More Related Content Similar to SIÊU ÂM SẢN CÁC ĐƯỜNG CẮT CƠ BẢN TRONG SẢN PHỤ KHOA Similar to SIÊU ÂM SẢN CÁC ĐƯỜNG CẮT CƠ BẢN TRONG SẢN PHỤ KHOA (20) SIÊU ÂM SẢN CÁC ĐƯỜNG CẮT CƠ BẢN TRONG SẢN PHỤ KHOA1. 1
CAÙC ÑÖÔØNG CAÉT CÔ BAÛN
TRONG SAÛN PHUÏ KHOA
BS.LAÊNG THÒ HÖÕU HIEÄP
TRÖÔÛNG KHOA CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH
BV. TÖØ DUÕ
2. 2
CHÆ ÑÒNH SIEÂU AÂM
Phuï khoa:
Kích thöôùc vaø hình daïng töû cung (TC): bình
thöôøng, khoâng bình thöôøng ( TC ñoâi, TC 2 buoàng,
khoâng coù TC)
U xô töû cung( UXTC) vaø vò trí UXTC.
Khoái u buoàng tröùng: vò trí, tính chaát ( hoãn hôïp,
nang nöôùc…)
3. 3
Moät soá tính chaát lieân quan tính chaát aùc tính
cuûa u.
U ôû phaàn phuï: nang , abceøs, u laïc noäi maïc töû
cung..
Theo doõi söï tieán trieån cuûa nang, abceøs, u laïc
noäi maïc töû cung…
Xaùc ñònh vò trí duïng cuï TC trong Tc, loaïi duïng
cuï TC.
Theo doõi ruïng tröùmg vaø ñieàu trò voâ sinh.
Höôùng daãn ñeå daãn löu abceøs hay sinh thieát
khoái u
4. 4
Saûn khoa:
Sieâu aâm ñöôïc thöïc hieän nhö moät xeùt nghieäm
thöôøng quy trong thai kyø, toát nhaát laø ôû tuaàn
17- 18 vì luùc naøy thai nhi ñaõ ñuû lôùn vaø phaùt
trieån ñaày ñuû ñeå sieâu aâm coù theå phaùt hieän caùc
dò taät baåm sinh ( DTBS).
5. 5
Ba thaùng ñaàu :
Theo doõi söï phaùt trieån cuûa nang noaõn vaø xaùc
ñònh thôøi gian ruïng tröùng.
Chaån ñoaùn coù thai, tim thai, tuoåi thai ( neáu keá
hoaïch thì choïn phöông phaùp thích hôïp).
Xaùc ñònh thai bình thöôøng.
Chaån ñoaùn: ña thai, thai tröùng, thai ngoaøi töû
cung, thai löu…
Thai + khoái u: u xô töû cung, u nang buoàng
tröùng…
6. 6
Theo doõi coù thai laïi ôû ngöôøi haäu thai tröùng.
Thai + DCTC ( coøn hay bò rôùt ra ngoaøi).
Kieåm tra sau naïo ( soùt nhau, soùt thai)
Thai + TC baát thöôøng ( TC 2 buoàng, TC ñoâi…)
7. 7
Ba thaùng giöõa vaø ba thaùng cuoái:
Xaùc ñònh tuoåi thai, tim thai, soá löôïng thai.
Thai cheát löu.
Ña thai vaø hieän töôïng truyeàn maùu giöõa 2 thai.
Thai + khoái u.
Dò daïng thai( ñaàu, ngöïc, buïng, tim, thaän..)
Xaùc ñònh tö theá, ngoâi theá thai.
Ñaùnh giaù söï phaùt trieån cuûa thai, hình thaùi hoïc, ñaùnh
giaù nhau, theå tích nöôùc oái, daây roán.
8. 8
Theo doõi veà sinh lyù thai ñeå tieân löôïng thai
suy.
Caùc hoaït ñoäng cuûa thai: cöû ñoäng, hoâ haáp,
huyeát ñoäng hoïc, chöùc naêng baøi tieát thaän thai.
Ngoaøi ra coøn: höôùng daãn choïc doø oái, sinh thieát
gai nhau, choïc doø cuoáng roán..
9. 9
Caùc chæ ñònh sau ñeû:
Theo doõi söï co hoài TC, chaån ñoaùn soùt nhau,
nhieãm truøng taïo muû ( sau ñeû, sau moå…)
Chaån ñoaùn vôõ baøng quang, vôõ TC, vieâm phuùc
maïc sau ñeû.
Chaån ñoaùn khoái huyeát tuï, muû tuï sau ñeû ( sau
moå)
Chaån ñoaùn soùt gaïc sau moå…
10. 10
Sieâu aâm ngaõ aâm ñaïo:
Nhìn thaáy roõ TC vaø 2 phaàn phuï.
Raát höõu ít ñeå phaùt hieän sôùm k noäi maïc TC.
12. 12
ÑIEÀU CÔ BAÛN:
Thuaät ngöõ
Echo troáng ( echo free, khoâng coù echo); echo keùm
( echo poor); echo daøy ( echo rich); echo hoãn hôïp(
echo mix).
Kyõ thuaät:
Nguyeân taéc toång quaùt:
Sieâu aâm ngaõ buïng: BQ phaûi thaät ñaày ñeå taïo ra moät cöûa
soå aâm thanh giuùp vieäc quan saùt TC vaø 2 hoá chaäu môùi roõ
ñöôïc. Do ñoù phaûi cho beänh nhaân uoáng nöôùc # 500 ml
tröôùc khi khaùm 1 – 2 giôø( trong phuï khoa vaø thai döôùi 3
thaùng)
Hoaëc khi sieâu aâm caáp cöùu phaûi bôm baøng quang
13. 13
Sieâu aâm ngaõ aâm ñaïo: khoâng caàn nhòn tieåu.
Giôùi haïn cuûa ñaàu doø aâm ñaïo:
Chæ thaáy caáu truùc gaàn.
Khoâng thaáy ñöôïc khoái u toaøn oå buïng hay beänh lyù oå
buïng.
Khoâng duøng ñöôïc ôû ngöôøi ñoäc thaân, hay maõn kinh
laâu.
Höõu ít:
Phaùt hieän sôùm TNTC, doaï saûy thai, thai ngöøng tieán
trieån trong töû cung ( thai löu), phoùng noaõn, khoái u
phaàn phuï, beänh lyù TC ( UXTC…)
Khoâng caàn nhòn tieåu.
14. 14
CAÙC HÌNH AÛNH BAÁT THÖÔØNG VAØ CAÙC ÑÖÔØNG
CAÉT CÔ BAÛN:
Töû cung:
Kích thöôùc bình thöôøng cuûa töû cung:
ÑKTS: 20 – 45 mm.
ÑK ngang: 45 – 60 mm
ÑK doïc ( töø ñaùy ñeán coå töû cung): 75 – 95mm
Vò trí: ngaõ tröôùc, ngaõ sau.
Hình noùn, ñaùy ôû treân, maät ñoä ñeàu, ñoàng nhaát, bôø
ñeàu, kích thöôùc trong giôùi haïn bình thöôøng.
15. 15
NMTC laø moät ñöôøng echo daøy ôû giöõa loøng TC,
thay ñoåi theo chu kyø Kn.
Tröôùc ruïng tröùng (pha taêng tröôûng): nieâm maïc moûng vaø
bao quanh bôûi echo keùm.
Khi ruïng tröùng: coù hình haït cafeù.
Sau ruïng tröùng ( pha cheá tieát) : nieâm maïc saùng vaø daøy
hôn.
ÔÛ TC ñoâi coù theå thaáy 2 NMTC.
16. 16
Buoàng tröùng:
Laø 2 khoái echo keùm hình ellipse, vôùi truïc daøi naèm
ngang khi BQ troáng.
Seõ coù thay ñoåi vò trí nhaát laø khi coù thai.
BT naèm ôû hoá BT, ôû 2 beân TC ( vaùch chaäu).
Kích thöôùc thay ñoåi tuyø theo tuoåi, haäu maõn kinh,
coù thai, nhöõng giai ñoaïn khaùc nhau trong chu kyø
kinh nguyeät.
Kích thöôùc buoàng tröùng bình thöôøng:
Ngöôøi coù kinh: 2 – 3,5 cm.
Ngöôøi chöa daäy thì: 1cm.
Ngöôøi maõn kinh: kích thöôùc giaûm daàn.
17. 17
Voâ kinh:
Beänh lyù thöôøng gaëp:
Dò taät baåm sinh: TC ñoâi, TC 2 söøng, giaûm taêng
tröôûng TC => sanh non, saåy thai.
Taéc ngheõn cuûa ODT: do dính thöù phaùt sau
nhieãm truøng hoaëc LNMTC, öù nöôùc VT.
Baát thöôøng BT: BT ña nang, khoâng ruïng tröùng.
Söï chieám choã cuûa xoang TC: u xô TC, polyp
loøng TC.
Caùc beänh lyù khaùc:
18. 18
Ñieàu trò voâ sinh:
Bình thöôøng: nang noaõn tröôûng thaønh kích
thöôùc 1,8 – 2,5 cm laàn löôït ôû moãi beân trong
chu kyø kin nguyeät.
Khi kích thích vôùi thuoác taêng tröôûng noaõn
(pergonal, clomid) -> taêng soá löôïng nang (> 6
nang nôi BT).
Coù theå thaáy ít dòch ôû cuøng ñoà sau khi coù söï
ruïng tröùng bình thöôøng.
19. 19
Trieäu chöùng taêng kích thích BT ( do taùc duïng phuï)
BT 2 beân ña nang, to, vaùch moûng -> nang khoång loà.
Ascites.
Traøn dòch maøng phoåi trong tröôøng hôïp naëng.
Thuï tinh trong oáng nghieäm:
Huùt tröùng tröôûng thaønh -> bôm tröùng thuï tinh vaøo buoàng
töû cung
Taùc duïng söï phaùt trieån cuûa thai.
(10 – 25 % coù keát quaû).
20. 20
Khoái u vuøng chaäu:
Vaán ñeà laâm saøng:
Khoái u vuøng chaäu hay laø moät buoàng tröùng1 bình thöôøng.
Khoái u TC hay phaàn phuï, hay cuûa cô quan khaùc.
U: theå dòch, hoãn hôïp, cöùng chaéc, neáu laø nang thì coù
vaùch.
Khoái u coù lieân quan hay khoâng vôùi caáu truùc vuøng chaäu.
Caùc TC lieân quan: ascite, di caên, thaän tröôùng nöôùc.
21. 21
Khoái u vuøng chaäu:
UNBT: nang > 10cm -> caàn phaãu thuaät.
UXTC: to > 3cm: phaãu thuaät.
nhoû: khoâng caàn phaãu thuaät vì coù theå taùc
duïng baèng sieâu aâm nhieàu laàn.
Khoái U BT coù theå phaùt hieän trong töû cung ôû ngöôøi maõn
kinh.
UNBT theå bì: coù theå phaãu thuaät caét boû, boùc taùch chöøa
moâ laønh.
Khoù chaån ñoaùn ôû beänh nhaân beùo phì laø U TC hay U BT.
22. 22
Nhöõng RL baát thöôøng vuøng chaäu vaø keát quaû xuaát
huyeát baát thöôøng coù theå chaån ñoaùn baèng sieâu aâm:
RL taïi töû cung:
K thaân töû cung, CTC.
UXTC döôùi nieâm maïc.
Polyp, LNMTC.
RL taïi BT, phaàn phuï: K buoàng tröùng, böôùu BT ( nang ,
ñaëc) -> tieát hormon, vieâm vuøng chaäu, LNMTC.
Ñoä K vaø lan truyeàn cuûa K ( BT, TC, CTC)
CTC -> BQ, thaønh chaäu, haïch caïnh ÑMC, gan phaãu
thuaät caét TC khoâng caàn thieát.
Taát caû beänh nhaân coù K BT caàn ñieàu trò phaãu thuaät ->
sieâu aâm seõ chæ nhöõng nôi sang thöông di caên chính.
23. 23
Beänh lyù hoïc: coù 4 nhoùm cô baûn.
1 U nang ñôn ñoäc.
1 khoái u ña nang.
Khoái U phöùc taïp.
Khoái U cöùng chaéc ( U ñaëc).
U nang ñôn ñoäc:
Nang BT cô naêng: < 10 cm, do coù söï taêng tröôûng
hormon, taêng tröôûng cuûa noaõn khoâng coù söï ruïng tröùng -
> bieán maát ôû chu kyø KN tôùi.
Nang hoaøng theå: do söï kích thích cuûa HCG khi coù thai
coù theå ÑK > 10 cm, bieán maát khi thai > 20 tuaàn thöôøng
khoâng coù trieäu chöùng, nhöng coù theå coù xuaát huyeát trong
nang.
24. 24
Nang thanh dòch( Serous):
U laønh tính thöôøng gaëp ôû BT, thöôøng to, vaùch moûng, coù
theå coù vaùch ngaên ôû trong.
Gaëp ôû ngöôøi 20 – 50 tuoåi. 30 % laø 2 beân, nhöng beân ñoái
dieän thöôøng nhoû.
LNMTC trong BT.
K bieåu moâ tuyeán BT ( cystadeno carcinoma) caàn chaån
ñoaùn phaân bieät vôùi: U phuùc maïc, öù nöôùc voøi tröùng, beá
kinh ôû TC.
Khoái U ña nang:
LNMTC.
Nang hoaøng tuyeán.
Abceøs oáng daãn tröùng: bôø khoâng ñeàu, vaùch daøy, thöôøng 2
beân ( 1 beân) chöùa dòch coù echo.
ÖÙ nöôùc voøi tröùng.
25. 25
Khoái U phöùc taïp:
U nhaøy + thanh dòch:
Laønh: vaùch ñeàu, deã thaáy.
AÙc: u to, ñaëc, bôø khoâng ñeàu, vaùch coù choài suøi, coù
theå coù dòch oå buïng.
K bieåu moâ tuyeán dòch trong BT :
Vaùch khoâng ñeàu, moâ ñaëc, trong coù nang hoãn hôïp.
Ascite, ruoät dính, coù theå di caên oå buïng.
ÔÛ 2 beân.
U khaùc: mole, saåy thai, öù muû buoàng TC,
choriocarcinoma.
Khoái U ñaëc:
ÔÛ ngöôøi maõm kinh, phaûi nghó ñeán K BT.