1. PENGENALAN
Pembangunan sektor pelancongan sebenarnya merupakan salah satu aspek penting dalam
konteks pembangunan sesebuah negeri khususnya dari sudut ekonomi. Hal ini dianggap
penting kerana kualiti hidup sosial masyarakat di negeri tersebut amnya dan masyarakat
sekitar kawasan pembangunan khususnya dapat menentukan sejauh mana perubahan taraf
sosioekonomi mereka. Pertumbuhan bandar dan kualiti hidup sosial berfungsi secara timbal
balik (circulation causation), melibatkan elemen manusia (kemanusiaan) dan bukan manusia
bagi menggerakkan pembangunan sosioekonomi yang lebih pesat di sektor pelancongan,
perusahaan, perdagangan, perniagaan, perkhidmatan, perindustrian, pembukaan bandar baru
dan lain-lain lagi (Rodger, 1998). Selain itu, pembangunan sektor pelancongan yang berlaku
akan membentuk interaksi ruangan, pergerakan dan perhubungan pelbagai hala dalam satu
sirkulasi ruang ekonomi secara menyeluruh di kawasan berkenaan. Namun begitu,
pembangunan sektor ekonomi pelancongan ini juga akan memberi implikasi terhadap
perubahan sosioekonomi penduduk. Oleh itu, perkaitan antara fungsi pembangunan sektor
pelancongan dengan perubahan sosioekonomi penduduk perlu dikaji untuk mengetahui tahap
pembangunan negeri tersebut.
Afandi (2007) menjelaskan pelancongan sebagai “suatu sistem terbuka yang
mempunyai hubungan dengan persekitaran yang luas, elemen manusia iaitu pelancong,
elemen kawasan iaitu kawasan asal, kawasan persinggahan dan kawasan destinasi terpilih,
elemen ekonomi iaitu industry pelancongan dan elemen dinamik iaitu terdiri daripada
individu yang mengembara bagi tujuan berehat jauh dari tempat asal mereka selama lebih
kurang satu hari”. Walaupun definisi ini agak mendalam, sekurang-kurangnya ia memberi
pengertian yang jelas berkenaan pelancongan dan elemen-elemen yang terlibat dalam industri
pelancongan secara khususnya. Kuala Lumpur mempunyai banyak kelebihan untuk
ditawarkan sebagai destinasi pelancongan yang mampu meningkatkan pendapatan negara
kasar. Hal ini kerana Malaysia mempunyai iklim yang nyaman dengan ciri-ciri tropika yang
unik, infrastruktur dan sektor perkhidmatan yang baik serta pelbagai tarikan pelancongan,
kemudahan membeli-belah, hiburan, hotel dan persidangan. Kuala Lumpur juga boleh maju
berasaskan masyarakatnya yang berbilang kaum, agama dan kebudayaan bagi mewujudkan
identiti dan imej tersendiri.

2. PERANAN AKTIVITI PELANCONGAN DALAM MENAIKKAN IMEJ NEGARA
1. PELANCONGAN PENDIDIKAN
Kuala Lumpur mendapat banyak kelebihan dengan penumpuan institusi-institusi
pendidikan di sekitarnya yang menawarkan pelbagai kursus. Institusi-institusi yang
menawarkan pelbagai kursus ini berjaya menarik minat pelajar dari seluruh Malaysia dan
juga dari negara-negara lain untuk meneruskan pengajian di sini. Afandi (2007) mengatakan
bahawa, pembelajaran pelancongan adalah merupakan satu bentuk pelancongan yang dapat
memberi pengalaman yang menghiburkan dan berbentuk pendidikan samada kepada pelawat
atau pelajar.
Rodger (1998) turut mengatakan bahawa pelancongan pendidikan adalah merujuk
kepada program di mana sekumpulan peserta terutamanya membuat perjalanan di sesuatu
lokasi yang bertujuan untuk menimba pengalaman secara terus. Ianya mengandungi eko
pelancongan, pelancongan warisan, pelancongan desa dan kebun pertanian. Tambahan lagi,
salah satu bentuk dalam pelancongan pendidikan adalah pertukaran pelajar antara sekolah
ataupun institusi. Melalui program ini, seseorang pelajar akan pergi ke tempat lain dari
tempat asalnya bagi tujuan mempelajari bahasa, budaya dan adab resam penduduk. Keadaan
ini sudah tentu dapat menaikkan imej negara di mata dunia apabila mereka mencari peluang
untuk belajar di sini. Fernandez (2003) dalam Nurlinda (2004) berkata, pelancongan
pendidikan adalah lawatan atau perjalanan yang bertujuan bagi mendapatkan pengetahuan,
pengalaman, pendidikan dan latihan melalui persepaduan antara bahasa, budaya, aktiviti,
masa lapang, minat yang beroreintasikan kepada pendidikan.
2. PELANCONGAN MICE
Pelancongan MICE (Meetings, Incentives, Conventions, and Exhibitions) merupakan
delegasi para pelancong yang menghadiri persidangan, insentif, konvensyen dan pameran
yang diadakan Malaysia. Aktiviti pelancongan ini perlu terus dipromosikan secara agresif
memandangkan bandar metropolitan di Malaysia seperti Kuala Lumpur dapat menawarkan
tempat yang menarik dan sesuai untuk menganjurkannya. Selaras dengan usaha untuk
memasar dan mempromosikan warisan budaya dan alam semula jadi negara ini, kerajaan kini
telah mempertimbangkan penubuhan sebuah perbadanan pengurusan warisan. Manakala bagi
memudahkan pameran dan penjualan barangan kraf tangan tempatan, kerajaan juga akan

3. mempromosikan penubuhan satu kampung pelancong yang terdapat gerai-gerai kraf tangan di
lokasi strategik berhampiran dengan KLIA ( Yahaya Ibrahim (2008) .
Pelancongan juga membantu dalam memberi dorongan dan justifikasi kewangan terhadap
langkah-langkah yang memberi faedah kepada penduduk di ibu negara seperti projek-projek
pemuliharaan, pengindahan kawasan, menjadi tuan rumah kepada acara-acara khas dan
perayaan-perayaan yang bertujuan untuk menarik pelancong luar (Sulaiman Zakaria dan
Rosnah Din, 2010).Sejumlah 2379 acara telah diadakan di negara ini yang dihadiri seramai
907 440 peserta . Anggaran pendapatan daripada peserta meningkat daripada RM826.4 juta
pada tahun 1995 kepada RM1081.1 juta pada tahun 1998 ( Lihat Jadual 1).
Jadual 1: Persidangan, insentif, konvensyen, dan pameran tahun 1995-1998
Tahun 1995 1996 1997 1996
Bilangan acara
Antarabangsa 310 296 316 380
Kebangsaan 353 426 447 514
Jumlah 663 722 763 894
Bilangan peserta
Luar Negara 121 780 108 410 115 768 138 826
Tempatan 136 474 170 593 179 122 194 720
Jumlah 258 254 279 003 294 890 333 546
Pendapatan ( RM juta)
Luar Negara 389.7 346.9 382.0 458.0
Tempatan 436.7 545.9 573.2 623.1
Jumlah 826.4 892.8 955.2 1081.1
( Sumber: Dipetik dan diolah daripada Malaysia, Kajian Separuh Penggal RMK7,
(1999)

4. 3. PELANCONGAN WARISAN
Kuala Lumpur terkenal di negara-negara luar kerana memiliki mercu tandanya
tersendiri iaitu Menara Berkembar Petronas (KLCC). KLCC pernah menjadi menara tertinngi
di dunia sebelum diatasi oleh Taipei 101. Menara Berkembar Petronas ini memegang gelaran
bangunan tertinggi di dunia pada tahun 1998 sehingga 2004. Di Kuala Lumpur, terdapat
beberapa tempat-tempat menarik yang menjadi mercu tanda dan tarikan daripada pelancong
dalam dan luar negara (Yahaya Ibrahim, 2008). Tugu Negara merupakan tempat menarik
yang mempunyai sejarahnya tersendiri. Ia terletak di ibu negara, Kuala Lumpur berhampiran
bangunan Parlimen. Tugu tersebut menggambarkan sekumpulan tentera yang mengibarkan
bendera negara iaitu Jalur Gemilang. Setiap patung gangsa tersebut melambangkan pimpinan,
getir, persatuan, siap sedia, kekuatan dan pengorbanan. Mulai 2010, lokasi sambutan Hari
Pahlawan dipindahkan dari Tugu Negara ke Putrajaya yang disambut pada 1 Julai setiap
tahun.
Warisan kebudayaan yang terdapat di Kuala Lumpur ini amat menarik perhatian
pelancong dari negara luar. Pelancong luar mengagumi nilai sejarah yang masih kukuh
sehingga kini. Mohd Razali (2003) ada mengatakan bahawa nilai sejarah ini tidak mudah
untuk didapati kerana ia adalah sesuatu yang begitu penting dan tidak mungkin ditukar ganti.
Imej negara dipandang tinggi oleh masyarakat luar kerana negara kita mementingkan sejarah
lampau untuk memperingati jasa-jasa perwira negara dan juga untuk pengetahuan generasi
akan datang.
4. PELANCONGAN KESIHATAN
Pelancongan kesihatan di Malaysia terbahagi kepada dua kategori iaitu pelancongan
perubatan dan program kesihatan. Seseorang pesakit boleh memilih untuk mendapatkan
rawatan di mana-mana hospital yang dikenali di peringkat antarabangsa dan tinggal di
Malaysia sehingga sembuh atau mereka boleh melancong ke Malaysia untuk mengunjungi
hospital-hospital untuk melihat infrastruktur yang disediakan dan yang sesuai bagi mereka
sebelum menjalani rawatan. Mereka berhak untuk memilih sesuai dengan penyakit dan
keselesaan mereka. Malaysia mempunyai banyak pilihan hospital perubatan tidak kira
hospital kerajaan mahupun hospital swasta. Menurut „Association of Private Hospitals
Malaysia‟, pada tahun 2006 , pendapatan negara daripada industri pelancongan kesihatan
adalah sebanyak RM203.66 juta (USD 59 million). Kadar pelancong ke Malaysia untuk

5. mendapatkan perkhidmatan perubatan telah meningkat dari tahun 1998 hingga tahun 2008
sebanyak 25.3% (Sulaiman Zakaria dan Rosnah Din, 2010).
Kepakaran perubatan di Malaysia adalah yang terbaik dan kebanyakan hospital
persendirian di negara ini mempunyai taraf dan kualiti yang diiktiraf antarabangsa. Antara
contoh hospital persendirian ataupun swasta adalah Columbia Asia Hospitals, Subang Jaya
Medical Centre, Pantai Group of Hospital dan banyak lagi. Manakala hospital kerajaan pula
adalah Hospital Besar Kuala Lumpur, Institut Perubatan Respiratori dan sebagainya
(Nurlinda Abdullah, 2004). Dengan berkembangnya reputasi Malaysia sebagai destinasi
pilihan untuk penjagaan kesihatan dan rawatan perubatan , semakin ramai pelawat yang
datang dari serata dunia untuk mendapatkan rawatan di Malaysia. Hal ini menunjukkan
bahawa imej negara kita terserlah dan tinggi dimata dunia. Mereka mempunyai pandangan
yang tinggi terhadap perkhidmatan perubatan di sini.
5. PELANCONGAN SUKAN DAN REKREASI
Malaysia mempunyai banyak jenis sukan dan rekreasi yang dijadikan sebagai produk
pelancongan. Pelancongan sukan dan rekreasi yang dijalankan seperti perlumbaan kereta
Formula 1 yang diadakan di Litar Formula 1 Sepang. Litar Formula 1 Sepang mempunyai
dua lapis anjung penonton yang boleh menampung 30,000 orang hadirin serta anjung utama
yang boleh memuatkan 100,000 orang hadirin (Yahaya Ibrahim, 2008). Sejak Malaysia
menjadi tuan rumah perlumbaan Formula 1 buat kali pertama pada tahun 1999, Litar Formula
1 Sepang telah menjadi salah sebuah litar yang paling terkenal di kalangan pemandu-
pemandu Formula 1. Hal ini dapat membantu memperkenalkan Malaysia sebagai salah
sebuah negara sukan permotoran di dunia kepada para peminat sukan.
Selain perlumbaan kereta Formula 1, satu lagi produk sukan yang dijalankan adalah
kejohanan Dunia Grand Prix Motorsikal yang merupakan sukan permotoran motosikal yang
paling utama dimana setaraf dengan Formula 1. Dalam sukan ini telah mendapat penyertaan
daripada perlumba-pelumba motosikal terkenal dunia seperti pelumba motosikal dunia iaitu
Valentino Rossi di mana Perlumbaan Grand Prix Motorsikal turut diadakan di Litar Sepang.
Di Putrajaya, sukan air turut dijalankan yang dikenali sebagai Powerboat yang diadakan di
Tasik Putrajaya. Dengan adanya perlancongan sukan dan rekreasi ini, kita dapat menaikkan
imej negara Malaysia sebagai sebuah negara yang mampu menjadi tuan rumah bagi acara
berprestij dunia yang lengkap dengan pelbagai kemudahan prasarana terutamanya ketika
menganjurkan sesuatu acara.

6. PENUTUP
Tidak dinafikan kepentingan industri pelancongan terhadap peningkatan imej negara dan
industri pelancongan ini juga merupakan penjanaan kepada ekonomi negara. Malaysia
merupakan lokasi pelancongan tropika yang indah dan berpotensi menarik minat para
pelancong tidak kira dari luar ataupun dalam negara (Mohd Razali, 2003). Pelancongan
menjadi suatu bidang pelaburan bijak yang dapat memberi jalan kepada pertumbuhan
industri-industri yang berkaitan sebagai wahana dalam pembangunan yang maju di Malaysia.
Potensi industri pelancongan sebagai penjana ekonomi baru negara hanya dapat
direalisasikan jika usaha-usaha memajukan dan membangunkan industri pelancongan diberi
penekanan yang sewajarnya. Isu-isu seperti pelancongan ekonomi, alam sekitar, visa,
kemudahan lapangan kapal terbang, kebersihan persekitaran semuanya menyumbang secara
positif dan negatif kepada jumlah pelancong yang melawat Malaysia.
Kejayaan industri pelancongan tidak semata-mata bergantung kepada kempen dan
promosi galakan yang diiklankan sahaja tetapi ianya juga bergantung kepada cerita-cerita
pengalaman para pelancong yang sudah melawat Malaysia (Nurlinda Abdullah , 2004).
Daripada cerita-cerita mereka inilah yang membawa kepada pertambahan bilangan
pelancong. Jika terdapat insiden-insiden pelancong ditipu oleh pemandu teksi, kekotoron
pusat-pusat makanan, pencemaran sungai dan kawasan rekreasi serta banyak lagi insiden
yang lain akan memberi pengalaman yang buruk kepada pelancong dan secara tidak lansung
imej negara juga terjejas. Oleh itu , industri pelancongan di Malaysia harus sentiasa menjaga
kualiti tempat-tempat pelancongan yang ada, memberi perkhidmatan yang baik, selesa dan
berkualiti. Selain menarik hati para pelancong, imej negara Malaysia juga akan meningkat.

7. RUJUKAN
Afandi bin Fikri (2007). Pembangunan Kandis Resource Centre, Pemangkin Pelancongan
Pendidikan. UTM. Tesis
Bahagian Sekolah, Kementerian Pendidikan Malaysia (2005)
Malaysia, Kajian Separuh Penggal RMK7, (1999)
Mohd Razali Agus & Yahaya Ibrahim, (2003). Penilaian Dampak Sosial. Kuala Lumpur:
Utusan Publications & Distributor Sdn Bhd
Nurlinda Abdullah (2004). Keberkesanan Pakej Pelancongan Pelajar Yang Ditawarkan Oleh
Agensi Pelancongan Perintis. UTM. Tesis
Rodger, D. (1998). Leisure, Learning and Travel. Journal of Physical Education. Recreation
and Dance . 69 (4), 28-31. Daily Times September 1999.
Sulaiman Zakaria dan Rosnah Din (2010), Rancangan Malaysia Ke Sembilan: Siri Ke Arah
Negara Maju, Impiana Pubications And Distributors: Kuala Lumpur
Yahaya Ibrahim (2008). Pembangunan Pelancongan dan Perubahan Komuniti. Dewan
Bahasa dan Pustaka: Kuala Lumpur

8. PENULISAN ARTIKEL
TAJUK: ELEMEN MANUSIA (PELANCONGAN)
NAMA : AWATIF BINTI HAMID
NO MATRIK : D20101037790
NO KAD PENGENALAN : 900104-06-5874
SEMESTER : SEMESTER 4 SESI 2012