A
- 1. สารบัญ
หน่วยการเรียนรู้ที่ หน้า
1. ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 1
2. การกาหนดขอบเขตตัวแปรที่ศึกษา 32
3. การวางแผนการสารวจตรวจสอบ 43
4. การเก็บข้อมูลและการจัดกระทากับข้อมูล 49
5. เครื่องมือและวิธีการศึกษา 70
6. เอกสารที่เกี่ยวข้อง 77
7. วิเคราะห์โครงงานวิทยาศาสตร์ 81
8. เริ่มต้นกับโครงงานวิทยาศาสตร์ 85
แบบฝึกการเขียนรายงานโครงงานวิทยาศาสตร์
ตัวอย่างรายงานโครงงานวิทยาศาสตร์
------------------------------------
- 2. คานา
แบบฝึกกิจกรรมโครงงานวิทยาศาสตร์ 1 ว 20202 จัดทาขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเรียนการสอน
ในรายวิชาเพิ่มเติมของกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ มาตรฐาน ว 8.1 ตามหลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการ
ปีการศึกษา 2551 และประกาศเรื่องการใช้หลักสูตรของสานักงานเขตพื้นที่การศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 ให้
โรงเรียนในสังกัดใช้หลักสูตรนาร่องแบบเบ็ดเสร็จทุกโรงเรียน ซึ่งมุ่งหวังพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ
ผู้เรียนให้สูงขึ้นโดยเฉพาะทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ การคิดวิเคราะห์ ผู้จัดทาได้รวบรวมรายละเอียด
เนื้อหาตั้งแต่ การคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ทักษะวิทยาศาสตร์ขั้นพื้นฐาน ทักษะขั้นสูง การวิเคราะห์โครงงาน
วิทยาศาสตร์ แบบฝึกการเขียนรายงานโครงงานวิทยาศาสตร์ โครงงานตัวอย่างที่ส่งเข้าประกวดแข่งขันและ
ได้รับรางวัลมาแล้ว ไว้เป็นตัวอย่างให้นักเรียนศึกษาเพิ่มเติม นอกจากนี้ในแบบฝึกแต่ละกิจกรรมมีภาพการ์ตูน
ประกอบ แทรกด้วยเนื้อหาสาระการเรียนรู้ จึงหวังเป็นอย่างยิ่งว่า แบบฝึกกิจกรรมโครงงานวิทยาศาสตร์ 1
จะอานวยประโยชน์ให้กับผู้เรียน ถ้าผู้เรียนศึกษา ปฏิบัติกิจกรรมแล้ว จะมีพื้นฐานทักษะกระบวนการทาง
วิทยาศาสตร์ สามารถนาไปใช้ประโยชน์ในการทาโครงงานวิทยาศาสตร์ได้ มีจิตวิทยาศาสตร์ที่สูงขึ้นและทา
ให้ผลสัมฤทธิ์การเรียนวิทยาศาสตร์สูงตามไปด้วย จึงจัดทาแบบฝึกกิจกรรมโครงงานวิทยาศาสตร์ 1 ขึ้น
เมื่อศึกษาแล้ว หากผู้อ่านพบข้อบกพร่องหรือมีข้อเสนอแนะประการใดกรุณาแจ้งให้
ผู้เขียนทราบด้วย จักเป็นพระคุณยิ่ง เพื่อจะได้ปรับปรุงพัฒนาให้มีความสมบูรณ์ต่อไป
นายธีรวัฒน์ จันทร์แจ้ง
ตาแหน่ง ครู
- 3. 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
1. ตั้งคาถามที่นาไปสู่การตรวจสอบได้
2. มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
3. นาความรู้ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ไปใช้ในการแก้ปัญหาได้
สาระการเรียนรู้
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์เปรียบเสมือนเป็นเครื่องมือในการแสวงหาความรู้และแก้ปัญหา
ทางวิทยาศาสตร์ เพราะการทางานตามขั้นตอนของวิธีการทางวิทยาศาสตร์แต่ละขั้นตอนนั้นจะประสบ
ความสาเร็จหรือไม่ขึ้นอยู่กับความสามารถ และทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ของแต่ละคน ทักษะ
กระบวนการทางวิทยาศาสตร์สามารถฝึกให้มีขึ้นได้ดังนักเรียนจะได้ศึกษารายละเอียดและฝึกทักษะแต่ละทักษะ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์แบ่งเป็น 13 ทักษะ ประกอบด้วย
1. การสังเกต
2. การสร้างสมมติฐาน
3. การวัด
4. การจาแนก
5. การคานวณ
6. การหาความสัมพันธ์
7. การจัดกระทากับข้อมูล
8. การลงความเห็นข้อมูล
9. การพยากรณ์
10. การกาหนดและควบคุมตัวแปร
11. การกาหนดนิยามเชิงปฏิบัติการ
- 4. 2
12. การทดลอง
13. การตีความหมายของข้อมูลและการลงข้อสรุป
การสังเกต
การสังเกต หมายถึง การใช้ประสาทสัมผัสอย่างใดอย่างหนึ่งหรือประสาทสัมผัสทั้ง 5 เข้าไปสารวจ
วัตถุ หรือปรากฏการต่าง ๆ ในธรรมชาติ หรือจากการทดลองโดยไม่ลงความคิดเห็นของผู้สังเกตลงไปด้วย
ประสาทสัมผัสทั้ง 5 คือ หู ตา จมูก ลิ้น และผิวกาย
ข้อมูลที่ได้จากการสังเกตมี 3 ประเภท คือ
1) ข้อมูลเชิงคุณภาพ เช่น การสังเกตสี รูปร่าง ซึ่งเกี่ยวกับลักษณะและสมบัติของสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ
2) ข้อมูลเชิงปริมาณ เช่น สังเกตขนาด ความกว้าง ความยาว น้าหนัก เป็นต้น
3) ข้อมูลเชิงการเปลี่ยนแปลง เป็นการสังเกตผลที่เกิดจากการทดลอง เช่น ฉีก ทุบ ผ่าออก
และตัดออก เป็นต้น
กิจกรรมลองทาดู 1
จงบอกผลการสังเกตต่อไปนี้ว่าเป็นข้อมูลเชิงคุณภาพหรือข้อมูลเชิงปริมาณหรือข้อมูลเชิง
การเปลี่ยนแปลงและใช้ประสาทสัมผัสด้านใด
ผลการสังเกต ประเภทข้อมูล ประสาทสัมผัสที่ใช้
1. ระดับน้าวันนี้สูงกว่าเมื่อวาน 1 ฟุต
2. หินกองนี้มีประมาณกี่ก้อน
3. เสียงไซเรนรถดับเพลิงดังมาก
4. ไม้ท่อนนี้หนักประมาณ 1 กิโลกรัม
5. กล้วยสุกมีรสหวานกว่ามะม่วงสุก
6. ดอกกุหลาบมีกลิ่นหอมมาก
- 5. 3
2
กิจกรรมที่ 1 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่...........
เรื่อง ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
จุดประสงค์การเรียนรู้ นักเรียนมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์วาดรูปภาพตามจินตนาการและตั้งชื่อเรื่องจากรูปที่
วาดได้
คำชี้แจง 1. ให้นักเรียนวาดรูปเพิ่มเติมต่อจากรูปที่กาหนดให้ตามจินตนาการของนักเรียน
2. ระบายสีและตั้งชื่อรูปที่วาดแล้ว
1. ชื่อ................................................................................ ......................................................................................
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
................................................................................................................................................................................
3. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
- 6. 4
2
กิจกรรมที่ 2 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่...........
เรื่อง ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นักเรียนมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์วาดรูปภาพตามจินตนาการและตั้งชื่อเรื่องจาก
รูปที่วาดได้
2. เขียนเล่าเรื่องจากรูปที่วาดได้
คำชี้แจง 1. ให้นักเรียนวาดรูปเพิ่มเติมต่อจากรูปที่กาหนดให้ตามจินตนาการของนักเรียน
2. ระบายสี ตั้งชื่อรูปที่วาดแล้วและเขียนเล่าเรื่องจากรูป
1. ชื่อ................................................................................ .......................................................................................
2. เขียนเล่าเรื่อง
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... ............................
................................................................................................................................................................................
- 7. 5
2
3. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
................................................................................................................................................................................
4. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
- 8. 6
2
กิจกรรมที่ 3 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่...........
เรื่อง การสังเกต
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สังเกตภาพที่กาหนดและบอกข้อแตกต่างของภาพได้
2. นาหลักการสังเกตไปใช้ในชีวิตประจาวัน
คำชี้แจง 1. ให้นักเรียนสังเกตรูปที่กาหนดให้ ระบุข้อมูลที่ได้จากการสังเกต
2. บอกข้อแตกต่างของรูปที่กาหนดให้
ภาพที่ 1 ภาพที่ 2
ภาพที่ 3 ภาพที่ 4
1. ข้อมูลที่ได้จากการสังเกต
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... ............................
.................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................... ........
.......................................................................................................................................................................... .......
- 9. 7
2
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
................................................................................................................................................................................
3. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
- 10. 8
2
กิจกรรมที่ 4 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่...........
เรื่อง การสังเกต
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถบันทึกและระบุข้อมูลที่ได้จากการสังเกตได้
2. สรุปองค์ความรู้ นาหลักการสังเกตไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
คำชี้แจง 1. ให้นักเรียนศึกษา สังเกตรูปที่กาหนดให้ ระบุข้อมูลที่ได้จากการสังเกต
ฉันมีสีแดงร้อนแรงกว่าใคร
ฝนอยากตกจังเลย
ภาพที่ 1 ภาพที่ 2
เรามีความจุ 100 ลูกบาศก์เซนติเมตร
ภาพที่ 3 ภาพที่ 4 กุหลาบสีแดงหอมมากจานวน 3 ดอก
ภาพที่ 5 ถ้าตกถึงพื้นฉันจะแปลงร่างเป็นเศษแก้ว ทันที
- 11. 9
2
1. ข้อมูลที่ได้จากการสังเกต
ภาพที่ ข้อมูลที่ได้จากการสังเกต ประสาทสัมผัสที่ใช้
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
...............................................................................................................................................................................
3. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
- 12. 10
2
กิจกรรมที่ 5 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่...........
เรื่อง การระบุปัญหา
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถตั้งคาถามจากเหตุการณ์ที่กาหนดให้ได้
2. สามารถระบุปัญหาจากเหตุการณ์ได้อย่างน้อย 5 ข้อ
คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษา สังเกตรูปที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมดังนี้
1. ตั้งคาถาม / ระบุปัญหา
2. ตอบคาถาม / ปัญหาที่ระบุในแต่ละข้อ
โสติง ต่ายกระ
ต้วมเตี้ย
ม
พรายงาม หนองโพ
เล็บงาม
หลินปิง หมูสู้ ลายพราง
ตาย
ภำพแสดง สัตว์ชนิดต่ำง ๆ ใครวิ่งเร็วที่สุด
- 13. 11
2
1. คาถาม / ปัญหา
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... ............................
.................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................... ........
.......................................................................................................................................................................... ......
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................... ............................
...............................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................... .....
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
................................................................................................................................................................................
3. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
- 14. 12
1
กิจกรรมที่ 6 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่........... 2
เรื่อง การแก้ไขปัญหา
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาจากเหตุการณ์ที่กาหนดให้ได้
2. สรุปองค์ความรู้ นาแนวทางในการแก้ไขปัญหาไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษา สังเกตรูปที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมดังนี้
1. หาแนวทางแก้ไขปัญหา เขียนเป็นข้อ ๆ โดยไม่ให้ไหลลงมาทับสัตว์ด้านซ้ายและขวา
2. เขียนแผนผังแสดงการแก้ปัญหาและแนวทางการตรวจสอบ
จะมืดแล้วนะ
เปรียง
้
ฝนมาแล้วจ้า
เป็นไง
!!
หนักจัง
โฮงๆ
ระวัง ! เลย
ๆ
ภำพแสดงเหตุกำรณ์กำรนำก้อนหินลงจำกยอดเขำ
- 15. 13
2
1. แนวทางแก้ไขปัญหา
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
................................................................................................. ................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
................................................................................................. ...............................................................................
2. เขียนแผนผังแสดงการแก้ปัญหาและแนวทางการตรวจสอบ
3. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
.................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
- 16. 14
2
4. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
การวัด
การวัด หมายถึง ความสามารถในการเลือกและใช้เครื่องมือในการวัดได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
โดยมีหน่วยกากับเสมอ
การวัดเป็นการขยายขอบเขตการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ให้เชื่อถือและแน่นอนมากยิ่งขึ้นโดยใช้
เครื่องมือวัดในด้านต่าง ๆ เช่น ความกว้าง ความยาว เวลา น้าหนัก ปริมาตร และอุณหภูมิ เป็นต้น
ฝึกให้ นักเรียนรู้จักเลือกและใช้เครื่องมือได้อย่างถูกต้องและแม่นยา และสามารถบอกเหตุผลในการเลือก
เครื่องมือวัด อธิบายวิธีวัดและบอกหน่วยที่ใช้วัดได้
กิจกรรมลองทาดู 2
จงเลือกเครื่องมือในการวัดให้ถูกต้องพร้อมทั้งบอกหน่วยกากับด้วย
สิ่งที่วัด ปริมาณที่วัด เครื่องมือที่ใช้วัด หน่วยการวัด
1. ทราย มวล
ปริมาตร
2. ก้อนหิน มวล
ปริมาตร
3. น้า มวล
ปริมาตร
4. สนาม ความกว้าง - ยาว
- 17. 15
2
กิจกรรมที่ 7 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่...........
เรื่อง การวัด
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการวัด
2. เลือกเครื่องมือในการวัด บอกหน่วยการวัดได้อย่างเหมาะสม และถูกต้อง
3. สามารถนาหลักการวัดไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษา สังเกตรูปที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมดังนี้
1. บอกเครื่องมือที่ใช้วัด
2. บอกหน่วยการวัด
ปริมาตรน้้าฝน ไข่ไก่
ภาพที่ 1 ภาพที่ 2
แจังมรณะ
บรรทุกหัวใจ ( ไก่ )
ภาพที่ 3 ภาพที่ 4
เดือดแล้วจ้า
ตะวันชิงพลบ
ภาพที่ 5 ภาพที่ 6
- 18. 16
2
1. ข้อมูลที่ได้จากการศึกษา / สังเกต
ภาพที่ เครื่องมือที่ใช้วัด หน่วยการวัด / สัญลักษณ์
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
................................................................................................................................................................................
3. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
- 19. 17
2
กิจกรรมที่ 8 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่........... .....
ชื่อเพื่อนคู่คิด ...........................สกุล....................ชั้น.....เลขที่ ....
ชื่อเพื่อนคู่คิด ...........................สกุล....................ชั้น.....เลขที่ ....
เรื่อง การวัด
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. เลือกเครื่องมือในการวัด ทดลองใช้เครื่องมือในการวัดได้
2. บอกหน่วยการวัด อ่านค่าตัวเลขที่ได้จากการวัดได้อย่างเหมาะสม และถูกต้อง
3. สามารถนาหลักการวัดไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
คำชี้แจง ให้นักเรียน สังเกตรูปที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมดังนี้
1. อ่านค่าตัวเลขจากเครื่องมือที่ใช้วัด
2. บันทึกตัวเลขที่ได้จากการวัด หน่วยการวัด
3. ทาการทดลอง วัดปริมาตรน้า ความยาวของสมุด มวลก้อนหิน ตามประสบการณ์ของตนเอง
2. อ่านให้ถูกต้อง
1. ลองดูซิ ชั่งแล้ว มองให้ชัดเจน บอก
ได้เท่าไหร่ หน่วยด้วยนะน้อง ๆ
4. กว้าง ยาว หนา
เท่าไหร่ ทายก่อน
แล้วจึงวัด
3. ได้เวลานอน….
หรือยัง เดี๋ยวตื่นสาย
- 20. 18
2
1. ข้อมูลที่ได้จากการศึกษา / สังเกต
ภาพที่ ปริมาณที่วัด หน่วยการวัด / สัญลักษณ์
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
................................................................................................................................................................................
3. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
การคานวณ
การคานวณ หมายถึง การนาจานวนที่ได้จากการวัด การสังเกต การทดลองมาจัดกระทาให้เกิด
ค่าใหม่ เช่น การนับ การบวก ลบ คูณ หาร หาค่าเฉลี่ยซึ่งเกี่ยวข้องกับคณิตศาสตร์อันถือว่าเป็นเครื่องมือ
อันจาเป็นของวิทยาศาสตร์ ค่าที่ได้จากการคานวณใช้ประโยชน์ในการแปลความหมายและลงข้อสรุป
ตัวอย่าง
1. โต๊ะห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์มีพื้นที่เท่าไร
2. เสาธงชาติของโรงเรียนสูงกี่เมตร
- 21. 19
2
กิจกรรมที่ 9 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่........... .....
เรื่อง การคานวณ
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถคานวณ ด้วยการหาค่าเฉลี่ยจากการวัดได้
2. บันทึกตัวเลขที่ได้จากการหาค่าเฉลี่ยได้อย่างถูกต้อง
3. สามารถนาหลักการคานวณไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
คำชี้แจง ให้นักเรียน สังเกตรูปที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมดังนี้
1. อ่านค่าตัวเลขจากเครื่องมือที่ใช้วัดจานวน 3 ครั้ง
2. หาค่าเฉลี่ยจากการวัด บันทึกตัวเลขที่ได้จากการวัด หน่วยการวัด
3. ทาการทดลอง วัดปริมาตรน้า ความยาวของสมุด มวลก้อนหิน ตามคาแนะนาของครูแล้วหาค่าเฉลี่ย
4.
1. ลองดูซิ ชั่งแล้ว
ได้เท่าไหร่อ่าน 3 ครั้ง 2. อ่านให้ถูกต้อง
มองให้ชัดเจน 3 ครั้ง
บอกหน่วยด้วยนะ
น้อง ๆ
4. กว้าง ยาว หนา
เท่าไหร่ ทายก่อน
แล้วจึงวัด 3 ครั้ง
3. ได้เวลานอนหรือยัง
เดี๋ยวตื่นสาย หาค่าเฉลี่ย
ด้วยนะ
- 22. 20
2
1. ข้อมูลที่ได้จากการวัด / การหาค่าเฉลี่ย
ภาพที่ ครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 ครั้งที่ 3 ค่าเฉลี่ย
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
.................................................................................................................................................................................
3. สูตรที่ใช้ในการหาค่าเฉลี่ย
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
4. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………….
- 23. 21
2
การจาแนกประเภท
การจาแนกประเภท หมายถึง การจัดจาพวกวัตถุ หรือปรากฏการณ์ต่าง ๆ ที่ต้องการศึกษา
ออกเป็นหมวดหมู่ โดยจัดสิ่งที่มีสมบัติบางประการร่วมกันให้อยู่ในกลุ่มเดียวกัน ในการจาแนกประเภทต้องมี
เกณฑ์ในการจาแนกประเภท ได้แก่ ลักษณะความเหมือน หรือความสัมพันธ์อย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น
สิ่งมีชีวิตอาจใช้เกณฑ์ด้านอาหาร ที่อยู่อาศัย เป็นต้น สาหรับสิ่งที่ไม่มีชีวิตอาจใช้รูปร่าง ขนาด ประโยชน์
เป็นเกณฑ์ในการจาแนกประเภท เป็นต้น
กิจกรรมลองทาดู 3
ให้นักเรียนจาแนกสัตว์ชนิดต่าง ๆ ออกเป็นหลาย ๆ ขั้น จนถึงกลุ่มย่อยสุดท้ายที่ประกอบด้วยสัตว์
เพียงชนิดเดียวโดยใช้เกณฑ์ที่นักเรียนกาหนดขึ้นเอง
ปลา นก แมว ไก่ สุนัข หมี หมู กุ้ง
สัตว์ทั้งหมด
ใช้ ………………………………………เป็นเกณฑ์
เป็นสัตว์ …………….. เป็นสัตว์ ……………..
ได้แก่ ……………. ได้แก่ …………….
ใช้ ………………………………………เป็นเกณฑ์
เป็นสัตว์ …………….. เป็นสัตว์ ……………..
ได้แก่ ……………. ได้แก่ …………….
ใช้ ………………………………………เป็นเกณฑ์
เป็นสัตว์ …………….. เป็นสัตว์ ……………..
ได้แก่ ……………. ได้แก่ …………….
- 24. 22
2
กิจกรรมที่ 10 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่........... .....
เรื่อง การจาแนก
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับการจาแนก จัดหมวดหมู่สิ่งของและภาพที่
กาหนดให้ได้
2. สามารถจาแนก จัดหมวดหมู่สิ่งของและภาพที่กาหนดให้ได้
3. เขียนแผนผังและบอกเกณฑ์ที่ใช้ในการจักจาแนกได้
4. สามารถนาหลักการจัดจาแนกไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาและ สังเกตรูปที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมต่อไปนี้
1. จาแนก จัดหมวดหมู่สิ่งของและภาพที่กาหนดให้
2. เขียนแผนผังและระบุเกณฑ์ที่ใช้ในการจาแนก
ภำพแสดง สัตว์ชนิดต่ำงๆ
- 25. 23
2
1. การจาแนก
เกณฑ์ที่ใช้ กลุ่มที่ 1 กลุ่มที่ 2 กลุ่มที่ 3
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
................................................................................................................................................................................
3. แผนผังการจาแนก
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
- 26. 24
2
.................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................ .....................
4. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………….
- 27. 25
2
การใช้ความสัมพันธ์ระหว่างมิติ – มิติ และมิติ – เวลา
มิติ ( space ) หมายถึง ที่ว่างที่วัตถุนั้นครองที่ซึ่งจะมีรูปร่างลักษณะเช่นเดียวกับวัตถุนั้นโดยทั่วไป
มิติวัตถุจะมี 3 มิติ คือ กว้าง ยาว และสูง
ความสัมพันธ์ระหว่างมิติกับมิติของวัตถุ ได้แก่ ความสัมพันธ์ระหว่างวัตถุ 3 มิติ กับ 2 มิติ
ความสัมพันธ์ระหว่างตาแหน่งที่อยู่ของวัตถุหนึ่งกับอีกวัตถุหนึ่ง เช่น ถ้าฉายไฟไปที่วัตถุทรงกระบอกจะ
ปรากฏเงาบนฉากเป็นรูปสี่เหลี่ยมซึ่งเป็นความสัมพันธ์ระหว่างวัตถุ 3 มิติ กับ 2 มิติ
ความสัมพันธ์ระหว่างมิติของวัตถุกับเวลา ได้แก่ ความสัมพันธ์ระหว่างการเปลี่ยนแปลงตาแหน่งที่อยู่
บนวัตถุกับเวลา หรือความสัมพันธ์ระหว่างมิติของวัตถุกับเวลา เช่น รถยนต์วิ่งด้วยความเร็ว 10 กิโลเมตร /
ชั่วโมง ถ้ารถยนต์เริ่มวิ่งจากโรงเรียนเทพลีลาเวลา 8.00 น. ในเวลา 9.30 น. รถยนต์จะวิ่งอยู่บริเวณใด
หรือ ถ้าเด็กชายแดงสูง 120 เซนติเมตร อีก 3 ปี เด็กชายแดงจะสูงเท่าไร
- 28. 26
2
กิจกรรมที่ 11 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่........... .....
เรื่อง การหาความสัมพันธ์
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. หาความสัมพันธ์ ระหว่างมิติกับมิติและมิติกับเวลาของสิ่งของและภาพที่
กาหนดให้ได้
2. นาหลักความสัมพันธ์ไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาแล้ว ประดิษฐ์รูปทรงตามที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมต่อไปนี้
1. ใช้กรรไกรตัดรูปที่ประดิษฐ์ ในแนวตั้งและแนวนอน
2. วาดรูปที่เกิดจากการตัด
ภำพแสดง รูปทรงต่ำง ๆ
- 29. 27
2
1. วาดภาพที่เกิดจากการตัดรูปประดิษฐ์
- 30. 28
2
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
...............................................................................................................................................................................
3. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
- 31. 29
2
กิจกรรมที่ 12 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่........... .....
เรื่อง การหาความสัมพันธ์
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. หาความสัมพันธ์ ระหว่างมิติกับมิติและมิติกับเวลาของสิ่งของและภาพที่
กาหนดให้ได้
2. นาหลักความสัมพันธ์ไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษารูปที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมต่อไปนี้
1. ใช้ไฟฉาย ๆ ไฟไปยังรูปทรงที่กาหนดให้แล้วบอกชื่อรูปเงาที่เกิดขึ้น
2. บอกความสัมพันธ์ว่าเป็นความสัมพันธ์แบบใด
ภำพแสดง เงำที่เกิดจำกรูปทรงต่ำง ๆ
- 32. 30
2
1. วาดภาพเงาที่เกิดขึ้น / บอกความสัมพันธ์ของรูปภาพนั้น ๆ
- 33. 31
2
2. องค์ความรู้ที่ได้
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................... ............................................................
...............................................................................................................................................................................
ออกเดินทาง
3. จงบอกความสัมพันธ์ของรูปภาพต่อไปนี้
เต๊อะอีน้อง
น้องๆ รู้ ไหมว่า เราใช้
ยินดีต้อนรับ เวลาเดินทางตั้ง 2 ชั่วโมง
..
เมือง B เมือง A
เป็นความสัมพันธ์แบบ............................................................................................................................................
4. การนาไปใช้ประโยชน์
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
- 34. 32
2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2
เรื่อง การกาหนดขอบเขตของตัวแปรที่ศึกษา
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
1. สามารถกาหนดตัวแปรที่สาคัญได้
2. สามารถกาหนดขอบเขตของตัวแปรที่ศึกษาค้นคว้าได้
3. สามารถระบุคาศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับการสารวจตรวจสอบได้
สาระการเรียนรู้
การกาหนดขอบเขตของตัวแปรที่ศึกษา
1. การกาหนดตัวแปร
- ตัวแปรต้น
- ตัวแปรตาม
- ตัวแปรควบคุม
2. ขอบเขตของการศึกษา
- ตัวแปรต้น
- ตัวแปรตาม
3. นิยามศัพท์
การกาหนดและควบคุมตัวแปร
การกาหนดตัวแปร หมายถึง การชี้บ่งตัวแปรต้น ตัวแปรตาม และตัวแปรควบคุม
ในการทดลองหนึ่ง ๆ
ตัวแปรต้น หมายถึง สิ่งที่เป็นสาเหตุที่ทาให้เกิดผลต่าง ๆ
ตัวแปรตาม หมายถึง สิ่งที่เป็นผลเนื่องจากตัวแปรต้น
ตัวแปรควบคุม หมายถึง สิ่งอื่น ๆ นอกเหนือจากตัวแปรต้นที่จะทาให้เกิดผลการทดลอง
คลาดเคลื่อนถ้าหากไม่มีการควบคุมให้เหมือนกัน
ตัวแปรแทรกซ้อน หมายถึง ตัวแปรที่ควบคุมที่บางครั้งไม่สามารถควบคุมได้ซึ่งจะมีผลแทรกเข้ามา
ในขณะทาการทดลอง ทาให้ผลการทดลองผิดพลาดไป แต่สามารถแก้ไขได้ โดยการตัดข้อมูลที่ผิดพลาดทิ้งไป
- 35. 33
2
กิจกรรมลองทาดู 4
จงตอบคาถามต่อไปนี้
1. ปัจจัยที่มีผลต่อการหุบการบานของต้นคุณนายตื่นสาย
ตัวแปรต้น คือ …………………………………………………………………………………………..
ตัวแปรตาม คือ ………………………………………………………………………………………….
ตัวแปรควบคุม คือ ………………………………………………………………………………………..
2. เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของต้นกุหลาบในปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่าง ๆ
ตัวแปรต้น คือ …………………………………………………………………………………………..
ตัวแปรตาม คือ ………………………………………………………………………………………….
ตัวแปรควบคุม คือ ………………………………………………………………………………………..
3. เปรียบเทียบการเจริญของรากจากกิ่งตอนที่หุ้มด้วยพลาสติกสีต่าง ๆ
ตัวแปรต้น คือ …………………………………………………………………………………………..
ตัวแปรตาม คือ ………………………………………………………………………………………….
ตัวแปรควบคุม คือ ………………………………………………………………………………………..
4. เปรียบเทียบการดูดความร้อนของวัตถุสีต่าง ๆ
ตัวแปรต้น คือ …………………………………………………………………………………………..
ตัวแปรตาม คือ ………………………………………………………………………………………….
ตัวแปรควบคุม คือ ………………………………………………………………………………………..
- 36. 34
2
กิจกรรมที่ 13 ชื่อ...........................สกุล....................ชั้น..........เลขที่........... .....
เรื่อง การกาหนดและควบคุมตัวแปร
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถกาหนด ระบุและควบคุมตัวแปรที่สาคัญได้
2. นาตัวแปรที่สาคัญไปใช้ในการทาโครงงานวิทยาศาสตร์ได้
คำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษารูปที่กาหนดให้ แล้วทากิจกรรมต่อไปนี้
1. ตั้งชื่อเรื่อง 2. พี่ว่านรองก็เช่นกันตกเย็น
2. ระบุตัวแปรต้น ตัวแปรตามและตัวแปรควบคุม ได้น้าเหมือนกันแต่เหนียว
ราก หาอาหารยาก ชะมัด!
1.เราว่านน้อยอยู่ในดินทราย
3 Kg เท่ากันทุกคน แต่จน
แร่ธาตุ เลยโตแค่นี้แหละ
3. พี่ใหญ่นี่ สบายอยู่ดินร่วน หาอาหารง่าย
สมบูรณ์ที่สุด เห็นไหมโตที่สุด เอาใจช่วย เรา
ได้ทุกอย่างเหมือนกัน แต่ดินต่างกัน อดทน
ต่อไป รอผู้ใจบุญ มาช่วย
เอ๊า ! ดึงขึ้นมานับไม่ได้
นะจ๊ะ ผิดหลักการวัด