kamu sektörü tarafından onaylanan tahıllar,
- Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve diğer tüm öğeleri,
- Yabancı bir ülkede tamir edildikten sonra ithal edilen mallar,
- Havayolu şirketleri tarafından ithal edilen parçalar ve yedek parçalar,
- Hükümet tarafından özel yetki verilmiş bazı ithalatçıların ithal ettiği mallar.
Petrol ürünleri, metal kaplar, metal levha, şişelenmiş gazlı içecekler, şişelenmiş bira, mum baskılı
pamuklu bez, sabun, alkol içermeyen parfümlerin ithalatı Ticaret Bakanlığı’nın iznine bağlıdır.
İthalatı Yasak Olan Mallar
Yabancı şirketler, silah ya da savaş mühimmatı, özel güvenlik hizmeti, göçmenlik veya göç acenteliği
ve dini hac organizasyonu alanları dışındaki herhangi bir sektörde faaliyette bulunabilir.
Uyuşturucuların ve Sağlık Bakanlığı tarafından izin verilenlerin haricindeki halüsinojik ilaçların ithalatı
yasaktır.

Tarifeler ve Diğer Vergiler
Gümrük Tarifeleri
WAEMU Ortak Dış Tarife (CET) altında, ithalat dört kategoriye ayrılır:
1. Kategori (0%): Sosyal, kültürel ve bilimsel ürünler, tarım girdileri, sermaye malları ve yerel üretimi
olmayan bilgisayar ve veri işleme ekipmanları.
2. Kategori (% 5): Hammaddeler, ham petrol ve işlenmemiş tahıllar.
3. Kategori (% 10): Yarı mamul, ara malı, diğer tahıllar, motorin ve fuel oil.
4. Kategori (% 20): Nihai tüketim malları, sermaye malları ve yerel üretimi olan bilgisayar ve veri
işleme ekipmanı, yeni ve ikinci el araçlar.
WAEMU Ortak Dış Tarife’ye ek olarak, Nijer ve WAEMU’nun diğer üyeleri, üçüncü ülkelerden yapılan
ithalattan % 2 ek vergi almaktadır. ECOWAS ülkelerinden ise % 0,5 alınmaktadır. WAEMU sistemi
dışında, Nijer, 2 milyon CFA’yı (3.500 ABD Doları) aşan ithalat işlemlerinden % 1 oranında vergi
almaktadır.

Nijer Ülke Raporu

11 / 21


Tarife Dışı Engeller
Nijer’de yabancı işletmeler için hiçbir yasal engel yoktur. Nijer’in Fransa ile tarihsel ekonomik bağlarının
olması, pazarda Fransa’yı en güçlü rakip haline getirmiştir. Yerel firmalar Fransız iş hukukunu, gümrük
ve vergi uygulamalarını kullanmaktadır.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Nijer’de standartları ilgili bir kuruluş bulunmamaktadır.

Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye’nin 2002 yılında 769 bin ABD Doları olan Nijer’e ihracatı, 2007 yılından sonra tırmanışa
geçerek 2012 yılında 39 milyon ABD Dolarına ulaşmıştır. Türkiye’nin Nijer’den ithalatı, 2008 yılında
petrol gazı ithalatı ile nedeniyle yükselmiş, daha sonraki yıllarda ithalat yok denecek kadar azalmıştır.
Türkiye-Nijer Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
YILLAR

İHRACAT

İTHALAT

HACİM

DENGE

2002

769

45

815

724

2003

2.167

272

2.439

1.895

2004

3.310

16

3.325

3.294

2005

3.884

129

4.013

3.756

2006

3.967

585

4.552

3.382

2007

11.114

1.061

12.175

10.053

2008

15.546

2.380

17.925

13.166

2009

11.005

59

11.064

10.945

2010

14.741

9

14.750

14.732

2011

24.474

14

24.487

24.460

2012

38.980

78

39.059

38.901

Kaynak: TÜİK, Trademap

Türkiye’nin Nijer’e İhracatında Başlıca Ürünler
2011 yılında, Türkiye’nin 14 milyon dolar olan Nijer’e ihracatı, 2012 yılında artarak 78 milyon dolara
ulaşmıştır. Nijer’e ihracatımızın değer olarak yaklaşık yarısını makarna oluşturmaktadır. Makarnayı,
kimyasal gübreler, mayalar, ayakkabı, halı ve şekerli mamuller takip etmektedir.

Türkiye'nin Nijer'e İhracatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP Ürünler
GENEL TOPLAM
1902 Makarnalar ve kuskus
3105 Azot, fosfor ve potasyumun ikisini veya üçünü içeren mineral veya kimyasal
gübreler
2102 Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar

2010

2011

2012

14.741 24.474 38.980
7.303 12.719 16.628
190

-

8.300

1.437

832

1.784

0

298

1.509

5702 Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları

335

657

1.180

1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları

244

557

1.179

1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil)

264

581

967

29

132

779

139

416

596

2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları

0

12

387

2519 Magnezit, erimiş yanmış manyezi ve diğer magnezyum oksit

-

-

340

6404 Dış tabanı kauçuk, plastik, tabii veya terkip yoluyla elde edilen kösele ve yüzü
dokumaya elverişli

8708 Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü
mühür güllacı, pirinç

3401 Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar

137

166

290

9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları

307

357

276

-, 2013

12 / 21


1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde)

-

-

270

7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller

-

-

255

7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere
hazırlanmış demir veya çelik
7325 Demir veya çelikten diğer dökme eşya
3808
8474
9405
8544
8465

Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici,sürgünleri önleyici,
bitkilerin büyümesini
Toprak, taş, metal cevheri vb. Ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma,
öğütme, yoğurma, kalı
Diğer aydınlatma cihazları, ışıklı panolar, ışıklı tabelaları ve benzer eşya ve bu
eşyanın aksam ve
İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış
liflerden oluşan fibe
Ağaç, mantar,kemik,sert kauçuk, sert plastik maddeler vb sert maddeleri işl.
Mahsus makinalar (çivi

1101 Buğday unu/mahlut unu

59

2.166

250

-

475

243

316

219

-

15

217

2

5

163

191

359

143

-

47

109

39

210

109

210

8502 Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik konvertörleri

-

-

108

7321 Demir veya çelikten sobalar, mutfak soba ve ocakları, barbekü, mangal, gaz
ocakları vb ile bunların
8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler
(vanalar) ve ben
8716 Römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici tertibatı bulunmayan diğer taşıtlar;
bunların aksam ve

1

1

107

82

4

106

0

1

104

9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları

60

264

100

1

22

97

9

8

96

77

94

94

2

3

86

9406 Prefabrik yapılar

542

247

85

5204 Pamuktan dikiş ipliği

101

123

83

3923 Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa,
kapak, kapsül ve diğer ka
8501 Elektrik motorları ve jeneratörler [elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları
hariç]
5705 Diğer halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları
8413 Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri

3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz)

-

-

80

9619 Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya

-

-

79

6402 Dış tabanı ve yüzü kauçuk veya plastik maddeden olan diğer ayakkabılar
3917 Plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek,
flanşlar, vb.)
8430 Toprak, maden, cevher kazıma, taşıma, ayırma, seçme makinaları, kazık
varyoşları, kar küreyici ve pü
5801 Dokunmuş kadife, pelüş ve tırtıl mensucat

733

912

77

0

12

77

5

75

27

74

Kaynak : Trademap

Türkiye’nin Nijer’den İthalatında Başlıca Ürünler
Türkiye’nin Nijer’den ithalatı 2011 yılında 14 bin dolar iken 2012 yılında 79 bin dolar olmuştur.
Nijer’den ithal ettiğimiz başlıca ürünler, ham deri ve postlar, televizyon ve elektronik entegre
devrelerdir.

Türkiye'nin Nijer'den İthalatında Başlıca Ürünler (1000 Dolar)
GTİP Ürünler
GENEL TOPLAM

2010 2011 2012
9

14

79

4102 Koyun ve kuzuların ham derileri

-

-

30

4103 Diğer ham post ve deriler

-

-

22

8525 Radyo veya televizyon yayınlarına mahsus verici cihazlar, televizyon kameraları,
dijital ve görüntü

-

-

14

8542 Elektronik entegre devreler

-

-

4

Nijer Ülke Raporu

13 / 21


8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler,
sigortalar, fişler, ku
7113 Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama
metallerden)

-

2

3

-

-

2

4911 Basılı diğer yayınlar, resimler, fotoğraflar

-

-

1

8541 Diyodlar, transistörler vb yarı iletken tertibat; ışık yayan diyodlar; monte edilmiş
piezo elektrik

-

1

1

8528 Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları

-

-

1

8708 Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar

1

-

0

-

0

8483 Transmisyon milleri, kranklar; yatak kovanları ve mil yatakları; dişliler ve
sistemleri;vidalar;diş
6815 Taştan ve diğer minerallerden eşya

-

-

0

2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar

-

0

-

3507 Enzimler, müstahzar enzimler

-

0

-

3923 Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa,
kapak, kapsül ve diğer ka
7318 Demir veya çelikten vidalar, civatalar, somunlar, tirfonlar, perçin çivileri, pimler,
kamalar, ronde
8421 Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiıtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina
ve cihazlar

-

0

-

-

6

-

-

1

-

8482 Her nevi rulmanlar

-

1

-

8487 Diğer makinaların aksam ve parçaları (elektrik konnektörleri, izolatörler, bobinler,
kontaklar vb ak

-

0

-

8514 Sanayi veya laboratuvarlarda kullanılan elektrik ocak ve fırınları; diğer sanayi veya
laboratuvar ci
8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve
sayısal kontro
8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden
oluşan fibe
9506 Kültür fizik, jimnastik, atletizm vb mahsus eşya ve malzeme; yüzme havuzları ve
küçük oyun havuzları
Kaynak : Trademap

6

-

-

1

-

-

0

2

-

-

1

-

Pazar ile İlgili Bilgiler
Dağıtım Kanalları
Nijer’de ithal edilen malların dağıtımı, hem modern ve hem de geleneksel yöntemlerle yapılmaktadır.
Modern dağıtım yönteminde, özel sektöre ait orta ölçekli birkaç ithalat ve ihracat firması hakimdir.
İthalattan perakendeciliğe kadar ticaretin tüm alanlarında faaliyet gösteren bu firmaların sayısı gün
geçtikçe azalmaya başlamıştır. Bu şirketlerin yanı sıra, çeşitli tüketim mallarının toptan ve perakende
dağıtımı konusunda uzmanlaşmış son derece rekabetçi küçük ölçekli tüccarlar da pazarda faaliyet
göstermektedir. Çok dinamik, geleneksel veya gayri resmi sektör, işgücünün % 80’ine hakimdir. Sokak
pazarlarında gayri resmi tüccarlar, iç ticaretin büyük bir kısmını yürütmektedir.
Çoğu ürünler Nijer’e kamyonlarla ile girmektedir. Bu kamyonlar ürünlerini Batı Afrika’daki Cotonou,
Lome ve Sekondi-Takoradi limanlarından yüklemektedir. Nijer pazarına yönelik ürünler için Fildişi Sahili
popüler bir liman olmuştur. Nijer’e gidecek mallar için Nijerya limanı genellikle kullanılmamaktadır.
Ürünlerin büyük bir kısmı Batı Afrika limanlarına indirildikten sonra, Burkina Faso veya Benin’den
kamyonla Nijer’e gelmektedir. Nijer’deki başlıca dağıtım ve satış noktaları başkent Niamey ve Maradi’dir.

Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Nijer'de etiketleme koşulları insani tüketim amaçlı konserve ve konserve için geçerlidir.
Bu ürünler üzerinde şu bilgiler Fransızca olarak yazılı olmalıdır:
1. Menşe ülke,
2. Gün, ay ve yıl ile belirtilen ürün üretim tarihi, (GG / AA / YY)
3. Üretim tarihi gibi aynı tarzda yazılmış son kullanım tarihi,
4. İçerik
Diğer gıda dışı tüketim ürünleri için, Fransızca yazılmış etiketin ve son kullanma tarihinin olması
önemlidir. İthal eczacılık ürünleri için de etiketleme zorunluluğu vardır.
Nijer’de ECOWAS 10 haneli ürün numaraları kullanılmaktadır. Ancak, ürün kodlarının uluslararası
uyumlu bir sisteme dönüştürülmesi planlanmaktadır.
-, 2013

14 / 21


Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler
Özellikle yeni bir ürün veya marka tanıtımı yapılacaksa, ithal ürünlerin yerel dağıtıcılarının büyük bir
çoğunluğu, kendi tedarikçilerden reklam ve promosyon desteği beklemektedir. Tüm satış promosyon
materyalleri ve teknik dokümanlar Fransızca olmalıdır. Ancak, yerel nüfusa ulaşmak için yerel dillerde
radyo reklamı yapılması tavsiye edilmektedir. Başkent Niamey’de özellikle spor ve müzik etkinliklerinde
gençleri kiralayarak tüketim malları örneklerini dağıttıran küçük şirketler de vardır. Nijer genelinde,
batı tarzı perakende alanlarının yanı sıra, açık hava pazarları da vardır. Nijer'de kırsal kesimdeki sadece
belirli günlerde çalışan bazı açık hava pazarları, satıcıların mallarını satabilecekleri yerler arasındadır.
Satış Sonrası Hizmetler
Nijer'de tüketiciler çoğunlukla batı tarzı garantilere alışık değillerdir. Nijerlilerin satın alma alışkanlıkları,
genellikle belirli bir satıcı ile güven ve tecrübe ilişki kurulmasına bağlıdır. Satış sonrası destek ve servis
hizmeti, daha çok telekomünikasyon ekipmanları, endüstriyel makine, bilgisayar gibi gelişmiş ve ağır
sanayi ekipmanları için aranmaktadır.

İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Nijer kültürü büyük ölçüde gelenekseldir. Nijerlilerle ticaret yaparken, o kişiyi yakından tanımak,
ziyaret için zaman ayırmak ve birlikte yemek yemek ticari ilişkilerin gelişmesinde önemli
hususlardandır. İyi niyetli de olsa, iş konusunda acele eden yabancı bir tüccar, Nijerlilerin güvenini
yitirebilir. Nijerli iş adamları herhangi bir anlaşma yapmadan önce, temel bir ürün bile olsa alacağı malı
görmek ve hissetmek ister.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Diplomatik, hizmet, hususi ve umuma mahsus pasaport hamili vatandaşlarımız vizeye tabidirler.
Vatandaşlarımız vize başvuru formlarını doldurmaları, iki adet fotoğraf sunmaları ve vize ücretini
ödemeleri durumunda, Ankara’daki Nijer Büyükelçiliği’ne vize başvurusunda bulunabilirler.
Nijer Ankara Büyükelçiliği
Adres : Uğur Mumcu Caddesi No: 56 Gaziosmanpaşa / Ankara
Tel : 0 (312) 448 10 77 – 0 (312) 4481079
Fax : 0 (312) 448 10 79
ANKARA: Tüm Bölgelerin vize başvuruları Ankara dan yapılmaktadır.
Kullanılan Lisan
Nijer’in resmi dili, işadamlarının ve hükümet yetkililerinin konuştuğu dil olan Fransızcadır. Ayrıca, iki
önemli yerel dil de halk arasında konuşulmaktadır. Bazı iş adamları İngilizce konuşsa da çok yaygın
değildir.
Haberleşme
Nijer’de çoğu ülke ile uluslararası telefon görüşmesi yapılabilir. Nijer’in uluslararası telefon kodu
227’dir. Kablo, teleks, faks, çağrı ve internet hizmetleri mevcuttur. Niamey’de çok sayıda İnternet kafe
bulunmakta olup diğer büyük şehirlerde de gittikçe artmaktadır. Cep telefonları yaygın olarak
kullanılmaktadır.
Sağlık
Ülkede sağlık tesisleri Niamey’de sınırlı, başkent dışında ise yetersizdir. Nijer’de sıtma yaygındır. Nijer’e
seyahat edecekler, yüksek sıtma riski altında olacakları için ülkeye gitmeden önce sağlık kurumlarının
tavsiyelerini almaları yerinde olur. Nijer genelinde, musluk suyu sağlıklı olmadığından içilmemelidir.
Güvenlik
Diğer birçok Afrika ülkesinde olduğu gibi, Nijer’de de hırsızlık ve soygun suçları yaygındır. Geceleri
sokaklarda yalnız yürümek çok tehlikelidir. Hırsız ve yankesicilerden korunmak için her zaman dikkatli
ve tedbirli olunması tavsiye edilmektedir.

Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz

Nijer Ülke Raporu

15 / 21


Sektör

Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında İlk
Potansiyel İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
GTİP
İhracatı
İhracatı
5 Ülke ve
Ürün
2011
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
2012 Aylık 2013 Aylık Pazar Payları
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2011-2012
2010-2011
Veriler*
Veriler*
(%)
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)

Ülkenin
Türkiye'ye ve
Rakip Ülkelere
Uyguladığı
Gümrük
Oranları

Fransa (%64) MFN:
Cezayir (%15) %20+%2
Un
8,50
0,10
843
0,2
-48
-41
0,10
- Nijerya (%4)
Nijerya, Mali
Mali (%4)
Fildişi Sahili:
Fildişi Sahili
%0,5
(%3)
Nijerya (%48)
Gana (%33)
MFN:
Fildişi Sahili
%20+%2
Sert Kabuklu Meyveler
0802 Fındık
2,19
0
1.254
0
-8
0
- (%18)
Nijerya, Gana
İspanya
Fildişi Sahili:
(%02) Fransa %0,5
(%01)
Çin (%44)
Hindistan
MFN:
Şekerli ve Çikolatalı
%20+%2
1704 Şekerli
1,85
0,96
403
0
66
22
0,96
- (%17) Togo
Mamuller
Mamuller
(%17) Fransa Togo,
(%6) Nijerya
Nijerya,: %0,5
(%4)
Tunus (%64)
Cezayir (%13) MFN:
Makarna
1902 Makarna
6,63
16,62
358
0,1
30
-29
16,62
- Gana (%6)
%20+%2
Fransa (%5)
Gana : %0,5
Türkiye (%5)
Fransa (%18) MFN:
Tatlı
Çin(%17)
%20+%2
Bisküvi
1905 bisküvi ve
2,11
0,59
739
0
43
15
0,59
- Nijerya(%16) Nijerya,
gofretler
Senegal(%12) Senegal :
Hindistan(%11) %0,5
MFN:
2002.90.10.10
Çin (% 84)
için %10+%2,
İtalya (%14)
Domates Salçası
2002 Domates
3,87
0
142
0,1
39
0
- Nijerya (%07) Diğerleri için
Salçası
%20+%2
BAE (%04)
Cezayir (%01) Nijerya, Gana
Fildişi Sahili:
%0,5
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
Buğday
1101 unu/
Mahlut
Unu

* Veriler 12 aylıktır.

-, 2013

16 / 21
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz

-, 2013

18 / 21


Sektör

İlaç Sanayi

GTİP

Potansiyel Ürün

Tedavide/korumada
3004 Kullanılan İlaçlar

Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Türkiye'ye ve
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
Rakip Ülkelere
İhracatı
İhracatı
İlk 5 Ülke
2011
2012
2012
Ülkenin
Değişim
Değişim
Uyguladığı
2012 Aylık 2013 Aylık
ve Pazar
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2011-2012
2010-2011
Gümrük
Veriler*
Veriler*
Payları (%)
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları

109,63

0

581

0

-100

260

0

-

İnşaat Malzemeleri

2523 Çimento

65,77

0

798

0

-

11

0

-

Pompa ve
Kompresörler

8413 Sıvılar için Pompalar

50,28

0,08

388

3

50

95

0,08

-

İş ve Maden
Makineleri

Ağır İş
8431 Makinelerinin
Aksam ve Parçaları

45,44

0

577

-81

-

-22

0

-

Elektrikli Makineler
ve Kablolar

8544 Kablo

52,24

0,14

2.382

-60

88

176

0,14

-

ABD
(%34)
Hollanda
(%32)
Fransa
(%13)
İtalya
(%5) Çin
(%4)
Togo
(%92)
Nijerya
(%5)
Cezayir
(%08)
Tunus
(%08)
Benin
(%06)
Çin (%89)
Fransa
(%6)
Japonya
(%1) ABD
(%1)
Hindistan
(%05)
Çin (%79)
Fransa
(%8) ABD
(%6)
Japonya
(%2)
Almanya
(%04)
Çin (%82)
Fransa
(%10)
İsveç
(%2)
Tunus
(%1)
Fildişi

MFN: %2

MFN:
2523.10.00.00
için %10+%2,
Diğerleri için
%20+%2

MFN: (%5 /
%10 / %20)
+%2

MFN: %5 +
%2

MFN: (%5 /
%10 / %20)
+%2

Nijer Ülke Raporu

19 / 21

Sahili (%1)
Japonya
(%75)
Fransa
(%7)
Otomotiv Ana ve
MFN: %20 +
8703 Otomobil
25,68
0,04
6.069
0
-24
0,04
- Almanya
Yan Sanayi
%2
(%5) G.
Afrika C.
(%4) ABD
(%1)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 12 aylıktır.

-, 2013

20 / 21

Nijer - Düzenlenen Önemli Fuarlar

Nijer Ülke Raporu

21 / 21


Nijer ulke raporu_2013

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (17)

Similar to Nijer ulke raporu_2013

Similar to Nijer ulke raporu_2013 (6)

More from UlkeRaporlari2013

More from UlkeRaporlari2013 (17)

Nijer ulke raporu_2013