PROJECT JAZZ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ

1. 2ο ΓΕ.Λ. Μίκρας.
Τμήμα: Α2
Project β’ τετραμήνου.
Μουσική & Κοινωνικά Κινήματα.
Ποιος φοβάται την μουσική;
Jazz, Swing & Blues.
Rock
Reggae
Punk
Rap
Hip-hop
Rap ελληνικό
Ρεμπέτικο στην Μ.Ασία
Ρεμπέτικο στην Ελλάδα
Έντεχνο

2. Jazz, Swing & Blues
Η τζαζ ξεκίνησε ως ένα μίγμα πολλών ειδών μουσικής, συνδυάζοντας
στοιχεία από την Αφρική και τη Δυτική Ευρώπη. Οι ρίζες της βρίσκονται στη
δεκαετία του 1880. Πιστεύεται ότι «γεννήθηκε» στη Νέα Ορλεάνη, από τους
Κρεολούς, μία φυλή γαλλόφωνων και ισπανόφωνων μαύρων, με καταγωγή
από τις Δυτικές Ινδίες.
Το σουίνγκ ( Swing ) είναι ένα είδος της τζαζ μουσικής που έγινε αυτόνομο και
αναγνωρίσιμο στυλ κατά τη δεκαετία του 1930 στις Η.Π.Α. Αποτελεί ουσιαστικά ένα
ενδιάμεσο σταθμό ανάμεσα στην παραδοσιακή και στη μοντέρνα τζαζ. Η ονομασία του
προέρχεται από το αγγλικό ρήμα swing, που σημαίνει κουνιέμαι, αιωρούμαι, ακριβώς γιατί
η μουσική ήταν εύθυμη και ρυθμική και γιατί συνδυαζόταν με τον αντίστοιχο χορό που
απαιτούσε ευκινησία.
Μεγάλοι bluesmen έχουν δηλώσει ότι η ουσία των blues είναι όταν ένας καλός άνθρωπος,
νιώθει χάλια και ξεκινά να εξιστορεί όλες τις αναποδιές και τα βάσανα που του συμβαίνουν,
μέσα από τη μουσική, για να τις ξορκίσει και να νιώσει καλύτερα. Και κατά μία έννοια
ισχύει. Τα blues μεταφράζονται ως ‘οι μαύρες’ (sick) στα ελληνικά. Από τη μία έχουν τις
ρίζες τους στη συναισθηματική κατάσταση που νιώθει κανείς όταν έρχονται κακοτυχίες,
προδοσία και το να μετανιώνεις για κάτι που έκανες ή δεν έκανες, όταν χάνεις το ταίρι σου
ή ένα αγαπημένο πρόσωπο.

3. Θεωρείται δεδομένο πως οι καταβολές της τζαζ μουσικής είναι αφρικανικές. Οι έγχρωμοι σκλάβοι, οι
οποίοι, προερχόμενοι κατά κύριο λόγο από τη Δυτική Αφρική, μεταφέρθηκαν στο Νότο των Ηνωμένων
Πολιτειών, μετέφεραν μέρος των παραδόσεων τους, μεταξύ των οποίων κυρίως λατρευτικά έθιμα αλλά και
μουσικά αφρικανικά χαρακτηριστικά, όπως η ρυθμική πολυπλοκότητα και οι αφηρημένες μουσικές κλίμακες.
Μεταφέρθηκαν ακόμα ορισμένα είδη τραγουδιού, καθώς και μουσικές φόρμες όπως η πολυφωνία και ο
αυτοσχεδιασμός.
Σε όλη την εξέλιξη της Jazz ένας υπήρξε ο πιο κρίσιμος παράγοντας, ο οποίος περισσότερο από
οποιονδήποτε άλλο εξηγεί το μοναδικό φαινόμενο της ύπαρξης μιας ρωμαλέας και ανθεκτικής λαϊκής
μουσικής στην Αμερική - σε μια δηλαδή ραγδαία αναπτυσσόμενη καπιταλιστική κοινωνία - είναι το γεγονός
ότι η μουσική αυτή ποτέ δεν υποτάχθηκε στα πολιτιστικά πρότυπα της ανώτερης τάξης.
Η ετυμολογία της λέξης τζαζ παραμένει ανεξιχνίαστη παρόλο που κατά καιρούς επικράτησαν διάφορες
γνώμες. Σύμφωνα με μια εκδοχή, η τζαζ πήρε το όνομά της από τον χορευτή Τζάζμπο Μπράουν ενώ μια άλλη
υποστηρίζει πως η ονομασία τζαζ προέρχεται από τη συντόμευση του ονόματος κάποιου μουσικού Τσάρλς
(Charles, chas, jass, jazz) ή Τζάσπερ. Λέγεται, επίσης, ότι η λέξη τζαζ σχηματίστηκε από το γαλλικό ρήμα jaser (οι
λευκοί της Νέας Ορλεάνης μιλούσαν τότε γαλλικά) που σημαίνει φλυαρώ, επειδή η φλυαρία υπονοεί τον
αυτοσχεδιασμό.

4. • Ποια η σχέση ανάμεσα στα µουσικά ρεύματα και τις κοινωνικές αλλαγές στην
Ευρώπη και στην Αµερική τον 20ο αιώνα;
Η τζαζ και η σουινγκ εμφανίστηκαν ως τρόπος αντίδρασης στις κοινωνικές
αλλαγές του 20ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα στο Οικονομικό "Κραχ" (1929), στην
ποτοαπαγόρευση, και στην άνοδο φασιστικών καθεστώτων, που όλα συνέβησαν
κατά τον Μεσοπόλεμο. Η σουινγκ, ειδικότερα, είναι έντονα συνδεδεμένη με τον
αγώνα κατά του ναζισμού και του αυστηρού ελέγχου της καταπιεσμένης νεολαίας.
Τα μπλουζ, γεννήθηκαν όταν οι έγχρωμοι σκλάβοι ερμήνευαν με δικό τους τρόπο τα
ευρωπαϊκά τραγούδια. Πρόκειται για τραγούδια θλίψης εμπνευσμένα από την
σκληρή καθημερινότητα και συνθήκες εργασίας των νέγρων σκλάβων.
Οι ερωτήσεις που μας δημιουργήθηκαν και οι απαντήσεις τους:
•Οι δισκογραφικές εταιρίες στήριξαν αυτή τη μουσική;
Αρχικά, οι δισκογραφικές εταιρίες απέρριπταν τα 3 αυτά είδη μουσικής ως υπερβολικά και
επαναστατικά. Ωστόσο, όταν η δημοτικότητα των τραγουδιών έφτασε στα ύψη, οι
δισκογραφικές εταιρίες άρχισαν να ενδιαφέρονται για την μουσική και θέλησαν να
εκδώσουν τους δίσκους. Οι πιο σημαντικές ήταν:
•Columbia (Miles Davis)
•Blue Note (Lee Morgan)
•Riverside (Thelonious Monk)
•Impulse! (John Coltrane)
• Savoy (Charlie Parker/Dizzy Gillespie)

5. •Σε ποιούς χώρους παιζόταν και παίζονται ακόμη αυτά τα είδη μουσικής;
Στα πρώτα βήματά τους, τα μουσικά αυτά ρεύματα δεν είχαν σταθερό χώρο
παραστάσεων, καθώς θεωρούνταν ανάξια και ήταν περιθωριοποιημένα. Οι
καλλιτέχνες λοιπόν ήταν αναγκασμένοι να παίζουν στο δρόμο ή σε μικρά
παρακμιακά μαγαζιά, όπου ελάχιστα προβαλλόταν το ταλέντο τους. Με την
εξάπλωσή τους όμως, jazz clubs δημιουργήθηκαν σε πολλές μεγάλες πόλεις των
Η.Π.Α. Οι κυριότερες ήταν και είναι μέχρι και σήμερα:
•California
•Illinois
•Louisiana
•New York • Συνδέεται η µουσική µε την κοινωνία; Πόσο δυνατά;
Η μουσική ήταν πάντοτε στενά συνδεδεμένη με την κοινωνική κατάσταση
των εκφραστών της, και κατά συνέπεια με την κοινωνία. Έτσι και η jazz, η swing
και τα blues, γεννημένα μέσα από τον κοινωνικό αποκλεισμό και την
προκατάληψη είχαν άμεση επίδραση στην κοινωνία που τα περιέβαλλε. Η
μουσική είναι ένα είδος κοινωνικού αγώνα, μέσα από τον οποίο οι νέγροι
κέρδισαν την ισότητα και τον σεβασμό για τον οποίο μάχονταν.
• Ποιά είναι τα σηµαντικά ιστορικά – πολιτικά – οικονοµικά γεγονότα που
πυροδότησαν τους στίχους και τη µουσική κάθε µιας εποχής;
Το Swing συνδέετε με την εποχή άσκησης πολιτικών Ρούζβελτ. Η πιο
άμεση επίπτωση που είχε η Αμερική του Ρούζβελτ πάνω στην Jazz ήρθε από
την πολιτική Αριστερά, από τους οπαδούς του New Deal και μιας
δημοκρατικής λαϊκής κουλτούρας μέχρι το Κομμουνιστικό Κόμμα. Η
Αριστερά και δη αυτή της Νέας Υόρκης διέδωσε το Swing σ’ ολόκληρη τη
χώρα.

6. • Ποιά όργανα χρησιµοποιούνται κάθε φορά, οι στίχοι, τα συγκροτήµατα, οι µεγάλες συναυλίες
που στάθηκαν σταθµοί στη µουσική και κοινωνική έκφραση.
Τα περισσότερα μουσικά όργανα που χρησιμοποιηθήκαν στα τρία είδη ήταν κοινά, τα εξής:
τρομπέτα, κλαρινέτο, σαξόφωνο, τρομπόνι, πιάνο, κιθάρα, κοντραμπάσο, κρουστά.
Μεγάλοι εκφραστές της jazz: Louis Armstrong, Charlie Parker, Benny Goodman, Duke
Ellington, Nat King Cole, Billie Holiday, John Coltrane, Charles Mingus.
Louis Armstrong Charlie Parker John Coltrane Charles Mingus
Μεγάλοι εκφραστές της swing: Fletcher Henderson, Duke Ellington, Art Tatum, Roy
Eldridge.
Μεγάλοι εκφραστές των blues: Ray Charles, Billie Holiday, Robert Johnson, Howlin'
Wolf δηλαδή ο Chester Arthur Burnet.
Οι εκφραστικότεροι στίχοι μπορούν να βρεθούν στα ακόλουθα τραγούδια: 'Body and
Soul', 'One O'Clock Jump', 'Mood Indigo', 'So What', 'West End Blues'.
Robert Johnson

7. Τα τραγούδια είναι ανεξίτηλα. Μπαίνουν στο μυαλό μας και παραμένουν ζωντανά πολύ μετά το ξαθώριασμα άλλων
μορφών επικοινωνίας. Γι’ αυτό θυμόμαστε κατά λέξη τα τραγούδια που τραγουδούσαμε ως παιδιά, ενώ έχουμε
ξεχάσει τα λόγια που λέγαμε. Να γιατί ένας ασθενής με εγκεφαλική αιμορραγία, που δεν μπορεί να μιλήσει, καμιά
φορά επικοινωνεί τραγουδώντας και γιατί ένας ασθενής από τη νόσο Αλτσχάϊμερ, που δεν γνωρίζει πια τα παιδιά
του, εξακολουθεί να παίζει βαλς του Σοπέν στο πιάνο.
Τελικά, ποιος φοβάται την μουσική;

8. Καλτσούνη Ευφροσύνη.
Κουρμουλάκη Αικατερίνη.
Λάμπου Αγγελική.
Μητρούλη Αναστασία.
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας.