(TẢI FREE ZALO 0934 573 149) Vai trò của triết học trong đời sống xã hội

1. 1
Lêi më ®Çu
Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn cã ng-êi coi triÕt häc
nh- lµ khoa häc cña mäi khoa häc. Còng kh«ng ph¶i
ngÉu nhiªn trong lÞch sö, nhµ triÕt häc ®-îc gäi
lµ nhµ th«ng th¸i, nhµ hiÒn triÕt, ng-êi n¾m ®-íc
bÝ mÊt cña sù vËt… thËm chÝ trong lÞch sö nh©n
lo¹i, cã thêi kú mµ x· héi ®Æt nhµ triÕt häc vµo
vÞ trÝ cao nhÊt, cã nhµ c¶i t¹o ®Æt nhµ triÕt häc
vµo vÞ trÝ cao nhÊt cña c¬ cÊu tæ chøc x· héi
(Platon víi m« h×nh "Nhµ n­íc lý t­ëng")…
TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu Êy khiÕn triÕt häc trë thµnh
mét m«n thó vÞ, mét c¸i g× ®ã k× bÝ lµm con ng-êi
ë mäi thêi ®¹i ®am mª, ham muèn hiÓu s©u h¬n vµ
®ãng gãp søc m×nh vµo c¸i l©u ®µi k× bÝ vµ hoa lÖ
®ã. KÓ tõ khi ra ®êi tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ph¸t
triÓn ®¹t ®-îc nhiÒu thµnh tùu rùc rì th× triÕt
häc lu«n ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn trÝ tuÖ loµi ng-êi
vµ thóc ®Èy t- duy loµi ng-êi, ®«i khi cßn trë
thµnh vò khÝ s¾c bÐn nhÊt cho nh÷ng g× tiÕn bé cña
sù ph¸t triÓn ®ã. Ngµy nay triÕt häc ®· thùc sù
trë thµnh khoa häc, ®· hoµn chØnh h¬n v× vËy ý
nghÜa lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña ®êi sèng
x· héi cµng râ nÐt h¬n, con ng-êi cµng ®-îc hoµn
thiÖn h¬n vÒ t- duy lý luËn.
§ã lµ mÆt t¸c ®éng ®Õn ®êi sèng x· héi tõ b¶n
th©n khoa häc triÕt häc. Ngµy nay, mÆc dï sù ph¸t
triÓn nh- vò b¸o cña khoa häc kü thuËt, sù ph¸t

2. 2
triÓn vÒ mÆt vËt chÊt cña ®êi sèng x· héi… còng
kh«ng hÒ lµm gi¶m ®i tÝnh chÊt k× bÝ vµ vai trß
®èi víi thùc tiÔn cña triÕt häc, mµ vÊn ®Ò lµ ph¶i
cã mét t- duy lý luËn, ®óng ®¾n ®Ó kh«ng bÞ "l¹c
lèi" trong sù ph¸t triÓn ®ã, h¬n n÷a, sù ph¸t
triÓn vÒ mÆt x· héi cña khoa häc kü thuËt… còng
t¸c ®éng ng-îc trë l¹i khoa häc triÕt häc: chøng
minh hay b¸c bá nh÷ng quan ®iÓm triÕt häc, nhËn
ch©n ®-îc nh÷ng t- t-ëng ®óng ®¾n
Víi vai trß to lín cña triÕt häc víi sù ph¸t
triÓn t- t-ëng x· héi vµ víi
thùc tiÔn ®êi sèng x· héi nh- vËy, tiÓu luËn nµy
chØ mong tæng hîp l¹i mét
sè vai trß ®· ®-îc thõa nhËn cña triÕt häc trong
®êi sèng x· héi.
TiÓu luËn " Vai trß cña triÕt häc trong ®êi sèng
x· héi"gåm 3 phÇn:
PhÇn1 :lêi më ®Çu
PhÇn2:Néi dung:
I Ch-¬ng I : TriÕt häc - Mét khoa häc
II Ch-¬ngII : Vai trß cña m«n triÕt häc
trong ®êi sèng x· héi
PhÇn 3 kÕt luËn.

3. 3
Ch-¬ng I: TriÕt häc - Mét m«n khoa häc
I. Sù ra ®êi cña triÕt häc vµ ®Þnh nghÜa triÕt häc.
1 . Sù ra ®êi cña triÕt häc
TtiÕt häc ra ®êi ë c¶ ph-¬ng §«ng vµ ph-¬ng
T©y gÇn nh- cïng mét thêi gian (kho¶ng tõ thÕ kû
thø VIII ®Õn thÕ kû VII tr-íc c«ng nguyªn).
t¹i mét sè trung t©m v¨n minh cæ ®¹i cña nh©n lo¹i
nh- Trung Quèc, Ên §é, Hi L¹p.
Theo ng-êi Trung Quèc, thuËt ng÷ triÕt häc cã
nguån gèc ng«n ng÷ lµ ch÷ triÕt vµ khoa häc nµy
hiÓu theo nghÜa lµ sù truy t×m b¶n chÊt cña ®èi
t-îng, triÕt häc chÝnh lµ trÝ, lµ sù hiÓu biÕt s©u
s¾c cña con ng-êi.
Theo ng-êi Ên §é, triÕt häc ®-îc coi lµ
Danshana, cã nghÜa lµ chiªm ng-ìng nh-ng mang hµm
ý lµ trÝ thøc dùa trªn lý trÝ, lµ con ®-êng suy
ngÉm ®Ó dÉn d¾t con ng-êi ®Õn víi lÏ ph¶i.
ë ph-¬ng T©y thuËt ng÷ triÕt häc suÊt hiÖn ë
HiL¹p, theo tiÕng HiL¹p triÕt häc lµ Philosophia,
nghÜa lµ yªu mÕn sù th«ng th¸i, nã lµ khoa häc võa
mang tÝnh ®Þnh h-íng võa nhÊn m¹nh ®Õn kh¸t väng
t×m kiÕm ch©n lý cña con ng-êi.
Nh- v©y, cho dï ë ph-¬ng §«ng hay ph-¬ng T©y,
ngay tõ ®Çu triÕt häc ®· lµ ho¹t ®éng tinh thÇn
biÓu hiÖn kh¶ n¨ng nhËn thøc, ®¸nh gi¸ cña con
ng-êi, nã tån t¹i víi t- c¸ch lµ mét h×nh th¸i ý
thøc x· héi.

4. 4
2. §Þnh nghÜa triÕt häc.
§· cã rÊt nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ
triÕt häc, nh-ng ®Òu bao hµm nh÷ng néi dung gièng
nhau:
TriÕt häc nghiªn cøu thÕ giíi víi t- c¸ch lµ
mét chØnh thÓ, t×m ra nh÷ng quy luËt chung nhÊt
chi phèi sù vËn ®éng cña chØnh thÓ nãi chung, cña
x· h«i loµi ng-êi, cña con ng-êi trong cuéc sèng
céng ®ång nãi riªng vµ thÓ hiÖn nã mét c¸ch cã hÖ
thèng d-íi d¹ng duy lý.
VËy: TriÕt häc lµ hÖ thèng trÝ thøc lý luËn
chung nhÊt cña con ng-êi vÒ thÕ giíi, vÒ vÞ trÝ
vai trß cña con ng-êi trong thÕ giíi Êy.
II. TriÕt häc víi t- c¸ch lµ mét khoa häc.
Ngµy nay, TriÕt häc kh«ng cßn lµ bÝ mËt mµ chØ
nh÷ng nhµ TriÕt häc míi biÕt n÷a (Ph.¡ngghen,
"Chèng §uy-rinh") nã tõ "Hhoa häc cña c¸c khoa
häc" ®· trë thµnh mét m«n khoa häc ®éc lËp.
Lµ mét m«n khoa häc ®éc l©p, TriÕt häc cÇn ph¶i
cã: §èi t-îng riªng cña nã, ph¶i cã ph-¬ng ph¸p
nghiªn cøu ( gÇn ph-¬ng ph¸p luËn vµ ph-¬ng ph¸p
riªng); cã c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n; cã c¸c kh¸i niÖm vµ
c¸c ph¹m trï; c¸c quy luËt.
1. §èi t-îng cña TriÕt häc.
Theo Ph.¨ngghen: "TriÕt häc lµ khoa häc vÒ c¸c
quy luËt chung nhÊt sö sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn
cña thÕ giíi; tõ tù nhiªn, x· héi vµ c¶ t- duy",
(Ph. ¨ng ghen, "chãng §uy-rinh")

5. 5
Nh- vËy cã thÓ coi ®èi t-îng cña TriÕt häc lµ
tù nhiªn, x· héi vµ t- duy cña con ng-êi: nh-ng
TriÕt häc kh«ng ph¶i lµ khoa häc tù nhiªn, khoa
häc vÒ x· héi, khoa häc vÒ t- duy (logic häc) mµ
lµ khoa häc chung nhÊt, nã coi thÕ giíi lµ "mét
chØnh thÓ thèng nhÊt " c¸c mÆt trªn.
2. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu.
- Cã mét ®iÒu ®Æc biÖt cña khoa TriÕt häc, ®ã
lµ, víi khoa häc nµy th× sù kh¸c nhau vÒ ph-¬ng
ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó ph©n biÖt c¸c tr-êng ph¸i
TriÕt häc (siªu h×nh hay biÖn chøng), thÓ hiÖn
tÝnh khoa häc hay ph¶n ®éng cña mét hÖ thèng TriÕt
häc. Nguyªn nh©n cña hiÖn t-îng nµy xuÊt ph¸t tõ
®èi t-îng cña TriÕt häc: Coi thÕ giíi nh- lµ mét
chØnh thÓ, nghiªn cøu bao trïm thÕ giíi: tù nhiªn,
x· héi, t- duy.
- TriÕt häc nghiªn cøu thÕ giíi b»ng ph-¬ng
ph¸p cña riªng m×nh kh¸c víi mäi khoa häc cô thÓ:
Nã xem xÐt thÕ giíi nh- mét chØnh thÓ vµ t×m c¸ch
®-a ra mét hÖ thèng c¸c quan niÖm vÒ chØnh thÓ ®ã.
§iÒu ®ã chØ cã thÓ thùc hiÖn ®-îc b»ng c¸ch tæng
kÕt toµn bé lÞch sö cña khoa häc vµ lÞch sö cña
b¶n th©n TriÕt häc
3. VÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc:
TriÕt häc còng nh- nh÷ng khoa häc kh¸c ph¶i
gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cã liªn quan víi nhau,
trong ®ã vÊn ®Ò cùc kú quan träng lµ nÒn t¶ng vµ
lµ ®iÓm xuÊt ph¸t ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn
l¹i ®-îc gäi lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc. Theo

6. 6
Ph. ¨ngghen "vÊn ®Ò c¬ b¶n lín cña mäi TriÕt häc,
®Æc biÖt lµ TriÕt häc hiÖn ®¹i, lµ vÊn ®Ò quan hÖ
gi÷a t- duy vµ tån t¹i.
Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc kh«ng
chØ x¸c ®Þnh ®-îc nÒn t¶ng vµ ®iÓm xuÊt ph¸t ®Ó
gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kh¸c cña TriÕt häc mµ nã cßn
lµ tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh lËp tr-êng, thÕ giíi
quan cña c¸c TriÕt gia vµ häc thuyÕt cña hä.
VÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc cã hai mÆt mçi mÆt
ph¶i tr¶ lêi cho mét c©u hái lín:
MÆt thø nhÊt: gi÷a ý thøc vµ vËt chÊt th× c¸i
nµo cã tr-íc, c¸i nµo cã sau, c¸i nµo quyÕt ®Þnh
c¸i nµo?.
MÆt thø hai: con ng-êi cã kh¶ n¨ng nhËn thøc
®-îc thÕ giíi hay kh«ng?.
Tr¶ lêi cho hai c©u hái trªn liªn quan mËt
thiÕt ®Õn viÖc h×nh thµnh c¸c tr-êng ph¸i TriÕt
häc vµ c¸c häc thuyÕt vÒ nhËn thøc cña TriÕt häc.
4. HÖ thèng c¸c ph¹m trï vµ c¸c quy luËt.
Mçi bé m«n khoa häc ®Òu cã mét hÖ thèng ph¹m
trï riªng cña m×nh ph¶n ¸nh nh÷ng mÆt, nh÷ng thuéc
tÝnh, nh÷ng mèi liªn hÖ c¬ b¶n vµ phæ biÕn thuéc
ph¹m vi khoa häc ®ã nghiªn cøu.
Víi c¸c khoa häc chuyªn ngµnh c¸c ph¹m trï chØ
ph¶n ¸nh nh÷ng mèi liªn hÖ chung trªn mét lÜnh vùc
nhÊt ®Þnh cña hiÖn thùc thuéc ph¹m vi nghiªn cøu
cña m«n khoa häc chuyªn ngµnh ®ã. Kh¸c víi ®iÒu
®ã, c¸c ph¹m trï cña phÐp biÖn chøng duy vËt
nh-:"(vËt chÊt", "ý thøc", "vËn ®éng", "®øng im",

7. 7
"m©u thuÉn" lµ nh÷ng kh¸i niÖm trung nhÊt ph¶n
¸nh nh÷ng mÆt nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng mèi liªn hÖ
c¬ b¶n vµ phæ biÕn nhÊt kh«ng ph¶i chØ cña mét
lÜnh vùc nhÊt ®Þnh nµo ®Êy cña hiÖn thùc, mµ cña
toµn bé thÕ giíi hiÖn thùc, bao gåm c¶ tù nhiªn,
x· héi vµ t- duy. Mäi sù vËt, hiÖn t-îng ®Òu cã
nguyªn nh©n xuÊt hiÖn, ®Òu cã qu¸ tr×nh vËn ®éng
biÕn ®æi, ®Òu cã m©u thuÉn... nghÜa lµ ®Òu cã
nh÷ng mÆt, nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng mèi liªn hÖ
®-îc ph¶n ¸nh trong c¸c ph¹m trï cña TriÕt häc.
- Khi TriÕt häc duy vËt biÖn chøng ra ®êi; nã
trë thµnh vò khÝ lý luËn s¾c bÐn cho giai cÊp tiÕn
bé, nã kÕt tinh mäi tinh hoa cña t- t-ëng nh©n
lo¹i, v× vËy nã lµ "khoa häc nhÊt"; lµ "triÖt ®Ó
vµ hoµn mü nhÊt", lµ "s©u s¾c vµ toµn diÖn nhÊt"
(V.I. Lªnin; "Ba nguån gèc cña chñ nghÜa M¸c"). V×
vËy cã thÓ coi c¸c quy luËt cña TriÕt häc duy vËt
biÖn chøng lµ quy luËt c¬ b¶n cña khoa häc TriÕt
häc. TriÕt häc duy vËt biÖn chøng gåm ba quy luËt
c¬ b¶n:
+ Quy luËt m©u thuÉn: nãi lªn nguån gèc vµ ®éng
lùc vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña thÕ giíi, c¶ vÒ c¸c
mÆt: tù nhiªn, x· héi, vµ t- duy.
+ Quy luËt vÒ mèi quan hÖ gi÷a mÆt l-îng víi
mÆt chÊt
Nãi lªn c¸ch thøc cña sù ph¸t triÓn.
+ Quy luËt phñ ®Þnh cña phñ ®Þnh: nãi lªn con
®-êng tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn.

8. 8
III. §Æc ®iÓm cña khoa häc triÕt häc
1. TriÕt häc tån t¹i nh- mét h×nh th¸i ý thøc x·
héi
Nh- c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi kh¸c (®¹o ®øc,
t«n gi¸o, khoa häc… ) Th× triÕt häc còng tån t¹i
víi t- c¸ch lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi, tõ lµ
cã ®Æc tÝnh biÕn ®æi phô thuéc vµo sù biÕn ®æi cña
tån t¹i x· héi vµ t¸c ®éng trë l¹i nh÷ng ®iÒu kiÖn
nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, triÕt häc lµ mét h×nh th¸i ý
thøc x· héi ®Æc biÖt: nã kh«ng ph¶i lµ mét bé phËn
trong h×nh th¸i ý thøc x· héi khoa häc v× b¶n chÊt
nã còng lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi; nã kh«ng
gièng nh- t«n gi¸o, lµ h×nh th¸i ý thøc x· héi ra
®êi ngay tõ thêi nguyªn thñy. TriÕt häc chØ ra ®êi
khi con ng-êi ®· cã mét vèn hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vµ
®¹t ®Õn kh¶ n¨ng rót ra ®-îc c¸i chung trong mu«n
vµn nh÷ng sù kiÖn, hiÖn t-îng riªng lÎ vµ khi x·
héi ®· ph¸t triÓn ®Õn thêi kú h×nh thµnh tÇng líp
lao ®éng trÝ ãc.
2. TriÕt häc lµ hÖ thèng tri thøc chung nhÊt
§iÒu nµy thÓ hiÖn qua ®Þnh nghÜa vÒ triÕt häc
vµ ®èi t-îng cña nã.
3. TriÕt häc mang tÝnh giai cÊp
Mçi t- t-ëng triÕt häc ®Òu ®¹i diÖn cho mét
giai cÊp nhÊt ®Þnh trong x· héi vµ còng mçi t-
t-ëng triÕt häc ph¶n ¸nh mét giai ®o¹n mét tr×nh
®é nhËn thøc vÒ thÕ giíi cña mçi thêi ®¹i nhÊt
®Þnh.

9. 9
Kh«ng cã mét thø triÕt häc phi giai cÊp, mét
thø triÕt häc chung chung. Mçi hÖ thèng triÕt häc
®Òu cã ChÝnh §¶ng cña nã vµ trë thµnh vò khÝ lý
luËn cho mét giai cÊp nhÊt ®Þnh th-êng lµ cã vai
trß næi bËt trong lÞch sö ë mçi thêi ®¹i. Cø nh-
vËy "TriÕt häc vÉn cã tÝnh ®¶ng cña nã trong suèt
thêi h¬n 2000 n¨m nay" (V.I. Lªnin).
XEM THÊM
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ TIỂU LUẬN UY TÍN, CHI PHÍ PHÙ HỢP
https://luanvantot.com/dich-vu-viet-thue-tieu-luan/
DỊCH VỤ CHỈNH SỬA ĐẠO VĂN
https://luanvantot.com/dich-vu-kiem-tra-dao-van-chinh-sua-dao-van/
200 ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN TRIẾT HỌC + BÀI MẪU TRIẾT HỌC
https://luanvantot.com/de-tai-tieu-luan-va-bai-mau-tieu-luan-triet-hoc/

10. 10
Ch-¬ng II: vai trß cña triÕt häc trong ®êi
sèng x· héi
I. Mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn
Nh- phÇn trªn ®· kh¼ng ®Þnh, triÕt häc lµ mét
h×nh th¸i ý thøc x· héi. V× vËy nã mang ®Æc tÝnh
chung cña c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi khi t¸c ®éng
trë l¹i víi thùc tiÔn ®êi sèng, thÓ hiÖn râ nhÊt ë
c¸c mÆt: ý thøc x· héi cã thÓ "lÖch pha" víi tån
t¹i cña x· héi(cã thÓ ®i tr-íc c¶ thùc tr¹ng x·
héi , cã thÓ l¹c hËu h¬n tån t¹i x· héi); ý thøc
x· héi t¸c ®éng trë l¹i tån t¹i x· héi.
1. ý Thøc x· héi triÕt häc cã thÓ v-ît tr-íc hoÆc
l¹c hËu h¬n tån t¹i x· héi.
a. T- t-ëng triÕt häc cã thÓ l¹c hËu h¬n ®êi
sèng, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi:
ý thøc x· héi nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ triÕt
häc lu«n g¾n víi lîi Ých cña nh÷ng tËp ®oµn ng-êi
nh÷ng giai cÊp nhÊt ®Þnh trong x· héi. V× vËy,
nh÷ng t- t-ëng cò, l¹c hËu th-êng ®-îc c¸c lùc
l-îng x· héi ph¶n tiÕn bé l-u gi÷ vµ truyÒn b¸
nh»m chèng l¹i c¸c lùc l-îng x· héi tiÕn bé.
Nh÷ng t- t-ëng l¹c hËu, thÕ giíi quan ph¶n ®éng
kh«ng mÊt ®i mét c¸ch dÔ dµng. v× vËy trong sù
nghiÖp x©y dùng x· héi míi ph¶i th-êng xuyªn t¨ng
c-êng c«ng t¸c t- t-ëng, ®Êu tranh chèng l¹i nh÷ng
©m m-u vµ hµnh ®éng ph¸ ho¹i cña nh÷ng lùc l-îng
thï ®Þch vÒ mÆt t- t-ëng, kiªn tr× xoa bá nh÷ng
truyÒn thèng t- t-ëng tèt ®Ñp.

11. 11
b. TriÕt häc cã thÓ v-ît tr-íc tr×nh ®é hiÖn
®¹i cña tån t¹i x· héi
Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, t- t-ëng cña
con ng-êi ®Æc biÖt lµ nh÷ng t- t-ëng khoa häc tiªn
tiÕn cã thÓ v-ît tr-íc sù ph¸t triÓn cña tån t¹i
x· héi, v-ît tr-íc sù ph¸t triÓn cña tån t¹i x·
héi, chØ ®¹o ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng-êi,
h-íng ho¹t ®éng ®ã vµo viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm
vô míi do sù ph¸t triÓn chÝn muåi cña ®êi sèng vËt
chÊt cña x· héi ®Æt ra.
TriÕt häc M¸c - Lªnin lµ hÖ t- t-ëng cña giai
cÊp c¸ch m¹ng nhÊt cña thêi ®¹i - giai cÊp c«ng
nh©, nã trang bÞ cho giai cÊp c«ng nh©n vµ chÝnh
®¶ng céng s¶n vò khÝ lý luËn s¾c bÐn ®Ó gi¶i phãng
m×nh vµ gi¶i phãng nh©n d©n lao ®éng, c¸c d©n téc
bÞ ¸p bøc bãc lét trªn toµn thÕ giíi, tho¸t khái
¸c n« dÞch, bãc lét, x©y dùng mét x· héi tèt ®Ñp.
V× vËy, chØ nghÜa M¸c - Lªnin lµ hÖ thèng -u viÖt
nhÊt, lµ con ®-êng, s¸ch l-îc tèt nhÊt cho sù ph¸t
triÓn x· héi loµi ng-êi.
2. T- t-ëng triÕt häc t¸c ®éng trë l¹i ®êi sèng x·
héi
PH.¡ngghen viÕt:"Sù ph¸t triÓn vÒ mÆt chÝnh
trÞ, ph¸p luËt, triªt häc, t«n gi¸o, v¨n häc, nghÖ
thuËt…. ®Òu dùa vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh­ng
tÊt c¶ chóng cã ¶nh h-ëng lÉn nhau vµ ¶nh h-ëng
®Õn c¬ së kinh tÕ ".
Møc ®é ¶nh h-ëng cña t- t-ëng nãi chung vµ t-
t-ëng triÕt häc nãi riªng ®Õn sù ph¸t triÓn x· héi

12. 12
phô thuéc vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sù cô thÓ, vµo
tÝnh chÊt cña c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ mµ trªn ®ã
t- t-ëng n¶y sinh, vµo vai trß lÞch sö cña giai
cÊp mang ngän cê t- t-ëng; vµo møc ®é ph¶n ¸nh
®óng ®¾ng cña t- t-ëng ®èi víi c¸c nhu cÇu ph¸t
triÓn cña x· héi; vµo møc ®é më réng cña t- t-ëng
quÇn chóng, còng do ®ã, ë ®©y cÇn ph©n biÖt vai
trß cña ý thøc t- t-ëng tiÕn bé vµ ý thøc t- t-ëng
ph¶n tiÕn bé ®èi víi sù ph¸t triÓn cña x· héi.
C.M¸c kh¼ng ®Þnh: "Lùc l-îng vËt chÊt chØ cã
thÓ bÞ ®¸nh b¹i bëi lùc l-îng vËt chÊt" vµ mét hÖ
t- t-ëng t¸c ®éng ®-îc tíi quÇn chóng hay khi cã
nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó biÕn thµnh lùc l-îng vËt chÊt"
(C.M¸c) th× nã míi trë thµnh ®éng lùc cho sù ph¸t
triÓn cña x· héi.
II. Vai trß cña triÕt häc trong ®êi sèng x· héi
Vai trß cña triÕt häc trong ®êi sèng x· héi
®ù¬c thÓ hiÖn qua chøc n¨ng cña triÕt häc. TriÕt
häc cã nhiÒu chøc n¨ng nh-: Chøc n¨ng nhËn thøc,
chøc n¨n ®¸nh gi¸, chøc n¨ng gi¸o dôc…. Nh­ng quan
träng nhÊt kµ chøc n¨ng thÕ giíi quan vµ chøc
n¨ng ph-¬ng ph¸p luËn.
1. Chøc n¨ng thÕ giíi quan vµ chøc n¨ng ph-¬ng
ph¸p luË cña triÕt häc
- Nh÷ng vÊn ®Ò ®-îc triÕt häc ®Æt ra vµ t×m lêi
gi¶i ®¸p tr-íc hÕt lµ nh÷ng vÊn ®Òn thuéc vÒ thÕ
giíi quan. ThÕ giíi quan ®ãng vai trß ®Æc biÖt
quan träng trong cuéc sèng cña con ng-êi vµ x· héi
loµi ng-êi. Tån t¹i trong thÕ giíi dï muèn hay

13. 13
kh«ng con ng-êi còng ph¶i nhËn thøc thÕ giíi vµ
nhËn thøc b¶n th©n m×nh. Nh÷ng tri thøc nµy dÇn
dÇn h×nh thµnh nªn thÕ giíi quan l¹i trë thµnh
nh©n tè ®Þnh h-íng, thÕ giíi quan nªn thÕ giíi
quan. Khi ®· h×nh thµnh, thÕ giíi quan trë thµnh
nh©n tè ®Þnh h-íng cho qu¸ tr×nh con ng-êi tiÕp
tôc nhËn thøc thÕ giíi.
Nh- vËy, thÕ giíi quan ®óng ®¾n lµ tiÒn ®Ò ®Ó
x¸c lËp nh©n sinh quan tÝch cùc vµ tr×nh ®é ph¸t
triÓn cña thÕ giíi quan lµ tiªu chÝ quan träng vÒ
sù tr-ëng thµnh cña mçi c¸ nh©n còng nh- cña mçi
céng ®ång x· héi nhÊt ®Þnh.
TriÕt häc ra ®êi víi t- c¸ch lµ h¹t nh©n lý
luËn cña thÕ giíi quan, lµm cho thÕ giíi quan ph¸t
triÓn nh- mét qu¸n tr×nh tù gi¸c dùa trªn sù tæng
kÕ kinh nghiÖm thùc tiÔn vµ tri thøc do c¸c khoa
häc ®-a l¹i.
Ph-¬ng ph¸p luËn lµ lý luËn vÒ ph-¬ng ph¸p, lµ
hÖ thèng c¸c quan ®iÓm chØ ®¹o viÖc t×m tßi, x©y
dùng, lùa chän vµ vËn dông c¸c ph-¬ng ph¸p.
Tuy kh«ng ph¶i lµ mét ngµnh khoa häc ®éc lËp
nh-ng ph-¬ng ph¸p luËn lµ mét bé phËn kh«ng thÓ
thiÕu ®-îc trong bÊt kú mét ngµnh khoa häc nµo.
XÐt ph¹m vi t¸c dông cña nã, ph-¬ng ph¸p lu©n
ngµnh; ph-¬ng ph¸p luËn chøng vµ ph-¬ng ph¸p luËn
chung nhÊt.
+ Ph-¬ng ph¸p luËn ngµnh lµ ph-¬ng ph¸p luËn
cña mét ngµnh khoa häc cô thÓ nµo ®ã.

14. 14
+ Ph-¬ng ph¸p luËn chung lµ ph-¬ng ph¸p luËn
®-îc sö dông cho 1 sè ngµnh khoa häc.
+ Ph-¬ng ph¸p luËn chung nhÊt lµ ph-¬ng ph¸p
luËn ®-îc dïng lµm ®iÓm xuÊt ph¸t cho viÖc x¸c
®Þnh c¸c ph-¬ng ph¸p luËn chung, c¸c ph-¬ng ph¸p
ho¹t ®éng kh¸c cña con ng-êi.
Víi t- c¸ch lµ hÖ thèng tri thøc chung nhÊt cña
con ng-êi vÒ thÕ giíi vµ vai trß cña con ng-êi
trong thÕ giíi ®ã; víi viÖc nghiªn cøu nh÷ng quy
luËt chung nhÊt cña tù nhiªn, x· héi vµ t- duy
triÕt häc thùc hiÖn chøc n¨ng ph-¬ng ph¸p luËn
chung nhÊt kh¼ng ®Þnh ®iÒu nµy, Ph.¡ngghen viÕt -
khi phª ph¸n nh÷ng nhµ khoa häc tù nhiªn siªu h×nh
kh«ng thÊy ®-îc mèi quan hÖ biÖn chøng c¸c ngµnh
khoa häc, kh«ng thÊy ®-îc sù kh¸c nhau gi÷a t- duy
lý luËn víi t- duy thùc nghiÖm.
"Nh÷ng nhµ khoa häc tù nhiªn t-ëng r¶ng hä
tho¸t khái triÕt häc b»ng c¸ch kh«ng ®Ó ý ®Õn nã
hoÆc phØ b¸ng nã. Nh-ng v× kh«ng cã t- duy th× hä
kh«ng thÓ tiÕn lªn ®-îc mét b-íc nµo vµ muèn t-
duy th× hä cÇn cã nh÷ng ph¹m trï l«gÝc, mµ nh÷ng
ph¹m trï Êy th× hä lÊy mét c¸ch kh«ng phª ph¸n,
hoÆc lÊy trong c¸i ý thøc chung, th«ng th-êng cña
nh÷ng ng-êi gäi lµ cã häc thøc, c¸i ý thøc bÞ
thèng trÞ bëi nh÷ng tµn tÝch cña nh÷ng hÖ thèng
triÕt häc lçi thêi hoÆc lÊy trong nh÷ng m¶nh vô
cña c¸c gi¸o tr×nh triÕt häc b¾t buéc trong c¸c
tr-êng ®¹i häc (®ã kh«ng chØ lµ nh÷ng quan ®iÓm
rêi r¹c mµ cßn lµ mét mí hæ lín nh÷ng ý kiÕn cña

15. 15
nh÷ng ng-êi thuéc c¸c tr-êng ph¸i hÕt søc kh¸c
nhau vµ th-êng lµ nh÷ng tr-êng ph¸i tåi tÖ nhÊt)
HoÆc lÊy trong nh÷ng t¸c phÈm triÕt häc ®ñ lo¹i mµ
hä ®äc mét c¸ch kh«ng cã hÖ thèng vµ kh«ng cã phª
ph¸n. - Cho nªn, dï sao, rót côc l¹i, hä vÉn bÞ lÖ
thuéc vµo triÕt häc vµ ®¸ng tiÕc th-êng lµ thø
triÕt häc tåi tÖ nhÊt. Nh÷ng kÎ n« lÖ cña nh÷ng
tµn tÝch th«ng tôc ho¸, tåi tÖ nhÊt cña nh÷ng häc
thuyÕt triÕt häc tåi tÖ nhÊt.
Dï nh÷ng nhµ khoa häc tù nhiªn cã lµm g× ®i n÷a
th× hä còng vÉn bÞ triÕt häc chi phèi, vÊn ®Ò chØ
ë chç hä muèn bÞ chi phèi bëi mét thøc triÕt häc
tåi tÖ hîp mèt, hay hä muèn ®-îc h-íng dÉn bëi mét
h×nh thøc t- duy lý luËn dùa trªn sù hiÓu biÕt vÒ
lÞch sö t- t-ëng vµ nh÷ng thµnh tù cña nã ""
(PH.¡ngghen; "BiÖn chøng cña tù nhiªn")
V× vËy, mçi quan ®iÓm lý luËn cña triÕt häc
®ång thêi lµ mét nguyªn t¾c trong viÖc x¸c ®Þnh
ph-¬ng ph¸p, lµ lý luËn vÒ ph-¬ng ph¸p.
Nh÷ng chøc n¨ng nãi trªn ®-îc thùc hiÖn ë c¸c
häc thuyÕt triÕt häc khoa häc t¹o nªn kh¶ n¨ng c¶i
t¹o thÕ giíi cña häc thuyÕt triÕt häc ®ã, trë
thµnh mét c«ng cô h÷u hiÖu trong ho¹t ®éng chÕ ngù
giíi tù nhiªn vµ sù nghiÖp gi¶i phãng con ng-êi
cña nh÷ng lùc l-îng s¶n xuÊt.

16. 16
2. Chøc n¨ng ph¶n ¸nh hiÖn thùc cña ®êi sèng x·
héi vµ chøc n¨ng ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn x·
héi.
- Mçi hÖ thèng triÕt häc ®Òu ra ®êi trong nh÷ng
hoµn c¶nh x· héi nhÊt ®Þnh, ph¶n ¸nh t- t-ëng, ®Þa
vÞ, mong muèn cña giai cÊp mµ nã phôc vô; mèi hÖ
t- t-ëng TriÕt häc ®ã ®Òu lµ "tinh hoa cña thêi
®¹i" ®ã.
C.M¸c viÕt r»ng: "C¸c TriÕt ra kh«ng mäc lªn
nh- nÊm tõ tr¸i ®Êt, hä lµ s¶n phÈm cña thêi ®¹i,
cña d©n téc m×nh, mµ dßng s÷a tinh tÕ nhÊt quý gi¸
vµ v« h×nh ®-îc tËp trung l¹i trong nh÷ng t- t-ëng
TriÕt häc".
Hay nh- G.V. Hegel, «ng coi sù ra ®êi cña c¸c
häc thuyÕt TriÕt häc lµ "sù tÊt yÕu", coi "triÕt
häc lµ tinh hoa cña thêi ®¹i m×nh,vµ do ®ã nã thùc
hiÖn chøc n¨ng ®-îc x· héi phã th¸c trong ph¹m vi
cña thêi ®¹i vµ chØ khi ®ã tÝnh tÝch cùc cña t-
duy triÕt häc míi ®-îc ph¸t huy.
- Cïng víi t- c¸ch lµ mét h×nh th¸i ý thøc x·
héi nh-ng lµ h×nh th¸i ý thøc x· héi ®Æc biÖt,
chung nhÊt, TriÕt häc, nÕu ph¶n ¸nh ®óng xu thÕ
cña thêi ®¹i th× nã sÏ lµ c¬ së lý luËn cho giai
cÊp tiÕn bé thùc hiÖn sù nghiÖp cña m×nh, chØ ®¹o
thùc tiÔn ho¹t ®éng trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña
®íi sèng x· héi, tõ ®ã nã trë thµnh ®éng lùc vÒ
mÆt tinh thÇn cho sù ph¸t triÓn x· héi.

17. 17
KÕt luËn
Qua sù kh¶o s¸t s¬ l-îc vÒ vai trß cña triÕt
häc trong ®êi sèng x· héi, rót ra mét sè nhËn xÐt
sau:
- Khi bµn vÒ vai trß cña TriÕt häc trong ®êi
sèng x· héi, t¸c ®éng cña nã ®Õn hiÖn thùc x· héi
th× tr-íc tiªn ph¶i qu¸n triÖt r»ng: TriÕt häc lµ
m«n khoa häc ch©n chÝnh, chø kh«ng ph¶i lµ tËp hîp
nh÷ng t- t-ëng gi¶i thÝch thÕ giíi cña nh÷ng TriÕt
gia, nh÷ng nhµ t- t-ëng, Nh÷ng t- t-ëng cña hä
kh«ng ph¶i lµ xuÊt ph¸t tõ h¶o t©m hay thµnh ý cña
hä.
Tuy nhiªn, TriÕt häc còng lµ mét h×nh th¸i ý
thøc x· héi, VÒ tÝnh chÊt nµy cña nã, nã phñ ®Þnh
tÝnh chÊt lµ mét khoa häc chuyªn nghµnh ( lµ mét
bé phËn cña h×nh th¸i ý thøc x· héi khoa häc) v×
vËy nã lµ mét khoa häc ®Æc biÖt mang tÝnh chung
nhÊt trõu t-îng nhÊt vÒ thÕ giíi.
- Sù t¸c ®éng cña t- t-îng triÕt häc, vai trß
cña nã ®èi víi ®êi sènglµ:"kh«ng ph¶i lµ gi¶i
thÝch thÕ giíi mµ vÊn ®Ò lµ ë chç c¶i t¹o thÕ
giíi" ( C.M¸c ), triÕt häc ph¶i lµ khoa häc "gi¶i
thÝch thÕ giíi thÕ tôc chø kh«ng ph¶i lµ tho¸t ly
thÕ giíi thÕ tôc "(C M¸c; "Lêi nãi ®Çu trang phª
ph¸n Nhµ n-íc ph¸p quyÒn cña Hªghel ").
TriÕt häc t¸c ®éng ®Õn ®êi sèng hiÖn thùc trªn
vÞ trÝ, t- c¸ch ®Æc biÖt. Nã lµ h¹t nh©n c¬ b¶n
cña thÕ giíi quan.

18. 18
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1. PH.¡ngghen: "BiÖn chøng cña tù nhiªn"
NXB ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2005
2. V.I. Lªnin: "Lªnin toµn tËp" - TËp 23
NXB ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2003
3. C. M¸c : "Lêi nãi ®Çu trong phªn ph¸n triÕt
häc ph¸p quyÒn cña Hªghen"
"C.M¸c - PH.¡ngghen tuyÓn tËp"
4. Gi¸o tr×nh triÕt häc M¸c - Lªnin.
NXB ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2003
6. PH.¡ngghen "Chèng §uy-rinh".
'

19. 19
Môc lôc
Trang
Lêi më ®Çu ....................................... 1
Ch-¬ng I: TriÕt häc - Mét m«n khoa häc .......... 3
I. Sù ra ®êi cña triÕt häc vµ ®Þnh nghÜa triÕt
häc............................................. 3
1 . Sù ra ®êi cña triÕt häc................... 3
2. §Þnh nghÜa triÕt häc. ...................... 4
II. TriÕt häc víi t- c¸ch lµ mét khoa häc. ..... 4
1. §èi t-îng cña TriÕt häc.................... 4
2. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu. .................... 5
3. VÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc:............... 5
4. HÖ thèng c¸c ph¹m trï vµ c¸c quy luËt. .... 6
III. §Æc ®iÓm cña khoa häc triÕt häc ........... 8
1. TriÕt häc tån t¹i nh- mét h×nh th¸i ý thøc
x· héi ........................................ 8
2. TriÕt häc lµ hÖ thèng tri thøc chung nhÊt . 8
3. TriÕt häc mang tÝnh giai cÊp............... 8
Ch-¬ng II: vai trß cña triÕt häc trong ®êi sèng
x· héi .......................................... 10
I. Mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn ...... 10
1. ý Thøc x· héi triÕt häc cã thÓ v-ît tr-íc hoÆc
l¹c hËu h¬n tån t¹i x· héi. ................... 10
2. T- t-ëng triÕt häc t¸c ®éng trë l¹i ®êi sèng
x· héi ....................................... 11
II. Vai trß cña triÕt häc trong ®êi sèng x· héi
............................................... 12

20. 20
1. Chøc n¨ng thÕ giíi quan vµ chøc n¨ng ph-¬ng
ph¸p luË cña triÕt häc ....................... 12
2. Chøc n¨ng ph¶n ¸nh hiÖn thùc cña ®êi sèng x·
héi vµ chøc n¨ng ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn x·
héi. ......................................... 16
KÕt luËn ........................................ 17
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o .................... 18