Luận văn thạc sĩ ngành luật: Đổi mới chương trình dạy môn pháp luật trong các trường cao đẳng, cho các bạn tham khảo

1. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LÊ THỊ HẰNG NGA
§æI MíI CH¦¥NG TR×NH d¹y M¤N PH¸P LUËT
TRONG C¸C TR¦êNG CAO §¼NG
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2015

2. ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LÊ THỊ HẰNG NGA
§æI MíI CH¦¥NG TR×NH d¹y M¤N PH¸P LUËT
TRONG C¸C TR¦êNG CAO §¼NG
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử Nhà nƣớc và pháp luật
Mã số: 60 38 01 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ DUYÊN THẢO
HÀ NỘI - 2015

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong
Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã
hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để
tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƢỜI CAM ĐOAN
Lê Thị Hằng Nga

4. MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các bảng
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHƢƠNG TRÌNH DẠY MÔN
PHÁP LUẬT TRONG CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG.........................7
1.1. Chƣơng trình dạy học và chƣơng trình dạy học trong các trƣờng
cao đẳng........................................................................................................7
1.1.1. Chƣơng trình dạy học ...................................................................................7
1.1.2. Chƣơng trình dạy học trong các trƣờng cao đẳng.....................................10
1.2. Chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng ..........12
1.2.1. Khái niệm ...................................................................................................12
1.2.2. Cấu trúc của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng
cao đẳng ......................................................................................................16
1.3. Đặc điểm của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các
trƣờng cao đẳng ........................................................................................18
1.3.1. Việc thiết kế, xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các
trƣờng cao đẳng đề cao yêu cầu phù hợp với thực tiễn và đặc thù
giáo dục nghề nghiệp của từng trƣờng ......................................................18
1.3.2. Chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng có thời
lƣợng và nội dung giảng dạy theo hƣớng tăng cƣờng các kiến thức
pháp luật chuyên ngành, phục vụ quá trình làm nghề sau này của
sinh viên ra trƣờng ......................................................................................20

5. 1.3.3. Chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng có
cách thức và phƣơng pháp giảng dạy đƣợc thiết kế trên cơ sở phù
hợp với đặc thù của đối tƣợng giảng dạy là các sinh viên thuộc cấp
bậc giáo dục nghề nghiệp...........................................................................21
1.3.4. Chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng có
cách thức kiểm tra, đánh giá đa dạng, linh hoạt, xuất phát từ yêu
cầu phù hợp với sự đa dạng của các đối tƣợng sinh viên đƣợc đào
tạo nghề trong các trƣờng cao đẳng...........................................................23
1.3.5. Chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng có quy
định về chuẩn kiến thức, chuẩn kỹ năng (chuẩn đầu ra) liên quan
đến pháp luật của sinh viên phải phù hợp với đặc thù nghề nghiệp
và có thể phục vụ đắc lực cho quá trình hành nghề của từng đối
tƣợng sinh viên đƣợc đào tạo trong các trƣờng cao đẳng.........................24
1.4. Mục đích, vai trò của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong
các trƣờng cao đẳng..................................................................................26
1.4.1. Mục đích của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng
cao đẳng.......................................................................................................26
1.4.2. Vai trò của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng
cao đẳng......................................................................................................28
1.5. Tiêu chí đánh giá chất lƣợng của chƣơng trình dạy môn pháp
luật trong các trƣờng cao đẳng...............................................................33
1.6. Một số vấn đề lý luận về đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp
luật trong các trƣờng cao đẳng...............................................................37
1.6.1. Tính tất yếu khách quan của việc đổi mới chƣơng trình dạy môn
pháp luật trong các trƣờng cao đẳng..........................................................37
1.6.2. Nguyên tắc, yêu cầu của việc đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp
luật trong các trƣờng cao đẳng...................................................................41

6. 1.6.3. Mục đích của việc đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp luật trong
các trƣờng cao đẳng....................................................................................43
1.7. Kinh nghiệm một số nƣớc trên thế giới về xây dựng, thực hiện
chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng............44
1.7.1. Kinh nghiệm của Singapore.......................................................................44
1.7.2. Kinh nghiệm của Mỹ..................................................................................48
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .......................................................................................52
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN CHƢƠNG
TRÌNH DẠY MÔN PHÁP LUẬT TRONG CÁC TRƢỜNG
CAO ĐẲNG ...............................................................................................55
2.1. Thực trạng quy định pháp luật về chƣơng trình dạy môn pháp
luật trong các trƣờng cao đẳng...............................................................55
2.1.1. Nội dung các quy định pháp luật hiện hành về chƣơng trình dạy
môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng .................................................55
2.1.2. Đánh giá quy định pháp luật về chƣơng trình dạy môn pháp luật
trong các trƣờng cao đẳng ..........................................................................66
2.2. Thực trạng tổ chức, thực hiện chƣơng trình dạy môn pháp
luật trong các trƣờng cao đẳng...............................................................70
2.2.1. Thực trạng tổ chức xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật
trong các trƣờng cao đẳng ..........................................................................70
2.2.2. Thực trạng thực hiện về nội dung, thời gian phân bổ trong chƣơng
trình dạy môn pháp luật của các trƣờng cao đẳng ....................................73
2.2.3. Thực trạng về phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học môn pháp
luật của các trƣờng cao đẳng......................................................................78
2.2.4. Thực trạng về cách thức kiểm tra đánh giá môn học pháp luật
trong các trƣờng cao đẳng ..........................................................................81

7. 2.2.5. Thực trạng kết quả về mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ pháp luật
của sinh viên sau khi tổ chức, thực hiện chƣơng trình dạy môn
pháp luật trong các trƣờng cao đẳng hiện nay...........................................84
2.3. Đánh giá thực trạng tổ chức, thực hiện chƣơng trình dạy môn
pháp luật trong các trƣờng cao đẳng.....................................................87
2.3.1. Những thành tựu .........................................................................................87
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân.................................................................91
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .......................................................................................97
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI CHƢƠNG TRÌNH DẠY MÔN
PHÁP LUẬT TRONG CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG.......................99
3.1. Quan điểm của Đảng về đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp
luật trong các trƣờng cao đẳng...............................................................99
3.2. Các giải pháp cụ thể nhằm đổi mới chƣơng trình dạy môn
pháp luật trong các trƣờng cao đẳng.................................................. 101
3.2.1. Phát triển và đa dạng hóa phƣơng pháp, hình thức tổ chức dạy học,
cách thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong chƣơng trình dạy
môn pháp luật........................................................................................... 101
3.2.2. Xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật có nội dung mang tính
thực tiễn, thực hành, góp phần phát triển kỹ năng nghề của sinh
viên sau khi tốt nghiệp............................................................................. 105
3.2.3. Xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật có nội dung gắn với
giáo dục đạo đức góp phần phát triển phẩm chất cho sinh viên ........... 106
3.2.4. Nâng cao trình độ, kỹ năng của đội ngũ giảng viên giảng dạy môn
pháp luật trong các trƣờng cao đẳng....................................................... 107
3.2.5. Hoàn thiện hệ thống học liệu của môn học pháp luật, tạo sự thống
nhất về nội dung kiến thức trong giảng dạy và học tập môn học
pháp luật trong các trƣờng cao đẳng....................................................... 111

8. 3.2.6. Tăng cƣờng sự quản lý, kiểm tra, đánh giá hiệu quả công tác giáo
dục pháp luật cho sinh viên của các trƣờng cao đẳng, tăng cƣờng
xử lý vi phạm nhằm nâng cao trách nhiệm của các trƣờng cao đẳng
trong quá trình các trƣờng xây dựng, tổ chức, thực hiện chƣơng
trình dạy môn pháp luật........................................................................... 112
3.2.7. Các trƣờng cao đẳng cần xây dựng đa dạng, đồng bộ chƣơng trình
dạy các môn học pháp luật chuyên ngành nhằm nâng cao tri thức,
ý thức pháp luật về nghề nghiệp cho sinh viên...................................... 113
3.2.8. Đề xuất xây dựng dự thảo đề cƣơng một số môn pháp luật trong
các trƣờng cao đẳng ................................................................................ 115
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .................................................................................... 115
KẾT LUẬN CHUNG......................................................................................... 117
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 121
PHỤ LỤC

9. DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu bảng Tên bảng Trang
Bảng 2.1: Mức độ thƣờng xuyên giáo viên kết hợp các hình
thức đánh giá kết quả học tập 83
Bảng 2.2: Lƣợng đề thi giáo viên sử dụng theo từng phƣơng
pháp đánh giá kết quả học tập 83

10. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo toàn diện của nhà trƣờng
cũng nhƣ yêu cầu tăng cƣờng pháp chế xã hội chủ nghĩa, Đảng và Nhà nƣớc
ta đã chủ trƣơng đƣa giáo dục pháp luật vào nhà trƣờng. Nghị quyết số 14/TU
ngày 11/01/1979 về cải cách giáo dục, các nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc
lần thứ V,VI,VII đều đã thể hiện nhất quán chủ trƣơng đó và nhấn mạnh vai
trò của phổ biến giáo dục pháp luật trong quá trình xây dựng con ngƣời mới
xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vai trò của giáo dục pháp luật không chỉ có ý
nghĩa quan trọng đối với các tầng lớp nhân dân nói chung mà còn đặc biệt
quan trọng đối với một chủ thể đóng vai trò là nguồn lực xây dựng tƣơng lai
của nƣớc nhà, kiến thiết nên tƣơng lai của đất nƣớc – đó chính là đối tƣợng
học sinh, sinh viên trong nhà trƣờng. Nhận thức rõ vai trò của giáo dục pháp
luật với đối tƣợng này thì Chỉ thị số 32 – CT/TW ngày 09/12/2003 của Ban bí
thƣ trung ƣơng Đảng về tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ
biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ,
nhân dân và Quyết định số 13/2003/ QĐ-TTg ngày 17/01/2013 của Thủ tƣớng
Chính phủ: “…Chú trọng việc chuẩn hóa nội dung chương trình, tài liệu,
sách giáo khoa giảng dạy pháp luật chính khóa cũng như việc tổ chức các
hoạt động giáo dục pháp luật ngoại khóa bằng nhiều hình thức phong phú…”
đã góp phần nâng cao chất lƣợng của hoạt động giáo dục pháp luật trong nhà
trƣờng hiện nay. Cho đến nay việc chuẩn hóa nội dung chƣơng trình dạy môn
pháp luật cũng nhƣ tài liệu giảng dạy pháp luật đã đạt đƣợc những thành tựu
đáng kể cả về tƣ duy và hành động tuy nhiên trên thực tế vẫn bộc lộ nhiều hạn
chế và bất cập về nội dung chƣơng trình, pháp luật về chƣơng trình dạy môn
pháp luật còn chồng chéo, chƣa thống nhất, triệt để. Tình trạng các trƣờng cao

11. 2
đẳng còn lúng túng, thực hiện chƣa tốt việc xây dựng, thi hành pháp luật về
chƣơng trình dạy môn pháp luật.
Hiện nay Luật giáo dục nghề nghiệp 2014 đã có hiệu lực thi hành từ
1/7/2015 làm thay đổi diện mạo của hệ thống giáo dục quốc dân trong đó có
giáo dục bậc học cao đẳng. Đồng thời các văn bản hƣớng dẫn thi hành Luật
giáo dục nghề nghiệp 2014 còn hạn chế về số lƣợng cũng nhƣ chất lƣợng do
vậy chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng chƣa đƣợc quy
định một cách rõ ràng, hoàn chỉnh và thống nhất. Luật giáo dục nghề nghiệp
2014 xác định rõ chƣơng trình dạy môn pháp luật sẽ đƣợc giao cho các trƣờng
tự xây dựng trên tiêu chuẩn kỹ năng nghề mà không căn cứ vào chƣơng trình
khung của Bộ giáo dục đào tạo để xây dựng chƣơng trình. Việc quy định có
một hạn chế đó là các trƣờng cao đẳng dễ lâm vào tình trạng nếu không xây
dựng tốt sẽ gây nên sự không thống nhất về chuẩn kiến thức, kỹ năng, nội dung
chƣơng trình dạy môn pháp luật cũng nhƣ chất lƣợng của chƣơng trình dạy
môn pháp luật và quan trọng nhất là chất lƣợng sinh viên ra trƣờng.
Luật giáo dục nghề nghiệp 2014 quy định các trƣờng cao đẳng trong đó
có hình thức đào tạo cao đẳng chính quy sẽ đƣợc chuyển sang hình thức đào
tạo cao đẳng nghề, nhƣ vậy việc xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật
cho phù hợp với các tiêu chuẩn kỹ năng nghề nghiệp, với đối tƣợng sinh viên
học nghề hiện đang là vấn đề rất đáng quan tâm. Hiện nay, Việt Nam đã và
đang trong quá trình hội nhập mạnh mẽ và sâu sắc cả về văn hóa, giáo dục,
kinh tế… do vậy nhiệm vụ xây dựng chƣơng trình dạy học của nhà trƣờng nói
chung và chƣơng trình dạy môn pháp luật nói riêng phải phù hợp với xu
hƣớng phát triển chƣơng trình giáo dục với các nƣớc trong khu vực, phù hợp
với mục tiêu và nhu cầu xã hội đang là một thử thách lớn đối với các trƣờng
cao đẳng. Nhận thức rõ tầm quan trọng cũng nhƣ tính cấp bách của vấn đề cần
phải hoàn thiện cũng nhƣ đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các

12. 3
trƣờng cao đẳng trong bối cảnh hiện nay nên tôi chọn đề tài “Đổi mới chương
trình dạy môn pháp luật trong các trường cao đẳng”
2. Tình hình nghiên cứu
Giáo dục pháp luật là vấn đề đƣợc đề cập trong rất nhiều các công trình
nghiên cứu khoa học nhƣ “Giáo trình Lý luận chung về nhà nước và pháp
luật” của Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội, “Giáo trình Lý luận chung
về nhà nước và pháp luật” của trƣờng Đại học Luật Hà Nội, “Những vấn đề
cơ bản về pháp luật” của Viện Nghiên cứu Nhà nƣớc và pháp luật. Các công
trình nghiên cứu nhƣ Luận án tiến sỹ Luật học của Đinh Xuân Thảo “Giáo
dục pháp luật trong các trường đại học, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề
không chuyên luật ở nước ta hiện nay”, luận văn thạc sỹ luật học của Trƣơng
Thị Hải Thanh “Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho học sinh, sinh
viên các trường cao đẳng ở Thái Nguyên hiện nay”, “Bàn về Giáo dục pháp
luật” của Trần Ngọc Đƣờng và Dƣơng Thanh Mai, “Xác định mục tiêu, yêu
cầu và nội dung chương trình dạy môn pháp luật trong các trường không
chuyên luật” của Lê Minh Tâm (1995), “Về vấn đề giáo dục pháp luật trong
các trường Trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề” của Lê Ngọc Lan (1994),
“Giáo dục pháp luật trong các trường đại học không chuyên với việc cấu trúc
lại kiến thức đào tạo ở bậc đại học” của Lê Viết Khuyến (1995), “Tiếp tục
giáo dục pháp luật trong nhà trường – một nhiệm vụ cần thiết và cấp bách”
của Nguyễn Duy Lãm (1995)...
Nhìn chung các công trình nghiên cứu này đã đề cập, khai thác những
khía cạnh khoa học của vấn đề giáo dục pháp luật trong nhà trƣờng tuy nhiên
chƣa có những công trình nghiên cứu trực tiếp về chƣơng trình giáo dục môn
pháp luật. Hiện nay bậc học cao đẳng đã thay đổi cả về diện mạo và bản chất
dẫn đến chƣơng trình dạy môn pháp luật cũng cần phải có sự đổi mới. Tuy
nhiên các công trình nghiên cứu về giải pháp nhằm hoàn thiện, đổi mới chƣơng

13. 4
trình dạy môn giáo dục pháp luật trong các trƣờng cao đẳng không chuyên luật
hiện nay vẫn chƣa đƣợc thực hiện một cách có hệ thống và triệt để.
3. Mục đích, nhiệm vụ của luận văn
Mục đích của luận văn là góp phần nghiên cứu sâu sắc hơn các vấn đề
lý luận cũng nhƣ thực trạng của chƣơng trình dạy môn pháp luật và đặc biệt là
giải pháp đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng
không chuyên luật, góp phần hoàn thiện chƣơng trình cũng nhƣ nâng cao hiệu
quả của việc thực hiện chƣơng trình dạy của môn học pháp luật trong các
trƣờng cao đẳng không chuyên luật hiện nay.
Để thực hiện đƣợc mục đích trên luận văn có các nhiệm vụ cụ thể nhƣ sau:
- Xây dựng khái niệm, quan niệm về chƣơng trình dạy học nói chung
và chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng nói riêng. Đồng
thời làm rõ đặc điểm, nội dung của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các
trƣờng cao đẳng
- Làm rõ tính đặc thù của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các
trƣờng cao đẳng.
- Đánh giá thực trạng về chƣơng trình dạy môn pháp luật hiện nay,
nguyên nhân dẫn đến thực trạng xảy ra trên thực tế.
- Đề xuất những giải pháp nhằm đổi mới chƣơng trình dạy môn
pháp luật góp phần ngày càng hoàn thiện chƣơng trình và nâng cao hiệu
quả trên thực tế.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
* Đối tượng nghiên cứu
Luận văn đi vào tập trung nghiên cứu, làm rõ những vấn đề lý luận và
thực tiễn về chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng bao gồm:
- Quan niệm, đặc điểm, nội dung của chƣơng trình dạy môn pháp luật
trong các trƣờng cao đẳng.

14. 5
- Tính đặc thù của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng
cao đẳng
- Đánh giá thực trạng về chƣơng trình dạy môn pháp luật cũng nhƣ thực
trạng tổ chức thực hiện chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao
đẳng hiện nay.
- Kinh nghiệm của 1 số nƣớc trên thế giới về chƣơng trình dạy môn
pháp luật tập trung vào phƣơng pháp dạy học trong nhà trƣờng.
- Những giải pháp nhằm đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp luật
* Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung:
+ Thực trạng chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao
đẳng không chuyên luật.
+ Thực trạng tổ chức thực hiện chƣơng trình dạy môn pháp luật trong
các trƣờng cao đẳng không chuyên luật.
- Về thời gian: giai đoạn từ năm 1996 đến nay
5. Phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
Phƣơng pháp chung: Luận văn dựa trên phƣơng pháp luận của chủ
nghĩa Duy vật biện chứng và chủ nghĩa Duy vật lịch sử, tƣ tƣởng Hồ Chí
Minh. Luận văn đƣợc thực hiện cũng nhƣ xây dựng trên cơ sở vận dụng
đƣờng lối, chủ trƣơng, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam cũng nhƣ
quy định pháp luật của Nhà nƣớc hiện hành.
Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể: Luận văn sử dụng phƣơng pháp
phân tích, so sánh, quy nạp, diễn dịch, lịch sử, so sánh, tổng hợp, phƣơng
pháp kết hợp lý luận và thực tiễn, phƣơng pháp điều tra xã hội học pháp luật,
thống kê... để tiếp cận vấn đề và phân tích tổng hợp, so sánh để rút ra kinh
nghiệm vận dụng vào Việt Nam.

15. 6
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
- Luận văn đƣa ra cái nhìn tổng quan về sự phát triển của chƣơng
trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng thông qua đó có sự đánh
giá, phân tích khách quan về thực trạng, nguyên nhân của thực trạng đó
đồng thời đề xuất giải pháp đổi mới chƣơng trình. Đồng thời đƣa ra một số
những kinh nghiệm của 1 số quốc gia trên thế giới từ đó có thể vận dụng để
đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp luật tại các trƣờng cao đẳng không
chuyên luật hiện nay.
- Luận văn có thể là tài liệu tham khảo cho những ngƣời học tập nghiên
cứu về chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng, trung cấp.
Qua đó đẩy mạnh việc xây dựng và hoàn thiện văn bản pháp luật về chƣơng
trình dạy môn pháp luật nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập giáo dục khu vực
cũng nhƣ nhu cầu đào tạo đội ngũ ngƣời lao động, hoàn thiện cả về chuyên
môn và nhân cách làm ngƣời trong tƣơng lai.
7. Kết cấu của luận văn
Với những yêu cầu trên, ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn đƣợc
kết cấu thành ba chƣơng. Cụ thể:
- Chương 1. Cơ sở lý luận về chƣơng trình dạy môn pháp luật trong
các trƣờng cao đẳng.
- Chương 2. Thực trạng xây dựng và thực hiện chƣơng trình dạy môn
pháp luật trong các trƣờng cao đẳng.
- Chương 3. Giải pháp đổi mới chƣơng trình dạy môn pháp luật trong
các trƣờng cao đẳng.

16. 7
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHƢƠNG TRÌNH DẠY MÔN PHÁP LUẬT
TRONG CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG
1.1 . Chƣơng trình dạy học và chƣơng trình dạy học trong các trƣờng
cao đẳng
1.1.1. Chương trình dạy học
Dạy học đƣợc hiểu là hình thức đặc biệt của giáo dục, trong đó giáo
dục là hoạt động dạy học theo nghĩa rộng, dạy học đƣợc xem nhƣ trƣờng hợp
riêng của giáo dục. Dạy học là con đƣờng đặc biệt quan trọng trong mối quan
hệ biện chứng và phối hợp với các con đƣờng, hoạt động khác trong quá trình
giáo dục để thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ đặt ra. Nhƣ vậy dạy học là
hoạt động có phạm vi hẹp hơn so với hoạt động giáo dục nói chung.
Giáo trình Giáo dục học đƣa ra khái niệm Chƣơng trình dạy học nhƣ
sau: “Chương trình dạy học là văn kiện do Nhà nước ban hành trong đó quy
định một cách cụ thể: vị trí, mục đích môn học, phạm vi và hệ thống nội dung
môn học, sô tiết dành cho môn học nói chung, cho từng phần, từng chương,
từng bài nói riêng” [29, tr.194]. Cũng theo đó khái niệm chƣơng trình dạy
học nêu trên đƣợc hiểu là chƣơng trình dạy học của một môn học cụ thể.
Theo quan điểm của một số tài liệu lí luận dạy học hiện nay, thì quan
niệm về chƣơng trình dạy học còn đƣợc hiểu theo nghĩa rộng đó là thuật ngữ
Curriculum (Chƣơng trình giáo dục) [29, tr. 195].
Theo nghiên cứu của GS. Nguyễn Đức Chính, thuật ngữ chƣơng trình
giáo dục xuất hiện từ năm 1820, tuy nhiên phải đến giữa thế kỉ 20, thuật ngữ
này mới đƣợc sử dụng một cách chuyên nghiệp ở Hoa Kỳ và một số nƣớc có
nền giáo dục phát triển. Curriculum có gốc Latinh là Currere, có nghĩa là “to
run” (chạy, điều hành hoặc “to run a course” - điều hành một khoá học). Do

17. 8
vậy, định nghĩa truyền thống của chƣơng trình giáo dục là “một khoá học”
(Course of Study) [14, tr.12].
Theo K.Frey, nhà nghiên cứu giáo dục hàng đầu của nƣớc Đức thì cho rằng:
Curriculum - Chƣơng trình giáo dục là sự trình bày, diễn tả
có hệ thống việc dạy - học đƣợc dự kiến trong một khoảng thời gian
xác định mà sản phẩm của sự trình bày đó là một hệ thống xác định
các thành tố khác nhau nhằm chuẩn bị, thực hiện và đánh giá một
cách tối ƣu việc dạy - học [14, tr.15].
Một số học giả khác lại có quan niệm về chƣơng trình giáo dục, đó là:
một bản thiết kế tổng thể cho một hoạt động đào tạo (có thể kéo dài một vài
giờ, một ngày, một tuần hay vài năm). Nhƣ vậy một chƣơng trình giáo dục
không chỉ cho ta biết nội dung cần đào tạo mà còn chỉ ra phƣơng pháp đào tạo
và các cách thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập và tất cả đƣợc sắp xếp theo
một thời gian biểu chặt chẽ.
Ở Việt Nam, các nhà nghiên cứu cũng đã đƣa ra những định nghĩa,
quan niệm về chƣơng trình giáo dục. Có thể kể đến quan điểm của PGS.TS
Nguyễn Hữu Chí – cố vấn Ban tuyên giáo Trung ƣơng, ông cho rằng:
Chƣơng trình giáo dục là sự trình bày có hệ thống một kế
hoạch tổng thể các hoạt động giáo dục trong một thời gian xác định,
trong đó nêu lên các mục tiêu học tập mà ngƣời học cần đạt đƣợc,
đồng thời xác định rõ phạm vi, mức độ nội dung học tập, các phƣơng
tiện, phƣơng pháp, cách thức tổ chức học tập, cách đánh giá kết quả
học tập, nhằm đạt đƣợc các mục tiêu học tập đề ra [14, tr. 16].
Ở góc độ pháp luật, Luật Giáo dục năm 2005, Điều 6 có đƣa ra định
nghĩa về chƣơng trình giáo dục nhƣ sau:
Chƣơng trình giáo dục thể hiện mục tiêu giáo dục; quy định
chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo dục,

18. 9
phƣơng pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, cách thức
đánh giá kết quả giáo dục đối với các môn học ở mỗi lớp, mỗi cấp
học hoặc trình độ đào tạo [33, tr.5].
Điều 41 Luật Giáo dục năm 2005 cũng quy định:
Chƣơng trình giáo dục đại học thể hiện mục tiêu giáo dục đại
học; quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội
dung giáo dục đại học, phƣơng pháp và hình thức đào tạo, cách
thức đánh giá kết quả đào tạo đối với mỗi môn học, ngành học,
trình độ đào tạo của giáo dục đại học; bảo đảm yêu cầu liên thông
với các chƣơng trình giáo dục khác [3, tr.32].
Theo Luật giáo dục nghề nghiệp 2014 có hiệu lực thi hành ngày
1/7/2015 cũng thể hiện quan điểm về chƣơng trình giáo dục đó là một văn bản
trong đó quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng của ngƣời học sau khi tốt nghiệp;
phạm vi và cấu trúc nội dung, phƣơng pháp và hình thức đào tạo; cách thức
đánh giá kết quả học tập đối với từng mô-đun, tín chỉ, môn học, từng chuyên
ngành hoặc từng nghề và từng trình độ.
Nhƣ vậy chƣơng trình dạy học theo quan niệm của khoa học giáo dục
hiện đại pháp luật là theo nghĩa rộng bao gồm phƣơng diện cấu trúc thứ bậc
của yếu tố nội dung và phƣơng diện phƣơng pháp khi thực hiện nội dung
chƣơng trình dạy học cho từng ngƣời học xác định cụ thể. Curriculum vừa
phản ánh mặt cấu trúc thiết kế chƣơng trình vừa phản ánh mặt vận hành của
bản thiết kế đó (quá trình). Nó vừa để chỉ cái phải lĩnh hội (nội dung) vừa lẫn
phƣơng thức tổ chức, hỗ trợ hoạch định hoạt động (tiến trình). Khi đó cần
hiểu chƣơng trình dạy học là một bản thiết kế tổng thể quá trình dạy học, nó
không chỉ cho biết nội dung học vấn mà còn cho biết các phƣơng pháp dạy
học và cách thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập của sinh viên.
Do đó, có thể đƣa ra một khái niệm chung về chƣơng trình dạy học nhƣ sau:

19. 10
Chương trình dạy học là một văn bản thể hiện mục tiêu giáo dục; quy
định chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo dục, phương
pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, cách thức đánh giá kết quả giáo
dục đối với các môn học ở mỗi lớp, mỗi cấp học hoặc trình độ đào tạo.
1.1.2. Chương trình dạy học trong các trường cao đẳng
Chƣơng trình dạy học trong các trƣờng cao đẳng là một loại hình
chƣơng trình dạy học đƣợc xếp theo các cấp bậc giáo dục trong hệ thống giáo
dục quốc dân. Tùy từng quốc gia, mà chƣơng trình dạy học trong các trƣờng
cao đẳng đƣợc xây dựng với tính chất và vị trí không hoàn toàn giống nhau.
Ở Việt Nam, vị thế của chƣơng trình dạy học hệ cao đẳng theo quy
định của Luật giáo dục 2005 và Luật giáo dục nghề nghiệp năm 2014 đang có
một sự thay đổi lớn.
Theo Luật giáo dục 2005, hệ thống giáo dục quốc dân theo gồm các cấp
nhƣ giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục
thƣờng xuyên, giáo dục đại học và sau đại học. Mỗi cấp giáo dục, lại có các
loại hình cụ thể, nhƣ:
Giáo dục mầm non gồm có giáo dục nhà trẻ và mẫu giáo: thực hiện
việc nuôi dƣỡng, chăm sóc giáo dục trẻ em từ ba tháng tuổi đến sáu tuổi; Giáo
dục phổ thông gồm có cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông
trong đó giáo dục tiểu học đƣợc thực hiện trong năm năm học, từ lớp một đến
lớp năm. Giáo dục trung học cơ sở thực hiện trong bốn năm học, từ lớp sáu
đến lớp chín, giáo dục trung học phổ thông đƣợc thực hiện trong ba năm học,
từ lớp mƣời đến lớp mƣời hai; Giáo dục nghề nghiệp gồm có: trung cấp
chuyên nghiệp và dạy nghề. Trung cấp chuyên nghiệp đƣợc thực hiện từ ba
đến bốn năm học đối với ngƣời có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông, dạy
nghề đƣợc thực hiện dƣới một năm đối với đào tạo nghề trình độ sơ cấp, từ
một đến ba năm đối với đào tạo nghề trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng;
Giáo dục thƣờng xuyên: Giúp cho đối tƣợng vừa học vừa làm, học liên tục,

20. 11
học suốt đời nhằm hoàn thiện nhân cách, mở rộng hiểu biết, nâng cao trình độ
học vấn, chuyên môn nghiệp vụ cải thiện chất lƣợng cuộc sống, tìm việc làm,
tự tạo việc làm và thích nghi với xã hội; Giáo dục đại học và sau đại học (sau
đây gọi chung là giáo dục đại học) đào tạo trình độ cao đẳng, trình độ đại học,
trình độ thạc sĩ, trình độ tiến sĩ.
Luật giáo dục đại học 2012 cũng quy định trƣờng cao đẳng là một trong
những cơ sở đào tạo giáo dục đại học trong hê ̣thống giáo dục quốc dân(Điều 7).
Nhƣ vậy, có thể thấy, giáo dục bậc cao đẳng trƣớc thời điểm Luật giáo
dục nghề nghiệp có hiệu lực (trƣớc ngày 01/7/2015), thuộc bậc giáo dục đại
học. Theo đó, chƣơng trình dạy học bậc cao đẳng cũng sẽ thuộc hệ thống
chƣơng trình dạy học đại học. Đây là loại hình chƣơng trình phục vụ việc đào
tạo trình độ cao đẳng, với thời gian cụ thể đƣợc thực hiện từ hai đến ba năm
học tùy theo ngành nghề đào tạo đối với ngƣời có bằng tốt nghiệp trung học
phổ thông hoặc bằng tốt nghiệp trung cấp; từ một năm rƣỡi đến hai năm học
đối với ngƣời có bằng tốt nghiệp trung cấp cùng chuyên ngành. Đào tạo trình
độ cao đẳng giúp sinh viên có kiến thức chuyên môn và kỹ năng thực hành cơ
bản để giải quyết những vấn đề thông thƣờng thuộc chuyên ngành đƣợc đào
tạo, phải bảo đảm cho sinh viên có những kiến thức khoa học cơ bản và kiến
thức chuyên môn cần thiết, chú trọng rèn luyện kỹ năng thực hành cơ bản và
năng lực thực hiện công tác chuyên môn.
Tuy nhiên, khi Luật giáo dục nghề nghiệp 2014 có hiệu lực ngày
01/7/2015, thì giáo dục cao đẳng không thuộc bậc giáo dục đại học nữa, mà
thuộc hệ thống giáo dục nghề nghiệp. Cụ thể, Điều 76 của Luật này quy định:
“Giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng và các
chương trình đào tạo nghề nghiệp khác; Giáo dục đại học và sau đại học (sau
đây gọi chung là giáo dục đại học) đào tạo trình độ đại học, trình độ thạc sĩ,
trình độ tiến sĩ” [36, tr. 43].

21. 12
Điều đó cho thấy, chƣơng trình dạy học bậc cao đẳng ở Việt Nam đã và
sẽ có sự thay đổi rất lớn, từ tính chất cho đến vị trí của chƣơng trình. Điều này
sẽ tác động rất lớn đến việc vận hành, xây dựng và đổi mới chƣơng trình dạy
học cao đẳng cả về lý luận và thực tiễn.
Tuy Luật giáo dục nghề nghiệp 2014 không trực tiếp quy định về khái
niệm chƣơng trình dạy học cao đẳng nhƣng cũng có thể đƣa ra quan niệm nhƣ
sau: Chương trình dạy học cao đẳng là văn bản thể hiện được mục tiêu đào
tạo cao đẳng; quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng của người học sau khi tốt
nghiệp; phạm vi và cấu trúc nội dung, phương pháp và hình thức đào tạo;
cách thức đánh giá kết quả học tập đối với từng mô-đun, tín chỉ, môn học,
từng chuyên ngành hoặc từng nghề của trình độ cao đẳng.
1.2. Chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng
1.2.1. Khái niệm
Các chƣơng trình đào tạo trong các trƣờng cao đẳng sẽ bao gồm nhiều
chƣơng trình dạy cụ thể đối với từng môn học. Việc các trƣờng có những
chƣơng trình dạy cụ thể với môn học nào là tùy thuộc vào định hƣớng, quy
định của nhà nƣớc, vào tính chất, mục tiêu đào tạo, đặc điểm đào tạo hoặc đối
tƣợng đƣợc đào tạo, trong có chƣơng trình dạy môn pháp luật.
Pháp luật là một trong những môn học đƣợc xác định là môn học chính
khóa trong các trƣờng cao đẳng. Môn học pháp luật là môn học bao gồm các
kiến thức pháp luật về lý luận chung về Nhà nƣớc và pháp luật, một số các
ngành luật cơ bản của Việt Nam và các kiến thức pháp luật liên quan đến kinh
doanh, thƣơng mại và các kiến thức pháp luật mang tính chất đặc thù, cụ thể
nhƣ pháp luật về ngân hàng, pháp luật về sở hữu trí tuệ, pháp luật về công
nghệ thông tin. Đối với hệ cao đẳng đào tạo chính quy, Bộ giáo dục – đào tạo
ban hành các bộ chƣơng trình khung của các ngành đào tạo trong đó môn học
pháp luật bao gồm môn học Pháp luật đại cƣơng và môn học Pháp luật kinh

22. 13
tế. Đối với hệ cao đẳng đào tạo nghề, môn học pháp luật là môn học bao hàm
tất cả nội dung chính, cơ bản của môn Pháp luật đại cƣơng và Pháp luật kinh
tế của bậc cao đẳng chính quy. Tức là bao gồm những nội dung nhƣ: lý luận
chung về nhà nƣớc và pháp luật, hệ thống pháp luật Việt Nam, ngành luật
Hiến pháp, Luật Dạy nghề, pháp luật Lao động, pháp luật Kinh doanh và một
số ngành luật cơ bản của Việt Nam. Chƣơng trình dạy môn học pháp luật,
giáo trình môn học pháp luật đƣợc ban hành kèm theo Thông tƣ 08/2014/TT –
BLĐTBXH ngày 22/4/ 2014 quy định chƣơng trình, giáo trình môn học Pháp
luật dùng trong đào tạo trình độ trung cấp nghề, trình độ cao đẳng nghề có
hiệu lực ngày 06/6/2014.
Ở Việt Nam, trƣớc đây, các trƣờng ở bậc đại học nói chung và cao đẳng
nói riêng, muốn có chƣơng trình dạy môn học nào đó, đơn cử cụ thể là chƣơng
trình dạy môn pháp luật, đều phải dựa trên một "chƣơng trình khung" do nhà
nƣớc ban hành. Cụ thể, tại Luật Giáo dục năm 1998, Điều 36 có quy định:
Bộ GD&ĐT quy định chƣơng trình khung gồm cơ cấu nội
dung các môn học, thời gian đào tạo, tỷ lệ phân bổ thời gian đào tạo
giữa các môn học cơ bản và chuyên ngành; giữa lý thuyết và thực
hành, thực tập. Căn cứ vào chƣơng trình khung, các trƣờng đại học và
cao đẳng xác định chƣơng trình giáo dục của trƣờng mình [32, tr. 12].
Chƣơng trình khung là những nội dung cốt lõi, chuẩn mực, tƣơng đối
ổn định theo thời gian và bắt buộc phải có trong chƣơng trình đào tạo của các
trƣờng đại học và cao đẳng do Nhà nƣớc xây dựng. Về cơ bản, chƣơng trình
khung có nghĩa gần với nghĩa của các cụm từ “curriculum standard" hoặc
“core curriculum (chƣơng trình giảng dạy)” của giáo dục đại học thế giới. Các
chƣơng trình khung mà Bộ Giáo dục và đào tạo ký ban hành không phải là
một chƣơng trình hoàn chỉnh mà chỉ là phần nội dung cứng để đƣa vào
chƣơng trình dạy, từng trƣờng sẽ bổ sung thêm phần nội dung mềm, cấu trúc,

23. 14
sắp xếp lại các học phần một cách hợp lý để thiết kế ra chƣơng trình dạy cụ
thể hoặc trên cơ sở những nội dung tổng quát của môn học các trƣờng sẽ tự
xây dựng chƣơng trình môn học cho trƣờng mình. Việc quy định chƣơng trình
khung trƣớc đây vừa với mục tiêu tạo chuẩn mực cho sự vận hành của cơ chế
đảm bảo chất lƣợng đào tạo, tăng cƣờng sự quản lý của Nhà nƣớc; vừa
khuyến khích sự sáng tạo của trƣờng đại học trong sự phát triển các chƣơng
trình dạy học riêng cho mình, phát huy quyền tự chủ và trách nhiệm xã hội
của từng trƣờng.
Tuy nhiên, từ khi Luật giáo dục nghề nghiệp năm 2014 có hiệu lực, với
quy định các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đƣợc tự chủ xây dựng chƣơng trình
đào tạo dựa trên cơ sở tiêu chuẩn kỹ năng nghề thì việc ban hành chƣơng trình
khung có sự thay đổi. Bộ Lao động - Thƣơng binh và xã hội đã không ban
hành chƣơng trình khung đối với từng nghề, mà để các trƣờng chủ động tự
xây dựng chƣơng trình đào tạo và chƣơng trình dạy đối với từng môn học trên
cơ sở tiêu chuẩn kỹ năng nghề.
Luật giáo dục nghề nghiệp năm 2014 quy định việc Nhà nƣớc không
ban hành chƣơng trình khung nhƣng điều đó không có nghĩa là không có sự
quản lý của Nhà nƣớc về lĩnh vực này. Tại Khoản 4 Điều 34 của Luật này đã
nêu rõ: “Thủ trƣởng cơ quan quản lý nhà nƣớc về giáo dục nghề nghiệp ở
trung ƣơng quy định khối lƣợng kiến thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà
ngƣời học đạt đƣợc sau khi tốt nghiệp đối với từng trình độ đào tạo của giáo
dục nghề nghiệp; quy trình xây dựng, thẩm định và ban hành chƣơng trình
đào tạo các trình độ sơ cấp, trung cấp và cao đẳng”.
Có thể thấy, theo quy định mới, chƣơng trình giáo dục đối với môn học
cụ thể của các trƣờng cao đẳng vẫn sẽ có sự quản lý nhất định bên cạnh sự “tự
chủ” của các trƣờng cao đẳng trong quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện.
Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014 đã thay đổi bản chất của bậc giáo dục

24. 15
cao đẳng trong đó đào tạo cao đẳng chính quy chuyển thành đào tạo cao đẳng
nghề. Trƣớc khi Luật Giáo dục nghề nghiệp ra đời thì các bậc cao đẳng chính
quy vẫn áp dụng chƣơng trình khung môn học để xây dựng chƣơng trình dạy
môn học pháp luật. Tuy nhiên khi Thông tƣ 08/2014/TT – BLĐTBXH ngày
22/4/ 2014 quy định chƣơng trình, giáo trình môn học Pháp luật dùng trong
đào tạo trình độ trung cấp nghề, trình độ cao đẳng nghề có hiệu lực ngày
06/6/2014 trong đó xác định là chƣơng trình môn học pháp luật cho bậc cao
đẳng nghề. Nhƣ vậy, Luật giáo dục nghề nghiệp 2014 ban hành sau Thông tƣ
08, tức là các quy định về chƣơng trình dạy môn học pháp luật vẫn đƣợc thực
hiện theo quy định của Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014. Do vậy bên cạnh
Chƣơng trình môn học pháp luật của Thông tƣ 08 thì vẫn tồn tại song song
quy định về việc Nhà nƣớc cho phép tự chủ xây dựng chƣơng trình dạy môn
pháp luật trong các trƣờng cao đẳng.
Hiện nay ở Việt Nam, vẫn chƣa có một định nghĩa riêng cho chƣơng
trình dạy môn pháp luật. Ở góc độ liên quan, tại Điều 34 Luật giáo dục nghề
nghiệp năm 2014 có quy định khái niệm chƣơng trình đào tạo. Cụ thể, chƣơng
trình đào tạo là văn bản:
Thể hiện đƣợc mục tiêu đào tạo các trình độ sơ cấp, trung
cấp, cao đẳng; quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng của ngƣời học
sau khi tốt nghiệp; phạm vi và cấu trúc nội dung, phƣơng pháp và
hình thức đào tạo; cách thức đánh giá kết quả học tập đối với từng
mô-đun, tín chỉ, môn học, từng chuyên ngành hoặc từng nghề và
từng trình độ [36, tr. 22].
Theo đó, cũng có thể tạm hiểu, chƣơng trình dạy môn pháp luật ở các
trƣờng cao đẳng cũng sẽ cơ bản gồm các khía cạnh nhƣ các khía cạnh của
chƣơng trình đào tạo nói chung, tức là cũng sẽ gồm các quy định chuẩn về
kiến thức, kỹ năng của ngƣời học sau khi tốt nghiệp; phạm vi và cấu trúc, nội

25. 16
dung, phƣơng pháp và hình thức đào tạo; cách thức đánh giá kết quả học tập
đối với môn học pháp luật. Có thể đƣa một khái niệm về chƣơng trình dạy
môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng nhƣ sau:
Chương trình dạy môn pháp luật trong các trường cao đẳng là văn bản
thể hiện mục tiêu giáo dục của môn học pháp luật; quy định chuẩn kiến thức,
kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo dục của môn học pháp luật,
phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục pháp luật, cách thức
đánh giá kết quả giáo dục đối với các môn học pháp luật trong trình độ đào
tạo cao đẳng.
1.2.2. Cấu trúc của chương trình dạy môn pháp luật trong các trường
cao đẳng
Cấu trúc của chƣơng trình dạy môn pháp luật đƣợc hiểu là các bộ phận,
các thành phần có mối quan hệ mật thiết với nhau cấu tạo nên một chƣơng
trình hoàn chỉnh thể hiện đƣợc mục tiêu môn học và đáp ứng tiêu chuẩn nghề
nghiệp ở trình độ đào tạo. Cấu trúc của chƣơng trình dạy môn pháp luật bao
gồm các yếu tố cơ bản nhƣ: hệ thống kiến thức, kỹ năng, phạm vi, nội dung
giáo dục của môn học pháp luật, phƣơng pháp và hình thức tổ chức hoạt động
giáo dục pháo luật, cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục đối với các
môn học pháp luật ở trình độ đào tạo cao đẳng, cụ thể:
- Hệ thống kiến thức pháp luật, kỹ năng và thái độ mà sinh viên sẽ đạt
đƣợc sau khi học xong chƣơng trình môn học pháp luật, bao gồm các yêu cầu
cơ bản, tối thiểu về kiến thức, kĩ năng của môn học mà sinh viên cần phải đạt
đƣợc sau mỗi đơn vị kiến thức (mỗi bài, chủ đề, chủ điểm, mô đun).
Về kiến thức: Là hệ thống những tri thức cơ bản, tối thiểu trong chƣơng
trình, giáo trình mà sinh viên phải nắm đƣợc để từ đó phát triển năng lực nhận
thức ở mức độ cao hơn.
Về kỹ năng: Là những yêu cầu về khả năng sinh viên biết vận dụng các

26. 17
kiến thức pháp luật đã đƣợc học để giải quyết tình huống pháp luật trong thực
tế, có hành vi ứng xử phù hợp quy định pháp luật.
Về thái độ: Là những yêu cầu về mặt thái độ học tập, thái độ tiếp thu và
vận dụng kiến thức pháp luật đã học trong cuộc sống.
Việc xây dựng hệ thống chuẩn kiến thức, kỹ năng, thái độ sẽ tạo nên sự
thống nhất trong quá trình giảng dạy pháp luật hạn chế tình trạng dạy học quá
tải, đƣa thêm nhiều nội dung quá cao so với chuẩn kiến thức, kĩ năng vào
giảng dạy, kiểm tra, đánh giá. Đồng thời tạo điều kiện cơ bản, quan trọng để
có thể tổ chức hoạt động giảng dạy pháp luật, học tập, kiểm tra, đánh giá theo
chuẩn kiến thức, kĩ năng đã đƣợc xác định trƣớc đó.
- Phạm vi và nội dung của môn học, phân phối thời gian cho các thành
phần của từng nội dung môn học. Việc xây dựng nội dung, xác định phạm vi
của chƣơng trình có ý nghĩa quan trọng bởi để đạt đƣợc mục tiêu của giáo dục
của môn học pháp luật cũng nhƣ đáp ứng chuẩn đầu ra của chƣơng trình giáo
dục thì ngƣời thiết kế phải xây dựng, thiết kế nội dung phù hợp với mục tiêu
đã định sẵn, đồng thời thiết kế thời gian, thời lƣợng cho từng nội dung cho
hợp lý để đạt đƣợc hiệu quả tối đa trong việc đáp ứng chuẩn đầu ra của
chƣơng trình dạy môn pháp luật.
- Phƣơng pháp và hình thức tổ chức hoạt động dạy môn pháp luật:
Phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy môn pháp luật hay phƣơng pháp dạy
học là cách thức tổ chức thực hiện dạy và hoạt động học giữa ngƣời dạy và
ngƣời học, thông qua đó ngƣời học nắm vững các kiến thức, kỹ năng, thái độ.
Do vậy phƣơng pháp và hình thức dạy học đóng vai trò quan trọng trong việc
truyền tải nội dung môn học đến sinh viên, quyết định quan trọng tới hiệu quả
của chƣơng trình dạy môn pháp luật.
- Cách thức kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục đối với các môn học
pháp luật là phƣơng pháp và nội dung đánh giá kết quả học tập của sinh viên

27. 18
trên cả ba phƣơng diện là kiến thức, kỹ năng và thái độ. Đây là thành phần
quyết định chất lƣợng của chƣơng trình dạy môn pháp luật bởi kết quả kiểm
tra đánh giá là cơ sở để đánh giá năng lực của sinh viên, thông qua đó giảng
viên có kế hoạch dạy học phù hợp, có điều chỉnh kịp thời về phƣơng pháp dạy
học của mình đối với các đối tƣợng sinh viên khác nhau. Đặc biệt các các nhà
quản lý sẽ theo dõi, đánh giá kết quả học tập của sinh viên, đánh giá hoạt
động dạy của giảng viên và có sự đánh giá chính xác chất lƣợng chƣơng trình
dạy môn pháp luật của trƣờng mình để sửa đổi, điều chỉnh chƣơng trình dạy
môn pháp luật nhằm đạt tới chất lƣợng tốt nhất của chƣơng trình giáo dục
môn học này.
Trên đây là cấu trúc của chƣơng trình dạy môn pháp luật bao gồm
những thành phần chính, cơ bản của một chƣơng trình dạy môn pháp luật.
Ngoài ra các trƣờng có thể xây dựng thêm các thành phần khác nhƣ các điều
kiện thực hiện chƣơng trình nhƣ các dụng cụ và trang bị học tập, học liệu và
các nguồn lực khác sử dụng trong quá trình học tập, giải thích và hƣớng dẫn
thực hiện chƣơng trình bao gồm phạm vi áp dụng của chƣơng trình môn học
giáo dục pháp luật, hƣớng dẫn một số điểm chính về phƣơng pháp giảng dạy
môn học, những trọng tâm chƣơng trình cần chú ý, tài liệu cần tham khảo
trong quá trình học tập.
1.3. Đặc điểm của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các
trƣờng cao đẳng
1.3.1. Việc thiết kế, xây dựng chương trình dạy môn pháp luật trong
các trường cao đẳng đề cao yêu cầu phù hợp với thực tiễn và đặc thù giáo
dục nghề nghiệp của từng trường
Mặc dù, theo quy định mới của Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014,
việc thiết kế xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật hiện nay đƣợc xác
định là sự tự chủ của các trƣờng. Tuy nhiên, Luật mới có hiệu lực do vậy

28. 19
việc xây dựng chƣơng trình còn khá mới mẻ đặc biệt là phải phù hợp với
mục tiêu giáo dục nghề nghiệp nhƣ hiện nay. Do đó, về cách thức thiết kế,
xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật đối với bậc cao đẳng nghề sẽ có
những đặc thù nhƣ:
Thứ nhất: Trong hệ thống giáo dục trƣớc khi Luật giáo dục nghề
nghiệp 2014 có hiệu lực thì bậc học cao đẳng gồm hai loại hình đào tạo đó là
cao đẳng chính quy và cao đẳng nghề. Tuy nhiên khi Luật giáo dục nghề
nghiệp 2014 có hiệu lực thì đào tạo cao đẳng chính quy chuyển hƣớng sang
đào tạo cao đẳng nghề do vậy toàn bộ chƣơng trình đào tạo trong đó có
chƣơng trình dạy các môn học pháp luật trong các trƣờng cao đẳng sẽ phải
thiết kế, xây dựng lại nhằm phù hợp với bản chất và mục tiêu đào tạo của bậc
học này. Nhƣ vậy đây là điểm đặc thù rất quan trọng mấu chốt trong việc thiết
kế, xây dựng lại chƣơng trình dạy các môn học pháp luật hiện nay.
Mục tiêu chung của giáo dục nghề nghiệp là nhằm đào tạo nhân lực
trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh và dịch vụ, có năng lực hành nghề tƣơng
ứng với trình độ đào tạo; có đạo đức, sức khỏe; có trách nhiệm nghề nghiệp;
có khả năng sáng tạo, thích ứng với môi trƣờng làm việc trong bối cảnh hội
nhập quốc tế. Đặc biệt trong bối cảnh và nhu cầu đào tạo lao động nghề hiện
nay là rất lớn – đây chính là cơ sở để xây dựng mục tiêu và thiết kế cấu trúc,
nội dung chƣơng trình. Nhƣ vậy mục tiêu của giáo dục nghề nghiệp bên cạnh
đào tạo những cá nhân có chuyên môn cũng cần phải có đạo đức, ý thức trách
nhiệm với xã hội, chủ nghĩa độc lập dân tộc do vậy trong việc thiết kế, xây
dựng chƣơng trình dạy các môn học pháp luật phải đƣợc xuất phát từ mục tiêu
đào tạo. Đây là cách tiếp cận để thiết kế chƣơng trình dạy học thể hiện nhiều
ƣu điểm bởi nó phù hợp với giáo dục nghề nghiệp.
Với cách tiếp cận theo mục tiêu chƣơng trình đƣợc xây dựng một cách
chi tiết, bao gồm cả nội dung kiến thức, kỹ năng cần rèn luyện cho ngƣời học,

29. 20
phƣơng pháp đào tạo, nguồn học liệu, cũng nhƣ phƣơng thức kiểm tra đánh
giá kết quả học tập (đối chiếu với mục tiêu đào tạo). Mục tiêu đào tạo ở đây
cũng là mục tiêu đầu ra của quy trình đào tạo thể hiện qua những thay đổi về
hành vi ngƣời học từ lúc vào trƣờng tới lúc ra trƣờng và tham gia vào thị
trƣờng lao động.
Theo cách tiếp cận này, nội dung, kiến thức, kỹ năng vẫn đƣợc coi
trọng, xong chỉ là những loại kiến thức, kỹ năng nhằm giúp đạt tới hệ mục
tiêu đào tạo đã đƣợc xác định từ trƣớc. Theo cách tiếp cận này, dựa trên mục
tiêu đào tạo đã đƣợc xác định một cách chi tiết, cụ thể (để có thể là chuẩn để
vƣơn tới và đo lƣờng đánh giá đƣợc).
Thứ hai: Chƣơng trình dạy môn pháp luật phải đƣợc thiết kế phải phù
hợp với thực tiễn, sự phát triển của ngành và đáp ứng yêu cầu của thị trƣờng
lao động. Trong khi lĩnh vực nghề là lĩnh vực mà kỹ năng nghề nghiệp của
ngƣời học phải đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và hội nhập quốc tế. Do vậy
thƣờng xuyên có sự rà soát, đánh giá tính phù hợp của chƣơng trình để thay
đổi cho phù hợp.
Thứ ba: Chính do đặc thù về mục tiêu và tính chất của từng nghề riêng
biệt rất phong phú đa dạng mà các trƣờng tự xây dựng cho mình chƣơng trình
dạy môn pháp luật sao cho phù hợp với nghề của trƣờng mình đào tạo mà
không sử dụng rập khuôn, máy móc dẫn đến không phù hợp với nghề của
trƣờng mình đào tạo.
1.3.2. Chương trình dạy môn pháp luật trong các trường cao đẳng có
thời lượng và nội dung giảng dạy theo hướng tăng cường các kiến thức
pháp luật chuyên ngành, phục vụ quá trình làm nghề sau này của sinh viên
ra trường
Nhƣ đã phân tích ở trên thì mục tiêu của giáo dục nghề nghiệp đó là
nhằm đào tạo nhân lực trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh và dịch vụ nhằm mục

30. 21
tiêu đào tạo nguồn lực lao động có tay nghề cao, tập trung đào tạo trình độ cao
đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và hội nhập ASEAN, quốc tế; phân luồng
đào tạo và phổ cập giáo dục nghề nghiệp cho thanh niên; Phấn đấu vƣợt chỉ
tiêu lao động qua đào tạo theo Nghị quyết của Đảng; Đào tạo cho khoảng 2
triệu ngƣời /năm, trong đó trình độ trung cấp, cao đẳng chiếm khoảng 30-40%;
phấn đấu khoảng 80% số ngƣời qua đào tạo có việc làm; Đến năm 2020, tiếp
tục xây dựng các trƣờng chất lƣợng cao tiếp cận trình độ quốc tế, khu vực
ASEAN, đào tạo các nghề trọng điểm đƣợc các nƣớc trong khu vực ASEAN và
thế giới công nhận. Nhƣ vậy sẽ có khả năng xây dựng chƣơng trình bám sát
hơn với thực tiễn và nhu cầu doanh nghiệp, tăng tỷ lệ thực hành trong chƣơng
trình đào tạo trong đó có chƣơng trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao
đẳng. Điều này đồng nghĩa với việc nội dung và thời lƣợng của chƣơng trình
giáo dục môn học này sẽ có hƣớng đi mới cho phù hợp với thực tiễn hơn. Hiện
nay theo Thông tƣ số 08/2014/TT-BLĐTBXH ngày 22 tháng 4 năm 2014 của
Bộ trƣởng Bộ Lao động - Thƣơng binh và Xã hội) bậc cao đẳng nghề đã có
chƣơng trình dạy môn pháp luật theo đó nội dung và thời lƣợng môn học pháp
luật đƣợc bố trí theo hƣớng giảm nhẹ kiến thức mang tính hàn lâm và tăng
cƣờng kiến thức mang tính nghề nghiệp, triển khai giảng dạy các môn pháp
luật theo chƣơng trình dạy nghề theo hƣớng cung cấp các nội dung và thời
lƣợng pháp luật cụ thể trong đó chú ý đặc biệt tới nội dung và thời lƣợng các
quy định về pháp luật lao động, pháp luật dạy nghề, dân sự kinh doanh …
1.3.3. Chương trình dạy môn pháp luật trong các trường cao đẳng có
cách thức và phương pháp giảng dạy được thiết kế trên cơ sở phù hợp với
đặc thù của đối tượng giảng dạy là các sinh viên thuộc cấp bậc giáo dục
nghề nghiệp
Thứ nhất: Quá trình nhận thức và hoạt động học tập của sinh viên so với
học sinh phổ thông cao hơn rất nhiều. Quá trình nhận thức của con ngƣời nói

31. 22
chung đƣợc hiểu là sự phản ánh thế giới khách quan bên ngoài vào cái chủ
quan bên trong của mỗi ngƣời. Quy luật của quá trình nhận thức theo V.I.
Lênin: “Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng và từ tư duy trừu tượng
đến thực tiễn” [42, tr.189]. Tuy nhiên quá trình nhận thức của sinh viên đƣợc
tổ chức một cách riêng biệt, dƣới sự điều khiển của giảng viên, trong quá trình
nhận thức này sinh viên tiến hành hoạt động học tập của mình nhƣng trong sự
tập trung mạnh mẽ của trí óc, có sự chọn lọc cao, độc lập, sáng tạo cao hơn rất
nhiều so với học sinh phổ thông. Thể hiện ở chỗ sinh viên biết tự đặt vấn đề,
biết tự tìm cách giải quyết vấn đề đặt ra theo chiều hƣớng, phƣơng thức khác
nhau, biết tự đánh giá kết quả tìm đƣợc. Song song với những biểu hiện trên là
những phẩm chất nhƣ không rập khuôn theo mẫu, có tính chất mới lạ… Vậy
nên sinh viên thƣờng vƣợt qua đƣợc khỏi giới hạn những tài liệu cơ bản, biết
huy động rộng rãi hợp lý các tri thức và kinh nghiệm, biết tìm ra các mối quan
hệ giữa các đối tƣợng để giải quyết đến cùng vấn đề đặt ra. Trong khi đó quá
trình nhận thức cũng nhƣ những biểu biện của nó chƣa đạt đến mức độ phức
tạp của sinh viên bởi mục tiêu của đào tạo cao đẳng là đào tạo sinh viên có kiến
thức chuyên môn và năng lực thực hành nghề nghiệp, kỹ năng thực hành cơ
bản để giải quyết những vấn đề thông thƣờng thuộc chuyên ngành đƣợc đào tạo
trong thực tế. Chính vì vậy việc giáo dục pháp luật trong trƣờng cao đẳng cũng
nhƣ chƣơng trình môn học giáo dục pháp luật trong các trƣờng cao đẳng phải
đƣợc xây dựng, thi hành phải phù hợp với đối tƣợng sinh viên đặc biệt là
phƣơng pháp dạy học phù hợp.
Thứ hai: Đối tƣợng của hoạt động giáo dục cũng là đối tƣợng của
chƣơng trình môn học pháp luật hƣớng tới. Đặc biệt khi đối tƣợng đó là các
sinh viên có độ tuổi từ 18 đến 23 – 25 tuổi, thậm chí có những đối tƣợng học
nghề chỉ mới tốt nghiệp cấp II, tuổi đời còn rất trẻ thì khi sự phát triển sinh lý
cũng nhƣ tâm lý rất đặc biệt. Việc phân tích, nhận thức đƣợc đặc điểm tâm

32. 23
sinh lý của đối tƣợng này sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc thực thi chƣơng
trình dạy môn pháp luật. Nhƣ vậy đối tƣợng này thƣờng ở lứa tuổi từ 18 đến
23 – 25 tuổi về mặt sinh lý hoạt động thần kinh cao cấp đã đạt tới mức trƣởng
thành, điều này đảm bảo một sự liên lạc vô cùng rộng, chi tiết, tinh tế giữa vô
số kênh vào và vô số kênh ra làm cho trí tuệ của sinh viên vƣợt xa trí tuệ của
học sinh phổ thông, ƣớc tính có tới 2/3 số kiến thức học đƣợc trong một đời
ngƣời do đƣợc tích lũy trong thời gian này [28, tr.125]. Về tâm lý thì đây là
thời kỳ đầy cảm xúc đối với mỗi cá nhân, còn thiếu kinh nghiệm và hiểu biết
xã hội để phán đoán và xử lý tình huống, do quá nhạy cảm mà sinh viên
thƣờng lúng túng khi gặp tình huống mới nhất là khi bị thiếu tôn trọng, phê
bình thái quá hay bị xúc phạm đặc biệt là tƣ tƣởng lập trƣờng, quan điểm sống
chƣa vững vàng, hay thay đổi dễ bị tác động hay ảnh hƣởng bởi yếu tố ngoại
cảnh hơn thế nữa do đã chớm bƣớc vào tuổi trƣởng hành nên họ thƣờng hay
thích thể hiển mình do vậy trƣớc các hành vi bất hợp pháp xảy ra thì đối
tƣợng này dễ bị tác động và ảnh hƣởng theo hƣớng tiêu cực. Do vậy về cách
thức và phƣơng pháp giảng dạy đối với những đối tƣợng sinh viên cần phải có
những phƣơng pháp dạy phù hợp.
1.3.4. Chương trình dạy môn pháp luật trong các trường cao đẳng có
cách thức kiểm tra, đánh giá đa dạng, linh hoạt, xuất phát từ yêu cầu phù
hợp với sự đa dạng của các đối tượng sinh viên được đào tạo nghề trong
các trường cao đẳng
Kiểm tra đánh giá là công đoạn quyết định chất lƣợng của quá trình dạy
học. Kiểm tra đánh giá giúp giảng viên biết đƣợc hiệu quả và chất lƣợng
giảng dạy, điều chỉnh nội dung và phƣơng pháp dạy học, giúp ngƣời học biết
đƣợc chất lƣợng học tập, giúp nhà quản lí ra quyết định về kết quả học tập của
ngƣời học, điều chỉnh chƣơng trình đào tạo và tổ chức dạy học. Tuy nhiên
việc kiểm tra, đánh giá phải bám sát theo mục tiêu đào tạo của từng môn học,

33. 24
đồng thời phải kiểm tra đánh giá theo các bậc nhận thức, các bậc kĩ năng và
các bậc của năng lực tƣ duy mà môn học dự kiến ngƣời học phải đạt đƣợc sau
khi học xong. Nhƣ vậy ở bậc học cao đẳng trình độ nhận thức cũng do yếu tố
độ tuổi chi phối do vậy đối với bậc học này phải bám sát đối tƣợng học để có
cách thức kiểm tra đánh giá kết quả cho phù hợp. Đặc biệt là các hình thức,
phƣơng pháp kiểm tra đánh giá phải đa dạng trong đó có thể áp dụng các biện
pháp kiểm tra thƣờng xuyên, hàng ngày bằng trả lời miệng trên lớp. Điều này
rất phù hợp với đối tƣợng sinh viên của bậc học cao đẳng.
Bậc học cao đẳng có mục tiêu đào tạo ngƣời lao động theo hƣớng thực
hành, họ sẽ đƣợc đào tạo thành công một “nghề” cụ thể nào đó do vậy kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập cho đối tƣợng này cần phải thể hiện nét đặc thù
khi nhà trƣờng tự xây dựng cho mình cách thức kiểm tra đánh giá kết quả học
tập cho sinh viên. Sinh viên ở bậc học này theo xu thế đó sẽ đƣợc đào tạo theo
hƣớng là họ phải tạo ra đƣợc một sản phẩm. Nhƣ vậy kiểm tra đánh giá là
đánh giá khả năng tiềm ẩn của sinh viên dựa trên kết quả đầu ra cuối một giai
đoạn học tập, là quá trình tìm kiếm minh chứng về việc sinh viên đã thực hiện
thành công các sản phẩm đó. Đánh giá năng lực nhằm giúp giảng viên có
thông tin kết quả học tập của sinh viên để điều chỉnh hoạt động giảng dạy;
giúp sinh viên điều chỉnh hoạt động học tập; giúp giảng viên và nhà trƣờng
xác nhận, xếp hạng kết quả học tập.
1.3.5. Chương trình dạy môn pháp luật trong các trường cao đẳng có
quy định về chuẩn kiến thức, chuẩn kỹ năng (chuẩn đầu ra) liên quan đến
pháp luật của sinh viên phải phù hợp với đặc thù nghề nghiệp và có thể
phục vụ đắc lực cho quá trình hành nghề của từng đối tượng sinh viên
được đào tạo trong các trường cao đẳng
Chuẩn đầu ra có thể đƣợc xem nhƣ lời cam kết của nhà trƣờng đối với
ngƣời học và xã hội về những kiến thức, kỹ năng, thái độ qua đó khẳng định

34. 25
những năng lực lao động cụ thể mà sinh viên sẽ thực hiện đƣợc sau khi đƣợc
đào tạo tại nhà trƣờng. Nhƣ vậy chuẩn đầu ra là cơ sở để nhà trƣờng xây
dựng chƣơng trình đào tạo phù hợp, đảm bảo sản phẩm đào tạo đáp ứng nhu
cầu nhân lực của xã hội. Việc xác định và xây dựng chuẩn đầu ra là việc làm
có ý nghĩa quan trọng, là một trong những tiêu chí và yêu cầu cần thiết đối
với nhà trƣờng bởi đây là căn cứ quan trọng để có thể xây dựng chƣơng trình
đào tạo, các chƣơng trình dạy các môn học cụ thể trong đó có chƣơng trình
dạy môn pháp luật.
- Yêu cầu về kiến thức pháp luật đối với bậc học này cũng có sự khác
biệt khi ở cấp phổ thông thì kiến thức pháp luật mang tính chất rời rạc hơn,
nhƣng đến bậc cao đẳng thì đã thể hiện tính bản chất, xâu chuỗi các vấn đề,
logic giữa các hiện tƣợng pháp lý và quy định pháp luật của Nhà nƣớc. Do
vậy yêu cầu về kiến thức rộng hơn, sâu hơn. Hơn thế nữa ở đối tƣợng này
đƣợc đào tạo ra để làm “nghề” do vậy những kiến thức về lao động nhƣ hợp
đồng lao động, an toàn lao động, dạy nghề.... đƣợc đề cập trong chuẩn đầu ra
và chƣơng trình dạy học. Đối với bậc học cao đẳng yêu cầu về kiến thức
mang tính tƣ duy, logic, tập trung cao hơn so với học sinh phổ thông nhƣng
lại thấp hơn so với bậc đại học. Trong khi ở bậc đại học thì đòi hỏi kiến thức
pháp luật sâu sắc hơn, mang tính vận dụng cao trong nghề nghiệp của họ, các
pháp luật chuyên ngành đƣợc tìm hiểu sâu, rộng hơn so với bậc cao đẳng.
- Yêu cầu về kỹ năng: Đối với bậc cao đẳng thì yêu cầu ở mức nhận
biết và tuân thủ quy định pháp luật đơn giản trong những lĩnh vực cơ bản của
cuộc sống nhƣ lĩnh vực hôn nhân gia đình, hiến pháp, hình sự, dân sự... còn
đối với bậc đại học họ cần phải biết vận dụng các quy định pháp luật trong
quá trình công tác một cách linh hoạt và phức tạp hơn.
Chuẩn đầu ra là thƣớc đo và là cái đích đạt tới mà nhà trƣờng cam kết
với sinh viên khi ra trƣờng trong đó xác định sinh viên sau khi ra trƣờng phải

35. 26
có hiểu biết và vận dụng các kiến thức về hiến pháp, pháp luật, quyền và
nghĩa vụ công dân, phát huy vai trò, trách nhiệm bản thân để bảo vệ tổ quốc
xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên hiện nay theo đánh giá của các nhà tuyển dụng
nói chung đối với các sinh viên mới ra trƣờng thì tỷ lệ giữa các yếu tố thái độ,
kỹ năng và kiến thức trong chuẩn đầu ra mà nhà trƣờng công bố theo tỷ lệ 5/9,
3/9 và 1/9. Nhƣ vậy có thể thấy kiến thức chỉ đƣợc đánh giá với tỷ lệ rất nhỏ
là 1/9. Vậy đâu là chìa khóa để sinh viên mở đƣợc cánh cửa tƣơng lai thì đó
chính là ở vấn đề kỹ năng và thái độ của sinh viên mới ra trƣờng – điều này
thì hầu hết thiếu ở các tân sinh viên. Do vậy việc xác định đƣợc chuẩn đầu ra
vô cùng quan trọng trọng việc là cơ sở về mặt lý thuyết để từ đó các chƣơng
trình dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng sẽ cụ thể hóa, hiện thực
hóa cam kết đó vào trong nội dung chƣơng trình dạy môn pháp luật.
1.4. Mục đích, vai trò của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong
các trƣờng cao đẳng
1.4.1. Mục đích của chương trình dạy môn pháp luật trong các
trường cao đẳng
Mục đích của chƣơng trình dạy môn pháp luật là những cái vạch ra,
những tiêu chí, những giá trị nhằm đạt đƣợc trong quá trình xây dựng và thực
hiện chƣơng trình. Mục đích chung nhất của chƣơng trình dạy môn pháp luật
trong các trƣờng cao đẳng là nhằm đạt tới việc sinh viên ra trƣờng đƣợc đào
tạo tốt về chuyên môn, có ý thức pháp luật, có hành vi phù hợp theo quy định
của pháp luật, có đạo đức và tƣ tƣởng cách mạng vững vàng.
Ở khía cạnh cụ thể, mục đích của chƣơng trình dạy môn pháp luật
nhằm đạt đến các giá trị sau đây:
- Chương trình dạy môn pháp luật nhằm thiết lập cơ sở, tạo ra một quy
chuẩn chung thống nhất cho hoạt động giảng dạy pháp luật trong trường cao đẳng
Việc xây dựng cho trƣờng mình một chƣơng trình dạy môn pháp luật là

36. 27
xây dựng những chuẩn chung về mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ, phạm vi và
cấu trúc nội dung của môn học pháp luật, phƣơng pháp và hình thức tổ chức
hoạt động giáo dục pháp luật và cách thức đánh giá kết quả học tập của sinh
viên đối với các môn học pháp luật. Chuẩn chung này sẽ đƣợc áp dụng bắt
buộc chung trong phạm vi toàn trƣờng. Việc quy định này nhằm tránh tình
trạng giảng dạy không thống nhất về kiến thức, kỹ năng, cách thức kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của sinh viên trong trƣờng, khắc phục bất cập về sự
không đồng đều về kiến thức, kỹ năng tối thiểu của sinh viên, sự đánh giá
không chính xác, khách quan kết quả học tập của sinh viên và quan trọng nhất
đó là ảnh hƣởng đến chất lƣợng của sinh viên sau khi ra trƣờng.
- Chương trình dạy môn pháp luật còn nhằm đảm bảo chất lượng hoạt
động giáo dục pháp luật góp phần nâng cao trách nhiệm của các trường cao
đẳng trong nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật mà Nhà nước giao cho
Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho đối tƣợng là sinh viên là
nhiệm vụ quan trọng của các cơ sở giáo dục, đƣợc Nhà nƣớc quy định tại
Điều 24 Luật phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 trong đó hình thức giáo
dục pháp luật trong các trƣờng cao đẳng đƣợc thể hiện dƣới dạng các môn
học pháp luật bao gồm môn pháp luật đại cƣơng, pháp luật kinh tế, ngoài ra
có thể có các môn pháp luật chuyên ngành. Để thực hiện đƣợc hoạt động này
có chất lƣợng tốt, nâng cao trách nhiệm thì các trƣờng cao đẳng xây dựng cho
trƣờng mình chƣơng trình dạy các môn học pháp luật, tạo cho hoạt động
giảng dạy pháp luật trong nhà trƣờng đi vào nề nếp, quy củ. Hơn thế nữa,
chƣơng trình dạy môn pháp luật đƣợc xây dựng nhằm giám sát hoạt động
giảng dạy pháp luật của giảng viên, đánh giá đƣợc chất lƣợng giảng dạy của
giảng viên, đánh giá kết quả học tập của sinh viên, mức độ đạt đƣợc của
chuẩn đầu ra của chƣơng trình giáo dục thông qua đó có sự đánh giá chất
lƣợng chƣơng trình dạy môn pháp luật nhằm có sự điều chỉnh, thay đổi

37. 28
chƣơng trình để đạt đƣợc tốt nhất chất lƣợng của chƣơng trình dạy môn pháp
luật. Qua đó góp phần nâng cao chất lƣợng giảng dạy pháp luật của nhà
trƣờng nói riêng cũng nhƣ chất lƣợng phổ biến, giáo dục pháp luật của nhà
trƣờng nói chung.
1.4.2. Vai trò của chương trình dạy môn pháp luật trong các trường
cao đẳng
- Chương trình dạy môn pháp luật trong các trường cao đẳng là thước
đo sự chủ động, sáng tạo của mỗi trường trong hoạt động giáo dục pháp luật
Một trong những hình thức của hoạt động giáo dục pháp luật thông qua
việc giảng dạy pháp luật trong chƣơng trình chính khóa, mà cụ thể đó là thông
qua giảng dạy môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng. Do vậy việc nhà
trƣờng tự xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật để thực hiện tốt hoạt
động giảng dạy môn học pháp luật nói riêng và hoạt động giáo dục pháp luật
nói chung đã thể hiện sự chủ động cao độ trong hoạt động giáo dục pháp luật
của nhà trƣờng. Điều đó thể hiện ở khía cạnh cụ thể sau:
+ Trƣờng cao đẳng trên cơ sở quy định cứng của Nhà nƣớc về chƣơng
trình đào tạo, khối lƣợng kiến thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà ngƣời
học đạt đƣợc sau khi tốt nghiệp đối với trình độ cao đẳng; quy trình xây
dựng, thẩm định và ban hành chƣơng trình đào tạo các trình độ cao đẳng để
xây dựng chƣơng trình dạy môn pháp luật cho nhà trƣờng. Việc đắp thêm
“phần mềm” cho “bộ khung” luôn thể hiện sự sáng tạo của mỗi trƣờng bởi
mỗi nhà trƣờng đều mang trong mình một sứ mệnh lịch sử riêng, đó là đào
tạo trong những ngành nghề, lĩnh vực riêng hay đào tạo nguồn nhân lực trên
một địa phƣơng, lãnh thổ, cơ quan chủ quản nào đó vậy nên việc xây dựng
chƣơng trình dạy môn pháp luật sao cho phù hợp với những đặc thù và sứ
mệnh riêng đó luôn thể hiện sự sáng tạo chủ động của nhà trƣờng nhằm đảm
bảo tính phù hợp, tính thực tiễn cao của mỗi chƣơng trình giáo dục. Điều

38. 29
này là rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay việc đào tạo sinh viên phải phù
hợp với nhu cầu của xã hội.
+ Trƣớc yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao, trƣớc sự
phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ và khoa học giáo dục cũng
nhƣ những đòi hỏi hội nhập quốc tế trong đó chƣơng trình giáo dục nói chung
và chƣơng trình dạy môn pháp luật nói riêng cũng không nằm ngoài xu thế
đó. Vậy kế thừa những ƣu điểm của chƣơng trình dạy môn pháp luật trƣớc đó
hoặc của các cơ sở giáo dục khác và học tập những kinh nghiệm của các quốc
gia trên thế giới kết hợp với đặc thù của trƣờng mình tạo ra một sản phẩm
sáng tạo áp dụng cho hoạt động giảng dạy pháp luật ở trƣờng mình.
+ Chƣơng trình dạy môn pháp luật luôn thể hiện sự chủ động, sáng tạo
của nhà trƣờng trong hoạt động giáo dục pháp luật là ở chỗ chƣơng trình dạy
môn pháp luật không chỉ đƣợc xây dựng và áp dụng trong mọi thời điểm và
mọi đối tƣợng sinh viên. Trong quá trình áp dụng thì chƣơng trình dạy môn
pháp luật liên tục đƣợc kiểm tra, đánh giá sự phù hợp, tính hiệu quả với đối
tƣợng, với nhu cầu xã hội, với chuẩn đầu ra, với sự thay đổi của các văn bản
pháp luật trên cơ sở đó chƣơng trình dạy môn pháp luật sẽ đƣợc định kỳ nhà
trƣờng đánh giá để sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp. Điều này thể
hiện sự chủ động và sáng tạo của nhà trƣờng của nhà trƣờng trong hoạt động
giáo dục pháp luật. Hơn thế nữa các trƣờng cao đẳng đào tạo đa ngành do vậy
nhu cầu giáo dục pháp luật các chuyên ngành cụ thể là rất lớn. Nhà trƣờng
căn cứ vào nhu cầu xã hội, nhu cầu các nhà tuyển dụng, chuẩn đầu ra sẽ tự
xây dựng cho trƣờng mình chƣơng trình dạy môn pháp luật chuyên ngành để
đáp ứng nhu cầu đó.
- Chương trình dạy môn pháp luật tạo cơ sở pháp lý để gắn kết trách
nhiệm của các trường cao đẳng trong việc thực hiện nghĩa vụ phổ biến giáo
dục pháp luật mà Đảng và Nhà nước đã quy định.
Điều 3 - Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật 2012 đã trao cho hệ thống

39. 30
giáo dục quốc dân trách nhiệm thực hiện hoạt động giáo dục pháp luật trong
các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân trong đó bao gồm các
trƣờng cao đẳng. Điều 24 - Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật 2012 quy định
hình thức giáo dục pháp luật trong các trƣờng cao đẳng thông qua việc lồng
ghép trong các môn học pháp luật. Nhƣ vậy giảng dạy các môn học pháp luật
là một trong những khía cạnh của hoạt động giáo dục pháp luật và là nghĩa vụ
pháp lý bắt buộc đối với các trƣờng cao đẳng. Vậy để gắn kết trách nhiệm này
các trƣờng cao đẳng trên cơ sở quy định của pháp luật về chƣơng trình đào
tạo, khối lƣợng kiến thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà ngƣời học đạt
đƣợc sau khi tốt nghiệp đối với trình độ cao đẳng; quy trình xây dựng, thẩm
định và ban hành chƣơng trình đào tạo các trình độ cao đẳng để xây dựng
chƣơng trình dạy môn pháp luật cho nhà trƣờng. Đó chính là văn bản mang
tính pháp lý do các trƣờng cao đẳng ban hành sẽ có hiệu lực áp dụng cho đối
tƣợng điều chỉnh và trong phạm vi điều chỉnh của văn bản, do vậy chƣơng
trình dạy môn pháp luật đƣợc coi là một cơ sở pháp lý quan trọng cụ thể hóa
trách nhiệm phổ biến, giáo dục pháp luật của nhà trƣờng.
- Việc xây dựng chương trình dạy môn pháp luật tạo ra khung khổ để
đánh giá chất lượng hoạt động giáo dục pháp luật của trường cao đẳng.
Chất lƣợng của hoạt động giáo dục pháp luật trong nhà trƣờng thể hiện
ở việc sinh viên đƣợc trang bị những tri thức pháp luật nào, kỹ năng vận dụng
tri thức pháp luật vào thực tiễn, có ý thức pháp luật tốt để hƣớng tới hành vi
và thói quen phù hợp pháp luật, phù hợp với chuẩn mực đạo đức, với kỷ
cƣơng xã hội. Tất cả những biểu hiện đó đƣợc xác định trong chuẩn đầu ra
của chƣơng trình dạy môn pháp luật. Đó cũng là lời cam kết mà mỗi trƣờng
tới sinh viên của họ sau khi ra trƣờng. Các trƣờng tiến hành xây dựng chƣơng
trình dạy môn pháp luật đều lấy chuẩn đầu ra làm cơ sở để xây dựng chƣơng
trình giáo dục cho mình, căn cứ quy định của Nhà nƣớc về khối lƣợng kiến

40. 31
thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà ngƣời học đạt đƣợc sau khi tốt nghiệp
đối với trình độ đào tạo cao đẳng để xây dựng chƣơng trình. Do vậy chúng ta
có thể coi chƣơng trình dạy môn pháp luật là “chuẩn”, là cơ sở, là bộ khung
khổ để đánh giá chất lƣợng của sinh viên sau khi ra trƣờng và thông qua chất
lƣợng của sinh viên cũng có thể đánh giá đƣợc chất lƣợng hoạt động giáo dục
pháp luật của nhà trƣờng.
- Xây dựng chương trình dạy môn pháp luật là cách thức để nhà nước
thông qua đó quản lý đối với các trường cao đẳng trong việc giáo dục pháp
luật cho sinh viên.
Đƣợc quy định trong rất nhiều văn bản pháp luật đƣợc nhắc tới trƣớc
đó về nghĩa vụ và trách nhiệm của các trƣờng cao đẳng trong hoạt động phổ
biến, giáo dục pháp luật hƣớng tới đối tƣợng là sinh viên trong đó đƣợc thể
hiện rất rõ thông qua việc đƣa hoạt động giáo dục pháp luật vào giảng dạy
chính khóa cụ thể là giảng dạy các môn học pháp luật. Việc xây dựng phải
tuân theo quy định về quy trình xây dựng, thẩm định và ban hành chƣơng
trình giáo dục, quy định về khối lƣợng kiến thức tối thiểu, kỹ năng của ngƣời
họ sau khi tốt nghiệp. Nhƣ vậy Nhà nƣớc quy định việc xây dựng chƣơng
trình dạy môn pháp luật là nghĩa vụ, là công cụ pháp luật hiệu quả để Nhà
nƣớc quản lý hoạt động giáo dục pháp luật trong các trƣờng cao đẳng .
- Chương trình dạy môn pháp luật tạo một khuôn khổ để bản thân các
trường có căn cứ để kiểm tra chất lượng giảng dạy đối với chính các giảng
viên của nhà trường.
Chƣơng trình dạy môn pháp luật là văn bản do nhà trƣờng xây dựng thể
hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo dục pháp
luật đồng thời đề ra các phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo
dục pháp luật, cách thức đánh giá kết quả học phần giáo dục pháp luật trong
trình độ đào tạo cao đẳng. Nhƣ vậy chƣơng trình dạy môn pháp luật tạo một

41. 32
khuôn khổ, một quy định “chuẩn” đƣợc áp dụng chung thống nhất trong phạm
vi toàn trƣờng, đối với mọi giảng viên đồng thời là cơ sở, căn cứ để kiểm tra
và đánh giá hoạt động giảng dạy pháp luật của từng giảng viên cũng nhƣ chất
lƣợng giảng dạy của giảng viên. Mỗi giảng viên khi tiến hành hoạt động giảng
dạy của mình đều căn cứ vào chƣơng trình giáo dục của môn học, chƣơng
trình chi tiết môn học, đề cƣơng chi tiết môn học trên cơ sở đó là xây dựng kế
hoạch dạy học và giáo án lên lớp cho phù hợp. Đó chính là những tài liệu, hồ
sơ giảng dạy mà căn cứ vào đó nhà trƣờng có thể kiểm tra, giám sát hoạt động
giảng dạy của giảng viên.
- Chương trình dạy môn pháp luật giúp sinh viên có thể chủ động tiếp
nhận, đánh giá trước được nội dung kiến thức mình được lĩnh hội, cách thức,
phương pháp giảng viên tổ chức dạy học và những yêu cầu, cách thức của
việc đánh giá kết quả học tập của mình trong quá trình học tập
Trên cơ sở chƣơng trình dạy môn pháp luật thì tổ bộ môn sẽ xây dựng
đề cƣơng chi tiết học phần/môn học. Đây chính là bản kế hoạch học tập mà
sinh viên sẽ đƣợc cung cấp, thông qua đó sinh viên có thể biết trƣớc bản kế
hoạch học tập do vậy sẽ chủ động hơn trong việc học tập của mình cũng nhƣ
có phƣơng pháp học tập đúng đắn và phù hợp với yêu cầu về kiến thức, kỹ
năng và đặc biệt là cách thức kiểm tra đánh giá để hoàn thành môn học với kỹ
năng, thái độ đạt chuẩn trong đó bao gồm kết quả học tập thành công.
- Chương trình dạy môn pháp luật là căn cứ để đánh giá chất lượng
nguồn nhân lực theo yêu cầu chung của xã hội hiện nay.
Chuẩn đầu ra đóng vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng chƣơng
trình dạy môn pháp luật. Đó chính là cam kết của nhà trƣờng với sinh viên
trong tƣơng lai, sinh viên sẽ đƣợc trang bị hệ thống kiến thức pháp luật, kỹ
năng vận dụng kiến thức pháp luật vào thực tiễn môi trƣờng lao động của sinh
viên sau khi tốt nghiệp. Đó là căn cứ quan trọng để nhà tuyển dụng có thể

42. 33
đánh giá chất lƣợng sinh viên khi ra trƣờng. Tuy nhiên, trên thực tế, các
trƣờng chƣa xây dựng thực sự tốt các chƣơng trình dạy học tức là chƣa thể
hiện đúng các tiêu chuẩn của chuẩn đầu ra trong nội dung chƣơng trình dạy
học tạo nên tình trạng các trƣờng đào tạo ngƣời học theo những gì nhà trƣờng
có chứ không đào tạo theo những gì xã hội cần, sinh viên ra trƣờng thất
nghiệp với số lƣợng không nhỏ hàng năm. Nhƣ vậy chuẩn đầu ra là một trong
những căn cứ để đánh giá chất lƣợng ngƣời lao động trong bối cảnh hiện nay.
1.5. Tiêu chí đánh giá chất lƣợng của chƣơng trình dạy môn pháp
luật trong các trƣờng cao đẳng
Tiêu chí đánh giá chất lƣợng của chƣơng trình dạy môn pháp luật trong
các trƣờng cao đẳng là những tính chất, dấu hiệu dùng làm căn cứ để nhận biết,
đánh giá hay xếp loại chất lƣợng của chƣơng trình so với mục tiêu đề ra hoặc so
với các chƣơng trình dạy học khác. Để đánh giá chất lƣợng chƣơng trình dạy
môn pháp luật trong các trƣờng cao đẳng, có thể căn cứ vào các tiêu chí sau:
- Về mục tiêu của chương trình dạy môn pháp luật
Chất lƣợng đào tạo đƣợc đánh giá qua mức độ đạt đƣợc mục tiêu đào
tạo đã đề ra đối với một chƣơng trình đào tạo [27]. Nếu không xác định đƣợc
mục tiêu thì việc đổi mới nội dung chƣơng trình đào tạo, đổi mới phƣơng
pháp giảng dạy, phƣơng pháp đánh giá, chuẩn hóa giáo viên không thể thực
hiện đƣợc. Điều này sẽ ảnh hƣởng tới chính chất lƣợng của chƣơng trình dạy
các môn pháp luật. Việc xác định mục tiêu của chƣơng trình dạy môn pháp
luật có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc xây dựng đƣợc các chƣơng
trình dạy môn pháp luật một cách hợp lý về nội dung, cấu trúc chƣơng trình
dạy thông qua đó có thể dễ dàng tìm đƣợc các phƣơng pháp học tập, giảng
dạy tốt, nâng cao khả năng tiếp nhận tri thức cho ngƣời học.
Một chƣơng trình dạy môn pháp luật có mục tiêu đƣợc xem là đạt yêu
cầu khi:

43. 34
+ Mục tiêu đƣợc xây dựng trên cơ sở phù hợp với đặc thù của môn học
pháp luật và đặc thù đào tạo nghề của các trƣờng cao đẳng.
+ Mục tiêu có mức độ đáp ứng, phù hợp với mục tiêu chung do Bộ Giáo
dục và Đào tạo ban hành đối với các trƣờng cao đẳng, phù hợp với thực tiễn của
địa phƣơng, nhu cầu của ngƣời sử dụng lao động, nhu cầu của ngƣời học.
+ Mục tiêu đƣợc đánh giá, cập nhật, kiểm tra theo định kỳ để đảm bảo
độ tƣơng thích và tính ứng dụng thực tế của chƣơng trình.
- Về nội dung của chương trình dạy môn pháp luật.
Nội dung chƣơng trình dạy môn pháp luật có ý nghĩa rất quan trọng bởi
đây là yếu tố thể hiện mục tiêu của môn học, mục tiêu của môn học muốn đạt
đƣợc thì trƣớc hết phải đƣợc hiện thực hóa trong nội dung môn học. Hơn thế
nữa nội dung chƣơng trình dạy môn pháp luật sẽ là tiêu chí tốt nhất để đánh
giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng của đào tạo trình độ cao đẳng và đáp
ứng nhu cầu nhân lực của thị trƣờng lao động trong bối cảnh hiện nay.
Để nội dung của một chƣơng trình dạy môn pháp luật đạt chất lƣợng và
hiệu quả, nội dung đó phải đảm bảo các yêu cầu:
+ Chƣơng trình dạy môn pháp luật có cấu trúc nội dung hợp lý, các
khối kiến thức đƣợc thiết kế một cách có hệ thống, thể hiện viê ̣c sắp xếp các
khối kiến thƣ́ c và phân ph ối thời lƣợng của tƣ̀ ng khối kiến thức trong nội
dung chƣơng trình.
+ Nội dung chƣơng trình dạy môn pháp luật đáp ứng mục tiêu của môn
học đã đƣợc xác định.
+ Nội dung chƣơng trình dạy môn pháp luật phù hợp trình độ đào tạo ,
đáp ứng yêu cầu về chuẩn kiến thức, kỹ năng của trình độ cao đẳng và đáp
ứng linh hoạt nhu cầu nhân lực của thị trƣờng lao động.
+ Nội dung chƣơng trình giáo dục pháp luật đảm bảo tính hiê ̣n đa ̣i, tính
hô ̣i nhâ ̣p

44. 35
- Về phương pháp tổ chức dạy học trong chương trình dạy môn học
pháp luật.
Phƣơng pháp dạy học đó cách thức giảng viên truyền tải, tác động vào
nhận thức của sinh viên để sinh viên lĩnh hội đƣợc những nội dung của môn
học và cuối cùng là đạt đƣợc mục tiêu của môn học. Do vậy mặc dù mục tiêu
môn học đƣợc xác định đúng đắn, nội dung của môn học đƣợc xây dựng với
chất lƣợng tốt nhƣng cách thức, phƣơng pháp dạy học chƣa hiệu quả thì sinh
viên cũng rất khó lĩnh hội đƣợc kiến thức, mức độ đạt đƣợc mục tiêu môn học
đề ra cũng không đƣợc đảm bảo. Do vậy việc đánh giá chƣơng trình dạy môn
pháp luật cũng cần phải xét tới cách thức và phƣơng pháp dạy môn học này.
Để một chƣơng trình có phƣơng pháp tổ chức dạy học hợp lý, cần đảm
bảo các yếu tố:
+ Phƣơng pháp tổ chức dạy học môn pháp luật phải hƣớng đến mục
tiêu dạy học rõ ràng, tạo ra khả năng cao nhất để thực hiện mục tiêu, nhiệm
vụ dạy học, phát triển nhận thức, kỹ năng, thái độ của ngƣời học;
+ Phƣơng pháp tổ chức dạy học môn pháp luật phải tƣơng thích, phù
hợp với nội dung dạy học cụ thể, đặc thù của từng môn học, bài học, từng vấn
đề cụ thể; từng giai đoạn cụ thể trong tiến trình giờ học.
+ Phƣơng pháp tổ chức dạy học môn pháp luật phải phù hợp với năng
lực, trình độ, sở thích, hứng thú, kinh nghiệm của ngƣời dạy lẫn ngƣời học,
phù hợp với các điều kiện dạy học v.v
+ Phƣơng pháp tổ chức dạy học môn pháp luật phải đƣợc sử dụng đa
dạng và phối kết hợp nhuần nhuyễn.
- Về cách thức, kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong chương trình
môn học pháp luật.
Cách thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong chƣơng trình môn
học pháp luật là những phƣơng pháp, quá trình, mức độ xem xét tình hình

45. 36
thực tế, nhận định kết quả, hiệu quả của việc học tập môn học pháp luật của
sinh viên sau mỗi bài học, một thời gian hoặc toàn bộ quá trình học tập môn
học pháp luật. Cách thức kiểm tra đánh giá có vai trò đặc biệt quan trọng, bởi
nó tạo ra một cơ chế cụ thể để có thể nhận định về chất lƣợng giảng dạy, học
tập, từ đó có thể nhận diện đƣợc mức độ hoàn thành mục tiêu của chƣơng
trình dạy học. Phƣơng pháp kiểm tra đánh giá có quan hệ đặc biệt với bản
thân chất lƣợng của chƣơng trình dạy, bởi nếu cách thức, kiểm tra đánh giá
kết quả học tập không phù hợp thì không thể phản ánh trung thực, khách quan
năng lực của từng sinh viên.
Phƣơng pháp kiểm tra đánh giá trong chƣơng trình dạy môn pháp luật
đƣợc xem là hiệu quả khi:
+ Có sự phù hợp với mục tiêu môn học, nội dung chƣơng trình, phƣơng
pháp dạy học đã xác định, đă ̣c trƣng nghề nghiê ̣p, đối tƣợng sinh viên.
+ Có sự đa dạng, linh hoạt các hình thƣ́ c, tần suất kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập để vừa phát huy đƣợc tƣ duy của sinh viên về các vấn đề pháp
luật cơ bản, vừa rèn luyện đƣợc kỹ năng giúp sinh viên có thể ứng xử đƣợc
trƣớc những vấn đề pháp lý cơ bản, kỹ năng trình bày khoa học các vấn đề
pháp lý liên quan, kỹ năng vận dụng các lý thuyết pháp luật trong quá trình
làm nghề sau này của sinh viên. Các phƣơng pháp kiểm tra cần có sự kết hợp
cả viết, vấn đáp, làm việc nhóm, giải quyết tình huống.
+ Có sự chính xác, nghiêm túc, đánh giá đƣợc kiến thức, năng lực pháp
luật thực sự của sinh viên, đề cao tinh thần nghiêm túc, thi đua trong việc học
tập môn học pháp luật.
- Mức độ tương thích đối với nhu cầu xã hội về ngành nghề đào tạo,
người sử dụng lao động về những năng lực mong muốn của ngành nghề đó.
Một thực trạng phổ biến hiện nay là các trƣờng xây dựng nội dung cấu
trúc chƣơng trình dạy các môn học trong trƣờng mình theo chiều hƣớng đó là