Recommended
More Related Content
Similar to Gp 05 บทที่ 5 โลกาภิวัตน์กับชาติและชาตินิยม
Similar to Gp 05 บทที่ 5 โลกาภิวัตน์กับชาติและชาตินิยม (18)
Gp 05 บทที่ 5 โลกาภิวัตน์กับชาติและชาตินิยม
- 2. โลกาภิว ัต น์ก ับ การเมือ ง บทที่ 5 โลกาภิว ัต น์ก ับ ชาติแ ละ สอนโดย อาจารย์ิย ม . วิน ัย ผล ชาติน ดร เจริญ วิท ยาลัย การเมือ งการปกครอง มหาวิท ยาลัย มหาสารคาม 2
- 3. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที ความสัมพันธ์ระหว่างชาตินิยม รัฐชาติ และการเมืองโลก ตามมุมมองมาตรฐาน ทั่วไป ในกลางคริสต์ศตวรรษที่ 17 มีรัฐ อธิปไตยซึงมีเขตแดนชัดเจนเกิดขึ้นใน ่ ยุโรป (ระบบเวสต์ฟาเลีย) ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 ชาตินิยม เกิดขึ้นและต่อมาขยายไปทั่วยุโรป รัฐ- ชาติขยายตัว ความสัมพันธ์ระหว่าง ประเทศจึงเป็นความสัมพันธ์ระหว่างรัฐ- 3
- 4. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที นิยาม “ชาตินิยม” ของ John Breuilly (ผู้เขียนเนือหาบทนี้) ้ ชาตินิยม (Nationalism) คือแนวคิดที่ เห็นว่าโลกนั้นถูกแบ่งออกเป็นชาติต่างๆ ซึ่งทำาให้มีการเน้นความสำาคัญของอัต ลักษณ์และความภักดีทางการเมือง ซึง ่ ในทางกลับกันมันก็เรียกร้องต้องการ การกำาหนดตนเองของชาติ 4
- 5. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที นักชาตินิยมมองชาติแตกต่างกัน คนกลุ่ม เดียวกันอาจถูกอ้างโดยนักชาตินิยมที่ ต่อสูขัดแย้งกัน เช่น ้ นักชาตินิยมตุรกีอางว่าชาวเคิร์ดใน ้ ตุรกีเป็นชาวตุรกี แต่นักชาตินิยมชาวเคิร์ดปฏิเสธคำา กล่าวอ้างข้างต้น (เปรียบเทียบคนไทย/ความเป็นไทย VS คนลาว/ความเป็นลาวในอดีต) 5
- 6. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที ชาตินิยม ในฐานะที่เป็น อุดมการณ์ (Ideology) คือเป็นโลก ทัศน์/มุมมองทางการเมือง อารมณ์ความรู้สก (Sentiments) คือ ึ เป็นการก่อรูปอัตลักษณ์ของประชาชน การเมือง (Politics) คือเป็นขบวนการ ที่เคลื่อนไหวเพื่อสร้างรัฐ-ชาติ 6
- 7. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที ชาตินิยมในฐานะที่เป็นอุดมการณ์ ชาตินิยมพลเมือง (Civic Nationalism) เป็นอุดมการณ์ที่สร้าง ความผูกพันกับรัฐ การเป็นสมาชิกของ รัฐเป็นปัจจัยกำาหนดสัญชาติ เช่นที่เห็น ได้ในผู้อพยพหลากหลายชาติพันธุใน ์ สหรัฐอเมริกา (เทียบ: คนทุกชาติพนธุ์ที่ ั เป็นพลเมืองไทยคือคนไทย) ชาตินิยมชาติพันธุ์ (Ethnic Nationalism) เป็นอุดมการณ์ที่สร้าง 7
- 8. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที ชาตินิยมในฐานะที่เป็นอารมณ์ความรู้สก ึ ชาตินิยมชนชั้นนำา (Elite Nationalism) เป็นความรู้สึกรักชาติ แบบชนชั้นนำา มีคนรู้สกร่วมน้อย ึ ชาตินิยมมวลชน (Mass Nationalism) เป็นความรู้สึกรักชาติที่ ขยายออกไปถึงระดับมวลชน มีคนรู้สก ึ ร่วมมาก 8
- 9. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที ชาตินิยมในฐานะที่เป็นการเมือง ชาตินิยมที่ทำาให้รัฐเข้มแข็ง (State- Strengthening Nationalism) เป็น ขบวนการผู้รักชาติที่ยอมรับรัฐที่มีอยู่ พยายามสร้างความเข้มแข็งให้รัฐ ทั้ง ภายในด้วยการทำาชาติให้บริสทธิ์และ ุ ปฏิรูปการปกครอง และภายนอกด้วย การอ้างซำ้าเรื่องเขตแดนและอำานาจที่ ขยายออกไป ชาตินิยมที่ทำาให้รัฐอ่อนแอ (State- 9
- 10. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที นิยาม “ชาติ” ของ Benedict Anderson “ชาติคือชุมชนจินตกรรมการเมือง-และ จินตกรรมขึ้นโดย มีทั้งอธิปไตยและมี ขอบเขตจำากัดตั้งแต่กำาเนิด... ชาติถูก จินตกรรมขึ้นก็เพราะว่าสมาชิกของ ชาติที่แม้จะเล็กที่สุด ก็ตาม แม้จะไม่ เคยรู้จักเพือนสมาชิกร่วมชาติทั้งหมด ่ ของ ตน ไม่เคยพบเห็นพวกเขาเหล่า นั้นทั้งหมด หรือไม่เคยแม้กระทั่งได้ยิน 10
- 11. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที นิยาม “ชาติ” ของ Benedict Anderson (ต่อ) “ชาติถูกจินตกรรมขึนอย่างมีขอบเขต ้ จำากัด เพราะว่าแม้กระทั่งชาติที่ใหญ่โต ที่สุด ทีถึงแม้จะมีประชาชนพลเมืองเป็น ่ พันล้านคน ก็มเขตแดนจำากัด สุด ี เขตแดนก็ยงมีชาติอื่นๆ อยู่ด้วย ไม่มี ั ชาติใดที่จะจินตกรรมตนเองได้ว่ามี เขตแดนครอบคลุมมนุษยชาติทั้งหมด” 11
- 12. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที นิยาม “ชาติ” ของ Benedict Anderson (ต่อ) “ชาติถูกจินตกรรมขึนให้มอธิปไตย ก็ ้ ี เพราะความคิดเกี่ยวกับชาติเกิดขึ้นมา ในยุคสมัยแห่งภูมิธรรมและการปฏิวัติที่ กำาลังบ่อนทำาลายความชอบธรรมของ อาณาจักร และราชวงศ์ทปกครองกันมา ี่ ลดหลั่นเป็นแนวตั้งด้วย เทว โองการ” 12
- 13. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที นิยาม “ชาติ” ของ Benedict Anderson (ต่อ) “ท้ายที่สุด ชาติถูกจินตกรรมขึ้นเป็น ชุมชน ก็เพราะชาติถูกทำาให้โดนใจว่า เป็นภราดรภาพอันลึกซึ้งและเป็นแนว ระนาบ แม้ว่าจะมีความไม่เสมอภาค มี การกดขี่ขูดรีดดำารงอยู่ในแต่ละชาตินั้น ก็ตาม ในที่สุดแล้ว ตลอดสองร้อยปีที่ ผ่านมา ภราดรภาพอันนี้แหละที่ทำาให้ เป็นไปได้ที่ผู้คนเป็นจำานวนมาหลาย 13
- 14. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที ในการพิจารณาเรื่องชาติและชาตินิยม มี ประเด็นพิจารณาดังนี้ ชาติเกิดก่อน/เป็นสาเหตุของชาตินิยม หรือว่าชาติเกิดหลัง/เป็นผลลัพธ์ของ ชาตินิยม ชาติเกิดขึ้นในยุคสมัยใหม่หรือว่าเกิด ขึ้นก่อนยุคสมัยใหม่ อะไรเป็นปัจจัยสำาคัญที่สดต่อการเกิด ุ ขึ้นของชาติ วัฒนธรรม เศรษฐกิจ หรือ 14 การเมือง
- 15. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที พัฒนาการของรัฐ-ชาติ (จำานวนของ รัฐ-ชาติจากอดีตถึงปัจจุบน ปี ั ค.ศ./จำานวนรัฐ-ชาติ/ชื่อรัฐ-ชาติ) 1500/2/อังกฤษและฝรั่งเศส 1800/6/อังกฤษ, ฝรั่งเศส, ฮอลแลนด์, สหรัฐอเมริกา, สเปน และโปรตุเกส 1900/30/มีเบลเยียม, เยอรมนี, 15
- 16. บท GP อารัม ภบท: มโนทัศ น์แ ละวิว าทะ ่ 5 ที พัฒนาการของรัฐ-ชาติ (ต่อ) 1923 สันนิบาตชาติมสมาชิก 45 ี ประเทศ 1945 มี 51 ประเทศร่วมก่อตั้ง สหประชาชาติ 1950 สหประชาชาติมีสมาชิก 60 ประเทศ 1960 สหประชาชาติมีสมาชิก 99 16
- 17. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ ความขัดแย้งระหว่างอังกฤษและ ฝรั่งเศส ค.ศ. 1750-1815 อำานาจระดับโลก อังกฤษและฝรั่งเศสแข่งขันกันโดย ใช้กำาลังทังทางบกและทางทะเล ้ สร้างสงครามตัวแทนขึ้นใน 3 ภูมภาค คือยุโรป อินเดีย และ ิ อเมริกาเหนือ แข่งกันควบคุมการ ค้าโลกและสินค้ามวลชนคือฝ้าย 17
- 18. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ ความขัดแย้งระหว่างอังกฤษและ ฝรั่งเศส ค.ศ. 1750-1815 ความขัดแย้งระดับโลกและชาตินยม ิ ในอังกฤษและฝรั่งเศส มีเสียงเรียก ร้องให้ยกเลิกอภิสทธิ์และให้รัฐบาล ิ รับผิดชอบต่อชาติ ชาติของ พลเมืองตังอยู่บนผลประโยชน์ของ ้ ชนชันกลางทีขยายตัวออกไป ้ ่ ความขัดแย้งระหว่างอังกฤษกับ 18
- 19. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ ความขัดแย้งระหว่างอังกฤษและ ฝรั่งเศส ค.ศ. 1750-1815 ชาตินยม การก่อตัวของรัฐ-ชาติ ิ และ IR ในอังกฤษและฝรั่งเศส ชาตินยม ิ เป็นขบวนการ (การเมือง) สำาคัญ แต่ทอื่นส่วนมากชาตินยมยังเป็น ี่ ิ เพียงแนวคิดทางวิชาการ เกิดการ ปฏิวัตอเมริกาให้เป็นอิสระจากการ ิ 19
- 20. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ Pax Britannica ค.ศ. 1815-1914 อำานาจระดับโลก อังกฤษเป็นมหาอำานาจทางทะเล ผูกค่าเงินสกุลหลักเข้ากับราคาของ ทองคำา เร่งพัฒนาอุตสาหกรรมมาก ขึ้นซึ่งตามมาด้วยการเปลียนแปลง ่ ด้านการสือสาร (โทรเลข) และ ่ การขนส่ง (พลังไอนำ้า เช่นเรือกล ไฟ) 20
- 21. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ Pax Britannica ค.ศ. 1815-1914 ความขัดแย้งระดับโลกและชาตินยม ิ นักชาตินิยมในอังกฤษและฝรั่งเศส ละเลยชนชาติทไม่สำาคัญทาง ี่ ประวัตศาสตร์ (เช่นชาวโรมาเนีย ิ และชาวสลาฟ) ยืนยันว่าพวกเขา ต้องหลอมรวมกลืนกลายเข้ากับ ชาติทเป็น “วัฒนธรรมระดับสูง” ี่ ทำาให้เกิดขบวนการชาตินิยมที่เป็น 21
- 22. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ Pax Britannica ค.ศ. 1815-1914 ชาตินยม การก่อตัวของรัฐ-ชาติ ิ และ IR ความสำาเร็จของชาตินยมทีทำาให้ ิ ่ รัฐเข้มแข็ง ชาตินยมชนชั้นนำา และ ิ ชาตินยมพลเมือง เชือมโยงกับ ิ ่ สงครามทีมการใช้เทคโนโลยีและ ่ ี การจัดองค์กรสมัยใหม่ แนวคิด เสรีนิยมถูกเพิกเฉยเพราะชนชั้นนำา 22
- 23. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ Pax Britannica ค.ศ. 1815-1914 นัยสำาคัญทีมีตอการเมืองโลก ่ ่ ความขัดแย้งทางการเมืองทีขยาย ่ ตัวทั่วโลกเป็นแบบชาตินิยม จักรวรรดิพยายามควบคุมส่วนอืนๆ ่ ของโลก แต่ขบวนการชาตินิยมที่ เป็นปฏิปักษ์กับจักรวรรดิปฏิเสธ อำานาจของจักรวรรดิ ความขัดแย้ง ขยายตัวจนกลายเป็นสงครามโลก 23
- 24. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ ยุคสงครามโลก ค.ศ. 1914-1945 อำานาจระดับโลก ช่วงแรกสงครามอยู่ในยุโรปแต่ต่อมา ขยายทั่วโลก ในปี 1917 สหรัฐอเมริกาเข้าร่วมสงคราม รัฐเข้า ควบคุมประชากรและเศรษฐกิจมาก ขึ้น สงครามโลกครั้งที่ 2 ขยายทั่วโลก กว่าเดิม และรัฐก็เข้าควบคุม 24
- 25. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ ยุคสงครามโลก ค.ศ. 1914-1945 อำานาจระดับโลก ช่วงแรกสงครามอยู่ในยุโรปแต่ต่อมา ขยายทั่วโลก ในปี 1917 สหรัฐอเมริกาเข้าร่วมสงคราม รัฐเข้า ควบคุมประชากรและเศรษฐกิจมาก ขึ้น สงครามโลกครั้งที่ 2 ขยายทั่วโลก กว่าเดิม และรัฐก็เข้าควบคุม 25
- 26. บท GP ที่ 5 ยุคสงครามโลก ค.ศ. 1914-1945 ความขัดแย้งระดับโลกและชาตินิยม หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 มีการนำาเอา หลักการกำาหนดตัวเองไปใช้ แต่ละรัฐ ปกครองในนามของชาติที่ครอบงำาซึ่ง ระแวงชนกลุ่มน้อย เกิดชาตินิยมที่สุดโต่งแบบ Fascism และ Nazism ในโลกอาณานิคม การใช้กำาลังทหาร 26
- 27. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ ยุคสงครามโลก ค.ศ. 1914-1945 ชาตินิยม การก่อตัวของรัฐชาติ และ IR ชาตินิยมไม่ใช่ปจจัยเดียวที่ทำาให้ ั เกิดรัฐชาติขึ้น ทีสำาคัญกว่าคือการที่ ่ สงครามได้ทำาลายรัฐทีมีหลายชาติ ่ ลง สันนิบาตชาติไม่ประสบผลสำาเร็จ 27
- 28. GP ชาติน ิย ม รัฐ -ชาติ และการเมือ ง บท ที่ 5 โลกในประวัต ศ าสตร์ ิ ยุคสงครามโลก ค.ศ. 1914-1945 นัยสำาคัญที่มีต่อการเมืองโลก สงครามโลกเรียกร้องต้องการให้มี ยุทธศาสตร์การเมืองระดับโลก และ สงครามโลกก็บ่อนทำาลายอำานาจ อธิปไตยของรัฐ โลกาภิวัตน์ทางเศรษฐกิจเฟืองฟูขึ้นมา ่ อีก เสรีประชาธิปไตยถูกคุกคามจาก มี 28