шавьж

1. Гүйцэтгэсэн:Г.Оюунханд
Н.Урангоо
Ц.Халиун
Б.Амарзаяа
Ц.Банзрагч
Цагаан далавчтан
Trialeurodes vaporariorum west
Greenhouse whitefly

2. Агуулга
 Оршил
 Цагаан далавтаны тухай
 Тархалт
 Хор хөнөөл
 Тэмцэх арга
 Ашигласан хэвлэл

3. Оршил
 Цагаан далавчит нь хамгаалагдсан хөрсний
таримал лооль,хэмх,чинжүү,цэс тамхины төрөл
бүрийн сортууд гоёл чимэглэлийн нэг, олон наст
цэцэгт ургамлыг идэж гэмтээдэг хорлогч шавьжийн
нэг юм. Энэхүү шавьж нь 350овогт хамаарах
181зүйлийн ургамлаар хооллодог. Таримал
ургамлын ургацыг 60-70% заримдаа түүнээс ч их
хэмжээгээр бууруулдаг. Лооль гол хортон бөгөөд
манай орны хүлэмжний нөхцөлд 7-8удмаар үржиж
байна.

4. Цагаан далавчтаны тухай
 Энэхүү шавьж нь цагаан шаравтар өнгөтэй,
бөөрөнхий толгойтой, бие нь дээрээ 7 хос
сэртэнтэй, 7 үе бүхий сахалтай нэг эмэгчин шавьж
85-130ш өндөг төрүүлдэг, өндөг нь 0.2мм урттай
зууван шаргал өнгөтэй. Авгалдайн шат нь 4 удаа
гууждаг биеээрээ олон тооны өргөсүүдтэй байдаг
 1 авгалдайн ургамлын навчин дээр 24 цаг
идэвхитэй хөдөлдөг тул түүнийг тэнүүлч гэж
нэрлэдэг.
 2 3 авгалдайн 0.4-0.6мм хэмжээтэй.
 4авгалдайн 0.6-0.8мм хэмжээтэй.
.

5.  Бие гүйцсэн нь 1.5-
1.6мм урттай хатган
сорох амны эрхтэнтэй
бие нь цагаан
тоосорхог зүйлээр
бүрхэгдсэн өндөгнөөс
бие гүйцэх хугацаа 18-
28 хоног явагддаг.
Цагаан далавчтан нь
дулаанд дуртай шавьж
юм

7. Тархалт
 Цагаан далавчтаныг Тропик, Субтропикоос
гаралтай дулаанд дуртай шавьж гэж үздэг. Монгол
оронд цагаан далавчтаны нэг зүйл нь Ховд аймагт
тархсан байдаг энэ нь гадаад хорио цээрийг чанд
мөрдөж ажиллаж байгаагүйгээс болж гадаад
орноос Улаанбаатар хотын ногооны аж ахуйн
хүлэмжинд тархсан билээ. Одоогийн байдлаар
цагаан далавчт Эрдэнэт, Зүүнхараа, Дархан, УБ
хотын хүлэмжинд тархжээ.

8. Хор хөнөөл
 Хамгаалагдсан хөрсөнд бүтэн
жилийн турш үржих хөгжиж
чадах ба голчлон зун болон
намрын улиралд их
хэмжээгээр үрждэг.Ургамлын
шүүсийн сорж хоололдог.
Авгалдай шатандаа биеэс
лавархаг бодис ялгаруулдаг
үүн дээр нь хөөлөг мөөгөнцөр
(cladosporium sphaerosperum)
ургаж ургамлын фотосинтезийг
удаашруулах буюу зогсоодог.
Үүнээс болж хүлэмжинд
тарималын ургац буурч эцэстээ
үхдэг байнаа

9. Авгалдайн лавархаг бодисоор бүрхэгдсэн
навч

10. Тэмцэх арга
 Цагаан далавчтны бие гүйцсэн шатанд хими
механик аргаар тэмцэх боломжтой боловч
авгалдайн шатанд зөвхөн биологи, микробиологи
аргаар тэмцэг.
 Цагаан далавчиттай тэмцэхдээ өвлийн хүлэмжинл
тарилт хийхээс өмнө болон ургамлыг суулгасны
дараа хүлэмжийг хими аргаар ариутгах хэрэгтэй.
Хүлэмжийг сайн битүүмжилсний дараа 1м талбайд
150грамм хүхэр оногдхоор 2-3өдөр дараалан
нунтаг хүхэрийг шатаана.
 Хүлэмжийн хана дээвэр халаалтын төмөр хоолой
болон сойлтын утас хаалга цонхыг 80 хэмээс
доошгүй халуун усаар шүршиж угаах ажиллагааг
нягт нямбай хийж гүйцэтгэнэ.

11. Лооль гэмтэл учруулсан байдал

12.  Тарилтын буюу ургалын хугацаанд зөвхөн ургамал
хамгаалах микробиологи биологийн аргуудыг
хэрэглэдэг ашерсони энкарзий формаза зэрэг
мөөгөнцөр болон шавьжийг цагаан далавчитны
тархалттай уялдуулан хэрэглэдэг.
 Цагаан далавчтны тархалтыг хязгаарлах ганц
боломж дотоод хорионы асуудлыг чанд мөрдөх
шаардлагатай
 Биологийн аргаар цагаан далавчтантай шонхор
зөгийнийг ашиглан тэмцдэг өндөгнөөс гарсан
авгалдайн цагаанг далавчтны авгалдайг нүхлэн
орж хөнөөдөг.

13. Энгийн механик арга
 Наалдуулан баригч
Энэ нь тод өнгийн буюу
шар өнгийн цаасанд
зориулалтын цавуу
түрхэж хүлэмжинд
зүүдэг энэнд нь хортон
шавьжууд ирж
наалдаж үхдэг.

14. Ашигласан хэвлэл
 Ч.Чулуунжав
Монгол орны бэлчээр хөдөө аж ахуйн таримал
ургамлын хорлогч шавьж
 Google.com
https://www.google.mn/search?hl=mn&biw=1093
&bih=475&site=imghp&tbm=isch&oq=trialeurodes
+vaporariorum+&gs_l=img.3...2039033.2093648.
0.2097147.0.0.0.0.0.0.0.0..0.0.msedr...0...1c.1.61
.img..0.0.0.qxE8f33w2-
0&q=trialeurodes+vaporariorum#imgdii=_

15. Анхаарал тавьсанд
баярлалаа