Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
More from tumerturkbay
More from tumerturkbay (17)
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu'nda Kullanılan Test ve Ölçekler
- 1. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda Bilişsel İşlevlerin ve Davranış Sorunlarının Değerlendirilmesinde Kullanılan Test ve Ölçekler
- 2. Aklımızda Tutmamız Gereken! Ölçekler subjektif olarak belirtileri taramaktadır. Uyguladığımız testler belirli bir zaman diliminde belirli ortamdaki işlevleri test eder. Birçok dikkat modalitesini aynı anda test etmek güçtür.
- 3. Aklımızda Tutmamız Gereken! TEST SONUÇLARI TANI KOYDURUCU DEĞİLDİR ANCAK VE ANCAK TANIYI DESTEKLEYEBİLİR!
- 4. Değerlendirme Yöntem ve Gereçleri Klinik Tanı Görüşmesi ve Klinik Gözlem Bildirime Dayalı Davranış Derecelendirme Ölçekleri Bilişsel İşlevleri Değerlendiren Testler Umut Vaat Eden Teknolojiler
- 5. Değerlendirme Yöntem ve Gereçleri Klinik Tanı Görüşmesi ve Klinik Gözlem Gelişim Öyküsü Hastalık Öyküsü Gözlem Ayırıcı Tanı Binişik Tanılar Aile Öyküsü
- 7. Değerlendirme Yöntem ve Gereçleri Bildirime Dayalı Davranış Derecelendirme Ölçekleri-I CONNERS EBEVEYN DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ-YENİLENMİŞ UZUN FORM CONNERS ÖĞRETMEN DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ-YENİLENMİŞ UZUN FORM CONNERS DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ-KISA FORM HİPERAKTİVİTE FORMU YIKICI DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI İÇİN DSM-4’E DAYALI TARAMA VE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
- 11. ÇOCUK VE ERGENLERDE DAVRANIM BOZUKLUKLARI İÇİN DSM-4’E DAYALI TARAMA VE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
- 12. Değerlendirme Yöntem ve Gereçleri Bildirime Dayalı Davranış Derecelendirme Ölçekleri-II DSM-IV’E DAYALI ERİŞKİN DEB/DEHB TANI VE DEĞERLENDİRME ENVANTERİ ERİŞKİN DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU KENDİ BİLDİRİM ÖLÇEĞİ UPPS DÜRTÜSEL DAVRANIŞ ÖLÇEĞİ WENDER-UTAH DERECELENDİRME ÖLÇEĞİ ZUCKERMAN HEYECAN ARAMA ÖLÇEĞİ
- 13. DSM-IV’E DAYALI ERİŞKİN DEB/DEHB TANI VE DEĞERLENDİRME ENVANTERİ
- 14. ERİŞKİN DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU KENDİ BİLDİRİM ÖLÇEĞİ
- 16. Değerlendirme Yöntem ve Gereçleri Bilişsel İşlevleri Değerlendiren Testler-I WISC-R ALT TESTLERİ CONTINOUS PERFORMANCE TEST-CPT TOVA STROOP TEST İŞARETLEME TESTLERİ WCST
- 17. WISC-R ALT TESTLERİ DEHB olanlarda Kontrollere oranla Şifre, Aritmetik Sayı Dizisi, Küplerle Desen, Resim Düzenleme Alt Test Puanları daha düşüktür.
- 18. İŞARETLEME TESTLERİ Kılıç BG, Irak M, Ilden Koçkar A ve ark. (2002) İşaretleme Testi Türk Formunun 6-11 yaş grubu çocuklarda standardizasyonu çalışması. Klinik Psikiyatri Dergisi 5:213-228. Bir sayfaya sıralı ya da gelişigüzel yayılmış harfler veya şekiller arasından, hedef harfin/şeklin üzerini ya da çevresini çizmek şeklinde uygulanır. İşaretleme Testleri: - görsel tarama stratejileri, - hızlı tepkilerin uyarılması ve ketlenmesi, - dikkatin sürdürülmesi gibi çok sayıda zihinsel işlevin değerlendirilmesi için kullanılır. Bu testlerden düşük puan alınması: - dikkatin bozulması - genel bir tepki yavaşlaması - tek taraflı mekan ihmali
- 19. DÜZENLİ HARFLER
- 20. DÜZENLİ ŞEKİLLER
- 21. DÜZENSİZ HARFLER
- 23. çocuktum, UFACIKTIM, top oynadım, ACIKTIM. BULDUM yerde bir ERİK, kaptı bir ALA geyik. geyik kaçtı ORMANA, bindim bir AK doğana. DOĞAN, yolu şaşırdı, KAF dağından aşırdı. ATTI BENİ bir göle; gölden ÇIKTIM BİR çöle, ÇÖLDE buldum İZİNİ, KOŞTUM, tuttum dizini. GEYİK beni görünce, DÜŞTÜ BÜYÜK sevince. verdi bana BİR elma, DEDİ, DİNLENME, durma. dağdan yürü, KIRDAN git, ALTIN KÖŞKE çabuk yet. seni bekler EZELİ, orda DÜNYA GÜZELİ. bin yıllık ÇİLE doldu! Bunu dedi, KAYBOLDU. yedim sırlı elmayı, GÖRDÜM GİZLİ dünyayı. gündüz oldu, GECELER; AK SAKALLI CÜCELER, korkunç devler HORTLADI, cinler, CİRİT oynadı. kesik başlar YÜRÜRDÜ, saçlarını sürürdü. bir De baktım, melekler, BAŞLARINDA ÇİÇEKLER. DEVLERE EL BAĞLIYOR, GİZLİ GİZLİ ağlıyor. kılıcımı çıkardım, PERİLERİ kurtardım. kurtardığım PERİLER, ADIM adım geriler, KANADINI açardı, selam verir, KAÇARDI. AZ, UZ gittim, dolaştım, Altın KÖŞKE ulaştım. BİR KAPISI açıktı, öteki KAPANIKTI. kapalıyı açarak, AÇIĞA VURDUM KAPAK. AT önünde ET vardı, İT, OT yemez ağlardı; OTU ATA yedirdim, ETİ İTE yedirdim. açtım bir elmas ODA; Dev ŞAHI uykuda gördüm, kestim BAŞINI, DEDİM, EY dev NEREDE? NEREDE dünya Güzeli? Dedi, Elinde ELİ! döndüm, baktım. Bir KIRGIZ ELBİSELİ güzel KIZ. durmuş, bakar yanımda, ŞİMŞEK ÇAKTI CANIMDA. güldü, dedi, TÜRK beyi! tanıdın mı geyiği? kimse, beni bu devden ALAMAZDI. ANCAK sen, kaya deldin, dağ yardın, GELDİN, BENİ KURTARDIN. ah o imiş anladım, SEVİNCİMDEN ağladım, DEDİM, turan meleği! TÜRKÜN yüce dileği! yüz milyon TÜRK bu anda, seni bekler turanda. HAYDİ, ÇABUK varalım, karanlığı yaralım; sönük ocak CANLANSIN, yoksul ÜLKE ŞANLANSIN İNDİK, İTİ OKŞADIK, at sırtına atladık. GEÇTİK NİCE dağ, kaya, GELDİK demir kapıya. kapanması, çok yıldı, AÇIL! dedim, açıldı. yol verince gizli YURT, aldı bizi bozkurt, KAF DAĞINDAN geçirdi, TÜRK ELİNE getirdi. Sadece KÜÇÜK harfle yazılı sözcükleri okuyunuz. Seçici Dikkat ve Çeldiricilik
- 24. Seçici Dikkat ve Çeldiricilik
- 25. Seçici Dikkat ve Çeldiricilik
- 26. Deneğe uyaran sunulur. Deneğin hedefi bulması istenir. Sonuç: Tepki oluşturma süresi Doğru tepkiler Yanlışlar BENTON GÖRSEL BELLEK TESTİ
- 27. STROOP TEST • Stroop etkisi, kelimenin yazılışında kullanılan renk ile kelimenin ifade ettiği renk farklı olduğunda elde edilmektedir. • Stroop bozucu etkisi (interference), ketleme yapamamaktan; renk isimlerini söylemenin, renkleri ifade eden kelimeleri okumadan daha uzun zaman almasından kaynaklanmaktadır. Dikkat sürecini de ölçer; puanları dikkat için bir “altın standart”tır (MacLeod, 1992).
- 28. mavi sarı kırmızı yeşil yeşil mavi sarı kırmızı yeşil kırmızı mavi sarı kırmızı yeşil sarı mavi sarı kırmızı yeşil mavi kırmızı mavi sarı yeşil 1. Kart mavi sarı kırmızı yeşil yeşil mavi sarı kırmızı yeşil kırmızı mavi sarı kırmızı yeşil sarı mavi sarı kırmızı yeşil mavi kırmızı mavi sarı yeşil 2. Kart ve 5. Kart 3. Kart kadar zayıf ise orta orta kadar zayıf ise orta ise kadar zayıf ise orta zayıf kadar zayıf ise orta kadar ise kadar zayıf orta 4. Kart STROOP TEST
- 29. Stroop Etkisi
- 30. DİKKAT SÜREKLİLİĞİ TESTİ CPT İŞİTSEL-GÖRSEL OmissionsOmissions CommissionsCommissions Overall Processing SpeedOverall Processing Speed Variability Over timeVariability Over time Activation/arousalActivation/arousal Doğru Yanıt Toplam : 60.000 Doğru Yanıt Latans : 20.050ñ 3.930 Toplam Yanlış Yanıt Toplam : 2.000 Toplam Yanıt Yanıt Latans : 12.000ñ 0.000 Gereken Yerde Basmama Toplam : 12.000 Basılmayacak Yerde Basma : 8.000 Basılmayacak Yerde Basma Latans : 0.000ñ 0.000 Yanlış yada Doğru Toplam Basma : 80.000 Yanlış yada Doğru Toplam Basma La : 30.050ñ 3.930
- 31. Test of Variables of Attention (TOVA)
- 32. WISCONSIN KART EŞLEME TESTİ (WCST)
- 33. WISCONSIN KART EŞLEME TESTİ (WCST) • Dikkat • Özellik belirleme (kritik özelliklerin ayırt edilmesi; bir uyarıcılar dizisindeki ortak özelliklerin çıkarılması, sınıflanması ve bellekte kavramsal olarak özümsenerek kodlanması) • Perseverasyon (yanlış olduğu yönünde verilen geri bildirime rağmen önceki tepki eğilimini sürdürmede ısrar etme) • Çalışma belleği • Yönetici işlevler • Kavramsallaştırma (bir kavramı temsil eden özelliklerin soyutlanması) • Soyut düşünme (mantık kuralları çerçevesinde düşünme, problem çözme ve sonuçlara varma)
- 34. WCST Number of Trials = 91 Number Correct = 78 Total Errors = 13 Perseverative Responses = 12 Nonperseverative Errors = 4 Perseverative Errors = 9 Categories = 7 % Perseverative Errors = 9.89% Trials to Complete First Category = 10 % Conceptual Level Responses = 79.12% Failures to Maintain Set = 0 Learning-to-Learn Score = +1.82 WISCONSIN KART EŞLEME TESTİ (WCST)
- 35. Değerlendirme Yöntem ve Gereçleri Bilişsel İşlevleri Değerlendiren Testler-II DIVIDED ATTENTION TASK İZ SÜRME TESTİ AUDITORY CONSONANT TRIGRAMS TEST BALLOONS TEST TEST OF EVERYDAY ATTENTION FOR CHILDREN (TEA-CH) CHILDREN’S PASAT (CHIPASAT)
- 36. Değerlendirme Yöntem ve Gereçleri Bilişsel İşlevleri Değerlendiren Testler-III Go/NoGo TASKS D2 DİKKAT TESTİ DICHOTIC LISTENING TASK BURDON TESTİ IOWA GAMBLING TEST TEST OF SILENT WORD READING FLUENCY (TOSWRF)
- 41. LEFT HAND RESPONS E RIGHT HAND RESPONSE Target: H K S C H H K H H E.g. Respond left S S C S SE.g. Respond right flankers flankers target Lineer Display Task (Eriksen ve ark. 1974)
- 42. 1)1) Deneğe bir diyagram sunulur.Deneğe bir diyagram sunulur. 2)2) DenekDenek 1 – A – 2 – B1 – A – 2 – B vb. birleştirmelidir.vb. birleştirmelidir. SonuçSonuç:: a)a) Testi tamamlama süresiTesti tamamlama süresi b)b) Yaptığı yanlış sayısıYaptığı yanlış sayısı errorerror İZ SÜRME TESTİ Trail-makingTrail-making
- 43. Deneğe rakamlar sunulur.Deneğe rakamlar sunulur. Deneğin rakamları hatırlaması istenir.Deneğin rakamları hatırlaması istenir. Rakam sayısı gittikçe artırılır.Rakam sayısı gittikçe artırılır. Görsel İşitsel Sayı Dizisi (GİSD)
- 44. • Çocuk bitişik yazılmış kelimeleri birbirinden ayırır. • Ofgoliketwobig • Of/go/like/two
- 46. • Değerlendirdikleri: – Dikkat sürekliliği – Ketleme (öncesinde topladığı rakamı yok sayma) – Bilgi işleme hızı (toplamadaki ve önceki rakamı geri çağırma hızı) – İşlem belleği • 60 tek rakam aşamalı olarak işitsel yolla verilir. • Görev. Yeni rakamı bir öncekine ekleme, sonraki aşamada toplamı yok sayarak bir önceki rakamla toplama 2,7,9,8,5,4….. (test uygulayıcı) Birinci adım: 2+7=9, ikinci adım 7+9=16, …… (denek) Paced Auditory Serial Addition Test (PASAT)
- 47. – Bölünmüş dikkat ve hızlı bilgi işlemeyi değerlendirir. – Çocuklar için interval aralıkları: 0, 3, 9 ve18 sn – Kişiye karışık sırada 3 Harf söylenir. – Deneğe belli bir sayıdan başlatarak dur deninceye dek geriye saydırılır. (Çocuklarda birer birer geriye, yetişkinlerde üçer üçer geriye). Durduğunda harfleri söylemesi istenir. Auditory Consonant Trigrams Test
- 48. • Birinci görev: balonları (yani çember altında çizgi bitişik) yuvarlağa alma • İkinci görev: 3 dakika içinde ne kadarını işaretleyebildiği BALON TESTİ
- 49. • Test of Everyday Attention for Children (TEA-Ch; Manly ve ark. 1999) • 6-16 yaş aralığı • 9 Oyun benzeri alt testler • 3 Alan – Seçici Dikkat (2 Alt test) – Dikkat Sürekliliği (5 Alt test) – Dikkat Kaydırma (2 Alt test) • Yaklaşık 2 saat sürüyor. TEA-Ch
- 51. NEISSER’IN SEÇİCİ DİKKAT TESTİ
- 52. Değerlendirme Yöntem ve Gereçleri Umut Vaat Eden Teknolojiler EYE TRACKING TEST PUPILLOMERİ KALP HIZI DEĞİŞKENLİĞİ DERİ İLETİ HIZI UYARILMIŞ POTANSİYELLER COMPUTERIZED EEG
- 53. •Bakış-takibi çalışmaları görsel olarak hangi bilgiye dikkatimizi (görsel) yönlendirdiğimizi saptayabilir. Bakış takibi aygıtı Okuma sırasında göz hareketleri Gözlerimiz hem top-down bilgi (örn. spesifik bilgiyi bulmaya yönelik bir amaç) hem de bottom-up bilgi (örn. parlayan bir ışık) ile yönlenir. Bakış Takibi (Eye tracking)
- 54. Pratik Basit Uygulamalar - Geriye Doğru Saydırma - Saydırırken çeldirmelere direnmesinin test etme - Okuma Metni-okuduğunu anlama - İşittiğini anlama, metin okuyup içinden sorular sorma - Belleği yoklama (Pazara gittim) - Raven Progresif Matrisler Testi sırasında yürütücü işlevlerin ve belleğin değerlendirilmesi
- 55. • Sınıf düzeyinde bir metin okutulur. Okuduğu doğru kelime sayısı alınır. Normal şartlarda, kriterler aşağıdaki gibi olmalıdır: 1. sınıf 45 kelime/dakika 2. sınıf 73 kelime/dakika 3. sınıf 91 kelime/dakika 4. sınıf 97 kelime/dakika 5. sınıf 120 kelime/dakika Okuma-yazma Becerisinin İncelenmesi
Editor's Notes
- Ölçekler anne baba ve öğretmenler tarafından doldurulur. Ergen veya yetişkin birey kendi doldurabilir. Ölçeklerin subjektifliği kırmak için çocuk hakkında bilgi verici kaynak sayısının fazlalığı önemlidir. Bazen anne babaya ayrı ayrı doldurma bile yararlı olabilir. Eğer öğretmen ile anne-baba arasındaki örtüşme fazla ise bize daha yararlı bilgiler verir. Tabi ki bizim çocuğu ortamımızda gözlemlememizin, mümkünse oyun ortamı içinde veya görüşme odasında belirli taskler vererek gözlemlememiz kıymetlidir. Dikkat ve dürtsülleği değerlendirdiğimiz testler sadece bir yönüyle kendi ortamımızda, bir yönüyle test odasında ve laboratuvar ortamında oluyor. Bu çocuğun normal eğitsel veya sosyal ortamını yansıtmayabilir. Çünkü doğal ortamda uyaranlar bizim uyguladığımız gibi belirlenmiş değildir ve çevredeki uyaranlar kontrol altına alınmış değildir. Ayrıca birçok dikkat modalitesini aynı anda test etmek güç. Dikkat görsel mekansal. Vs.
- Dikkati değerlendiren testler metadikkati değerlendiremiyor. Metadikkat neye dikkat edeceğimize dikkat etme ve yanlış dikkatlerimize dikkat edip düzeltmeyi içerir.Yani CPT gibi dikkat testlerinde dikkatsizlik gösterdiğimizde ve bunu hemen sonrasında fark edip düzeltme girişiminde bulunmamıza fırsat vermez yani hata düzeltmelerini göz önüne almaz. Tanıda çoklu kaynaklardan gelen bilgiler ve gözlem çok önemlidir. Özellikle bir task vererek yaptığımız gözlemler. Tanıyı bir görüşme ve bir gözlem koymamaya dikkat etmeliyiz.
- Klinik tanı görüşmesinde tanılama özellikl
- Klinik tanı görüşmesi birincil tanı gerecimiz, özellikle bir task sırasında veya etkinlik sırasında değerlendirmek önemli.
- Delay of Gratification or Deferred gratification or delayed gratification :istenilen (arzulanan) bir şeyi elde etmek için bekleyebilme becerisi-zevkin ertelenmesi veya bekletebilmesi. Yani gelecekteki ödülün değerini hesaplayıp, daha az değerdeki yakın dönem ödülü ertelemektir. Bu yeti hayvanlarda yoktur. Self-kontrolün belirleyicilerden birisidir. Bu bir yönüyle impuls kontrolünü irade gücünü (will power), ego gücünü (ego strength) ve self kontrolü yansıtır. ZEVKİ GECİKTİRME ZEVKİ ARTIRIR ?(örnek cinsellik) Marshmallow testi Walter Mischel tarafından uygulanmıştır. 1960’larda yaptığı uygulamada; 4 yaşındaki çocuklara uygulamış; teste başarılı olan ve olmayanları uzunlamasına izleme almış. Testte başarılı olanlar daha uyumlu ve ders başarıları daha iyi. Erteleyebilme veya Geciktirebilme; sonrasında sosyal ve kognitif yeterlilikler ile STRESE TOLERANSIN yordayıcısıdır. Yani bunlar hayal kırıklıkları (frustration) ve stres ile daha iyi baş edebiliyorlar. Amaca kitlenenler, tahrik olanlar (arousing-uyarılma) veya “hot” tarzlar (gıdanın tadına odaklanmak gibi, yani gıdanın güzelliklerini düşünenler) zar zor dayananlardır. Eğer amaca kitlenmese, bilgilendirici ve daha “cool” tarzları düşünmek (gıdanın tadının değil de şeklini düşünme) daha iyi bekleyebiliyor. Uyarandan çok sonundaki ödüle odaklanma önemlidir. Mischel ve arkadaşları 1968-1974 yılları arasında 653 çocuğa marshmellow testi ve diğer kompetans testlerini veriyorlar. Ergenlik döneminde 95’ine ulaşıyor. Önceki testte bir veya iki eti puf alacaksın. Eğer iki almak istiyorsan bu önündekini yememen lazım ben dönünceye kadar. Aynalı odanın yan odadıyım, eğer istersen beni zil ile geri çağırabilirsin. 15 dakika ve üzeri geciktirenler erteleyebilenler grubu olarak ele alınmış. Ergenlikte sosyal becerileri, okul başarıları e strese toleransları daha iyi. İstemli olarak anlık zevki erteleyip (vuluntarily postpone immediate gratification) ve amaca yönelik davranışta sebat etmek (persist in goal-directed behavior)= gelecek yönelimli self kontrol (future-oriented self-control). Bir yönüyle etkin self-regülasyon sağlar. Delayed, more valuable versus immediate, but less valuable Aslında burada seçeneklere karar verme (choice decisions) söz konusudur. Zaman çok uzarsa kişiler ödülden vaz geçebilir. GECİKTİRME (ERTELEME) PERİYODU SIRASINDA KİŞİLERİN DİKKATİ ZEVKİ ERTLEYEBİLME BECERİSİNİN GELİŞİMİ İLE ÖZELLİKLE İLİŞKİLİDİR. ÇOCUKLAR BEKLENEN DOYUMLARI ZİHNİNDE TEMSİL EDEBİLMEYİ YAPABİLDİKLERİ ZAMAN (SOYUTLAMA), DÜŞÜNCELERİNE VEYA FANTAZİLERİNE ODAKLANARAK İMPULSİF EYLEMLERİNİ BASKILAYABİLMEKTEDİRLER. BEKLERKEN ETKİN (EFFEKTİF) SELF REGULATORY TAKTİKLER KULLANABİLİR. YANİ BEKLEMENİN VERDİĞİ SIKINTIYI GİDERME VEYA ARZULARI UZAKLAŞTIRMAK VEYA ÖTELEMEK İÇİN ZİHİN ODAĞINI KAYDIRICI DÜŞÜNCELER (BAŞKA BİRŞEYLER DÜŞÜNME) VEYA DAVRANIŞLAR YAPMA (BEKLERKEN SAYI SAYMA, ŞARKI SÖYLEME) SELF REGULATORY TAKTİKLERİ KULLANABİLMESİ DE TET EDİLEBİLİR.
- Bu testlerde çocuk ve ergen hakkında dikkat sorunları, hiperaktivite, impulsivite ve diğer yıkıcı davranış sorunlarının varlığı ve şiddeti sorulmaktadır.
- CADÖ-Y/U yedi alt ölçekten oluşmaktadır: Bilişsel Problemler-Dikkatsizlik (BP-D: 10 madde), Karşı Gelme (KG: 12 madde), Hiperaktivite (H: 9madde), Kaygı-Utangaçlık (K-U: 8 madde), Mükemmelliyetçilik (M: 7 madde), Sosyal Problemler (SP: 5 madde) ve Psikosomatik (P: 6 madde) (Conners 1997, Conners ve ark. 1998a). Bu alt ölçeklerin yanı sıra DSM-IV tanı ölçütlerini içeren DSM-IV İndeksi, yine DSM-IV ölçütlerine göre DEHB’nu belirlemeye yönelik DEHB İndeksi ve Global İndeksi de yardımcı araçlar olarak kullanılmaktadır. DSM-IV İndeksi, DEHB’yi belirlemeye yönelik DSM-IV ölçütlerine dayalı 18 maddeden oluşmaktadır.
- Dikkat Eksikliği ve Yıkıcı Davranış Bozuklukları için DSM-IV’ye Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (DEYDB DSM-IV Değerlendirme Ölçeği): DSM-IV ölçütlerine göre Turgay tarafından geliştirilen bu ölçek, dikkat eksikliğini sorgulayan 9, aşırı hareketliliği sorgulayan 6, dürtüselliği sorgulayan 3, karşıt olma karşı gelme bozukluğunu sorgulayan 8 ve davranım bozukluğunu sorgulayan 15 toplam 41 maddeden oluşmaktadır (12). Bu ölçeğin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması Ercan ve ark. Tarafından yapılmıştır.
- Wender Utah Derecelendirme Ölçeği (WUDÖ), çocukluktaki DEHB belirtilerini geriye yönelik sorgulamak ve erişkinlerde DEHB tanısının konmasına yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiştir (Ward ve ark. 1993).
- Dikkati değerlendirirken Focused attention (dikkatin odaklanmasını) Selective attention (seçici dikkati) Sustained attention (dikkatin sürdürülmesini) Divided attention (Bölünmüş dikkat) Alternating attention (dikkatin kaydırılması-esnekliği)
- Seçici dikkat
- Bilnot Bataryasında standardizasyonu yapılmış olan İşaretleme Testi tek taraflı mekan ihmalinin motor özelliklerini (daha çok görsel tarama) ortaya çıkarmak amacıyla Weintraub ve Mesulam (1985) tarafından geliştirilmiş olan formudur. İT’nin dört alttesti; düzenli harfler,düzenli şekiller, düzensiz harfler ve düzensiz şekiller sabit sırasında uygulanmaktadır. Uygulama yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Bu testte hastanın görevi, hedef uyarıcıyı belirlemek ve bunları yuvarlak içine alarak işaretlemektir. İT Türk Formu’nda her 10 hedefte bir, işaretlemenin yapılması için hastaya renkli kalemler verilmektedir.
- Seçici dikkat, dikkat sürekliliiği
- Seçici dikkat, dikkat sürekliliiği
- Seçici dikkat, dikkat sürekliliiği
- Seçici dikkat, dikkat sürekliliiği
- Seçici dikkat var ise seçici dikkatsizlik var mı? Alageyik Ziya gökalp Basit bir şekil İlkönce normal okut sonra büyük harf okut
- Benzer olanlarda gecikme artıyor, yani background önemli, öğrenci materyalleri uygun hazırlanmalı
- Stroop tarafından 1935 yılında deneysel bir görev olarak geliştirilmiştir. Stroop testi, algısal kurulumu değişen talepler doğrultusunda v e bir “bozucu etki” altında değiştirebilme becerisini; alışılmış bir davranış örüntüsünü bastırabilme ve olağan olmayan bir davranışı yapabilme yeteneğini ortaya koyar (Spreen ve Straus, 1991). Bilgi işlemedeki hızı, otomatik süreçlerin bozucu etkisine karşı koyabilme ve dikkat edilen uyarıcılarla edilmeyen uyarıcıları paralel olarak işleme yeteneğini ölçer.
- Seçici dikkat, dikkat sürekliliği, dürtüsellik değerlendirilir. NON-ADHD CONDITIONS THAT CAN AFFECT SCORES ON CPT: Commissions: anxiety; toxic irritability Omissions: depression; dyspraxia; schizophrenia Overall Processing Speed: depression; anxiety; metabolic conditions (e.g., hypoglycemia) Perceptual Sensitivity: Visual acuity; dyseidetic dyslexia; cataracts; Risk Taking: psychopathy; anxiety; bipolar disorder Perseverations: psychomotor retardation; frontal lobe damage; frank mental retardation Speed Decrement Over time: depression; diabetes; hypothyroidism Activation/arousal: schizotypal conditions (blocking); obsessional states; malnutrition
- Seçici dikkat, dikkat sürekliliği, dürtüsellik değerlendirilir. dikkat değişkenleri testi Bu bilgisayar testi dil, sağ-sol ayırımı, harf ve rakam tanıma şartı yoktur. İki görsel uyaran var, bu uyaranlar büyük kutunun içinde yer alan küçük kutulardır. Küçük kutlular büyük kutunun ya üstüne veya dibinde (altında) çıkar. Hedef olan uyaran üst kenara yakın içteki kutucuktur. T.O.V.A. 11 dakika sürer. DEHB olanların tepki süreleri daha yavaştır. DEHB için güvenilir değil, FDA onaylamamış.
- Wisconsin Kart Eşleme Testinin (Wisconsin Card Sorting Test: WCST) ilk şekli Berg tarafından 1948 yılında geliştirilmiş, teste son şeklini Heaton (1981) vermiştir. Heaton ve arkadaşları tarafından, 1993’te, WCST’nin geliştirilmiş ve genişletilmiş yeni El Kitabı hazırlanmıştır. Dört adet Uyarıcı Kartı, 64'er adet Tepki Kartından oluşan 2 kart destesi, Kayıt Formu; test uygulayıcısı tarafından kullanılacak olan kalem ve silgi. 7.0 cm X 7.0 cm boyutlarındaki WCST kartlarının her birinde, değişik renk ve miktarda şekiller bulunmaktadır. Kullanılan şekiller artı, daire, yıldız ve üçgen; şekillerin miktarı bir, iki, üç ve dört; şekillerin renkleri ise kırmızı, yeşil, mavi ve sarıdır. Uyarıcı ve Tepki Kartlarının deste içindeki standart sırası vardır. Bu dizilişte, aynı rengi, şekli veya miktarı içeren iki kart hiçbir zaman arka arkaya gelmemektedir.
- Seçici dikkat, dikkat sürekliliği, dürtüsellik değerlendirilir.
- İlk önce üstteki şekil çıkıyor ve sol kare içindeki kırmızı küçük top dönerek şekil çiziyor, aynı anda sol karede yer alan kelime size işitsel kanalla spelling yapılacak. Aynı anda kırmızı topla hangi şeklin çizildiğini bilmeye çalışırken, aynı zamanda spelling (tek tek harfleri söylenen) yapılan kelimenin doğru spelling yapılıp yapılmadığına karar vereceksiniz. Aşağıda bulunan kısma kararlarınızı klikleyeceksiniz.
- Dual Task Paradigm
- Hareket eden X i kare içinde tutmaya çalışırken, işitsel uyaranlara dikkat etmeniz gerekiyor, bölünmüş dikkat
- Çeldirici bilginin varlığında dikkati test eder. Her bir defasında 5 sembol dizisi görürsünüz. En ortadaki (sentral) sembol her zaman bir oktur, bu oklar ya sağa ya da sola işaret eder (dönüktür) Eğer ortadaki ok sola işaret ederse klavyedeki sol oka, eğer sağa işaret ederse klavyedeki sağ oka basılır. Merkezdeki okun yan taraflarında bulunan semboller flanker olarak adlandırılır. Flanker sembollerde ok olabilmektedir. Bazen ortadaki ok ile aynı yönü işaret etmektedir. Bazen ters yönü gösterirler. Ne olursa olsun diğer okları yok sayarak ortadaki okun yönünü dikkat almak gerekir. Bu tepki zamanı görevi (reaction time task), hatadan kaçınırken ne kadar hızlı yanıt verdiğiniz ile bağlantılıdır. Test sonucunda ortalama tepki zamanı ve yanlış sayısı rapor edilir. Hedefle zıt yönde uyaranların bulunduğu durumlarda (incongurent-uyuşmayan) tepki zamanı hedefle aynı yönde uyaranların olduğu (uyuşan-congurent) tepki zamanı daha yavaştır.
- Hedef ortada gözüküyor, H ile K (düz harfler) ortada gözüktüğünde sol butana, S ile C gözüzüktüğünde (kıvrık harfler) sağ butona basılır.
- Adımlı İşitsel seri ekleme testi, Rate of information processing (summing, digit retrieval) Bu bölünmüş dikkati de kontrol ediyor. Yapabilmesi için matematik becerisi olacak Çıocuklar için CiPASAT var Her bir rakam 2.8 saniye aralıkla verilir.
- Görsel dikkat ve seçici dikkati değerlendiryor.
- Sky Search: selective/focused attention This is a brief, timed subtest. Children have to find as many `target' spaceships as possible on a sheet filled with very similar distractor spaceships. In the second part of the task there are no distractors. Subtracting part 2 from part 1 gives a measure of a child's ability to make this selection that is relatively free from the influence of motor slowness. Score!: sustained attention Children have to keep a count of the number of `scoring' sounds they hear on a tape, as if they were keeping the score on a computer game across several trials. Creature Counting: attentional control/switching Children have to repeatedly switch between two relatively simple activities of counting upwards and counting downwards. They are asked to count aliens in their burrow, with occasional arrows telling them to change the direction in which they are counting. Time taken and accuracy are scored in this subtest. Sky Search DT: sustained-divided attention Children are asked to combine the two tasks of finding spaceships (Sky Search) and keeping a count of scoring sounds (Score!). Some children show a substantial decrement in performance under the dual task condition; others may improve or stay the same. Map Mission: selective/focused attention Children have to search a map to find as many target symbols as they can in one minute. Score DT: sustained attention This subtest combines the sustained attention task of counting scoring sounds with another task involving listening for an animal name that will occur at some stage during a spoken new report. Walk, Don't Walk: sustained attention/response inhibition Children are asked to take one step along a paper path, using a pen, after each tone they hear on a tape. Unpredictably one tone ends differently than the rest, signaling the child to stop. The test measures whether or not the child is able to stop responding when the signal occurs or is `carried away' into a tak driven `automatic' style of responding. Opposite Worlds: attentional control/switching In the Same World, children follow a path naming the digits 1 and 2 that are scattered along it. In the Opposite World, the same type of task is presented except the child must now say `one' when they see a 2 and `two' when they see a 1. The speed with which the child can perform the cognitive reversal is the crucial measure.
- Sol kulaktan söylenenleri tekrarlıyor-yani shadow yapıyor, diğer kulakta ingilizceden almancaya değişse fark etmiyor, sağ kulaktakileri hatırlamıyor, ancak kendi ismi geçerse dikkatini çekiyor, veya sol kulaktakilerle ilişkili sözcükler olursa bağlantım kurabiliyor. Bunun anlamı aslında filtrasyon ve baskılama yok, uyaranların zayıflatılması (attenuation) söz konusudr.
- Klinik tanı görüşmesinde tanılama özellikl
- Özellikle odaklanmış (focused attention) Eye-tracking bakar-görmezleri saptayamıyor (gözünün içine bakar dinler gibi yapar-ama kafası başka yerdedir, veya hedefe bakıyordur, fakat dalmıştır zihnindeki imajinasyonları izliyordu, hedefi bakıyordur fakat görmüyordur). Eye-Tracking- bakışlar nereye düşer, bunu saptar. Fiksasyonlar (sabitlenmeler): ~200-300ms; bilgi kazanılır. Sakkadlar: fiksasyonlar arasındaki son derece hızlı göz hareketleridir.