Salon 2 14 kasim 15.30 17.00 yasemi̇n ergün

1. JCI AKREDİTASYON BELGESİNE SAHİP
ÖZEL HASTANELERİN
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDE ÇALIŞAN
HEMŞİRELERİN ÇALIŞMA YAŞAM KALİTESİ
ÇÇİİĞĞDDEEMM GGEENNCCEERR
AAccııbbaaddeemm ÖÖzzeell HHaassttaannee,, PPeeddiiaattrrii KKlliinniiğğii İİssttaannbbuull//TTüürrkkiiyyee
YYAASSEEMMİİNN EERRGGÜÜNN
MMaarrmmaarraa ÜÜnniivveerrssiitteessii SSaağğllııkk bbiilliimmlleerrii FFaakküülltteessii,, HHeemmşşiirreelliikk BBööllüümmüü.. İİssttaannbbuull,, TTüürrkkiiyyee..

2. ÖÖrrggüüttlleerrddee ççaallıışşmmaa yyaaşşaamm kkaalliitteessii;;
işle ilgili kaygıları azaltmak,
iş yaşamı ile özel yaşamı dengelemek,
işle ilgili kararlara katılımı cesaretlendirmek,
bireysel yeteneklerden yararlanmak,
ödüllendirici çalışma koşullarını sağlamak,
verimliliği arttırmak ve
işe devamsızlıkları azaltmak için önemlidir(Solmuş 2000).

3. GEREÇ ve YÖNTEM
Çalışmanın Amacı
Özel hastanelerdeki yoğun bakım hemşirelerin
iş yaşamı kalitesini incelemek amacıyla
tanımlayıcı olarak gerçekleştirilmiştir.
Araştırma evrenini, İstanbul’da JCI tarafından
akredite edilmiş 12 özel hastanenin yoğun
bakımlarında çalışan 500 hemşire
oluşturmaktadır. Evrenin tamamına ulaşılması
hedeflenmiştir.

4. GEREÇ ve YÖNTEM
Araştırma ulaşılabilen ve çalışmaya
katılmayı kabul eden 180 yoğun bakım
hemşiresi ile gerçekleştirilmiştir.
VVeerrii ttooppllaammaa aarraaccıı oollaarraakk, Sosyo-demografik
veri formu ve 5’li likert tipi Çalışma
Yaşamı Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır.
Ölçek, Dikmetaş (2004) tarafından geliştirilmiş
8 faktör ve 67 ifadeden oluşmaktadır,
Ölçeğin cronbach α değeri 0.95 olarak
bulunmuştur.

5. GEREÇ ve YÖNTEM
Ölçek puanlarının düşmesi iş yaşamı
kalitesinin yüksekliğini gösterir.
Gerekli kurum ve etik kurul izni alınmıştır.
Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel
yöntemlerin yanında parametrik ve non
parametrik testler kullanıldı.

6. BULGULAR
Hemşirelerin
yaş ortalaması 26,
üçte biri (32.8%) evli,
15%’i çocuklu,
10%’u yüksek gelir düzeyine sahip ve
Yarıdan fazlasının (57.8%) genel sağlık durumu orta
düzeydedir.
Katılımcıların
mesleki deneyimi ortalama 4 yıl,
birim deneyimi ortalama 2 yıl,
yarıdan fazlası (65.5%) lise ve ön lisans mezunu ve
çoğunluğu yatak başı hemşiresi
.

8. Grubun mesleğe ve çalışma şekline ilişkin
görüşleri
Hemşirelerin mesleğe ilişkin görüşlerine baktığımızda;
katılımcıların yarıya yakınının (41.7%) mesleği
başkalarının önerisiyle seçtiği,
yarıdan fazlası mesleğin kişiliğine uygun olduğunu
(62.2%),
kişisel gelişimine katkıda bulunduğunu(66.7%)
ancak başkalarına önermeyeceğini (60%) belirtmiştir.
Yarıdan fazlasının(58.3%) gece-gündüz dönüşümlü olarak
haftalık 51 saat ve üzeri çalıştığı(62.2%),
yarıya yakınının (45.9%)10 saatlik nöbetler halinde
çalıştığı belirlenmiştir.

11. Kurumsal düzenlemeler
Çoğunluğu eğitim desteği (79.4%) ve
bazen meslektaş desteği (85.6%)olduğunu ve
57.8%’i kararlara katılmadığını belirtmiştir.
yarıdan fazlası birimden memnun (68.3%),
meslekten ise, kısmen memnun (69.4%)
olduğunu, 41.1 %’i çalışma yaşam kalitesinin kötü
olduğunu ifade etmiştir.
Grubun çalışma yaşamı kalitesinin 167.44 puanla
orta düzeydedir.

15. Yaş (p=0.03),
medeni durum (p=0.00),
çocuk (p=0.02),
toplam gelir düzeyi (p=0.00),
genel sağlık durumu (p=0.00),
eğitim (p=0.04), pozisyon
(p=0.00),
mesleki deneyim (p=0.00),
birim deneyimi(p=0.02),
mesleği seçme nedeni (p=0.01),
mesleğin kişiliğe uygunluğu
(p=0.00),
mesleği başkalarına
önerme(p=0.00),
mesleğin kişisel gelişime katkısına
(p=0.00),
çalışma şekli (p=0.00),
günlük çalışma saati (p=0.01),
meslektaş dayanışması (p=0.00),
kurumun eğitim desteği (p=0.04),
kurumsal kararlara katılıma
(p=0.00),
meslekten(p=0.05) ve birimden
(p=0.00),
memnuniyete, çalışma yaşamı
kalitesine (p=0.00) göre QWL
puanları arasında istatistiksel
olarak anlamlı fark bulunmuştur.

16. Buna göre, 29 yaş ve üzerindekilerin,
Evlilerin ve çocuğu olanların,
gelir düzeyi yüksek olanların,
genel sağlık durumu iyi olanların,
lisans ve lisans üstü mezunların,
yöneticilerin,
6 yıl ve üstü mesleki deneyimi
3 yıl ve üzeri birim deneyimi olanların,
mesleği isteyerek seçenlerin, mesleği
kişiliğine uygun bulanların ve
başkalarına önerenlerin,
mesleğin kişisel gelişime katkısı
olduğunu,
devamlı gündüz ve 10 saat
çalışanların,
meslektaş desteğini her zaman
hissedenlerin,
sürekli eğitimin desteklendiğini
kararlara katıldığını
belirtenlerin,
meslekten ve birimden
memnun olanların,
çalışma yaşamı kalitesini iyi
olarak değerlendirenlerin QWL
puanı diğerlerinin QWL
puanından daha yüksek
bulunmuştur.

17. Tartışma
Hemşirelerin genç, az deneyimli ve eğitim
düzeylerinin düşük olması; özel hastanelerdeki
işgücü devir oranının yüksekliğine ve yoğun bakım
çalışma koşullarının ağırlığına bağlanabilir.
Personel giderleri nedeniyle, işe daha çok lise ve ön
lisans mezunlarının alındığı söylenebilir. Bu sonuç,
nitelikli iş gücü gerektiren yoğun bakımlar için
oldukça şaşırtıcıdır(Kavaklı, Uzun ve Arslan 2009) .
Yaş ve deneyim artıkça çalışma yaşam kalitesi
artmaktadır. Dikmetaş ve Özmete’nin sonuçları
çalışma bulgularımızla paralellik göstermektedir.

18. Tartışma
Evli ve çocuklu hemşirelerin çalışma yaşam
kalitesinin daha iyi olması, sosyal desteklerinin
iyi olmasından kaynaklanabilir.
Araştırmalar, hemşirelerin gece –gündüz
dönüşümlü olarak sürekli çalıştırılmasının,
tükenmişliğe ve bıkkınlığa, dikkat dağınıklığı ve
devamsızlığa yol açtığını vurgulamaktadır(Demir, 2009).

19. Sonuçlar
Katılımcıların,
eğitim düzeyleri düşük
haftalık çalışma saatleri uzun,
gelir düzeyleri düşük ve
genel sağlık durumları orta düzeyde,
kararlara katılım oranları düşük ve
çalışma yaşam kalitesi yetersizdir.

20. Öneriler
Mesai saati ve şiftlerle ilgili kişisel tercihler dikkate
alınmalı,
Hemşirelerin iş ve özel yaşam dengesi gözetilmeli
Gece çalışanlar izin ve ücret yönünden daha fazla
desteklenmeli
Çalışan sağlığı ve güvenliğine yönelik önlemler alınmalı
İş yerindeki sosyal ilişkiler güçlendirilmeli
Hemşirelerin çalışma koşulları, işi ve kendileriyle ilgili
kararlara katılımı sağlanmalı
Çalışma koşullarını iyileştirecek önlemler alınmalı
Çalışanların tükenmişliklerini azaltacak önlemler
alınmalı

21. References
Aba G. İş Yaşam Kalitesi ve Motivasyon <ilişkisi:Sağlık Sektöründe Bir Uygulama.Akdeniz Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, (Danışman:N Anafarta) 2009, Antalya.
Demir M. Konaklama İşletmelerinde Duygusal Zeka, Örgütsel Sapma, Çalışma Yaşamı Kalitesi ve İşten
ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişkinin Analizi Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora
Tezi, (Danışman:Özkan Tütüncü) 2009, İzmir.
Dikmetaş E. Hasta personelin çalışma/ iş yaşamı kalitesine yönelik bir araştırma. Ç.Ü.Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 2006, 15(2):169-182.
Ergün Akbal Y, Özer Y, Baltaş Z. Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin stres düzeyleri ve stresin
hemşireler üzerindeki etkileri. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi, 2001, 5(2): 70-79.
Güvenli FG. Yeni Teknolojilerin Çalışma Yaşamı Kalitesi Üzerindeki Etkileri, Dokuz Eylül Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, (Danışman:O. Zengingönül), 2006, İzmir.
Kavaklı Ö, Uzun Ş, Arslan F.Yoğun bakım hemşirelerinin profesyonel davranışlarının belirlenmesi.
Gülhane Tıp dergisi, 2009, 51:168-173.
Kaya N. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Çalışma Yaşamı Kalitesi ve Etkileyen
Etmenlerin Değerlendirilmesi Kalitesi, Karaelmas Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans
Tezi, (Danışman:S. Kıran), Zonguldak, 2011.
Kılıç R, Keklik B. Sağlık çalışanlarında iş yaşam kalitesi ve motivasyon üzerine bir araştırma,Afyon
Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 2012, 14(2):147-160..
Solmuş T. İş yaşamında kalite ve kaliteyi arttırmaya yönelik program. Türk Psikloloji Dergisi,2000,
18(Eylül):38.
Uğur E,.Hemşirelerin İş Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri. Hemşirelik Hizmetleri
Yönetimi Programı, Yüksek Lisans Tezi, 2005, (Danışman: S. Abaan ), Ankara.
Zengingönül O. Sosyal politika-esnek çalışma biçimleri paradoksunda Avrupa Birliği örneği. Dokuz Eylül
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2003, 5(4).

22. TTHHAANNKK YYOOUU FFOORR LLIISSTTEENNIINNGG