บทเรียน

1. พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ
พระพุทธเลิศหล้านภาลัย
รัชกาลที่ ๒
เอราวัณ

2. ความเป็นมา
บทพากย์เอราวัณเป็นพระราช
นิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธ
เลิศหล้านภาลัย เป็นคำาพากย์สั้น
ใช้สำาหรับเล่นโขน โดยหอสมุด
วชิรญาณได้จัดพิมพ์รวมเล่ม ชื่อ
หนังสือ รามเกียรติ์คำาพากย์ จัด
พิมพ์

3. ลักษณะคำาประพันธ์
บทพากย์เอราวัณแต่งเป็นกาพย์ฉบัง ๑๖
๑ บท มี ๑๖ คำา มี ๓ วรรค
๐๐/๐๐/๐๐ ๐๐/๐๐
๐๐/๐๐/๐๐
๐๐/๐๐/๐๐ ๐๐/๐๐
๐๐/๐๐/๐๐
(๖ ๔ ๖)

4. ประวัติผู้แต่ง
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า
นภาลัย เป็นพระราชโอรสในพระบาท
สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
กับสมเด็จ
พระอมรินทรา พระบรมราชีนี
พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่มี
ความเชี่ยวชาญในราชการบ้านเมืองใน
ทุกด้าน โดยเฉพาะด้านศิลปวัฒนธรรม

5. ผลงานพระราชนิพนธ์
๑.บทละคร
นอก ๕ เรื่อง
๑.๑ ไชย
เชษฐ์
๑.๒ มณีพิ
ไชย
๑.๓ คาวี
๑.๔ สังข์
๒.บทละครใน ๖
เรื่อง
๒.๑ อิเหนา
รามเกียรติ์
๒.๒ บทพากย์
นางลอย
๒.๓ บทพากย์
นาคบาศ
๒.๔ บทพากย์

6. ...ทบทวนเรื่อง
รามเกียรติ์กันก่อนดี
กว่า...

7. บทพากย์เอราวัณ
อินทรชิต : เป็นโอรสทศกัณฐ์กับนา
งมณโฑ เดิมชื่อรณพักตร์ เมื่ออายุ ๑๕ ปี
ได้ลาบิดาไปเรียนศิลปวิทยา ณ สำานักฤๅษี
โคบุตร บำาเพ็ญพรตครบ ๗ ปี เพื่อขอพร
และศรวิเศษจากพระอิศวร
พระนารายณ์ และพระพรหม
เมื่อได้พรและศรวิเศษจากเทพทั้งสาม
รณพักตร์ก็มีความ
เหิมเกริมมาก ได้ไปท้ารบกับพระอินทร์จนชนะ

8. พระรามกับทศกัณฐ์ทำาศึก
สงครามกันหลายครั้ง และหลังจาก
ที่กุมภกรรณ อนุชาของทศกัณฐ์
ออกรบกับฝ่ายพระรามและถูก
สังหารไปแล้ว อินทรชิตก็อาสา
ออกรบบ้าง โดยทำาพิธีชุบศรและ
ใช้เวทมนตร์แปลงกายเป็น

9. ลักษณะช้างเอราวัณ
มีกายสีขาวเหมือนสังข์ มีเศียร ๓๓
เศียร
๑ เศียร มี ๗ งา
๑ งา มี ๗ สระบัว
๑ สระบัว มี ๗ กอ
๑ กอ มี ๗ ดอก
๑ ดอก มี ๗ กลีบ
๑ กลีบ มี ๗ เทพธิดา
๑ เทพธิดา มี ๗ บริวาร

10. ความรู้เพิ่มเติม
การจัดแบ่งลักษณะของช้างไทย
ช้างพัง คือ ช้างตัวเมียที่ไม่มีงา
ยาว มีเพียงขนายเล็กๆ
สั้นๆ
ช้างพลาย คือ ช้างตัวผู้ที่มีงายาว
ช้างสีดอ คือ ช้างตัวผู้ที่ไม่มีงา
ยาว จะมีขนาดคล้ายตัวเมีย
ช้างทอก คือ ช้างจ่าฝูงรูปร่างมัก
สูงใหญ่กว่าช้างตัวอื่น

11. กิจกรรม
ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น ๓ กลุ่ม
(กลุ่มละ ๑๗ คน)
แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมาจับสลากส่วน
ที่รับผิดชอบทำางานในประเด็นต่อไปนี้
 คำาศัพท์ – ความหมาย
 การถอดความ
 โวหารภาพพจน์
 ข้อคิด – คุณค่าทางวรรณคดี
 เนื้อหาเพิ่มเติม
แต่ละกลุ่มค้นคว้าหาข้อมูลพร้อมคัดเลือก